Vrijdag 23 Februari 1912.
Eerste Blad.
(Zi ierikzeesch
Courant).
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Algemeen Overzicht.
Uit Stad ess Provincie.
Z1ERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, is
voor Zlerikzee I 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per iaar bQ vooruitbetaling.
68ite JAAR6AN6. Na. 9201.
Illtgavar-Hoofdpedaoteuri A. FRANKEL.
Redaotauri J. WA ALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ct*.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en VrQdags-mlddags ulterlQk 2
Alle betalingen moeten geschieden b(l den Direoteuri A. i. DE LOOZE Jr., Hoek Sdiuithaven, Zlerlktee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
Het heettetoen Scheldemannde
sociaal-democraat, met behulp van de
natlonaal-Iiberalen, tot 1ste vlce-voorzitter
van den Rijksdag gekozen was, dat deze
zich aan al de verplichtingen zou onder
werpen, die uit de rlchtlge vervulling van
zgn waardigheid voortvloeiden. Hg zou
In het olficleel gewaad met de andere
leden van het presidium naar het paleis
gaan, teneinde den Keizer de samenstelling
van het presidiaal bureau mede te deelen,
hij zou bg ontstentenis van den voorzitter
het Hoch op den Keizer uitbrengen, in
één woord, hg zou In zgn qualltelt van
vice-president den Keizer geven, wat des
Keizers is. Aldus was de algemeene
opvatting der antl-soclallatlsche partgen In
den Rgksdag. Die opvalilng was gebaseerd
op uitingen van Bebel. Nu blgkt het
echter, dat deze slechts In scherts ge
sproken heelt, en dat die scherts voor
goede munt Is opgenomen. Bebel moet n.l.
gezegd hebben, dat Scheldemann al de
verplichtingen van zgn waardigheid zou
vervullen, en dat, als hg geroepen werd
een Hoch op den Keizer uit te brengen,
het dan wel gebeuren kon, dat hg juist
op dat oogenbllk een darmkollek ol een
andere plotselinge ziekte kreeg. Bebel
heeft nu In den Rgksdag de pertinente
verklaring afgelegd, dat hg, noch zgn
partggenooten, ooit de bedoeling gehad
hebben verplichtingen van een dergelgken
aard op zich te nemen. Deze verklaring
zal hoogstwaarechgnlgk ten gevolge hebben,
dat, tot groole vreugde van de conserva
tieven, Scheldemann In zgn vlce-presldent-
schap niet zal bestendigd worden.
Scheldemann weigerde reedt, in volkomen
overeenstemming met die verklaring, met
de andere heeren van het presidium naar
het palels te gaan, teneinde den Keizer
de gebrulketgke mededeeling der samen
stelling er van te doen. De Keizer gaf
echter, op grond, dat het presidium niet
voltallig was, aan de andere heeren belet.
In de Rgksdoema werd de Minister van
Onderwgs, Kassof, geïnterpelleerd over
het wegzenden van studenten van de
universiteit, en over hel verbod aan de
studenten om In de zalen der unlversltett
te vergaderen. De Minister antwoordde,
dat studenten rergsderlngen In de unlversl-
teltszalen alleen kunnen toegelaten worden,
wanneer de studenten zuiver academische
zaken behandelen. En wat het wegzenden
van sommige studenten betreft, de weg
gezondene waren onruststokers, die bezig
waren hun makkers tot een staking over
te halen.
Aerenthal, de Oostenrgksche Minister
van Buitentandsche Zaken, Is overleden,
en' zgn stcffelgk omhulsel werd gisteren
onder groote belangstelling der bevolking
op plechtige wgz: ter aarde besteld.
Aerenthal heeft ln de buitentandsche
politiek een zeer groote rol gespeeld, en
bezat het volledig vertrouwen van den
Keizer. Hg was het, die de anucxitie van
de voormalige Turkicbe provincies, van
Bosn en de Herzegowina, bewerkstelligde.
Zgn opvolger, graaf Berchtold, zat, naar
de Onetenrgksche bladen metden, de
politiek van Aerertfhal .-voortzetten.
In het Huls van Afgevaardigden te
Lissabon werd de Mlntsier-Presldent door
één der leden geïnterpelleerd over de_
behandellng der politieke gevangenen. Die
Ictrrpellatle was vermoedelijk besteld
werk. Wanneer namelgk een regeering in
de volksvertegenwoordiging een verklaring
wenscht af Ie leggen, die voor het buiten
land bestemd Is, dan laat zg zich vaak door
een afgevaardigde Interpelleeren. Nu waren,
Inzondtrheld in de Engelsche bladen,
hartroerende klachten geuit over de vreese-
Igke behandeling, waaraan de politieke
gevangenen In Portugal zouden blootstaan.
