ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag I October 1912.
Derde Blad
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z lerlkzeesche
C o u r a n t
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit bladdat iederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending ééns per week,
f 10 per jaar bij vooruitbetaling.
69ste JAARGANG, No. 9307.
Directeur: A. J. DE LOOZE Jr.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 13 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Ciroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdagsmiddags uiterlijk 2 ure.
ITALIË.
De koning heeft aan leger en vloot,
naar aanleiding van de vredessluiting.
een dagorder gericht, waarin hij con
stateert, dat zij op waardige wijze hun
plicht hebben gedaan.
De koning betuigt zijn ingenomenheid
met de resultaten, verkregen door het
verdienstelijk gedrag van allen en brengt
hulde aan de dapperen, die roemrijk
gevallen zijn voor de grootheid van Italië.
Hij eindigt met de woorden: „Wy
richten de betuiging van onze groote
ingenomenheid tot leger en vloot, die
waardiglijk het nationale bewustzyn
hebben vertegenwoordigd".
RUSLAND.
Betreffende de geheimzinnige onge
steldheid van den kroonprins verneemt
de Daily Mail het volgende:
De jonge prins werd op het keizerlijk
jacht „Standart" door een schot uit een
Browning-pistool getroffen. Hy heeft
zijn leven aan de omstandigheid te
danken, dat hij den aanvaller zag aan
komen en trachtte te vluchten, toen
deze het wapen op hem richtte. De
aanvaller was echter te vlug. Toen de
bang geworden knaap ter zyde wilde
uitwijken, trof hem de kogel in het
onderlyf en veroorzaakte een diepe
wonde, welke volgens de dokters wel
ernstig, maar niet levensgevaarlijk is.
Van de na den aanslag ontstane ver
waring wist de dader gebruik te maken
om van het jacht te vluchten en of
zwemmende of met een roeiboot «.den
wal te bereiken. Hij bevindt zich thans
buiten de Russische grenzen.
Wanneer de pleger van den aanslag
niet zelf de toedracht van de zaak
verteld had, zou zy nooit buiten den
hofkring bekend zyn geworden.
Admiraal Tsjagin, de commandant van
de „Standart", die door zelfmoord een
eind aan zijn leven maakte, was
niet aanboord, toen de noodlottige ge
beurtenis plaats greep. De studente
Helene Sokolof, die na den dood van
den admiraal zelfmoord trachtte te
plegen, speelde een gewichtige rol in
de samenzwering tegen den zoon van
den tsaar.
Men wil weten dat Helene Sokoio
liefdesbetrekkingen met admiraal Tsjagin
had aangeknoopt, om aan revolution-
nairen toegang tot het kiezerlyk jacht
te verleenen.
Wat den patiënt zelf betreft, deze
heeft een andere kamer betrokken en
vertoefd daar in opgewekte stemming.
Provinciale Staten van Zeeland.
In de najaarszitting van de Prov.
Staten van Zeeland, welke 12 November
geopend wordt, komen de volgende
voorstellen van Gedep. Staten aan de
orde.
Voorgesteld wordt ten eerste de aan
houding van een verzoek van den raad
van Serooskerke, om een renteloos
voorschot voor wegsverbetering, en van
een adres van den Roomsch-Katholieken
Boerenbond „Zeeuwsch - Vlaanderen
Oostelijk deel", om een subsidie van
f 300 voor proefvelden.
Volgens het reglement, houdende
bepalingen nopens de borgtochten van
de rekenplichtige Provinciale ambte
naren, vastgesteld bij besluit der Staten
van 12 Juli 1853, moest de door de
ambtenaren te stellen zakelyke borg
tocht bestaan in inschrijvingen op het
Grootboek of in onroerende goederen.
Voor ryks-ambtenaren en voor ge
meente-ambtenaren is de gelegenheid
geopend, zekerheid te stellen door het
geven van effecten in onderpand.
Het schynt wenschelijk, ook aan
Provinciale ambtenaren daartoe gelegen
heid te gevenhet stellen van zekerheid
zal daardoor voor velen gemak kei ij kei-
worden gemaakt.
Nu hiervoor het Provinciaal Regle
ment moest worden aangevuld, kwam
het Gedep. Staten raadzaam voor, dit
geheel om te werken en te vervangen
door een nieuw reglement. Daarbij zyn
voor zooveel mogelijk als leiddraad
genomen de bepalingen, welke thans
gelden voor de door gemeente-ambte
naren te stellen zekerheid.
