ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 24 Januari 1913.
Tweede Blad.
Aangifte voor plaatsing op de
Kiezerslijsten.
NIEUWSTIJDINGEN.
Z icrikzeesche
Courant).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bjj vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9342
DirecteupA. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-HoofdredacteurA. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
A D V.E RTENTIEN.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk 2 ure
Verdelging van Ratten.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee maken bekend, dat van heden af tot
een nader bekend te maken tijdstip, voor in
deze gemeente gevangen en gedoode ratten, aan
de gemeente-gasfabriek, op eiken werkdag van
des voormiddags 9 tot 12 uur, den vanger,
tegen overgave der ratten, een bon zal worden
afgegevenwe"lke bon ten Stadliuizeten
kantore van den Gemeente-Ontvanger, gedurende
diens bureau-uren, zal kunnen worden inge
leverd, tegen ontvangst van 5 cent voor elke rat.
Zibrikzee, den 20 Januari 1913.
De Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER der Gemeente Zierikzee
Gelet op de desbetreffende bepalingen der
Kieswet;
Noodigt bij dezen uit: de hieronder genoemde
mannelijke inwoners dezer gemeente, Neder
landers zijnde, die vóór of oj) den 15 Mei 1888
zijn geboren, om vóór 15 Februari a.s. op de,
bij elk der hieronder vermelde groepen, aan
gegeven gronden, te doen blijken of aangifte
te doen tot staving van hun recht tot het uit
oefenen der kiesverriclitingen volgens de in het
hoofd dezer genoemde Wet, voor zoover dat
recht niet bij nadere bepalingen dier wet is
ontzegd of geschorst, en wel
A. de personen, die in eene andere gemeente
over het laatstverloopen dienstjaar in eene
der rijksbelastingen zijn aangeslagen wat
de grondbelasting betreft in eene andere
gemeente of in meer gemeenten te zamen
tot een bedrag van ten minste één gulden
daarvan door overlegging van de vóór of
op 1 Maart voor voldaan geteekende aanslag
biljetten betreffende de grondbelasting, de
vermogensbelasting, de belasting op bedrijfs-
en andere inkomsten of één of meer der
eerste vijf grondslagen van de personeele
belasting, te doen blyken;
B. de personen, die als mede-eigenaar in de
onroerende goederen eener onverdeelde na
latenschap in de grondbelasting zyn aange
slagen (ofschoon hun naam bij den aanslag
in het kohier niet is vermeld) tot een bedrag
van ten minste één gulden per hoofd, van
welken aanslag aangifte behoort te geschieden
op een daartoe vastgesteld en gratis ter
Secretarie verkrijgbaar model;
C. de personen, die:
1°. als hoofden van gezinnen of als alleen-
wonenden tusschen den 1 Augustus 1912 en
den 31 Januari 1913 hebben bewoond
a. krachtens huur een huis of een gedeelte
van een huis, waarvoor met of zonder
bjjbehoorenden of in huur gebruikten
grond of lokalen en bijgebouwen, niet
ter bewoning bestemd, de werkelijke
huurprijsper week berekend, ten minste
eene som heeft bedragen, zooals in de
bij de Wet behoorende tabel is genoemd
(dat is voor de gemeente Zierikzee eene
som van één gulden) of wel achtereen
volgens In dezelfde gemeente twee zoo
danige huizen of gedeelten van huizen, of
b. krachtens eigendom, vruchtgebruik of huur
een en hetzelfde vaartuig van ten minste
24 Kubieken Meter inhoud of 24000 K.G.
laadvermogen.
