ZlËlilKZEESËHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 10 Mei 1912.
Tweede Blad.
(SB ierikzeesohe
Courant).
HINDERWET.
Onderwijzeres.
OPNEMING van da
WEGEN en VOETPADEN.
NIEUWSTIJDINGEN.
Die Kreuzfahrer.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAO en VRIJDAO verachjnt, li
voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatien In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eeni per week, t 10
per Jaar bg vooruitbetaling.
68sta JAARGANG. No. 9233
Hltfl«v«r-HoofdP0daotaup i A. FRANKEL.
RadaoteuPi J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regeli 30 ets., meerdere regelt 10 ctt.
Oroote letten worden naar plaatirulmte berekend.
De Inzending moet geichleden dei Maandags-
Woemdagi- en Vrgdagi-mlddagi ulterlQk 8
Alle betalingen moeten geschieden bQ den Dlpeoteupi A. J. DE LOOZE Jp., Hoek Schuithaven, Zlerlktee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
De BURQEMEESTER ea WETHOUDERS run
Zierikzee maken bekend, dat i| aan L. C.
VAN DER GRAAP, wonende alhier, en zijne
rechtverkrlgenden, vergunning hebben verleend
tot de oprichling van eene Varkensslachterij ln
het pakhuis achter het percrel, staarde aan de
Melkmarkt, plaatselijk gemerkt wijk B no. 98,
kadastraal bekend sectie A no. 326.
Zierikzee, den 8 Mei 1912.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Aan de openbare lagere school A te Zierikzee
(hoofd de heer J. VAN BALLEGOOIJEN). komt
te vaceeren eene betrekking van Onderwijseres,
in het bezit der akten voor nuttige handwerken
en vr|e- en ordeoefeningen der gymnastiek.
Jaarwedde 1 600 met minder dan 3 dienstjaren
en 6 drlejaarl|ksche verhoogingen van f 50, ook
voor dienstjaren elders doorgebracht.
Sollicilatlën (adres aan den Raad op zegel)
worden franco ingewacht bfl den Burgemeester
vóór den 20 Mei e.k.
De BURQEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Zierikzee brengen ter kennis van be
langhebbenden, dat acht werkdagen na heden
van wege de gemeente eene
Algamaeiie Opneming
zal worden gehouden van de WEGEN en VOET
PADEN met de KUNSTWERKEN.
Zierikzee, den 10 Mei 1912.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
AMERIKA.
Ain de Matln wordt uit New-York
geieind, dat op verzoek van den algevaar
digde Nelion de parlementicommliile,
belaat met het onderzoek der rekeningen
van het mlnliterle van landbouw een
nieuw onderzoek op de fabrieken van
verduurzaamd vleeich zal geopend worden
Men herinnert zich de ieniatlonneele
campagne, Indertijd door Upton Sinclair
gevoerd tegen de Chlcago'ache beefpackert.
De afgevaardigde Nelion beweert, dat
de walgelijk: praktgken, die toen door
dezen beichreven werden, niet veranderd
zijn, doch dat ze Integendeel nog erger
geworden zjn. Wel geeft de regeering
15 mlllloen dollar per jaar uit voor de
vleeeichlmpectle, doch de groote maat-
tchappljen blijven bedorven goed, dat een
gevaar oplevert voor d: gezondheid, ver-
kc-open. De afgevaardigde Nelion heeft
beloofd, overtuigende onthullingen te zullen
doen.
FRAIKRIJK.
De politie te Nancy en van Par IJ a heeft
met een groote macht agenten en speurden
en twee politiehonden jacht gemaakt op
den moordenaar Charlei Bill, die Blanche!
vermoordde, omdat deze tweegleden var.
de rooveribende verraden had. Het la
hun echter niet gelukt.
