ZlfilUKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 7 Juni 1912.
(25 ierikzeesohe
Courant).
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Eerste Blad.
RECLAMES.
Verkwikkende Slaap
25 JAAR GARANTIE
HAA1JER Tholen,
Het rapport der
Grondwetscommissie.
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprgs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAQ en VRIJDAG verichjnt, la
voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaataen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eena per «eek, I 10
per jaar bg vooruitbetaling.
68ite IAAR6AN6. - No. 9244,
U9tH«v*p-Hoofdpedaotaup A. FRANKEL.
Radaoieura J WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regela 30 cta., meerdere regela 10 cta.
Oroote lettere worden naar plaatarulmte berekend.
De Inzending moet geachleden dee Maandags-
Woenedage- en Vr|daga-m!ddage ulterlQk 1 era.
Alle betalingen moeien geschieden bQ den Dlpaotaupi A I. DE LOOZE Jr., Hoek Schuithaven, Zieriktet.
Het Kantoor ts geopend eiken werkdag van 's morgens S tot 's avonds 8 ure.
1—5 regela 75 cta. Elke regel meer 15 cta.
op onze Stalen Gezondheids-Ma
trassen. De ligging is van dien aard,
dat een zieke niet verlangt verbed
te worden en zich niet doorligt.
Steeds complete stellen in voorraad
ter directe levering.
Gevonden op den openbaren weg
Een armband.
damee atrlkje.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van .Polïtle te Zlerlkzee, van dea morgens
^10 tot 12 en dea namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
i.
De wQze, waarop In artikel 80 onzer
Orondwet het kleurecht voor de Tweede
Kamer geregeld Is, had een algemeenen
drang naar een herziening der Grondwet
ten opzichte van het kiesrecht doen
ontslaan.
Genoemd artikel toch was Indertijd
niet zonder opzet zoodanig geformu
leerd, dat Invoering van algemeen kiesrecht,
en toekenning van het actief en paaalef
kiesrecht aan de vrouwen waren buiten
gesloten.
Met de politieke opleving der talrijke
arbeidersbevolking en met het b| de
vrouwen ontwaakte bewustzjn, dat zj,
evenals de mannen, recht hebben op mede-
zegglngichap In het publieke leven, was
artikel 80 In volslagen tweestrjd.
Naar wegneming "an de beletselen,
waardoor die iweestrgd zou worden op
geheven, werd al meer en meer. en al
luider en luider verlangd, zoodat een
wijziging van het grondwettig artikel 80
overeenkomstig de volksovertuiging een
eisch was geworden, die niet langer mocht
worden afgewezen.
V
Den 24en Maart 1910 stelde Minister
Heemskerk een staatscommissie In, niet
met de beperkte opdracht om voor artikel
80 der Orondwet een nieuwe voor den
tOd passende formule te vinden, maar
belast met de ruime taak de vraag te
onderzoeken, welke wijzigingen In de
Grondwet behooren te worden aangebracht.
De meerderheid van die commissie be
stond uit de banierdragers der coalitie.
President was Minister Heemskerk.
Na twee jaren arbelds verscheen haar
rapport.
Welke ontgoocheling 1
Voor het voornaamste punt, het klesrecht
vraagstuk, waarvoor de Grondwetsher
ziening zoo dringend noodlg was, kon de
staatscommissie, waarvan de meerderheid
stoelt op denzelfden geloofswortel, in het
geheel geen oplossing vinden.
En toch achtte zg schier eenparig een
wQzlglng van artikel 80 noodlg.
Slechts één stem verklaarde zich vóór
behoud van het bestaande artikel.
In haar ontwerp-Orondwet voor het
Koninkrijk der Nederlanden staat tot onze
verbazing artikel 80 Ingevuld.
Toen Indertijd de vrijzinnigen onder de
leus van het blanco artikel gezamenlijk
naar de stembus optrokken, werden zj
door bun tegenstanders In redevoeringen
en dagbladen met spot overladen.
En die spot was onverdiend, want de
vr|zlnlgen wilden, dat de Qrondwetgever
de regeling van het kiesrecht aan den
gewonen wetgever zou overlaten.
zg waren nameigk van gevoelen, dat
de Grondwetgever den wetgever in de
regeling van het klesrechtvraagstuk niet
aan handen en voeten mocht binden, maar
hem -geheel moeit vrgiaten.
Zg wisten dus, wat ze wilden.
