ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 15 Augustus 1913.
Tweede Blad.
Cour a n t).
NIEUWSTIJDINGEN.
De Balkan-Crisis.
Brieven uit de Hofstad.
(Z ierikzeesche
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee t 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Afzonderlijke nummers 6 cent.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
69ste JAARGANG, No. 9427.
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur i A. FRANKEL.
Redacteur: J. WA ALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets meerdere regels 10 ets.
By abonnement op voordeelige voorwaarden. Het
tarief hiervoor is aan het bureau verkrijgbaar.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des
Woensdags- en Vrydagsmiddags uiterlijk 2 ure.
Na den Trede.
In de kathedraal van Sofia is een
Requiem-Mis opgedragen, welke werd
bijgewoond door den koning, de koningin,
de ministers, oud-ministers, hofdignita-
rissen en een talrijk publiek. By het
verlaten van de kerk werd de koning
levendig toegejuicht. Hij begat zich te
voet naar het paleis, gevolgd door een
aanzienlijke en steeds groeiende menigte,
die hem geestdriftig bleef toejuichen.
In Belgrado werd in de kathedraal een
Te Deum gezongen, waarbij koning Peter
en prins George tegenwoordig waren.
Verder wa^en aanwezig vele leden der
regeering en van het parlement en talrijke
burgerlijke en militaire autoriteiten.
Alle vredesgedelegeerden zijn thaus
uit Boekarest vertrokken.
Behalve in Bulgarije en Roemenië is
nu ook in Servië de ontwapening gelast
en in Griekanland staat zij voor de deur.
Een dagorder van koning Ferdinand.
De koning heeft een dagorder aan zijn
leger gericht, waarin hy wyst op de
overwinningen, die in den loop van den
veldtocht tegen Turkjje, welke met een
volledige triomf van het Bulgaarsche
leger eindigde, behaald zyn.
De dagorder vervolgd dan: Soldaten,
op het oogenblik, waarop gij naar uwe
woonsteden moest terugkeeren, is een
nieuwe ramp over ons gekomen. De bond-
genooten, met wie wy juist-omschreven
verdragen gesloten hadden, hebben ons
verraden, en wilden ons alles ontrukken,
wat gekocht was met het bloed van een
tienduizendtal helden. Verontwaardigd
over dit schandelijk verraad, kon de
geheele Bulgaarsche natie niet tot deze
berooving besluiten. Gsen enkele vader
landslievende Bulgaar kon goedschiks
en zonder strijd afstand doen van Monastir,
Ochrida, Dibra, Perlepe, Saloniki, Serres
en andere Bulgaarsche streken, waar
onze rasgenooten wonen. Uitgedaagd
door onze vroegere bondgenooten, moes
ten wy tegen onzen wil opnieuw een
moeilijken strijd aanbinden, die zeker met
succes bekroond zou zyn geworden, indien
verschillende onvoorziene politieke om
standigheden onze krachten, die van alle
kanten tegelijk geëischt werden, niet
verlamd hadden.
Wy waren verplicht den vrede van
Boekarest te teekenen, wyl het vaderland
niet in staat was met vyf naburige landen
te strijden zonder niet alles te wagen.
Wy zyn uitgeput en vermoeid, maar niet
overwonnen. Wy moeten onze glorierijke
vaandels weer oprollen tot betere dagen
zullen komen.
Roemrijke soldaten, op het oogenblik
dat gij de gelederen van uw heldhaftige
regimenten verlaat, beschouw ik het als
een heilige plicht u in naam van Bul
garije rayn oprechte, diepe dankbaarheid
te betuigen voor alle opofferingen, voor
alle moeite en lyden, die gy tijdens den
reusachtigen stryd hebt doorstaan. De
geschiedenis en het nageslacht zullen
oordeelengoedkeuren en in gouden
letters neerschrijven hoeveel diensten gy
hebt bewezen aan het vaderland.
Vertelt aan uwe kinderen en klein
kinderen van de dapperheid der Bul
gaarsche soldaten en bereidt hen voor
om eens het glorievolle werk, dat gy
begonnen zijt, te beëindigen.
De koning besluit met afscheid te
nemen van zijn glorieryke soldaten, van
zyn dierbare medewerkers.
AMERIKA.
Albany, 13 Aug. Na een zitting, die
den geheelen nacht geduurd heeft,
besloot de Kamer van afgevaardigden
van den staat New-York met 79 tegen
45 stemmen gouverneur Sulzer in staat
van beschuldiging te stellen en hem
ten laste te leggen het aanwenden voor
particulier gebruik van bijdragen voor
het verkiezingsfonds van de party en
het afleggen van een valsche eed, in
verband met de ontvangsten van het
fonds.