Het boach In dan omtrek van Nancy,
waarin Bill na den moord verdwenen la,
werd geheel omsingeld en daarna met de
honden doorzocht, maar men vond niets,
en ook de honden konden het spoor van
den misdadiger niet uitvinden. De man
moet dui wel goed zQn maatregelen ge
nomen hebben. Men li nu voornemeni
het onderzoek verder uit te a'rekken In
de meening, dat de man wel naar Parja
zal zjn uitgeweken.
Dat de auto-rooveri nog meer dan
alleen rechtstreeks kwaad doen, bleek In
Aublllac, waar een JongetJ: van dertien
Jaar, die al zooveel van die bandieten
gelezen had, ook eens Bonnot wilde
spelen. H] maakte er niet veel drukte by,
haalde een bi)!, en sloeg op ztyn broertje
In, die ernstig gewond werd. De vader
kwam toesnellen en wilde den razenden
jongen ontwapenen, maar bQ moest ein
digen met zelf op de vlucht te gaan, wilde
hij niet ook het slachtoffer van den Bonnot-
speler worden. De Jongen drong ioen een
huls van een buurman binnen, nam er een
geweer en patronen weg en andere ver
dedigingsmiddelen, waarna hg zich In het
huls verschanste. Toen de menschen er
toe overgingen hem te belegeren, schoot
hg er op los en riep: men moet mg met
dynamiet opjagen, evenals Bonnot!
De politie, die Intusschen ook was
aangekomen, sloot het huls In en zag
zich eveneens tot mikpunt gemaakt van
den wild schietenden jongen. Van een
gunstig oogenbllk gebruik makende, nam
de kleine „roover" daarop de wijk naar
den zolder, vanwaar hg aan den ach'er-
kant van het huls naar beneden sprong.
Hg brak zgn pols, maar ging toch aan
den haal, achtervolgd door de politie. De
jongen wist echter voor te btgven en het
bosch In te komen, waar hg zich verborg.
Daar overviel de politie hem op het
oogenbllk, dat hg bezig was nieuwe
patronen ln zgn gewe'r te laden.
Ziedaar wat de .sensatie" uitwerkt!
De Parljscht Autobandieten.
Oarnler en Valet bigven zoek. Het gaat
weer het oude gangetje, evenals In de
dagen toen vooral Bonnot gezocht werd.
Overal meent men Oarnler gezien te hebben:
te Nice, maar ook Inden omtrek van Paryt.
Olsteren meende de politie te Pargt goede
gronden te hebben ie verwachten, dat
Oarnler aan het station van Sceaux te
Patgs zou aankomen. Ook zou Oarnler
ln een bouwvallige woning te Juvlsy gezien
zgn. Te twaalf uur in den nacht meldde
zich een polltle-agent by Oulchard, het
hoofd van den Parljachen veiligheidsdienst.
.Ik geloof, dat Ik weet waar Oarnler zit",
zelde de man. Na enkele oogenbllkken Is
de agent met tal van Inspecteurs er op
uitgegaan, het nieuwe spoor volgend.
Wederom heeft de bende der auto
bandieten een slachtoffer gemaakt. Eenlge
dagen geleden werd een aanslag gepleegd
op Iemand, die Carouy aan de politie ver
raden hadthans heeft weer een dergeigke
wraakneming plaats gehad te Mouse Malsons
by Nancy.
Een zekere Charles Planchet, een schryn-
werker, was 's middags omstreeks half vier
bezig met de herstelling van een wagen,
toen een jonge man plotseling voor hem
kwam staan en zonder een woord te spreken
i bout portint verscheidene revolvercchotcn
op hem loste. Chsrles Planchet werd doo-
deigk getroffen. De'moordenaar vluchtte
In de richting van het bosch van Fram-
bols. De aanwezige werklieden herkenden
hem echter. Het Is een bekend anarchist,
BUI genaamd en ongeveer 20 jaar oud.
De werklieden verklaarden, dat Bill Rel-
nert heeft willen wreken, daar deze door
Planchet aan de politie verraden was.
