ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Woensdag 30 April 1913. Tweede Blad. Keuring der ioktontneii der V. P. N., NIEUWSTIJDINGEN. De Balkan-oorlog. Uit Stad en Provincie. (Z ierikzeesche Cour a ii t ABONNEMENT. De abonnementsprijs van dit bladdat iederen MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in Nederland f 1,00 per 3 maanden. Voor het buitenland, verzending dens per week, 10 per jaar bij vooruitbetaling. 69ste JAARGANG. No. 9382. DirecteurA. J. DE LOOZE Jr. Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL. Redacteur: J. WAALE. ADVERTENTIE N. Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. De inzending moet geschieden des Maandags-, Woensdags- en Vrijdagimiddags uiterlijk 2 urej Montonogro en do mogend heden. CETTINJE, 28 April. De gezanten der mogendheden overhandigden de gemeen schappelijke nota, waarin geëischt, wordt dat Skoetari zal worden ontruimd, maar de Montenegrijnsche regeering veront schuldigde 'zich met te zeggeD, dat zij 't thans niet in overweging kon nemen, op grond, dat het Grieksch-Orthodoxe Paaschfeest gevierd werd. AMERIKA. Vrijdagavond is de nieuwste en grootste wolkenkrabber van New-York feestelijk ingewijd. President Wilson zal in het Witte Huis op een knopje drukken en daardoor 't electrisch licht ontsteken in de 80.000 ballons, die de lokalen van dit handelsgebouw verlichten. Vice-president Marshall, senatoren, enz. zullen deel nemen aan een feestmaal, dat aan den architect wordt aangeboden in de zalen van de 27ste verdieping, dat is op een étage ter halver hoogte van het gebouw. Het monster van yzer en steen kost 18.000.000 gulden, is 250 meter hoog, omvat 20.000 ton staal en wordt „be stegen" door raiddel van 36 liften. De bouw heeft 2J jaar geduurd. DUITSCHLAND. De Imperator" van de Hamburg-— Amerika-lyn, het grootste stoomschip in den trans-atlantischen dienst, is waar- schynlyk Vrijdag's top stapel gezet, of anders is de bouwmeester met zijn ont werpen op een Vrijdag begonnen, zullen bygeloovige Hamburgers wel veronder stellen nu het schip binnen één week tyds reeds door twee ongevallen getroften is. Eerst is het in de Elbe aan den grond geraakt en Vrydag heeft aan boord een ontploffing plaats gehad, waar helaas menschenlevens door verloren zyn. Een der werklieden aan boord had zyn sigarenopsteker met benzine gevuld uit een der vaten die zich aan boord bevon den. Hy brandde zich, by het ontsteken, de vingers, en wierp het brandende ding weg. Daardoor vloog het houten omhulsel van een bezine-bus in brand en eenige arbeiders snelden toe om de bus buiten gevaar te brengen, maar juist toen had een ontploffing plaats waardoor niet minder dan 8 man getroffen werden. In het ziekenhuis te Cuxhaven, waarheen zij \jhngs vervoerd werden, zyn reeds twee gewonden gestorven, terwijl nog 3 man in levensgevaar verkeeren. Een af deeling van het Roode Kruis heeft zich aan boord van het schip begeven om de vele licht gewonden daar te ver binden. NEDERLAND. Utrecht, 28 April. Al weder heeft een ernstig ongeluk plaats gehad in de Ned. Pyrotechnische Fabriek, meer bekend onder den naam van vuurwerkfabriek, aan den Blauwkapelschen w,pg alhier. Eenige werklieden waren daar Zaterdag ochtend bezig met het vervaardigen van vuurwerkstukken, toen door wrijving plotseling een ontploffing ontstond; de beide mannen, die hier aan het werk waren, werden deerlyk verwond, één door glasscherven in het gezicht, de ander véél ernstiger, aan hoofd, beenen en onderlyf. Met den zieken-auto der gemeente werden de slachtoffers naar de Rjjks Klinieken vervoerd. De toestand van den zwaar getroffen werkman werd be denkelijk geacht. 