Naar aanleiding van die klachten had de
Engelsche gezant te Lissabon verschillende
gevangenissen bezocht, teneinde door
eigen onderzoek zien een oordre' te
vormen. En nu bad die gezant aan den
Minister-President, gelgk deze aan de
kamer mededeelde, het resultaat van
zgn onderzoek schrlltelgk medegedeeld.
En die mededeeling kwam hierop neer,
dat aan den gezant de volledige ongegrood-
■he'd van de aangehevene klachten over
tuigend gebleken was. Maar de Minister
gaf toe, dat de gevangenissen niet aan de
elschen der hygiëne beantwoorden. Ter
vergoelijking voegde hg er echter aan
toe, dat zg Igdena de monarchie gebouwd
waren. Alsof deze verontrchuldlgtng goed
kan praten het niet te loochenen lelt, dat
ten gevolge van den niet hyglënlschen
toestand der gevangenissen vele gevangenen
tering krggen en naar de hospitalen getrans
porteerd moeten worden.
Joansjlkal Is, nadat Soenjatsen zgn
waardigheid van president der Chlneesche
republiek had neergelegd, tot president
gekozen geworden. Tangsjaojo Is met 21
voormannen der republikeinen naar Peking
afgereisd, teneinde den nieuwen president
naar Nanking te begeleiden, waar deze
dan op plechtige wgze in zgn waardig
heid zal bevestigd worden.
Zierikzee. 23 FebruS'l
Onze afgevaardigde, voor de Tweede
Kamer, mr. R. j. H. Patljn, zal a.s. Dinsdag
avond te Brouwershaven In het hStel Kloet
een politieke lezing houden.
Burgb, 21 Febr. Bg het hakken van
hout, verwondde de werkman B. uit deze
gemeente zich zóódanig aan één zgner
beenen, dat hg naar het ziekenhuis te
Noordgouwe moest worden vervoerd.
Oosterland, 23 Febr. Woensdagavond
had de aangekondigde propaganda-avond
plaats, uitgeschreven door de afdeellng
Oosterland van den Bond voor Staatspen
slonneerlng. Het publiek was In grooten
getale opgekomen. Reeds een half uur
vóór den aanvang waren alle plaitsen be
zet. Velen moesten zich met een staanplaats
tevreden stellen.
De voorzitter opende de vergadering met
een toespraak, waarin het doel van deze
samenkomst uiteengezet werd en gaf daarop
het woord aan den heer H. W. Schultema
van Rotterdam. De begaafde spreker be
handelde de verschillende ouderdomswetten,
die In andere landen zgn ingevoerd, en
bepaalde zich vervolgens bg de hier te
lande ingediende wetsontwerpen. Met na
druk hoopte spreker, dat alles in het werk
moest worden gesteld, om te verhinderen,
dat het thans aanhangige wetsontwerp van
minister Talma tot wet wordl verheven.
Die wet zou ons een dwangverzekering
opleggen, en waardoor op onblllgke wgze
de middelen worden gevonden voor de
ultkeerlngen. Van de kleinen man wordt
het meest, van den beziltenden man naar
verhouding het minst gevergd.
Spreker bewees duldelgk met tal van
voorbeelden, dat staatspenslonneerlng de
rechtvaardigste wet Is voor onze ouder
domsverzorging.
De voorzitter dankte den geachten spreker
voor zgn met gloed uitgesproken en ge
haltevolle rede.
Daarna weid opgevoerd het bekende
tooncelsluk .Hel Oenadebrood", dat voor-
treffelgk gespeeld werd en een geweldigen
indruk maakte. Het wps een heerlgken
avond, die zich kenmerkte door een opge
wektheid en geestdrift om middelen te
beramen tot brëmdlglnji van het .oud en
arm".
'26 nieuwe leden traden toe, waardoor
onze afdeellng thans 117 leden telt.
Brulnlsse, 23 Febr. Woensdag had
alhier op het Gemeentehuls de ultkeerlng
plaats van de gelden, volgens de regelen
door de Prov. Commissie gesteld, aan hen
die door de ramp van 30 Sept. schade
hadden geleden. Uitgekeerd werd ongeveer
f 43000, waarvan f 34400, aan hen, die
ln deze gemeente schade hadden geleden.
