Vrijdag 29 Maart 1912.
Derde Blad.
Oorlog tahen llalië on Torkijo.
(ZS ierikzeesoh
C o u r a n t).
NIEUMfSTIJDINBENL
Qemengd Nieuws.
ZlGIUkZEEStiHE&ft NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprjs vin dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAG en VRIJDAG verschjnt, li
voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per |aar bj vooruitbetaling.
68ste JAAR6AN6. No, 9216
Wltgnver-Hoofdredaofoup i A. FRANKEL.
Radnotesir I. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regelt 30 ctt., meerdere regelt 10 ctt.
Groote lettert worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden det Maandags-
Woensdags- en Vrjdags-mlddags ulterlQk S ara.
Alle betalingen moeten geschieden b(j den Olreoteuri A. J. DE LOOZE Jr., Hoek Schuilhaven, Zlerlktee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
De Temps hangt een droef verhaal op
van de wjze waarop de Itallaaniche
troepen In Tripolis gedoemd zjn hun
dagen gevechtlooi op het oorlogiterreln
door te brengen. „Nu de verwachting,
dat na den terugkeer uit HallS van generaal
Caneva In Tripolis de opmartch naar het
binnenland beginnen zou, niet verwezen-
lykt Is, heelt zich aldus echr||ft het
blad een diepe neerslachtigheid van
de troepen, die reeds bQna zei maanden
niet buiten hun loopgraven geweest zijn,
meester gemaakt. Sommige soldalen plegen
zelfmoordterwijl anderen krankzinnig
worden. Zelfs heeft men de troepen uit
hun gewone standplaatsen moeien ver
plaatsen, om ze tenminste de Illusie van
In beweging te zjn te geven.
Ook de burgert beginnen ontmoetlgd te
worden. De liallaantche kooplieden klagen
over den invoer van producten uit Malla
en Tunis, welke tegen hun koopwaren
gaan concurreeren. ZJ ver'angen een
wjzlglng In de douane-tarieven.
«HERIK*.
De eigenaart van de kolenmjnen weigeren
deel te nemen aan een conferentie te
Cleveland en wijzen alle elschen van de
mijnwerkers van de hand. Zij verklaren,
dat zQ zich niet meer kunnen verbinden
tot een nauwkeurige nakoming van de
contracten met de kolenhandelsart en de
spoorwegen, gedurende de eerstvolgende
drie maanden. Men beschouwt dit alt een
voorbereiding voor de staking.
De kolenprfjzen tijgen.
De onderhandelingen van hetverzoentngs-
comlté, dat uit 8 mijneigenaars en 8
mjnwerkers Is samengesteldworden
voortgezet. De staking zou 375,000
arbeiders omvatten.
Volgent een bericht uit Chicago stellen
agenten van de regeering der Uole een
onderzoek In naar een beweerde kolentrust
In Illinois, New-Vork, Penniylvanlë en
andere stalen. Dit heelt ook Roosevelt
bj de laatste groote staking gedaan en
men beschouwt het als een middel, om
der regeering de mogeljkheld In te gijpen
te verschaffen.
SPANJE.
Uit Madrid wordt gemeld, dat te Bilbao
bj de hoogovens kolengebrek merkbaar
Is. Men heeft besloten het bedrjf te be
perken, wat een vermindering van het
arbcldtpertonee! tengevolge zal hebben.
De mjn-elgenaars van Asturlë hebben
de regeering medegedeeld, dat zj de door
de mjnwerkers verlangde Ioonsveihooglng
niet kunnen toestaan. Een algemeene
staking schijnt te wachten te zjn.
Als datum wordt 10 April genoemd. De
prjzen der kolen zijn hier en daar met
meer dan 100 percent vermeerderd. De
regeering zal bj de heropening van het
parlement een voorstel Indienen Inzake de
regeling van het mjnbedtjf en vaststelling
van het ralnlmum-loonbeglnseL
ENGELAND.