8-Oravenhage, 30 April. Omtrent de misdaad Vrijdagavond in de van Merlen- straat in Den Haag gepleegd, wordt nog het volgende vernomen door Het Vad By den dader moet reeds in de laatste dagen het voornemen hebben bestaan zyn verloofde van het leven te berooven. Het is niet onwaarschyulyk dat hy zijn plan reeds Donderdag, toen hy met het meisje een fietstochtje naar den Deyl ondernam, heeft willen volvoeren, maar er toen, met het oog op het drukke verkeer, op den Leidschen weg, heeft van afgezien. Vaststaat dat hy voor eenigen tijd een revolver heeft gekocht in het Warenhuis in de Spuistraat; dat hy die revolver Zaterdag j.l. bij zich heeft gestoken, met het voornemen om het meisje te dooden, wanneer de ge legenheid zich voor hem voordeed. Van L. is Vrijdagavond om zeven uur uit zyn woning te Leiden gegaan en per Hollandsche spoor naar den Haag vertrokken. Op het stationsplein nam hij lijn 12, stapte op het Regentesseplein uit en is toen regelrecht naar de woning zyner verloofde gegaan. Gelyk bekend, is hy daar door zijn meisje opengedaan, nadat zy aan haar huisgenooten zich verrast had getoond over de komst van L., dien zij gisteren avond niet verwachtte. Het meisje moet in het portaal den jongen man. zeggende „Geb. (verkorting voor Gerhardus) kom je boven" hebben uitgenoodigd haar te volgen. Van L. heeft dit toen kortaf geweigerd en moet op hetzelfde oogenblik der weigering het revolverschot hebben ge lost, waardoor zyn slachtoffer doodelyk werd getroffen. De dader is na het plegen van zyn misdaad per spoor naar Leiden teruggekeerd, waar by te halftien zijn vader in de ouderlyke woning aantrof. Eerst na een uur kwam een telegram uit Den Haag, waarin „een ernstige ziekte" van het meisje werd geroeid met verzoek om onmiddellijke overkomst. Vader en zoon hebben toen aanstonds aan dit verzoek voldaan, en zich per trein her waarts begeven. De jongeman heeft tijdens de reis blijkbaar tegenover zyn vader over zyn daad het stilzwijgen bewaard. Bij zyn thuiskomst heeft hy zich verkleed. Althans, toen hy tegen middernacht in de van Merlenstraat kwam, droeg hij een winterjas en fantaisie-hoedniet de regenjas en pet, die hy aan had, toon hy het misdrijf pleegde. Van L. deed bij zyn komst zeer zonderling en staarde voortdurend voor zich uit. Het bleek dat hy een revolver in den achterzak van zijn pantalon droeg welke revolver hy op verzoek afgaf. De revolver was nog van alle patronen voorzien, zoodat hij na op straat de leege huls te hebben weggeworpen, in Leiden thuiskomende, vermoedelijk een nieuwen kogel in het wapen heeft gedaan. De dader was 1£ jaar met het meisje verloofd en dit is zeker duidelijk gebleken nooit is er tusschen beiden iets onaangenaams voorgevallen, zeer waarschijnlijk ook niet in de laatste dagen. Hy heeft met groote beslistheid geweigerd vooralsnog het motief voor zyn daad op te geven. Men schrijft ons: Antwerpen, 19 April 1913. De algemeene werkstaking is, tot algemeene voldoening, nog al spoedig afgeloopen. De Kamer heeft met algemeene stem ming een dagorder aangenomen, waarin zy hare goedkeuring uitdrukte over de uitleggingen door het kabinets-hoofd gegevenen met groote meerderheid hare afkeuring te kennen gegeven over de algemeene werkstaking. Het socialistisch congres besloot daarop tot herneming van het werk. Er zal dus