Hotwel ook hier gold, dat men het niet
allen' naar den zin kan maken, toonden
zich toch de meesten uiterst voldaan over
den geldelgken steun, dien zg ontvingen.
Des avonds werd onder presidium van
den heer mr. Cau een vergadering gehouden
van het Comité, dat zich hier tot leniging
van de ramp heeft gevormd. Verschillende
mededeellngen werden gedaan en enkele
vragen door de leden gedaan, beantwoord.
Als steeds kenmerkte zich de vergadering
door een geest van welwillendheid en
overeenstemming.
De voorzitter dankte de leden voor al
wat zg In het belang van de door de ramp
getroffenen hadden gedaan. Inzonderheid
dankte hg het sub-comtté voor de vrlend-
schappelgke wijze, waarop men met de
heeren, die daarvan deel uitmaken, had
kunnen vergaderen. Hg dankte Inzonder
heid den heer S. Hage, burgemeester, voor
al wat hg ten behoeve van de leniging
der ramp had verricht.
Ook den heer Okkerse, secretaris en den
heer Jumelet, penningmeester, werd een
hartelgk woord van dank gewgd voor de
vele moeite, die zg zich hadden getroost,
terwgl eveneens den heer Pleyle, secretaris-
penningmeester grootelgks dank betuigd
werd voor de vele werkzaamheden, door
hem verricht.
De burgemeester Hage, voorzitter van
het plaatselgk comi'é, dankte den heer
Cau voor den onvermoelden gver, waar
mede hg zich steeds met den heer
Pleyle ter beschikking van het Comité had
gesteld, en de vriendschap, die Inzonder
heid de leden van het sub-Comité van
belde herren had ondervonden.
Zoowel door den heer Cau als door den
heer Hage werd met groote waardecilng
gesproken van de krachtige wgze, waarop
van alle zgden hulp was verleend. Van
heinde en verre uit ons eigen land, uit
Transvaal, uit Indlë, uit Amerika, waren
de giften In ruime mate toegevloeid, waar
door men In staat was geweest op fl nke
wgze hulp Ie verleenen. Aan de gevers
werd een hartelgk woord van dank gewgd.
In de vergadering van de Afdeellng
van den Bond voor Staatspenslonneerlng
alhier, Donderdagavond gehouden, werd
door den heer Westdorp, secretaris, het
jaarverslag uitgebracht, dat met genoegen
werd aangehoord. Daaruit bleek, dat de
afdeellng in bloelenden toestand verkeert.
Werd met 23 leden de afdeellng gesticht,
thans telt zg 121 leden.
Door den heet J. Bolier, penningmeester,
werd rekening en verantwoording gedaan
van zgn gehouden beheer. De rekening,
nagezien door een commissie, bestaande
uit de heeren J. Vgverberg en A. Schippert,
werd In de beste orde bevonden, en sloot
met een klein batig saldo.
Door den voorzitter werd aan secretaris
en penningmeester de dank der vergadering
gebracht voor de moeite, die zg zich voor
de Vereeniglng geven.
Door den voorzitter werd medegedeeld,
dat door hem aan den burgemeester ge
vraagd was, of het thans aan de Afdeellng
geoorloofd wasdenuilgesteldenpropaganda-
avond te houden. Op een nader verzoek
door den heer Boller tgdens de bestuurs
vergadering gedaan, was een toestemmend
antwoord gekomen, zoodat besloten Is de
volgende week Donderdag en Vigdag dien
avond te houden.
Met groote Instemming der vergadering,
die door 45 leden werd bggewoond, Is
het besluit van den burgemeester, om nu
verlof voor de uitvoering te geven, ont
vangen.
Zooals bekend Is, zal het propaganda-
stukje, ,'t Genadebrood", alsdan worden
opgevoerd door eenlge dames en heeren,
die zich met groote welwillendheid daartoe
bereid hebben verklaard.
St.-Annaland, 23 Febr. Woensdagavond
hield het Leesgezelschap .Elk wat wils",
onder voorzitterschap van den heer J. W.
Slager, zgn jaarvergadering, In de herberg
van den heer J. W. van Lugk.
Hel ledental vermeerderde het vorige
jaar met 5 en bedraagt nu 38, waarvan
er 21 aanwezig waren.
De uitgaven hadden 't vorige jaar be
dragen f 105.90 en de Inkomiten f 121,20,
zoodat er een goed slot was van f 15.30.