In een gedeelte der Vereenigde
Staten blyft de hitte voortduren. Te
New-York overleden Zondag verschei
dene personen aan de gevolgen der
hevige warmte, terwyl een nog grooter
aantal in de straten bezwijmde. De stad
is als uitgestorven. Ieder, die maar even
kan, vlucht naar het strand, om daar
wat verkoeling te vinden. Kansas,
Missouri en Oklahoma lijden ook nog
van de hitte-golthet vee en pluim
gedierte sterft wegens gebrek aan water.
Sedert 1887 heelt men een dergelijke
temperatuur niet waargenomen. In een
landstreek van eenige honderden mylen
ten westen van de Mississippi is in bijna
drie weken geen regen gevallen, terwyl
de temperatuur meestal dien tyd
ongeveer 105 graden Fahrenheit be
droeg. In Kansas vreest men voor
mislukking van den oogst. De spoor
wegen in dezen staat en in Missouri
doen al het mogelijke om eenige ver
betering in den toestand te brengen,
door de steden en boerderijen zooveel
mogelijk van water te voorzien. Het
spreekt van zelf, dat de aangevoerde
hoeveelheid lang niet voldoende isop
sommige plaatsen is de toestand dan
ook zeer ernstig.
Uit New-York wordt gemeld, dat
Zondag boven de stad een cycloon heeft
gewoed, waardoor een groot aantal huizen
werd beschadigd. Iu de haven sloegen
verscheidene schepen omterwijl alle
electrische- en telegraafdraden werden
verbroken. Er werden 6 personen ge
dood en een twintigtal gewond.
De politie-agentessen in Chicago
hebben tot op het huidige oogenblik tot
tevredenheid der autoriteiten en van het
publiek haar plicht vervuld. Echter
begint thans de vrees zich te doen
gelden, dat zij ten zeerste gehandicapt
zullen worden door haar kleeding, wan
neer het noodig zal blijken een vluch
tend malificant achterna te jagen. Ten
einde dezen misstand uit den weg to
ruimen, is thans een modelrok vervaar
digd en aan alle politic-autoriteiten voor
gelegd, die hun staf vervolledigen door
het in dienst nemen van vrouw-agenten.
De rok ziet er op het oog juist uit als
iedere andere, totdat zich de noodzake
lijkheid voordoet, een misdadiger te
achtervolgen, die een poging tot vluchten
onderneemt. Dan trekt de agentes aan
een koord, en dadelijk verandert de rok
in een zouaven-broek, waarin zij vrije
lijk kan hollen en draven. Als zij het
gevluchte wild weer beet heeft, is het
't werk van een oogenblik, om de broek
weer in een rok te veranderen.
Laat ons hopen, dat dit met één hand
gedaan kan worden vele misdadigers
zouden wellicht ongalant genoeg zijn het
einde dezer kleedingtransformatie niet
geduldig af te wachten.
Zeven leden van een gezin te
Quebec (Canada) zyn dezer dagen op
een treurige wijze om het leven gekomen.
Er ontstond brand in de houten woning,
en de vrouwen, die zich met de kinderen
op de bovenverdieping bevonden, kondon
niet meer ontsnappen. De vlammen
omhulden het geheele huis, zoodat de
uitweg door de vensters haar ook
afgesneden was. De buitenstaanders
konden het gegil van de ongelukkigen
duidelijk hooren, doch waren niet bij
machte hulp te bieden. Een priester
hield het kruis naar de brandende
woning gericht en sprak algeheele
absolutie over de stervenden uit.
ENGELAND.
Londen, 12 Aug. Voor de zooveelste
maal hebben de militante suffragettes
en hare aanhangers Whitehall ia een
strijdperk veranderd, nadat Zondag op
Trafagarsquare een demonstratie ge
houden was. Het doel van de demon
stratie was, te protesteeren tegen de
gevangenneming van George Lansbury,
wiens voorloopig bewijs van invrijheids-
stelling onder het kat-en-muis-systeera
den volgenden dag zou verloopen. Het
parlementslid Wedgwood, één der af-
deelingen aanvoerende, deed een beroep
op de menigte, om niet naar Downing-
street te trekken en zeker zou men
aan zyn verzoek gehoor hebben gegeven,
als miss Pankhurst niet het tegenover
gestelde had betoogd. Zy werd door
hare volgelingen opgetild en onmiddellijk
schaarde de menigte zich rondom haar,
om naar Downingstreet te trekken. De
politie deed geen pogingen de menigte
tot stilstand te brengen vóór het
ministerie van Oorlog byna was bereikt.
