in Mei j.l. 64,1 m.M. bedragen, eene hoeveelheid, juist overeenkomende met die van Maart j.l. Brouwershaven, 2 Juni. In de op heden alhier gehouden vergadering van ingelanden van den polder Zuid-Nieuw- land, werd wegens het ontslag nemen van den heer D. Hocke, in diens plaats als ontvanger-griffier van den polder, met twaalf van de vyftien uitgebrachte stemmen, no. 1 van de voordracht gekozen, de heer Nic. van Sluis Pz. Mede stonden op de voordracht de heeren H. M. Be|je en W. J. van Braband. Haamstede, 3 Juni. Bet bestuur van de jonge liberalen uit Zierikzee had alhier hedenavond eene vergadering belegd om te geraken tot de oprichting van eene dergelijke vereeniging in Westeljjk Schouwen. De heer Enzlin zette doel en werking van zulk eene vereeniging uiteen en besprak in een uitvoerige rede het concentratie-program van de vrijzinnige partyen. By het debat stelde de heer Van Zalm de bezwaren tegen de tarief wet in het licht en vroeg de heer Leeuw, beide van Haamstedeinlichtingen inzake het kiesrecht. De heer Enzlin diende den heer Leeuw van antwoord. Tenslotte werd overgegaan tot de oprichting van eene vereeniging van jonge liberalen, terwyl reeds thans eenige begunstigers toetraden. Aan den jeugdigen spreker - de heer Enzlin is nog niet eens kiezer onze hulde voor de talentvolle wyze waarop hy zich van zijn taak kweet. Brulnlsse. Maandagavond liet het muziekgezelschap „Nu met Hope", direc teur de heer Jongmans van Zierikzee, 'zich hooren in de „Beurs" op de kade alhier. Velen genoten van de opwekkende en schoone muziek door het corps ten beste gegeven. St.-Flllpsland, 2 Juni. Onder ongun stige omstandigheden werd in 't hotel „de Druiventros" een vergadering ge houden vanwege de Centrale Vrijzinnige Kiesvereeniging. Juist even vóór den aanvang ontlastte zich boven ons dorp een geweldige on weersbui. Maar trots onweer en regen liep de zaal langzamerhand vol en toen te uur de voorzitter van 't Comité, dat dezen avond op touw gezet had, de vergadering met een hartelijk en vrien delijk welkomstwoord geopend had, werd aan den heer J. G. Moojen, candidaat voor 't lidmaatschap der Tweede Kamer voor 't district Goes, gelegenheid gegeven, zijn meening over den tegenwoordigen staatkundigen toestand voor de inmiddels meer dan gevulde zaal uittespreken. Op heldere, pakkende wijze, wist hij zijn hoorders duidelyk te maken, hoe ver schillende aanslagen waren en nog werden gedaan op onze kostbare stoffelijke en geestelijke goederen, en hoe de nood dei ty den ons toeroept een gebiedend: tot hier en niet verderDe taak der vrij zinnigen was, om het niet bij woorden te laten, doch een dam op te werpen tegen dien wassenden vloed van ver dorvenheid. „Komt allen op", zoo riep de heer Moojen zijn hoorders toe, om te waken, dat eendracht en welvaart in ons vaderland niet te gronde worden gericht. Kiesrecht is kiesplicht. Na dezen spreker trad op ds. F. H. Siemelink, voorzitter van den Vrijzinnigen Bond voor Zeeland, met 't onderwerp „De Toekomst, die ons wacht". Uit het „Heden" en 't „Verleden", bewees hy glashelder, wat te wachten stond, indien het tegenwoordige systeem van regeering bleef bestaan. Onder de leus van „Waarheid", liefst goddelijke waarheid, worden zuiver stoffelijke dingen gezocht met middelen gestreden, die met elk begrip van eer en fatsoen in strijd zijn. Wij gaan een tijd te gemoet, waarin het goddelijke voor de honden wordt geworpen en het doel alle middelen zal heiligen. En wie zal profiteeren? Dat zal Rome zijn weer als voorheen zal het heerschen Waakt, wie zijn vrij heid, zijn vaderland lief heeft voor die toekomst I Vervolgens ging spreker