Volgens het gebruik der laatste jaren
werd de contributie weer bepaald op f 2,50.
Van de tgdichrlften werden aangehouden:
Eigen Haard, de Natuur, de Levende
Natuur, de Vragen van den Dag en Morks'
Magazijn, benevens De Prins, Pak me mee
en het Stuiversblad, welke laatste In 3
txrmplaren genomen zullen worden. In
plaats van Elzeviers geïllustreerd maand
schrift komen: Bulten en het Humoristisch
Album.
Uit het verslag van den bibliothecaris
bleek, dat er gedurende de 20 weken van
het leesselzoen 1910-' 11 weer een druk
gebruik Is gemaakt van de Volksbibliotheek:
niet minder dan 2455 boeken waren er
uitgegeven met een opbrengst van f 25,22
aan leergeld. Het hoogste getal boeken In
één week uitgereikt bedroeg 150 aan 92
lezers.
Van de gelezen tgdschrlften en andere
werken werden de daarvoor geschikte ln
de Volksbibliotheek geplaatst, waaraan
ook weer de gewone subsidie van f 5
werd geschonken.
De 3 bestuursleden, die aan de beurt
van aftreding waren, zgnde de heeren
A. J. Blerens, J. Polderman en N. Brugn-
zeel, werden bg acclamatie herkozen. Bg
het stutten van de vergadering drong de
voorzitter nog aan op geregelde ver
zending en het dadelgk bekend maken
van mogelgke onregelmatigheden.
Oud-Vossemeer. Donderdagnamiddag
werd de heer L. C. Brinkman als burge
meester geïnstalleerd. Nadat de heer F. P.
Ampt als waarnemend burgemeester had
gezegd, wat wg ln ons ouden burgemeester
verloren, hoe in Hel en leed, ondanks
verschillende partgen In de gemeente zgn,
steeds een goede geest heeft geheerscht,
hoe steeds verdraagzaamheid bet stempel
drukte op alles wat In de gemeente ge
schiedde, voegde hg er aan toe, dat met
eenlge spanning de benoeming was te
gemoet gezien en dat hg hoopte dat de
keuze van den heer Brinkman een goede
zou blgken te zgn. Na de gewone plicht
plegingen werd daarop door den nieuw
benoemde de voorzitterszetel Ingenomen
en gaf hg te kennen, gekomen te zgn In
de gemeente met het vaste voornemen om
onder Hoogen Zegen tot heil er van werk
zaam te zgn van alle partgen en gezinten.
De benoemde is waarschgnlgk wel de
jongste burgemeester uit Nederland, daar
hg pas den leeftgd van 25 jaren heeft
bereikt.
Aanbestedingen, Verknopingen, enz.
Zierikzee, 22 Febr. Voor de tegen heden
door het Dagelgksch Bestuur van het
Waterschap .Schouwen" gevraagde prgi-
opgave van de leverantie van 130 M.3
steenslag, 1—3 c.M. en 2300 M.3 steenslag,
2—4 c.M. basalt of qrenast, franco voor
den wal is Ingeschreven door:
J. Rolkam Cz. teSliedrecht: l-3c.M 2-4cM.
Noordkant 3.60 /4 70
Zuidkant -3 50 -4 60
I. Douw te Zierikzee - 3.98 - 5,15
Van Koppenhagen Co.
te Utrecht- 4,40 - 5,75
Basalt-Maatsch. te Rotterd. - 3 54 - 4.77
A. Cornet te Camperland - 4,39
S. Prins Dz. te Zaandam - 4 75 - 5,75
J. W. Roeloffi te Papendr. - 3.90 - 4 78
L. van Gent te Ngmegen - 3,71 - 4,95
St.-Filipsland, 20 Febr. Bg den verkoop
van een landbouwers-Inspan In den Anna-
jacobapolder werden voor de paarden
buitengewoon hooge prgzen besteed. Twee,
belden 5 jaar, werden verkocht voor f 1160
en f 1140. Een éénjarig veulen bracht
f 600 op, terwgl verder de prgzen varleerden
tusschen f 600 en f 980 en die der veulens
tusschen f 200 en f 560. Totaal brachten
de 17 stuks f 11620 op.
Landbouw en Veeteelt.
Omtrent den uitslag van de In de Beurt
te Ooslburg gehouden vergadering, be
treffende de stichting van een suikerfabriek
te Sluit, meldt men het volgende:
Het aantal aandeelen bedraagt ruim
1800 en van verschillende zgden werd het
nemen van meerdere aandeelen toegezegd.