Een concept-reglement wordt aan de
Prov. Staten ter goedkeuring overge
legd.
Zooals Gedep. Staten bij ervaring is
gebleken en ook door den hoofd-ingenieur
van den Provincialen Waterstaat wordt
beaamd, kunnen buitengewone omstan
digheden het wenschelyk maken, dat
het verkeer op een weg, welke voor
komt in den legger van wegen en
voetpaden en waarop dus het reglement
op de wegen en voetpaden van toe
passing is, in dien zin beperkt worde,
dat daarop slechts in ééne richting
gereden mag worden.
Dat reglement houdt echter geen
bepaling in, waarbij eenige autoriteit
tot het nemen van dergelyken maat
regel bevoegd wordt verklaard.
Ten einde in die leemte te voorzien,
stellen Gedep. Staten voor, dat regle
ment op dat punt aan te vullen.
Daar de beperking van het verkeer
een ingrijpende maatregel is, meenen
Gedep. Staten, dat de beslissing daar
over niet aan Burgem. en Weth. kan
worden overgelaten, maar aan hun
College moet voorbehouden blyven.
Behoud van natuurschoon.
Naar aanleiding van het in hunne
handen gestelde adres van den Alge-
raeenen Nederlandschen Wielrijdersbond,
Toeristenbond voor Nederland, om voor
Zeeland een verordening in het leven
te roepen tot wering van inbreuken op
het natuurschoon, wyzen Gedep. Staten
er op, dat eene dergelijke verordening,
overeenkomstig bet gunstig advies van
het Gedeputeerd College, door de Staten
van dat gewest is aangenomen met 43
tegen 12 stemmen.
Evenals hunne ambtgenooten van
Noord-Holland, koesteren Gedep. Staten
een groote ingenomenheid voor het
denkbeeld, om aan de ontsierende reclame
paal en perk te stellen. Om goed in het
oog te vallen, is het noodig, dat die
reclameborden een scherpe tegenstelling
vormen met de omgeving en ieder, die
in Holland gereisd heeft, weet hoe
hinderlijk de storende werking van de
daar langs de spoorlijnen in grooten
getale aanwezige reclameborden is. Zij
ontsieren er het landschap volkomen
en, hoewel in ons gewest het kwaad
slechts in den beginne is, zal het even
wel ongetwyfeld met het toenemende
verkeer ook in Zeeland voortwoekeren.
Nu de reclamezucht zich hier tot dusver
nog slechts weinig ontwikkeld heeft,
zal het des te gemakkelijker zijn hare
nadeelige gevolgen te stuiten, zonder
groote belangen te kwetsen.
Ook vergete men niet, dat menig
ondernemer dankbaar zal zijn, als hy
door een bestaand verbod verhinderd
zal worden deze soort van reclame toe
te passen, waartoe hij anders allicht
door het voorbeeld van mededingers
zou genoodzaakt worden.
Gedep. Staten achten het vooral in
dit gewest noodzakelyk, voor het behoud
van het natuurschoon te waken, omdat
Zeeland in dat opzicht een van de het
meest door de natuur begunstigde
streken is.
De schade, door het veldwinnen van
reclameborden aangericht, is niet onder
cijters te brengen, maar dat zij bestaat
is zeker; het natuurschoon wordt daar
door voor ingezetene en vreemdeling
vergald en dit oefent ongetwijfeld na-
deeligen invloed uit; op allen door
minder genot, ten aanzien van den
vreemdeling, tevens door minder bezoek.
Nu zegge men niet, dat geen vreem
deling een streek zal myden, omdat er
te veel reclameborden staan. Inderdaad
zal de ergernis of afkeuring zich waar
schijnlijk niet rechtstreeks in dien vorm
uiten, maar wel middellijk; het schoon
van een landschap hangt af van de
harmonische samenwerking van een
aantal gegevens en vermindert door
tegenwerkende invloeden. Nu wordt
een landschap door schreeuwende reclame
ongetwijfeld minder aanlokkelijk en zal
het ten slotte, by vergelijking met andere
streken, waar een dergelyke ontsiering
niet bestaat, ook minder vreemdelingen
trekken, al geven zy zich van dat ver
schijnsel niet aanstonds rekenschap en
al geschiedt de inwerking meestal on
bewust. Een feit is, dat het landschaps
beeld niet zoo mooi is, als het anders
zou zijn, en dat dit in een bepaald
geval den doorslag kan geven.
