Vrijdag 1 Maart 1912.
RONA
Van Houten's
Cacao
(25 ierikzeesohe
O o u r a n t).
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Eerste Blad.
Mr. R. J. H. PATIJN
Brouwershaven.
Uit Stad in Provincii,
ZIËItlKZEESUHË
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAQ, WOENSDAG en VR1JDA0 verichgnt, li
voor ZIerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatien In
Nederland 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eent per week, f 10
per jaar bg vooruitbetaling.
68ste JAARGANG. No. 9204.
Ottgevar-Hoofdrmlaoteiiri A. FRANKEL.
Radaotaupi I. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3. regelt 30 cti., meerdere regelt 10 cti.
Qroote letten worden naar plaattrulmte berekend.
De Inzending moet getchleden dei Maandagt-,
Woentdagt- en Vrgdags-mlddags ulterlQk S ar*.
Alle betalingen moeten gesMeden by den Dlreoteuri A. I. DE LOOZE Jr., Hoek Sdiulthaven, Zlerlkuee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
De goede Cacaosmaak is in dit
product weer volkomen ontwikkeld.
TE
Slot.
Wg hebben In ont vorig nummer de
boeiende itaatkundlge rededie onze
algevaardigde, mr. R. J. H. Patgn, te
Brouwerthaven gehouden heeft, beknopt
medegedeeld. Uit de levende toe
juichingen, die den gevlerden redenaar len
deel vielen, bleek, wat ont niet verwon
derde, dat de rede had Ingetlagen.
Na de pauze werd gelegenheid tot debat
gegeven. Hiervan maakte gebruik de heer
Boot. HQ wenichte tot mr. Patljn een
tweetal vragen te richten. Vooral ver
klaarde hQ, dat hij met die vragen nlett
onvriendelijk! tegenover mr. Patljn bedoelde.
Trouwent dat zou hem alt beatuuralfd der
Liberale .Kietvereenlglng, gelijk hl] zelde,
allerminst patten. Hg hoopte zeilt, dat
mr. Patljn zelf het zal waardeeren, dat hg
hem door zgn vragen In de gelegenheid
•telt zgn itandpunt ten aanzien van
eenige belangrijke kweilieën uiteen te
zetten. ZQn eente vraag heelt betrekking
op de Oorlogtbegrootlng over 1912.
Het It van algemeene bekendheid, dat
onze afgevaardigde bg de Algemeene
Betchouwlngen over de Staatibegrootlng
voor 1912 een lelie kritiek heelt geoefend
op het beleid der regeering, een kritiek,
die, merkwaardig genoeg, door den tQde-
Igken voorzitter van den Mlnliterraad
nietig en door anderen daarentegen
vernietigend li genoemd.
Die kritiek gold In de eertte en voor-
naamtte plaatt het lelt, dat de militaire
uitgaven onder het bewind van deze
regeering, vergeleken bg vroegere jaren,
zoo buitengewoon tterk zgn toegenomen.
Nu heeft het In zekere kringen groote
bevreemding gewekt, dat de heer Patgn
wel een lelie kritiek geoefend heeft, maar
detondankt toch geitemd heelt vóór
Hoofdituk VIII der Staatibegrootlng, het
Hoofdituk Oorlog. Atn deze schijnbare
Inconuquentle moei het worden toege-
■chreven, dat men den heer Patgn van
zekere zijde, die tpreker wel niet nader
zal behoeven aan te duiden, den zeker
minder vrlendtchappelljk bedoelden naam
van .den man van de liberale praatjet"
heeft gegeven.
Hoewel tpreker pertoonlgk de reden
vermoedt, waarom de heer Patljn zijn item
aan de Oorlogtbegrootlng niet heelt
onthouden, zoo gelood hij toch, dat onze
algevaardigde niet alleen hem, maar vele,
zoo niet alle aanwezigen, ten zeerite zou
verplichten, Indien hg In het kort zijn
itandpunt In deze wilde toelichten.
Zgn tweede, laatite vraag, betreft de
kweitle van den zoogenaamden duurte-
toeilag aan de lagere Rgkiambtenaren en
beambten, een kweitle, voor deze van
groot belang. Van toclallitliche zgde had
men hem er opmerkzaam op gemaakt, dat
de heer Patin tegen den duurte-toeilag
heeft geitemd, en nu heelt men blgkbaar
van die zgde aldus geredeneerd, die
meneer Patljn, die zoo prachtig tpreken
kan, en zulke magnifieke liberale systemen
kan ontwikkelen, li zóó weinig liberaal,
zóó weinig vrijzinnig, dat hg de mlnlmum-
IQdert onder de ambtenaren niet eent een
toelage van twintig heele guldent gunt.
