ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 8 December 1913.
TWEEDE BLAD.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesclie
Courant).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bij vooruitbetaling.
70ste JAARGANG. No. 9476.
Directeurs A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteuri A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ots.
Bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddag» uiterlijk 2 ure.
AMERIKA.
Uit nadere bizonderheden, die bekend
worden over den hotelbrand te Boston,
blijkt, dat het verwoeste hotel een
volkslogement was, waarin zich tydens
het uitbreken van den brand 200
personen bevonden. De meesten hadden
zich reeds ter ruste begeven, zoodat een
ware paniek uitbrak. Het vijf verdiepingen
hooge gebouw bezat slechts twee brand
gangen. Een aantal logeergasten, ver
schrikt en half bedwelmd door den rook,
had zich op de tweede verdieping ver
zameld, waardoor een groot gedrang
ontstond en den overigen* logeergasten
belet werd uit de hooger gelegen ver
diepingen te ontkomen. De vlammen
grepen met groote snelheid om zich
heeneen paar minuten, nadat de brand
ontdekt was, stonden de trappen reeds
in brand, zoodat de meesten zich alleen
konden redden door uit de vensters te
springen. Ook werden eenige ladders
tegen de muren gezet en hier langs
slaagde nog een aantal half gekleede
personen er in, veilig de straat te be
reiken. De meesten hunner konden niets
dan het veege Ijjf redden, omdat zy al
hunne bezittingen moesten achterlaten.
Daar verschillende personen in hun angst
uit de vensters sprongen, zonder acht
te geven op de uitgespreide netten
die bovendien veel te klein bleken, en
op de cementen bestrating terecht
kwamen, werden de meesten gewond,
velen zelfs zoodanig, dat zy in levens
gevaar verkeeren. De politie en de
brandweer gaven zeldzame staaltjes van
moed te zien en smaakte de voldoening
een aantal personen van een wissen dood
te redden.
Toen men er eindelyk in geslaagd
was, de vlammen te blusschen, begon
men onmiddellyk naar de slachtoffers
te zoeken. Binnen enkele uren waren
27 lyken gevonden.
Te Sint-Louis is door barones von
Kalinowski uit Wiesbaden, een eisch
om schadeloosstelling wegens breuk van
trouwbelofte ingediend tegen een bekend
Amerikaan8ch miliionnair, Hurley ge
naamd. De totstandkoming van hunne
verloving geschiedde op een merk
waardige wyze. In Juli van het jaar
1912 had te Parys een botsing plaats
van twee automobielen. In de eene
was de barones, in de andere Hurley
gezeten. Door den schok werd Hurley
in den wagen van de barones geslingerd.
Beide partyen zetten de op deze wyze
tot stand gekomen kennismaking voort,
met het gevolg, dat de miliionnair twee
dagen later zyn verloving met de
barones bekend maakte. Zy beweert
sedert dien tyd niet minder dan 100.000
dollar uitgegeven te hebben voor reis
kosten en toebereidselen voor het
huwelyk. De barones eischt niet minder
dan een schadevergoeding van twee en
een half raillioen dollar.
New-York, 6 Dec. Alhier is een bende
gearresteerd, welke meisjeshandel dreef.
Door de arrestatie van één hunner kwam
men de heele bende op het spoor.
Donderdagmiddag zijn te New-York
twee treinen van een ondergrondsche
lijn tegen elkaar gebotst. Beide treinen
waren stampvol. Onmiddellijk na de
botsing ging het electrische licht uit en
vulde de tunnel met walm en rook. Er
ontstond, gelijk zich denkenlaat een
verschrikkelijke paniek, ofschoon het
spoorwegpersoneel al het mogelijke deed
om de passagiers tot bedaren te brengen.
Meer dan 30 personen werden in het
gedrang gekwetst. Nadere bizonderheden
zijn nog niet bekend.
NOORWEGEN.
De Noordkust van Jutland is geteisterd
door een springvloed, die groote ver
woestingen heeft aangericht. De storm
houdt aan. Te Aalborg staan de straten
in het havenkwartier een meter hoog
onder water. Evenzoo te Aggerson. Tal
rijke schepen in de havens zijn omgeslagen
en, naar uit Kopenhagen wordt gemeld,
is hst Noorsche vrachtschip „Malmberget"
met man en muis 46 koppen
vergaan. Dit stoomschip meet 11.500
ton en voer geregeld van Narvik naar
Engeland en Holland met ijzererts.
