ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Maandag 17 Maart 1913.
Tweede Blad.
(Z ierikzeescHe
C o u r n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9364
Directeur i A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTIE IV.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrydagsmiddags uittrlyk 2 ure
De DIRECTEUR van het
Post- en Telegraafkantoor te
Zierikzee deelt mede, dat het perceel
van den heer J. Labsowski, Oude-Haven
330 A, is aangesloten aan het locale
Rykstelefoonnet onder No. 65.
Algemeen Overzicht.
Dacht men vrij algemeen, dat de
vrede tusschen Turkije en de Balkan-
staten op handen was, uit alles blijkt
thans, dat de hoop op een spoedige
totstandkoming er van in rook is op
gegaan. Sommigen schrijven dit toe
aan de oorlogszuchtige stemming in
Turkije, zoodat men zich daar meer
schrap zet tegenover de harde eischen
van Bulgarije en zijn bondgenooten.
Anderen zijn van gevoelen, dat achter
het sleepend houden der onderhandelingen
opzet schuilt, teneinde Turkije geheel
en al te vernietigen en uit te plunderen.
De Grieken hebben Janina, dat zich
heldhaftig verdedigd heeft, ingenomen.
Zij zijn met dit wapensucces wat in hun
schik. Overal in hun land is deswege
feest gevierd. Hun prestige by de bond
genooten is door deze overwinning
aanmerkelijk verhoogd. Toch is hun
verhouding tot deze, inzonderheid tot de
Bulgaren, niet van de allervriendelijkste.
Te Saloniki hebben de Bulgaarsche
soldaten Grieksche manifesten van de
muren afgescheurd, wat niet naar den
zin der Grieksche bezetting was, die
daarom dan ook met de Bulgaren
handgemeen werd. Tengevolge van deze
vechtpartij, die in de stad een algemeene
paniek veroorzaakte, werd menige Griek
en Bulgaar gekwetst. Van ernstiger aard
evenwel was het gevecht tusschen
Grieken en Bulgaren te Nogrita. De
Bulgaren wilden deze plaats binnentreden,
wat de Grieken beletten wilden. Een
bloedig gevecht ontstond, waarvan het
resultaat was, dat de Bulgaren met een
verlies van 35 dooden en een zeer
groot aantal gewonden teruggeslagen
werden. Ook van de Grieken sneuvelden
dertien soldaten en één luitenant. Uit
een en ander blijkt, dat het tusschen
Grieken en Bulgaren geen koek en ei is.
Nu de Balkan-Staten een macht in
Europa zyn geworden, een macht, waarop
Rusland en Frankrijk steunen, is het
gevaar voor een Europeeschen oorlog,
zoo al niet in de naaste toekomst, toch
ernstig vergroot geworden. Dat dit gevaar
niet denkbeeldig is, blijkt uit de aan
zienlijke uitbreiding der legermachten
door Frankrijk en Duitschland. De Fran-
sche oorlogs-minister Etienne, heeft in de
Kamer een wetsontwerp ingediend tot
invoering van den driejarigen diensttijd,
waardoor het effectief met 160.000 man
zal verhoogd worden. Tevens vraagt hy
de huidige lichting één jaar langer
onder de wapenen te mogen houden.
Hij acht in den tegenwoordigen toestand
van Europa het oogenblik gekomen de
militaire positie in overeenstemming te
brengen met de veranderde omstandig
heden.
De rechterzijde en het centrum gaven
door een luid applaus hun instemming
met het voorstel te kennen. Maar van
de banken der socialisten werd geroepen
„Weg met de reactie". Vaillant riep:
„Wij verzetten ons tegen dezen moord-
dadigen aanslag op de republiek". De
socialisten, die in de Fransche Kamer
72 afgevaardigden sterk zijn, klapten
met de lessenaars, waardoor een helsch
lawaai ontstond. De voorzitter zette zyn
hoed op en liet de tribunes ontruimen.
Het wetsontwerp werd naar de militaire
commissie verwezen.
Het besluit tot een algemeene werk
staking in België, wegens der weigering
der regeering het kiesrechtvraagstuk aan
de orde te stellen is, dank zij de tusschen-
komst der vrijzinnige burgemeesters van
de voornaamste grootste steden opgeheven.