Dc geheele gendarmerie en politiemacht
van Nancy doorzoeken de bosschen ln de
omgeylng. De naburige politiebrigades
zgn terstond van den moord In kennis
gesteld.
Een naaister te Nazcy, mej. Bellot, die
ook mededeelingen omtrent de autoban
dieten aan de politie heelt verstrekt, heeft
sedert tal van dreigbrieven ontvangen. Zy
heeft nu een schuilplaats moeten zoeken.
DUITBCHLARD.
Onder enorme belangstelling van de zyde
van het publiek Is voor de Bertynsche
rechtbank de behandeling voortgezet van
de zaak van den moordenaar Trenkler.
's Morgens vroeg stonden de menschen al
In lange ryen te wachten en vooral dames
verdrongen zich voor den ingang van het
gebouw.
De moordenaar, die aan hevige long
tering ïydt, maakte nu een rög treuriger
Indruk dan den eersten dag. Hg zit ineen
gedoken in de beklaagdenbank en scbynt
niet deel te nemen aan wat er om hem
heen gebeurt. Als de voorzitter hem vraagt,
of hg zich sterk genoeg voelt om aan de
behandeling der zaak te kunnen deelnemen,
antwoordt hy: ,Js, Ik zou gaarne willen,
dat de zaak werd afgehandeld". De ver
dediger verzet zich echter hiertegen, omdat,
naar hy mededeelt, de beklaagde In deze
dagen reeds tweemaal een hevige bloed
spuwing heeft gehad. De verdediger vroeg
daarom uitstel van de behandeling voor
onbepaalden tyd. Ook de gevangenisdokter
achtte uitstel van de behandeling gewenscht
met het oog op den ziektetoestand van
den beklaagde.
Terwyi deze besprekingen gevoerd
werden, kreeg de beklaagde in de recht
zaal weer een bloedspuwing.
Op verzoek van den off cler van justitie
werd nu de behandeling der zaak voor-
tooplg voor één dag uitgesteld.
Berlijn, 9 Mel. In de vergadering van
het Huls van Afgevaardigden riep heden
de voorzitter den sociaal-democraat Bor-
chardt herhaalde malen tot de orde en
dreigde hem uit de zaal te laten zetten.
Borchardt antwoordde dat hy niet van zgn
plaats zou wyken. Daarop sloot de voor
zitter de vergadering. Na de heropening
weigerde Borchardt den onder-voorzitter
opnieuw zgn plaats te verlaten. Daarop
verscheen een luitenant der politie met
vier agenten en zetten Borchardt, die
heiligen weerstand bood, bulten de zaal.
Toen Borchardt by de voortzetting der
vergadering weer In de zaal verscheen en
weer op den elsch om heen te gaan met
een weigering antwoordde, werd hy op
nieuw met geweld door de politie bulten
de zaal gebracht.
Men zal zich herinneren, dat eenlge
maanden geleden de juwelier Schulz, In
de AI:e Jakobstrasze, te Beriyn, met vrouw
en dochter vermoord werd door den
slotenmaker Trenkler. Men dacht toen
eerst aan moord, gevolgd door zelfmoord,
maar dit denkbeeld liet men spoedig vaten,
toen ook diefstal geconstateerd was, o. a.
van een spaarbankboekje. De moordenaar
liep nu ln de val, zoodra hy gelden op
dit boekje trachtte te innen.
Thans Is deze moordzaak door de
rechtbank te Beriyn In behandeling genomen.
De moordenaar zit er biykbaar volkomen
ongeroerd by, hy geeft geen teeken van
berouw.
In antwoord op de vragen van den
president zegt de moordenaar, dat hg 29
jaar oud is en al meer wegens diefstal tot
gevangenisstraf veroordeeld Is.
