ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Vrijdag 20 Juni 1913.
Eerste Blad.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
BERICHT.
De uitslag van de
stembus.
Uit Stad en Provincie.
Z ierikzeesche
Courant).
A B;ON|N B|M ent.
De abonnementsprys van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verachy.it, is
voor Zierikaee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,00 per 3 maanden.
Voor het buitenland, vertending édns per week,
f 10 per jaar h\j vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9403.
Directeur i A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur. A. FRANKEL.
Redacteurs J. WA ALE.
AOVERTENTIEN.
Van 1—8 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrjjdagsmiddagi uiterlyk 2 ura
Zij, die zich met I Juli a.s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
GRATIS.
Alle Brievengaarders en Boek
handelaars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE Jr.
De coalitie is geslagen.
De openbare school is gered.
Kolkman's tariefwet gaat van de baan.
En Talma's dwangwet is behoudens
artikel 369, dat den 5en December van
dit jaar van rechtswege in werking zal
treden, zoodat de zeventigjarige loon
arbeiders uit 's rijks schatkist wekelijks
een uitkeering van twee gulden zullen
ontvangen, ten doode opgeschreven.
Dal is de algemeene beteekenis van
den Dinsdag gehouden stembusstrijd.
In dien strüd hebben zich de kies
districten Zierikzee en Oostburg, die in
de allereerste plaats odb in spanning
hielden, kranig geweerd.
Het district Zierikzee heeft de vlag
der vry zinnigheid, die men haar ontrukken
wilde, met stevige vuist vastgehouden.
Met verpletterende meerderheid heeft
het by eerste stemming den afgevaardigde
mr. Patijn herkozen.
En Oostburg heeft onzen stadgenoot,
jhr. De Muralt, met een schitterend
aantal stemmen naar de Kamer afge
vaardigd.
Groot was de geestdrift, toen aan de
voor het redactie-bureau van dit blad
talrijk verzamelde volksmenigte de heug
lijke uitslagen werden bekend gemaakt.
Lang aangehouden jubelkreten gingen
uit haar midden op. De menschen
drukten elkander van blijdschap de
handen.
In een oogwenk werd uit tal van
woningen de nationale vlag geheschen.
Eerst in „Concordia" en later in het
„Huis van Nassau" verzamelden zich
de vrijzinnigen, teneinde met elkander
naar aanleiding van de behaalde zege
feest te vieren.
Daar verschenen ook de heeren
De Muralt, De Bruyne, mr. Canes en
Geluk, die op het podium plaats namen,
en de juichende en zingende menigte
toespraken.
Behalve de besturen der Liberale en
Vryzinnig-DemokratischeKiesvereeniging
merkten wij daar ook op het bestuur
der afdeeling Zierikzee van het Neder-
landsch Werkliedenverbond, het wakkere
bestuur der Jonge Vrijzinnigen en het
Ijverige Comité van actie.
Door den heer L. Doeleman werd de
feestelijke bijeenkomst geleid.
In gloedvolle redevoeringen werd
warme hulde gebracht aan allen, die tot
de glansrijke overwinning het hunne
hadden bijgedragen.
Daverende toejuichingen vielen ien
deel aan de sprekersDe Bruyne,
mr. Canes, Geluk en Enzlin, die in
bezielende taal het groote gewicht van
dezen dag voor land en volk deden
uitkomen.
Uit de ingekomen telegrammen toch
was reeds duidelijk gebleken, dat de
coalitie haar matten kon oprollen en dat
de dagen van het Ministerie Heemskerk
thans geteld waren.
Onder begeleiding van een piano
werden de nationale liederen en die ter
eere van Patijn geestdriftig gezongen,
En toen door den president, den heer
L. Doeleman, de feestelijke vergadering
met een hartelijk woord gesloten was,
wist men nog van geen scheiden, en
bleef men tot laat in den nacht zingend
en dansend bijeen.
Zierikzee. By een vergelijking der
stemming in dit district van verstreken
Dinsdag met die van voor vier jaren,
zal men het volgende bevinden:
In 1909 aantal kiezers 8284,
uitgebrachte stemmen 7687.
In 1913 aantal kiezers 8974,
uitgebraohte stemmen 8103.