De gevolgen van de staking doen zich
overal gelden en In het wetten vooral
nemen nood en gebrek hand over hand
toe. De Dally Telegraph berekent, dat be
halve de mjnwerkert thans reeds 900.000
mentchen werkloos zjn. In Mlddletborough
stonden honderden mannen en vrouwen
In een stortregen voor het stadhuis, om
zich te laten Intchrjven voor het ver
schaffen van levensmiddelen. In verschil
lende plaatsen wordt tusschen vrouwen en
kinderen gevochten, om de duurder ge
worden levensmiddelen te bemachtigen.
In Wales worden winkelt geplunderd, ook
In Rhot, graafschap Pembroke, Is een
winkel leeggeroofd. Van de 700 000 kinderen,
die In Londen de gemeente-scholen be
zoeken, worden er 40 000 door de stad
gevoeden vermoedelJk zal men de
Paaschvacantle niet houden, om met die
voeding te kunnen doorgaan.
De treinenloop wordt steeds meer ver
minderd, en wanneer de staking niet
elndlgd, zet de electrlsche tram In Londen
den dienst stop, en komt haar personeel
op straat te staan, vóór het einde der
maand. De ondergrondsche spoor stopt
des Zondags niet meer aan verscheidene
stations.
Het aanlal stoomschepen, dat stil ligt In
de verschillende havensteden, wordt Immer
grooler.
Vooral In Southampton Is de nood onder
de werkloos geworden zeelltden groot.
Dat de post niet geregeld wordt vervoerd
en bezorgd Is van grooten invloed op het
zaken-leven.
Ouy Bowman, journalist, en de twee
gebroeders Buck, drukkers, zjn veroor
deeld retp. tot 9, 6 en 6 maanden dwang-
aibeid, wegens de publicatie van een open
brief In de Syndicalist, waarin de Brltiche
soldaten worden opgehitst, aan het gegeven
bevel geen gevolg te geven, wanneer hun
mocht worden gelast op stakers te schieten.
Londen, 26 Maart. De tamenspreklng
van mjnetgenaart en werklieden heeft tot
geen resultaat geleld. De elschen der
mjnwerkrrt (f 3 45 voor de mannen en
f 1,80 voor de jongens per dag) werden
door de mjnelgenaart verworpen.
KEL8IË.
Een ernstig ongeluk heeft bj den tunnel
bouw te Laeken plaats gehad. Het werk
geschiedde met de uiterste voorzichtigheid,
daar de bodem aan zandvertchulvlngen
onderhevig Is. Hieraan wordt dan ook de
oorzaak van het ongeluk toegeschreven.
Door de dreuning van een voorbjrjdenden
trein geraakten een aantal palen van Jzer-
beton, die tot een hoogte van 10 meter
opgestapeld te drogen stonden, In werking.
Één der dlchtstbjstaande werklieden hoorde
een luid gekraak en wat nog juist In staat
zjn mede-arbeiders toe te roepen zich In
veiligheid te stellen, toen de geheele massa,
te samen een gewicht van 20 000 kilo
uitmakend, naar beneden stortte en ge
deeltelik op een huls terecht kwam. Alles
wat zóó spoedig In zjn werk gegaan, dat
een tiental arbeiders onder de pulnhoopen
van het hult en de betonbalken werden
bedolven. Een ontzettend noodgegil steeg
op. Van alle kanten spoedde men zich
naar de plaats det onhellt en begon men
het reddingswerk. Na een uur van In
gespannen arbeid wat men er In geslaagd
alle bedolven werklieden te bevrjden;
twee waren op slag gedood, terwjl een
derde korten tjd na het ongeluk aan zijn
wonden bezweek. Bovendien zjn nog een
aantal arbeiders gekwetst, van wie eenlge
zeer ernstig. De drie gedooden zjn ge
huwd en laten een talrjk gezin achter.
