ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 5 Mei 1913.
mmmmmÊBÊÊm
Mr. PATIJN.
Eerste
Blad
JACHT- en VIMUACTEfl.
HH. Adverteerders
Geen debat.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesche
Cour an t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,00 per 8 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
69ste JAARGANG.
No. 9384.
DirecteurA. J. DE LOOZE Jr.
Uitgewer-Hoofdredacteuri A. FRANKEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk 2 urejj
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
BERICHT.
Wegens het L'inksterfeost zal
de Nieuwsbode, op a.s. Maandagavond
niet worden uitgegeven.
warden beleefd verzocht ons hunne
Advortentiün, bestemd voor het nummer
van Vrijdagavond, zoo vroegtijdig moge
lijk te doen toekomen. Groote of be-
werkolyke Advertentie.'! gelieve men
Donderdag in te leveren.
De Direoteur,
A. J. DE LOOZE Jr.
De BURGEMEESTER van Zibrikzbe brengt
ter kennis van belanghebbenden, dat zji, dio
voor het seizoen van 1918—1014 cene Jacht- of
Tlachacte verlangen, zich daartoe ter Gemeente
secretarie behooren aan to melden.
Hjj noodigt de belanghebbenden uit de aan
vragen van vischacten vóór den 25 Mel, en die
van jachtacton vóór den 1 Jolt a.s. in te dienen,
onder opmerking, dat de inzending, op straffe
van het uitblijven eener beschikking, door cQue
tusschenkomet behoort te geschieden.
Zlrjiikzkr, den 28 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET.
Waarlijk, onze tegenstanders moeten
wel overtuigd zijn van de zwakto der
zaak, die zjj voorstaan, gezien hun
vrees voor een vrjj debat.
Donderdagavond 1.1. had de centrale
anti-revolutionnaire kiesvereeniging in
dit district te Nieuwerkerk een openbare
vergadering belegd, waar de coalitie-
candidaat, Ds. Hogerzeil van Vlissingen,
het woord voerde. Uit Zierikzee waren
•pzettelijk om te debatteeren overge
komen de heeren De Muralt en mr. Canes.
Maar debat werd hun niet toegestaan.
Zelfs mochten geen vragen worden gesteld.
Wat moet de spreker zioh zwak hebben
gevoeldWant had hij slechts doen
blijken van zijn verlangen, om met zjjn
tegenstanders van gedachten te wisselen,
by zou de schoone rol hebben geBpeeld
en een grove onbillijkheid opgeheven.
De voorzitter maakte het nog bonter
met zijn bewering, dat de vergadering
vroegtijdig moest eindigen, omdat de
arbeiders vroeg op en daarom ook vroeg
naar bed moeten.
Alsof dezen niet zelf beoordeelen
mogen en kunnen, hoe lang zij ter
vergadering wenschen te blijven. Alsof
de belangen, waarom bet bjj de aan
staande verkiezing gaat, niet één uur
slaap meer dan overwaard zijn.
Wat een wantrouwen in de heiligheid
en oprechtheid hunner beginselen open
baren do leiders in het smoren van elk
debat
De arbeiders denken daar blijkbaar
anders over.
Want toen de vergadering met gebed
gesloten was, bleven zjj als één man
zitten, wachtend op de uiteenzetting der
liohtgevende ideeën der groote liberale
partij.
Wegens het voorgeschreven sluitings
uur echter kon die vervolg-vergadering
van liberale zijde niet doorgaan.
Maar de debaters komen terug.
Aanstaanden Donderdag zal terzelfder
plaatse en in hetzelfde lokaal een open
bare vergadering gehouden worden, waar
als sprekers zullen optreden de heeren
mr. Canes over „De taktiek onzer tegen
standers" en jbr. De Muralt over „Niet
dwangverzekering, maar Staatspensioen".
Komt dus allen op, gij, arbeiders, die
Ds. Hogerzeil gehoord hebt, en hoort
ook, wat genoemde heeren hebben aan
te merken op de lezing van dezen Christe
lijke» candidaat.
Komt on hoort en neemt dan oen
besluit.
Hoort en wederhoort en kiest eerst dan.
Laat u voorlichten zoowel door uw
geestverwanten en medestanders als door
tegenstanders, die met eerlijke middelen
strijden.
