ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 13 October 1911.
Derde Blad.
(525 ierikzeesohe
Courant),
NIEUlV@?iJDIN8ERI.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAQ, WOENSDAO en VRIJDAQ verschijnt, Is
voor Zierlkzee t 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per Jaar b(J vooruitbetaling.
68ste JAAR6AN6. - No. 9145.
Ulta«var-Hoofdpe«iaoteup i A. FRANKEL.
Redfioteuri J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdags- en Vrydags-mlddags uiterlijk S
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeurs A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerlktee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 8 ure.
IIIDIË.
In juli werden alleen In de Residentie
Palembang afgemaakt: 39 krokodillen, 15
panters, 7 tijgers, 2950 wilde varkens,
5451 klapperratten, 231,454 ratten en
muizen.
AMERIKA.
Te New-Orleans Is dezer dagen een
jong meisje, zekere juffrouw Annie Crawford,
In hechtenis genomen, welke gevangen
neming in genoemde stad buitengewone
opwinding heelt veroorzaakt. Het nog
jeugdige en naar het heet heel mooie
meisje wordt er van beticht, haar vader,
moeder en twee zusters door vergil om
het leven te hebben gebracht. Daar Juf
frouw Crawford en haar familie tot de
uitgaande kringen behoorden, kan men
zich de sensatie begrepen. Het schijnt, dat
eenlgen lijd geleden één van de zusters
zich bij de politie had aangemeld en juffrouw
Annle ervan had beschuldigd drie moorden
te hebben gepleegd, zy beschreef de om
standigheden waaronder haar tader, moeder
en een andere zuster waren gestorven.
Volgens haar had Annie deze drie familie
leden eerst gehypnotiseerd en daarna met
opium vergiftigd. De politie had destyds
weinig waarde gehecht aan deze beweringen,
wyi de beschuldlgster ln groote zenuw
overspanning verkeerde, een zeer hyiteri-
schen Indruk maakte en er biykbaar over
In doodsangst verkeerde, dat zy het volgende
slachtoffer zou wezen. Nu zy Is dan ook
kort daarop gestorven hetgeen leidde tot
de Inhechtenisneming van juffrouw Annle.
Het wordt vermoed, dat Annie Craw
ford Indien zy de vermelde moorden
gepleegd heeft dit zal hebben gedaan
om de bedragen in handen te krijgen,
waarvoor het leven van de zoo plotseling
gestorven ouders en zusters waren verzekerd.
Dat klinkt evenwel niet waarschyniyk,
want bet is toch byna niet aan te nemen
dat een jonge dame van eenlge opvoeding
en ontwikkeling een zoo afgrijselijke serie
moorden kan hebben gepleegd voor het
luttele bedrag van ca. 4000 gulden, dat
zy by den dood der vier verwanten kon
Innen.
Volgens de bewering van de politie
mannen toonde Annle Crawford zich by
haar Inhechtenisneming niet verschrikt en
betuigde zy hare bereidwilligheid zich te
zuiveren van de tegen haar gerezen ver
denking, Mede weten sommige bladen te
vermelden, dat het meisje reeds een ge-
deelteiyke bekentenis heeft afgelegd. Dan
is er een politieman, die openiyk vertelt
„dat de jonge dame een v/are Lucretla
Borgia Is".
Verder ichynt te zyn uitgelekt, dat
juffr. Crawford kort te voren ontslagen
was uit het Presbyteria Hospital, waar zy
een betrekking bekleedde in het laborato
rium. Dat ontslag was haar gegeven, omdat
zy was betrapt op het stelen van groote
hoeveelheden verdoovende middelen.
De Amerlkaansche bladen vertellen
het stlchteiyk verhaal van een hondenfeest
In Chicago.
Qeen van de dollarprinsessen en prinsen,
die het feest op touw hadden gezet, had
een kind, maar allen hadden ze één of
meer honden, die op de belacheiykste
wyze toegetakeld en vertroeteld werden.
Het feest werd gegeven ter eere van
den verjaardag van één van de schoot
hondjes en al de mllltonnalrs-llevelingen
waren genoodlgd.