(Voor hen, die krachtens vroeger
gedane aangifte op de loopende
kiezerslijst voorkomen, is hernieuwde
aangifte onnoodig, mits z\j op 31
Januari alsnog hetzelfde huis of een
gedeelte van hetzelfde huis of hetzelfde
'vaartuig bewonen; bij verhuizing
echter nd de in 1912 gedane aangifte,
is hernieuwde aangifte wel noodig)
2°. op den 31 Januari 1913 sedert den 1 Januari
1912 (dat is dus gedurende 13 maanden)
achtereenvolgens bfj niet meer dan twee
personen, ondernemingen, openbare of bij
zondere instellingen in dienstbetrekking of
als inwonende zoon in het bedrijf of beroep
der ouders werkzaam zyn geweest en als zoo
danig over dat jaar (voor zooveel Zierikzee
betreft) een inkomen hebben genoten van
r 325
of dat zij op den 1 Februari in liet genot
zijn van een door eene onderneming, open
bare of bijzondere instelling verleend
pensioen of verleende lijfrente van (even
eens voor zooveel Zierikzee betreft)
f 325;
met dien verstande, dat voor hen. die in
beide gevallen verkeeren', zoo noodig ter
bereiking van het. vereischte bedrag, liet
inkomen, het pensioen en de lijfrente mogen
worden samengesteld.
(Voor hen, die krachtens vroeger
gedane aangifte op de loopende
kiezerslijst voorkomen en vallen onder
het le en 3de lid hierbovengenoemd,
is hernieuwde aangifte noodig. waar
toe hun door den Burgemeester een
aangifte-biljet ter invulling zal worden
toegezonden)
3°. op den 1 Februari sedert een vol jaar den
eigendom met recht van vrje beschikking
hebben van ten minste f 100 (nominaal),
ingeschreven in de Grootboeken der NatiO'
nale Schuld of van ten mitiste f 60 ingelegd
in de Rijkspostspaarbankin eene ge-
ttéLéL&te&if
meentelijke spaarbank of in een spaarbank,
beheerd door het bestuur van eene rechts
persoonlijkheid bezittende vereeniging, van
eene naamlooze vennootschapvan eene
coöperatieve vereeniging of van een stich
ting, voor zoover de genoemde bijzondere
spaarbanken aan den eisck der Kieswet
hebben voldaan
4°. met goed gevolg hebben afgelegd een
examen, ingesteld door of krachtens de wet
of aangewezen bij algemeenen maatregel
van bestuur en in verband staande met de
benoembaarheid tot eenig ambt, de ver
vulling van eenige betrekking of de uit
oefening van eenig bedrijf of beroep.
De hierboven sub C bedoelde aangiften,
waarvan de modellen zyn vastgesteld en mede
gratis ter Secretarie verkrijgbaar zjn, moeten
behelzen eene opgaaf van naam, voornaam en
woonplaats van den belanghebbende en eene
door. hem onderteekende verklaring betreffende
de vereischten hierboven omschreven, waarop
liij zijn aangifte grondt.
Nog wordt het navolgende ter toelichting van
het bovenstaande opgemerkt:
De aanslag der vrouw in de Rijks directe be
lastingen geldt voor haren man die van minder
jarige kinderen wegens goederen, waarvan hun
vader het vruchtgenot heeft, voor hunnen vader.
Door den aanslag in de grondbelasting, sub A
bedoeld, worden de hoofdsom en de rjks-
opcenten verstaan.
Bjj de berekening van den werkelijken huur
prijs, die ook verschuldigd kan zijn in den vorm
van contributie aan eene coöperatieve bouwver-
eeniging, wordt maandbuur tot weekhuur herleid
door deeling met 4, jaarhuur door deeling met
50 en vindt geen aftrek plaats van de som. ver
schuldigd voor gas- of waterleiding, ingeval deze
in den huurprijs is begrepen.
Bij 'de berekening van het inkomen, bedoeld
sub C 2°., eerste lid, worden vrije woning of in
woning en vrjje kost en inwoning, voor zooveel
Zierikzee betreft, gerekend respectievelijk op /'50
en 225: enkel vrje kost op het bedrag dat het
verschil der beide voorgaande cijfers uitmaakt,
zijnde voor Zierikzee f 175. Ten aanzien van
vrjjen kost wordt geen rekening gehouden met
den Zondag, algemeen erkenden Christeljjken
feestdag of Sabbath.
