ZIERIKZEESCHE Maandag 1 Januari 1912. Terugblik. Eerste Blad. (525 ierikzeesohe Couran t). Dit nummer bestaat uit drie bladen. ABONNEMENT. De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen MAANDAO, WOENSDAG en VRIJDAO verschjnt, Is voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatseu In Nederland I 1,60 per 3 maanden. Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10 nr» jaar bQ vooruitbetaling. 68ste IAARGANG. No. 9178. Slltgevar-Hoofdradaoteur i A. FRANKEL. Radaotauri I. WAALE. ADVERTENTIE N. Van 1—3 regels 30 ets., meerdere "regels 10 ets. Groote letters worden naar plaatsruimte berekend. De Inzending moet geschieden des Maandags- Woensdags- en Vrjdags-mlddags uiterlijk ssra. Alle betalingen moeten geschieden b(j den Dlreoteuri A. I. DE LOOZE Jp., Hoek Schuithaven, Zlerlktee. Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure. leder jaar, als Moeder Aarde haar kringloop om de zon volbracht heelt, zijn w|] gewoon de allerbelangrijkste ge beurtenissen aan te stippen, die In het jaar, dat achter ons ligt, zijn voorgevallen. Vrouw aan die gewoonte, zullen w|] ook nu wfê', bj het verschijnen van het Nieuwjiarsnummer dezer courant, kostelijk vermelden, wat bulten en binnen onze landpalen voor merkwaardigs in 1911 Is geschied WJ zullen met Dultschland beginnen. Onze Germaansche buren hebben In den aanvang van het veratreken jaar een historische gebeurtenis herdacht, die een feestelijke herdenking ten volle verdient. Een veertig jaar namelijk geleden, werd In de spiegelzaal van het oude palels der Fransche Koningen te Versailles het Dultsche Keizerrijk gesticht. De vereenlgde Duitsche Bonds vorsten boden toen aan Frulsen's Koning, Wilhelm I, den Dultschen Keizerskroon aan. De onsterfelijke Dultsche staatsman, Otto Von Bismarck, had daar mede het groote nationale doel bereikt, naar de verwezeljklng waarvan hQ zoovele jaren had gestreeld. Aan Dultschland's verbrokkeling was thans een einde ge maakt. In de plaats van de 39 souverelne stalen en staatjes, die elk hun eigen wetgeving en rechtspleging hadden, hun eigen tolrechten hieven, hun eigen munt bezaten, kwam thans een eenlg Dultschland. Het Dultsche rijk heelt zich In die veertig jaren tot éé.i der machtigste en bloelendste staten van onzen aardbodem ontwikkeld. Zijn handel en Industrie hebben een reusachtige vlucht genomen. En wat geen Dultscher ooit had kunnen droomen: Dultschland Is een koloniale mogendheid geworden. Het bezit een vloot, die ontzag Inboezemt, en een leger, dat tot het beste van de wereld kan gerekend worden. Zjn hoofdstad Berlijn Is een wereldstad ge worden, waarvan de bevolking de dile mlllloen verre overschrijdt. Geen wonder, dat het Dultsche volk de stichting zijner nationale eenheid en grootheid feestelijk herdacht heelt. Jammer, dat de regeering van dezen staat den reactlonnalren weg bewandelt, wat tengevolge heeft, dat In geen land de aoclaal-demokratle zoo welig tiert als juist In Dultschland. Hoe groot de kracht Is, die van deze partij uitgaat, bleek duidelijk bij de uitvaart van Paul Singer, één der socialistische aanvoerders. Meer dan honderdduizend mehschen namen toen aan de begrafenisplechtigheid deel, terwijl het getal toeschouwers op 200.000 geschat Is geworden. De regeering bevoor recht den adel en het militarisme ten koste van het volk. In het leger zoekt z|| haar kracht, zoowel naar binnen als naar bulten. BJkans had zfj, steunend op dat leger, het Dultsche volk In een oorlog met Frankrijk gewikkeld. Hoe kwam zij daartoe Frankrijk had Fez, de hoofdstad van