Daar stuitte men op een cordon van
bereden politie en weldra begon, onder
luid geschreeuw, een handgemeen, waarbij
de helmen der politiemannen duchtig
met wandelstokken van opgewonden
mannen bewerkt werden. De bereden
politie reed daarna op de menigte in,
om haar te verspreiden. Miss Pankhurst's
vlag werd gebroken en zy zelf in een
auto gezet en naar een politie-bureau
gebracht. Buitendien hadden nog 16
arrestaties plaats, w.o. zes van vrouwen.
RUSLAND.
Uit Siberië wordt volgens de Tel. een
afgrijselijk inquisitie verhaal gemeld, dat
een hel licht werpt op de onbeschaafd
heid van den daar wonenden boerenstand.
In het dorp Atschagirki (gouvernement
Tobolsk) werd het tienjarig zoontje van
den boer Titow plotseling hevig ziek.
De boer, wien veel aan het herstel van
zyn eenigen erfgenaam gelegen was,
haalde, daar er in Siberië gebrek aan
geneesheeren bestaat, een zoogenaamde
„toovenares" of „heks" uit een plaatsje
uit den omtrek en kwam met de 30-jarige
vrouw bij den zieke aan, op het oogen
blik, dat de buren van Titow dronken
van de markt terugkwamen. Toen deze
buren vernamen, dat een onbekende
vrouw den zoon van Titow met kruiden
behandelde en daarbij vreemde spreuken
prevelde, kwamen zy tot de conclusie,
dat het slechts een heks kon zyn, en
besloten zy haar te dooden. De be
schonken boeren trokken naar Titow's
woning en begonnen de vermeende heks
te martelen om haar een bekentenis af
te persen. Men rukte h^r de haren by
bosjes uit het hoofd, sloeg haar met de
vuisten in het gezicht, stak haar met
gloeiende naalden de oogen uit en pijnigde
de ongelukkige zoolang, tot zy het be
wustzijn verloor. Eerst toen sloegen de
onraenschen haar dood. Titow, die in
zyn vertwijfeling naar het dichtstbij*
liggende dorp geyld was om hulp te
halen of zich in veiligheid te stellen,
kon door de woedende boeren niet ge
vonden worden. Toen hun zoeken
nutteloos bleef, besloten zij zich op de
vrouw van Titow te wreken. Zy namen
de onschuldige moeder van het met den
dood worstelende knaapje in hun midden
en sloegen haar half dood. Daarop
drongen zij de hut binnen, haalden den
zieken jongen uit het bed, begoten hem
met petroleum, wierpen hem op de
dorpsstraat en staken hem in brand,
zoogenaamd, om den boozen geest uit
te drijven. Toen Titow in de duisternis
van den nacht naar zijn woning sloop,
vond hy zyn kind dood, zyn vrouw
stervend.
ZWITSERLAND.
Zurich, 13 Aug. De rijksdag-afge
vaardigde, August Bebel, is heden
gestorven.
Ferdinand August Bebel, de leider
dér Duitsche sociaal-democratie, is den
22 Februari 1840 te Keulen geboren.
Hy werd opgeleid tot schrijnwerker en
vestigde zich als zoodanig in 1860 te
Leipzig. Daar liet hij zich spoedig met
de politiek in, en werd in 1865 voor
zitter van een Arbeiterbildungsverein".
In do vergaderingen van den „Gewer-
blichen Bildungsverein" ijverde Bebel
tegen de volgelingen van Lassalle en
werkte mede tot de stichting van het
algemeen Saksisch werkliedenverbond.
Reeds bij de eerste verkiezingen voor
den Duitschen Rijksdag werd Bebel tot
afgevaardigde gekozen, en verkondigde
daar 'terstond de socialistische leer-'
stellingen. In 1868 richtte hy het
Demokratische Wöchenblatt op. Na
zyn stryd tegen von Schweitzer, den
voorzitter van de Algeraeene Duitsche
Werkliedenvereeniging, werd in 1869
het algemeen Duitsche socialistencongres
gehouden, waar 150.000 werklieden
vertegenwoordigd waren.
Daar werd de sociaal-democratische
party gesticht met het programma door
Bebel ontworpen. Als orgaan der nieuwe
party werd uitgegeven de Volksstaat,
geredigeerd door Bebel en tweemaal
's weeks verschijnend. In 1878 werd het
blad verboden. Herhaalde malen werd
Bebel tot gevangenis- en vestingstraf
veroordeeld, en eenmaal zelfs vervallen
verklaard van zyn Rijksdagmandaat.
