ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 28 November 1913.
EERSTE BLAD.
RECLAMES.
NIEUWSTIJDINGEN.
CZ ierikzeesche
C o u r a n t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 6 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
70ste JAARGANG, No. 9472.
Directeur i A. J. DC LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
advertentie; n.
Van 13 regels 30 etsmeerdere regels 10 ets.
Bjj abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aaD het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk 8 uro.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
1-6 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
DUITSCHLAND.
In de Friedriclistrase te Berlijn is een
Russische boekhandelaar door zijn be
diende vermoord. De man, die Goldstein
heette en ongeveer 30 jaar oud was, had
zich sinds 3 maanden te Berlijn gevestigd
en een 25-jarigen Russisch en bediende,
Sokof, in dienst genomen. Goldstein
bevond zich met zijn bediende alleen tehuis,
daar zijn vrouw met de beide kinderen
dezer dagen naar Odessa vertrokken was
om familie aldaar te bezoeken. Gisteren
schijnt er twist ontstaan te zijn tusschen
den patroon en den bediende. Plotseling
.hoorden de buren een luiden schreeuw
en spoedig daarop hot knallen van twee
schoten. Men trachtte de deur van het
kantoortje te forceeren. Een politieagent
en een smid braken het slot open, doch
toen de deur op een kier geopend was
werd hun een revolver voorgehouden,
zoodat zij de deur maar weer dichtstieten.
Onmiddellijk daarna hoorden zij een schot
knallen en de val van iemand die achter
de deur stond. Toen men daarop de
kamer binnendrong, vond men den
bediende met een kogel in den slaap
dood op den grond liggeu. In een
achterkamer vond men Goldstein, badend
in zijn bloed. Uit een medisch onderzoek
is gebleken, dat hij met een zwaren hamer
eenige slagen op het hoofd gekregen
heeft, en daarna door een revolverkogel
in de borst gewond is. Hij is in hopeloozen
toestand naar het ziekenhuis gebracht.
Wat Sokofs motieven geweest zijn heeft
men nog niet kunnen ontraadselen.
Misschien zal Goldstein's weduwe eenige
opheldering kunnen geven.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 27 Nov. Voor de betrekking
van ingenieur van het waterschap
Schouwen hebben zich 8 sollicitanten
aangemeld.
Met genoegen vernemen wy, dat
onze vroegere stadgenoot, jhr. R. R. L.
de Muralt, lid van de Tweede Kamer
voor Oostburg, hersteld is, en gisteren
de zitting der Tweede Kamer weer
heeft bijgewoond.
Ouwerberk, 27 Nov. Hedenvoormiddag
ontstond alhier brand in eene vlasschuur,
welke geheel afbrandde. Met de brand-
bluschmiddelen moest men zich bepalen
tot de 2 woningen, daaraan belend.
In de schuur bevonden zich 10 h 11
gemeten vlas, wat mede verbrandde.
Eigenaren zyn Lonke, v. d. Velde en
Jonker. Alles is verzekerd. Oorzaak
onbekend.
Een woord van lof komt zeker allen
toe, die zoo eendrachtig hebben samen
gewerkt om het woedende element tot
dit eene gebouw te beperken.
28 Nov. In een alhier door de
afdeeling van den Bond voor Staatspen-
sionneeriüg gehouden vergadering, werd
besloten gevolg te geven aan het verzoek
van het Bondabestuur om 9 December,
den dag der eerste pensioon-uitkeering
aan de ouden van dagen feestelijk te
vieren.
Besloten werd om de oudjes des avonds
te onthalen onder het uitspreken van
een feestrede, waarna de heer Leeuwe
van Nieuwerkerk het verdere gedeelte
van dan avond zal vullen met voor
drachten.
Alle leden van de afdeeling gelieven
dus tegenwoordig te zijn, om blijk te
geven van instemming met het streven
van den Bond en teveDS om dezen avond
voor allen tot een onvergetelijke te
maken.
BrolDlsse. Van een vaartuig, dat van
hier naar Mechelen voer, is door het
breken van de ketting de mast gevallen
en daardoor gebroken.
St.-Flllpsland, 28 Nov. Wegens gebrek
aan leiding, is de gemengde Zang-
vereeniging „Thalia" ontbonden.