Het aantal kiezers is in die vier jaren
met 690 toegenomen.
Het aantal stemmende kiezers bedroeg
nu 476 meer dan in 1909.
Hiervan werden uitgebracht in 1909:
op mr. Patijn 3944.
Vegtel 3402.
Wibaut278.
In 1913:
op rar. Patyn 4361.
Hogerzeil 3244.
Kooraans 524.
In 1909 had mr. Patyn dus 264
stemmen meer dan de beide tegen-
candidaten gezamenlijk.
In 1913 steeg dit cjjfer voor mr.
Pat^n tot 593.
Hoe links in Flakkee is vooruit
gegaan, moge uit het volgende blyken.
Uitgebrachte stemmen:
in 1905 in 1909 in 1913
Voor rechts 1872 1952 1904
Vryz. 1022 1379 1706
„S.D.A.P. 54 95 169
De betrekking van dijkbaas van
den Gouweveer- en Zeikepolder is toe
gevoegd aan den heer F. de Roo,
opzichter aan het Waterschap Schouwen,
district Zuidhoek.
Dinsdagavond zal te Arnhem een
debatavond worden gehouden door den
heer Jhr. De Muralt, gekozen kamerlid
voor Oostburg, ter verdediging van de
candidatuur van generaal Eland. Naar
wij vernemen zal morgenavond de heer
De Muralt in het district Middelburg
optreden ter verdediging van de candi
datuur van den oud-minister Van Raalte.
Aangesteld met 1 Juli a.s. tot
rijksveldwachter R. Jansen, thans agent
van politie te Rotterdam, aan wien Oude
Tonge als standplaats is aangewezen.
Te Haamstede zijn dit jaar aan de
beurt van aftreding als leden van den
Raad de heeren W. Vis en P. Steur.
De candidaatstelling heeft aanstaanden
Dinsdag plaats. Eveneens heeft dan de
verkiezing plaats voor éér» lid van den
gemeenteraad, ter vervulling van de
vacature, ontstaan door het overlijden
van den heer M. de Bakker.
Te Burgh hebben dit jaar geene
periodieke raadsverkiezingen plaats.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot zetter voor 'e rijks directe
belastingen in de gemeente Colijnsplaat
de heer J. M. Haringman, ter vervanging
van den heer D. de Jonge, die over
leden is.
Bij Kon. besluit zullen ten behoeve
van den spoorweg van Burgh naar
Brouwershaven en van verbetering in de
ligging van den spoorweg van Brouwers
haven naar Steenbergen, ten algemeenen
nntte, ten name van de uitvoering van
de wet van 8 Februari 1912 (Stbl. no. 57)
worden onteigend do eigendommen in
de gemeenten Burgh, Haamstede, Re-
nesse, Noordwelle, Ellemeet, "Eikerzee,
Duivendyke, Brouwershaven, Zonnemaire,
Noordgouwe, ZierikzeeNieuwer kerk
Oosterland, Bruinisse en Nieuw-Vosse-
meer, aangeduid in het plan en de
kaarten, welke ingevolge art. 12 dor
wet van 28 Augustus 1851 (Stbl. no. 125)
ter inzage van een ieder hebben gelegen
en vermeld zyn op den staat, bij dit
besluit gevoegd.
In de week van 11 tot en met 17
Juni kwamen ter kennis van den cen-
tralen gezondheidsraad van roodvonk 2
gevallen te Vlissingen, 1 geval te Oude-
lande en te Westkapelle en van diph-
teritis 2 gevallen te Goes en 1 geval te
Vlissingen, Zierikzee en Kloetiuge.
Met ingang van 1 Juli a.s. zyn
verplaatst naar Bergen-op-Zoom de kom
miezen De Maker te Hoedekenskerke en
Nederhand te Goes.
Ds. Van Krevelen is gekozpn tot
voorzitter van den Bond voor Staats-
pensionneering.
Kerkwerve. 20 Juni. Gisteren geraakte
nabij Schutje onder deze gemeente, bij
het stadwaarts rijden, door het schrikken,
een paard met rijtuig te water. Ook
nabij het Zandhoefje, onder de gemeente
Zierikzee, geraakte een paard met rijtuig
te water, door het schrikken voor een
motorfiets. Gelukkig liepen beide gevallen
zonder persoonlijke o^elukken af; er
is alleen wat materiele schade te be
treuren.