En gjj zult dan stommen daar zijn
wjj zeker van in uw eigen belang
en in dat van liw lan™ uw gezin en
uw kindoren en ook van uw vrouw,
weduwe geworden, don oandidaat der
concentratie
NEDERLAND.
Dlntoloord, 3 Mei. De heer J. Her-
heeft wegens hoogen leeftyd zyn ontslag
genomen als secretaris-penningmeester
van den „Ouden-Prinslandschen Poldei".
Ter voorziening in genoemde vacature
is een voordracht ingediend, bestaande
uit de heeren: L. Snoeyes, E. van
Meulenbroek en J. Commissaris. De
benoeming zal 15 Mei a.s. plaats hebben.
Uit Stad en Provincie.
Zierlkzeo, 5. Mei. Mr. Van Geuns is
in de huishoudelijke vergadering tot
voorzitter der Afdeeling Volksonderwijs
gekozen.
Naar wy vernemen, ziju het bestuur
van de Centraio Antirevolutionnaire kies
vereeniging in dit district cn do heer
ds. Hogerzeil, de candidaat der coalitie,
door het bestuur dor Centr. Liberale Kies
vereeniging uitgenoodigd ter hij woning
van de openbare vergadering te Nieu
werkerk, alwaar het geweigerd debat op
de lezing van ds. Hogerzeil alsnog zal
worden gevoerd.
Men zie omtrent bizonderheden be
treffende deze vergadering de in dit
nummer voorkomonde advertentie.
Moge vooral onze tegenstanders in
grooten getale deze vergadering bijwonen
en daardoor het hoor en wederhoor in
praktijk brengen.
Jhr. mr. J. W. C. de Jonge van
Ellemeet, sedert Juli 1880 rechter in de
arrondissements-rechtbank alhier, zal
binnenkort ontslag vragen, wegens het
bereiken van den 70-jarigen leeftijd.
Noordgouwe. Volgens den alhier ge
plaatsten regenmeter heeft de regenval
in April j.l. 51,5 m.M. bedragen.
Nieuwerkerk. Vrijdagavond te half-
acht zou de heer ds. Hogerzeil van
Vlissingencandidaat der Anti-rev.
party in dit district in de „Meebaal"
optreden, om voor de kiezers de vraag
te beantwoorden: Welken koers moeten
we uit? Het was over acht, eer de
spreker ter vergadering aanwezig was.
Na zyn excuse te hebben gemaakt over
het laten wachten, na ingeleid en voor
gesteld to zijn door den heer Bastraeijer,
die ook de vergadering opende met
gebed, zou ds. Hogerzeil het spreek
gestoelte bestijgen, toen één der aan
wezigen, de heer mr. Canes uit Zierikzee,
den voorzitter vroeg, of er ook gelegen
heid werd gegeven tot debat! De heer
Bastmeyer gaf ten antwoord: neen? In
de vergadering der Centrale Anti.-rev.
Kiesvereeniging te Zierikzee in December
1012 gehouden, was besloton geen debat
toe te laten. En toen nu een ander uit
het publiek de opmerking maakte, dat
dominéés graag alleen spreken of er
niet van houden tegengesproken te
worden, was er heelemaal niets meer
van de toegeeflijkheid noch van den
spreker, noch van den voorzitter te
verwachten.
Spreker begon met te wijzen op het
eigenaardige van onzen tijd: aan den
eenen kant maakt men toebereidselen
om het herstel onzer onafhankelijkheid
eendrachtig en één van zin te herdenken
en feestelijk te vieren, en aan den
anderen kant wyzen de aanstaande
Kamerverkiezingen in de toebereidselen
der verschillende partijen daartoe op de
verdeeldheid, die in onze maatschappij
heerscht. Het volk heeft recht om te
weten, hoe en door wie het geregeld
zal worden, in wolken koers het schip
van staat gestuurd zal worden, welke
de mannen zyn, die de wetten maken,
want met die wetten zal men te doen
krjjgen. Het gaat niet aan om al die
wetten te bespreken, maar één der
wetten van dit ministerie n.l. „de
Invaliditeitswet, Ouderdomspensioen- en
Ziekteverzekering" wil spreker heden
avond .onder de orwjen zien. En nu
begint hij hot doel dierwef. de beteekenis
ervan zeer .breedvoerig, erg bevattelijk
voor zijn kiezers uiteen te zetten en
vooral de uitnemendheid, de hooge
waarde ervan duidelijk in het licht
te stellen. Daarbij worden natuurlijk
de zwakke pogingen van vroegere
ministeries en vooral de houding van de
liberalen tegenover de wet van Talma,
het doel van den Bond voor Staats-
pensionnoering bespottelijk gemaakt.