Marokko, bezet, en gedroeg zich In het rijk van den Sultan van Marokko als heer en meester, wat niet strookte met de Inzichten van Dultschland en ook In strijd was met de akte van Algeciras. Frankrjk had nameljk van de ongelegenheid, waarin Moeial Hifid, de Sultan van Marokko, zich bevond, gebruik gemaakt. Het had aan den Sultan, die In de hoofdstad door zijn tegen hem In opstand gekomen onder danen belegerd werd, zjjn hulp aangeboden, waarvan deze gretig gebruik maakte. De Fransche troepen nu hadden Fez veroverd en nestelden er zich. Dit gaf aanleiding tot vertoogen van Dultschland, dat ten slotte een dreigende houding aannam, en een oorlogschip naar Agadir, één der kustplaatsen van Marokko, zond. Diplo matieke onderhandelingen werden alsnu tusschen beide staten aangeknoopt. De Fransche gezant Cambon en de Dultsche Staatssecretaris Von Klderlen—Wachter kwamen eindelijk, na maandenlang met elkaar te Berlijn geconfereerd en gedis puteerd te hebbentot een minnelijk vergelijk, waarvan zakelijk de Inhoud hierop neerkomt, dat Dultschland aan Frankrijk de vrije hand In Marokko zou laten, waarvoor het In compensatie een stuk grondgebied In den Congo verkreeg. Aldus dreven de oorlogswolken, die dreigend aan den polltleken horizon van Europa een poos de volkeren ernstig verontrust hadden, gelukkig af. Vervulde In Dultschland de luchtrcheep - vazrt de bewoners met vurige bewondering, In Frankrijk waren ht; de Hegtoestellen, die de- menschen In verrukking brachten, maar ook, zelfs onder de eersten de: lands, slachtoffers maakten. In Parijs werd namelijk een vliegwedstrgd gehouden, die door tal van mannen van naam en aanzien, waar onder zich ook de Ministers van Binnen- landsche Zaken en van Oorlog bevonden (Monls en Berteau), werd bijgewoond Genoemde mannen nu hadden zich op een terrein gewaagd, dat niet voor het publiek toegankelijk en voor de vliegenier.: bestemd was. Één van de vliegeniers had ongelukkiger wijze het Vliegtoestel niet meer In zjn macht, tengevolge waarvan dit b|j het ntê strijken de belde Ministers jammerljk trof. De Minister van Oorlog was op slag dood, terwijl de Minister van Blnnenlandache Zaken zwaar gewond werd. Groot was hierover de algemeene ver slagenheid. De onlusten In de wjnbouwstreek, ontstaan tengevolge van de afbakening der grenzen van het gebied naar de wjn- soorten, die er verbouwd worden, moesten met kracht van wapenen bedwongen worden. In Brussel werd voor het algemeen kiesrecht en bet openbaar ondetwj» een nationale reuzenbetooglng gehouden, waar aan meer dan 200 000 menschen deel namen. Voorop ging de vereeniglng „Volksonderwijs" met een groote vlag, waarop geschreven stond: „Leve de opei- bare school, zonder onderscheid van politieke of godsdienstige gezindheid". De door de regeering geaomert maatregel, de troepen In de kazernes te consigneeren, bleek niet noodlg te zijn geweett, want de orde werd geen oogenbllk verstoord Trouwens hiervoor hadden de 2000 com missarissen van orde zorg gedragen. In Engeland werd van 1 Ianuarl af ook aan de armlastigen bQ het bereiken van den penslotnsleeftljd het recht gegeven aanspraak op staatspensioen te mogen maken. Deze uitbreiding der Engelschf staatspensloenswet had tengevolge, dat duizenden ouden van dagen, die in de armenhuizen hun ouden dag sleten, ge noemde Inrichtingen verlieten, en door hun wekelljksch pensioen van drie gulden b|j familieleden een aangenaam tehuis verkregen. Zelfs Is het voorgekomen, dit in Chattam een oudje van 94 en een besje van 80 jaar, na het armenhuis den rug te hebben