binnenkort eene commissie benoemd worden, die de kieskwestie zal bespreken, voor betgeen de gemeente en provincie-kiezingen betreftwaarschijn lijk zal zij er ook toe komen haar gedachte te doen kennen over eene her ziening der kieswetten voor de Kamer en den Senaat. Het einde der staking werd dus door de overgroote meerderheid der bevolking met vreugde begroet; want ofschoon zij verre van algemeen was nauwelijks een derde van het getal werklieden nam er deel aan toch was, vooral in het Walenland de nijverheid grootendeels gestremd en leed de handel ook te Antwerpen groote schade. Men was ook ongerust, dat alles niet vreedzaam zou afloopen. Dauk aan de voorzorgsmaat regelen door de overheden genomen, werd de orde niet gestoord. Men moet echter ook aan de stakers de eer geven, door hunne kalme en vreedzame houding bet optreden der openbare macht te hebben voorkomen. Wel aardig is het nu de dagblad on der verschillende politieke partijen te lezen. Allen, zonder onderscheid, roepen victorie; elk hunner wenscht zijn partij geluk met de behaalde overwinning. Volgens de regeeringsbladen hebben het ministerie en de meerderheid niet toe gegeven aan den dwang der socialisten; de liberale bladen schrijven den goeden uitslag toe aan de redevoeringen hunner vertegenwoordigers iij de Kamer; en de socialisten houden slaande het ministerie gedwongen te hebben een eersten stap te doen op den weg, die tot Grondwets herziening en als gevolg daarvan tot zuiver algemeen stemrecht moet voeren. Dat liet daartoe eenmaal komen zal is niet te betwijfelenhet thans bestaande kiesstelsel kan niet behouden worden. Maar of die herziening wel zoo spoedig volgen zal als de socialisten het voor spellen, is minder waarschijnlijk. Aan hunne wenschen toch kan slechts gehoor verleend worden, wanneer zij den wettigen weg blijven bewandelen en door hunne gematigde en vreedzame houding bewijs geven een regeeringspartij te kunnen zijn. Helaas! de hevige redevoeringen der leiders toonen genoegzaam aan, dat zij er niet aan denken met kalmte en bezadigheid te trachten hun doel te bereiken. Zij droomen van niets dan strijdzij willen de te benoemen com missie „doen marcheeren" en aan Parle ment en Constituante de besluiten der partij opleggen. Zij vergeten, dat men door overijling meer kwaad dan goed kan doen. De commissie toch moet vrij kunnen beraadslagen, tijd en gelegenheid hebben om eene zoo belangrijke zaak als het kiesrecht naar belmoren te kunnen bestudeeren. Zeker, de herziening is in aantocht; ieder voorziet het; maar dit ia geen reden om van den gewonen pas in den stormpas over te gaan. Vergeten wij niet, dat, om de lierziening to bekomeneene meerderheid van twee derde in de Constituante vereisebt wordt. En deze meerderheid zal slechts bereikt worden, wanneer men van weerskanten goeden wil toont en tot toegeven geneigd is. De staking is dus afgeloopen en een groot getal werklieden hebben reeds 1.1. Vrijdag den arbeid hernomen. In de Antwerpsche haven ging dit nog al met eenige moeilijkheden gepaard. Aan boord van enkele schepen weigerden de stouwers te werken met „groenen", die gedurende de staking waren aangenomen. Op andere plaatsen werden de stakers van de stad verzocht den volgenden dag of aan staanden Maandag terug te komen, daar men voor de geheele week een volledig personeel „groenen" aan het werk had. Maar de ernstigste moeilijkheid deed zich voor aan den hangaar der Hamburg- Amerika-lijo, waar de stakers, die zich aanboden om