Indien de aard der werkzaamheden in een
bedrijf medebrengt, dat zij in den regel een ge
deelte van het jaar niet wordt uitgeoefend,
wordt ter berekening van den tijd, gedurende
welken iemand volgens het vorig artikel in dienst
betrekking is geweest, de tjjd medegeteld, gedu
rende welken de werkzaamheden, waarvoor hij
in dienst is, hebben stilgestaan, ook indien ge
durende dien tijd de dienstbetrekking tijdelijk
was opgeheven.
Indien het inkomen, bedoeld sub C 2°., als vast
week-, veertiendaagsch-, maand- of jaarloon is
genoten en dit loon wegens ziekte of verwonding.
gedurende ten hoogste twee maanden niet of niet
ten volle is ontvangen, wordt het geacht tot het
normale bedrag te zijn genoten. Indien in de
plaats van het inkomen, bedoeld sub 0 2°., eene
tijdeljjke ongevallen-rente wordt genoten, wordt
deze, zoolang zij wordt genoten, in rekening ge
bracht tot -een bedrag, gelijk aan het normale
loon.
Tnkomon, pensioen en lijfrente, bedoeld als
boven, der vrouw, geldt voor haren mandat
van de inwonende minderjarige kinderen voor
de helft voor hunnen vader.
Overgelegde aanslagbiljetten en bewijsstukken
tot staving der redenen van aangifte voor plaat
sing op de kiezerslijsten, worden na de vast
stelling dier lijsten aan de belanghebbenden
teruggegeven.
Verhuurders van woningen en vaartuigen, ais
mede de personen en de bestuurders van onder
nemingen of instellingen, bedoeld in de artikelen
15, 16 en 17 der Kieswet, zfln. op verzoek van
deu Burgemeester, verplicht binnen 14 dagen
de uoodige inlichtingen te verschaffen, be
treffende het hierboven sub C vermelde, in straffe
bij de Wet bepaald.
Zierikzee, den 19 Januari 1913.
De Burgemeester voornoemd.
D. VAN DER VLIET.
Het ontwapeningsidee.
i.
Wanneer wy in de laatste jaren de
oorlogsbegrootingen der verschillende
landen nagaan, dan bemerken wy overal
een voortdurende styging, zoowel wat
persoonlijke als wat financieel© lasten
betreft. Zelfs in vollen vredestyd zyn er
in Europa nog meer dan vier raillioen
mannen onder de wapenen en over
schrijden de jaarlykscSe militaire uit
gaven de vyf milliard, welke cylers
natuurlyk in oorlogstya nog ontzettend
veel hooger worden. De regeeringen
dwingen elkaar als 't ware om leger en
vloot steeds meer en meer uit tè breiden.
Indien het eene ryk zHn leger vergroot,
gevoelt een tweede zich bedreigd
waardoor zich weder een derde in gevaar
meent fc zien, en zoo gaat het voort,
als een draad zonder einde. Kleine zoowel
als groote landen doen mee aan dezen
onzinnigen wedstrijd. En waarom
Geen enkele regeering zal zeggen, dat
zij met uitbreiding en versterking van
leger en vloot veroveringsplannen in
het zicht heeft; allen beweeren, dat zij
alleen uit noodweer handelen, dat zij
geen aanvallen, maar slechts verdedigen
beoogen.
Wanneer men echter de zaak goed
beschouwt, zal men zich werkelyk niet
do illusie maken, dat de bewapening
alleen defensief bedoeld is, want, immers
indien niemand aanvalt, behoeft zich ook
niemand te verdedigen. Men huldigt nog
steeds het systeem der oude Romeinen:
„Si vis pacem, para helium". Indien
gy den vrede wilt, bereidt u ten oorlog.
