Woensdag 24 Juli 1912.
(Z ierikzeesohe
Courant).
Algemeen Overzicht.
MEUWSTIJDINQEN.
ZIEIilKZEESCHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAG en VRIJDAQ ver»ch|Jnt, la
voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eena per week, I 10
per jaar bij vooruitbetaling.
68ste JAARGANG. - Ne. 9264
Wtflsvar-Hoofdredaoteuri A. FRANKEL.
Redaotnuri J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regela 30 cta., meerdere regela 10 cta.
Groote lettera worden naar plaatarulmte berekend.
De Inzending moet geachleden dea Maandags-,
Woenadaga- en VrQdaga-mlddaga uiterlijk s ara.
Alle betalingen moeten geschieden b(j den Dlreoteun A. J. DE LOOZE Jr., Hoek Schuithaven, Zlerlktee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
op Woensdag den 31 Juli 1912, c
middags te 12 uur, ten Raadhulze
Zlerlkzee, In één perceel, van:
Het leggen van een nieuwen
KLINKERWEG in den Zuidhoek,
nabij het voor mestvaalt in te
richten terrein, met bijlevering van
alle daartoe benoodigde materialen.
Aanwgzlng op Vrijdag 26 Juli 1912, dea
voormlddaga 9 uur, aan het begin van het
Eerate Weegie In den Zuidhoek.
Het beatek ligt voor gegadigden ter
image ter Gemeente-Secretarie en ten
kantore van den Grmeentebouwmeeater ten
Raadhulze.
Afsluiting Weg.
De BUROEMEESTER en WETHOUDERS van
ZlERIKZEE
Gelet op' den brlel van de Oedepuleerde Staten
dexer provincie van den 19 dezer, no. 119, 2e
atdecllng
Maken bekend:
dat tengevolge van de aan het bestuur van
het Waterschap .Schouwen" verleende ver
gunning tot het vervangen van de houten
wachter W. no. 16, gelegen In den Nieuwe Weg
(no. 1 van den ligger der wegen en voetpaden
In de gemeente Kerkwerve), door drie r|en
betonbulaen, het gedeelte van den Nieuwe Weg
begrepen tusschen den Kerkweg en den Jobaweg
(noa. 10 en 47 van den ligger der wegen en
voetpaden In de gemeente Kerkwerve) voor het
verkeer met r|- en voertuigen en vee, van 22
Juli tot en met 3 Augustus 1912 aal a|n AFOE-
SLOTEN.
ZlERIKZEE, den 22 Juli 1912.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Er la tuascheu Spanje en Portugal een
conflict gerezen, dat zich tot nu toe
bepaalt tot het wederzijds wisselen van
nota's en vermoedelgk ook wel daarbij
blijven zal. Het kleine Portugal toch kan
aan zijn eischen tegen het groote naburige
Spanje geen voldoende kracht bijzetten.
En wat eltchl nu 't republlkelnsche Portu
gal van z|jn monarchalen buurman? Alleen
dit, dat deze de Porlugeesche royalisten
verdrijft, die op zQn grondgebied samen-
zweeren tegen de veiligheid van het
Porlugeesche gemeenebest, en die ge'
wapenderhand, troepsgewgze de grenzen
overtrekken, teneinde de republiek omver te
werpen en wederom de vaan der monarchie
In Portugal te planten. De Spaar.sche
regeering baast zich juist niet aan dien
elsch tegemoet te komen. Zg verlangt op
haar beurt, dat de Porlugeesche regeering
haar schadeloos zal stellen voor de door
haar te maken onkosten ten behoeve eener
militaire bewaking van de grenzen. En
voor dit alleszins blllQk verlangen zgn de
ooren der Portugeesche bewindslieden
hermetisch gesloten.
In Portugal zelf Is de blnnenlandiche
toestand verre van rooskleurig. Daar
heericht een soort schrikbewind. Wie
niet republlekelnsch is, of als zoodanig
bekend staat, loopt groot gevaar leven en
eigendom te verliezen. De zucht zich van
Iemands bezittingen meester te maken is
vaak de eenlgste drijfveer van hen, die
beweren te strijden voor derepubllekelnsche
staatsidee. Het Portugeesche volk geeft
hierdoor blQk niet rgp te zgn voor de
republlekelnache Instellingen.
De Engeltche bladen slaan vol met
uittreksels uit het rapport, dat over de
rubber-gruwelen" In Peru Is uitgebracht
door Sir Roger Casement. Uit dat rapport
blikt, dat de Indianen uit het rubber-
gebied aan de Pulumayo zóó vreeselgk
door de werktuigen van de rubbermaat-
schappg zQn geteisterd, dat zjj duurde
het bewind nog voort binnen een jaar
of vier zouden zijn uitgeroeid.