Maar de staatscommissie, die artikel 80
In maagdeigken toestand aanbiedt, weet
niet, wat zg wik
En dat is zeer,te betreuren.
Van haar mocht een oplossing van het
klesrechtvraagstuk verwacht worden.
Indien de meerderheid der staatscommissie
een oog gehad had voor den tgdgeest en
een oor voor de duideigk ullgesprokene
volksovertuiging, dan zoude zg ongetwgfeld
voor artikel 80 een redactie hebben voor
gesteld, waardoor de mogeigkhjld tot
invoering van algemeen kiesrecht voor
mannen en vrouwen geopend ware
geworden.
Maar geleld door partgoverweglngen
liet zg dit na.
Wat zg echter wel deed, en niet had
moeten doen was uitbreiden de macht der
Eerste Kamer.
Hierover In een volgend nummer.
BELSIË.
De verkiezingsonlusten.
De Vlaamsche Gazet vertelt nog de
volgende blzonderheden omtrent de brand
stichting in de St.-Jan en Nlcolaas-kerk te
Brussel
In de Keulenstraat wordt de achtergevel
der kerk Sl.-Jan en Nicolaas aangevallen,
waarvan de voorgevel zich In de Brabant-
slraai Dennen.
De jonge betoogers, allen kerelijea van
14, 15 en ten hoogste 18 jaar oud, drongen
zich aan tegen de kerkdeur. Enkele waren
In pand 62, waar zich de rgtulgen van een
verhuizer bevonden, gedrongen, namen er
een zwaar stuk hout en beukten er de
kerkdeur mede In.
In de gang, door een dubbele slagdeur
afgesloten en uitkomende in den tempel,
legden die kerels stroo en staken daar
't vuur aan. De vlammen sloegen reeds op,
en een paar bldstoelen waren er ingeworpen
geworden, toen een 15-tal polltle-agenten
van de Lledtplaats toesnelden en de bende
uiteendreven.
Het vuur werd dra gebluscbt.
De mlddelerwgi verschenen overheid
doorzocht de kerk tot op den zolder; de
tempel was reeds vol rook.
Deze poging tot brandstichting had
weldra een groote samenscholing van volk
gelokt. Kort nadien bevond het parket
zich ter plaatse en stelde vast, dat een
gedeelte der deur In de kerk u.tkomend
en eenige stoelen waren verteerd door het
vuur.
De daders konden niet worden aan
gehouden
In de d'Arlolsslraat werden eenige ruiten
van een klooster Ingeworpen.
Vandaar was de bende naar den steen
weg op Bergen gegaan en wierp ruiten
van de kerk van Cureghem In, In de
Don cy straat.
De jonge baldadlgen wisten daar een
zijdeur open te breken, stormden den tem
pel binnen en keerden met enkele wierook
vaten terug, waarmede zg In enkele hulzen
ruiten insloegen.
Vervolgens poogden zg er eveneens brand
te stichten.
Toen burgerwacht en politie toesnelden
stoven de jonge onruststokers uiteen,
terwijl bet vuur werd uilgedoold. Enkel
gewgde voorwerpen werden In de kerk
vernield. Tot drie aanhoudingen werd
overgegaan. Terwgi dit gebeurde, waren
vele gaslantaarns uitgedoofd.
Er zgn in den nacht van Dinsdag op
Woensdag In Luik niet minder dan 21
personen aangehouden In het bezit van
revolvers ol dolken.
Uit Vervlers zgn de berichten In den
volgenden toon geschreven:
De gendarmes wierpen zich als echte
duivels op het publiek en sloegen en
stampten met de kolf hunner geweren.
Hadden de .Kozakken" zich stil gehouden,
er zou niets gebeurd zgn, doch de aan
voerder kreeg het nu In 't hoofd het plein
door zgn manschappen te doen ontruimen.
Dezen gingen hlerbg zeer brutaal te
werk, zoodat het volk riep: lafaards!
moordenaars!
Daar uit de venters van koffiehuizen
met bierglazen en luclferspotten wordt
geworpen, schieten de Kozakken hun
revolvers op de vluchtende menigte af.
Als slachtoffer vlei de 23-jarlge Karei
Goedefrold, die een huls verliet en met
de beweging niets u 'staande had. Hg
kreeg een doodeigk sci.ot In de borst.
Te Antwerpen ls het tot nu toe nogal
losgeloopen. De wanordeigkheden waren
daar niet zoo talrQk en niet zoo heftig.