den arbeid te hernemen, eenvoudig bedankt werden. Dadelijk meenden zij dit te wreken op de „groenen", die in de nabijheid aan het werk waren. De politie, spoedig versterkt, was echter mot weinig moeite in staat de orde te herstellen. Deze wrijvingen waren onvermijdelijk en ook voorzien. We willen echter hopen, dat de werkgevers takt genoeg zullen bezitten om de normale herneming van het werk te verzekeren. Dat dit niet gemakkelijk zal vallen is wel het gevolg van de woorden door één der leiders van de werkstaking op het congres van 24 April uitgesproken. „Wij verbieden", zegde hij, „om 'teven welken patroon slachtoffers van deze staking te makenen zoo er slachtoffers vallen, welnu, heel het proletariaat, al de syndicaten, heel de arbeiderspartij zullen opnieuw rechtspringen om het patronaat te doen terugdeinzen". Zeker, niemand onzer kan wenschen, dat er één slachtoffer valle, nadat met een politiek doel door de socialistische leiders duizenden huisgezinnen gedwongen waren gedurende 14 dagen gebrek te lijden. Maar zou het niet de schuld dier leiders zelf zijn, indien er werkelijk slachtoffers vielen? Indien hunne stelling ingang moest vinden, welke rechten zouden de patroons dan nog bezitten? Een Antwerpsch blad haalt als voor beeld aan, wat in de fabriek Minerva gebeurde. Daar bestaat het collectief werkcontract. Krachtens de overeenkomst tusschen den werkgever en den metaal- beworkersbond gesloten, mocht over stilleggen van den arbeid niet beslist worden, zonder dat eerst de drie arbitrageraden waren geraadpleegd. De werklieden hebben doodeenvoudig het contract gebroken en zijn in staking gegaan, zonder zich in het minst om de verbintenis te bekommeren. Op zulke manier heeft men overigens zoowat overal gehandeld, zonder vooropzegging heeft men het werk gestaakt en precies gedaan alsof er geen patroon bestond. Nog orgerDe Nieuwe Qazet schrijtt: „de metaalbewerkers van de Minerva eischen van den bestuurder, dat hij de werklieden wegzende, die aan den arbeid bleven en dus het aangegane contract eerbiedigden". Natuurlijk eischen zij ook het afdanken van de werklieden, die gedurende de 14 dagen der staking door den bestuurder werden aangenomen. De socialisten mogen dua staken zonder opzegging, als het hun bevalt on den patroon aan zijn lot overlatenmaar aan den patroon is het verboden zonder opzegging een werkman te ontslaan. Te Brussel hebben de socialistische leiders en het Boekdrukkersverbond eenvoudig de niet-socialistische letter zetters, die aan het werk bleven, uit den Bond gezet. Voor de socialistische leiders bestaan er in België alleen rechten voor hunne aanhangers; de anderen tellen niet me 't Zou het wereldje wel zijn, indien die heeren eens heelemaal baas werden in het land! J. H. (Vereeniging tot bevordering der Pluim veehouderij en tamme Konijnenteelt in Nederland), op het eiland Schouwen. De V. P. N. besloot door het geheele land verschillende toornen rashoenders te doen keuren en die houders, welke aan de eischen van de verschillende rassen gesteld voldoen, van genummerde en met V. P. N. gemerkte vaste voet ringen te voorzien. Verder is de houder van een dergelijke foktoom verplicht het aantal eieren van zoo'n toom gelegd nauwkeurig op te schryven en wil men alzoo trachten te verkrijgen niet alleen goede gevormde hoenders, maar ook goed leggende, waarvan de afstamming is bekend. De afdeeling Zeeland der V. P. N. geeft voor elke goedgekeurde toom f 10 premie. Goedgekeurd werden 2 hanen en 28 hennen wit leghorn, by den heer J> den Boer te Haamstede (landbouwer). 