Of hg vooraf het voornemen had gehad
de drie menschen te dooden? vroeg de
president. Neen, het was alles te spoedig
In zgn werk gegaan. Wel had hy het plan
opgevat, eens een juweelenwinkel te plun
deren. „Voor my heeft het nieuwe altyd
een groote bekoring", zei hydaarom kon
hy uienlang voor winkelkasten staan I En
dan dacht hg er vaak over na, hoe hg In
het bezit van edelgesteenten zou kunnen
komen.
Den winkel van Schultz kende hy van
vroeger al en daarom had hg besloten
daar zgn slag te slaan. Hy had echter
niet geweten, dat de familie Schulz uit
drie leden bestond.
■ELRIE.
In een Belgisch plaatsje ontstond in
een danszaal een gerecht lunchen twee
jonge lieden. J. Qwierp een glas naar
het hoofd van C. L. die, aan 't voorhoofd
getrcffen, Ineenzakte. Q. greep hem toen
by het hoofd en sleepte hem de straat op,
om hem af te maken. L. slaagde er In op
te slaan en te vluchten. Een tiental meters
verder gekomen keerde hy zich om en
loste een revolverichot.
O. werd niet getrcffen, maar de kogel
trol een vrouw In den bulk. Men heeft
den kogel niet kunnen verwyderen en de
toestand van het slachtoffer ls hopeloos.
L., die verdwenen was, Is Maandag
aangehouden en In de gevangenis van
Charleroi opgesloten.
BEOERUIRD.
Amsterdam, 8 Mei. Een hoogst ernstig
geval van gzsverstlkklng heeft zich Dinsdag
Wenn der Tag erichelnet.
Lass am Ziel una sein
Als de morgen komt
De morgen en mét hem 't alom ont
waken, het leven en de liefde, de zékere
belofte
Als de morgen komt en sterkt en ver
kwikt, vertroost en bemoedigt, levenskracht
geeft aan zoovelen, wlen 't in het nachte-
igk duister zoo bang te moede werd
Als de morgen komt, Is de strQd ge
wonnen.
Voor velen, niet voor allen.
Daar zgn er, die als de Javaan Saïfjah
alles verwachten van den komenden dag
en, als hy, ervaren, dat er niemand Is op
het pad, dat van Badoer leidt naar den
Kepatanboom
Daar zgn er, voor wie de zon geen
warmte, geen troost en geen kracht brengt,
die de hinden voor de oogen houden,
als om den nacht terug te roepen, die
week voor zulk een morgen.
Voor sommigen Is, mét den morgen, de
strQd verloren.
En daarom begtypen we het zoo goed,
dat uit veler bedroefde harten de bede
rgst, die we aan het hoofd van dit opstel
plaatsten. Heer geef, dat we ons doel be
reikt zullen hebbenals het morgen
wordt
De Zlerlkzeesche Zangvereenlglng
„Muslca" zal op haar tweede winter-
concert ten gehoore brengen het schoone
werk van den Zweedschen componist
Niels W. Qade, „Die Kreuzfahrer" en
naar aanleiding daarvan wcnschen we
bier weder een kleine beschouwing te
plaatsen, die mogeiyk de kennismsklng
zal vergemakkeiyken en het genot ver-
hoogen.
Voor we daartoe overgaan echter eene
opmerking.
wg hebben dit werk te beschouwen
als de aantrekkeigke vorm, waarin uit
drukking wordt gegeven aan de zooeven
uitgesproken gedachte.
Dichter en componist wenschen In dien
zin begrepen te worden en, zóó beschouwd,
wint de compositie aan schoonheid niet
alleen, maar, los van den vorm, bevat zy
ln zich den waarborg voor het steeds-
sant'rekkeiyke en altyd-nieuwe.
Dit neemt niet weg, dat de keuze van
den vorm, de stryd om de bevrydlng
van Jeruzalem, een zeer gelukkige was.