na, welke de toekomst zou zyn, indien het beginsel der vrijzinnigen werd aanvaard: erken ning en waardeering van het menschelijk recht op eigen adel, op eigen geloof, op eigen kerk, dit leert heel het verleden van alles wat vrijzinnig is. Na het eindigen dezer met vuur en overtuiging uitgesproken improvisatie, die met ademlooze stilte aangehoord was, ging een donderend applaus op. Van de gelegenheid om met de spre kers in debat te treden, of om vragen te stellen, werd geen gebruik gemaakt, waarna de vergadering met een krachtige opwekking door den voorzitter gesloten werd. Stavenlsse. Volgens den alhier van wege het K. N. M. Instituut te De Bilt by Utrecht geplaatsten regenmeter, viel alhier in Mei 1.1. 69.4 m.M. regen (in 13 aftappingen), tegen 20.2 in 1912 en 56.0 in 1911. De hoogste barometerstand in de laatste maand was 770 en de laagste 750 m.M. Naar men verneemt, komt een gedeelte van het garnizoen uit Bergen- op-Zoom a.s. Vrijdag een militaire wandeling van daar langs de Noordzijde van het eiland Tholen maken, om des nachts alhier te overnachten en den volgenden morgen, Zaterdag, langs de Zuidzyde van het eiland weer huiswaarts te keeren. Ingevolge een door hem gedaan verzoek wordt de heer C. P. Heerebout, Rijksveldwachter, brigadier-titulair alhier, met ingang van 14 Juni a.s. verplaatst naar Veere, terwyl zyn plaats naar hier geplaatst wordt de heer D. v. d. Berge, thans Rijksveldwachter, brigadier-titulair te Goes. St.-Maartensdtyk. Voor zoover thans bekend is, hebben wij hier met het oog op de verkiezingen nog te verwachten: Zaterdagavond 7 Juniden heer P. K. Peerlkamp, Middelburg, die een rede zal houden in het belang der openbare school Zaterdag 14 Juni, 's nam. half drie: een vrijzinnige bondsdag, waar als sprekers zullen optreden de heeren T. H. Siemelink te GoesJ. G. Mooyen, cand. voor de Tweede Kamer; Jac. Welleraan te Krabbendyke, en J. L. v. d. Voorden te Rotterdam. Voorts worden nog pogingen aange wend vanwege de afdeeling van den Bond voor Staatspensionneering alhier, om ook nog voor de verkiezingen op een avond een spreker te krygen. Wilhelmlnadorp. Door de Ingelanden van den Wilhelrainapolder is besloten een gedeelte van den zeedyk te ver dedigen met gewapend beton volgens het systeem De Muralt. Het werk zal over eenige jaren worden verdeeld. In 1913 zal 1500 meter worden aangelegd. Het werk zal in het openbaar worden aanbesteed. Goes, 30 Mei. Hedenochtend 't was ongeveer half tien werd de Nieuw- straat in rep en roer gebracht door een zwerm b|jen, welke plotseling als het ware uit de lucht kwam vallen. Toen het gezelschap op een raam van het hotel „De prins van Oranje" neer viel, waren aanstonds rappe handen gereed om het, gewapend met hand schoenen en doeken, in te rekenen. 31 Mei. De voorloopige Com missie tot oprichting eener suikerfabriek alhier heeft aan Burgem. en Weth. verklaard niet op de door hen gestelde* voorwaarden te kunnen ingaan en dat z|j derhalve van de gestelde voorwaarden geen gebruik zullen maken. In den nacht van Vrydag op Za terdag had op den Kloetingschen weg, onder Kloetinge een gevecht plaats tusschen de bewoners van eenige daar gekampeerde woonwagens. Er werd met messen gewerkt en een der vechtenden ontving een ernstige snede over den rug. Toen de gemeente-veldwachter tusschen beide wilde komen, kreeg hy een mes steek dwars door de rechterhand. De dader, een 17-jarige jongen, is gearres teerd, Zaterdag voor den officier van justitie geleid en naar het Huis van bewaring te Middelburg overgebracht. Verbinding tusschen Noord-Bra bant en Zeeland. De Avondster deelt mede, dat officieel is