ENGELAND.
Mevrouw Pankhurst is wederom ge
arresteerd, ondanks haar lijfwacht. Reeds
Woensdag was een groote menigte mili
tanten te Plymouth aangekomen en had
zich naar de landingsplaats begeven om
de aankomst der groote aanvoerster uit
Amerika afte wachten. Ook eenige
Londensche detectives bevonden zieh ter
plaatse, doch zij bleven op eerbiedigen
afstand van de vechtlustige dames. Heel
Plymouth was op de been in afwachting
van relletjes. Laat in den avond werd
draadloos geseind, dat het stoomschip
eerst een dag later zou aankomen, ten
gevolge vau het ruwe weer. Doch de
suffragettes, bevreesd dat de autoriteiten
baar met dit telegram om den tuin
wilden leiden, zetten een wacht uit, die
den geheelen nacht aan de haven bleef
patrouilleeren. Het weer was vreéselijk,
de ongelukkige nacht waaksters konden
zich nauwelijks op de been houden.
Donderdag stonden alle militanten
wederom uit te zien over de verre schuiin-
bedekte baren, maar „zuster Anna zag
niets komen". Tot het middaguur sloeg,
want toen kwam de „Majestic" in zicht.
De suffragettes maakten zich strijdvaardig.
Doch toen het lang verbeide stoomschip
aan den wal gemeerd lag, bevond mevr.
Pankhurst zich reeds niet meer onder
de passagiers. Wat toch was het geval?
Een politie-boot was de Majestic"
's morgens tegemoet gevaren en mevr.
Pankhurst was daarin naar Devon port
gebracht en van daar met een auto naar
haar tijdelijke gevangenis. De lijfwacht
heeft dus niet kunnen fuuctionneeren.
FRANKRIJK.
Voor één der Parysche rechtbanken
wordt behandeld een belangwekkend
)roces over een erfenis van 80 millioen
rancs. Dit proces betreft n.l. de nalaten
schap van een zekeren Jean Thierry,
die 230 jaar geleden te Monte Carlo
overleden is. De erfgenamen konden
het toen niet eens worden over de
verdeeling, met het noodlottige gevolg,
dat het geld by de Zeccabank te
Venetië in bewaring gegeven werd.
Noodlottig, omdat het daar door
Napoleon Bonaparte in beslag genomen
werd. „Kip ik heb je" zei deze geld
hongerige keizer, en het geheele bedrag
werd in kanonnen, sabels en geweren
omgezet. Thans heeft een dame, mevr.
Cotton, een afstammelinge van Jean
Thierry, den Franschen staat en de stad
Parys in rechten voor dit bedrag van
100 raillioen aangesproken, verhoogd
met de rente sinds den datum van de
beslaglegging. Laten onze lezers eens
nadenken, of Napoleon ook hun voor
ouders misschien iets ontstolen heeft!
Partys, 6 Dec. Een schipper, zyn vrouw
en twee dochters, die zich aan boord
bevonden van een aan de Quai Henri
IV gemeerde schuit, zyn door een
noodlottig ongeval gestikt.
Men schryft het ongeluk toe aan het
slechte trekken van het kacheltje in het
vooronder der schuit.
Een rijke Amerikaan, Wads worth
Rogers, die sedert eenige jaren in Frank
rijk woont, is dezer dagen te Parijs op
raadselachtige wijze verdwenen.
In het begin der vorige week was de
heer Rogers met zijn moeder uit Schot
land, waar hij een jachthuis heeft, te
Parijs aangekomen, teneinde binnenkort
zijn hotel te Pau te betrekken. De be
dienden waren daarheen reeds vertrokken.
De vorige week Zaterdag, 's morgens om
9 uur, is de heer Rogers uitgegaan; bij
zijn vertrek tot zijn moeder zeggend:
„Tot vanavond!" Maar hij is dien avond
niet teruggekeerd en men heeft geen
spoor meer van hem kunnen ontdekken.
Volgens verklaringen zijner moeder zijn
de boeken van den beer Rogers in vol
maakte orde. „Hij is weggegaan zonder
iets mede te nemen, met ongeveer 4000
francs op zak", vertelde zijn moeder, „en
ik geloof, dat hij in een hinderlaag ge
vallen is, tenzij hij de hand aan zichzelf
geslagen heeft, om te ontkomen aan de
kwellingen van de ziekte een nier
kwaal waaraan hij sinds lang
lijdende was".
BELGIË.
