ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 25 October 1912.
Tweede Blad.
Naar de Zwitsersclie bergen.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierlkzeesche
Courent).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG.
No. 9304.
DirecteurA. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlyk 2 ure.
X.
Zaterdag, 7 September 1.1., was wel de
vermoeiendste dag van 0119 tiendaagscli
reisje.
Precies van aclit tot acht uur waren
wij op marsch. Met inbegrip van den
tijd, door ons in spoorwegen doorgebracht,
hadden wij ten hoogste vier uur gerust.
Met somber en nevelig weer gingen
wij per spoor van Wengen naar Wenger-
alp, een klim van ruim 500 Meter.
Wij zaten in een open wagen, bij
gebrek aan ruimte in den gesloteno.
Het was vochtig koud.
Gelukkig reikte de conducteur, loopend
langs de treeplank van den wagen, ons
wollen dekkleeden toe, welke opgevouwen
lagen onder de zitbanken.
De dichte nevel belette ons iets te zien.
In Weng er alppl. m. 1900 Meter hoog,
verlieten wij den trein, om te klimmen,
steeds omhuld in wolken, naar Scheidegg
pl. m. 2100 Meter hoog.
Ons plan was van hier uit met den be
kenden Jungfraubahn naar Eigerglet-
scher te gaan.
Maar de moed en de lust zaten er zoo
bij ons toen wakker troepje in, dat wij
naar dit 2300 Meter hoog gelegen station
klauterden.
En dit, ten spijt van de ernstige ver
maningen van onzen hotelhouder, die
dezen tocht voor ongeoefenden in dezen
tijd, met groote kans op sneeuw, voor
levensgevaarlijk hield.
Zijn raad, door spotters onder ons aan
minder onbaatzuchtige redenen toe
geschreven; werd in den wind geslagen.
Mijn verhaal krijgt hier helaas, n.l. voor
den lezer niets spannends. Want er ge
beurde niets, behalve wellicht af en toe
een buiteling of struikeling.
Na een tocht van ongeveer twee uren
bereikten wijwelge moed Eigergletscher.
Al deze plaatsen zijn niets dan halten
van den genoemden electrischen Jungfrau
bahn. Groote, zeer groote hotels, vertellen
u, dat de mensch geneigd is steeds hooger
en hooger te toeven.
En onwillekeurig dringt zich aan u
op het spreekwoord van hoogmoed en val.
Ja, het zal niet lang meer duren, of
zelfs de top van dien zeer hoogen berg
zal betreden kunnen worden.
Juist Augustus 1.1. is geopend de lijn
Eigergletscher- E isme er - Jungfraujoch.
Dit laatste punt ligt 3460 Meter hoog
en is thans het hoogst per spoor be
reikbare punt van Europa.
Maar daarmede is men nog niet
tevreden.
Men wil zijn voet zetten op den kruin
der Jungfrau, welke 4160 Meter hoog is.
De spoorlijn tot daarheen verlengen
gaat niet. Daarvoor is de afstand
te kort.
Want men bedenke dit wel. Om een
hoogte van 700 Meter te kunnen stijgen,
moet de spoor een ten minste viermaal
langere lengte, zigszagsgewijze, afleggen.
De gelegenheid daartoe onbreekt hier.
Maar geen nood.
De moderne techniek laat zich niet
gauw afschrikken, ze weet voor alles
raad.
Over een paar jaren zal men bedoelden
top kunnen bestijgenper lift, van
af Eismeer.
Om een zwak denkbeeld te geven
hoe geheel anders de lucht is, zoo immens
hoog, het volgende
Van Eigergletscher gingen wij per
Jungfraubahn terug, dus naar beneden,
naar Scheidegg.
In denzelfden wagen, waarin wij stapten,
zat een Amerikaan met zijn vrouw, die
van Eismeer, dus nog niet eens van
het eindpunt van de lijn, kwam.
Maar die vrouw was zoo bevangen
door de ijle lucht daarboven en door de
koude, dat zij geheel van zichzelve was,
niet ongelijk aan een zeezieke.
De Amerikaan zag zich dus ver
plicht met zijn vrouw, geholpen door
dienstpersoneel en door enkelen onzer,
uit te stappen en een hotel op te zoeken.