besloten, dat de weg, welke zal worden gemaakt ter verbinding van Noord-Brabant, zal worden aangelegd naast den Dam. Het blad verneemt, dat de weg zoo laag zal gelegd worden, dat hy by een flinken vloed onderloopt. Maandag is de Decauvilletrara HansweertVlake officieel voor hej publiek in dienst gesteld en zyn de antieke omnibussen (bootwagens heeten ze hier, omdat ze in aansluiting op de boot reden) van het tooneel verdwenen. Coltynsplaat, 31 Mei. In de j.l. Vrydag alhier gehouden raadsvergadering, waar alle leden tegenwoordig waren, had de beëediging plaats der nieuwe leden H. M. Haringman en I. P. v. d. Weele. Goedkeuring van Gedep. Staten was ingekomen op de raadsbesluiten inzake aankoop grond voor schoolverbouwing en geldleening. Een overschrijving van f 120 had plaats van den post van onvoorzien naar die voor onderhoud van gebouwen. Een paar requesten werden aange houden tot een volgende vergadering. Ylissingen, 30 Mei. De gemeenteraad heeft gisterenmiddag besloten tot het verleenen van een subsidie tot een be drag van f 500 in het tekort van de onafhankelijkheidsfeesten in Augustus. Dit geschiedde met 10 tegen 6 stemmen. In de vorige vergadering was met 12 tegen 3 stemmen besloten geen subsidie te verleenen. Verder werd besloten den herbouw van den St.-Jacobstoren volgens het jongste goedgekeurde besluit te gunnen aan de firma Gebr. Dessing te Gouda, voor f 29,420. 2 Juni. Met ingang van 1 Juni is L. v&n der Steen alhier door het Nederland8ch Gymnastiek-Verbond be noemd tot leider der op te richten Volksklasse bestaande uit uitsluitend railitieplichtigen. Door de Zeeuwsche scherpschutters- bond „Pro Patria" zal op het laatst van deze maand, ter herdenking van zyn 5-jarig bestaan, te Vlissingen een vyf- daagschen propaganda-wedstryd houden. Voor de korps- en vrjje banen zullen alle schietverenigingen in Zeeland ter deelneming worden uitgenoodigd. Terneuzen. Het kanaal GentTer- neuzen zal op 22 Juni plechtig geopend worden. De Koning van België zal dien dag het kanaal opstoomen en de gast zijn van het gemeentebestuur van Gent. KERKNIEUWS. Geref. Kerk. St.-Annaland, 4 Juni. Vrijdagavond halfzeven ure hoopt op te treden ds. Makkenze van Tholen. (Voorbereiding H. Avondmaal). ONDERWIJS. De heer R. de Jong te Leeuwarden is benoemd tot leeraar in het smeden en machine-bankwerker aan de Ambachts school alhier. Geslaagd voor het diploma radio- telegrafie aan de zeevaartschool te Vlis singen op 3 dezer, de derde stuurman J. M. Waale, geb. te Nieuwerkerk. De algemeene vergadering van de onderwijzers in het arrondissement Zierikzee, zal dit jaar op den llden Juli a.s. te Renesse gehouden worden. De heer J. E. Harthoorn te Ierseke is benoemd tot tydelyk onderwyzer te Stavenisse. Kortgene, 2 Juni. Uit de voordracht voor onderwijzer alhier, bestaande uit de heeren L. Malekote te Kapelle, Louwerse te Wissenkerke en Wcsterweele te Sint- Maartensdijk is heden benoemd de heer L. Malekote. Er waren elf sollicitanten. Aanbestedingen, Verkooplngen enz. Zierikzee, 3 Juni. Hedennamiddag werd door Burgem. en Weth. aan besteed Het vernieuwen van eene houten beschoeiing aan de Nieuwe Haven, naby het Karsteil, by het pakhuis van G. Pagé. Laagste inschryver was de heer P. M. Panny alhier, voor f 1359. Het werk is niet gegund. Door het bestuur van het water schap Groot- en Klein Baarzand is te Breskens aanbesteedhet maken van een steenen duiker op paalfundeeringen ter verlegging van de bestaande uit wateringsduiker in den zeedijk van den Elisabethspolder tot aan de Oostspui- sluis aan de haven te Breskens. Minste inschrijver de heeren J. M. H. van de Sande en