Na de opheffing der Socialistenwet, in
1890, verhuisde Bebel naar Berlyn en
werd mede-redacteur aan de Vorivürts,
naast zyn lidmaatschap van den Ryksdag.
DUITSCHLAND.
Den 26sten Mei 1.1. waren door de
douane-beambten te Straatsburg twee
waggons aangehouden, die, naar opge
geven was, met teer geladen waren.
Een ingesteld onderzoek bracht aan het
licht, dat de waggons een dubbelen
wand hadden en dat de ruimte tusschen
de beide beschotten groote hoeveelheden
uit Zwitserland geïmporteerde alcohol
bevatte. De inhoud der waggons was
bestemd voor de gebroeders Wilhelm,
Joseph en Carl Schwarz, die te Keulen
een groot-handel in wynen en likeuren
dry ven.
De rechtbank te Straatsburg heeft de
drie broeders veroordeeld tot het be
talen eener boete van f 565.000; het
openbaar ministerie had een boete van
f 625.000 geëischt en gevangenisstraffen,
varieerende van 8 tot 15 maanden.
De Hamburger politie is een inter
nationale dievenbende op het spoor ge
komen, wier leden te Hamburg, Berlijü,
Weenen en andere Duitsche en buiten-
landsche steden meer dan vijftig inbraken
hebben gepleegd. De gestolen voor
werpen, die een waarde van verscheidene
honderdduizenden mark vertegenwoor
digen, werden in gehuurde kelders op
geslagen, en vervolgens aan helers
verkocht. Tot dusver zijn te Hamburg
en Wandsbeck twee dergelijke opslag
plaatsen ontdekt. De voornaamste schul
digen zijn gearresteerd.
BELGIË.
Op de wereldtentoonstelling te Gent
zyn de gevolgen van een minder
gunstigen gang van zaken reeds merk
baar. De rechtbank van Koophandel
heeft in de afgeloopen week, naar de
Brusselsche Gazette mededeelt, zes
faillissementen uitgesproken, die alle
firma's betreifen, welke op de wereld
tentoonstelling exposeeren. Het belang
rijkste faillissement geldt een Engelsche
firma, die een houten hotel gebouwd
heeft, om vreemdelingen een onderdak
te verschaffen. Deze firma werd met
een kapitaal van 10 millioen francs
opgericht, dat echter reeds na enkele
weken tot millioen gereduceerd
moest worden. Thans zyn de eigenaars,
respectievelijk de directeuren, uit Gent
verdwenen. Aangenomen wordt, dat by
dit bankroet alleen 1.800.000 francs
verloren gaan. De andere faillissementen
betreffen hoofdzakelijk de vermakelijk
heden in het Lunapark.
XVIII.
Ook voor het Haagsche Scheveningen
of voor het Scheveningsche Den Haag
is nu sinds een paar dagen de zomer
gekomende maand Augustus heeft
zich als een wasch-echte zomersche
maand ingezet. Moge het zoo eenigen
tyd blyven voor allen, die hun jaarlyksche
uitstapjes maken in deze vacantie-maand
bij uitnemendheiddat zou waarlyk nog
een uitkomst zyn voor zeer velen in
den lande. Voor de Scheveningsche
exploitanten is zulk een uitkomst
dringend noodigreeds b. v. blijft op
den Pier, daar, waar aan het einde in
zee zich het paviljoen bevindt, één der
winkels gesloten. De huurder heeft het
niet langer kunnen houden by de
schade, die hem Juli heeft opgeleverd,
en hoewel natuurlijk de peper-dure huur
vooruit is gestort, heeft hij liever zyn
biezen gepakt dan nog meer schade te
lyden. Of het hem achteraf niet berouwen
zal, is nu best mogelyk. Maar een en
ander strekt ten bewijze, hoe hoog de
nood reeds onder de meeste exploitanten
op de badplaats gestegen is.