Men heeft zich zelfs niet ontzien hem een
volksvijand te noemen.
Spreker behoeft wel niet te zeggen, dat
zgm Inzien hier een groot mliverstand
beitaat. En hg twgfelt dan ook niet, of
de heer Patgn zal dat mltverttand uit den
weg ruimen.
Onze afgevaardigde heeft raar aanleiding
van het betrekkelgk wetivooritel het woord
gevoerd, maar de heer Patgn zal tpreker
terttond moeten toegeven, dat zgn opmer
kingen tlechlt van formeelen aard waren,
en het beglntel, waarop hel voorttel
heette te berusten, niet aanroerden.
Spreker zou er prgt op ttellen, alt de
heer Patgn wilde mededeelenwelke
motleven hem er toe geleid hebben zgn
item aan die wetivoordracht te ont
houden.
De heer Patgn li den debater dankbaar,
dat hg hem In de gelegenheid gesteld
heeft zgn standpunt toe te lichten. Wat
het eerst» punt betreft, dat hg zgn item
aan de Oorlogtbegrootlng gegeven heeft,
en dat door debater een schgnbare
Inconsekwentle genoemd li. Spreker erkent,
dat die schgn voor sommigen bestaat.
Want slechts van één zgde In de Neder-
landtche pert li die Inconiekwentle op
den voorgrond geschoven.
Het itond, zegt tpreker, alt een paal
boven water, dat het 8e Hoofdituk zou
aangenomen worden. De heele rechterzgde
en enkele leden van llnkt zouden er vóór
stemmen. De aanneming was volkomen
zeker, hoe ook de Liberale Unie met haar
21 leden stemmen zou. Stemde men nu
teger, dan kreeg dit het karakter van een
proteit.
Een begrooting In het algemeen li geen
wet. Zg It een raming van cgfert van de
kotten, die voor een bepaald jaar gemaakt
moeten worden. Nu kan men om tweederlel
reden tegen een begrooting itemmen.
Ie. omdat men tegen den inhoud er
van gekant ii.
2e. omdat men It tegen het beleid van
den Minister, dut om redenen bulten de
begrooting gelegen.
De oorlogsbegrooting bevatte geen
enkel nieuw beglntel. De cgfert steun
den op reedt vroeger aangenomene
beginselen. Men moet toch de soldaten
In de kazernes te eten geven, en al de
vroeger gevoteerde benoodlgdbeden bekos
tigen. In de Begrooting zelve evenwel
had de Minister Colgn geen enkel nieuw
beglntel. Wel beeft hg bg de Mllltlewet
nieuwe zaken voorgesteld. Maar daartegen
heeft de heele Liberale Unie en met haar
ook hg, tchler eenparig haar stem uitgebracht.
Op de begrooting van 1912 wat echter
daarvoor geen cent uitgetrokken. Oeld
wat aangevraagd voor uitgaven, waartoe
reedt vroeger besloten wat. Moeit en
kon men nu daartegen stemmen
Moesten wg ons verklaren tegen het
beleid van den Minister? Maar naar het
oordeel van de geheele llnkerzgde It In
dezen nieuwen Minister Colgn, al konden
wg ont ook niet me! zgn nieuwe plannen
veteenigen, wat zgn beleid aangaat, veel
te prgzen. Zelfs onthielden mannen alt
Eland, Merchant en ïroclit a hun lof den
Minister niet. Tegenover zulk een Minister
stonden wg.
In den boezem onzer parlg werd toen
wel de vraag gedaan, zal hel niet den
schgn opwekken, dat wg onze stem gevend
aan de Oorlogsbegrooting, Incontekwenl
zgn. Men wat echter eenparig van oordeel,
dat, waar de begrooting slechts potten
bevalte, die vroeger gevoteerd waren, en
In het beleid van den Minister veel goedt
was, men niet tegen mocht stemmen.
Wat het tweede punt, den duurte-tocslig
betreft, tpreker verklaart, dat hg nooit in
de Tweede Kamer met zooveel tegenzin
zgn stem beeft uitgebracht. Vcorgeste'd was
In verband met de duurte, door de
droogte veroorzaakt, toeslag te geven aan
de laagst bezoldigde staatsambtenaren.
De vraag werd aan de regeering gedaan,
of er wel grond beslaat voor toeslag.