Men had hun geleerd op hun achter
pootjes te loopen en te staan, ze waren
aangekleed als dames en heeren, draegen
de kostbaarste toiletten en de fabelachtigste
klelnoodlén. De hond, wier geboortefeest
op zoo luisterryke wyze werd herdacht,
droeg een japon met een langen sleep,
die door een groote opzetteiyk daartoe
afgerichte eend werd opgehouden. Het
hoogtepunt van het feest was een honden-
polonaise, waarin de dieren, „net als
menschen" paar aan paar gearmd rond
wandelden. Een van de aanwezigen, die
zyn bulk vol had van de walgeiyke ver
tooning, wierp op een oogenbllk de eend
een handjevol maïs voor. Het dier viel
uit zyn rol, liet den sleep vallen en de
heele polonaise viel In duigen. In de alge-
meene verwarring struikelde één van de
vrouweiyke „genoodlgden" over haar sleep
en verloor een diamanten „arm"band, die
een waarde van een kleine 160,000 gulden
vertegenwoordigde. Een andere, die last
had van baar strompelrokje, rolde onderste
boven en ging al jankend op haar rug
liggen met haar pooten In de lucht. En
tot overmaat van ramp vloog de eend het
raam uit.
Een afgevaardigde moet het geval vol
verontwaardiging In het Congres verteld
hebben als bewys van de smakeloosheid
der Chlcagosche mllllonnairs.
Er werd harteiyk om gelachen.
OOSTENRIJK.
Men zal zich het verleden jaar voorge
dane tragl-komlsche geval herinneren van
een zekeren jongen Beriyner, Frans
Elchbaum, genaamd, die, als vrouw ver
kleed, zich uitgaf voor hofdame van
keizerin Augusta, in deze vermomming
gelukte het hem werkeiyk juweliers voor
groote bedragen af te zetten. Veroordeeld
tot een jaar gevangenisstraf Is Elchbaum
dezer dagen los gekomen. Hy heeft zyn
vryheld misbruikt door dadeiyk naar
Weenen te reizen en daar, maar nu niet
als dame, doch als Hongaarsch edelman,
hetzelfde bedryf uit te oefenen als te
Berlijn. De Weensche politie legde evenwel
spoediger dan de Beriynsche de hand
op Elchbaumdie by zyn arrestatie
zichzelf trachtte om het leven te brengen,
wat hem evenwel mislukte.
PORTURAL.
De tegen-omwenteling.
Oaat men de berichten na, die van
regeringswege verstrekt worden, zelfs aan
gezanten In het buitenland, dsn zou men
allicht geneigd zyn te denken, dat de
royalisten-opstand totaal Is mislukt en van
de koningsgezinde benden In Spanje niets
meer te vinden Is. Immers, de hoofdman
Coucelro zou reeds op weg zyn naar
Zuid-Amerlka.
Van royalistische zyde wordt de toestand
echter eenlgszlns anders geschilderd. Vol
gens Retchspost Is Miguel De Braganza
uit het royalistische kamp teruggekeerd;
zyn broeder Frans Joseph en zyn neef
Xaverlus Van Parma bleven In Portugal.
Miguel deelde mede, dat de monarchistische
beweging steeds veld wint en er gunstig
voorstaat. De mededeellngen, verstrekt
door de Portugeeache regeering, zouden
sterk partijdig getint zyn.
Uit Lissabon wordt aan de Times ge
seind, dat volgens aldaar ontvangen tele
grammen, de royalisten, na eerst over de
grenzen te zyn getrokken, weder terugge
keerd zyn en zich genesteld hebben in
het bergachtig district van Sierra da Carros,
op nog geen K.M. afstand van de
Spaanache grens, een zwaar terrein voor
de republikelnsche cavalerie.
Van daar kunnen zy, zoo noodlg, ge-
makkeiyk achteruit trekken.
Alle pogingen om hen te omsingelen,
zyn tot dusverre vruchteloos geoleven.
Zoodra republikelnsche troepen in de
nabyheld komen, worden zy door de
royalisten beschoten en de Portugeeache
regeering durft, wegens de nabyheld van
de Spaansche grens, niet krachtig tegen
hen optreden.
De regeering neemt Intusschen maat
regelen om de politieke gevangenen, wier
aantal reeds meer dan zeshonderd bedraagt,
zoo spoedig mogeiyk te doen vonnissen.
De president van de republiek heeft
een besluit geteekend, waarbij een congres,
samengesteld uit leden van de belde
Kamers den 16den dezer In buitengewone
vergadering bjecn wordt geroepen ter
aanneming van het voorstel om de para
grafen 20 en 21 van art. 3 van de Qrond-
wet tjdeiyk bulten werking te stellen.
Er zouden nog geen belangryke botsingen
hebben plaats gehad, in geen geval met
Couceiro's hoofdmacht, die meer dan
20 000 man sterk moet zyn. 't Beperkte
zich lot nu toe tot schermutselingen met
kleinere legerafdeellcgen, die In de plaatsjes
als bezetting waren achtergelaten en die
zich zouden hebben teruggetrokken.
