Vrijdag 12 Januari 1912
Derde Blad.
(25 ierikzeesohe
Cour an t).
NIEUWSTJJDIN6EN.
Offlcisel Marktbericht.
ADVERTENT! EM.
seiERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprQs van dit blad, dat lederen
MAANDAG, WOENSDAO en VRIJDAQ venchQnl, li
voor Zlerlkzee t t,30, voor alle andere plaataen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eer» per week, I 10
per jaar bQ vooruitbetaling.
68«ts JAARGANG. No. 9J83.
Oltnavar-Hoofdredaoteur i A. FRANKEL»
Redaoteurs J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regel» 30 cti., meerdere regel» 10 cta.
Oroote lettert worden naar plaatarulmte berekend.
De Inzending moet getchleden dei Maandags-
Woensdags- en VrQdaga-mlddaga utterlQk 2 sar*.
Alle betalingen moeten geschieden b(j den Directeurs A. J. DE LOOZE Jr., Hoek Schuithaven, Zlerlknee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
INDIË.
De correspondent van de Nieuwe Soer.
Crt. te Endeh ichrQft:
Binnenkort zullen de dagbladen een
vanwege de regeering ontvangen bericht
behelzen, dat een patrouille In Oost-
Soemb» legen een versterkte kampong
stuitte en dat bQ die gelegenheid een
Europeesch sergeant zwaar en twee In-
landiche fuseliers levensgevaarlijk gewond
werden. Daar men In Indlë aan dergelijke
korte berichten la gewend geraakt, zal het
niet eens bizonder de aandacht trekken.
En toch die paar regels zullen een ge
schiedenis bevatten, zoo tragisch, zoo vol
van naamloos lichamelijk IQden, zoo vol
van kalme berusting, dat bij het kennis
nemen daarvan een gevoel van innig mede
lijden met de arme, afgetobde stumpers,
die toch hun leven hebben g-.waagd voor
de eer van onze vtag, niet zal kunnen
worden onderdrukt.
Den 9:n November werd de sergeant
Muller met 14 Inlanders van het bivak
Meloll uitgezonden om een bende van
ongeveer 15 man, die zich volgen» geruchten
in de kampong Bodo-Kodl zou ophouden,
aan te tasten. BQ de bewuste kampong
aangekomen, bleek de kampong zwaar
versterkt, terwijl een paar honderd man,
de meesten gewapend met pQI en lans,
het kleine troepje opwachtten. Moet het
verwondering baren, dit die paar Javanen,
zonder de zoo gewenichte en noodzakelijk
gebleken aansporing van bun blanke of
Ambolneesche kameraden, begonnen te
wQfelen en niet verder durfden? Toch
trachtte sergeant Muller hen nog te be
wegen tot den aanval over te gaan en
vergezeld van een paar moedige soldaten
ging hQ voorwaarts.
Doch wat konden drie menschen uit
voeren tegen eenlge honderden vijanden,
verschanst achter boopen steenen? Ten
einde raad besloot sergeant Muller terug
te trekken en zich naar het bivak te be
geven, om van het gebeurde te berichten.
Doch nauwelijks had hQ zich omgedraaid
of het regende pglen en lansen. Muller
werd door een werplans In den rug ge
troffen. De inlandsche soldaat SanmoredJo,
die zQn commandant niet In den steek had
willen laten, kreeg een werplans, waaraan
scherpe, venijnige weerhaken, In den hals.
De lans drong door zjjn kaak en kwam,
door den mond, met de punt In het ver
hemelte. Een tweede fuselier bekwam een
schot In de heup, waarin eenvoudig een
gat werd geslagen. Het ellendigst echter
was Sanmoredjo er aan toe. Het was voor
een leek op medisch gebied absoluut on-
mogelQk, de lans uit het lichaam te kiQgen.