Zooals reeds gemeld werd, zal den
9den Dec. a.s. het gerechtshof in een
bizondere zitting byeenkomen, met het
doel om met de schuldeischers van
prinses Louis van België tot een
vergelyk te komen.
Prinses Louise staat aan het Bel
gische staatsbestuur, zoo luidt het
voorstel, al haar rechten af op de
roerende en onroerende goederen, die
haar nog toekomen uit de nalatenschap
van koning Leopold II, zulks tegen
vereffening eener som van fr. 4.500.000.
De schuldeischers, ten getale van 56,
o. w. 28 Franschen, 12 Duitschers, 12
Oostenrijkers, 3 Engelschen en 1 Zwit
ser, zullen verzocht worden hunne
schuldvorderingen met behoud van al
hun rechten, op die som over te dragen
en in ruiling opheffing te verleenen van
het rechterlijk beslag, gelegd op het
aandeel van de prinses in de nalaten
schap haars vaders.
Onder de schuldeischers bevinden
zich kleermakers, juweliers, advokaten,
een ingenieur, een bloemenhandelaar,
een eigenaar van ijzergieterijen, hotel
houders, een Oostenryksch Kamerlid,
de Pruisische Staat, een loodgieter en
finantieele instellingen.
De Der nitre Heure meent eenig
licht te zien in de zaak van den
brutalen treinroof tusschen Brussel en
Verviers. De justitie zou namelijk een
oud-beambte der spoorweg-administratie
zoeken, die een gedeelte van de reis in
den geplunderden goederenwagon moet
hebben meegemaakt. Het blad heeft nu
een onderzoek op eigen houtje ingesteld,
waaruit duidelyk is gebleken, dat de
personen, die den hoofd-conducteur ver
gezelden, diens eigen zoon (de gezochte
oud-beambte in kwestie) en een bureau
chef van de spoorwegmaatschappij te
Brussel waren. De zoon stapte reeds te
Schaerbeek, dus vlak by Brussel, uit,
en de bureau-chef te Leuven. De hoofd
conducteur zelf, een man, die tientallen
dienstjaren achter den rug heeft en die
op het punt staat, rustig zyn pensioen
te gaan genieten, moet boven iedere
verdenking verheven worden geacht,
hetgeen ook voor zijn reisgezellen moet
gelden.
Toch meent het blad te kunnen
voorspellen, dat men binnenkort den
sleutel van het „geheim van trein I
in handen zal hebben.
Er zyn in het hondenhok van den
geplunderden goederenwagen nog twee
stukken van een klein schrobzaagje
gevonden, terwijl tevens is ontdekt,
dat de schrandere dief nog een anderen,
eveneens van een hondenhokje voor-
zienen goederenwagen van te voren had
„gereed gemaakt", d. w. z. vyf groote,
byna door de geheele plank gaande
gaten in het schot tusschen hok en
geldkast had geboord. Hij moet dus
wel heel goed op de hoogte zijn ge
weest en precies geweten hebben, dat
het geld öf met trein 666, bf met trein
652 vervoerd zou worden, zoodat hy
voor alle zekerheid twee wagons „pre
pareerde".
NEDERLAND.
Amsterdam, 5 Dec. De politie heeft
gisteren de daderes van een drie jaar
geleden gepleegde ontvreemding van
effecten te pakken gekregen. In een der
zomermaanden van 1910 lieten een paar
dames in deze stad een opkoopster van
gedragen kleeren komen om een partijtje
oud-goed te halen. Bij ongeluk was
hier tusschen een niet voor verkoop
bestemd kleedingstuk verzeild geraakt,
n.l. een rok van een der dames,
waarvan een zoom tot schuil- en berg
plaats diende van eenige effecten, tot
een waarde van bijna f 7900.
De uitdraagster had alles al mee
genomen toen de dames hare vergissing
bemerkten, naar de kleerenvrouw liepen
en haar vertelden wat gebeurd was. De
juffrouw ontkende echter ten sterkste
den kostbaren rok in haar bezit te
hebben, en ook bij een door de politie
ingestelde huiszoeking werd noch van
den rok, noch van de effecten iets
gevonden.
Intusschen werden de stukken opge-
gegeven als gestolen. Drie jaren lang
bleven ze weg, totdat dezer dagen een
juffrouw eenige effecten ter verzilvering
kwam aanbieden bij een bankinstelling
hier ter stede.