Vooral hartlijders doen goed, niet zoo
hoog te gaan; maar ook zeer gezonde
menschen krijgen daar soms last van
hevige duizelingen en worden wel eens
pardoes tegen den grond geslagen.
De tegenwoordige mensch wil bijna
't onbereikbare verkrijgen.
Hij wenscht zelfs met zijn handen naar
de sterren des hemels te grijpen.
Eigergletscherwe waren er!
Maar zie, plotseling ontfermt zich de
zon onzer en verdrijft, als met een
tooverslag, alle nevels en wolken.
Maar ze doet meer.
Ze overgiet de geheele omgeving met
haar goud-glinsterende stralen.
En wij, wij staan als geëlectriseerd.
Eensklaps treden wij uit de duisternis
in het groote licht, om met den profeet
te spreken.
Nu zagen we alles rondom ons glin
steren en schitteren. We waren in een
sprookjesland.
Onder onzen voet kraakte de zilver
achtige harde sneeuw. Boven ons staarde
ons aan een grandioze ijswereld van
de Jungfraugroep en van tal van andere
hooggebergten.
Hier was alles sneeuw en ijs, rijkelijk
beschenen door de verwarmende stralen
der levenwekkende zon.
Hier verkwikten ook wij ons in dit
heerlijk lichtgefonkel.
Dit vrije ademen, dit zomerscho winter-
gezicht en die wintersche zomertempera-
tuur, alles bracht ons in een ongekende
stemming.
En wij werden jong en lenig, vlug en
dartel, gooiden met echte sneeuwballen,
slierden ijsbaantjes en gleden in een slede.
We deden nog een kleine wandeling
en stonden voor de IJsgrot, een grot
geheel in ijs uitgehouwen, ter lengte van
40 Meter en bijua blauw van kleur.
Die niet sterk op zijn beenen staat,
kan hier licht struikelen. Maar dat is
ook elders mogelijk!
De voorhoede liet hier een kiekje van
zich nemen, in de echte omgeving van
sneeuw en ijs, dus niet in een dusdanig
gedecoreerd fotografen-„ateliertje".
Wij waren op onzen tocht de „groei-
linie" reeds gepasseerd. Hier groeit niets
meer geen sprietje steekt er zijn hoofd
op. Niets dan sneeuw en ijs, ijs en sneeuw.
Zooals gezogd gingen wij per Jungfrau
bahn terug naar Scheidegg.
Maar eerst onthaalden wij onszelf op
een heerlijken kop koffie aan het stations
koffiehuis, een inrichting grooter dan
die van de meeste Nederlandsche stations.
In de eetzaal kunnen twee honderd
personen gemakkelijk plaats vinden.
De prijzen zijn echter in evenredigheid
met de hoogte, wat te begrijpen is.
Landswijs landseer.
Ook ten opzichte van eten en drinken.
Koffie met room is bijna overal in
Zwitserland ongekende weelde.
Men drinkt koffie met, vooral veel,
heete melk.
Koffie per kop is er ongebruikelijk.
Men bestelt, of ontvangt in elk geval,
koffie per persoon, d. i. per kannetje,
waarin ongeveer twee koppen gaan.
Maar men krijgt daarbij zeer veel
melk en zeer veel suiker.
De suiker, niet bezwaard door accijns,
0! cijnsplichtige Nederlander, is daar
goedkoop, en ook, naar 't schijnt, de
melk.
Dit laatste zeer ten onzen nadeele: de
Zwitsersche melk en overige zuivel
producten schijnen langzamerhand de
Hollandsche te verdringen van do wereld
markt.
De lunch hadden wij bij ons.
Ook een gebruik des lands.
Voor geheele dagtoeren geven alle
hotels hun gasten de lunch meezij
bestaat uit twee belegde sandwichjes,
één hard ei, een stukje Zwitserscho
chocolade en vier in perkamentpapier
verpakte biscuitjes.
Het geheel vormt een zéér klein pakje,
waarop men aanvankelijk weinig ver
trouwen stelt. Maar het valt mee.
De voedingswaarde is grooter, dan men
denkt. En valt het tegen, welnu men
koopt het ontbrekende bij.
Dit etenspraatje is „op vereerend ver
langen" zoo luidt immers de ge
bruikelijke term? begonnen en zal
wellicht nog ter geschikter plaatse kort
worden voortgezet.