Wattiez Te Breskens voor f 10184. Er waren totaal 12 biljetten ingeleverd. RECHTZAKEN. Tegen P. K. werd heden door het O. M. by het Kantongerecht te Goes, wegens overtreding van de Wet op de paardenfokkerij, 3 maal f 100 boete, subs. 3 maal 10 dagen hechtenis geeischt. Tegen A. F. te Goes eischte de ambtenaar van het O. M. f 10 boete, wegens 't in voorraad hebben ten ver koop van zoogenaamde Tydgeestloten (overtreding loterij wet). Een burgemeesterdie vóór de Tariefwet is. Ingevolge de kieswet zyn de kiezers lijsten tegen betaling van de kosten in afschrift of afdruk voor een ieder ver krijgbaar bjj de betrokken gemeente besturen. Dienovereenkomstig wendde het secre tariaat van het Anti-Tariefwet-Comité zich voor eenigen tjjd tot het gemeente bestuur van Obdara Spierdijk met het verzoek een afschrift van de kiezerslijst te mogen ontvangen. Eerst na herhaalde aanvragen kwam hierop het volgend antwoord in: Obdam Spierdyk, 29 Mei 1913. Mynheer Aangezien ik voor de Tariefwet ben en ook met het oog op de aanstaande verkiezingen en eventueele herstemmin gen niet wetende hoeveel lysten wij noodig hebben, zal ik aan uw verzoek geen gevolg geven. Met achting, J. Buis Pz., burgemeester. De Commissaris der Koningin in Noord- Holland, aan wien van deze weigering mededeeling werd gedaan, schynt Z.E.A. in de kennis der kieswet nader te hebben doen onderrichten, althans reeds twee dagen later werd de gevraagde kiezers lijst ontvangen. 65e Ned. Landlinlshoudfe. Congres. Verschenen is het programma van het hier boven vermelde congres, dut V, 8, 9 en 10 Juli te Middelburg gehouden zal worden. Den eersten dag 's avonds ontvangst ten gemeentehuize en concert in het Schuttershof, aangeboden door „Vreem delingenverkeer". Den volgende dagcon gres vergadering, waarop behandeld worden bestuurszaken en voorts: de runderhorzelplaag, in te leiden door H. Lindeman, Utrecht, en algemeene eiercontróle met 't oog op don uitvoer, in te leiden door de Ned. K. v. K. te Londen. Voorts rit naar Domburg en diner in 't badhotel. Derden dag: con gres vergadering, o. a. over afschaffing van hooggelden bij ver- koopingen en verhuriugen, in te leiden door G. van Leusen, Frederiksoord, be zoek aan de Abdijgebouwen, congres diner in het Badhotel to Vlissingen. Vierden dag: excursie naar den Wil- helminapolder. Eerste Kamer. De Eerste Kamer heeft met 24 tegen 12 stemmen, zuiver rechts tegen links, de Radenwet, Invaliditeitswet en Ziekte wet aangenomen. Provinciale Statenverkiezingen. Tholen. De centrale a.-r. Kiesver eeniging, district Tholen, heeft candidaat gesteld voor de Prov. Staten tegenover het aftredend liberale lid jhr. De Casembroot, den heer L. C. Brinkman, burgemeester van Oud-Vosseraeer. Gemeenteraadsverkiezingen. Vlissingen. Burgem. en Weth. hebben de stemming en eventueele herstemming voor leden van den gemeenteraad bepaald op Vrijdag 4 en Dinsdag 15 Juli. KANDIDAATSTELLING. TWEEDE KAMER. Zierikzee. H. C. Hogerzeil (a.-r.), H. A. Koomans (s.-d.), mr. R. J. H. Patyn (L. U.), aftr. PROY. STATEN. Zierikzee. M. Bolle Lz. (vr|jz., aftr.), J. H. C. Heyse (vryz. aftr.), K. J. Hocke Hoogen- boom (vrjjz. aftr.), A. Timmerman Czn. (a.-r.). Tholen. Te Tholen zyn candidaat gesteld voor de Provinciale Staten: Jhr. mr. E. A. O. de Casembroot, 1.. aftr., en L. C. Brinkman, a.