Terugtrekken ging niet, dan zou het kake
ment uit elkander gescheurd worden, en
naar de andere zijde doordrukken ging
ook niet, doordat de punt In het verhemelte
was gedrongen. Met veel moeite werd het
handvat der lans afgesneden en toog men
naar het op een uur afstands gelegen
bivak terug. Doch ook daar kon men de
menschen niet helpen. De kunde van den
eenvoudlgen soldaat ziekenverpleger was
nu eenmaal niet zoo groot. De gewonden
werden In 's hemelsnaam maar aangehouden
en zoo goed mogeljk verzorgd. Na een
paar dagen van verschrlkkelQk lijden kon
een prauw worden gerequlreerd en zou
getracht worden, Endeh te bereiken, omdat
te Walngapoe geen geneesheer gevestigd
Is. De zieken werden naar het zeestrand
vervoerd en In de prauw, die slechts even
voldoende ruimte aanbood, neergezet,
waarna deze vertrok.
Na 4 dagen zwalken op zee kwam de
prauw te Walngapoe terecht; Endeh was
niet te bereiken. Maar toch konden de
zieken het niet langer verdragen zQ ver
zochten te Walngapoe te mogen blijven,
onverschillig voor hetgeen verder met hen
zou gebeuren.
De menschen waren op I
Besloten werd, dat de prauw zou door
gaan naar Endeh, om geneeskundige hulp
te halen; de gewonden zouden dan te
Walngapoe achterbljven en samen met
den geneesheer den 23en met het stoom
schip .Mossel" naar Endeh vertrekken.
Doch het noodlot scheen de menschen te
achtervolgen. De prauw, die met een beelje
goeden wind binnen 24 uur te Endeh had
kunnen aankomen, deed er 4 dagen over
en arriveerde eerst den 21 sten. Wel aarzelde
de militaire commandant alhier eerst om
den dokter te zenden, omdat het zeer wel
mogelijk was, dat hl] de boot te Walngapoe
zou mlsloopen, doch de dringende wQze,
waarop het verzoek om hulp was gesteld,
gaf den doorslag.
Eenlge uren later begaf dr. De la Parr»,
vergezeld van een ziekenoppasser en goed
voorzien van medicijnen en ververschlngen,
zich op weg. Maar ook hier liep alles
tegen. Na slechts een paar uur zeilen, ging
de wind liggen en Icon de prauw niet
vooruil, zoodat de dokter eerst 2 etmalen
na vertrek te Walngapoe aankwam; hier
moest hij vernemen, dat de Paketboot
reeds naar Endeh was vertrokken, met de
gewonden aan boord.
Den 23sten kwam de .Mossel" hier aan.
De sergeant Muller lag In zijn hut; hg
had dus nog wat comfort, doch Saumoredjo,
nog sleeds met de lans In zQn hals, en
zijn kameraad, wiens naam Ik niet weet,
hadden een plaatsje aan dek gekregen,
precies als gezonde menschen, met dit
verschil, dal zQ heel veel, te veel bekQks
hadden. Toen zij vernamen, dat de dokter
naar Walngapoe was en zl] daarom moesten
doorreizen naar Tlmor-Koepang, kwam er
even een mismoedige trek op hun gezicht,
meer niet. Aan boord had men erg met
hen te doen en, hoewel er voor hen geen
ziekenkost was voorgeschreven (te Waln
gapoe was men bevreesd, dat daarop be
merkingen zouden vallen, omdat verstrekking
van ziekenkost voor een Inlandscb soldaat
f 0,75 per dag exlra kost), werden hun
ló:h ververschlngen toegediend.
Van één der stuurlieden vernam Ik, dat
de civiel, en militair resident van Timor
en Onderhoorlgheden, kolonel Van Riet
schoten, die van een Inspectiereis terug
keerde, zóó met de menschen te doen had,
dat hl] een gedeelte van den nacht aan
dek verbleef, om uit te kijken naar de van
Endeh uitgezonden prauw. Den 25»len
November arriveerde de .Mossel" te Tlmor-
Koepang, en toen pas konden de gewonden
geholpen worden.
Zestien dagen moesten 3 landsdienaren,
ernstig gewond In de uitoefening van hun
dienst, verstoken blQven van geneeskundige
hulp.