Na de opheffing hebben zich de burge
meesters tot deu Minister-President, De
Broqueville, begeven, hem mededeelend
het gunstig resultaat van hun bemoei
ingen. Deze verklaarde de beteekenis van
het genomen besluit te beseffen, en be
loofde met vzijn ambtgenooten te zullen
overleggen, wat iu zake het kiesrecht
thans gedaan moest worden. Het minis
terie kan nu niet anders dan de kiesrecht
hervorming in de Kamer aan de orde
stellen.
Gezegd wordt, dat koning Albert, die
in de gegeven omstandigheden een her
vorming van het kiesrecht noodig acht,
door zijn tusschenkorast de algemeene
werkstaking voorkomen heeft. Inziende
het dreigend economisch gevaar eener
algemeene werkstaking, heeft hij Woeste,
den bekenden onverzoenlijken leider der
reactionnairen, ten paleize ontboden. Hij
wees hem gedurende het onderhoud op
den ernst van den toestand en wist hem
te bewegen tot een meer conciliaute hou
ding in zake het kiesrecht.
De koning van Engeland heeft met
het gebruikelijk ceremoniëel de parle-
mentszitting geopend. Tijdens den rit
naar het Parlementsgebouw wilden vijf
suffragettes den Koning een verzoekschrift
overhandigen. In dit verzoekschrift stond
onder anderen 't volgende: „Eerst wan-
„neer de vrouwen het stemrecht krijgen,
„zal de rust terugkeeren. Vrouwenkies
recht is het eenige middel tot het mili
tante optreden der vrouwen." De politie
nam het vijftal, dat trouwens tegen de
menigte in bescherming genomen moest
worden, in hechtenis. Geleid voor den
politierechter werden de vijf vrouwen
tot het betalen eener geldboete veroor
deeld. Zij weigerden die te betalen, de
voorkeur gevend aan het ondergaan der
gevangenisstraf, die bij wanbetaling de
geldboete vervangt.
In Pruisen is het honderdjarig jubileum
van den onafhankelijkheidsoorlog met
grooten luister door alle klassen der be
volking feestelijk gevierd geworden. De
Keizer liet bij de standbeelden van Koning
Friedrich Willem III en Koningin Louisa
prachtige kransen leggen. Hij vaardigde
de volgende dagorder uit:
„Aan mijn leger I
„Voor de honderdste maal is heden
de dag gekomen, waarop Pruisen zijn
onafhankelijkheid gedenkt. Het volk
zuchtte onder de vuist van den veroveraar.
Geen vernedering, ook de ergste niet,
was het gespaard gebleven. Maar de
harde straf werkte duurzaam. Na een
langen, moeilijken strijd sloeg eindelijk
het uur, waarin mijn verheven voorvader,
in bewogen woorden, de oproeping „Aan
mijn volk" richtte. In dichte scharen
volgde het volk den oproep van den
Koning. Hoog sloegen do vlammen
van geestdrift, en offervaardigheid gloeide
in ieders hart. Gelukkig achtte ieder
zich, voor Kouing en vaderland zijn goed
feil te mogen hebben, dubbel gelukkig
onder de Duitsche vlag zijn bloed te
mogen storten.
De Keizer herinnert dan aan Scharn-
horst, Blücher. York, Bülow, Gneisenau
en zoovele anderen, wier namen in
vlammend schrift in de jaarboeken der
geschiedenis zijn gegrift.
„De trouw onzer vaderen aan hun
Koning heeft de zege behaald, die voor
henzelf evenwel nog niet was weggelegd
het herstel, de wedergeboorte van keizer
en rijk.
„Ons echter, het thans levende ge
slacht, roepen de heldendaden van onze
voorouders dringend toe de ernstige
waarschuwing van het woord des dichters
waar te maken:
„Was du ererbt von deinen Vatern
hast,
Erwirb es, um es zu besitzen".
„Ook wij zullen met blijdschap ten
strijde trekken, als het eens noodig mocht
zijn om het met zooveel dierbaar bloed
verkregene te bewareD, en Duitschlands
eer te beschermen tegen wie die zou
durven aantasten.
In persoon woonde hij met zijn gemalin
en al de prinsen en princessen van ziju
Huis de godsdienstoefening in den Dom
bij. Na afloop der kerkelijke plechtigheid
werd een groote wapenschouwing ge
houden.
Duitschland zal zijn legersterkte aan
zienlijk verhoogen. Een hiertoe strekkend
voorstel is bij den Rijksdag ingediend.
Het plan is om tot dekking der kosten
eenmaal een vermogensbelasting van een
milliard Mark te heffen.