toegekeerd, zich voor den ambtenaar van den burgerlijken stand door den echt lieten verbinden, teneinde van de zes gulden staatspensioen, die zij nu samen wekelijks te verteren hadden, de laatste levensjaren onbezorgd en gelukkig te kunnen doorbrengen. Het Parlement heeft de veto-wet, waar door de macht van het Hoogerhuis ge kortwiekt werd, aangenomen. Hel Hoogerhuis had, gelijk te begrijpen Is, zich eerst met hand en tand tegen de aanneming der veto-wet verzet. Door het Lagerhuis werd een wet aan genomen, waarbj bepaald werd, dat aan zijn leden jaarlijks een bezoldiging van f 4800 zal worden toegekend, zoodat het nu niet alleen een groote eer, maar ook een finanbëel fortuintje Is tot lid van the House of Commons gekozen te worden. Het plaatsen van een gedenksteen ter herinnering aan Koningin Victoria werd ook door den Dultschen Keizer, één der kleinzonen van genoemde Koningin, bij gewoond. Keizers aanwezigheid In Engelind schijnt echter In de politieke verhouding tusschen belde staten geen verandering gebracht te hebben. Niet dat die ver houding bepaaldelijk een vijandig karakter draagt, maar zij Is toch niet van dien aard, dat van een Innige betrekking kan gesproken worden, gelijk men met het oog op de nauwe bloedverwantschap tusschen belde staatshoofden allicht zou verwachten. Door- de vrouwenvereniging tot ver- krQglng van het actief en passief kiesrecht voor de vrouw, werd In Londen een grootsche, Indrukwekkende betooging ge houden, waaraan door 40 000 vrouwen uit alle standen der maatschappij werd deelgenomen. In den drie uren langen, door tal van muziekcorpsen opgelulsterden optocht, zag men fabrlekarbeldsters en de vrouwen van Minister». In den stijd voor het beginsel was de scheidsmuur der sociale ongelijkheid weggevallen. Een deel van den Heurrjken stoet werd gevormd door gecostumeerdenvobistellend de vrouwen, die In Engeland'» geschiedenis een belangrijke rol gespeeld hadden. Engeland'» Koning e „Koningin bevinden zich op het oogenblik niet In Europa, maar In Brllsch-IndiC, waar zj op plechtige w|Jze tot Keizer en Keizerin gekroond zjjn geworden, en door de Indische Vorsten al» zoodanig zijn gehuldigd. Nu Engeland In het rustig bezit van Egypte wordt gelaten, Frankrjk vrijheid gekregen heeft Marokko geheel op te slokken, en Dultschland met een flink brok Congo tevreden Is gesteld, heeft de Itallaansche regeering gemeend, dat het tijdstip voor haar was aangebroken om In Tripolls, dat aan Turkije toebehoort, haar slag te slaan. ZJ elschte namelijk van hetTurksche gouvernement, dat het Tripoll» aan Hal zou afstaan. Zoo het dit niet goedschiks gaf, zou Ifallë zich genoodzaakt zien het gewapenderhand te nemen. TurkJe weigerde natuurlijk aan dien brufalen elsch ie voldoen, waarop de Itallaansche regee ring met haar oorlogsvloot de kuststeden van Tripoli» liet bombardeeren, en er een sterke legermacht deed ontschepen. Tot verdediging van hun geboortegrond hebben hierop de Arabieren bewapenen opgevat. Met de geregelde Turksche troepen bieden zij een dapperen, heldhaltlgen tegenstand. Het Is den Italianen dan ook reeds gebleken, dat de verovering van Tripolls niet zoo ge makkelijk In haar werk zal gaan, als zij zich aanvankelijk hebben voorgesteld. Want al hebben zij zich ook van de kust steden thans meester gemaakt, zij zjn nog lang niet In het bez'i van hebl Tripolls. De moelljkste strijd zal pas aanvangen, wanneer zij naar het. gebergte zullen op rukken, waar de Turken en Arabieren zich geducht versterkt hebben. En 't fs de groote vraag, of zj zich op den duur zelfs