MRIKMSCHEiÜ NIËUWSUÖiH.
Vrijdag 12 Mei 1911.
Eerste Blad.
Melkverordening.
WEGEN en VOETPADEN.
Algemeen Overzicht.
Uit Stad en Provincie.
(Z ierikzeesche
Courant),
ABONNEMENT.
De abonnementsprys van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAQ en VRIJDAO verschijnt, l>
voor Zlerlkzee I 1,30, voor alle andere plaatten In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eent per week, I 10
per Jaar bQ vooruitbetaling.
67ste JAAR6AN6. - No. 9079.
UHaever-HoofdradaoteurA. FRANKEL.
Kedaotaur: I. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regelt 30 cti., meerdere regelt 10 cti.
Qroote letten worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdagt- en VrlJdags-mlddagt uiterlijk 8 ura.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Direoteuri A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zleriktee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Oevonden op den openbaren weg:
Een melkbus, blauw geëmailleerd.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zlerlkzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ZlERIKZEE;
Gelet op artt. 7 en 9 der Verordening op den
handel In - en verkoop van melk In de gemeente
ZlERIKZEE
Herinneren belanghebbenden aan den Inhoud
dier artikelen, waarvan art. 7 luidt:
Alvorens het beroep van melkverkooper uit te
oefenen, is de belanghebbende verplicht van zijn
voornemen hiertoe aangifte te doen bij Burgemeester
en Wethouders. Dezelfde verplichting berust bij
hem of haar die zijn of haar melkbedrijf binnen
de gemeente verplaatst. Degene, die het beroep
reeds uitoefent b(j het In werking treden dezer
Verordening, is verplicht die aangifte te doen
binnen eene maand nadat ze zal zijn afgekondigd.
Art. 9, laatste alinea, luidt:
Burgemeester en Wethouders zijn bevoegd aan
diegenen, wier inrichtingen op het tijdstip der in
werkingtreding dezer Verordening nog niet beant
woorden aan de eisclien in dit artikel gesteld, op
hun verzoek een termijn te verleenen van hoogs
tens drie maanden, gerekend van den dag der
Inwerkingtreding dezer Verordening, om hunne
inrichting daarmede in overeenstemming te brengen.
Aangezien de genoemde Verordening 28 April j I.
is afgekondigd en 1 Mei j.l. in werking is ge
treden, eindigt de termijn In Art. 7 bedoeld der
halve op 28 Mel e.k. en die vermeld in de laatste
alinea van art 9 op 31 Juli d.a.v., waarom aan
belanghebbenden geraden wordt hunne mededee-
llngen of c q. verzoeken, binnen die termflnen
aan Burgemeester en Wethouders dezer gemeente
In te dienen.
Zierikzee, den 9 Mei 1911.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
OPNEMING
van de
De BURQEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Zierikzee brengen ter kennis van be
langhebbenden, dat na acht werkdagen van wege
de gemeente eene
Algsmoene Opneming
zal worden gehouden van de wegen en voet
paden met de kunstwerken.
Zierikzee, den 12 Mei 1911.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Het ziet er In Marokko ondanks de
door Frankryk gezondene troepen voor
den sultan Moelsi-Hafii, die In zijn
hoofdstad Fez door zijn In opstand ge-
komene onderdanen belegerd wordt, nog
uiterst hachelijk uit. Alvorens die troepen
te zenden, had de Fransche regeering zich
wel de vraag mogen stellen, of Moelal-Hzfid
wel de hulp verdient, die hem geboden
wordt, en zich wel tweemalen mogen
bedenken, alvorens daartoe over te gaan.
Nero en Calltgula waren, gelijk de ge
schiedenis leert, wreede heerschers, maar
deze potentaat van de twintigste eeuw
mag, al moge hg In wreedheid hen niet
overtreffen, gerust met genoemde Caesaien
In één adem genoemd worden. Het volk
toch wordt uitgezogen en ongeoorloofde
handelingen worden gepleegd tegenover
de dochteren des lands. Vandaar, dat een
algemeene verbittering ontstond, die allengs
leidde tot een verwoeden opstand. Men
heeft het niet, geltyk de Fransche regeering
voorgeeft, op het leven der Europeanen
gemunt, maar men wil niet langer de
heerschappg van Moelal-Hafil, die zich
gedurende zgn kortstondige regeering bij
een groot deel der Marokkanen gehaat
heeft gemaakt. Het beite ware, dat Marokko
verdeeld werd tusschen de drie daarbij
belanghebbende mogendheden.
De president der Fransche republiek,
Falllères, heeft den Belgischen Koning te
Brussel een bezoek gebracht. Door de
bevolking werd hg met groote geestdrift
ontvangen, wat niet te verwonderen I»,
daar de Belgen hun onafhankeigkheld
grootendeelsaan Franktgk te danken hebben.
Men herinnert zich, dat, toen de
Russische Rgksraad het wetsontwerp tot
Invoering van de Zemstwos In 't westeigk
gouvernement had afgestemd, Minister
Stolypin de zittingen van den Rgksraad
en de Rgksdoema voor vier dagen ver
daagde en op eigen houtje het wetsontwerp
In toepassing bracht. Dit was niets meer
en minder dan een staatsgreep. Nu In het
autokratlsche Rusland neemt men het zoo
nauw niet. Het volk kan er veel verdragen.
Toch gaf de Rgksraad er zgn afkeuring
over te kennen. Ook de Doema deed dit.