In Rusland is de driehonderdjarige
regeeringsperiode van het Huis Romanoff
feestelijk herdacht geworden. Of er voor
de Russische natie thans reden bestaat een
dergelijk feest te vieren, mag met recht be
twist worden. Want zoo eronder één Czaar
gemoord is gewerden, dan is 't voorzeker
onder dezen. Zijn bewind kenmerkte zich
door bloedige pogroms, waarbij duizenden
van have on goed werden beroofd en
gedood werden. Met den strop en den
kogel werd elk streven der bevolking
naar vrijheid en gerechtigheid onderdrukt.
De edelste mannen en vrouwen van Rus
land werden om hun denkbeelden naar
Siberië verbannen, waar zij, gescheiden
vau de hunnen, hard én wreed behandeld
werden. Er bestaat voor Rusland's volk
geen reden wegens ziju heerscher te
juichen.
Er is, uitgezonderd de Russische Doema,
in geheel Europa geen Parlement, waai
de parlementaire minderheid zóó onder
drukt wordt als juist in Hongarije. De
reactionnaire meerderheid misbruikt haar
overwicht door het Reglement van Orde
zoodanig, dat de minderheid besloten
heeft aan de beraadslagingen geen deel
meer te nemen. Nu heeft het ministerie
Lukacz een kiesrechthervorming inge
diend, die naar niets lijkt, en een be
spotting is van den volkswensch. Het
bestuur der sociaal-demokraten had
daarom aanvankelijk evenals in België
tot een algemeene werkstaking besloten,
maar heeft daarvan ten slotte afgezien,
toen bleek, dat deze niet de instemming
wegdroeg vau de parlementaire Kamer
minderheid. Deze was namelijk een oogen
blik in 't Parlement verschenen. Bij monde
van haar leider, graaf Andrassy, protes
teerde zij tegen de kiesrechthervorming,
die niets gaf. Maar aan het slot van dat
protest verklaarde zij tevens niet solidair
beschouwd te willen worden met de
voorgenomen algemeene werkstaking.
Met het oog op die verklaring werd tot
uitstel der staking besloten.
In de zittiug van Donderdag zijn
opnieuw stormachtige tooneelen voor
gevallen.
Na de opening de/ zitting begon de
afgevaardigde Lovazi een redevoering,
zonder dat hij bet woord had gevraagd.
Hij richtte felle beschuldigingen tegen
den voorzitter en de regeering. Een
geweldig tumult volgde. Toen het tien
minuten had geduurd, schorste de voor
zitter de zitting en beval een sterke
afdeeling politie binnen te komen, en
gaf last tien leden der oppositie, die de
orde verstoorden, te verwijderen.
Voordat de politieagenten het bevel
konden uitvoeren, richtte Julius Justli
het woord tot hen, en protesteerde tegen
liet gebruik van geweld, verklarend dat
de oppositie elk besluit vau dit parlement,
dat zichzelf brandmerkt door geweld
daden, onwettig acht.
Alle leden der oppositie verlieten
daarop de zaal.
De Kamer zette vervolgens het onder
zoek van het ontwerp tot reglements
herziening voort.
De Kamer heeft het nieuwe reglemen t
van orde, houdende gestrenge maatregelen
tegen obstructie, aangenomen.
NIEUW STIJDINGEN.
De Balkan-oorlog.
Sofia, 14 Maart. Het antwoord van
Bulgarije op het bemiddelingsvoorstel
der mogendheden verklaart, dat de
Balkanstaten de bemiddeling aanvaarden
op voorwaarden van
le. Vaststelling der Bulgaarsch-Turkscho
grens volgens een lijn gaande van
Rodosto naar Kaap Malatra. Gallipoli
niet inbegrepen.
2e. Adriauopel en Skoetari zullen
evenals de eilanden in de Egeïsche Zee
aan de bondgenooten worden afgestaan.
3e. Turkije zal afstand moeten doen
van Kreta.
4e. Turkije moet in principe toe
stemmen in het betalen van een oorlogs
schatting.
5e. De vijandelijkheden zullen ge
durende de onderhandelingen niet
gestaakt worden.
AMERIKA.
Kort na de ambtsaanvaarding van
President Woodrow Wilson, hebben er
door de pers allerlei berichten de ronde
gedaan over de ongemeen democratische
gewoonten van den nieuwen President.
