ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 18 October 1912.
Tweede Blad.
Vrede lusschenjlalië en Turkije.
Loting voor den dienst der
Brandweer.
Kaar de Zwitsersche bergen.
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesche
Courant).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar by vooruitbetaling.
69ste JAARGANG. No. 9301.
Directeur: A. i. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet gesch:eden des Maandags-,
Woensdags- en Vrydagsmiddags uiterlijk 2 ure.
Postkantoor te Zierikzee.
Lyst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, van hier verzonden, gedurende
de le helft van October:
Verhoeven, Amsterdam.
Mej. v. Drongelen, Den Haag.
Mej. A. C. Kooyman, Noordgouwe.
„NOTA. Aan de afzenders wordt aan
bevolen hun naam en adres op de
„stukken te vermelden, opdat deze
„bij onbestelbaarheid aan hen kunnen
„worden teruggeven".
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee maken bekend, dat de jaarlijksche
loting voor den dienst der Brandweer, die
volgens de bestaande verordening uit de daar
voor benoembare ingezetenen moet geschieden,
zal plaats hebben in het openbaar op het Raad
huis, ter kamer van Burgemeester en Wethouders,
op Woensdag den 23 October e.k., te beginnen
des voormiddags te 11 uur.
Zij noodigen de ingezetenen die op de lijst
van benoembaren zijn geplaatst, uit, bij de loting
tegenwoordig te zijn en herinneren hun, dat zij
recht hebben zelve hun lot uit de bus te nemen,
en dat voor de afwezigen door één der leden
van het Dagelijksch Bestuur zal worden geloot.
Zierikzee, den 16 October 1912.
De Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
VIII.
Onzen tocht naar Miirren deden wij
met één man meer.
Dat zat zoo.
Den vorigen dag met moeite en
inspanning een zeer steilen weg be
klimmend, werden wij ingehaald door
een jongmensch met zevenmijls-laarzen,
naar het scheen.
Althans hij stapte en klom, dat het
een lust was.
Wij hielden hem voor oen borg-
bewoner, totdat bij ons om een inlichting
vroeg.
Hij bleek toen een zoon Albion's te zijn.
En hij stevende weer verder, vooruit
schietend als een pijl uit den boog.
Hij was overigens wel uitgedost
voor zulke klimtoeren.
Breede, dik gezoolde schoenen, met
pennen beslagen. Korte, nauwsluitende
kniebroek, de beenen tot op den voet
stevig omwikkeld door een lakenscben
band. Geen jas, maar een dik Jaegertrui,
dichtgeknoopt tot aan den hals. Op het
hoofd een lodern-hoed. En gewapend met
den on misbaren bergstok.
Zoo was zijn uitrusting.
Hij zelf slank, lenig, vief en met oen
prettig, open gelaat.
Een paar uur later ontmoetten wij
liera weder op het station te Grindelwald.
Wij hernieuwen de kennismaking en
zijn weldra in een vriendschappelijk
gesprek gewikkeld.
Ook hij logeert te Wengen, en wacht,
evenals wij, op den trein daarheen.
Mocht iemand onzer de voorkeur geven
aan een wandeling naar huis, gaarne is
hij van de partij. En met meewarigen
blik vraagt hij den leider, toen deze de
spoorkaartjes kocht, of die soms niet te
voet mee wou. Hij zou tocli zoo graag
blijven wandelen, maar niet alleen!
Weldra sporen we samen in liet
knusse treintje; liet genoegen van de
kennismaking is wederkeerig.
Ofschoon 't materiëele voordeel aan
zijn kant is.
Hij, de enkeling, sluit zich dolgraag
aan bij ons troepje, is uiterst dankbaar
voor de gulle uitnoodiging.
Prompt op het aangegeven uur staat
hij voor ons hotel, den volgenden morgen.
Mét ons vijftienen gaan wij dus op weg.
Twee dagen lang was hij, de Engelsch-
man, lid van de Nederlandsche Reis-
vereenigingalthans deelnemer van een
door haar geleide reis.
Dat is zeker, dat de N. R. V. thans
een goeden vriend on een warm voor
stander aan de overzijde van de Noordzee
bezit. En dat althans één Engelschman
vrij goed kan uitspreken de Hollandsche
woorden .Nederlandsche Reisvereeniging.