-r., burge meester van Oud-Vossemeer. De kerkelflke str|Jd te Middelburg. In verband met het indienen van een protest tegen de herstemming voor leden van het kiescollege der Ned. Herv. Kerk op Woensdag j.l., welk protest voornamelijk gegrond is op het feit, dat een aantal kiezers (332) hun stem uitbrachten door op de stembriefjes een lyst te plakken, bedrukt met de namen der candidaten van evenredige ver tegenwoordiging, die gekozen werden, herinneren wy er aan, dat zich in 1911 te Groede een dergelijk geval heeft voorgedaan, toen vernietigde het Prov. Kerkbestuur van Zeeland de stemming, die echter in hooger beroep werd goed gekeurd. De plaats van het Clillisapeter In den Landbouw. I. Het chilisalpeter neemt onder de ver schillende kunstmeststoffen de allereerste plaats in. Geen enkele landbouwer kan het missen. Groote kleiboeren, die op groote schaal suikerbieten, tarwe, gerst, kar wij, vlas enz. verbouwen, denken er niet aan hun bedrijf te voeren zonder chilisalpeter. Het is waar, verschillende omstandigheden leiden er toe, dat deze kunstmeststof sommige jaren duur, erg duur is, maar niettegenstaande dien hoo- gen prijs, weten de groote landbouwers, dat het chilisalpeter voor hen onmisbaar is. Eenige guldens op een zak meer, kan hen niet beletten, het te koopen, want de uitgaven komen honderdvoudig terug. Het komt hun niet in 't hoofd op, geen chilisalpeter te gebruiken, of dat te ver vangen door een andere stikstofbemes ting, zooals zwavelzure ammoniak en dergelijke. Voor eenige guldens meer of minder wagen zij hun oogst niet. Het is duidelijk en zeer menschelijk, dat een artikel, dat een zoo superieure plaats inneemt, die plaats niet onbetwist ziet. Vau alle zijden loopt men storm om het chilisalpeter van zijn hoogen zetel naar beneden te halen. Vooral in jaren van duurte, als het chilisalpeter eens één of meer guldens boven den gewonen prijs per 100 KG. gaat, komen de vijanden aangeloopen. Men begint met de goede eigenschappen van het concurreerend artikel, of liever van het artikel, dat wel zou wenschen te concurreeren, hemelhoog te verheffen. Allerlei dingen worden uit den hoek gezocht, om het min gunstige tot een minimum te beperken. De gun stigste proeven, ooit genomen, worden weer uit den hoek gehaald, Van het chili salpeter zelf wil men geen kwaad zeggen, maar het is duur, te duur. En niettegen staande dat gaat de handel in chilisalpeter door, en vecht men te Antwerpen en elders als 't ware om de geïmporteerde kwantiteiten van het zout. De boeren laten zich niet verschalken. Zij willen en zullen het chilisalpeter hebben. Zonder dat zout gaan zij het voorjaar en den zomer niet in. Wat is het dan toch, dat het chilisalpetar zijn superieure eigen schappen geeft? In de allereerste plaats het feit, dat men de gevolgen der be mesting in betrekkelijk korten tijd kan waarnemen. De resultaten der bemesting zijn zichtbaar kort na het oogenblik, waarop men do meststof heeft uitgezaaid Zie, dat is -een voordeel, dat het chili salpeter hooger doet staan dan welke andere stikstofmest ook, dat geen andere kunstmest met het chilisalpeter gemeen heeft. Zaait men heden chilisalpeter op tarwe, rogge, gerst, haver, op karwij, suikerbieten of gras, over achttien, of veertien dagen, ja vaak veel vroeger, ziet men de planten groeien, ziet men hun kleur verbeteren enz. Hoe het komt? Ge weet het. Het chilisalpeter is oplos baar, volkomen oplosbaar, aanstonds op losbaar in water. Vandaar zijn directe werking. Vandaar zijn plaats boven alle, ver boven alle andere stikstof kunstmest stoffen. Knoeler|)en b|J den bouw van het Vredespaleis i Een der opzichters bij den bouw van het vredespaleis, de heer De Vries, was na herhaald ongenoegen met den archi tect Van der Steur als opzichter ontsla gen. Hij schreef daarop een brochure, waarin de heer Van der Steur van ongeregelmatigheden en knoeierijen bij den bouw van het Paleis werd beschul digd. De Alg. Ned. Opz. en