1 haan en 20 hennen wit leghorn by den heer S. J. Ilartogh (molenaar) Burgh. 2 hanen en 20 hennen wit leghorn bij den heer C. J. Hanse, Ellemeet. Broedeieren van deze toornen zijn tegen matigen prys te verkrygen, ten hoogste 10 ct. per stuk. Al deze dieren voldoen aan matige eischen en kan ik zeggen, dat de V. P. N. foktoomen op Schouwen van zeer goede kwaliteit zijn en zeker waard dat de afstammelingen daarvan algemeen worden verbreid over het eiland, daar zal de hoenderstapel en de eierproductie belangrijk by winnen. Ik wil er speciaal op wijzen, dat de witte leghorn op de boerderij uitstekend voldoet, het is een sterk hoen, ijverig in het zoeken van voedsel, legt zeer veel (140 eieren per kip per jaar is zeer gewoon voor dat ras) en ook tamelijk zware eieren, zoodat men bij algemeene verbreiding op den duur een hoogen eierprys zal kunnen bedingen. Getracht moet evenwel worden voor Schouwen een beter afzetgebied te krijgen voor eieren, daarvoor is echter allereerst noodig samenwerking. Zuid- en Noord-Beveland voeren tegenwoordig hunne eieren uit naar Belgie en maken goede pryzen, misschien ging dat voor Schouwen ook wel. B. VAN ASPEREN VERVENNE Beekbergen (Old.), keurmeester Iugezondeii Stukken. Aan de Eedactie can de Zierikzeesc/ie Nieuwsbode. Mijnheer de Redacteur! Critas ontving oi» zyn laatste schryven vele bljjken van belangstelling. Ook zijn collega to Bruinisse zond hem een dankbaar bericht, dat hem aanmoedigt op den ingeslagen weg en ten dienste van het algemeen belang voort te gaan. En hebben wij zoo in ons laatste schryven den toestand der Thoolsche Bouw- vereeniging besproken, zoo resten daarop nog eenige vragen te doen, die Critas gaarne be antwoord zag. Ie. Wat (dunkt u, als eenige burgers het in het hoofd gekregen hadden, om een Bouw- vereeniging op te richten, zouden dan de gemeenteraadsleden ook de gemeente voor die burgers als borg gesteld hebben Zouden zij dan ook gezegd hebben gelijk nu, wat beteekent nu die borgscliap En zouden zij dan ook zoo trouw voor verlichting en rioleering enz. ge zorgd hebben, zoodra er maar eenig verzoek bij hen inkwam? En vinden de heeren raads leden het nu zoo in 't belang der gemeente, als er een verzoek tot den raad komt namens de Thoolsche Bouwvereeniging, dat men op het einde haast niets hoort lezen, dan namen van raadsleden, die het verzoek namens kaar doen? Is nu toch hier het algemeen belang niet opgeofferd aan eenige bouwondernemers en heeren raadsleden? Is zoo'n toestand nu niet in hooge mate afkeurenswaardig te noemen? Wat kost het wel een debat om die verzoeken der bouwvereeniging den hamer te laten passeeren Is 'tniet meestal haver zaaien als 't stil is Ziedaar nog een nadessert om nog een weinig op te loopen meesmuilen, voornamelijk voor die heeren raadsleden, die or hun dubbeltjes hebben ingestoken. Ver moedelijk zullen die heeren raadsleden nu ook wel tot andere gedachten gekomen zijn, als toen zij destijds met hun plechtig vóór in Tholen's gemeenteraad de bouwvereeniging in het leven riepen. Maar wie zal ten slotte voor de tekorten opdraaien Is het niet de borg der bouwvereeniging, namelijk de gemeente Tholen Staan er op heden geen 3 huizen reeds lang ledig, die elk I' 2,50 per week op brachten zoo wordt dit toch de kapitale som van f 390 aan huur per jaar, die men kwijt raakt? En wie wil daar nu wonen voor f 2,50 per week Critas meent heusch niet te veel