Alléén te Wengen aangekomen, verliet
hij eenige dagen later dit gelukzalig
oord, op bijna koninklijke wijze uitgeleide
gedaan door een troepje met hoeden
en zakdoeken zwaaiende, luide „good
bye" (vaarwel) roepende Nederlanders.
Badebekanntschaft" is gauw gemaakt
en gauw geëindigd
Maar toch vonden wij die ontmoeting
heel gezellig en genoeglijk.
En dat ook hij van die meening was,
kan blijken uit zijn afscheidswoorden,
met innige oprechtheid tot ons gesproken:
Unglücklicherweise habe ick für dieseu
Abend ein „arrangement" gemacht mit
meiner Familie in Lausanne.
Ongelukkigerwijze
Hij sprak het Duitsch vrij goed, af
en toe aangevuld met een Engelsch
woord, wanneer hem het Duitsclie niet
inviel.
En als bediende op de Engelsche Bank
te Londen had hij ook bestudeerd het
standaardwerk van onzen Pierson
oud-hoogleeraar en oud-minister van
finantiëën over het Bankwezen.
Evenmin als wij, was hij gewoon te
klimmen. Maar de goede lichamelijke
opvoeding, bij John Bull in zwang, ge
paard met de training door football,
tennis en andere sport-, gaf hem de
kracht, de vlugheid en het uithoudings
vermogen, die wij Hollanders over het
algemeen missen.
Miirren ligt ongeveer op dezelfde hoogte
als Wengen, maar aan de overzijde van
het Liitschipe-dal.
Wij moesten dus, daar noch vlieg
machine noch luchtschip ter onzer be
schikking stond, eerst dalen naar Lauter-
brunnen 'en vandaar klimmen naar
Miirren.
Maar bezochten in het dal nog eerst
twee natuurbezienswaardigheden.
Den Staubbach en den Trümmelbachfall.
De Staubbach is een bergstroompje,
atloopend van den Mürrenfluh.
Met deze bizondere eigenaardigheid,
dat het water niet stroomt langs de
bergkorst, in een geul, maar plots
van een uitstekende rots naar beneden
valt en daar als 't ware een regen van
stof vandaar de naam verspreidt.
Staat gij er voor, gij zijt in een oogen-
blik kletsnat, besproeid door natte stof
deeltjes. En de wind, die door dien val
veroorzaakt wordt, belet U uw regen
scherm op te houden.
Men kan daar naar boven klimmen,
om een beter gezicht op den val te
krijgen, en door een ragfijn gordijn van
stof-regen te kijken.
De voorhoede ondernam dio klautcr-
partij.
Ieder echter moet ik ontraden, aan
dit opkomend verlangen te voldoen.
De „klim" is hoogst vermoeiend, niet
zonder gevaar. Gij moet van rotsteen op
rotsteen springen, welke dikwerf onder
uw voet wankelen, soms zeer glad zijn,
en altijd hoekig en puntig.
Aan den kant zijn ijzeren stangen tot
steun aangebracht, een steun vaak van
zeer onbetrouwbaren aard. Zij zijn
veelal uit hun voegen geraakt; liter en
daar geheel los.
't Geheel ademt een verwaarloozing en
verwildering, die U droevig zou stemmen,
als gij niet al uw aandacht noodig hadt,
gericht op levensbehoud.
En 't ergste is, dat de tocht allesbehalve
loonend is.
Neen, dan is in beide opzichten anders
de beroemde Trümmelbachfall. Een
waterval, die met donderend geraas
neerplotst in een zeer nauwe, rotsachtige
ravijn, aanhoudend gevoed door de
smeltende lawinen van de Jungfrau.
Op vijf zes verdiepingen, alle langs
kunstig aangelegde, opgaande paden
onderling verbondenziet gij dien
waterval steeds machtiger, grootscher en
voller.
Totdat gij eindelijk de hoogste ver
dieping bereikt hebt, zeker wel een
25 minuten klimmens, alwaar de waterval
bovendien door rood electrisch licht
phantastisch verlicht wordt.
Hier kunt gij u inderdaad een zwakke
voorstelling van Dante's Hel maken.
Het schouwspel daar was angstig
mooi", zooals één der Rotterdammers
het kort en pakkend uitdrukte.