Na herinnerd te hebben aan de woorden,
ter dege in de Staten-vergadering van
Noord-Holland gesproken door prof. mr.
1). P. D. Fabius, deepen Gedep. Staten
mede, dat hun ontwerp, behoudens twee
kleine wijzigingen, overgenomen is van
Gedep. Staten van Noord-Hollanden
dat daarbij reclame borden niet volstrekt
verboden is. Zij worden toegelaten voor
het eigen bedryf, binnen de bebouwde
kom der gemeente en wanneer in een
bizonder geval naar het oordeel van
Gedep. Staten het landschapsschoon niet
wordt geschaad. Bestaande reclames
zullen volgens het ontwerp tot 1 Jan.
1914 mogen blijven staan.
Gedep. Staten stellen voor aan de
gemeente Goes eene bijdrage toe te
kennen van ten hoogste f 13000 in de
kosten van stichting van een gebouw
voor de Rijkslandbouw-winterschool.
Haven te Krabbendijke.
Naar aanleiding van het in hunne
handen gesteld verzoek van Burgem.
en Weth. van Krabbendijke, om bij het
verleenen van een renteloos voorschot
voor de herstelling en versterking van
den havendam, rekening te willen houden
met de verhoogde raming van dat werk,
wijzen Gedep. Staten er op, dat in de
zomervergadering een renteloos voor
schot verleend werd van ten hoogste
f 5534, gegrond op een raming van
f 16600.
De raming is inmiddels, volgens het
thans door de regeeriyg en door Gedep.
Staten goedgekeurde bestek, gestegen
tot f 20.750. De Minister stelde nu een
Rijkssubsidie van f 6917, zijnde een
derde dier raming, in uitzicht, als de
provincie haar renteloos voorschot tot
gelijk bedrag verhoogde. Gedep. Staten
stellen voor alzoo te besluiten.
Weg Walzoorden naar Hulst.
Gedep. Staten stellen voor af te wijzen
bet verzoek van het Dagelijksch Bestuur
van den Algemeenen Nederlandschen
WielrijdersbondToeristenbond voor
Nederland, om, in afwachting van een
afdoende verbetering van den weg van
Walzoorden naar Hulst, het midden
gedeelte van de bestaande verharding
meer bruikbaar te doen maken voor het
rij wiel verkeer.
Gedep. Staten wijzen er in de toe
lichting tot dit voorstel op, dat uit het
bericht van den hoofd-ingenieur blijkt,
dat de door den Bond gewenschte af
doende verbetering van den weg meer
dan f 100.000 zou kosten en dat de
ontworpen vermindering met ongeveer
1 M. van de van het rijtuig- en wagen-
verkeer beschikbare breedte tusschen
de oostelijke boomenrij en de binnen-
spoorstaaf van de trambaan op dezen
druk bereden weg geene aanbeveling
verdient.
Evenmin achten Gedep. Staten het
geraden om in te gaan op het verzoek,
om in de keibaan eene strook door
nieuwe vlak-behakte keien te vervangen,
waarvan de kosten op f 35.000 zijn te
ramendaarvoor zouden weder keien
van de vroegere kleinere atmetingen
in den weg, moeteri worden gelegd,
wat met het oog op het steeds zwaarder
vervoer op den weg. minder wensche
lijk is.
Met den hoofd-ingenieur zijn Gedep.
Staten van oordeel, dat het rywiel-
verkeer over den weg de geraamde
uitgave niet wettigt en dat het reeds
een aanmerkelijke verbetering, ook voor
automobielen en rijwielen, moet worden
geacht, indien op de sedert 1911 aan
gevangen wijze wordt voortgegaan met
de verbetering van den weg. In de
Provinciale begrooting voor 1913 is
voor dit werk eene som van f 8.600
geraamd.
Geen renteloos voorschot.
Gedep. Staten stellen voor niet te
voldoen aan het verzoek van den
gemeenteraad van Vrouwenpolder om
een renteloos voorschot van f 24.500
voor bestrating van den Gapingschen
grindwegomdat reeds in 1864 uit
de Provinciale fondsen een renteloos
voorschot is verleend voor die begrinding
van den weg, welken men thans wil
bestratenen omdat reeds herhaaldelijk
aanvragen om een tweede renteloos
voorschot tot verbetering van denzelfden
weg door de Staten werd afgewezen.