Wonder boven wonder kwamen de be
woners van het gedeelteljk Ingestorte hult
er zonder lettel al. De heer det huizes,
die met zjn dochter alleen thuis wat,
bevond zich toevallig In een ander gedeelte
van het huls, toen het ongeluk gebeurde.
Het meisje, dat zich op de eerste ver
dieping bevond, moest echter met behulp
van een ladder door het raam het hult
verlaten, daar de trap geheel was weg
gerukt.
Het parket wat spoedig ter plaatse om
een onderzoek naar de oorzaak der ramp
In te stellen. Het ongeluk trok den ge-
heelen dag een massa nieuwsgierigen.
Tegen de baronet Vaughan, de
onwettige echtgenoote van wjlen Koning
Leopold 11 van België, lt door den Belgi
schen staat een proces aanhangig gemaakt,
nadat een kamerdienaar van den overleden
monarch onder eede heeft medegedeeld
dat zj In de laatste dagen vóór 't Konlnga
dood twee koffers met effecten, ten bedrage
van 60 mlllloen, zou hebben ingepakt en
verduisterd.
D© „Ooeana".
De schatten, die de verongelukte
„Oceana" bevatte, waren bj „Lloyd" ver
zekerd. Dinsdag diende de stoomboot-
maatschappj haar eltch in, Donderdag
reedt werd deze volledig uitbetaald.
Natuurljk Is dut, wat door de duikers
naar boven wordt gebracht eigendom van
de verzekerlng-maatschappj. Dit werk zal
buitengewone moelljkheden ontmoeten. De
duikers zullen zich een weg moeten banen
naar een lade, waarin een sleutel ligt, die
nu waarschjnljk door het zeewater reedt
Is verroest. Met dien sleutel zullen ze een
geheime la moeten openenen, waarin een
andere sleutel zich bevindt, welke past op
de kist, die het goud en zilver bevat. Toch
wanhoopt de kapitein, die met het reddings
werk Is belast, er niet aan, deze zwarlg
heden het hoofd te kunnen bieden.
Het nieuwe drama te Rijswijk.
Zaterdagmorgen heeft zich zooals
wj reedt mededeelden aan den RJt-
wjktchenweg, In een woning, staande In
de rj hulzen niet ver van de Laakhaven,
een drama afgespeeld, dat, helaas, naar
alle waarschjnljkheld, het leven zal kotten
aan den 36-jarlgen zoon, oud-rjksontvanger
te Overtchle van den heer R. een
gepenslonneerd luitenant-kolonel.
Aan de Haagsdie Crt. onlleenen wj de
volgende blzonderheden:
Tegen 10 uur ging de zoon n.l. In een
vlaag van waanzin, met een geladen
revolver gewapend, het huls uit, en belde
aan bj een paar hulzen verder wonenden
Inspecteur van politie.
Óp zjn vraag, ol de heer des huizes
thuis wat, moest ontkennend worden ge
antwoord, waarop hj dreigde te zullen
schieten, wanneer men hem niet te woord
stond. Ten slotte ging hj echter weer
naar huis, doch spoedig verliet hj dat
weer, om nu In de richting van RJswJk
zjn weg te gaan.
Inmiddels was de politie gewaarschuwd,
en juist kwam deze ter plaatse aan, toen
de waanzinnige weer naar binnen ging,
na eenlge schoten op één der agenten
gelost te hebben, waarvan een kogel door
diens pet ging.
Oogenbllkkeljk ging daarop een andere
agent den man achterna, doch deze,
Inmiddels de trap naar boven opgegaan
zjnde, vuurde van boven af naar den
agent.
Toch waagde deze zich ten slotte naar
boven, waarop de waanzinnige zich In
de kamer terugtrok.
Een agent posteerde zich daarop In een
kamer, gelegen tegenover die, waar de
man zich in bevond. HJ had n.l. het
plan den jongen man te beletten het huls
binnen te dringen, daar hoogstwaarschjnljk
anders zéér ernstige gevolgen niet te
vermjden zouden zjn geweest.