In het reeds door hen veroverde gedeelte zullen kunnen handhaven. De gerechtig heid zou er wel bij varen, als zij de kous op den kop kregen. Want als zoovers zijn zj Tripolls binnengedrongen, en als ban dieten en moordenaars hebben zj zich er gedragen. Zij hebben de Inlanders, mannen, vrouwen en kinderen, bj massa's geëxe cuteerd, omdat deze de wapenen tot ver dediging van hun vaderland hadden opgevat. ZJ htbben het bloed ergoten van on schuldige menschen, die als brave patriotten gehandeld, en onbevreesd voor den dood, als ware helden gestorven zjn. Een vjftlg jaar geleden was bet konink rijk Italië gesticht geworden. Deze nationale gebeurtenis Is natuurljk niet onopgemerkt voorbijgegaan. In de hoofdstad des rjk», In het klassieke Rome, toog op den dag van het feest het volk naar het aloude kapltool, waarbinnen de Koning, gezeten op een van rood fluweel met goud door stikten troon de feestrede hield. In de nabijheid van den troon waren de borst beelden geplaatst van Victor Emanuel, Mazzlnl, Cavour en Qirbbaldl, de mannen, die als de grondleggers en stichters van Itallë's éénheid te beschouwen zijn. De Itallaansche volksvertegenwoordiging heeft een wetsontwerp aangenomen, waarbj het algemeen kiesrecht werd Ingevoerd. Wie 30 jaar oud Is en zjn dienstplicht vervuld heeft, Is sterngerechtigd. Tengevolge van de nieuwe kieswet zijn niet minder dan 31 mlllloen staatsburgers kiezers geworden. In Portugal schafte de Constituante het koningschap af, verbande het van den troon gestooten huls Braganza uit Portugal, en voerde den republtkelnschen staats vorm In. Ook werden door de Constituante de doodstraf en de llchameljke tucht straffen afgeschaft. Tot de opheffing der doodstraf was men geleld door de vol gende overwegingen, de feilbaarheid van den rechter, de onherstelbaarheid van de straf bij gebleken onschuld, en het af- snjden van den weg van berouw. En wat de tuchtstraffen betreft, terecht meende men, dat zij hen demoraliseerde, die met de uitvoering er van belast waren, terwijl zij bij hen, die haar ondergingen, ver bittering en wrok wekten. In Rusland werd In kerken en scholen het vijftigjarig jubileum der ophelfing van de lijfeigenschap gevierd. Czaar Alexander II, die op zoo ongelukkige wijze om het leven kwam, hief nameljk In 1861 de lijfeigenschap op, zoodat de boeren niet langer slaven bleven, maar vrje mannen werden. Maar daar de regeering verzuimd had Iets voor hun economlschen toestand te doen, zoo geraakten zj In een slechte conditie, daar, zoolang zj slaven waren, de groote adeljke grondbezitter: voor hun onderhoud zorg droegen, terwjjl, nu zj vrj waren, zj honger en gebrek leden, daar z|j niets hadden. De staatkundige toestand der bevolking Is niet verbeterd, maar wel versllmmerd. In Petersburg vergadert wel de rjks- doema, maar deze Is slechts een schjn- vertegenwoordlglng. De Czaar regeert, en de strop Is zjn eerste minister. De kerkers zjn opgevuld met politieke slachtoffers. En In Siberië Is nog alljd plaats genoeg voor de ongelukkige verbannenen, die troepsgewjze daarheen gezonden worden. Door een zoogenaamden agent der ge heime politie, een zekeren Bagrof, werd Stolipln, de Minister-President, gedurende een voorstelling In de schouwburg te Klew In tegenwoordigheid van den Czar en zjn familie doodgeschoten. Stolypln Is op gevolgd door Kokoftzef, en ook deze achjnt de bloedige voetsporen van zjn voorganger te zullen drukken, zoodat geen verandering van het verfoeiljke regeerlngs- stelsel te verwachten Is. Overleden Is Wasslllng Karanlow, af gevaardigde