Hierop antwoordde de regeering, dat er
geen duurte heerschle. Alleen wat er
duurte van groenten en peulvruchten. En
alhoewel de regeering verklaarde, dat er
geen duurte wat, stelde zg niettemin voor
een toeslag van f 20 te geven aan de
rgkiambtenaren, die een bezoldiging ge
nieten van f 1000 of Ivger. En nu kon
tpreker aan een dergelgk toegelicht voor
stel zgn stem niet geven. Wanneer de
regeering gezegd had, er It een door-
loopende stgglng van prgzen en huren, er
bestaat aanleiding om aan hen, die lage
tractementen van rijkswege genieten, toeslag
te verleenen, dan zou spreker zeer zeker
te vinden zgn geweest om met het oog
op den gestegen levensstandaard een
wlnler-toetlag toe te itaan. Spreker It
zelf ambtenaar geweest. En tot hem zgn
onderscheidene ambtenaren gekomen met
het ve'zoek er vóór te stemmen. Maar hg
kon dit met het oog op de door regeering
gegevene toelichting vau het voorttel niet
doen.
Dezelfde kwestie It ook In den Haag-
tchen gemeenteraad behandeld geworden.
Toen it gezegd geworden, dat de hoofd-
votdlngsmlddelenaardappelen, brood,
spek goedkooper waren dan anders, en
dat alleen de peulvruchten duurder waren.
En toen tpreker ook dat vertlag onder de
oogen kreeg, en daaruit bemerkte, dat er
geen buitengewone duurte wat ten gevolge
van de droogte, toen kon hg te minder
zgn item aan het regeerlngivoorste! geven.
Maar zooalt de zaak nu geloopen It, It
zg niet uit. De Eente Kamer heeft het
regeerlngtvooritel verworpen. Met het
oog echter op de verwachtingen, die ten
gevolge van de aanneming door de Tweede
Kamer van hel regeetlngivoontel zgn
opgewekt geworden, gaat tpreker zwanger
van het plan, om bg de volgende Begroo
ting een voorttel te doen lot verhooging
der tractementen van de laagst bezoldigde
ambtenaren op grond van den verhoogden
levensstandaard, en hun een vatten wlnter-
toeilag van f 20 te geven. Een dergelgk
voorttel zou goed te verdedigen zgn. En
21000 mentchen zouden in de termen voer
een dergelgke vethooglng vallen.
Spreker dankt In de eertte plaatt de
voorzitter, den heer D. Hocke, voor de
vrlendelgke woorden tot hem gesproken
bg de opening der vergadering, en ver
volgent de aanwezigen voor de hem
getchonkene aandacht. (Daverende toe
juichingen)
De heer Frankel heeft met genoegen de
onomwondene verklaring van den heer
Patgn ten opzichte van het beglntel van
Staatipemionneering der arme ouden van
dagen gehoord. Vaak werd tot hem In
zgn hoedanigheid van voorzitter der
Federatie de vraag gr richt, hoe denkt onze
afgevaardigde, mr. Patgn, wel over de
Staattpenalonncerlng. li hg een voor
stander, of It hg een tegenstander? En
dan werd door spreker tteeds geantwoord,
dat mr. Patgn, die één der voormannen
van de Liberale Unie It, niet andert dan
«en voorstander kan zgn. De Liberale
Unie Immert heeft Inderlgd een geschrift
uitgegeven, waarin zg verklaarde te
zullen sturen In de richting der Staalt
pentlonneerlng. Later heelt zg zich meer
beillat vóór Staatipemionneering verklaard,
Bovendien was het tpreker ook nog uit
andere hoofde bekend, dat mr. Patgn het
beglntel der Staatspemionneerlng wat
toegedaan. Het verheugt hem echter nu
uit den mond van mr. Patgn zeiven te
hebben gehoord, dat hg Staatipemion
neering der arme ouden van dagen
dringend noodig acht. Hij kan daardoor
aan dt honderden, die zich op dit eiland
bg den Bond voor Staattpentlonneerlng
hebben aangesloten, die openlgke ver
klaring mededeelen. Die mededeellng zal
ongelwgfeld door ben allen met groote
vreugde worden vernomen. Spreker dankt
mr. Pa'gn voor zgn onbewimpelde ver
klaring, en houdt zich overtuigd, dat, alt
het wetiontwerp-Talma op de Invallditeits-
en ouderdomtverzekerlng In de Tweede
Kamer aan de o de komt, hg daartegen
met hetzelfde vuur en dezelfde bezieling
zal ten itrgde trekken, alt hg hedenavond
hier gedaan heeft.