Naar men ons mededeelt, zullen
voor de aanstaande gemeenteraadsver
kiezing alhier candidaat gesteld worden
de heeren C. D. v. d. Linde, aftredend
en G. J. v. d. Cingel voor de bestaande
vacature, welke heeren zich bereid ver
klaard hebben een candidatuur te aan
vaarden.
Brouwershaven, 18 Juni. Hedenavond
ongeveer acht uur ontstond in de land-
bouwschuur op den dorschvloer van den
landbouwer P. R., wonende Nieuwstad
alhier, een begin van brand, doordat een
paar kleine jongens vin 8 en 6 jaar
oud, met brandende lucifers een pijp
tabak wilden aanstekenzoodat het
hooi vuur vatte. Ware Bet niet door een
voorbijganger opgemerkt geworden, daar
reeds de'rook door het dak kwam, dan
zoude zeer zeker alles een prooi der
vlammen zyn geworden. Met eenige
emmers water kon het thans reeds
brandende hooi worden gebluscht.
Noord-Schouwen. Door den Minister
van Waterstaat is benoemd tot buiten
gewoon opzichter by dé werken voor
aen aanleg van het Wilhelmina-kanaal,
voorloopig bij een ophaalbrug met brug-
wachterswoningeu te Terheijden de heer
A. van Hoopen, alhier.
JKI torree, 19 .hmi. W^eM periodieke
aftreding van 2 leden van de Gemeen
teraad zal er op Dinsdag 24 Juni a.s.
een verkiezing (candidaatstelling) worden
fehouden van 's morgens 9 tot 's nam.
ure.
Renosso. Het feest, dat op 18 Juni
ter herinnering aan het 100-jarig bestaan
van Neerlands Onafhankelijkheid is ge
vierd, is in alle opzichten goed geslaagd.
Het weer, dat op dien dag buitengewoon
gunstig was, lokte honderden uit de
naburige gemeenten uit naar het feest
terrein. Twee eere-poorten, prykend met
wapens, schilden en transparanten en
door guirlandes, waarin met kwistige
hand fraaie bloemen waren aangebracht,
waren opgericht. Ook de muziektent was
smaakvol versierd. Aan sommige gebou
wen was eveneens een aardige versiering
aangebracht. Het geheel maakte een
aangenamen indruk op de toeschouwers,
vooral 's avonds toen het feestterrein
la giorno verlicht was.
De heer L. Nilant, burgemeester der
gemeente en voorzitter der feestcom
missie, sprak hierop de volgende rede
uit
18 Juni 1913.
Dames en Heeren
Verplaatst u in uwe gedachten een
oogenblik 98 jaar terug.
Kanon van Waterloo bromt in
mijn ooren nog,
Als toen de vlugge boo,
Van 'tslagveld afgezonden met
losgelaten toom,
Door Holland's steden rende en duizen
den van monden herhaalden wijd
en zijd,
De ontzaggelijke maar:
't Uur, dat der volkeren lot beslissen
moet, is daar.
De honderdduizenden ontmoeten
zich en botsen.
De Pruisen naderen en de Britten
staan als rotsen.
Maar d'Adelaar bezielt zijn benden,
dol van moed.
Oranje leeft, maar op het slagveld
stroomt zijn bloed.
En straks triumf geeft lof
den God der legerscharen.
Hij heeft des drijvers arm, den
moedwil der barbaren, ten spot
gemaakt, ontwricht.
Tot hiertoe Aartstyran
Uw ster heeft uitgeschenen.
En tot hiertoe dames en heeren
zullen we ook ons zelf toeroepen en
den dichter niet verder volgen, die op
zoo gloedvolle wijze den slag bij Waterloo
teekende.
Maar daar vieren we nu geen Eeuw
feest van, zult ge mij tegen voeren, want
de slag van Waterloo had plaats, ja op
dezen dag, 18 Juni, maar eerst 2 jaren
later kunnen we daarover het Eeuwfeest
vieren.
Dat is zoo.
Maar we vieren thans het Eeuwfeest
van Neerland'8 bevryding van onder het
Fransche juk.
En ja, die had plaats in 1813.