Deze politiek echter berust op een
valschen grondslag en moet noodwendig
leiden tot een opeenstapeling van ge
vaarlijke elementen, die van tyd tot tyd
zullen moeten ontploffen. Dit hebben
we ook thans weer in de Balkan
geschiedenis gezien. Dat de politiek
van gewapenden vrede op een valschen
grondslag berust, bewyst wel, dat zy
zich zelf geen grens kan stellen. De
rogeering, welke vandaag met zyn leger
en vloot op het hoogste punt meent to
staan, wordt morgen wepr door een
tweede overtroffendc wapenen, die
heden voor de nieuwste constructie
gelden, worden morgen als verouderd
bij het oud-roest geworpen. Millioenen
worden geofferd onder het voorwendsel
den vrede te willen bewaren. In schijn
slechts om zich te verdedigen, in werke
lijkheid meestal om op to kunnen treden
indien een ander zich naar haar meening
niet goed gedraagt, worden door de
regeeringen aller landen jaarlijks steeds
grooter sommen uitgegeven. Blijft deze
stijging voortduren, dan zal de financieele
ruïne der staten ten laatste onvermijdbaar
zyn. Hierop hebben dan ook verschillende
bekwame staatslieden, o. a. Asquith,
Luzzati, Taft en Roosevelt, roeds lang
gewezen.
In en buiten do parlementen is hier
over reeds vaak het woord gevoerd. De
toestand, zooals die nu is, kan niet
blyven voortduren, en voor kleine landen
zou het een ieitelyken ondergang kunnen
beteekenen.
By het 17e congres der Interparle
mentaire Unie, in September 1.1. te
Genève gehouden, kwam dan ook de
vraag weer ter sprake, hoe tot ver
mindering van bewapening le komen.
Op voorstel van de vereenigde Scan
dinavische interparlementaire partyen,
is het besluit genomen, trachten te
bewerken, dat de regeeringen der
kleinere staten gezamenlijk by de groote
mogendheden stappen zouden doen,
waarbij op beperking vau bewapening
aangedrongen wordt. De lieer dr. Gobat,
president van het congres, heeft thans
tot de voorzitters der Interparlementaire
groepen in België, Denemarken, Noor
wegen, NederlandPortugal, Roemenië,
Zweden en Zwitserland een schrijven
gericht, waarin hy hen verzocht, hun
rogeeringen te polsen, of deze er in
zouden willen toestemmen zich te ver
eenigen tot een gezamenlyken stap by
de groote mogendheden tot verminde
ring der bewapening. Indien de regee
ringen hiertoe bereid zyn, zou tot de
verschillende ministers'vanbuitenlandsche
zaken de vraag moeten worden gericht,
welke regeering naar hun meening
officieel het initiatief zou moeten nemen
tot den officieelen stap by de groote
mogendheden.
Al moge men het er over eens zyn,
dat vermindering van bewapening een
dringende eisch is, de groote vraag is
natuurlyk, hoe er toe te geraken. Men
beschouwt een sterke bewapening
nu eenmaal als een waarborg voor
den vrede, hoe tegenstrijdig dit ook
moge zyn, en^wy kunnen dezen waar
borg niet wegnemen, zonder er iets
anders voor in de plaats te stellen.
Kunnen wij dit niet, dan zal geen
enkele mogendheid beginnen om tot
vermindering van bewapening over te
gaan. Gelukkig is hier de oplossing
reeds gevonden en wel in het beginsel
van Arbitrage. Instede van het „Si vis
pacem, para bellum", moeten wy het
„Si vis pacem, cole justitiam"
indien gy den vrede wilt, eer de recht
vaardigheid doen gelden. Het
streven moet zijn om recht te brengen
tusschen de naties. Niet dadelyk, niet
plotseling moeten en kunnen wij tot
ontwapening overgaan, maar wy moeten
hervormen, langzamerhand een einde
maken aan den toestand van anarchie,
welke nog tusschen de staten onderling
heerscht. Dezelfde beginselen, welke
de verhouding tusschen de burgers be-
heerschen, moeten ook die tusschen de
staten bepalen. PACO.
De Balkan-oorlog.