Noen, de wet van minister Talma, zooals
die nu klaar ligt voor de Eerste Kamer,
dat is do wet voor de arbeidende klasse,
ze moeten wel premie betalen, maar dat
is juist het mooi© ervan, (spreker
vergat van de Tarief wet te gewagen,
die ook nog een extra belasting op den
minderen man zal brengen), en de
werkgevers zien er niets tegen op om
aan die premie te helpen betalen, dat
doen ze met liefde?
Wordt dit ministerie gedwongen af te
treden, dan gaat die heele wet van de
baan, wordt ingetrokken en het duurt
weer jaren, eer er iets anders komt.
BlyfL dit ministerie, dan kan minister
Talma zyn wet netjes afwerken en met
1 Jan. 1914 ontvangen al die oude
menschen van 70 jaar direct pensioen
Dus kiezers, zoo eindigt spreker, weet,
wat ge doet; ge weet nu wat ge hebt,
maar niet, wat ge krijgt; helpt daarom
om dit ministerie te doen aanblijven.
Na een woord van dank aan spreker
door den Voorzitter, sloot deze m8t
gebed. Nogmaals was gevraagd om het
woord door een tegenstander, doch dit
werd wederom geweigerd, waarna de
heer mr. Canes in de zaal bekend
maakte, dat de volgende week Donderdag
of Zaterdag door den heer de Muralt en
z\jn persoon in deze zelfde zaal nog
eens dit onderwerp zal besproken
worden.
Oosterland, 3 Mei. Door het hevig
onweder van 1.1. Woensdag verhinderd,
gaf het muziekgezelschap O. l<\ heden
avond ter eere van den verjaardag van
II. KH. Prinses Juliana een concert in
de muziektent. Het prachtige weer lokte
velen naar buiten, om te genieten van
de prachtige en opgewekte muziek, die
O.P. ten gehoore bracht. Velen keerden
in vroolyke stemming huiswaarts.
Brulnlsso. Voor een zeer talryk publiek
trad Zaterdagavond in de conferentie
kamer alhier op de heer De Jong, lid
van de Tweede Kamer voor het district
Hoorn. In een boeiende rede zette de
bekwame spreker op duidelijke wyze
de nadeelen uiteen, die de invoering
van de Tariefwet voor ons land zou
hebben. Tegenover het voordeel, dat
een enkele industrie zou hebben, stond
het nadeel, dat het raeerendeel der
industrieelen van de invoering van een
verhoogd tarief zou ondervinden. Van
daar dan ook het protest, dat door meer
dan vierduizend belanghebbenden van
allerlei partijen en geloof tegen de wet
was ingebracht. In 't bizonder wees hy
er op, hoe groot het nadeel zou zyn
voor den kleinen man en den midden
stander. wier stryd om het bestaan door
het duurder worden van velerlei artikelen
veel zwaarder zou worden.
Wel wordt beweerd, dat voornamelijk
weelde-artikelen zullen belast worden,
maar van de 10 millioen, die men uit
de Tariefwet wenscht te halen zullen
slechts ruim één millioen gulden door
die artikelen worden opgebracht. De
rest zal alzoo komen op artikelen van
dagelyksch gebruik en zullen deze dus
duurder maken.
Daar van de gelegenheid tot debat
door niemand gebruik werd gemaakt,
behandelde spreker nog heel in 't kort
de ouderdoms- en invaliditeitsverzekering.
Hier wees spreker op het onrecht
vaardige, dat wel de loonarbeider, doch
de kleine baas niet verzekerd is en toch
het grootste deel der premie voor zyn
knecht moet betalen. In aangrijpende
woorden schetste hy ook het lot van
de weduwe, die wel hare huishoudelijke
uitgaven moet bekrimpen om de premie
te betalen, doch komt de man te sterven
hulpeloos achterblijft, omdat geen
weduwenrente in de wet is opgenomen.
Na het eindigen der rede dankte de
leider der vergadering den spreker voor
zyne schoone voordracht.