In de RJksdoema. HJ was de man, die In de Doema er op wees, dat de lage Russische geesteljkheld rechteloos was en geknecht werd. Bisschop Weraskln was hierover zóó verbolgen, dat hij hem voor boef uitmaakte. Karanlow nameljk was in 1884 gevangen genomen, en wegens hoogverraad tot levenslangen dwangarbeid near Siberië verbannen, omdat hj, zonder zich In eenlg opzicht aan terrorisme schuldig te maken, het absolu tisme had veroordeeld. Na dit scheldwoord richte Karawlow zich fier op, en zelde: „ja, Eerwaarde Vader, ik ben een boef. „Een boef met geschoren hoofd en ketener „aan handen en voeten was lk, en lang „heb ik die gedragen, alleen omdat ik „den moed had den wensch uit te spreken, „dat deze vergadering, waarvan ook gij „deel uitmaakt, tot stand zou komen. „Door een krjgsraad werd Ik veroordeeld „En In dit vonnis stond woordeljk: De „beschuldigde, erfeljk edelman, Wasslllng „Karanlow, wo-dt veroordeeld tot verlies „van alle eifeljke en burgerljke rechten, „en tot dwangarbeid wegens de poging „om de maatschappeljke orde en de staats regeling te veranderen, zonder geweld „dadlge middelen". „Dat lk, zelde hj, op die wjze tot boef „werd geslempeld, ia de trots van mjn „leven. In de machtige strooming, die „ook u naar dit gebouw droeg, Is een „druppel van mj, een druppel van mjn „bloed en mjn tranen". TurkJe met zjn jeugdigen constllu- tloneelen staatsvorm heeft met groote, zoowel blnnenlandache als bultenlandsche moelljkheden te worstelen. In het binnen land wordt het rjk door felle partjtwlsten verscheurd, terwjl het door het buitenland besprongen wordt. in China la een hoogst merkwaardige revolutie losgebroken, die herinnert aan de dagen der groote Fransche omwente ling. Het Chtneesche volk, moede de dwlnglandj der Mandsjoes-dynastle, die haar belofte een grondwettlgen staatsvorm In het leven te roepen geschonden heeft, Is opgestaan. Een groot deel van het leger en schier de geheele vloot hebben de zjde der opstandelingen gekozen, die goed georganiseerd, voortreffeljk aangevoerd, en behoorljk van wapenen voorzien zjn. DaarbJ onderhouden zj In hunne gelederen een Jzeren tucht. ZJ hebben te Nanking dr. Soenjatsen tot president van de Chlneesche republiek uitgeroepen. Het Kelzerljk edict, waarin wordt te kennen gegeven, dat de regeering zich zal onder werpen aan de beslissing eener Nationale Conventie betrrffende den te kiezen staats vorm komt dus bljkbaar te laat. Perzië bevindt zich door de Russische Intriges In een betreurenswaardige situatie. Het Perzische volk had den ouden Shah Mahomed All verjaagd, en zjn dertien jarig zoontje tot den troon verheven. Een gewelddadige poging van den ouden Shah om zjn mach! terug te krjgen mislukte. Zjn leger werd verslagen, en hj moest vluchten. Om het rjk In een beteren finantleelen staat te brengen, had de regeering als haar raadsman gekozen den Amerikaan Shuster, die zich Jverlg van zjn taak kweet. Dit was niet naar den zin van Rusland, dat vreesde zjn Invloed te zullen verliezen, en daarom bj een bestendiging van een verwarden finantleelen toestand grooteljks belang had. Dielgend trad het tegen Perzië op. Ce regeering gaf, ten slotte zwichtend voor het argument der Russische kozakken, toe. Zl] ontsloeg Shuster, en zond het parlement naar hul». Nederland heeft in het sfgcloopert jaar te boeken het bezoek van den president den Fransche republiek aan ons land, waardoor de vrlendschappeljke betrek kingen met dit rjk versterkt zjn geworden. In Tweede en Eerste Kamer zwaait nog steeds de reactie haar staf. Een nieuwe tarlefwet hangt