Denk dan tevens, dat gij hoog om
u heen ziet de eeuwig witte Jungfrau en
de zwarto Mönch met zijn dikken kop,
en gij kunt begrijpen, dat het geheel
een diepen indruk moet vestigen, blijvend
voor altijd.
Alles was zoo aangrijpend, zoo „wonder
schoon", zooals de Duitschers zeggen, dat
eenigen van ons troepje zich daaraan
niet genoeg kon verzadigen en eenige
dagen later zich nogmaals daaraan
vergastten
De weg naar den Trümmelbachfall
schaft een heerlijke wandeling.
Het is een breede, vrij effen, goed
gebaande weg, van een klein uur gaans,
omzoomd door de onmisbare bergen.
Aanhoudend rollen de rijtuigen der
,snorders" aan, tuk op een vrachtje.
En er valt met dezen over den prijs te
onderhandelen.
Onze versterkte voorhoede echter liet
zich niet als buit vangen, al waren nog
zooveel kapers op de kust.
Aan den weg staan de landelijke huizen
van do Alpenbewoners.
De grond is blijkbaar goedkoop hier.
Al zien de meeste bewoners er erg
armoedig uit, al kan binnen geen blind
paard kwaad, de typisch Zwitsersche
houten huizen, rondom met balkons en
open veranda's, met klein geruite vensters,
waarvoor altijd rekjes met bloemen, ze
zijn vrij groot en ruim gebouwd.
Opvallen doet u steeds en overal
de groote armoede der landelijke be
volking in Zwitserland. En gij vraagt u
te vergeefs af naar de oorzaak daarvan.
Vreemdelingenverkeer moet toch
dunkt u, een goede bron van inkomsten
zijn voor de geheele bevolking.
Mijn Bazeler chemische dokter, dien
ik er later naar vroeg, antwoordde mij
eenigszins paradoxaal
Die armoede komt juist door het druk
vreemdelingenbezoek. Nergens is de
armoede in Zwitserland zoo groot, als in
het veel bezochte Berner-Oberland.
Veel wijzer ben ik door dit antwoord"
niet geworden.
Te minder, daar ik met eigen oogen
zag, dat de bewoners, of juister de be
woonsters, trachten te leven ten koste
van de vreemdelingen.
Want zóó hooren zij die aankomen
„het" seizoen gunt hun vermoedelijk geen
tijd van ophouden of zij beginnen
ijverig te werken aan hun kantwerk,
met een bowonderingswaardige vinger
vlugheid.
Of alles, dat verkocht wordt, ook door
haar zelve gemaakt, en niet fabrieksgoed
is, wie is op reis zoo sceptisch, om dezen
twijfel houvast to bieden?
Men koopt de kant, omdat zij te
Lauterbrunnen gekocht is.
En zoo naderen wij langzaam het
mondaine spoorweghuisje van dit waterrijk
stedeke en begeven ons naar het daar
achter tegen de bergen liggende station
van den Mürrenbahn.
Wij zullen ons 1000 Meter hoog laten
opvoeren naar Miirrengelegen op een
hoogte van 1800 Meter!
Coustantinopel, 16 Oct. In gezag
hebbende kringen wordt het protocol
der vredes-prèlirainairen aldus opgevat
le. Turkye behoudt de volle en al-
geheele souvereiniteit over Cyrenaïca
en Tripolis, zooals wordt te kennen
gegeven in den firman van den sultan,
waarin aan deze beide provincies
autonomie wordt verleend.
2e. Krachtens zyn absoluut souve-
reiniteitsrecht, benoemt de sultan den
oud-gezant te Teheran en te Boekarest,
Chem-Seddin, als vertegenwoordiger en
beschermer der Turksche belangen in
deze twee landen.
3e. De Sjeik-ul-Islam zal worden ver
tegenwoordigd door een geestelyk per
soon, die den titel van kadi zal voeren
4e. Italië zal deze twee vertegen
woordigers erkennen.
5e. Turkye erkent geenszins het
Italiaansche annexatie-dekreet betreffende
Tripolis en Cyrenaïca.
6e. De eilanden in de Egeïsche zee
zullen worden teruggegeven op de eenige
voorwaarde, dat Turkije zich verplicht,
amnestie aan de opstandelingen en
wegens opstandige handelingen gedepor
teerden te verleenen.