Constantlnopel, 22 Jan. De Nationale
Vergadering heeft zich uitgesproken ten
gunste van de aanneming der voorstellen
in de Nota der mogendheden vervat en
vóór het sluiten van den vrede.
Een regeeriugscomrminiquê meldt,
dat de Vergadering van Notabelen bijna
eenparig de gezichtspunten der regeering
aanvaardde.
Nader wordt nog gemeld
De Groote Nationale Raad besloot
bijna eenparig ten gunste van het aan
vaarden der nota van de mogendheden
door de regeering, en bepleitte onom
wonden do goedkeuring der in deze nota
vervatte raadgevingen.
Dionsvolgens zal morgen een antwoord
aan de gezanten worden ter hand gesteld,
waarin de Turkscho regeering zich in de
handen der mogendheden overlevert, en
in haar voorstellen betreffende Adrianopel
en de eilanden toestemt.
Men verklaart thaus openlijk op
bet ministerie van Buitenlaudsche Zaken,
dat de regeering besloten heeft Adria-
nopel zonder meer on voor waardeloos
af te staan.
Meu gelooft, dat liet antwoord der
Porte op de nota der mogendheden
overmorgen zal worden overhandigd. De
Ikdam verklaart, dat de Porte aan de
mogendheden gevraagd heeft, of, zelfs,
nadat zij de raadgevingen der mogend
heden zal hebben aanvaard, de gealli
eerden geen nieuwe eischen zullen stellen.
De „Porte" wil voorts ook den aard
van den geldelijken steun kennen, die
door de mogendheden is toegezegd.
Revolitie te Konstantinopel.
Frankfort, 23 Jan. De Frankfurter
Zeitung verneemt uit Konstantinopel
dat het revolutionaire Jong-Turksche
comité de Hooge Porte heeft bezet en
de regeering heeft afgezet, met het doel
de voortzetting van den oorlog af te
dwingen.
ENGELAND.
In het Engel8che Lagerhuis komt
deze week het regeeringsontwerp tot
hervorming van het kiesrecht definitief
in behandeling. Op 12 Juli is het in
tweede lezing aangenomen met 290 tegen
218 stemmen. Het ontwerp bedoelt uit
breiding van het kiesrecht tot byna
alle meerderjarige mannen, terwijl het
de vrouwen uitdrukkelijk uitsluit. Araen
dementen zijn ingediend: 1) door den
Minister Sir Edward Grey en nog vyf
parlementsleden van alle partijen, strek
kende om den eisch „raannelyk" te laten
vervallen; 2) door Henderson (S. D.) en
twee andere leden, om algemeen kies
recht voor mannen en vrouwen gelykelyk
in te voeren3) door Dickinson (L.) en
een paar gematigden uit andere partyen,
om ongeveer aan 6 millioen vrouwen,
gezinshoofden en vrouwen van gezins
hoofden het kiesrecht te geven; 4) door
Lyttelton (C.) en nog 4 leden, om
ongeveer 2 raillioen vr. gezinshoofden,
die het gemeentelijk kiesrecht reeds
hebben, ook het parlementair kiesrecht
te geven.
Het Ministerie is over de kwestie
verdeeld. Minister Lloyd George heeft
er in toegestemd een deputatie van de
suffragettes der Women's Social en
Political Union te ontvangen, hetgeen
een wapenstilstand van die zyde heeft
tengevolge gehad.
De National Union of Women's
Suffrage Societies, aangesloten by den
Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht,
geeft in samenwerking met de I' L. P.
(Onafhankelijke Arbeiderspartij) een
Extra Bylage van de Labour Leader
uit. De beide andere arbeidersdagbladen,
de Daily Herald en de Daily Citizen,
laten zich ook niet onbetuigd; de eerste
heeft den Eersten Minister Asquith
verweten, dat hy zijn stellige belofte
zou schenden door nu van het aannemen
van vrouwenkiesrecht een portefeuille-
kwestie te maken, en de tweede wyst
hem op zyn verplichting om de even
tueel aangenomen amendementen in het
ontwerp op te nemen, als het wet wordt.