De effecten werden dadelyk herkend
als staande op de lyst van gestolen
stukken, de politie gewaarschuwd, de
vrouw gearresteerd, die „de" uit
draagster bleek te zyn.
De effecten waren die van de dames.
By onderzoek bleek echter, dat een
deel der geldswaardige papieren reeds
verzilverd wasin verband hiermee
werden de uitdraagster, haar man, en
nog twee andere medeplichtigen aan
gehouden.
Van de som van f 7900 werd nog
f 3500 in bezit van het viertal gevonden.
Hedenmorgen is de safe van
Pinheiro in de Incasso-Bank, op last
van mr. G. J. Salm, curator in het
faillissement, door raiddel van boring
geopend.
Mr. H. J. Keyzer, advocaat van
Pinheiro, was daarbij tegenwoordig.
Gebleken is, dat de safe voor slechts
geringe waarde inhield.
7 Dec. Zaterdagmiddag te half
drie is een looper van de Ontvang- en
Betaalkas plotseling door een individu
aangevallen in de Handboogstraat, naby
den vischwinkel van den heer Hoek.
De looper had een goedgevulde porte
feuille by zich. Hij meent, dat de man
hem reeds den geheelen dag volgde,
doch hy had daar geen acht op geslagen.
In de Handboogstraat, komende van het
Spui, liep de man op hem toe en trachtte
hem de portefeuille te ontrukken. Een
worsteling ontstond, waarbij de bank-
looper er in slaagde den man van zich
af te schudden. Hij kon hem echter niet
pakken. De man slaagde er in te ont
snappen. Het signalement van den aan
rander is bij de politie, die een onderzoek
instelt.
Omtrent deze aanranding vernemen
wy nog, dat de looper van de Ontvang
en BetaalkasH.juist een kantoor
gebouw verliet, toen de man op herh
aankwam loopen en trachtte hem de
portefeuille, die een f 20000 bevatte, te
ontrukken, wat hem, zooals gemeld is,
niet gelukte.
De aanrander is een zekere De J.,
die vroeger by een bankiers-instelling
hier ter stede als looper werkzaam was.
Vandaar, dat H. zyn aanrander kende, en
in staat was een uitvoerig signalement
van zyn aanvaller te geven. Dank zy
de inlichtingen van H.is de politie er
in geslaagd, gisterenavond den dader
te arresteeren.
Hy wandelde juist in de Ferdinand
Bolstraat met twee dames van verdachte
zeden, toen een voorbijganger, die wist,
dat hy gezocht werd, een voorbygaanden
agent van politie op den man attent
maakte. Deze arresteerde hem en bracht
hem naar het naastbyzynde posthuis,
vanwaar hij gisteravond nog naar het
hoofdbureau werd geleid.
Zaterdagmiddag omstreeks zes uur
stak een kolenwerker, die van de Riet
landen kwam en zich naar de Javabuurt
wilde begeven, de spoorwegrail by den
Cruquisweg over, waarschijnlijk om op
die manier de afstand te bekorten.
Juist toen hy zich op de rails bevond
naderde een goederentrein. De man kon
niet meer wijken en werd door de loco
motief een eind meegesleurd.
Per automobiel-ziekenwagen werd het
slachtoffer naar het Wilhelrainagasthuis
vervoerd, waar men slechts den dood
kon constateeren.
De kolenwerker, die pas 24 jaar telde,
was eerst onlangs gehuwd. Zyn vrouw
ligt sinds eenige dagen in een der ge
meentelijke ziekenhuizen.
VGraYonhage, 6 Dec. H. M. de Koningin,
Z. K. H. de Prins en H. M. de Koningin-
Moeder zullen behalve de historische
voorstelling (landing van den Prins |van
Oranje) op Maandag tusschen Zeerust
en de Gedenknaald zeer waarschijnlijk
ook den historisch-allegorischen optocht
op Dinsdag met Hun tegenwoordigheid
vereeren.
Op Dinsdag is voor de Koninklijke
Familie voor den optocht gereserveerd
waarschynlyk een gedeelte van den
Scheveningschenweg bij Frankenslag.
III.
Reeds voor vier jaar, na bet congres
te Cambridge, sprak onze beminde eere
voorzitter*) in Guildhall te Londen deze
gedenkwaardige woorden: „Lang zal nog
de duistere nacht op aarde duren, maar
niet eeuwig zal hij duren. De tijd zal
eens komen, dat de menschen zullen
ophouden voor elkaar wolven te zijn.