Voor Donderdagavond werden onlusten
verwacht. Dan vieren de clerlcaten hun
overwinning In het lokaal Harmonie.
Op de politie werden eenige revolver
schoten gelost, waarop deze weder enkele
charges uitvoerde. Verschillende personen
geraakten onder den voet, anderen werden
gewond. Tegen middernacht keerde de
kalmte terug.
De ,Etolle Beige" deelt mede, dat, naar
aanleiding van de politieke gebeurtenissen,
die thans plaats grgpen, de konlnkigke
familie, die naar Ostende zou vertrekken,
te Brussel zal bigven.
Luik, 5 Juni. In den loop van den
avond maakte de politie herhaalde malen
met de blanke sabel een charge. Manifes
tanten veibrgzelden de vensters van de
kerk van St.-Ollles en van de tramwagens.
De gendarmen joegen hen uiteen.
Zierikzee, 7 Juni. Hedenmorgen had In
de Hoofdpoortstraat alhier een ongeluk
plaats, dat gelukkig goed afliep. Een kind
geraakte al spelende In een openstaande
wel; het had de tegenwoordigheid van
geest zgn belde handen uit te steken,
wswivluur liet baJvcrV-'fcgC in liet watts
bleef hangen en door tgdfg toegesnelde
hulp uit zgne benarde positie kon worden
verlost.
Ten behoeve der Oudheidskamer Is
ten geschenke ontvangen van den heer
Job Viergever twee kerkbrlefjes van Zlerlk
zee van 20 Augustus 1780 en 13 October
1799;
van N. N. vier kerkbrlefjes van Zlerlkzee
van 16 November 1788, 29 April 1804,
8 Juni en 12 October 1828, een gedenk-
pennlnkje van Waterloo en een vierkant
geelkoperen gewichtje (van apothekers of
goudsmeden);
van N. N. een theebusje van Saksisch
porselein;
van den heer j. Hoogenboom te Renesse
een bouwkundige teekenlng met beschrgving
van een In 1664 gesticht, nog bestsand
gebouw, lu de gemeente Noordwelle.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
bepaalden de opening van de jicht op
waterwild op 15 Juli.
Wg hebben In dank ontvangen een
overdruk uit De Tijdspiegel, wasrln door
onzen stadgenoot, mr. dr. S. J. M. van
Geuns, cfficter van justitie bg de arrond.-
rechtbank alhier, wordt behandeld .Het
vraagstuk van den Psychiater In het straf
proces In de Nederlandsche Juristen
vereniging".
BQ Kon. besluit zgn benoemd: tot
gezworen van den polder De Vier Bannen
van Dulveland, de heer Bouman te
Nleuwerkerk;
tot gezworen van den Drelschorpolder,
de heer A. Qoemans Mz. te Drelschor; en
tot lid van het bestuur van het water
schap voor de uitwatering door de sluis
van den Oosterlandpolder, de heer M.
Mol te Wolphaartsdgk.
Kerkwerve. De collecte voor .Klnder-
zorg" heelt In deze gemeente opgebracht
ruim f 29
Zonnemaire, 5 Juni. Heden werd door
het bestuur van .Onderling Hulpbetoon"
besloten een adres te richten aan de
Tweede Kamer om de motie De Kanter—
Roodhuizen aan te nemen, of de ziektewet
in dien geest te wijzigen. Afdrukken van
het adres zgn aan de Kamerleden ver
zonden.
De zilveren lauwertak, geschonken
door het Eerste Kamerlid den H.E O. Heer
Hovy en gewonnen op den achletwedstrgd
te Zlerlkzee door onze Vereenlglng .Prins
Hendrik", Is een sieraad voor het vaandel
en een goede belooning voor de beloonde
vigt en volharding der leden. Moge ze
op den ingeslagen weg bigven voortgaan.
Brouwershaven, 6 Juni. Sinds de laatste
dagen breidt de gevreesde ziekte, de
dlphterltls, zich alhier meer en meer uit.
Thans heerscht zg In drie hulsgrzlrnen.
Éen geval Is op heden met doode giccn
afloop. Werden In den beginne der ziekte
alleen kinderen aangetast, thans doet het
zich ook voor bg volwassene.
Bg het laatst gehouden vergeigkend
examen voor opzichter bg den Rgkswater-
staat, Is o. a. geslaagd de heer J. C. Panne-
koek van hier, vroeger opzichter aan het
Technisch Bureau te Zlerlkzee, thans te
Groningen.