De lava-Bode voegt hieraan toe, dat de
bewuste kampong later door den kapitein
Van Krieken met 60 man Is genomen.
De vijand kreeg 8 dooden, wij 2 ge
wonden.
AMERIKA.
'Omtrent den brand In het gebouw der
.Equitable Life Insurance Company", wordt
nog gemeld, dat de brand In alle deelen
van New-York te zien was. De toren van
het Slngergebouw, dat op 200 M. van de
Equitable gelegen is, was zoo verlicht door
de vlammen, dat hij een grooten vuurtoren
geleek, die op 20 mQI afstand gezien weid.
De wind woef een orkaan en daar de
belendende straten zeer nauw zQn, werd
het blusschingswerk zeer bemoeilijkt. Toch
slaagde de brandweer er In, den brand tot
het groote gebouw te beperken. Het hoofd
der brandweer wordt vermist. Men ver
moedt, dat hQ In het gebouw door de
vuurzee werd belet naar bulten te gaan
en In de vlammen Is omgekomen.
De hitte was ontzettend. De zware vloeien
bogen om en vielen ten slotte In; de
reusachtige muren scheurden en vielen in
stukken op straat.
De heer William Oeblln, president van
de .Mercantile Safe Deposits", werd uit
den kelder van het gebouw gered. Hij was
daarheen gegaan om uit de kluizen de
boeken zijner raaatschappQ te redden. Oe
brandweer moest eerst eenlge dikke stalen
staven doorzagen, vóór z)j den heer Oeblln
kon verlossen. Verschillende personen, die
zich In de kluizen bevonden, werden na
een verwoeden strijd met de vuurzee, uit
hun benarde positie verlost. Het gebouw
wordt op een waarde van 12,100,000 dollar
geschat. Het totaal verlies wordt op 20
mlllloen dollars geschat.
Zoodra het vuur wat vermindert was,
trokken de brandweerlieden het gebouw
binnen en werden manden vol waardevolle
documenten uit de kluizen gehaald.
Het reusachtige gebouw, dat thans ver
woest Is, was 15 étages hoog. Merkwaardig
la, dat er reeds plannen bestonden om
een nieuw gebouw op te richten. Het was
een uit staal opgetrokken gebouw met
zware massieve muren. De Equitable, die
nog een tweede gebouw te New-York
bezit, waar het grootste deel van het
personeel weikt, heeft een slaf van 1800
bedienden.
New-York, 9 Jan. Volgens de laatste
opgave der politie, zijn er drie dooden,
twee vermisten en zeven gewonden. De
stoffelijke schade bedraagt tusschcn 5 en
6 mlllloen dollars. .Hel is bekend, dat de
EqultablemaaischappQ voornemens was een
nieuw gebouw op te richten. De waarde
vsn het gebouw werd daarom niet mede-
gerekend onder de activa van de maat
schappij.
Te New-York hebben 50,000 wasch-
vrouwen den arbeid gestaakt.
ITALIË,
Men heeft thans de rekening der onkosten
opgemaakt, die ontstaan zQn door de
aardbeving op Slcllle, op den 28sten
December 1908 De Ilallaansche regiering
heeft reeds een bedrag van 100 mlllloen
gulden gegeven voor steun en andere on
kosten en 250 mlllloen gulden toegezegd
voor openbare werken. De gemeenten, de
provinciale besturen en het particulier
Initiatief hebben 150 mlllloen gegeven,
'n totaal bedrag derhalve van een half
mlllloen gulden.
ERGELARD.
Te Nottingham is een gashouder, die
een mlllloen kubieke meter gas Inhield, In
de lucht gevlogen. Qelukklg had de ont
ploffing p'aats toen zich weinig personeel
In de fabriek bevond. De gashouder werd
30 Meter ver geslingerd en kwam toen In
botsing met een kleinen gashouder, die
wel een grooten deuk kreeg, doch gelukkig
niet ontplofte. Een hagel van Ijzerdeelen
vloog over de fabriek en verwondde een
aantal personen. Tegelijkertijd met de ont
ploffing brak de muur van een water
reservoir, waarop de gashouder stond en
stroomde het water jie straat In. In een
herberg, tegenover de fabriek, vluchtte de
bewoner met zQn familie In den kelder.