De geschiedenis van de kruisvaarders
geeft gelegenheid om den bangen stryd te
schilderen, die ter bereiking van het
schoone doel noodlg Is, een stryd, waarin
moedeloosheid ons vaak overvalt, waarin
onze weerstand vermindert, ja twyfef aan
de elndeiyke, zoo vurig begeerde over
winning vaak opkomt een stryd, die
den zwakken mensch doet bidden: Heer,
als de morgen komt, laat ons dan zya
»n bet einde van onze reis....
De aanstichter der kruistochten was
Paus Llrbanus II, die op de groote kerk
vergadering te Clermont (1095) met kracht
aandrong op de bestrydlng van den Islam
en de bevrydlng van het heilige graf. Op
de vele geestetyken en edelen, die van
alle landen tot bywonlng dezer vergadering
waren opgekomen, maakten zyne bezie
lende woorden zulken Indruk, dat zy
onder de leuze „Ood wil bet!" besloten
een tocht naar het heilige land te onder
nemen.
Een zekere kluizenaar, Peter van Amlens,
trok van land tot land om de geloovlgen
ten strgde tegen de ongeloovlgen op te
roepen en, slecht voorbereid, zonder orde
of tucht maar vol geestdrift werd de reis
aanvaard.
Eindeigk In het heilige land aangekomen,
na tal van gevechten en belegeringen,
verrezen de torens van Jeruzalem voor
hunne blikken. Vol heilig vuur begon de
aanval op de stad, die zich juist In de
macht der Egyptische Tatlmlden bevond.
Na een maand stand gehouden te hebben,
viel ze elndeiyk, op 15 Juli 1099, na een
vreesetyk bloedblad, den Christenen In
handen.
Zie hier, In het kort, wat de geschiedenis
ons omtrent dc (eerste) kruistocht leert.
De verbeelding en de overlevering
hebben echter aan deze enkele feiten veel
toegevoegd en In het koorwerk vinden we
veel van 't geen naar het ryk der sagen
moet worden verwezen, terug.
In het werk treden op Armlda (sopraan),
Rlnaldo (tenor) en Peter de Kluizenaar
(bas). Voorts zgn er koren van pelgrims
en van geesten der duisternis en sirenen.
Wie Peler dr Kluizenaar was, zelden
we reeds; omtrent Armlda en Rlnaldo het
volgende:
Armlda komt In Tasso's „Das befrelte
Jeruzalem" voor als eene verleldetyke
jonkvrouw, vertrouwd met al de toover-
kunsten van het Oosten. Op bevel van
haar oom, den Koning van Damascus,
tracht zy verdeeldheid te brengen onder
de Chrlsteiyke bevelvoerders die voor
Jerusalem gelegerd zyn. Met een list
gelukt het haar, een tiental hunner mede
te troonen, die ze ten slotte gevangen
houdt te Oaza.
Rlnaldo, een jonge ridder, weet echter
zyn wapenbroeders te verlossen en om
zich op hem te wreken lokt Armlda hem
naar een toovertuln te Antlochlê, waar een
tooversiiap op hem nederdaalt.
Daarmede is de geschiedenis nog we!
niet uit. maar aangezien deze episode ook
In de „Kreuzfahrer voorkomt la het verdere
gedeelte daarvan, voor ons hier zonder
belang.
Het eerste gedeelte van het werk be
handelt den tocht door de woestyn.
Een weemoedige stemming spreekt er
uit het gezang van de pelgrims en vrouwen,
die klagen over de schroeiende hitte, die
alles doet verdorren, over de elndelooze
zandzee, waarin zelfs de enkele bronnen
uitgedroogd zyn. Hoevelen zyn reeds om
gekomen en de overbiy venden, zyn het
meer dan schaduwen van 't geen ze ge
weest zyn?
Peter spreekt hen echter moed In;
spoedig, zoo verzekert hy, zal Ood ons
brengen tot ons doel. Vertrouw op Hem.