Zoo zei men, dat de groote ontvangzaal
van het Witte Huis ingericht was als
speelkamer voor 's Presidenten ander-
halfjarig nichtje. Ook werd verteld, dat
de President de deuren van het Witte
Huis altijd wyd open zou zetten voor
de journalisten en voorts, dat hy, als
geheel-onthouder, eiken druppel alcohol
uit de kelders van het Witte Huis had
gebannen. Trouwens, heel het kabinet
bestond uit afschaffers. Thans wordt
echter van die geruchten de grootste
helft tegengesprokende ontvangzaal
blijft ontvangzaal en wordt geen speel
kamer; de president houdt ook wel van
een glas bier, en heeft zich tydens zyn
vermoeiende verkiezingscampagne meer
malen versterkt met den Amerika zeer
geliefden alcoholhoudenden drank, die
den naam van highball" draagt, en wat
de journalisten betreft, 't is waar, dat
de President evenals de meeste leden
van het kabinet zeer vrygevig is met
inlichtingen aan de pers, maar staats
geheimen zullen ze niet verklappen, en
het gevolg van hun onbekrompenheid
tegenover de pers in de eerste dagen
hunner regeering, bestaat in zulk een
ontzettende hoeveelheid leuterpraat over
het Witte Huis door alle kranten der
Unie, dat men nu wel wat exclusiever
zal worden.
New-York, 15 Maart. Twee treinen
van de Union Pacific Spoorweg zijn bij
Gottenburg tegen elkaar gebotst: 7 per
sonen werden gedood en meer dan 100
gewond.
De zware storm bemoeilijkte den
reddingsarbeid zeer. Een bulptrein had
eenige uren noodig om de plaats des
onheils te bereiken.
Gedurende de laatste 25 uur
woedt een geweldige storm boven
Louisiana, Texas, Alabama, Mississippi
en Tenneszee. Naar verluidt, zijn reeds
60 personen gedood.
Te Nashville werden door de cycloon
een 20-tal inwoners gedood, terwijl tal
van gebouwen met den grond gelijk
werden gemaakt.
Een geweldige stormwind richtte in
het Noorden van Illunois en te Chicago
voor meer dan een millioen dollar
schade aan. Het aantal dooden wordt
door sommigen reeds op meer dan 100
geschat.
ITALIË.
De Corriere d'Italia deelt mede, dat
de paus geregeld in beterschap toeneemt.
Hij heeft een goeden nacht doorgebracht
en zijn eetlust is uitstekend.
De Giornale d'Italia bericht, dat de
paus Vrijdag te 12 uur is opgestaan en
2 uur is opgebleven. Men hoopt, dat
hij Zaterdag den geheelen dag op zou
kuuneu blijven.
RUSLAND.
Astrakan, 14 Maart. Van de 55
visschers, die op 3 Maart op een ijsschots
naar volle zee dreven, zijn er 45 gered.
Twee waren zwaar ziek en een andere
was bevroren. Het lot der overigen is
onbekend.
FRANKRIJK.
Tijdens een nachtelijke oefening van
de tweede compagnie, 28e bataljon Alpen
jagers, wilde de sergeaut Montchouet
zich ervan overtuigen of alle schildwachten
hun plicht wel deden. Daarbij naderde
hij met te veel geraas een schildwacht,
die de bajonet velde, met het gevolg,
dat de sergeant zóó ernstig in de hartstreek
werd gewond, dat hij in het militaire
hospitaal kort daarna overleed. Het slacht
offer was 23 jaar oud.
DUITSCHLAND.
Donderdag is te Frankfurt a/O. het
proces begonnen tegen den beruchten
moordenaar August Sternickel, over
wiens laatste wandaden en zyn gevan
genneming, wy onlangs uitvoerige
bizonderheden medegedeeld hebben. De
belangstelling in het proces was buiten
gewoon. De hotels in de stad zijn van
getuigen, deskundigen en andere by het
proces betrokkenen overvol. In de
straten, waarlangs Sternickel uit de
gevangenis naar het Gerechtshof geleid
werd, verdrong zich een dichte menigte,
de politie moest een cordon vormen om
den weg vry te houden.
Sternickel staat met zyn 3 mede
plichtigen, thans in de eerste plaats
terecht wegens den moord, 7 Januari
van dit jaar te Ortwig gepleegd op den
grondbezitter Kalies, diens vrouw en het
dienstmeisje Anna Philipp. Er zyn 26
getuigen gedagvaard, o. a. ook de beide
dochters van het vermoorde echtpaar,
die, zooals men zich herinneren zal,
door de moordenaars, in een kamer op
gesloten gehouden werden, tydens het
leegstelen van de woning.