7e. Zoodra de vrede definitief onder
teekend is, zal Italië de eilanden in de
Egeïsche Zee, ontruimen, terwyl Turkye
alsdan haar troepen uit Cyrenaïca en
Tripolis terugroept.
8e. De diplomatieke betrekkingen
zullen alsdan hervat worden.
e. Turkye betaalt noch een oorlogs
schatting noch een schadeloossteling
aan de uit het land gezette Italianen.
10e. De schadeloosstelling die Turkije
van Italië met betrekking tot de
Turksche Staatsschuld zal ontvangen,
moet niet anders beschouwd worden
dan als een waarborg tot bescherming
der belangen van buitenlandsche obligatie
houders.
De Frankfurter Zeitung bericht,
dat Italië aan Turkye voor Tripolis
ineens een schadeloosstelling van 50
millioen lire zal betalen in plaats van
een jaarlijksche aflossing, waartoe aan
vankelijk besloten was.
Rome, 16 Oct. Rusland heeft de
souvereiniteit van Italië over Lybië
erkend.
De Balkan-oorlog.
Volgens een telegram uit Konstanti-
nopel aan de B. Z. am Mittag, eischt
de Porte, na het afbreken der diploma
tieke betrekkingen met Bulgarye, Servie
en Griekenland, van deze drie regeeringen
thans in den vorm van een ultimatum,
dat zij Turkye binnen 24 uur genoeg
doening schenken voor den beleedigden
vorm, waarin hun gemeenschappelijke
nota gekleed was.
Zooals reeds in het kort werd
medegedeeld opereert het Montenegrijn-
sche leger in drie richtingen. Het westelijk
leger, onder aanvoering van den minister
van oorlog, Martinowitsch, is ten zuiden
van het meer van Skoetari vooruit-
gerukt on bereidt den aanval op de
vestingwerken van Skoetari voor. De
voornaamste vesting op den heuvelkam
van Tarabosch, is van zwaar geschut
voorzien, 570 meter hoog, kan niet
bestormd en slechts met zwaar belege
ringsgeschut met kans op succes be
schoten worden.
De Montenegrijnen staan slechts 2
K.M. ten zuiden van Skoetari. De reeds
door hen bezette schansen moesten zij
wegens het vuur van het verdragend
geschut der Turken weder ontruimen.
Het oostelijk leger, onder bevel van
kroonprins Danilo, en van den comman
dant der artillerie, prins Peter, staat
rondom Touzi en den berg Schipschanik.
Een sterke kolonne is om de heuvelreeks
van Detschitsch getrokken en heeft de
Turksche stelling, die door het veroverde
fort Rogal beheerscht wordt, van Skoetari
afgesneden. Zondagmorgen werd tot de
Turken de aanmaning gericht, om zich
over te geven, waarna de Montenegrijnen
de beschieting en den aanval der in
fanterie begonnen. Het fort Wranji wordt
heldhaftig verdedigd, ofschoon het reeds
geheel is platgeschoten, blijven de Turken
stand houden.
Het noordelyk leger onder generaal
Vukotitsch ten slotte trok Vrijdag over
de grens en viel Bijelopolji aan. De
Turksche bezetting, vier bataljons sterk,
bood tegenstand en ontruimde de stad
eerst na een langdurigen stryd. De
Montenegrijnen verloren bij die gelegen
heid 40 man, terwyl de Turksche ver
liezen onbekend zijn. De gevangenen
worden door beide partijen ridderlijk
behandeld. Tot dusverre, aldus de corres
pondent van de Neue Freie Fr esse te
Podgoritza, zyn 6 officieren en 240 man
Turksche troepen opgebracht.
Miss Mary Durham, de corres
pondente van de Daily Chronicle in
Montenegro, zond een beschrijving
die onderweg vertraging onderging
van de capitulatie van Touzi en de
Turksche vestingen. Drie uren weer
stonden de Turken dapper het artillerie
vuur, doch gaven zich ten laatste over.
Terwyl het muziekcorps speelde en
de Montenegrijnen een koor zongen,
begaven 5000 Turksche krijgsgevangenen
zich naar een klein douanekantoor aan
de grenzen, waar de Turksche hevel
hebber zyn zwaard aan den bevelhebber
der Montenegrijnen, prins Danilo, over
handigde. De prins zeide: „Gy hebt u
heldhaftig verdedigd".