In plaats van steeds elkaar te bestrijden,
elkaar het vaderland uiteen te scheuren,
met geweld elkander hun talen en zeden
op te dringen, zullen zij vredig en
broederlijk met volkomen overeenstem
ming op de aarde, waarop ze wonen,
arbeiden en strijden tegen de ruwe
natuurkrachten, welke hen allen tezamen
aanvallenEn indien ooit die ge
lukkige tijd komt, zal het de vrucht
zijn van gestadigen en onvermoeiden
arbeid van die menschen, welke wij nu
in deze zaal zien en wier naam, nog
zeer weinig bekend en zeer weinig
gewaardeerd is „Esperantisten".
Zeker, de „duistere nacht" duurt nog
laug op aarde. Meer dan ooit vergiftigd
het gevloekte chauvinisme ons heden-
daagsch leven, laat boven onze hoofden
de verschrikkelijke bedreiging hangen
van broederoorlogenverlamt het
streven naar moreele en materieele vol
making der Menschheid. En zeker,
indien wij werkelijk, naar de woorden
van dr. Zamenhof, het oogenblik wat
willen verhaasten, dat de menschen „in
volkomen overeenstemming op aarde
zullen arbeiden, is het noodig, dat wij
aandachtig de vragen onderzoeken, welke
over vrede en oorlog voor ons staan, en
dat wij beslissen, hoe de houding van
onze Asocio en onze leden moet zijn te
midden der nationale hartstochten en
conflicten tusschen de volken.
Het schijnt, dat, met betrekking tot
den oorlog, wij drie hoofdpartijen kunnen
onderscheiden. De eerste, dier der chau
vinisten, welke van meening zijn, dat
oorlog een edel en rechtvaardig middel
der sterksten is, om datgene te verkrijgen,
wat zij noodig hebben of eenvoudig
wenschendat slachting op een slagveld
van menschen, die op handels- of politiek
gebied wedijveren, iets redelijks is als het
tusschen volken plaats heeft, terwijl het
misdadig is als het tusschen individuen
geschiedt. De tweede partij is van
meening, dat oorlogen en daden van
geweld geenszins blijvende voordeelen
aan de overwinnenden kunnen geven,
of gelijkwaardig zyn aan de onbereken
bare verliezen, welke er door veroorzaakt
werdendat, wegens de buitengewoon
groote verbreiding der internationale
middelen van verkeer in den laatsten
tijd, de geheele menschheid solidair is
op economisch, kun9t en iutelectueel
gebied, en slechts door goede orde en
methodische coöperatie van ieder land
en ieder vak vooruit kan gaan. Maar,
dezelfde partij is ook overtuigd, dat,
naast deze theoretische beschouwingen,
in de praktijk een zeer te vreezen toestand
bestaat, waarop noodzakelijk gelet moet
worden; dat het belaas bij verschillende
naties een feit is, dat de militaire voor
zorgen dagelijks belangrijker worden, dat
wantrouwen tusschen de regeeringeu
heerscht, en dat bijgevolg, ieder in zijn land,
den plicht heeft zich gereed te maken
voor een zoo goed mogelijke verdediging
van zijn vaderland, in geval nationale
chauvinisten den oorlog onvermijdelijk
maken. De derde partij eindelijk, ver
kondigt, dat iedere oorlog verkeerd is,
dat een verraderlijke liandelingvan iemand
geen daad van geweld van een ander
rechtvaardigt; dat, in onzen tijd, een
overwonnen volk noch uitgeroeid, noch
van bezittingen beroofd wordt en door
liet overwonnen worden minder jammer
lijdt dan door een kostbaren gewapenden
vrede of door een oorlog zelf.
De argumenten der menschen vau de
eerste partij, welke oorlog op zich zelf
waardeeren, willen we hier zelfs niet
bespreken. Indien zij gelijk hadden, dat
oorlog iets redelijks tusschen de volken
zou wezen, indien liet gebruik vau geweld
iets menscbenswaardig was, inplaats van
te gehoorzamen aan overeengekomen
regels en rechtsgebruiken, zou het be
staan van een vereeniging als de onze
ongerijmd wezen, dewjjl die immers het
omgekeerde beoogt, d. i. tusschen de
menschen aller landen geregelde en
stevige betrekkingen te scheppen, welke
gebazeerd zijn op wederkeerige vervulling
der zelfde plichten en gebruik van dezelfde
rechten.
Dr. Zamenhof.