Maar we hadden nauwlijke dat juk
afgeworpen, we voelden als 't ware nog
de pyn, waar het gekneld had, we
waren van de striemen nog niet genezen,
toen de vermetelheid van den Corsicaan
half Europa en ons arme land mee het
eerst weer in boeien dreigde te slaan.
Maar in den slag bij Waterloo werd
de dwingeland voor goed machteloos
gemaakt, verplet.
Op dien I8en Juni 1815 werd als
't ware de kroon gezet op Neêrland'e
bevrijding.
En het is dus zeer gepast op den
gedenkdag van den slag bij Waterloo
het Eeuwfeest van Neérland's bevrijding
te vieren.
Als hoofd dezer gemeente en tevens
als voorzitter der feestcommissie met
wier leden ik op zoo'n aangename
vriendschappelijke wijze heb saam-
gewerkt, heet ik u allen, geachte dames
en heeren welkom, en hoop ik van
ganscher harte, dat de dag van heden
een schoone vreugdedag voor ons
Renessenaren moge zijn.
Het is my medegedeeld en 't is mij
ook gebleken, dat de ingezetenen alhier
op zulk een uitstekende wijze een feest
kunnen organiseeren en het op prettige
en toch gepaste wijze weten to vieren.
Ik acht het mij dan ook een eer, hét
voorrecht to mogen hebben, u bij den
aanvang ven het feost allen hartelijk
welkom te heeten.
Van onzen geachten ambachtsheer,
die eere-voorzitter onzer feest-commissie
is, kreeg ik een schrijven, waarin
Z.WelEd.Geb. mij meldde ons feest
verhinderd te zijn bij te komen wonen.
Ook die ingezetenen, welke ons zoo
flink met een milde gave finantiëel
steunden, gedenken we op dit oogenblik
met gevoelens van dankbaarheid
Want is geld de zenuw vau den oorlog,
de ziel van de negotie, ze is het beide
voor een publiek feest.
Onder allen die ons met hunne giften
verblijdden, wenschen we inzonderheid
benevens onzen eere-voorzitter te
memoreren, do aanzienlijke gift, waar
mede ons de heer en mejuffrouw W
Steur, bij gelegenheid van hun zilveren
huwelijksfeest verrastten en waarvoor
zij in dankbaar aandenken zullen blijven,
ook bij onze kleine jonge Renessenaartjes.
En hiermede geachte dames en heeren
verklaar ik het feest voor geopend.
Renesse's fanfarecorps „Luctor et
Emergo" liet nu eenige nummers goed
uitgevoerde koraalmuziek hooren.
Om 10 ure had een samenkomst
plaats in het kerkgebouw, waar ds.
C. v. d. Nieuwenhuizen in gloedvolle
woorden aan de hand van de geschiedenis
de groote beteekenis van dit feest aan
de zeer talryk opgekomen hoorders in
het kort duidelijk uiteenzette, alzoo
wyding en stemming gevend aan het
nationaal feest. Het zanggezelschap
„V. Z. O. S." van hier verleende door
het zingen van eenige toepasselijke
liederen zyn zeer gewaardeerde mede
werking.
Om 11 ure tot 12 J werden de school
kinderen getracteerd op limonade, koekjes
en chocolade, terwyl allen nog een
prentenboek of een gedenkplaat mee
naar huis konden nemen. Dit school
feestje was hun bereid door den heer
W. Steur en z|jne echtgenoote, aan wien
een woord van dank niet mag ont
houden worden 1
Om IJ ure werden de versierde
tilbury's en fietsen gekeurd. Er was
zooveel moois, dat de keuring een
zware moeielyke taak voorde commissie
leden werd! Winners der 6 daarvoor
uitgeloofde prjjzen waren de heeren
C. Steur Mz., Nic. Be|je Jz., T. Blom Hz.,
G. de Vrieze Jz., J. Dambruin Hz. en
M. de Roo Cz.
Voor de mooist versierde fiets ver
wierven de heeren B. Geleynse, J. Biene-
felt, L. Verseput, W. Hogerhuis en J.
Koreman een pr|js.