HQ dacht aan een aardbeving. Toen het
water de woning binnendrong, wist hQ nog
naar buiten te komen: ook zQn vrouw en
kinderen ontkwamen. Een dienstmeisje
verdronk echter. Verschillende hulzen in
de buurt vlogen in brand. De bewoners
vluchtten In allerijl op straat; andere
hulzen moesten ontruimd worden, daar er
gevaar voor Instorting bestond. Notting
ham Is voor een groot gedeelte In het
duister gehuld.
FRARKRIJR,
Angouléme. 9 Jan. Qedurende het gieten
van een kanon had een ontplolfing plaats,
waardoor het gesmolten metaal door de
werkplaats spatte. Er werden acht personen
gedood en elf zwaar gewond.
Omtrent'dlt ongeluk meldl de Matln
het volgende:
.Omstreeks vijf uur 's middags waren
een twintigtal werklieden in de fabriek
Martin In] tegenwoordigheid van de Inge
nieurs bezig met bet gieten van een bronzen
mantel voor een stuk scheepsgeschut van
zwaar kaliber, die naar schalling 30000
kilo zou gewogen hebben, toen, wegens
een nog onbekende oorzaak, een hevige
gasontploffing plaats had, waardoor de
gietvorm verbrQzeld werd en het wit
gloeiende meiaal ver In het rond spatte.
De teweeggebrachte luchtdruk was zoo
geweldig, dat het geheele dak der glzterQ
als een strootje werd opgeheven en weg
geslingerd. Nadat de eerste verbijstering
voorbij was snelden de ongekwetste
arbeiders te hulp en daalde men met
ladders In den vormkull af, waarin ver
scheidene werklieden door de luchtdruk
waren nedergeworpen. Het aantal dooden,
allen op verichrlkkelQke wQze door het
gloeiende metaal verschroeid, bedraagt,
naar Reuter reeds meldde, acht.
Een vorschrikkelijk drama,
De .Oleneaston" had Ie Calcutta een
Ijzeren kool met vier prachtige Bengaalsche
IQgers en een kist met drie zeer ver
giftige slangen aan boord genomen, alle
bestemd voor den zcologlschen luln te
BerlQn. De kooien werden tusschendeks
geplaatst. In den beginne ging alles opper
best, de oppasser, een Indiër uit Bengalen,
voederde Iwee of driemaal daags, de aan
zijn zorg toevertrouwde dieren, die zich
heel rustig hielden. Maar op zcktien dag
toen men de straat van Malakka zou In
varen, bad de Indiër zich bedronken en
vergeten de dieren hun voedsel Ie geven.
Den volgenden nacht hoorde men plot
seling tusschendeks een verschrikkelijk
gebrul. De uitgehongerde tijgers trachtten
op die manier, het hun toekomende
voedsel te krQgen. 't Scheen wel of zQ
elkander wilden verslinden, en hun woede
nam al brullende toe. Plotseling braken de
Ijzeren staven van hun kool en de woedende
dieren stormden naar bulten, In een paar
sprongen waren zQ op het dek.
De IQgers zQn los!.... de tQgers zQn
losl klonk het van alle kanten.
Die kreet wekte ook de passagiers, die
rustig In hun hutten sliepen, maar kapitein
Balton verloor geen oogenbllk zQn tegen
woordigheid van geest en dreigde leder
neer te schieten, die het durfde wagen zQn
hut te verlaten.
De geheele bemanning aan dekl
beval hQ. Men gehoorzaamde. De vier
tQgere blQkbaar verwonderd niets dan de
onstuimige zee rondom zich te zien, waren
naar achter gevlucht en kapitein Balton
wapende zijn volk.
Met uw verlof, mQnheer! zelde de
tweede stuurman, laat mQ de jacht lelden,
Ik ken die dieren.
Qa uw gangl zelde de kapitein.