Podgoritza vierde deze overwinning
door elk venster met kaarsen te ver
lichten. De stad ondervindt groote
moeilijkheden in het verschaffen van
voedsel aan de talrijke gevangenen van
alle Turksche stellingen, die van Montene-
grynsche zijde werden ingenomen.
Salonlkl, 16 Oct. De Turken slaagden
er in, de Montenegrijnen by Touzi te
verslaan, wier pogingen om Skoetari
in te nemen aldus verijdeld zijn.
Konstantinopel, 17 Oct. De minister
van binnenlandsche zaken heeft de
politie gelast voor de veiligheid der
Servische en Bulgaarsche onderdanen
te waken. Wegens het begin der
vijandelijkheden zijn de desbetreffende
wettelijke maatregelen gelast. In het
ministerieel bevel worden de Grieksche
onderdanen niet genoemd.
De Porte heeft aan de Turksche
legers aan de grenzen van Bulgarye en
►Servië bevel gegeven om voorwaarts
te rukken.
Het hevel aan de legers om voor
waarts te rukken, heeft geen betrek
king op het Turksche leger aan de
Grieksche grens.
Uit een telegram van het Reuter-
bureau te Constantinopel, schijnt te
blijken, dat de groote Balkan-oorlog ten
slotte begonnen is met gevechten zoowel
aan de Bulgaarsche als Servische grens.
Een formeele oorlogsverklaring heeft nog
niet plaats gehadmaar wordt ieder
oogen blik verwacht. Alle diplomatieke
betrekkingen tusschen de Porte en den
Balkanbond zijn verbroken.
De Porte verklaarde aan Servië
en Bulgarye den oorlog.
Athene, 17 Oct. Hedenmiddag zyn de
Turksch-Grieksche vijandelijkheden be
gonnen.
AMERIKA.
Milwaukee, 15 Oct. In Schrank's zak
werd een lang protest gevonden tegen
Roosevelt's poging om voor de derde
maal president te worden. Daarin stond
tevens dat de oud-president Mac Kinley
hem in den droom verschenen was en
had gezegd: „Hij is myn moordenaar.
Wreek myn dood!"
Roosevelt sprak een uur lang en zyn
redevoering werd door verscheidene
dramatische tooneelen onderbroken. Hy
liet aan zijn gehoor het manuscript van
zijn rede zien, door den kogel doorboord,
en zeide, dat zonder het manuscript de
kogel hem vermoedelyk in het hart ge
troffen zou hebben.
In den loop van zijn redevoering zeide
Roosevelt, dat zyn politiek vooruit
strevend is, en dat hij niets anders dan
verbetering van het lot der raensehheid
verlangt. Hij wil zijn medemenschen een
last van de schouders nemen en hij denkt
niet aan zijn eigen succes. Hy kent zyn
aanvaller niet, maar in elk geval is deze
een lafaard.
Eindelijk knoopte Roosevelt zijn jas
los en toonde het publiek zyn met bloed
bevlekt hemd.
Chicago, 15 Oct. Na een onderzoek
heeft dokter Ferrel, de huisarts van
Roosevelt, een bulletin uitgegeven, waarin
gezegd wordt, dat de patiënt zeer zwak
is tengevolge van de reactie na de zenuw
spanning, maar dat de toestand zich
gunstig laat aanzien als zich geen com
plicaties voordoen. Behalve zwakte is
er weinig verandering in zyn toestand.
16 Oct. Roosevelt las gisterenavond
in bed, door kussens ondersteund, tot
zeer laat, en sliep daarna in. De dokters
verklaarden, dat de toestand van Roose
velt zich gunstig laat aanzien, ofschoon
de temperatuur en de pols een weinig
meer beneden het normale zijn.
17 Oct. De ligging van den kogel
waardoor Roosevelt getroffen is, heeft
men door middel van Röntgenstralen
nauwkeurig kunnen bepalen. De kogel
is gedeeltelijk doorgedrongen in de
fractuur van de vierde rib, vier duim
van het horstbeen. De kogel is zeer
afgeplat. Talryke kleine beensplinters
zyn by den kogel waar te nemen. De
dokters hebben officieel verklaard, dat
de wond op normale wijze fineert
zonder infectie. Er is geen enkel ver-