Voor do ringrydery met tilbury's,
waaraan 10 paren deelnamen, waren
evenveel pryzen beschikbaar gesteld als
er dames meereden, evenzoo ook voor
de 22 fietsrijders, zoodat allen een
pr|js van grooter of minder groote
waarde in ontvangst konden nemen.
Gedurende de ring- en fietsrydery klonken
de vroolyke welluidende tonen der
muziek van „L. et E." over het ruime
fraaie dorpsplein, waarop honderden^
zich bewogen, zich verlustigende iiï'
het heerlyke weergenietend van
de harmonische tonen, zich vermakend
in den draaimolen, het Eldorado der
kinderen overdag, 's avonds een toe
vluchtsoord voor ouderen, die anders
wars van het bewandelen van slinksche
wegen, dan willens en wetens zich ge
willig overgeven aan draaiery.
Het concert, door het fanfarecorps
„L. et E." op de muziektent gegeven,
slaagde uitstekend. De verschillende
nummers werden zeer verdienstelijk ten
gehoore gebracht.
In de pauze werden door den voorzitter
der feestcommissie de pryzen met een
toepasselijk woord aan de winners uit
gereikt. Nog gernimen t|jd bleef men
in zeer gepasten vorm feest vieren. Het
was een dankbare vreugdedag en zeer
zeker zal deze feestdag b|j velen zoo
niet b|j allen in aangename en dankbare
herinnering bl|jven!
De heer E. L. Bregenbeek, kom
mies 2de klasse b|j 's r|jks dir. bel., is
met ingang van 1 Augustus als zoodanig
verplaatst naar Zevenbergen.
Stavenlsse. Als een bizon derheid kan
wel gemeld worden, dat de landbouwer
P. P. alhier deze week een kippenei
had, waarin een klein gaaf eitje met
schaal en al er aan, binnen in zat.
De heer .Jacob de Vos (van hier),
thans ambtenaar der belastingen 2de
klasse te Wernhout, wordt rant 1 Juli
a.s. als zoodanig geplaatst te Tholen.
St.-Annaland, 20 Juni. Aan den voor
avond van de stemming trad in 't hotel
„Havenzicht" als spreker op, de heer
Moojen, candidaat der vrijzinnigen voor
't kiesdistrict Goes.
De spreker werd ingeleid door den
heer H. W. Odink, die eerst een uiteen
zetting gaf van de verschillende staat
kundige partyen in ons land en duidelyk
maakte, welke daarvan behooren tot de
concentratie en welke tot de coalitie.
Natuurlijk werd niet verzuimd er b|j te
voegen, dat men z|jn belangen het best
kan toevertrouwen aan de eerste. Op
de vele partijdige benoemingen door de
coalitie werd ook gewezen: niet de be
kwaamheid voor een ambt stond b|j
deze regeering op den voorgrond, maar
het geloof. (Applaus). Toen ving de heer
Moojen z|jn rede aan. Hy deed alle moeite
om vooral den minderen man duidelyk
te maken, waar het b|j deze verkiezing
om gaat. Een groot deel van den t|jd
werd door hem gebruikt om te wyzen
op de gevaren van de Tariefwet voor
de mindere klasse en op de voordeelen
van de Staatspensionneering, waarb|j
geen premie zal worden betaald.
Z|jn woorden werden met de grootste
aandacht gevolgd door het publiek, dat
bestond uit een honderdtal personen in
de zaal en verscheidene er buiten, en
toen de spreker eindigde, volgde er een
langdurig applaus. Er volgde geen debat.
Stellig heeft de heer Moojen door
z|jn optreden heel wat stemmen gewonnen,
De uitslag heeft het bewezen. Er z|jn
evenveel stemmen (190) links uitgebracht,
wat anders 't geval vast niet zou geweest
z|jn.
Seherpenlsse. Door de a.-r. kiesver-
eeniging alhier zijn Woensdagavond de
heeren L. Vos en D. Duijnhouwer
(aftredend) candidaat gesteld voor leden
van den gemeentere a l.
Toen de omnibus vaa St.-Maartens-
dijk op Tholen de gemeente alhier even
voorbij was, werd een der paarden
plotseling ongesteld. Pogingen om een
ander paard te krygen mislukten, zoodat
de reis met één paard moest worden
vervolgd.
Middelburg, 20 Jimi. De stemming
is in ons district buiten verwachting