Doch „het kan verkeeren" was het
motto van één onzer beste oud-vader-
landsche blijspeldichters en sinds een
paar dagen is het ook gekeerd. En ook
het fameuse vuurwerk, waarmede het
seizoen zou geopend worden, met een
in vurige stralen schitterend „Welkom"
aan alle gasten, is dan toch eindelijk
afgestokenjuist nog in Juli, en wel
precies 2 uur voordat Augustus zyn
intrede deed. Als naar gewoonte zijn
duizenden en duizenden op den strand-
boulevard er getuige van geweest, en
met den diep-blauwen hemel en de
donkergrauwe nachtzee tot achtergrond,
is het inderdaad een zeer prachtig
schouwspel geweest. Jammer alleen, dat
het vuurwerk 3 maal tevergeefs aan
gekondigd is geworden en wy allen dus
3 maal het tramreisje Den Haag
Kurhaus hebben gemaakt. Een retourtje
kost weliswaar 20 ct., maar voor
niemendal geeft niemand gaarne driemaal
dit bedrag uit. Eén lichtzyde is er
al zij het ook niet voor het publiek
dat onze Haagsche tram niets liever dan
uitgestelde vuurwerken heeft; gebegrypt,
dat zulk een voordeeltje van extra-druk
vervoer, wel in de duizenden loopt.
En thans dan doch voor hoelang?
is het alles opgeruimdheid en ver
maak, vriendelijke gezichten van bad
gasten en hoteliers, wat ge ziet en
het geld stroomt uit de zakken van den
een in die van den ander. Welnu, dien
ander zij het eens ditmaal gegund, er
is lang genoeg op een beetje verdienste
gewacht.
Voor wien het mooie weder te laat
gekomen is, om hem het leven, zy het
voor nog enkelen tyd desnoods wat te
doen rekken, dat is voor één onzer
beroemde landgenooten, den niet minder
alom in de residentie bekenden stad
genoot, mr. Asser. Wel was deze
minister van Staat en Staatsraad
beide hooge waardigheden waren een
welverdiende hulde aan zyn eminente
verdiensten nog in het begin van
Juli van Den Haag naar Scheveningen
verhuisd, en had hy aldaar eenig herstel
hopen te vinden, maar het slechte weder
heeft die hoop den bodem ingeslagen;
en de residentie mist voortaan een
bekende figuur uit haar samenleving.
Vooral op internationaal rechtskundig
gebied blonk Tobias Asser, gelijk bij
algemeen genoemd werd, uit, en geen
internationale bijeenkomst van eenig
wetenschappelyk-juridisch belang heeft
er in de laatste.25 jaar ten onzent plaats
gehad of Asser vormde er het midden
punt van. Niet licht zal men vergeten
kunnen, hoe vaak in de deftige ver
gaderzaal van de Eerste Kamer, deze
tenger gebouwde man, maar wiens
voorkomen van zulk een hooge intelli
gentie getuigde, levendig en vol vuur
de beraadslagingen leidde der interna
tionale conferentie tot regeling van
het wisselrecht in welke wetenschap
de thans ontslapene een wereld-ver-
maardheid bezat. Doch ook daarnevens
in tal van andere zaken van publiek
belang deed mr. Asser zich kennen als
een man van buitengewone kennis en
een zeldzaam scherp oordeel; stad en
land verliest waarlyk veel aan zulke
zonen.
Een ander stadgenoot, op geheel
ander gebied zeer bekend, de zenuw
arts dr. Bolten, is sedert eenigen tyd
gelukkig weder in ons raidden terug
gekeerd. Men zal zich, ook buiten Den
Haag, ongetwijfeld het drama van
Velzen herinneren, toen een ernstige
zenuwlijder den dokter, die hem be
zoeken kwam, eenige kogels door het
hoofd joeg, en ook nog andere per
sonen verwondde. Deze dokter was
dr. Bolten, die thans volkomen genezen,
zyn drukke en veel omvattende praktijk
heeft hervat. Maar.... de kogels zyn
nog niet alle verwijderd, al zullen zy,
daar zy op z.g. onschuldige plaatsen
zitten, raogelyk geen nadeel meer doen.
Maar wat heel opmerkelijk is en een
bewys mag genoemd worden van het
waarlijk hooge standpunt, dat deze man
der wetenschap ook als mensch inneemt,
is de wijze, waarop hy zelf over het
geval en den dader spreekt, en waarin
een mild oordeel over diens optreden
gepaard gaat met een zuiver medisch
inzicht in den geestestoestand van den
ontoerekenbare. Verontschuldiging en
verklaring zijn in de plaats getreden
van een bits verwijt, dat begrijpelijker
wyze allicht elk ander naar de lippen
was gekomen. Zeker, doktoren zien
zooveel leed en kennen zooveel be
weegredenen, die voor leekeu onbekend
blyven, dat men niet versteld behoeft
te staan, zoo hun algemeen oordeel
humaner klinkt, dan van het gros
hunner medeburgers. Maar hier, waar