St.-Maartensdtyk. Al gaat het niet zoo
gemakkelijk hier iets op liet gebied van
het nieuwe in te voeren, toch vindt men
nog wel personen, die althans een proef
neming durven wagen. Zoo heeft de
heer Hage, rijwielhandelaar, een auto
aangeschaft met het doel deze als ver
voermiddel voor liet publiek beschikbaar
te stellen. De huurprijs zal berekend
worden naar bet aantal kilometers, dat
men er gebruik van weuscht te maken.
St.-Annaland, 28 Nov. De werkzaam
heden aan de openbare school zyn wat
het timmer- en metselwerk betreft, zoo
goed als afgeloopen. Het getal lokalen
is met één vermeerderd en nu acht ge
worden. Drie lokalen waren er, waarin
alleen geventileerd kon worden door
raiddel van tuimelramen. Daarin is ver
andering gebracht door het aanbrengen
van één draaiend raam in elk daarvan.
Ook in de gang is er meer gelegenheid
gekomen to* ventilatie en dan zijn er een
paar buitendeuren bijgekomen, welke in
geval van brand goede diensten zouden
kunnen bewyzen.
Goes. Woensdagavond had op de
bovenzaal van 't Hötel „Centraal" alhier
een simultaanwedstrijd plaats, uitge
schreven voor leden en genoodigden van
de Goesche Schaakvereeniging. De voor
zitter, de heer F. N. Adema, opent deze
met een opwekking de G. S. V. te
steunen, door hare wekelijksche bijeen
komsten zoo trouw mogelijk te bezoeken
en heette in het bizonder den simultaan-
speler, den heer W. de Graaf uit Middel
burg, welkom. Deze speelde een achttal
partijen, waarvan hij er zeven won en
1 remise maakte (die tegen den heer
J. Bonnet).
De beer De Graaf, die dit mooie
succes kan boeken, heeft zich bereid
verklaard, op een later te bepalen datum
nogmaals voor de G. S. V. op te treden.
Kortgene, 27 Nov. Naar men verneemt,
kwam in den gemeenteraad alhier ter
sprake een mogelijke oprichting eener
gasfabriek, te stichten in het naburige
Geersdyk. Natuurlijk zou van zoodanige
stichting slechts dan iets kunnen komen,
indien men verzekerd was van de aan
sluiting der geheele omgeving.
Vlisslngen. In verband met de pen
sioenwetten voor de gemeente-ambtenaren
stellen burgem. en wetb. den raad voor,
voor de op 1 Mei 1913 in dienst zijnde
ambtenaren bij eventueele pensionneering
steeds aan het pensioenfonds uit te keeren
de gedeelten voor den tijd in haren dienst
doorgebracht.
Verder stellen burgem. en wetb. voor
de op 1 October j.l. in dienst zynde amb
tenaren vrij te stellen van het betalen
van premie voor eigen pensioen en ook
de later aan te stellen ambtenaren, voor
zoover bun pensioensgrondslag onder de
f 600 blijft en 3 pCt. te verbalen indien
hij daar boven komt. Voor weduwen-
en weezenpensioen [stellen burgem. en
weth. voor te vorderen van alle ambte
naren 5 pCt. van den pensioengrondslag
voor de mannelijke en 1 pCt. voor de
vrouwelijke ambtenaren.
Naar de Avondster verneemt zal
waarschijnlijk in de najaarszitting van
de Staten van Noordbraband een voorstel
van Gedep. Staten aangenomen worden
en, volgens den eisch van den Minister
van Waterstaat, de wegen die langs den
Scbeldedam door de nieuw ingepolderde
stukken land, deze provincie met Zeeland
zal verbinden en welker aanleg het rijk
door 50 percent zal steunen aan te leggen
met een kruinsbreedte van S M. en een
verharding van 4 M. Het blad wijst er
op, dat de wegen die op deze nieuwe
wegen zullen aansluiten alle smaller zijn.
Aanbestedingen, Verkooplngen, enz.
Zierikzee, 27 Nov. Bij de heden door
het Dag. Bestuur van het Waterschap
Schouwen gehouden aanbesteding van
de leverantie van olie, vet, teer enz.,
volgens bestek No. 430, is ingeschreven
door:
Wed. A. Anker Zonen, voor f 1117,—
C. J. Korsten, voor 1095,
Gebrs. De Vos, voor 1008,43
D. Padmos, voor1007,40
Allen wonende te Zierikzee.
Gegund aan den laagsten inschrijver.