Ieder aandeel Is groot f 500. Daarop
moet, wanneer men begint te bouwen,
f 100 gestort worden.
Thans zal aan de aandeelhouders zoo
spoedig mogelgk gelegenheid gegeven
worden de statuten d. I. het register der
coöperatieve vereeniglng te teekenen en
daarna gaat men aan den arbeid.
Aan het hoofd der zaak staat thans nog
een voorlooplg bestuur, waarvan de heer
O. A. Vosterman van Oyen te Aardenburg,
voorzitter, de heer L. Q. James, notaris te
Sluis, secretaris-penningmeester Is. Overi
gens hebben zitting In dat bestuur een lid
uit Iedere gemeente, waar een voldoend
aantal aandeelen genomen zgn; dat lid
wordt met zgn plaatsvervanger aangewezen
door de aandeelhouders in die gemeente.
Zoodra het register door allen geteekend
Is, wordt er een algemeene vergadering
gehouden ter benoeming van een definitief
bestuur. Inlusicherv Is het vooilooptg
bestuur gemachtigd alles te doen wat het
noodlg acht om de zaak vooruit te helpen.
Er zullen eerlang sollicitanten worden
opgeroepen voor de betrekking van direc
teur en aan de Ingenieurs zal de gelegen
heid gegeven worden plannen In te dienen
voor een fabriek met een capaciteit voor
75 mlllloen K G. bieten.
Bg het nemen van een aandeel verbindt
men zich tot levering van een minimum
van 15,000 K.Q. bleten per aandeel.
Thans, nu ruim 1800 vaste aandeelen
genomen zgn, kan men, zoo men dat wil,
ook nog losse aandeelen daarbg bekomen;
d.w. z. men kan één of meer aandeelen
nemen ondet. gelgke verplichting van
storting en levering, maar, die zoodra het
aantal vaste aandeelen tot 2000 geslegen
ls en Iemand nog een vast aandeel ver
langt, door de bezitters aan de fabriek
worden overgedaan.
De cc operatie mag dus hare vaste aan
deelen niet uitbreiden boven de 2000, dan
door losse aandeelen, zoo lang, er zgn
door vaste aandeelen te vervangen. De
aankoop dier losse aandeelen zal In een
algemeene vergadering verder geregeld
worden.
k"b~r k n i b u w s.
Beroepen bg de Herv. Gem. te Oude
Tonge ds. J. P. Pauwe te Bennekora.
Ten huize van prol. Bouwman, fe
Kampen, Is dezer dagen door Iemand, die
onbekend wenccht te blgven, een enve
loppe achtergelaten met 3 biljetten van
f 1000, met bestemming voor de theologi
sche school aldaar.
Eenlgen tgd geleden vermaakten ook
ds. Pllon en mevr. de wed. Molenaar, te
Rotterdam, elk f 1000 aan die school,
terwgl thans weer de kerkeraad der Qeref.
kerk te Smllde een gift van f 100 Inzond.
Dintcloord22 Febr. De .Wlnter-
Commlssle" bg de Ned. Herv. Kerk, belast
met 't voorzien In de allereerste behoeften
der noodlgdenden hater kerk, hebben voor
dat doel bg den tweeden rondgang door
de gemeente de som van f 320 gecollec
teerd.
Op 81-Jarlgen leeftgd Is overleden
de heer J. J. Bertel, In leven godsdlenst-
onderwgzer bg de Ned. Herv. Oemeente
te Middelburg.
De bisschop van Haarlem, mgr. A. J.
Callier, heefl bg den aanvang der Groote
Vatten In een zendbrief de verwachting
uitgesproken, dat men ondanks de
nieuwe bepalingen van den Pauselgken
Stoel tot alsctufflng van de verplichting
van mlt-hooren op sommige alt Zondag
te vieren feestdagen die dagen toch In
godsvrucht en Ingetogenheid zal door
brengen en alt men daartoe In staat Is,
trouw ter mis zal gaan.
Verder handelt de brief over het
.Ingeslopen kwaad van het koopen en ver-
koopen op Zondag". De bisschop meent
dat de winkeliers daaraan de meeste schuld
hebben door het openstellen van hunne
zaken. Wanneer echter de koopers Indachtig
zgn aan het gebod der kerk om den rustdag
niet te ontheiligen, weg big.en, dan zullen
de winkeliers wel kunnen sluiten
onderwijs.
De Chr. Kweekschool te Middelburg
telt 87 kweekellngen. K