Teekenaars- bond schaarde zich daarbij aan zijn zijde. Thans heeft het hoofdbestuur van de Mij. tot bevordering der Bouwkunst, dat een onderzoek in deze kwestie heeft ingesteld, in het Bouwkundig Weekblad geprotesteerd tegen dit optreden van den heer De Vries. Wat deze heeft beweerd en meegedeeld, bleek geheel onjuist of onvolledig, hoewel de juiste toedracht van de feiten hem bekend moest zijn. Het hoofdbestuur constateert derhalve, dat de conclusiëu van den heer De Vries waardeloos zijn en dat hij opzettelijk een onjuiste voorstelling van de zaken heeft gegeven. Een en ander wordt door 't hoofdbestuur met voorbeelden duidelijk gemaakt. Ingezonden Stukken. Geachte Redactie l Mogen we U beleefd een plaatsje verzoeken voor het onderstaande? In navolging van zijn voorganger, ds. Prins, heeft ook ds. Den Oudsten zich in de politiek geworpen en liefst van den kansel. In de Zondag gehouden voormiddag-godsdienstoefening heeft hij uiting gegeven aan zijn gemoed, 't welk dermate bezwaard is, dat volgens zijn eigen woorden „zyn beenderen worden verteerd", om het verschrikkelijke feit, dat hier een vrijzinnige Bondsdag zal worden gehouden en dat hier Zaterdagavond een spreker is opgetreden van de sociaal-democratische arbeiderspartij. Z. Eerw. had tot tekst gekozen om die machten der duisternis en der hel, zooals hij de vrijzinnigen en sociaal-democraten betitelde, te bestrjjden, 2 Tim. 2 vers 19, waaraan dan als inleiding dienen vooraf te gaan de 3 voorgaande verzen. Nu willen wij het gaarne aan collega's van ds. Den Oudsten overlaten, om uit te maken, of de inhoud dezer verzen uit Paulus' 2den brief aan Timotheus de strekking heeft om toepassing te vinden in het bestrijden van politieke tegen standers, dan wel of sij betrekking hebben op dogmatische verschilpunten. Evenwel staat het vast, dat ds. Den Oudsten dezen tekst heeft gekozen om als satanischen te brandmerken, wie andere volksvertegenwoordigers zou durven aanbevelen dan den heer Lohraan; want daar komt het toch eigenlijk op neer. Zoo, zoo, ds. Den Oudsten, 't Is te hopen, dat uw woord niet zal voortelen gelijk de kanker. Nu u toch eenmaal aan de politiek begonnen zijt, zou het wel nuttig zijn, indien u den volgenden Zondag eens aan uw hoorders wildet mededeelen, op welke wijze de heer Lohman aan de stoffelijke nooden van den kleinen man is tegemoet gekomen, gedurende de reeks van jaren, die hy zitting heeft voor het district Goes. U zult daar de arbeidersklasse en den kleinen burgerstand onder uw gehoor zeker een dienst mede bewijzen, want het vertrouwen in hun vertegenwoordiger staat niet meer zoo rotsvast. Of meent u soms, dat die menschen ongevoelig zijn voor verbetering in hun treurig stoffelijk bestaan met bedreiging van nog zwaarder druk? Misschien kunt u zich daar zoo niet indenken. Wanneer men als dorpspredikant over een tractement van f 2200 te beschikken heeft, benevens vrjje woning, tuinen, gummi banden aan zyn rjjtuig, enz. enz., dan leeft men zoo gemakkelijk. Men gevoelt dan zoo niet het schrijnende van den harden strijd, om een sober stukje brood te veroveren. Maar die menschen zelve, zy voelen het wel, en zij be ginnen er iets van te begrijpen, dat, als de heeren in Den Haag van goeden wille zyn, er voor hen ook wel verbetering op stoffelijk gebied to erlangen is, en zeker geen verzwaring van druk hen behoort te worden opgelegd. 't Spijt ons wel, dat u de politiek tot een onderwerp van bespreking op den kansel ge maakt hebt. Wy moeten nu met u debateeren in de courant. Wilt u toch aan politiek doen,

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1913 | | pagina 2