De benden waren meestal Indianen, die
eerst zelf door pgnlglng tot slaafsche
werktuigen waren gemaakt, en die dan tot
afgrgselgkate wreedheden op andere
slachtoffers bereid waren.
De Indianen, die geen ol niet genoeg
rubber brachten, kregen met de zweep,
soms zelfs werden zij doodgeranseld.
Onder de aldus gestraften waren vrouwen,
ook vele kinderen. Pogingen tot ontvluchting
werden als een misdaad beschouwd
en dan ook vaak met den dood gestralt.
De moorden op weerloozen en onschul-
dlgen bedreven loopen In de honderden.
Een gemakkelQke en radicale manier om
de Indianen te dooden was hen met
petroleum te begieten, en dan In brand
steken. Kinderen maakte men al door
hun hoofd tegen de boomen te verbrijzelen.
Sommige ongelukklgen kapte men armen
en beenen af, en Het hen dan liggen om
te sterven. Het afsnijden van de ooren
behoorde tot de milde vormen van be
straffing. Ook de ter dood brenging door
verhongering werd toegepast.
De kinderen van stervende ouders werden
In de onmiddellijke nabijheid vastgebonden
om den doodstrijd gade te slaan en op die
manier gehoorzaamheid te leeren. Hadden
kleine kinderen het gcSlscht quantum rubber
niet bgeengebracht, dan werd gewoonlijk
de moeder zwaar geranseld.
Afschuwelijk waren ook de sexueele prak
tgken, waaraan de Indianen- vrouwen en
meisjes blootstonden.
Al deze geweldenarijen spelen zich af in
het oerwoud van de Boven-Putuwayo. Er
leven daar 40,000 4 50,000 inboorlingen,
De agenten van de Engelsche Rubber-
maatschappg zijn er onbeperkt heer en
meester overdelndianen-bevolklng. Rechten
zgn er niet, zoodat er voor de ongelukklgen
geen hulp Is. De Peruaansche regeering
beweert in antwoord op de herhaalde
vertoogen der Brltsche regeering, dat zg
er niets aan doen kan. Daarom heeft de
regeering te Londen nu de door haar
ontvangen rapporten gepubliceerd.
In Turkije is een nieuw Ministerie opge
treden, dat gevormd uit verdienstelijke
hoogstaande mannen, In waarheid „het
groot Ministerie" genaamd mag worden.
Het is te hopen, dat het aan dit Ministerie
gelukt de ernstige moellgkheden te boven
te komen, waaronder Turkije thans gebukt
gaat. Eeu groot gevaar voor het RJk is
de opstand In Albanië. De opstandelingen
stellen als elsch voor hun onderwerping
autonomie. Wordt die elsch niet Inge
willigd, dan dreigen zg met een talrgk
en goed gewapend leger naar Constanllnopel
op te rukken. En dan zou het kunnen
gebeuren, dat de Balkanataten en Grieken
land van den moelijken toestand, waarin
Turkge zich bevindt, gebruik maakten om
hun slag te slaan, waardoor Turkije nog
meer zou verzwakt worden.
Het nieuwe ministerie Is Engelsch
gezind. Het Turksche volk begint levendig
te beseffen, dat het van Engeland meer
te verwachten heeft dan van Dultschland,
dat wegens zgn bondgenootschap met
Italië niets voor Turkge kan doen.
Engeland gaat wegens de vlootversterklng
door Dultschlandnu ook zgn vloot
uitbreidenniet met een aanvallende
bedoeling tegenover Dullschland, maar
om de baas ter zee te willen blgven.
De Nationale Vergadering te Peking
beraadslaagt over de nieuwe Grondwet.
Besloten Is door haar het Tweekamer
stelsel ln te voeren. De Senaat zal bestaan
uit de afgevaardigden van de 22 provinciën.
Elke provincie zal door twee afgevaardigden
In den Senaat vertegenwoordigd worden,
Tibet evenwel zal 10, en Mongolië
afgevaardigden kiezen.
De Mikado van Japan, een vooruit
strevende Vorst, onder wiens regeering
Japan een geheele hervorming ondergaan
heeft, en een machtige staat geworden Ir,
ligt levensgevaarlgk ziek.
turkije.
Op het fort Sedll Bahr, bemerkte men
Zaterdag om één uur des morgens
voorbijvarende vgandelgke torpedobooten.