Dan moeten acht mannen, de beste
scherpschutters in het want klimmen, lang
zaam richten, en op een gegeven teeken,
allen tegelQk vuur geven!
Het voorstel van den tweeden stuurman
werd uitgevoerd; de vier tQgers, half ver
suft door de ongewone beweging, rondom
hen, bewogen zich niet. Acht mannen
klommen langs de touwladders naar boven.
Vuurt kommandeerde kapitein Balton.
Acht schoten knalden tegelQk door de
lucht. Twee der tQgers vielen doodelQk
getroffen neerde derde, die gewond werd,
sprong op het dek. terwQl de vierde, die
dicht bQ zich een matroos op een ladder
gewaar werd, den man In een enkelen ruk
naar beneden wierp.
Het aime slachtoffer was spoedig uit
zQn IQden, want de schok, die het vreeselQke
ondier hem toebracht, was zoo geweldig,
dat man en dier In zee vielen en verdron
ken; de andere tQger, werd, niettegen
staande hQ zich wanhoping verdedigde,
met revolverschoten en bQIslagen afgemaakt,
terwQl beneden de passagiers rilden van
ontzeitlng en met Ingehouden adem naar
het drama, dat zich boven hun hoofden
afspeelde, luisterden.
ElndelQk was de tQger dood en kon de
toestand der gekwetsten opgemaakt worden;
negen matrozen waren gewond, waaronder
vier heel ernstig, terwQl kapitein Balton
zelf een vleeschwond aan den linkerarm
gekregen had. De passagiers werden ge
rustgesteld en de doode dieren weer naar
hun kool teruggebracht. Maar daar tusschen
deks wachtte een nieuwe schrik I
De tQgers hadden door hun woeste be
wegingen de kist van de slangen Ingetrapt,
en twee van die kruipende nieren waren
reeds ontsnapt. De kapitein deed de
matrozen onder eede beloven, die ont
dekking geheim te houden om de passa
giers niet te verontrusten en nu begon
een langzame, geduldige jacht op de
gevaarlQke dieren. Overal werd gezocht;
In eiken hoek van het tusschendek werden
schotels met melk geplaatst, maar dile
dagen lang was al die moeite tevergeefs
de slangen waren niet te vinden. De
kapitein bewaarde een somber stilzwQgen
ea zag er zoo bezorgd uit, dat het de
aandacht van de passagiers trok, die op
al hun vragen .wat hem toch scheelde",
slechts een kort .och niets I" ten antwoord
kregen.
Op zekeren nacht, toen hQ met een der
passagiers, Batbrez genaamd, op het dek
slond te pralen, kwam de hofmeester naar
hem toe en fluisterde hem Iets In het oor.
De Kapitein kon een kreet van schrik
niet weerhouden en volgde den man op
den voet. Helaas! er was reden voor,
want mQnheer Batbrez had, toen bQ naar
boven ging, zQn hut opengelaten, de twee
slangen waren naar binnen gekropen en
hadden zQn zoon, een jongen van twaalf
jaar gebeten.
't Is onmogelQk, om de doodsliQd van
den knaap en de smart van den vader
te bescbiQven. De kapitein doodde de on
dieren met eigen hand. Oeen wonder
voorwaar, dat kapitein Balton hardnekkig
weigerde In het vervolg ooit meer ver
scheurende dieren aan boord te nemen.
Hen Hollandsche Suikerfabriek in
Engeland.