Deze paragrafen bevatten bepalingen,
waardoor het beklaagden gemakkeljk valt
hun proces te trekken.
De regeering zal bovendien een speciaal
hooggerechtshof voor politieke mlsdryven
Instellen.
De te Brussel vertoevende royalisten
ontvingen Inlichtingen, regelrecht van
Coucelro, die de cffcleele Lissabonsche
telegrammen omtrent verslaan en ver
strooiingen der monarchistische troepen
als onwaar verklaren.
FRANKRIJK,
Een klein hondje Is Zaterdag de onvry-
willlge oorzaak geweest van den dood van
twee menschen te Lyon. Het echtpaar
Bouche had vergelen voor het naar bed
gaan de meterkraan van het gas dicht te
draalen. Hun hondje snuffelde 's nachts ln
de keuken rond, en moet daarby tegen de
kraan van een gascomfoor zyn aangeloopen,
waardoor deze wyd werd geopend. Het
echtpaar werd den volgenden ochtend
dood In bed gevonden. Ook 't hondje stierf.
Parijs, 11 Oct. Van verschillende kanten
komt bericht, ook uit Beriyn, dat de
Marokko-onderhandellngen zoo goed als
geëindigd zyn. Het eerste deel der over
eenkomst, aangaande Marokko, zal door
de onderhandelaars slechts met hun voor
letters worden onderteekend. Eerst als
men 't ook over den Congo Is eens ge
worden, zal de volledige overeenkomst In
allen vorm door belde partyen geteekend
worden.
DUITSCHLAND.
Berlijn, 10 Oct. Uit Weenen wordt aan
het Berliner Tageblatt geseind Volgens
een bericht uit Belgrado heeft Nowakowlts
heden het eerste deel van zyn gedenk
schriften voltooid. Naar hy daarin verhaalt
heeft de pretendent Peter Karageorgevlts,
de thans regeerende koning, toen hy voor
den laatsten keer overleg pleegde met de
samenzweerders, de verplichting op zich
genomen om grondwettig te regeeren en
de samenzweerders niet te vervolgen, doch
hun, als het noodlg was, genade te
schenken. Indien de samenzwering vol
komen zou gelukken, dan zou hy de uit
gaven voor de onderneming uit zyn eigen
zak bestrjden, maar by een mislukking
verbond hy zich niet tot stcffeltjke offers.
Deze verplichtingen van den pretendent
zouden door hem eigenhandig op een
document zyn geschreven en aan Neda-
dowlts en Qentsjlts overhandigd zyn.
De Nordd. Allg. Zeltung bevat een
officieel communiqué over de vooruit
zichten van den aardappeloogst en con
cludeert, dat de stand van het gewas
geenszins de hooge delallpryzen recht
vaardigt, waaronder op het oogenbllk het
Dultsche arbeidersgezin gedrukt gaat. De
oogst wordt geschat op driekwart van het
gemiddelde der laatste jaren, terwyi door
den grooten Invoer van aardappelen, voor-
nameljk uit Nederland, het gemiddelde
ruimschoots bereikt wordt.
11 Oct. Het O.M. elschte tegen graaf
Wolff-Metlernlch 11 jaar gevangenisstraf
wegens poging tot bedrog.
Leipzig, 12 Oct. Het Relchsgericht
begon een proces tegen een Fransche
taal-onderwyzeres, beschuldigd zich een
mobilisatieplan van het Dultsche leger te
hebben verschaft om het aan Frankryk te
verraden.
De gelegenheids-getuige by 't huwe-
iyk van dr. Köders, den niet recht wyzen
huweiykszwendelaar te Beriyn, die een
geheele reeks vrouwen voor vele duizen
den heeft opgelicht en herhaaldeiyk uit
verschillende krankzinnigengestichten is
ontsnapt, Is eergisteren by toeval door de
recherche ontdekt en gearresteerd.
Dr. Köders had, zooals InderIJd werd
medegedeeld, laasteiyk een trouwlustige
dame uit een deftige buurt te Beriyn
20.000 mark afgezet en een groot gedeelte
van dat bedrag te Londen opgemaakt,
waarheen hy ter voorbereiding van de
trouwplechtigheid voorullgerelsd was. De
zwendelaar reisde In gezelschap van twee
jonge meisjes, die hy onderweg had leeren
kennen, en van een vriend uit het krank
zinnigengesticht, dien hj als getuige uit
Beriyn liet komen.