Telkenmale echter, als de agent zich
vertoonde, vuurde de ander op hem.
Wonder boven wonder bekwam hj geen
noemenswaardig letsel, eens drong echter
de kogel door zjn mouw en ontvelde niet
ernstig den arm.
Zoo duurde die toestand van zenuw
achtige spanning een heel uur lang,
wellicht nog meer moest de agent daar
met gevaar voor zjn eigen leven waken
voor de veiligheid der ouders en Intusschen
stonden bulten drommen menschen den
uitslag af te wachten.
Hoe groot het gevaar voor die toe
schouwers was, waarschjnljk was er
niemand, die 't besefte, maar als de
waanzinnige 't in zjn hoofd gekregen had,
van 't balkon, dat aan de kamer, waarin
hj zich bevond, grensde, op de menigte
te schieten, de ramp ware niet te overzien
geweest.
Oelukklg waren echter zjn gedachten
volledig geconcentreerd op de handelingen
van den agent, die telkenmale poogde den
jongen man te overvallen.
Na een uur van spanning, telkens het
gevaar loopende doodgeschoten te worden
wist de agent ten slotte, waartoe waar
schjnljk zjn te overspannen zenuwen
wel meegeweikt zullen hebben, niets
anders te doen dan van zjn revolver
gebruik te maken.
Het schot drong den jongeling In het
hoofd; levensgevaarljk gewond werd hj
per auto naar 't ziekenhuis vervoerd.
Inmiddels waren de hoofd-commlssarls,
evenals de olficier van justitie, aangekomen,
die direct een onderzoek naar het voor-
geva'lene instelden.
Tot zoover geven wj, wat wj onmlddel-
1 jk na 't gebeurde wisten te weten te
komen.
De werkvrouw, die juist voor 't eerst
dien dag bij de familie R. werkzaam was,
vertelde nog 't volgende:
„Tegen 10 uur hedenmorgen hoorde Ik
een vreeseljk lawaai In huls, 't was ret
of er met zware voorwerpen gegooid werd.
Toen Ik mj ging overtuigen wat er
voorviel, stelde mevrouw mj gerust, doch
even daarop hoorde Ik schoten ln huls.
DoodeIJk verschrikt holde Ik de gang
in, waar een zware kruitdamp hing.
Onder aan de trap stond een agent met
een revolver In de hand, terwjl van boven
af telkens geschoten werd.
Van schrik verborg Ik mj schter den
agent en was te verbouwereerd om weg
te loopen.
Zjn oude vader riep maar telkens: „Ga
toch weg, laat hj maar op mj schieten,
pas toch op, dadeljk raakt hj jelui nog!"
Toen echter de eerste schrik wat voorbj
was, maakte Ik oogenbllkkeljk, dat Ik uit
mjn gevaarljke positie wegkwam. De
rest weet u".
Het arme mensch zag er vreeseljk
ontdaan uit, en slechts met horten en
stooten kwam bovenstaand verhaal er uit.
Nader vernemen wj, dat ln aanmerking
genomen het kaliber van de polllle-revolver
en dat van de revolver, waarmee de man
op de politie heeft gevuurd, de levens-
gevaarljke wond waarschjnljk veroorzaakt
is door een schot van den waanzinnige zelf.
Omtrent zjn vroeger leven wordt ver
teld, dat hj altJó een In zichzelf gekeerd
jongmensch was, zich nooit of bjna niet
met Iemand bemoeide, maar altjd zjns
weegs ging.
Reeds vroeger was hj, naar de reeds
hierboven bedoelde nabjwonende Inspec
teur van politie Van Rossen meedeelde,
komen vragen, hem 's nachts niet te
komen hinderen met allerlei uilroepen,
waardoor hj In zjn nachtiust werd
gestoord.
De heer Van Rossen vermoedde te doen
te hebben met Iemand, die niet wel bj
het hoofd was en liet de zaak voor wat
zj naar hj veronderstelde was.