gezegd te hebben, toen hij voorspelde dat het er met dc Toolschc Bouwvereeniging jammerljjk bijstaat. En ons tweede punt in dit schryven zou wezen over een omnibus als straatversperrer. Zoo waar, die omnibus staat daar nu nog. Burgem. en Weth. hebben destijds op een uitval van den heer Quist geantwoord, dat zij met den eigenaar of aandeelhouder in de omnibus-onderneming zouden overleggen en dat zij na Nieuwjaar zouden trachten dezen lastigen wagen, die alle verkeer deerlijk be lemmert, te doen verplaatsen naar de haven. Maar do omnibus staat er nog. Gedurig ziet men de opeenhoopingen van rijtuigen, tot 4 a 5 stuks ('t lijkt wel of het gebeurt om te tarten), die achter elkander in deze nauwe straat worden aaneengezet, terwijl de stal knechten daar do zaak dan flink gaan afschuren, zoodat ze met hun rijtuigen dan eindelijk midden op do straat komen te staan, en men er spoedig met zijn kleeren moet doorschieten wegens water- en slijkgevaar. In èén woord, is de passeeving niet zonder levensgevaar, als wanneer er bietenaardappelenkunstmest enz. worden af- en aangevoerd van de haven. En toch. die lastige, «•n door de boeren èn hunne knechten vervloekte omnibus, staat, daar van af des morgens 8 uur tot des avonds half G met tusscbenpoozen van een half en een heel uur, als wanneer er twee ritten op een dag moeten gemaakt worden. En nu zou die omnibus daar geen minuut meer staan, wanneer cr iemand der hoeren raadsleden eens over begon. Maar nu het geval zich voordeed, dat, een tuinman, tevens raadslid, daarover begon, nu laat men hem praten en nog eens praten, tot vermoedelijk de zaak weer eens eenmaal losbreekt. Genoemd tuinman-raadslid beeft destijds iu een ingezonden stuk ook in uwe courant beweerd, dat op één wenk van jbr. J. van Vrcdenburch een party olmenhoomen op slag worden opgeruimd, terwjjl ze tot op den dag van heden nog geen dier, veel minder een mensch in dcu weg zouden gestaan hebben. Miiai voor deze reente zaak hebben Burgem. en Wct.li. geen ooron. Zij durven den omnibus- ondernemer niet aanzeggen, dat hij zjjn wagen moet verplaatsen. Werkelijk er dreigt gevaar en als er nu een maal eens eon kind of groot mensch door middel van dien omnibus wordt overhoop gereden, zult u den wagen zien vertrekken. Maar het schynt, «lat er eerst een ongeluk zal moeten gebeuren, vooraleer men dio straatversperring opruimt. Doch lot nu op, boe het met de veiligheid is in Tholen. Kon handkarretje staande op de Lindeboom in een hoek geduwd, met een ruim plein dus voor zich, wordt bekeurd door den gemeente-veldwachter en de man moet zijn ver schuldigde boete betalen, want dat handkarretje levert daar in dien hoek staande des nachts gevaar op. Maar een omnibus, die dag op dag de straat verspert, zoodat er ruiui 2 M. doortocht blijft en in welks omgeving men dagelijks de kreten van gevaar hoort uitbrullen en de ver- wenschingen hoort uitstamelen opditmisverstand, die laat- men staan en men betoont zich hals starrig en stelt het publiek bloot aan levens gevaar. En als wij dan zien hoeveel geld verleden jaar is uitgegeven tot ruimer ingang in de Brugstraat, wat teekenen dan zulke gemeente toestanden ons de togenstvydigheid in ons Dagelijksch Bestuur en in onzen Gemeenteraad. Is het wonder, dat men bij de burgers ver- keerende, gedurig de ontevredenheid hoort luchten over zulke misverstanden. Kweekt men op die manier nu zelf geen socialistische ge-

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1913 | | pagina 1