als een zwaard van Damocles het Nederlandiche volk dreigend boven het hoofd. Tal van adrcesen, waar onder dat van den Middenstandsbond zeker wel als hef belangrjkste ls te beschouwen, 2jn bj de Tweede Kamer Ingediend. In die adressen' wordt met klem vin redenen aangedrongen genoemd ontwerp, als schadeljk voor de volksbelangen niet aan te nemen. Een niet minder ongelukkig wetsontwerp werd bj de Tweede Kamer Ingediend, nameljk dat tot verzekering van de werklieden tegen de geldeljke gevolgen van invaliditeit en ouderdom. Aan dit ontwerp ligt het ongelukkige Duitsche dwangstelsel ten grondslag. Wordt dit ontwerp tot wet verheven, dan zullen wj een leger van ambtenaren krjgen, die betaald worden uit de premies, die de werklieden en de patroons moeten op brengen. Heeft de huidige regeering voor de arme ouden van dagen, die vo'gens dr. Kuyper, geen dag en geen nacht konden wachten, hljkbaar al heel weinig over, voor de militaire doeleinden kan niet genoeg uit de schatkist gegeven worden. In een uit nemende rede heelt onze afgevaardigde, mr. Patjn, In de Tweede Kamer gewezen op de verbazende sljglng der militaire uitgaven onder dtt bew.b.d. WJ hebben dezen zomer ons droogje en ons natje gehad. Eerst een ongekend heete periode, waarin een algemeen water gebrek heerschte, zoodat uit Middelburg en Rotterdam het watrr moest aangevoerd worden. Daarop kregen wj In den onver- geteljken nacht van 30 September stoim en vloed. Het water wie» zóó hoog, dat een gedeelte van de Oude Haven blank stond. Door den sto m werd allerwege groote schade aangericht. Til van boomen, 'oornameljk op Schuddrbeuis, werden ontworteld. En schier geen huls was er, of het had stormschade gelpden. Maar de grootste schade beliep nog d.r Bulntsrer vtsschersvloot, dl», toen de strekdam be zweek, een prooi der hooggaande golven werd, en door deze op de djken werd reergesmakt. Op het vernemen van deze ramp snelde onze geëerbiedigde Koningin naar Bruinigs», stelde zich daar persoonlijk van alle» op de hoogte, en schonk tot leniging I 6000. In Zlerlkzee werd den 12den Mei In het „Huls van Nassau" een belangrjkc vergadering gehouden, die, bjeergeroepen door het Witerleldlngcoml bjgewoond werd door de leden der S'aatscommlsrle voor drinkwatervoorziening, door onzen afgevaardigde voor de Tweede Kamer, mr. Patjn, en door al de gemeente besturen van Schouwen—Duiveland. Op die vergadering sprak men zich In beginsel uit voor de totstandkoming eener water leiding voor Schouwen—Duiveland. De regvetlng heeft in verband met die uitspraak f 18000 beschikbaar gesteld voor een onderzoek der duinen van Schouwen. Gesticht werd devereenlglng „Zierlckzec". FloreatI 1 In Brouwershaven werd een Openlucht meeting voor Staatspensionneerirg ge houden, die uitnemend geslaagd Is. In Oosterland steeg Henrl Bakker ten aanschouwe van een talrjk publiek met zjn „Condor 1" op. De redactie tracht al wat goed is ie bevorderen, en al wat verkeerd In haar oogen Is, Ie bestrjden. Faalt zj soms, men bedenke, haar arbeid ia menschen- werk. Een onvriendeljke, onverdiende aanval op haar werd door één onzer medewerkers afgeslagen. De directeur van dit blad, de heer A. J. de Looze, die langer dan 40 jaar de leiding der administratieve werkzaamheden had, heeft gemeend, dat voor hem de tëd van rust nemen gekomen was. Met grootèn Jver en stipte nauwgezetheid heeft hj zich steeds van zjn taak gekweten. Tot zjn opvolger werd zjn zoon benoemd, die sinds jaren reeds werkzaam op hel bureau

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1912 | | pagina 1