Het verhoor van Sternickel over dezen
moord, werd door het talrijke publiek
met groote spanning gevolgd. Hy ver
klaarde, dat hij in den eersten tijd goed
met Kalies overweg gekund had. Eens
was hy een nacht uitgebleven, en by
zyn terugkeer had hy bemerkt, dat men
in zyn afwezigheid in zyn boeltje ge
snuffeld had. Daarover was hij zeer
geprikkeld geweest, en toen had hy
het voornemen opgevat om Kalies een
poets te spelen. Voorzitter: Je bent
zeker bevreesd geweest, dat hij iets
verdachts gevonden had? Bekl.:
Neen, hij kon niets vinden. Ik ben toen
den volgenden Zondag naar Fürsten-
walde gegaan, en heb den nacht in myn
woning doorgebracht. Voorz.: Waar
is dan uw woning? Bekl.: Dat zeg
ik niet. In een herberg heb ik toen
Willi Kersten aangetroffen, en met hem
het plan gemaakt om Kalies te over
vallen.
Verder ondervraagd geeft Sternickel
dan een verhaal van de geschiedenis
van den moord, zooals die reeds bekend
is. Eerst Kalies, later diens vrouw, zyn
overvallen en met een strik om den hals
gewurgd. Ook het dienstmeisje is op
dezelfde wyze onschadelyk gemaakt.
De beklaagde betoogt evenwel dat het
niet in de bedoeling gelegen heeft om
hun slachtoffers te vermoorden, alleen
om hen bewusteloos te maken en te
knevelen. De kinderen werden in een
kast opgesloten en beklaagde heeft hun
brood gegeven, 's Avonds is Sternickel
naar het veld gereden, de lyken in den
wagen verborgen; hij heeft ze in een
hooiberg gelegd, en dien vervolgens in
brand gestoken. Den volgenden dag
heeft hij het huis verlaten. Spoedig
daarop is hy gearresteerd.
Het verhoor van Sternickel was daar
mee afgeloopen.
Voor de rechtbank te Leipzig is
Donderdag het proces behandeld tegen den
vau spionuage verdachten kantoorbediende
Naujoke, iemand van 28 jaar, laatstelijk
te Hamburg woonachtig. De beklaagde
werd destijds wegens zijn ongeschiktheid
als onderwijzer ontslagen. Hij maakte
ongeveer 2000 mark schulden, hoewel
hij, naar de voorzitter opmerkte, als
spion veel geld verdiende. Hem was ten
laste gelegd, dat hij in 1912 te Hamburg
ten kantore van de firma Blohm en Voss,
scheepsbouwers, teekeningen, schrifturen
en plannen bad gestolen, en dat hij
verder als Duitscber in binnen- en buiten
land, voornamelijk te Parijs, teekeniügen,
boeken en schrifturen, welker geheim
houding in het belang van de veiligheid
van den staat was, in het bezit van een
vreemde mogendheid had gebracht.
Na voorlezing van de aanklacht werd
de zaak behandeld met gesloten deuren.
Het vonnis luidde 13 jaar tuchthuis en
10 jaar eerverlies.
BELGIË.
Brussel, 14 Maart. De Soir van
gisteravond publiceert een en ander over
een militair schandaal. Men heeft n.l.
ten aanzien van de levering van
munitie en kanonnen een onderzoek
ingesteld, waarbij een schandelijke
zorgeloosheid bij de officieren is ontdekt,
die met den aankoop daarvan zijn belast.
Verschillende bestellingen, gedaan aan
Belgische leveranciers en door Duitsche
fabrikanten geleverd, zijn ondeugdelijk
bevonden.
De kanonnen en munitie, die geleverd
werden, zijn onbruikbaar.
Bovendien is gebleken, dat een belang
rijke bestelling van kanonnen, die 6
jaar geleden in Duitschland werd
gedaan en waarvoor 5 millioen frank
reeds betaald is, nog niet is uitgevoerd.
In den loop der beraadslagingen
over de legerwet verklaarde de minister
van oorlog in de Kamer, dat de lichting
1911 nog niet naar huis is gezonden,
omdat de buitenlandsche toestand nog
steeds te wenschen overlaat.