Na de huweiyksvoltrekking Het hy zyn
jonge vrouw te Bonn zitten, terwijl hy
zelf met een voormalig liefje Rynrelsjes
maakte, tot hy elndeiyk In een hotel bij
Königswlnter gearresteerd werd. De vriend
van den gearresteerde, de als getuige
optredende 62-jarlge slotenmaker Rudolf
Hartwlg, reisde van Londen direct door
naar Beriyn, huurde een gemeubileerde
kamer en leefde van zjn aandeel In de
bult.
Toen hy echter van de arrestatie van
zyn vriend vernam, achtte hy zich niet
veilig meer en verliet zyn woning, om nu
hier, dan daar een onderkomen te vinden.
Een rechercheur zag hem dezer dagen In
de wachtkamer van een station staan en
nam hem gevangen. In een In beslag
genomen koffer vond men een stel voor-
treffeiyke Inbrekers-Instrumenten, en voorts
stempels voor de vervalschlng van docu
menten en platen voor het maken van
valsch bankpapier.
Hartwlg, wiens krankzinnigheid gevaariyk
voor de gemeenschap wordt geacht, is
weer In een Inrichting voor zwakzinnigen
gebracht.
Een van de drie voortvluchtige
Dultsche bankbeambten, die er met min
of meer groote bedragen van door zyn,
ls thans gevat, n.l. de kassier Karl Schulze
uit Beriyn, die ruim 6000 mark van de
Dultsche maatschappy van post- en ver
keerswezen had verduisterd. By zyn
verhoor bleek, dat hy reeds vroeger
cheques had vervalscht. Herhaaldeiyk had
hy zyn minnares er voor gespannen, de
bedragen op de vervalschte cheques te
innen.
RECHTSZAKEN.
Na de Papendrcchtsche Strafzaak.
Voor den Hoogen Raad Is Maandag
behandeld het rlvisfe-verzoek van C. W.,
werkman te Papendrccht, by vonnis van
de rechtbank te Dordrecht van 13 Mei
1904 veroordeeld tot 3 weken gevangenis
straf, terzake van le eenvoudige beleedlglng,
aangedaan aan ambtenaren In de recht-
DOOR
PISOE8.
XXV.
Buitengewoon hooge pryzen werden In
den eersten tyd van de jaren '80 besleed
voor de oesterperceelen. De Jaariyksche
opbrengst van alle verpachte perceelen
der Ooster-Schelde bedroeg van 1870 tot
1885 circa 20000, maar daar In 1885 alle
terreinen aan de regeering terug moesten
komen, werd ln 1882 reeds opnieuw ver
pacht en ditmaal werd het totaal f 366000,
om ln volgende jaren zelfs te stygen tot
500.000 gld. In later jaren Is een en ander
weer teruggeloop en; b.v. de comptablllteit-
staat over 1910 bedroeg In totaal aan
pachtpennlngen slechts ongeveer f 360.000.
Toen, zoo wordt gemeld, de oester
cultuur ryke winsten ging afwerpen, lag
het voor de hand, dat men, nadat op de
Ooster-Schelde alle geschikte terreinen In
gebruik genomen waren, elders ook proef
nemingen ging doen. In het algemeen
werden daarmede geen gunstige resultaten
verkregen. Op de Wester-Schelde b.v.
kwamen natuuriyke banken sedert het
leggen van den spoorwegdam tusschen
Noord-Brabant, Zuld-Beveland en Wal
cheren niet meer voor, maar aangezien
men In 1884 had opgemerkt, dat zich aan
de oeverwerken beneden Terneuzen veel
broed had vastgehecht, werden ln een put
juist boven Terneuzen lj mlltioen kleine
oesters van de Ooster-Schelde afkomstig,
gelegd. De sterfte daaronder was evenwel
verbazend groot en de overbiyvenden
ontwikkelden zich slecht. Werkeiyk heeft
men tot op den huldigen dag beproefd
oesters te kweeken of vetten In de Wester-
Schelde, maar steeds met vry onbevre
digende resultaten. In 1901 b.v. werden
even beneden de haven van Borsele by
den Zuldnol In het begin van Mei 130.000
oesters op ambachtsheeriyken grond gezaaid,
die In het laatst van November werden op-
gevlscht en naar Ierseke teruggebracht.
Deze oesters waren slecht gegroeid en
slecht van vlsch, en slechts 10 K.O. per
duizend vooruitgegaan.
Op de gronden by Hansweert, Schote,
in den Biezellngschen Ham en In de geul
van Oud-Everdlnge werden de proeven,
vorige jaren genomen met het zaaien van
oesters of het uitzetten daarvan op zeeflen,
niet herhaald.
In den put op het schor vóór den
Angelinapolder In den Brakman stonden
250000 stuks van 1900, waarby in het
voorjaar van 1901 nog 45000 uit de Ooster-
Schelde afkomstig, gevoegd werden. Beide
pariyen groeiden tameiyk, doch de vlsch
was niet best, zoodat alles begin November
naar de Herklngsche Bank werd over
gebracht.