Verbinding tusschen Noord- en
Zuid-Beveland.
Door de in de zomerzitting benoemde
commissie, aan welke is opgedragen een
onderzoek naar de verbetering der
verkeersmiddelen tusschen Noord- en
Zuid-Beveland en om zoo mogelyk
daarover in de najaarszitting v£n 1912
rapport te doen, is aan deze opdracht
voldaan.
De commissie komt tot een gelijk
voorstel als de commissie uit de inge
zetenen van Noord-Beveland, wier rap
port in de zomerzitting werd behandeld,
en met welk rapport Gedep. Staten
zich niet konden vereenigen. Intusschen
hebben Gedep. Staten bij de behandeling
van deze zaak in de zomerzitting den
indruk gekregen, dat in de vergadering
een sterke strooming gaat, om Noord-
Beveland op afdoende wyze te helpen
en daarvoor uit de Provinciale kas niet
onaanzienlijke bijdragen toe te staan.
Na zich overtuigd te hebben, dat de
Provincie, indien zij de beschikking
heeft over het recht van het veer,
geen moeilijkheid kan ondervinden ten
aanzien van de beschikking over de
dammen, waaraan de steigers zijn ge
legen en waarvan voor de bediening
der veren zal moeten worden gebruik
gemaakt, stellen Gedep. Staten voor
het volgend besluit te nemen:
a. te koopen van den eigenaar van
het veer van Wolphaartsdijk op Kort-
geno het recht van dat veer, voor de
som van negen duizend gulden vrij
geld
b. te huren van de ambachtsheerlijk
heid Kortgene het recht van veer van
Kortgene op Wolphaartsdijk, voor den
tijd van vijf en twintig jaren, ingaande
1 Januari 1915, voor de som van vier
honderd vijftig gulden per jaar
c. Gedep. Staten te machtigen tot
het nemen van alle maatregelen, daar
onder begrepen, tot zoo noodig over
nemen van materieel, om het onder a
bedoelde veer nk 1 Januari 1913 op
behoorlijke wijze te bedienen
d. Gedep. Staten te machtigen in
overleg te treden met ambachtsheeren
van Kortgene en de pachters van het
onder b bedoelde veer, ten einde zoo
mogelijk, zoo noodig met overneming
van materieel, ook dit veer nk 1
Januari 1913 voor rekening der Pro
vincie te kunnen bedienen;
e. Gedep. Staten te machtigen in
overleg te treden met ambachtsheeren
van Kortgene en de gemeente Kortgene,
over het overnemen door de Provincie
van den door genoemde gemeente tot
dusver aan ambachtsheeren betaalde
recognitie van erkenning van eigen
domsrecht op den steigerdam
Gedep. Staten uit te noodigen,
vóór l Juli 1913 aan de Staten een
voorstel te doen omtrent de definitieve
bediening van de beide veren.
Dienst TerneuzenHoedekenskerke.
Naar aanleiding van het in de zomer
zitting door den heer Van Dam inge
diende voorstel, om den dienst der
Provinciale stoomboot tusschen Ter-
neuzenHoedekenskerke te doen ver
vallen en de verzoeken van de gemeenten
Hoedekenskerke en 's Gravenpolder, om
daar niet toe over te gaan, wyzen
Gedep. Staten er op, dat de ontvangsten
per reis gemiddeld pl.m. f 10,50 be
dragen; het kolenverbruik kan op f 9
geschat worden; restant pl.m. f 1,50
beschikbaar bleef' voor slytage aan
schip en machine.
Hieruit blijkt, dat de dienst van
Neuzen op Hoedekenskerke uit een
economisch oogpunt geen reden van
bestaan heeft. Dit zou intusschen geen
motief zijn voor opheffing, indien de
dienst voor personen- of goederenvervoer
noodig was, of als het algemeen belang
er mede gediend werd. Noch het een
noch het ander komt Gedep. Staten
voor het geval te zijn.
Verder wyzen Gedep. Staten er op,
dat de reizigers, ook die uit Hoedekens
kerke zelf, toch verplicht zijn over
Borsselen of Vlissingen terug te reizen,
en dit ook, volgens de conducteurs, die
de reizigers kennen, zullen doen.