De Balkan-oorlog.
Het schynt, dat tusschen Kirk-Kilisse
en Adrianopel de eerste groote veldslag
tusschen Bulgaren 1 TurkerT in vollen
gang is. Nagelang de berichten uit
Bulgaarsche of Turksche bron komen,
schrijven de strijdende partijen zich de
overwinning toe. Officieel wordt van
Turksche zyde gemeld, dat de Turksche
troepen voor Adrianopel systematisch
retireeren.
Over de operaties der drie Servische
legers komen slechts weinige berichten
binnen. Opnieuw wordt uit Servische
bron gemeld, dat Prichtina genomen
zou zijn, terwijl ook in het Sandsjak
Novibasar hevig gestreden wordt.
Een telegram uit Constantinopel
aan de Frankfurter Zeitung bevestigd
het bericht, dat de Bulgaren bij Kirk-
Kilisse, onder achterlating van 3000
dooden naar de grens teruggeworpen
werden.
De Turken drongen langs de geheele
linie voorwaarts. Eerst in den middag
werd door de Turken weer bevel ge
geven, den slag bij Kirk-Kilisse te
heropenen.
De geconcentreerde Turksche strijd
macht deed plotseling een aanval.
Bij Tundscha werd een verbitterd
gevecht geleverd.
Tegelijkertijd werd westelijk een aanval
gedaan. Daar is de slag op het oogen
blik in vollen gang.
Uit Podgoritza wordt geseind, dat de
Montenegrynen by de bestorming van
Goessinje groote verliezen hebben ge
leden. Daar sneuvelde de commandant
van de vesting Plawa, gedurende het
nagevecht, dat met groote verbittering
gevoerd werd. Het aantal dooden wordt
op 1200 geschat. Aan Turksche zijde
viel een groot aantal vrouwen en kinderen,
die zoogenaamd met de wapenen in de
hand gesneuveld zijn. Hun lyken liggen
tusschen de puinhoopen. Hier en daar
kruipen nog eenige gewonden kreunend
rond. De aanblik is afschuwelijk. Wordt
de strijd op deze wijze voortgezet, dan
zullen slechts weinigen van de strijden
den in leven blyven. Van een oorlog,
die alleen gevoerd wordt tusschen weer
bare soldaten van beide partyen, is geen
sprake meer.
Er wordt eenvoudig gemoord. Have
en goed van onschuldige slachtoffers
worden vernield. Wat zal er, wanneer
over -een maand de winter intreedt, ge
beuren met die arme slachtoffers, die
geen dak meer boven'het hoofd hebben
en geen brood om zich te voeden Deze
oorlog is een ramp en een schande voor
de Christelyke Balkan-Koningen, die de
geloofskwestie er met de haren by-
gesleurd hebben.
De correspondent van de Vossisclie
Zeitung te Cattaro verneemt uit abso
luut vertrouwbare bron, dat de verliezen
der Montenegrijnen sedert het uitbreken
van den oorlog reeds 4000 man bedragen.
Daar het leger der Montenegrynen ten
hoogste 38.000 bedraagt, is het reeds
aanmerkelijk gedund. Verder weten de
Montenegrijnen geen raad met hun 4000
Turksche gevangenen, die buitengewoon
groote onkosten vorderen. By de be
storming van de Turksche vesting
Delitsj vielen 212 dooden en 802 ge
wonden.
INDIË.
Blijkens een telegram uit Makasser
aan de Locomotief heeft de krijgsraad
aldaar uitspraak gedaan in de zaak van
de sergeanten Deijsenroth en Iding,
wegens de bekende op Soemba gepleegde
wreedheden.
Sergeant Deijsenroth is veroordeeld tot
vier jaar en zes maanden gevangenisstraf
met degradatiesergeant Iding kreeg
drie jaar en zes maanden, eveneens met
degradatie.
De beklaagden zijn van dit vonnis in
hooger beroep gegaan.
De Raad van Justitie te Batavia
heeft de drie Japanners, die hier werden
aangehouden verdacht van spionnage,
ieder tot een gevangenisstraf van 4
maanden en tot betaling in de kosten
van het geding veroordeeld, omdat zij
schuldig waren bevonden aan het, zonder
daartoe bevoegd te zijn, op een grooten
verkeersweg naderen van een verdedigings
werk, op een afstand van minder dan
500 Meters.
TURKIJE.