De voorzitter dankte den heer Patgn
voor zgn meetterlgke rede, waaruit opnieuw
en op schitterende wgze gebleken li, dat
het mandaat van volksvertegenwoordiger
bj hem In uitnemende handen It. Met
het oog op hetgeen de liberalen ten
behoeve van het volk gedaan hebben,
hoopte hg, dat de kleurlooze middenstof
In ont land onze zgde kiezen. Hg herin
nert er aan, dat de afschifflng der
belastingen op het gemaal en het geslacht
te danken It aan de liberalen. En ware
de liberale Minister De Meester aan het
roer gebleven, dan ware ook de tuiker-
accgnt aanzlenlgk verlaagd geworden. De
liberalen zgn de ware vrienden dei volkt.
Dit bewgst ook hun gveren al sedert jaren
voor Staatipemionneering. Want Staats
pensioen komt den kleinen luyden ten
goede.
Zelde hg bg de opening ten aanzien
van mr. Patgn, dat goede wgn geen krant
behoeft, dat Is zeker, dat wg In mr. Patgn
een goed merk gekregen hebben. Vurig
hoopt hg, dat ook In 1913 mr. Patgn met
een nog schitterender meerderheid uit de
stembus zal te voortchgn komen (donde
rend applaus). Hg sluit hierop de
vergadering.
Zierlkzee, 1 Maart. Qliterenavond werd
In de Oraanbeurt alhier een openbare
vergadering der Centrale Anll-Rev. Kiet
vereenlglng gehouden, waarin alt tpreker
optrad dt. H. C. Hogerzell, Herv. pred.
te Vllttlngenmet het onderwerp:
.Sociale Verzekering".
De voorzitter van genoemde vereenlglng,
de heer D. Mulder, opende de vergadering
met gebed en leidde den spreker In.
Deze begon zgn rede met de opmerking
dat bg het noodig achtte, dat de Inge
zetenen worden Ingelicht omtrent de
sociale vraagstukken.
Op maatichappclgk gebied It een revolutie
uitgebroken. De arbeidende klasse li ver
bazend toegenomen, de loonen zgn ge
stegen, de toestand van den arbeider It
verbeterd, doch het li nog niet zooalt het
zgn moet. Bg ziekte of Invaliditeit It die
toestand nog zeer bezwarend. Alzoo heeft
de arbeider, alt lid der maatschappg, bg
ziekte of ouderdom recht op onderttrunlng.
Hoe moet daarin worden voorzien?
Woorden helpen hier niet, alleen daden.
Reedt In de Troonrede van 1891 werd
beloofd te zullen trachten, daarin te voor
zien. In 1894 beloofde het Kablnel-Reëll
dit eveneent; het Mlnliterle-Kuyper diende
In: invalldltelts- en ouderdomtverzekerlng;
het Mlnliterle-De Meeiter alleen ouder
domtverzekerlng, doch telkens en telkem
werden die vooritellen op de lange baan
geschoven door verschillende oorzaken.
En thans zgn door Mlnltter Talma op
nieuw de daartoe strekkende wetsont
werpen Ingediend.
De tpreker herinnert, hoe ten opzichte
dezer ontwerpen een groot verschil van
gevoelen bettaat, en citeert daartoe uit
spraken van Minister De Meetter, Goeman
Borgetlut, Schaper en Troelttra.
In ons land werkt tegenwoordig krachtig
de Bond voor Staatipemionneering.
Spreker acht dit een parade-paard. Hg
gaat na, hoeveel mlllloenen die Staatt
pentlonneerlng aan ont land zou kotten.
Indien op den leeflgd van 65 jaar f 4 per
week werd uitgekeerd, zou dit 42 mlllloen
't jaari aan het rgk kotten. De verge-
Igklng met Denemarken gaat niet op: óbbr
li de verpleging der armen op geheel
andere wijze Ingericht dan bier en toch
It ook Cbbr reedt een commissie benoemd
om onderzoek in te stellen naar de tteeds
liggende uitgaven. Evenzoo in Engeland.
Daar zgn de vakbewegingen en armen
kassen machtige factoren, die wg hier
mitsen.