Zondt gy versagen ln den zoo moedig
aangevangen heiligen stryd 1
Rlnaldo antwoordt: Toorn niet, vrome
vader1, wy zullen den stryd ten einde
atryden en ln de schoone solo die dan
volgt, hoort men het thema van het kruls-
vaardersgezang, dat ln het werk telkens
weer wordt aangetroffen.
De moed Is teruggekeerd en Peter's
woorden: „ten strgde, Ood wil het!"
worden door het koor vele malen herhaald.
Dan volgt het nachtgebed, waarin be
scherming wordt gevraagd voor allen die
van verre kwamen en waaraan ook de
woorden zyn ontleend, die we aan het
hoofd van dit opstel plaatsen.
Deel II vangt aan met een dans van de
nachtgeesten. Op een wenk van Armlda
Is echter alles stil. Dan overlegt deze,
hoe ze de kruisridders zal kunnen ver
delgen. Ik heb reeds gedaan wat Ik kon,
zegt ze, ik heb de bronnen doen uitdrogen,
Ik heb de pest onder hen doen uitbreken,
maar niets heeft geholpen, Ik streed tegen
het kruis I Ik zal nu met andere middelen
trachten te zegevieren.
Ha, daar ls Rlnaldo 1
Ik zal de geesten bevelen deze woestyn
In een lusthof te veranderen. Ik zal een
palels doen bouwen met koepels van goud
en diamanten zullen. Ik zal bronnen doen
ontspringen en sirenengezang zal ik doen
hooren
Als by tooverslag verandert de omgeving
In een lusthof en de sirenen zingen het
verleldeiyksle lied.
Rlnaldo Is natuuriyk zeer verwonderd,
zyn eerste gedichte is, deze plek te ver
laten, maar de liefelijke omgeving en de
heerlijke muziek boelen hem zoozeer, dat
h.y toeft en elndeiyk Insluimer!. Armlda
wekt hem echter en als Rlnaldo ontwaakt
vraagt hy haar, wie ze Is en wat al dit
schoons beteekent. Byna gelukt het Armlda
hem in hare netten te verstrikken, doch
uit de verle klinkt het kruisvaarders gezang
en dit brengt hem weer tot de werkeiyk-
heid terug. Moedig wendt hy zich af en
slemt In met het schoone gezang. Armlda
en de sirenen wagen nog een laatste
poging, maar als ook deze mislukt, wen-
tchen ze de tooverwereld naar de andere
wereM en de gehoorzame geesten doen
weer alles verdwynen.
In het 3: gedeelte vinden we het leger,
optrekkend naar het heilige doel, Jeruzalem.
Vol nieuwen moed beginnen zy den dag,
terwyt Rlnaldo zich, vol berouw over zyn
weinige standvastigheid, by hen aansluit
en om vergeving bidt.
Maar de krachten zyn uitgeput, de tocht
duurde al zoo lang en de vermoeienissen
waren zoo groot
Peters krachtige woorden zyn echter
andermaal In staat om nieuwen moed te
schenken en zie, weldra In Is het hem
gegeven de nabyheld van de heilige veste
aan te kondigen. Dan ls alle leed geleden
Jerusalem, het doel der reis, Is bereikt I
De Kluizenaar begeeft zich in vroom
gebed en allen bidden mede.
Maar de stryd moet nog gestreden I
Oiypt de wapens, klinkt het alom. Maar
wie of wat kan weerstand bieden aan
zooveel geestdrift, de halve maan zal
wyken voor de kracht van het kruis.
De zega wordt bevochten, en uit alle
monden en vele, vele malen herhaald,
klinkt het Hosanna I
Ziehier een korte uiteenzetting van
hetgeen we Maandag zullen kunnen
hooren. Wie In de gelegenheid Is, ver-
zulme niet te gaan luisteren. Dat de
vereeniglng, die ons reeds eenlge schoone
avonden schonk, ook thans weder succes
moge hebben, Is onze harteiyke wensch.