De Frankf. Ztg. verneemt uit Con
stantinopel d.d. 21 October: Op den
spoorweg SmyrnaAidin had een vreese-
lijk ongeluk plaats. Een militaire trein
met troepen ontspoorde en stortte van
een eenige meters hooge helling naar
beneden. Byna het geheele personeel
van den trein vond den dood, evenals
ongeveer 200 soldaten. Een even groot
aantal werd ernstig gewond.
AMERIKA.
Roosevelt is zonder ongevallen in
zijn woning te Oysterbay aangekomen.
De dokters hebben hem voorloopig
gedurende een week absolute rust voor
geschreven. Zijn toestand blyft be
vredigend.
ITALIË.
De Daily Express geeft uit ambte
lijke bron belangwekkende inlichtingen,
betreffende de verliezen door Italië
geleden tijdens den oorlog in Tripolitanië.
Het aantal dooden bedraagt in het
geheel 9100; 2500 daarvan sneuvelden
op het slagveld, 6000 bezweken aan
typhus en 600 aan cholera.
DUITSCHLAND.
Beriy n, 23 Oct. In een groote vleeschhal
bij Wedding (Berlijn) speelden zich
hedenochtend woeste tooneelen af. Byna
was er onder de huismoeders een oproer
uitgebroken. Slechts door het kalme
optreden der politie en van de markt-
bearabten kon de orde hersteld en de
opgewonden menigte uit de hal ver
wijderd worden.
Zes slagers hadden zich bereid ver
klaard op de markt Russisch vleesch
te verkoopen, maar plotseling werd hun
door het marktbestuur medegedeeld,
dat hun aanbod, om verschillende
onhoudbare redenen niet werd aan
genomen. Dit kon den koopers niet
meer bytijds worden medegedeeld, zoodat
honderden huismoeders, die uitsluitend
tot het inslaan van het goedkoope
Russische vleesch ter markt waren
verschenen, voor niets kwamen. De
ontevredenheid daarover was buiten
gewoon groot. Allen verlangden, dat
het Russische vleesch beschikbaar werd
gesteld. Toen haar dit geweigerd werd,
gaven de meesten uiting aan haar ver
ontwaardiging door luid geschreeuw,
gefluit en verwenschingen klonken van
alle kanten door de lucht en men ging
zelfs tot handtastelykheden over. De
stalletjes werden bestormd en het vleesch
op den grond geworpen. De slagers
sloegen uit zelfverdediging op de
menigte in. De politie liet eerst de
stalletjes en daarna de markthal sluiten,
zoodat geen nieuwe koopers meer konden
binnenkomen. Daarna werd het publiek
uit de hal verwyderd.
De slagers hadden beloofd, in de
stadshallen het Russische vleesch te
koop aan te bieden, doch slechts 27
van de 128 verkoopers, die zich bereid
hadden verklaard, hielden woord. Daar
door was weinig vleesch beschikbaar.
Ook hier speelden zich wilde tooneelen
af. Van genoemde 22 slagers was de
voorraad onmiddellijk uitverkocht. De
andere slagers hoonden de huismoeders,
die geen Russisch vleesch meer konden
krygen.
De overheid is van plan, dezen weer
barstige slagers hun verkoopplaats te
ontnemen. In de abattoirs te Berlijn is
voldoende Russisch vleesch aanwezig,
dat slechts ligt te wachten op de slagers,
die het willen verkoopen. Laten de
slagers hun houding niet varen, dan
zal het vleesch door stadsbeambten
worden verkocht.
De opperburgemeester en verschillende
gemeenteraadsleden waren bij do op
roerige tooneelen tegenwoordig.
Keulen, 22 Oct. Het comité tot bei
scherming van de belangen der deel
hebbenden aan de millioenen-erfenis van
Wirtz maakt een mededeeling openbaar,
waarin het verklaart, dat de door de
bladen verspreide meening van het
Duitsche consulaat-generaal te Amster
dam, als zouden alle aanspraken op de
erfenis verjaard zijn, onjuist is. Noch
de Hollandsche noch de Hamburgsche
rechtbanken hebben de verjaring erkend.