St.-Maartensdtjk. Evenals op andere
jaren was bg gelegenheid der paarden
markt alhier door de vereenlglng ,E. M. M."
een wedstrgd georganiseerd In het ring
steken te paard, waaraan 7 personen
deelemen.
De frgzen werden gewonnen als volgt:
le prgs, een reisdeken, door O. de Wilde Qz.
2e metaal-barometer, C. Hage I.Pz.
3: zilveren horlogeketting, A. Pol
derman van Oud-Vossemeer.
4e 2 rgtulglantaarns, A. Oeluk Jz.
5; Een solar-fietslantaarn, JH.NoomCz.
6: paar leidsels, M. Hage Jhz.
7e Inktstel, A. Gakeer.
De prgswlnners, waarbg geen plaats
naam Is vermeld, wonen alhier.
Een prachtig vuurwerk, waartoe het
Initiatief ook genomen werd door de
vereenlglng .E. M. M.", gaf een mooi
slot aan den paardenmarktsdag.
Scherpenlsse. Nog niet heel lang ge
leden stierven alhier plotseling honden van
zekere personen, naar men vermoedde door
vergiftiging. Thans sebgnen ook de duiven
een beurt gekregen te hebben, althans bg
C. van der Weiff vielen op zgn erf
plotseling vier duiven van hem dood neer.
or a. ai.,.. -Su p.g.f,n hebben en
wie daarvan de schuldige t», .„i .....1141.
uitgemaakt kunnen worden, doch het geeft
te denken. Tevens kan er nog bg gemeld
worden, dat 2 duiven, welke zitten te
broeden, volkomen gezond zgn.
Benoemd tot buitengewoon Rgks-
opzlchter bg den Waterstaat, aan den rijks
weg te Arnhem, onze dorpsgenoot, de heer
J. L. Muller, thans buitengewoon opzichter
te Fgnaart.
Oud-Vossemeer. In den loop dezer
week geraakte een paard en voertuig op
den Oud-Vossemeerschen dgk uil de hand,
doordat het dier schrok van een woon
wagen, die aan den dgk stond. Het rQtuIg
was geheel beschadigd, maar de Inzittenden
kwamen met den schrik vrg. Dit Is reeds
een tweede geval dit jaar, dat zoo'n on
geval voorkwam door een woonwagen.
Voor de nationale miliile zgn In deze
gemeente Ingeschreven 32 personen; 5 zgn
afgevoerd wegens broederdlenst en 11 of
12 zgn afgekeurd, zoodat de overbigvenden
wel kunnen rekenen dienstplichtig te zgn.
Biezellnge. Op 4 en 5 Juni j.l. te
Breda gehouden keuring van Politiehonden,
uitgeschreven vanwege de Afdeellng Noord-
Brabint, zgnde een onderafdeeling van de
Konlnkigke Nederlandsche Polltlehond-
vereenlglng, werd door den hond .Zllla",
eigenaar en dresseur de rgksveldwachter
A. Oanzeman van Biezellnge, het certificaat
.Politiehond" behaald. .Ztlla" werkte In
één woo.d prachtig en den heer Oanzeman
werd door de Keuringscommissie hulde
gebracht voor zgne uitmuntende dressuur.
Nu, leder die dezen politieman meer van
nabg de verschillende oefeningen met zgn
hond heeft zien houden, zal overtuigd zijn,
dat hg den lof, hem vanwege de Keurings
commissie gebracht, ten volle verdiend
heefl en wg verheugen ons zeer, dat die
kranige dresseur zgn taaie volharding met
zoo'n schitterenden uitslag bekroond ziel.
De veiligheid van Biezellnge Is bg .Zllla"
en zgn meester In goede handen.
Colfjnsplaat. Voor rekening van den
heer J. van Dort, graanfactor te Rotterdam,
werd Dinsdag de eerste In ons land ge
bouwde steenen motorboot te water ge
laten. De boot heeft een draagvermogen
van ruim 100.000 K.G. en la uitwendig
geheel van gewapend beton. Ze Is gebouwd
te Vigenban bg Delft.
Middelburg. De heer J. H. C. Hegse
alhier, lid der Provinciale Staten van
Zeeland voor het district Zierikzee, hoopt
den 3 Juli den dag le herdenken waarop
hg voor 35 jaar het eerst als zoodanig
gekozen werd.