Spreker It alzoo vóór verplichte ver
zekering, bg loonklatsen. De arbeider lt
waard te worden ondersteund, Indien bg
niet meer werken kan, doch zoolang
hg werkt, kan hg een kleinigheid mltten
voor zgn toekomst en Indien daarbg zoo
wel de patroon alt het Rgk de behulp
zame hand bieden, dan zal ook de kleine
bgdrage, die van hem gevorderd zal worden,
kunnen worden opgebracht.
Men moet de verzekering verplicht
stellen, om het doel te bereikendan
wordt het eene volksgewoonte, zooalt
reedt (gelukkig) het sparen It geworden.
En dan heefl de arbeider de voldoening,
dat ook hg heelt bggedragen tot zgn
pensioen, zoodat het geen gift meer li.
Dat leder evenveel betaalt en evenveel
ontvangt, lt niet noodig en daarom heeft
de minister hét verdeeld In 5 loonklatsen,
waarvan na 3 jsren deelname de uitbetaling
plaatt heeft. Ook lt In het ontwerp gezorgd
voor weduwen en weezende laatsten tot
zij 13 jsar oud zgn.
Spreker besluit zgn rede met de hoop
uit te tpreken, dat deze wet weldra In
het Staatsblad moge prgken.
Na de pauze werd gelegenheid gegeven
tot debat.
Mr. Canes, het woord vragende, brengt
hulde aan den tpreker voor de wgze,
waarop hij het onderwerp heeft Ingeleid.
Hg bespreekt vervolgens de Staati
pemionneering, die hg een eltch van
gerechtigheid noemt, die door den tpreker
niet op prlnclplëele gronden lt beltreden.
Alleen ichgnt het bezwaar van den inleider
In de kosten gelegen te zgn, doch die van
eene verplichte of dwangverzekering zullen
zeker veel meer bedragen. De Chrlstelgke
Regeering wil de kotten bestrijden uit de
Tarlefwet, doch dan wordt aan de arbeiders
met de ééne hand ontnomen wat hun met
de andere gegeven wordt.
Hg meent, dat de kosten, Indien deze
zeer ruim geraamd, 20 mllliocn mochten
bedragen, wel kunnen gevonden worden,
gelgk de tteeds stggende uitgaven voor
de kinderwetten, oorlog, marine eveneent
gevonden worden.
De Ingediende weltontwerpen bespre
kende, wgst hg er op: le dat, hoe armer
men It, men det te meer In evenredigheid
zal betalen; 2e. dat alleen de loon-
trekkenden zullen genieten, dut geen
mentchen, die voor eigen rekening werken,
b.v. de kleine landbouwers, waarvan hier
en In de omgeving velen worden aange
troffen 3:. er zal een leger van ambtenaren
noodig zgn om de wet uit te voeren.
Ten opzichte van het laatste wgst hg
op de Ongevallenwet, die 40 pCt. aan
onkosten opslokt. Naar zgn meening heeft
de tpreker te weinig de Staatipemionneering
besproken, en te weinig aangetoond, om
welke zuiver Chrlstelgke redenen de
dwangverzekering de voorkeur zou ver
dienen.
In zgn dupliek herinnert de heer
Hogerzell, dat de bekende Overzlcht-
schigver In het Handelsblad gezegd heeft,
dat Staatipemionneering een aalmoes lt.
Hg houdt vol, dat het Chrlitelgk lt, dat
de arbeider de vruchten plukt van zgn
arbeid. Doch bg aanneming van Staats
pensioen, zullen de belastlngennoodwendlg
verhoogd moeten worden. De Kinderwetten,
die zeer nuttig werken, kotten steeds
meer, terwgl oorlog en marine toch tteeds
behouden moeten blgven om ont land en
zgn bezittingen te beschermen. Moet ont
land dan prgsgegeven worden Ja, dan
kan men veel afschaffen.
Hg meent, dat bg de Ingediende welt
ontwerpen zich elk kan neerleggen, die
het wel meent met ont vaderland.
De voorzitter, de heer Mulder, dankt
den tpreker voor het helder betoog, dat
hg geleverd heeft, zoomede den debater,
waardoor velen een helder Inzicht hebben
verkregen in de sociale verzekering.
Na dankzegging door dt. Hogerzell,
werd de vergadering gesloten.
Dinsdag 27 Februari 1.1. vierde de
Cbr.Jongellngt-Vereenlglng„SamuSI" alhier,
In de Concertzaal, hare 22ste jaarvergadering.
Met het oog op den finantlSelen toestand
der Vereenlglng werd eene gewone jaar
vergadering gehouden en geen jaarfeeit.
Mittchlen lag het daaraan dat er nu niet