Nadat een Dusseldorpsch advocaat nu
het geheele materiaal verzameld en een
uitvoerig verslag met adviezen ontworpen
heeft, zal men zich tot den Nederland-
schen rechter tot beslechting van het
geschil wenden. Het verslag komt tot
de slotsom, dat de gemeente Amsterdam
groote sommen van de erfenis tot zich
getrokken heeft en verplicht is dat geld
met rente en samengestelde interest aan
de wettige erfgenamen terug te betalen.
NEDERLAND.
Winschoten, 23 Oct. Te Zuiderveen,
een half uurtje van deze gemeente,
moest gisterenavond de stoomtram
passeeren, welke ongeveer 10 uur alhier
aankomt.
De klapbrug over het kanaal aldaar
stond open, zonder dat dit tydig door
den machinist werd bemerkt; er passeerde
juist een schip.
Eerst op het laatste oogenblik werd
het gevaar gezien en werd geremd,
doch te laat. De machinist en de stoker
sprongen nog tydig van de machine,
die bijna op hetzelfde oogenblik in de
diepte stortte. De koppelstang brak, en
de locomotief kwam terecht in het
vaarwater, waarbij nog even het roer
van het passeerende schip geraakt werd,
dat dientengevolge brak.
De personenwagenalsmede een
goederenwagen, beladen met aard
appelen, liepen terug in de richting
van Oude-Pekela, langs den sterk hel
lenden weg.
Toen het gevaarte in het kanaal lag,
kon de klapbrug nog juist dicht.
Van de reizigers werd niemand ge
kwetst. Twee dames, eerste klasse
passagiers, misten de laatste aansluiting
naar Groningen.
De schipper verklaarde luidkeels te
hebben geroepen, doch het was door
het geraas van de tram, door machinist,
stoker en conducteur niet gehoord.
Htllegoiii, 23 Oct. Dezer dagen stapte
een net gekleed man bij de wed. Kroone,
Meerstraat alhier, den winkel binnen en
verzocht een paar schoenen te mogen
passen. De oude werden dus uitgetrokken
en enkele nieuwe paren gepast. Een
reiziger, die met de eigenaresse zaken
had te bespreken, wachtte tot mijnheer
klaar was. Na eenige minuten scheen de
klant in de keuze te slagen. Hij pakte
de oude schoenen in en wilde met de
nieuwe aan de voeten het hui9 uitstappen.
De verkoopster beduidde hem, dat zulks
niet ging, maar de man zeide, dat hij
het met opzet zoo had aangelegd om
opgeborgen te worden; de juffrouw moest
dan de politie maar halen. Een paar
mannen, aan den overkant staande,
werden geroepen en één hunner pakte
bij vergissing den reiziger in den kraag,
meenende, dat deze den dief was. De
reiziger werd nu losgelaten en het
komische geval wekte het lachen op.
Inmiddels kwam een agent van politie
den brutalen klant beduiden, de oude
schoenen weer aan te doen, hetgeen
gebeurde. De politie vond evenwel geen
termen om den man „in te rekenen".
Amsterdam, 23 Oct. Het N. v. N.
heeft Maandag een onderzoek ingesteld
in verband met de geruchten over
vergiftiging door bedorven spek in de
Kinderbuurt alhier.
Hoe groot het aantal personen is, by
wie zich de verschynselen hebben ver
toond, is moeilijk vast te stellen. Wy
hoorden zoo iets van 40 noemen, maar
ervoor instaan kunnen wy niet.
Intusschen bleek ons het volgende:
De familie, by wie de vader en vier
dochters ongesteld zyn geworden, is het
gezin Hogenstein op de Jacob van
Lennepkade 262 II. De vyf patiënten
hebben de geheele afgeloopen week de
nadeelige gevolgen ervan ondervonden.
Men wijt de gevallen aan het eten
van bedorven spek. Een feit is in elk
geval, dat juffrouw Hogenstein geen
spek heeft gegeten en ook niet ziek is
geworden. Ook de andere personen, die
lydende werden en die wy hoorden,
verklaarden spek genuttigd te hebben.
Op no. 270 III van de Van Lennep
kade woont het gezin Mensenkarap,
bestaande uit man, vrouw en kind, die
allen eenige dagen onwel zyn geweest.
De moeder van juffrouw Mensenkamp,
juffrouw Heijnen, die op no. 161 II by