De heer Hegse heeft het langst zitting
In de Provinciale Staten van Zeeland, en
maakte vroeger ook meerdere jaren deel
uit van het college van Qedep. Staten.
De heer M. Bolle Lz., eveneens lid van
de Provinciale Staten voor het district
Zierikzee, herdenkt den 28 Juni zgn 25-jarlg
lidmaatschap.
Aanbestedingen, Verkooplngen, enz.
Stavenisse. Heden Vrgdag werd
alhier aanbesteed door het bestuur der
waterkeerlng van den calamlteuzen Oud-
Kempenshofstedepolder, het herstel enz.
van de diverse werken In het nieuwe
dienstjaar.
De raming wis f 7333,06
Aangenomen door L. Weslorp alhier
voor f 6433.
Scberpenisse. Heden had alhier de aan
besteding plaats van het zinkwerk en de
sleenbestortlng aan de waterkeerlng van
het calamlteuze Waterschap Scherpenlsse.
Lsagate Inschrijver was de heer M. K.
Hartog te Slledrecht, voor f 10428.
KERKNIEUWS.
Bedankt voor het beroep naar de Ned.
Herv. Gemeente te Oud-Begeriand door
d». P. de Looze te Waarder.
Beroepen te Middelharnls ds. C. Staal
te Oosterland.
Visscher Ij - Berichten.
Bruinlsse. Alhier werden de vorige week
verzonden 260 ton mosselen naar België
en Frankrgk. Naar Holland werden 10 balen
mosselen verzonden.
Aangevoerd uit de Zuiderzee werden
4000 ton mosselzaad. Een vgftlg-tal vaar
tuigen vertrokken deze week wederom naar
de Zuiderzee om zaad.
Dij It On. ocmuil IS «au ui i. 4>u *«11 aas»
Zeeuwsche slroomtn-visscherg reglement
een derde lid toegevoegd, luidende:
.In afwgklng van het bepaalde In het
eerste lid, letter n, Is het tot en met 15
Juli 1913 geoorloofd te vlsschen met
kreeftenkorven, waarvan de mazen van het
net of van het metaalgaas een middelign
van tenminste 2,5 c.M. hebben".
Dit besluit treedt heden In werking.
O N D B R W IJ S.
Otslaagd voor het diploma van opzichter
bg den Rgkswaterstaat J. C. Bgi van
Vllsslngen en J. Dlngemanse van Nleuwland.
Johan Romegn van Ouwerkerk, med.
student le Utrecht, slaagde dezer dagen
voor het eerste natuurkundig rxsmen.
Scherpenlsse. De voordracht van onder-
wgzsr aan de openbare lagere school alhier
bestaat uit de heeren Hage van lerseke en
Stoutjesdgk van Oud-Vosmeer.
Middelburg. Voor het eximen voor
kinderjuffrouw van de vereenlglng .Tes-
schelschade", slaagden Woensdag te
't-Otavenhage de dames C. Hack en
D. Berton, belden alhier.
Landbouw en Veeteelt.
Volgens eene mededeellng In den Bel
gischen Monlteur Is de Invoer In Belg'ë
van slachtrunderen en schapen, alkomstlg
uit Nederland en Frankrgk en bestemd
voor bet openbaar slachthuis van Mar-
chlenne-au-Pont, toegestaan. De Invoer
moet plaats hebben over de douanekantoren
welke daarvoor zgn aangewezen en op de
dagen en uren welke daarvoor voorheen
waren vastgesteld.
Oud-Vossemeer. Enkele landbouwers
hadden In den loop dezer week nog aard
appelen In de winterkwartieren. De prgs
Is niet hoog; er werd f 2,40 i f2,50 voor
de bravo's geboden.
Tengevolge van het langzaam en
onregelmatig ontkiemen der aardappelen
Is door de Centrale-Commissie voor de
keuring van gewassen op stam In Zeeland
de datum voor aangiften verlengd van 1
tot 12 Juni e.k.
RECHTSZAKEN.
Het hof te 's-Hertogenbosch veroordeelde
H., te Standdaarbuiten, wegens beroovlng
en doodslag, tot 10 jaar gevangenisstraf.
Door de arrondlssements-rechtbank
te Middelburg la benoemd tot deurwaarder
bg het kantongerecht te Goes, de heer
O. Hegboer te Cortgene, benoemd deur
waarder bg de rechtbank, ter vervang'ng
van dgn heer J. F. Qelner, eervol ontslagen.