Het algemeen belang wordt door de
reis op Hoedekenskerke geschaadt o. a.
door de slechtere verbinding tusschen
Westelijk en Oostelijk Zeeuwsch-V laan
deren, terwijl by mist of stormweer de
dienst den geheelen dag in de war kan
worden gebracht. Gedep. Staten stellen
daarom voor het voorstel-Van Dam aan
te nemen. Geschiedt dit, dan is het hun
voornemen, de opheffing te doen ingaan
met 1 Januari 1913.
Mocht het ontworpen tramplan ge
wijzigd worden, dat Hoedekenskerke
in plaats van Baarland eindpunt wordt,
zooals reeds door de autoriteiten als
wenschelijk is betoogd, dan zijn Gedep.
Staten bereid in overweging te nemen,
of er termen zijn, om een afzonderlijke
stoomboot-verbinding tusschen Neuzen
en Hoedekenskerke in het leven te roepen.
Gedep. Staten stellen voor de aan de
gemeenten Nisse en Veere toegestane
subsidies over 1912, groot respectievelijk
f 275 en f 450, te verhoogen tot f 550
en f 800.
Staten stellen voor aan de
Vereeniging „Ambachtsschool", te Sint-
Annaland, f 125 per jaar subsidie toe te
staan voor de jaren 1913, 1914 en 1915.
O. a. om dezelfdè reden als boven
vermeld van den Gapingschen grindweg,
stellen Gedep. Staten voor af te wyzen
het verzoek van het bestuur van den
calamiteuzen Leendert-Abrahampolder
om een jaarlyksche bijdrage van f 250
gedurende 10 jaar of f 125 gedurende
20 jaar voor de bestrating met graniet
keien van den Havenweg in de gemeente
Ivats. Ook aan begrinding van dezen
weg is vroeger een renteloos voorschot
verleend.
Tramweg op Zuid-Beveland.
Van het Comité tot uitbreiding van
het tramwegnet voor Zuid-Beveland is
een adres ingekomen, om in beginsel
adhaesie te betuigen aan hun plan, om
de gemeenten Ellewoutsdyk, Baarland,
Hoedekenskerke, Nisse, 's-Gravenpolder
en 's-Heer-Abtskerke te doen opnemen
in het ontworpen net voor tramwegen
op Zuid-Beveland en om dit plan te
steunen.
Door de Staten werd in 1911 besloten
een renteloos voorschot voor den aanleg
en exploitatie van trammen op Zuid-
Beveland te verleenen, waarin de
genoemde gemeenten niet zijn opge
nomen.
Naar Gedep. Staten meenen, ligt het
niet op den weg van Prov. Staten op
een dergelijke geheel ongewone wijze
in te grijpen in een reeds door hen
aangenomen plan en partij te kiezen
van ontwerpen, welke ternauwernood
vasten vorm hebben aangenomen en
nog niet in staat van behoorlijke voor
bereiding, laat staan van mogelijke
uitvoering verkeeren. Zij stellen der
halve voor, afwijzend op het verzoek te
beschikken.
Ten toon stelling 1913.
Gedep. Staten stellen voor tot een
bedrag van f 2500 deel te nemen in
het waarborgfonds der te Middelburg
te houden tentoonstelling van Zeeuwsche
Kleederdrachten enz. Gevraagd was
een bydrage van f 2500; maar Gedep.
Staten geven aan het eerste de voor
keur, en het uitvoerend Comité neemt
hiermede ook genoegen.
In hun voorstel wijzen Gedep. Staton
er nog op, dat de tentoonstelling, wat
hare aanleiding betreft, een eigenaardig
nationaal karakter heeft en wat hare
uit voering aangaat, een zuiver Zeeuwschen
stempel draagt. Ongetwijfeld zal zy tot
verheffing van land en volk, naar binnon
en naar buiten, in stoffelyken en in
geestelijken zin, medewerken.
Leening.
Gedep. Staten stellenvoor in te trekken
het besluit van 12 Juli tot het aangaan
van eene geldleening ook ten hoogste
f 50.000 en te besluiten eene geldleening
van ten hoogste f 65.000 aan te gaan.
Nog komen op de agenda voor, voor
st tillen tot wijziging van het besluit der