Twee dezer booten drongen de zeestraat
binnen, maar verdwenen gedurende de
kanonnade der forten. Een onderzoek werd
Ingesteld om te ontdekken, of bedoelde
torpedobooten gezonken waren. Men vond
een reddingagordel, die den naam „Cllmene"
droeg. De strgd duurde 40 minuten.
De dagbladen verklaren, dat de Darda-
ncllen-forlen om de Turksche torpedoboot
Kutahla", die In hun nabgheld bescher
ming zocht, te verdedigen, op de Itallaan-
eche torpedobooten vuurden. Twee Itall-
aansche torpedobooten zonken en twee
leden schade.
De Dardanellen zullen niet wederom ge
sloten worden, zoo ten minste geen nieuwe
aanval plaats heeft.
De door den sultan aan het leger
gerichte proclamatie, die Vrgdag voor de
bij Selamlk verzamelde troepen en later In
alle kazernen der stad werd voorgelezen,
luidt als volgt:
Tengevolge van het aftreden van het
kabinet bood ik volgens de grondwet en
voorafgaande beraadslaging met den
president van den Senaat en de Kamer
Tewfek Pasja het grootvizlrlaat aan. Ik
wensch en Ik houd het voor noodzakelgk
dat bet nieuwe kabinet uit persoonlgk-
heden Is samengesteld, die een groote
ervaring en een onafhankelgke meening
bezitten, geheel vrg van eiken Invloed.
De gisteren uit naam van eenlge offi
cieren geformuleerde eischen zgn In tegen
spraak met de grondwet en de hooge
rechten van het Sultanaat en Kalifaat, die
door allen gcéerbledlgd moeten worden.
Ik ben er van overtuigd, dat In het leger,
welks opperste chef Ik ben, geen enkel
soldaat ls die eischen kon opatellen in
tegenspraak met de grondwet en waarop
zg den eed hebben afgelegd. Ik veronder
stel dat de soldaten, die voor een oogen-
blik hun plicht vergaten tot de verdwgnende
minderheid behooren. Het la de plicht
van den soldaat aan de discipline en orde
getrouw te blgven, die de basis Is voor
de verknochtheid aan het Kalifaat en den
troon. De soldaten moeten zich niet bezig
houden met politiek, de bevelen hunner
chefs letterlgk opvolgen en zich uitsluitend
aan de verdediging van het vaderland
wgden. Tegen deze voorschriften bandelen
beteekent verraad plegen aan de natie en
het vaderland. Deze ernstige voorvallen
zgn het, die den vgand hebben aangemoe
digd Vrgdag vóór de poorten der hoofd
stad te komen.
Ik maak bovenstaande Irade bekend
terwgl Ik den Minister van Oorlog de op
dracht geef haar In alle kazernen der
hoofdstad voor te laten lezen en alle
troepen er mede In kennis te stellen.
De berichten uit Albanië en vooral
uit Prichtina en Drakova, zgn ernstig. Men
verzekert, dat de troepen onder bevel van
kolonel Hassan-Izzid pasja geslagen zgn.
Hassan-Izzld zelf zou gevangen genomen
zgn, terwgl 14 bataljons te Drakova deser
teerden.
italië.
Het Stefanl-agenlschap bevestigt, dat
Itallaansche torpedobooten, die Vrgdagnacht
ongemerkt de Dardanellen binnen gevaren
zgn, niettegenstaande het vuur der forten
de verdedlglngsstetllng verkend hebben,
en In volle orde zonder verliezen geleden
te hebben naar de Egtïiche Zee terug
gekeerd zgn.
Volgens de Mcssagero had admiraal
Vlole vernomen, dat eenlge schepen van
de Turksche vloot een laatste wanhopige
poging wilden wagen om de Itallaansche
schepen In de Egtïiche Zee aan te vallen.
Torpedobooten werden naar den Ingang
der Dardanellen gezonden, om dezen te
bewaken. De Turksche forten schoten op
deze oorlogsschepen, maar brachten ze geen
schade toe.
Een officlëele nota zegt, dat Itallaan
sche torpedobooten onder het vuren der
Dardanelleforten de Turksche vloot te ge
moet gingen. Zg vonden deze door stalen
kabels beschermd en keerden daarop naar
de Egtïsche Zee terug.
Naar een officleuse Itallaansche nota
meldt, was de jongste z g. aanval op de
Dardanellen slechts een verkenningstocht
eener Itallaansche torpodo-flotllle naar de
bewegingen der Turksche vloot.