De hoorders toonden door een krachtig
applaus, dat zij met dien dank instemden.
Anna Jncobnpoldor, 4 Mei. Aangesteld
tot waarnemer van 't Post- en Telefoon
kantoor alhier Sietze, besteller te Nieu
werkerk.
Stavonlsse. Volgens den alhier van
wege het K. N. M* Instituut te de Bilt
bij Utrecht geplaatsten regenmeter viel
alhier in April 1.1. 63 m.M. regen (in
15 aftappingen) tegen 17 in 1912 en
23,2 in 1911. De hoogste barometerstand
in de laatste maand was 767, de laagste
749 m.M.
Stavenlsso. Aan den loteling J. L. de
Jong alhier, besterad voor de lichting
1914, is, als kostwinner zijner moeder,
voor één jaar ontheffing van den mili
tairen dienst verleend.
Coltynsplaat, 3 Mei. In de Vrijdag j.l.
gehouden raadsvergadering dezer ge
meente, waar 5 leden met den voorzitter
aanwezig waren, kwam ter tafel een
adres van het fanfare-gezelschap „Wil-
helmina", inhoudende eene aanvraag om
na de verbouwing der openbare school,
één der leeggekomen lokalen te mogen
gebruiken als repetitielokaal.
Een verzoek van dezelfde strekking
was ook ingekomen van het Christelyk
muziekgezelschap „Soli Deo Gloria".
Op voorstel van burgera. en weth.
wordt besloten de beslissing op beide
requesten aan te houden tot de Raad
een besluit zal hebben genomen, wat
met de beide leegkomende lokalen te
doen.
In verband met de bijbouwing van 2
nieuwe lokalen aan genoemde school,
wordt met algeraeene stemmen besloten
tot aankoop van grond ter grootte van
2 aren 25 centiaren voor de som van
f 425 in massa.
Voorts stellen burgem. en weth. voor,
met het oog op den verbouw der oude
school en 't bijbouwen van 2 nieuwe
lokalen een geldleening aan te gaan by
Geraeente-Crediet te Arasterdam, groot
f 8400, by annuïteit van 25 jaar, waartoe
met algemeene stemmen onder nadere
goedkeuring van Gedep. Staten wordt
besloten.
Eveneens wordt met algemeene stem
men in de begrooting 1913 een wijziging
gebracht, door dat de uitgaven met
f 11225 vermeerderd zyn.
De commissie belast met het onderzoek
der geloofsbrieven van de nieuw gekozen
raadsleden H. M. Haringraan en J. P.
v. (1. Weele verklaart by monde van
den heer P. Tazelaar, dat die in orde
zyn, waarna tot toelating werd besloten.
Bepaald wordt, dat de stemming voor
leden van den gemeenteraad zal plaats
hebben op 30 Juni en de herstemming
zoo noodig op 7 Juli a.s.
Ten slotte stellen burgera. en weth.
een wyziging in de politie-verordening
voor, nJ. om aan art. 53 toe te voegen
„Voorts is het verboden in de haven
stoom- en raotorbooten door mechanische
kracht voort te bewegen".
Die wyziging wordt met algemeene
stemmen aangenomen onder toevoeging
van:
„By onvoldoenden waterstand te be
oordeelen door den havenmeester".
Mtddelbnrg, 3 Mei. Gisteren is alhier
zekere W. in een vlaag van krankzinnig
heid uit een raam van zyne woning in
de Bellinkstraat gesprongen, gelukkig
zonder zich te verwonden. De ongeluk
kige werd per rytuig naar het gasthuis
overgebracht.
Neuzen, 3 Mei. Tijdens de herstelling
aan de middensluis alhier wordt, nu
het brugje over het buitensluishoofd is
weggenomen, door veel personen, vooral
kinderen, gebruik gemaakt van den
daar gemaakten schotba kdamdie
natuurlijk niet voor verkeer is bestemd
en ook vry gevaarlijk is. Tot gisteren
is het nog zonder ongelukkon afgeloopen,
doch des avonds werd een 12-jarig
jongetje, De P., by na het slachtoffer
van zyn waaghalzerij. Hy viel van de
balken en kwam terecht op den 12
meters lager gelegen sluisvloer. Ver
moedelijk is zijn val door de schoor
balken gebroken. Hy had een wond
aan het achterhoofd en is op zyn zitvlak
neergekomen.