Ronesse, 26 Nov. Ten overstaan van
notaris F. J. H. Jespers werden ten ver
zoeke van den heer C. Houtman, publiek
verkocht: melkkoeien voor f 214, f 270
en f 220; kalfvaarzen voor f 299, f 230
en f 251; stierkalveren voor f 30,50.
BruinIsso, 25 Nov. Bij de heden ge
houden aanbesteding van de werken voor
het calamiteuze waterschap Bruinisse
was de minste inschrijver L. van der
Velde, voor f 49479.
Landbouw on Veeteelt.
Kerkwerve. Door den heer Welleman
van Krabbendijke werd alhier voor een
vergadering van landbouwers het stichten
van een coöperatieve suikerfabriek te
Middelburg besproken. Klaar en duidelijk
werden de voordeelen voor den land
bouwer daarvan uiteengezet en de ge
vreesde nadeelen weerlegd. Als gevolg
hiervan werden eeu negental aandeelen
genomen.
Oud-Vossemeer. In een vergadering
van de Vereeniging „Draagt Elkanders
Lasten" alhier, werd rekening gedaan
over het laatstverloopen boekjaar, waarbij
bleek, dat een goed slot aanwezig was
van f 577,45®. Het aantal leden bedraagt
83. Van de vereeniging waren geënt
120 varkens en hoewel de vlekziekte
in erge mate heerschte, is er geen enkele
gestorven, althans aan die ziekte. Tot
bestuursleden werden herkozen de heeren
J. J. Bevelander, J. J. Kamhoot en
A. F. Pollie, terwijl in de plaats van
den heer J. J. W. Tack, die niet meer
in aanmerking wenschte te komen, werd
gekozen de heer M. A. Rombouts.
O N D E R WIJ 8.
Geslaagd op het examen vrije- en
orde-oefeningen der gymnastiek te Breda
de dames: H. A. Geluk, M. J. Fluyt
en M. P. Potappel, allen te Zierikzee,
en K. P. Hoogerlieide te Bruinisse.
Hiermede zijn voor de Normaalschool
te Zierikzee de examens afgeloopen, en
zijn van de 15 candidaten 14 geslaagd.
Bij Kon. besluit is o. a. aan de
volgende gemeenten boven en behalve
de bijdragen, bedoeld bij art. 48 der wet
tot regeling van het lager onderwijs, een
subsidie verleend: Herkingen f 900;
Stellendam f1500; Burgh f1070; Seroos-
kerke (Schouwen) f 425.
Geslaagd voor het stuurmans-examen
de heer W. Valkhof! te Middelburg.
St.-Flllpsland, 28 Nov. De heer H. N.
Everaers heeft wegens zyn benoeming
te Vlaardingen, tegen 1 Januari a.s.
eervol ontslag aangevraagd als onder
wijzer aan de school in de kom der
gemeente.
Oud-Vossemeer. Het herhalingsonder-
wijs is dit jaar aangevangen met 17
mannelijke leerlingen en 3 vrouwelijke;
als onderwijzers zijn aangewezen mej.
A. J. Hoffmans en de heeren M. Rijn
berg en F. W. O. Wiskerke.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Oosterland, 26 Nov. Benoemd tot
Notabelen alhier, de heeren S. J. de
Rijke en P. van Westen.
Bedankt voor liet beroep naar
Ooltgensplaat doords. O. J. van Rootselaar
te Polsbroek c.s.
Kortgene, 27 Nov. Door de Oud-
Gereformeerde Gemeente, die hier tot
nu toe in een particuliere woning bijeen
kwam, en in de laatste jaren in aan
hangers nogal vermeerderde, zal hier
een kerkje worden gesticht.
Post en Telegrafle.
Oud-Vossemeer. Aan het Veer is
thans ten gerieve van de bewoners
aldaar en de schippers, die de haven
bezoeken, een postbus geplaatst. Wat
de posterijen betreft hebben de ingeze
tenen zeker weinig reden tot klagen,
want verzoeken, in den laatsten tijd ge
daan om verbetering, werden steeds
ingewilligd.
RECHTZAKEN.
Voor het gerechtshof te 's-Gravenhage
werd Woensdag behandeld het appél
van den officier van justitie by de
rechtbank te Middelburg tegen het
vonnis dier rechtbank, waarby W. J,
Marini88en, 27 jaar, werkman, te Sluis
werd vrijgesproken van de aanklacht
van moord, den 23sten Februari ge
pleegd te West-Sayville (Amerika) op
Harmen van de Pol.