In de pulten te Philippine stonden op
zeeflen nog 480000 stuks van het vorige jaar,
die men toen niet had kunnen'verkoopen.
Deze waren goed gegroeid, doch de vlsch
was zeer verschillendIn de ééne put
puik, in de andere matig.
In den put by Terneuzen werden respec-
tieveiyk 50000 en 80000 oesters gezaaid
voor den Lovenpolder in het Axelsche Oat.
Deze oesters, voorat de laatste, die einde
Juni daar uitgezaaid werden, schynen te
zwak geweest te zyn, zoodat er spoedig
groote sterfte ontstond, wel 30 35 pCt.
De overbiyvenden waren vlug gekroeld en
pulk gevl9cht. Van dezelfde soort bleven
In den put by Terneuzen er 20000 den
zomer overstaan, die ook goed gegroeid
en tameiyk gevlscht waren, doch In October
gaandeweg achteruit gingen, zoodat men
ze zoo spoedig mogelijk verkocht.
Einde September werden door den
eigenaar van denzelfden put nog 100000
te Tholen gekocht, in het Axelsche Oat
uitgezaaid en begin November weer op-
gevWcht; ze waren sedeiyk gevlscht.
Overigens zjn ln de Wester-Schelde
geene oesters gezaaidby lage ebben vond
men aan de steenen tegen d: dyken In
den Brakman, van Borsele, en Hoedekens-
kerke soms groote oesters, doch ln het
algemeen levert de Wester-Schelde tot
heden weinig goede resultaten voor de
oestercultuur op.
Over het laatst verloopen campagne
jaar in den loop der tyden zyn de
genoemde oesterputten in den Brakman
verdwenen wordt medegedeeld, dat
alleen ln het Axelsche Oat voor den Looze-
polder In Mei 900000 oesters van 65 4
70 K.O. gevlscht op zeeflen uitgezet, daar
hei terrein wegens verzanding zich niet
leent om oesters op de gewone wyze ujt
te zaaien. De sterfte van deze oesters was
25 pCt., misschien tengevolge van het
dicht op elkaar zaaien hooger dan een
vorig jaarde gemiddelde gewlschls-
toename bleef beneden 10 K.O. tegen
20 K.O. een vorig jaar.
Tegen het einde van September begon
men deze oesters op te vlsschen en in
den put by Terneuzen te brengen, wat
einde November was afgeloopen. Ofschoon
verzending en pryzen geheim bleven, Is
bekend, dat al deze oesters naar Parys
gaan.
Uit bovenstaande mededeellngen hebben
wy eenlgszlns willen doen uitkomen, dat
de kunstmatige oesterteelt In de Wester-
Schelde van geen overwegende beteekenls
meer Iswaarschyniyk staat een en ander
In verband met de reeds aangehaalde af
dammingen, waardoor de Wester-Schelde
te veel zoet water houdt.
En nu een en ander over het oesterbroed
nog: daar de aanslag van het broed op
de open Schelde van zoovele wissel
valligheden afhankeiyk Is en de jonge
oester aan zoo vele gevaren Is blootgesteld
en bygevolg het resultaat steeds onzeker
Is, hadden er In Zeeland, In navolging van
andere landen proeven plaats, om aanslag
op collecteurs In gesloten bassins te ver-
krygen. Qelukten de proeven, dan zou
daarenboven de cultuur voor een zeer
groote uitbreiding vatbaar zyn, vandaar
dat door een van regeerlngswege benoemde
Zoölogische Commissie dit punt onder
zocht werd. In het tydschrlft der'Nederl.
Dierkundige Vereenlglng kan men eenjzeer
uitvoerig verslag lezen van deze genomen
en wel met deze conclusiedat het ver-
krygen van aanslag van oesterbroed In
geheel van het buitenwater afgesloten, met
zeewater gevulde ruimten, waarin alleen
moederoesters en collecteurs zyn geplaatst,
ook In Zeeland mogeiyk Is, maar de vraag
rees, of daarmede reeds een praktisch
resultaat was verkregenzou het mogeiyk
zyn dit broed zóó te kweeken, dat het In
den handel voordeel zou geven Het
antwoordt luidt tot heden beslist ont
kennend; trouwens wy zullen zien, dat
deze vraag ook In onzen tyd geen ant
woord felteiyk meer behoeft, daar nu steeds
voldoende broed op natuuriyke wyze kan
opgevangen worden.
(Wordt vervolgd).
kr o