Hoe het ook zjn moge, diep Is het
medeljden met de zwaar beproefde ouders,
die hun zoon moeten missen, daar deze
aan de gevolgen zjner wonden Is over
leden.
Vrouwenkiesrecht. Het kiesrecht-
onrecht, den vrouwen aangedaan, Is veel
dieper en wreeder dan eenlg kiesrecht-
onrecht den mannen aangedaan. Het
brandmerkt de vrouwen als innemende een
ondergeschikte plaats In de gemeenschap.
Onze kieswetten verklaren, dat een vrouw,
omdat zj vrouw l>, ongeschikt is om deel
te nemen aan de zaken van den Staat.
ZJ heelt geen stem In het maken van
de wetten, die haar naar de gevangenis
zenden, als zj ze schendt. Deze onduld
bare onrechtvaardigheid Is niet minder
grievend, omdat vele vrouwen haar kalm
aanvaarden. Mlllloenen mannen hebben
geen kiesrecht om allerlei redenen, maar
geen enkele Is verstoken van kiesrecht,
omdat hj man Is.
Het klesrechtvrasgsluk Is urgent ge
worden door de vrouwenbeweging.
Welke tactische fouten zj ook gemaakt
hebben (en menschen, wlen het zoo diep
zit, moeten wel veel fouten maken), de
stijdbare voorvechtsters voor de vrjheld
der vrouwen hebben het resultaat bereikt,
dat thans een kiesrechthervorming nood-
zakeljk en dringend Is geworden. Na een
paar jaar zullen wj vergeten zjn, wat zj
op deze of gene meeting voor dwaas
gedaan hebben, wat zj met dit of dat
venster gedaan hebben, en zullen wj ons
enkel herinneren hun lange onverschrokken
worsteling, hun heldenmoed en zelfopoffe
ring met de overwinning tot slot.
Het zou een cynisch verraad zjn, als
het gevolg van jarenlange Inspanning en
strjd van den kant der vrouwen zou zjn,
dat 't kiesrecht werd uitgebreid tot 4
mlllloen mannen, en 't onrecht, den
vrouwen aangedaan, werd niet hersteld,
ja zelfs verscherpt.
Grenshlstorles. Boer Holthaus In
't Emmerlkiche wist over de grenzen 'n
rood-bont kalf staan.
„Doe Fritz", zei hj lot zjn knecht,
„kannst 'n Fü if-mark verdienen I"
Jio", zei Frllz, „das 'st koell"
Fritz wist wel wat er te doen was, kende
't klippen van de zweep.
„Frltz", zei boer Holthaus, „doe gehst
nao Holland oend haolst ml dao von Spiek
'n rotboentes Kalb.
Frltz ging op het hek van de welde
zitten, liet zjn beenen bengelen en dacht na
„Holthaus", zei Frltz, „Mlttag haol Ich 's'
„Moes doch warten bis Abend, Frllz,1
meende de boer.
„Lis ml, MlttaJ haol Ich 's."
Na twaalven stapte Frltz den weg op, 'n
leegen zak op den kruiwagen. Hij ging
den grooten weg van 't Pruisische naar
'I Hollandsche land. BJ den zwarten ade
laar keek hj even schuins en zei„Koeten
Tag tsoesammen" tegen de groene douaniers.
BJ den steenen paal met Nederland tikte
hj tegen zjn hoed, als kommiezen met de
zllveren-blezen-petjes op, hem aanhielden
en naar zjn kruiwagen wezen.
„Nlchts derln, Herrschaftent"
Frltz kwam op de hofstee, waar 't rood
bonte kalf stond.
„Koelen Tagl Ich soil 't Kalb holen für
den Holthaus 1"
„Kom derln", zelde de boer.
'n Oroote hond sprong grommend op,
keek loerend naar Frltz met den zak.
„So, Hiindschen, kom mail" En Frltz
lokte den hond tot zich, aaide 't beest
over den kop.
„Doe kanns ja op den dag 't kalf nlcb
aoverkrlegen vroeg de boer.