Raadsheer mr. Feith, bracht rapport
over de zaak uit. Daaruit bleek, dat
hy vóór den moord niet goed by kas
was, slechte kleeren droeg en dat het
lyk van v. d. P. werd gevonden, badend
in het bloed, met verbrijzelde hersenpan
en ontdaan van de bovenkleeding. In
bekl.'s bezit was nog gevonden een
horloge, dat vroeger aan v. d. P. toe
behoorde. Daags na den moord had bekl.
een 3de klasse biljet genomen voor een
boot naar Antwerpen. Aan boord van
dat schip liet hy zich Jan den Hollander
noemen.
Bekl. had voor de rechtbank ontkend.
Hy had het geld van zich zelf op een
bank staan, had dit opgenomen, om
naar Holland te gaan, omdat hy een
brief van zyn zuster had ontvangen,
waarin deze schreef, dat zyn moeder zoo
naar hem verlangde.
Het O. M. had bekl.'s veroordeeling
tot 12 jaar gevangenisstraf geëischt,
doch staande ter terechtzitting sprak
de rechtbank hem vry, en gelastte zyn
onmiddellijke invrijheidstelling.
Uit het verhoor van bekl., Woensdag
voor het gerechtshof, bleek, dat bekl.
in Sluis slecht oppaste, veel processen-
verbaal had wegens dronkenschap. Zyn
vader gaf hem geld en hy ging in 1911
naar Amerika. Uit een hotel zyn hy en
v. d. P. weggejaagd, omdat ze zoo'n
misbruik maakten van sterken drank.
Toen namen ze intrek in een z.g. „ark",
die ze met hun tweeën bewoonden. 30
11 40 dollar had hy op de bank gebracht,
105 dollar droeg hy in een zakje by
zich, verklaarde hij. De president wees
hem er op, dat hy eerst van dat zakje
niet heeft gesproken, maar dat dit eerst
voor den dag kwam, toen bekl.'s be
wering, dat hy 150 dollar op de bank
had, onwaar bleek.
De president rekende hem voor, dat
hy volgens zyn eigen opgaven veel
meer geld had uitgegeven, dan hy zou
hebben gehad. In verband hiermede,
wees de president hem er op, dat v. d.
P. geld moet hebben gehad, maar dat
dit na den moord niet is gevonden. Op
den 22en Februari is bekl. 's avonds
12 uur van een bezoek by zekeren
Slager naar huis gegaan. V. d. P., die
daar ook was, keerde om 2 uur terug.
Den volgenden dag is bekl. naar S. ge
gaan en heeft daar verteld, dat v. d.
P. naar de City was gegaan. Aan een
nachtwaker had bekl. echter dien nacht
om half één al verteld, dat v. d. P.
naar de City was. Aan Slager, die bloed
by de bedstede van bekl. opmerkte, had
bekl gezegd, dat dit bloedspatjes waren.
In de bedstede van v. d. P. werd een
schoone matras gevonden terwyl op den
zolder, waar ook het lyk werd gevonden,
een bebloede raatras, waarop v. d. P.
waarschynlyk had geslapen dien nacht,
*Bekl. is dien morgen met Slager
uitgegaan, heeft eenige kroegen bezocht,
in een restaurant gegeten en is onder
weg in elkaar gezakt. Een agent van
politie nam toen bekl.'s geld en horloge
af, een horloge, dat de agent enkele
weken te voren in het bezit van v. d.
P. had gezien.
Het bloed van v. d. P.'s lyk was door
de zoldering gedropen en den 24en
Februari was aan bekl. gevraagd, wat
of dat bloed beteekende, waarop hy
had geantwoord: „Dat weet ik niet".
Den 4en Maart werd het lyk gevonden.
Aan een door bekl. gedragen broek is
bloed gevonden, naar de meening van
deskundigen waarschynlyk raenschen-
bloed. Bekl. kent die broek niet, zegt
hy, evenmin als een paar pantoffels, die
hy van Antwerpen naar Sluis aan boord
van een schip zou hebben gedragen.