Door zyn broeder werd hy huiswaarts
gedragen. Zijn toestand schjjnt geen
onrust te baren; hij bracht een goeden
nacht door.
Aanbestedingen, Yerkooplngen, enz.
Nieuwerkerk, 2 Mei. Heden werd
alhier ten overstaan van notaris Biermasz,
ten verzoeke van de erfgenamen van
den heer Andr. Mol, publiek verkocht:
Gemeente Nieuwerkerk:
1 b. 94 a. 10 c.a. bouwl. voor 1073,
2 6 90 1010,-
4 a. 20 c.a. (tuintje) den hoop
voor125,
75 a. 70 c.a. bouwland voor 995,
73 10 950,—
1 h.a. 38 a. 90 c.a. bouwland
voor1020,
93 a. 70 c.a. bouwland voor 1048,
3 h.a. 50 a. 90 c.a. bouwl. voor 969.86
1 95 30 weiland en
weg voor401,
Gemeente Ouwerkerk.
1 h.a. 87 a. 95 c.a. bouwl. voor 820,
Alles per 40 a. 33 c.a.
Brulnlssc. By de Vrydag gehouden
aanbesteding door de vereeniging „Land
bouwbelang" is voor Chilisalpeter 822
balen het hoogst ingeschreven door P. J.
v. Aardenne te Dordrecht voor f 13,04
en het laagst door P. J. Scheele to
Tesneuzen voor f 12,37. Voor de poeder
voor Bordeausche pap 922 K. G. werd
het laagst ingeschreven door Chr. v. d.
Bos te Bruinisse voor f 24,40 per 100 K.G.
O N D E R W IJ S.
Middelburg, 3 Mei. Heden werden
alhier voor het examen voor de acte
lager onderwijs geëxamineerd 7 vrouwe
lijke candidaten.
Geslaagd de damesE. van Wyck en
J. van Wyck te Sluiskil, S. M. E.
Hamers te Oostburg en J. J. Meulen-
berg, J. Jansen en J. J. Bol te Ter
Neuzen.
Dlnteloord, 3 Mei. By het in de
afgeloopen week gehouden acte-examen
lager onderwijs, zyn geslaagd de heeren
Chr. Niessen, J. Ruys en Sloekers, allen
kweekelingen der Rijksnormaallessen
alhier.
Landbouw en Veeteelt.
In een vergadering van de Tuinbouw-
vereeniging voor Tholen eu omstreken
werden de statuten vastgestelddeze zijn
dusdanig samengesteld, dat de vereeniging
van exportkweekers een onderdeel van
de tuinbouw vereeniging zal vormen. De
voorzitter en secretaris van de laatste
zullen dezelfde functiën vervullen bij het
onderdeel. Voorts werd besloten, den
secretaris een belooning toe te kennen
van f 25 per jaar en om een excursie
te maken naar de tentoonstelling te Gent.
Htavcnlsse. L.l. Zaterdagmiddag had
in tegenwoordigheid van den voorzitter
en den vice-voorzitter van het Hoofd
bestuur, den voorzitter, den vice-voor
zitter en den secr. der afd. Tholen,
dhr. Rijkslandbouwieeraar, dhr. directeur
van het proefstation, het bestuur der
vereeniging van oud-leerlingeD, de com
missie van toezicht, het onderwijzend
personeel en eenige belangstellenden te
Sint-Maartensdijk plaats de opening van
den cursus voor Landbouwhuishoud-
kuude, die aldaar gedurende de zomer
zal gegeven worden aan een 20-tal
meisjes. De heer Dominicus opende, na
een toepasselijke toespraak den cursus.
K E R K y I E U W S.
Geref. Gemeente
Ds. Z. Hoek, pred. te Zevenhaven en
beroepen te Zonnemaire, hoopt 8 Juni
a.s. afscheid te nemen van eerstgenoemde
gemeente en op 15 Juni intrede te doen
te Zonnemaire, na bevestigd te zyn door
ds. J. W. Gunst, pred. te Woerden,
vroeger te Brouwershaven.
Op het zestal voor pred. te Hellen*
doorn komt voor ds. E. G. J. Bal te
St.-Philip8land.
Ala no. 1 op 't drietal voor