„Macht nlchts", zei Frltz, met een knip
oogje „lais ml roehlg gehn."
Fritz lokte den hond, voerde hem stukjes
spek en als 't beest vertrouwd met hem
raakte, wip schoof hj den hond den
zak In, bond hem op den kruiwagen en
ging terug naar de grenzen.
„Ich komme zuruch I" riep hj tot den boer.
Deze stond verwonderd te kjken. Veel
smokkelgeschledenlssen had bj al beleefd,
maar wat Fritz van boer Holthaus nu op
klaarlichten dag ging uitvoeren, neen, daar
was hj nog niet achter. En dan die hond
In den zak, wat moeit dat nou?
Frllz suste Bello, die eerst geweldig te
keer ging doch onder 'I regelmatig bewegen
van den kruiwagen al gauw bedaarde en
zjn janken staakte.
Frltz ging weer den Nederlandschen
steen voorbj, naderde zwart en wit. Voorbj
den adelaar klonk het: „Halt, nlchts zu
revldleren
„Nel, Hernchaflen, nlchts I"
„Uud da?'' 'n Groene douanier wees op
den zak.
Sltzt 'n grosze Hoend d'rln. Oend wenn
Ich den Sack offne, geth er ml doerehl"
„Ja, ja, das glanben wlrl Lassen Sieaber
sehenl" En de douaniers namen den zak,
openden hem. Roetsch I Bello vloog er uit,
jankend, staart tusachen de beenen, grenzen
over, naar zjn baas terug.
Douaniers keken op hun neus, draalden
hun knevels om zich 'n houding te geven.
„Dao seh noen an, klaagde Fills
kann Ich jao den Hoend zuiückholen, 'n
halbt Stoer.de laufen I"
„Warurn lührten Sle lbm nlch am Sell?"
„jao," antwoordde Frltz, „Ich kann doch
'n Hoend nlch schleppen überdenWeg?"
Douaniers gingen het Zollamt binnen,
Heten Frltz teruggaan om zjn hond te
halen.
Toen Frltz weer bj den boer kwam,
liep Bello anstlg voor hem weg. Maar
Frltz keek nu niet meer naar 't dier om,
ging den stal binnen, betaalde den boer
't rood-bonte kalf, bond het In den zak,
sloeg het zeel over de schouders en krulde
den wagen den grooten weg op, over de
grenzen.
BJ 'I Zollamt stonden weer de kelzerljke
grenswachters.
Ze grinnikten toen ze Frltz zagen komen.
„Er sltzt wieder d'r In, Herrschaftent"
„Schön," riepen ze uit de verte, kwamen
zelfs den weg niet op om den zak te zien.
„Sle konnen wohl durchgehen I" ZJ be
duidden het Frltz met een Hautaine hand
beweging.
„Dank schön. Herrschaften, koeten Tag,"
zei Frltz en hj floot een liedje achter den
piependen kulwagen.
En Boer Holthaus In 'I Emmerlksche
riep „Donnerwetler," toen hj om vier uur
In den middag het rood-bonte kalf van
't Spieck, van over de grenzen, In zjn
eigen stal zag staan.
Een meevaller bij een erfenis.
Woensdag zou door de erfgenamen van
een te Flnkum (Friesland) overleden
schipper de Inventaris worden opgemaakL
Tot de nalatenschap behoorde een bj
de woning van den erflater slaand hok.
Op verzoek van mr. J. W. TJsma, als
gemachtigde van één der erfgenamen, was
dit hok na den dood van den schipper
dlchtgespjkerd.
Die erfgenaam, bekend met de eigen
aardigheden van den schipper, dacht, dat
een deel der nalatenschap wel In het hok
verborgen kon zjn.
En dat hj goed gezien had, bleek
Woensdag.
Toen toch werd In twee blikken busjes
en ln een stuk doek aan zilvergeld en
bankpapier over de f 1100 te voorschjn
gebracht!