Het verhaal, dat v. d. P. gezegd zou
hebben op den bewusten Zondagochtend
„Ik ga naar de City", achtte de
president zeer ongeloofwaardig. De man
was toen naar alle waarschijnlijkheid al
lang dood. Op 24 Februari heeft bekl.
gezegd, naar een andere plaats te zullen
gaan, maar aan niemand heeft hy ge
zegd, dat hy naar Holland zou gaan.
Met de noorderzon is hy verdwenen.
Toen het lyk gevonden werd, is naar
beklaagde gezocht, omdat men niet wist
waar hy was. By het nemen van den
kaart naar Holland liet hy daarop in
vullen den naam Jan Verstraten. Aan
een juffrouw in een hotel had bekl. ge
zegd, dat hy naar Holland ging om te
trouwen.
Verschillende dezer door getuigen
afgelegde verklaringen ontkende spr.
„Ik ben geen doodslaander", riep bekl.
uit „en ook geen dief". Zoo ontkende
hy het reisbiljet te hebben gekocht in
de plaats, die door één dier getuigen
was genoemd.
„Waarom heb je geen afscheid ge
nomen van je kennissen, toen je voor
goed naar Holland terugkeerdet vroeg
hem adv.-generaal, waarop bekl. zei dat
ze zoo lieftallig niet voor hem waren.
Alsnu begon het getuigenverhoor.
Als getuige-deskundige werd eerst
gehoord D. F. v. d. Feen, apotheker
te Middelburg, die in alle opzichten
volhardde bij zyn aan de rechtbank
uitgebracht rapport. Met aan zekerheid
grenzende waarschynlykheid kon hy
zeggen, dat het bloed aan de in beslag
genomen broek menschenbloed is.
Ook de heer J. C. v. d. HarstA apotheker
te Middelburg, verklaarde tn dien zin.
Daarna werd gehoord G. Heerkens,
te IJsbregtum, by Sneek, die in Amerika
was, toen v. d. Poll. daar kwam. Wegens
misbruik van sterken drank werden v. d.
P. en beklaagde, die later was gekomen,
door beklaagde het huis uitgezet. Op
den zolder, waar het lyk was gevonden,
kwam niemand behalve de nachtwaker.
Getuige wist, dat v. d. P. twee matrassen
had gekocht, van een derde wist hy
niets. Hy had op zolder nooit iets zien
liggen, geschikt om iemand de hersens
in te slaan; hy weet zeker, dat in den
nacht van 22 op 23 Febrari beiden in
huis sliepen. Tusschen beklaagde en
v. d. P. was eenige weken voor den
moord twist ontstaan en de een had den
ander een stomp op de oogen gegeven.
De nachtwaker Blom had getuige
verteld, dat hy beklaagde in den nacht
van den moord tusschen 12 en 2 uur
met de lantaarn in de hand heen en
weer had zien loopen. Beklaagde had
den nachtwaker gezegd, dat v. d. P.
naar de city was gegaan, terwyl deze
nog niet thuis was gekomen. Beklaagde
is vertrokken zonder afscheid te hebben
genomen. Getuige had niet anders ge
hoord, dan dat beklaagde 40 dollars had.
Een aan dezen getuige getoond gouden
horloge had hy aan v. d. Pol verkocht.
Beklaagde zei, dat het zyn horloge is.
Getuige herkent het beslist als dat,
hetwelk hy met ketting voor 25 dollar
aan v. d. Pol verkocht. Hy herkent het
daaraan, dat de kast zeer slecht sluit.
Beklaagde zegt het horloge voor vyf
dollar te New-York te hebben gekocht,
toen hy naar Sayville ging.
Van der Pol is eerst by beklaagde
weggegaan, toen is v. K. met hem
samengegaan en later heeft beklaagde
zich by hem gevoegd. Ze hebben het
toen verhuurde huis verlaten en beklaagde
en v. d. P. zyn toen samen gaan wonen
op de „ark".
Het geld (f 1500), dat hy thans heeft,
heeft hy door hard werken opgespaard.
De verdediger wees hem er op, dat
hy eerst verklaarde, dat de visschery
slecht ging, waarop getuige zei, ook by
denzelfden patroon te hebben gewerkt
als beklaagde en daar f 30 per week
te hebben overgespaard.
De tenlastelegging van moord kan
de adv.-generaal echter niet volhouden
Daarom legt Z.E.A. thans ten laste
doodslag en eischte deswege zyn ver
oordeeling tot vijftien jaar ge
vangenisstraf, met last tot beklaagde's
onmiddellyke gevangenneming.