De Agenzla Stefanl geelt de volgende
verklaring van de gebeurtenissen In de
Dardanellen. Tengevolge van Inlichtingen,
die de bevelhebber van de Itallaansche
zeemacht herhaaldelgk gekregen had en
die meldden, dat de Turksche vloot van
plan was een aanval op de Itallaansche
schepen In de Egeïsche Zee te doen, was
in de laatste dagen last gegeven, dat de
verkenningstochten van de Itallaansche
torpedojagers vaker zouden plaats vinden
en meer naar het Noorden zouden worden
uitgebreid. De torpedoboot-flotllle voer
mitsdien, terwgl zij vgandelgke torpedo
booten vervolgde of met het plan een ver
kenning te ondernemen, met bewonderens
waardige vermetelheid en In volkomen
orde ongemerkt de Dardanellen binnen.
Het gelukte de torpedobooten er ongeveer
20 K.M. In te dringen. Ofschoon zg met
zoeklichten werden beschenen en van de
vele forten aan belde zgden, zoowel met
geweren als met machinegeweren beschoten
werden, gingen zg toch verder, tot zg ge
constateerd hadden, dat het vgandelgke
eskader zich In een sterke vetkennlngs-
posltle bevond en door kettingen beschermd
werd. Eerst toen besloten zg terug te gaan,
nadat zg geconstateerd hadden, dat het
volstrekt onmogelgk was een aanval te
doen op de vele vgandelgke schepen. De
terugtocht vond In volkomen orde plaats,
ofschoon de tocht door het levendige vuur
van alle forten In de Dardanellen voor de
schepen een vaart op leven en dood was.
Het geheele Itallaansche eskader kwam
weer In de Er.rïtche Zee terug, zonder dat
het door de vgandelgke torpedojagers ge
volgd Werd. Geen enkele van de Itallaansche
torpedobooten Is beschadigd en er zgn
ook geen verliezen aan menschenlevens te
betreuren.
Over den hevlgen storm, die In Reglna
gewoed heeft, nog enkele blzonderheden.
Het was een prachtige dag. Dames
wandelden In keurige zomertolletten, heeren
In lichte costuums, toen plotseling de
lucht zeer donker werd en een oogenbllk
later een 'geweldige storm de menschen
overviel. De storm was zóó kort en zóó
hevig, dat, toen enkele minuten later de
orkaan bedatrd wis, het grootste deel der
stad al een toonbeeld van verwoesting was.
Houten hulzen waren totaal weggevaagd,
andere hulzen waren eenvoudig midden-
doorgebroken; kerken, bibliotheken, o[en-
bare gebouwen waren ruïnes geworden.
Auto's, paarden, vee werden als
stukken papier de lucht In geslingerd, en
verpletterd vond men ze later terug.
Vrachtwagens van vgftlen tot twintig ton
werden dwars over de hulzen geslingerd,
Een jongen, die op het meer aan het
roeien was, toen de cycloon losbrak, werd
opgenomen en een mgl ver in een straat
geslingerd. Hg bleek vrijwel ongedeerd,
Hg vertelde eerst tot bezinning te zgn
gekomen, toen hg daar op de straat lag.
De menschen gedroegen zich allen zeer
flink; er werd dadelgk hulp verleend door
allen, die helpen konden, overal waar hulp
noodlg was. Daardoor zgn honderden
menschen gered, die anders door brand,
door electrlcilelt of door Instortende hulzen
waren om het leven gekomen.
De toestand van de ex-kroonprinses
van Saksen, gravin Montignoso, gescheiden
vrouw van Toselll, Is belangrgk verbeterd,
Zg heeft geen bulkvllesontsteklng doch
blindedarmontsteking, Een operatie schgnt
evenwel niet noodlg te zullen zgn.
Slgnor Toselll bezoekt haar telkens,
soms wel een uur lang.
spanje.
Donderdag is te Barcelona een aanslag
gepleegd op het leven van de Infante
Isabella. De Infante reed juist met haar
gevolg over de plaza Cataluna, toen een
geweldige slag weerklonk. Een bom, in
de onmlddellgke nabgheld geplaatst van
een punt, waar zg moest passeeren, was
ontploft. Gelukkig bevond de Infante zich
nog op betrekkelgk grooten afstand van
de plaats, waar de bom ontplofte, zoodat
zg niet gewond werd. Ook andere personen
werden niet gewond. Wel werd aan het
gebouw, waartegen de bom geplaatst was,
aanzlenlgke schade toegebracht. Onder de
menigte op het plein brak een paniek uit,
toen de ontploffing plaats greep. Men
vluchtte In alle richtingen.