Men schrQft uit Londen, 5 dezer: Men
bi schouwt het In Engeland als een triomf
voor het Hollandsche Nationaal karakter,
dat Hollandsche expeits en Hollandsche
zakenlui aangewezen zQn om In Engeland
een uitgebreide fabriek op Ie richten en te
diQven voor de vervaardiging van biet
suiker. Hel Is een bekend feit, dat Engelsche
fabriekanten zelden de hulp van vreemde
nationaliteiten Inroepen voor de leiding van
hun zaken. ZQ toch beroemen zich meer
dan eenlg ander land op hunne kundig
heid tot het vestigen en uitbreiden van
Iedere denkbare Industrie. Dat zQ In deze
van dit standpunt afwQken, Is zeer zeker
een bizonder compliment voor de Holland
sche industrie. De op te richten suiker
fabriek zal gevestigd worden in 't oostelijk
deel van Engeland door de Anglo-Nether-
land Sugar Corporation. Deze maatschappQ
zal de bovenbedoelde experts In haar dienst
nemen. De maalschappQ is In het bezit
van verscheidene uitgebreide suikerfabrieken
In Holland cn heeft 300,0C0 van hare
5 pCt. first Mortgage Profit Sharing Deben
tures aan de British Foreign and Colonial
Corporation verkocht, welke laatste maat
schappQ heden deze obllgatiës op de
Engelsche beurs aanbiedt.
Gemengd Nieuws.
De zon als lantaarnopsteekster en doof-
ster. Het Panama-Kanaal, die groote
en grootsche onderneming uit de eerste
helft der twintigste eeuw nadert thans zQn
voltoolng. BQ 't graven en afwerken van
dit kanaal hebben de Ingenieurs natuurlQk
zooveel hun maar Immer mogelQk was
van de nieuwste vindingen parlQ getrokken.
Zoo wordt melding gemaakt van een
merkwaardige vinding, welke toegepast Is
op al de vuurtorens en lichtbakens welke
den grooten waterweg, die 49J Engelsche
mQlen lang Is, verlichten zullen. De zon
Is aangesteld tot lantaarnopsteekster en
doofsterl Het kanaal word^beatraald door
een tropische zon en daarvan Is gebruik
gemaakt. Haar stralen vallen op koperen
cilinders, die door de warmte uitgezet, de
ktanen der lampen omdraaien en gas of
electrlclteit afsluiten. Als de zon ondergaat
verkoelt het koper, dan gaan de kranen
open en het ultstroomend gas wordt ont
stoken door kleine vonkvlammetjes die
blQven branden. De proefnemingen zQn
uitstekend gelukt.
BOTER 0,65 en 0,75 per 5 H.Q.
KIP-EIEREN 1,15 en 1,30 per 25 stuks.
Zierikzee, 11 Januari 1912.
De Marktopnemer
J. J. VAN DEN BOUT.
Provinciale Stoombootdienst
op de Ooster-Schelde.
Onderneemster: de provincie Zeeland.
JANUARI.
AMSTERDAMSCHE TIJD.
Van Middelburg:
'8 morg. 'smidd.
Zaterd. 13 7,30 1,45
Van Zlerlkzee:
Zondag 14
Maand. 15
Dlnsd. 16
Woen». 17
Dond. 18
Vr|dag 19
Zaterd. 20
7,30
7,30
7,30 i
7,30
7,30
7,30
7,30
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
1,45
Zaterd. 13
Zondag 14
Maand. 15
Dinzd. 16
Wocns.17
Dond. 18
Vr«dag 19
Zaterd. 20
8morg.
7,30
7,30
7,30
7,30
7,30
6.30
7,-
7,30
'smidd.
1,30
1,30
1,30
1,30
2.-
2,-
2,-
Indlen reizigers van Zierikzee naar Does, bi|
den Agent te Zlerlkzee, vóór het vertrek der boot,
(tfdlg voor de ochtendreizen op den vooraf- -
gaanden avond, vóór 8 uur) plaats nemen voor
den wagen van Catsche veer, zal om een bfl-
wagso naar does worden getalearafatrd.
Voor de vele bewQzen van deel
neming, ontvangen bQ het overlQden van
onzen geliefden Echtgenoot en Orootvader,
den Heer J. W. KOEVOETS, betuigen wQ
onzen hartelljken dank.
Zierikzee, 10 Januari 1912.
Wed. M. C. KOEVOETS-Vermunt.
HELENA C. E. M. SCHUTE.
Schipper J. van Ouivendijk
vertrekt eiken Woensdag van Zierikzee
naar Middelburg en des Vrljdag.nam.
van Middelburg naar Zierikzee.