Wat de 76 man der Iersche party en
wat de groote massa der liberalen en
der unionisten zullen doen, als het
wetsontwerp in behandeling komt, dat
laat zich nog niet voorspellen. De bylage
van den Ijabour Leader, getiteld
Women's Suffrage and the Labour
Movementvangt aan met het volgende
hoofdartikel van Arthu" Henderson, den
voorzitter der Onafhar j Arbeiders
party:
Zonder een al te vast vertrouwen in de
toekomst te stellen, heb ik toch gegronde
hoop, dat wy thans het jaar zijn ingegaan,
dat ons de ontvoogding der vrouwen zal
brengen. Nu weldra de leden van het Lager
huis de gelegenheid zullen hebben, om hun
beloften gestand te doen en de verwach
tingen te vervullen, door hun vroegere ver
klaringen opgewekt, moet deze kwestie op
eervolle wyze tot oplossing komen door
het voorgoed wegnemen van den sekseslag
boom. De Arbeidersparty moet nu een goed
gebruik maken van den politieken toestand,
indien zij trouw wil blyven zoowel aar.
haar verleden als aan haar idealen. Het
Jaarlyksch Kon gres te Birmingham heeft
verklaard, dat de arbeidersbeweging en da
socialistische beweging geen genoegen
konden nemen met een wetsontwerp, dat
geen rekening hield mot den eisch der
vrouwen, en ieder parlementslid, dat zich
daaraan thans niet hield, zou niet slechts
ons gansch verleden verloochenen, maar ook
zou een dergelijke houding ten gevolge
hebben, dat wij het vertrouwen en de sym
pathie zouden verliezen van breede scharen,
die op de oprechtheid van de verklaringen
der Arbeiderspartij rekenen.
Verder bevat het blaadje een plaat
en by dragen van Keir Hardie en Snowden,
bekende leden der party in het par
lement, van Magaret Llewelyn Davies
en Isaballa O Ford, die al haar leven
voor de organisatie der arbeidsters ge
werkt hebben, en van enkele andere
bekende persoonlijkheden uit de arbeiders-
en de vrouwenbeweging.
Zal het zyn doel bereiken?
Deze week zal het antwoord geven.
NEDERLAND.
Amsterdam, 21 Jan. Gistermiddag
speelden een drietal schooljongens op
zandkarretjes aan de Jacob Catskade.
Eén der karretjes sloeg om, met het
noodlottig gevolg, dat drie knapen daar
onder kwamen. De 13-jarige A. Cuppe,
uit de Fannius Scholtenstraat, bekwam
zeer ernstige inwendige kneuzingen, ter
wijl H. v. d. Berg, uit de Bentinckstraat,
bewusteloos werd opgenomen. Een derde
knaap kwam erevenwelmeteenigelichtere
verwondingen aan het hooid af. De eerste
twee werden naar het Wilhelmina-Gast-
huis gebracht. Nader verneemt men,
dat het jongetje v. d. Berg aan de
bekomen verwondingen overleden is.
Katwijk, 22 Jan. Omtrent den moord
aanslag te Noordwijk kunnen wij nog
het volgende mededeelen. Des avonds
omstreeks kwart vóór 9 belde zekere V.,
uit Katwyk, vroeger filiaalhouder van
de houtwarenfabriek „De Kroon" te
Noordwyk, by den boekhouder dier firma
aan.
De juffrouw, die hem opendeed, zag
toen een man voor de deur staan met
een revolver in de hand. Zy gaf een gil
en wierp de deur voor den man dicht.
Op dat oogenblik was de boekhouder de
heer Ten W., afwezig. De vermoedelijke
dader heeft zich toen achter een boom op-
opgesteld en gewacht tot bovengenoemde
heer zich naar huis beer.f, Hy kwam
met de tram van 12 uur aan. Toen heeft
men drie schoten op hem gelost doch
zonder ernstige kwetsuren.
De dader had zich onherkenbaar
trachten te maken, door een puntbaardje