De aanslag op bet leven der Infante
heelt in Spanje een geweldige sensatie
verwekt.
engeland.
In verband met de te Dublin gepleegde
wandaden, zgn, gelgk men weet, acht
stemrecht-vrouwen in hechtenis genomen.
Onder haar ls zekere Maty Leigh, wie
ten laste gelegd wordt, dat zg de bgl
naar het rglulg van Arqulth geslingerd
heelt. De bgl, waarmede de aanslag ge
schiedde, was zwaar, maar de arm, die
haar gooide, was zwak. Daardoor alleen
onheil voorkomen. Het heette, dat
Redmond, die ook in het rgtulg zat, even
aan het oor of het oog geraakt ls, daar
men bloed aan zgn gezicht bespeurde.
Maar volgens diens eigen verklaring heeft
Redmond dat wondje opgedaan In het
gedrang In de deur van de zaal, waar
een bgeenkomst gehouden zou worden.
De poging tot brandstichting In den
koclnklgken schouwburg heeft zich als
volgt toegedragen. In dien schouwburg
werd 's avonds een café-chantantvoorstelllng
gegeven. Toen het publiek zich gereed
maakte, om heen te gaan, werd uit een
loge een brandende stoel, die blgkbaar
met petroleum gedrenkt was, In het orkest
geworpen. Tegelgkerlgd zag men het
gordgn van een loge vlam vatten. Gelukkig
ontstond er geen paniek en konden de
beambten van den schouwburg de vlammen
bgtgds dooven. De stoel was uit een
loge geslingerd, waar twee dames gezeten
hadden. Één van haar ontkwam. De andere
werd In hechtenis genomen. Zl] zelde,
dat zg Gladys Evans heette.
In de studeerkamer van den minister
van blnnenlandsche zaken zgn twee flesschen
met een licht ontvlambare, maar niet
ontplofbare stof gevonden. De minister
kon niet zeggen, of zg daar geplaatst
waren met het opzet om brand te stichten.
Londen, 22 Juli. De koning heeft heden
het Immlngham-dok Ingewgd.
Het Immingham-dok Is In Yorkshire op
zes mglen afstand van Grimsby gelegen.
Het ls het diepste dok aan Engelsnd's
Oostkust en staat In directe verbinding
met de kolenvelden van Zutd-Yorkshlre,
Nottinghamshire en Derbyshire.
duitschland.
Bg den oefentocht van het tweede
Dultsche eskader Is weer een ongeluk
voorgekomen. Eerst de overvaring van de
torpedoboot „G. 110", nu het veronge
lukken van een sloep. Het eskader lag bg
Nldden voor anker; de officieren en een
deel van de bemanning hadden zich ln
barkassen en sloepen aan wal begeven.
Intusschtn was de branding sterker ge
worden, zoodat de terugkeer moellgker
was, en In de branding een sloep van het
slagschip „Tbürlngen" kantelde. De veertien
officieren, die er In zaten verdwenen in
de golven. De aan land staande officieren
sprongen dadelgk te water en wisten de
meesten hunner kameraden te reddenzes
warden bewusteloos op het strand gebracht.
Van vier hunner konden de levensgeesten
nog worden opgewekt, twee bleken echter
te zgn overleden.
Verleden jaar werd melding gemaakt
van een circa 60-jarlgen boer uit een dorp
bg Kleef, die zich In een clownspak had
gestoken om nog eens vroolgk het carnavals
feest mede te vieren en toen den volgenden
morgen ln die stad dood op straat werd
gevonden. De kleeren waren hem van het
lichaam verbrand, zgn haren waren ver
schroeid en hg was overdekt met brand
wonden. Men nam toen aan, dat de man
In benevelden toestand was neergevalten
en de kleeding door zgn sigaar was In
brand geraakt. Naar men uit vertrouwbare
bron verneemt, heeft zich nu dezer dagen
In een café te Qoch, terwgl over dit geval
werd gesproken, Iemand laten ontvallen,
dat de ongelukkige niet in brand geraakt,
maar In brand gestoken was. Hg had het
gezien en kende de daders, doch had uit
v:ees voor de woestelingen niets durven
zeggen I Een spoorbeambte, die dit gesprek
mede aanhoorde, gaf de politie kennis,
welke nu een ernstig onderzoek naar de
juistheid van 's mans verhaal Instelt.
belgie.
De Koning en de Koningin zullen den
14 Augustus a.s een plechtigen Intocht
In Antwerpen houden. Een Engelsch
oorlogsschip zal In de haven komen om
namens de Engelsche regeering het Vorstelgk
paar te begroeten.