Stolypin beriep zich op paragraaf 87 der
Orondwet, waarbg aan de kroon het recht
wordt toegekend om gedurende een onder
breking van den arbeid der Rgksdoema,
voor het geval, dat buitengewone om
standigheden dit vorderen, wetten ook
zonder voorafgaande goedkeuring van de
Rgksdoema uit te vaardigen. Voor die
uitgevaardigde wetten moet binnen den
tgd van twee maanden een bekrachtiging
van Rgksraad en Rgksdoema verzocht
worden. Dat beroep op genoemde paragrsaf
Is een honende bespotting. Niet de wet
gevende lichamen ouderbraken hun parle
mentaire werkzaamheid, maar deze werd
door Stolypin onderbroken met het oog
merk een doekje voor het bloeden te
hebben. Hg wilde aan zgn staatsgreep een
glimp van wettigheid given. De Doema,
zoowel de rechter- als de lir.kerzgde,
begreep dit, en met een verpletterende
meerderheid nam zg een motie aan, waarbg
verklaard werd, dat Stolypin In suyd met
de Orondwet gehandeld had. In een ander
land als Rusland zou een Minister, die
door zulk een motie getroffen werd,
onmlddeligk aftreden. De mogeigkheld Is
nu niet uitgesloten, dat de Rgksdoema
ombonden wordt.
In Engeland wordt door de Mormonen
zeer gverlg propaganda gemaakt. De pro
pagandisten zgn meerendcels jonge mannen,
die met vurigen gver de leer van Joseph
Smithden stichter der Moimonenkerk,
prediken. Aan de poorten der fabrieken
wachten zg bg hei uitgaan van deze de
arbeidsters op, teneinde baar over te halen
hunne meetings en samenkomsten te be
zoeken. Zg hebben In Engeland al 82 Mor-
monentempels gestichten lellen 87000
volgelingen. Tal van jonge meisjes men
zegt van 500 hebben heimeigk het
cuderigk huls verlaten en zijn naar Utah,
het tijk der Mormonen, vertrokken, waarvan
de hoofdstad nleuw-Jerusalem Is. Te ver
geefs stellen de ouders der ontvluchte meis
jes alle pogingen In 't wetk deze terug Ie
krggen. De kwestie Is In het Parlement
ter tafel gebracht, maar de regeering schgnt
er niets aan te kunnen doen.
De wapenstilstand In Mex'co, lusscheu
de regeetirg en de ops'andellngen gesloten,
heeft niet tot den verwachten vrede geleld.
De opstandelingen hebben de krggsver-
richtlngen hervat en hebben na een hevig
gevecht zich meester gemaakt van Juarez,
die zg tot hoofdstad verklaard hebben, en
waar zg een provlsloneele regeering heb
ben Ingesteld. Dat dt toestand hoogst
ernstig Is, b.gkt uit hel feit, dat de leden
van het corps diplomatiek In het Amcrl-
kaansch gezantschapsgebnuw zgn bgeen-
gekomen om op ultnoodiglng van den
Amerlkaanschen gezant, Wilson, Ie beraad
slagen over een plan om ter bescherming
van de vreemdelingen bg mogeigke gebeur
tenissen gemeenschappeigk op te treden.
Zierikzee, 12 Mei. Woensdagavond werd
te dezer stede In de Concertzaal door de
Nederlandsche Tooneelvereenlglng opge
voerd: „Beschuit met Muisjes", een familie
gebeurtenis In drie bedoven, door Herman
Htyermans. Over den Inhoud van het stuk
wordt verschillend gedacht. Sommigen zien
er In een forschen greep uli het leven,
anderen zgn van gevcelen, dat de schrgver
zich aan een schromeigke overdrijving
heeft schuldig gemaakt. Allen zgn het er
echter over eens, dat meesterigk het stuk
werd gespeeld, zoodat de Nederlandsche
Tooneelvereenlging aan het Zierlkzeesche
publiek wederom een hoogst genotvollen
kunstavond verschaft heeft.
Heden kwamen In het „Huls van
Nassau" bgeen het Waterleiding-Comité,
de leden der Staatscommissie voor drink
watervoorziening, en de besturen der ge
meenten In Schouwen—Dulveland. Het
was een talrgke vergadering, die ook door
den afgevaardigde van dit kiesdistrict voor
de Tweede Kamer, mr. R. J. H. Patgn,
werd bggewoond.
Op het vastgestelde igdstlp opende de
voorzitter van het Waterleiding-Comité,
dr. Spruyt, de vergadering met een toe
spraak, waarin hg, na de noodzakeigkheld
eener waterleiding te hebben aangetoond,
verklaarde de aanwezigheid van al de
leden der Staatscommissie voor drinkwater
voorziening, en de tegenwoordigheid van
den afgevaardigde van dit kiesdistrict,
mr. Patgn, op hoogen prgs te stellen.
Hierop werden door verschillende leden
der Staatscommissie, door den afgevaar
digde van dit kiesdistrict en door vele
leden der vergadering het woord gevoerd.
Wg kunnen, daar wg gaarne ons blad op
tgd laten verschgneit, met het oog op het
late uur, daarvan In dit nummer geen
uitvoerig verslag geven, maar zgn met
het oog op het hoog gewicht der zaak,
en de belangrgke Inlichtingen, die gegeven
zgn, voornemens dit In ons blad van
aanstaanden Maandag te doen. Alleen
wenschen wg onze lezers en lezeressen
thans mede Ie deelen, dat de druk bezochte
vergadering unaniem de volgende motie
van mr. A. J. F. Fokker aannam:
„De vergadering spreekt zich, zonder
„eenlge flnantfeele verbintenis aan te gaan,
„uit voor de totstandkoming eener water
leiding In Schouwen—Dulveland".
Hierop werd door den voorzitter onder
dankbelulglng voor de opkomst de ver
gadering gesloten.
Dt firma Van Nelle Is onullputteigk
In reclame voor hare kolfie en thee. Bg
den heer J. E. ten Haaf In de Nobelstraat
alhier Is wederom eene nieuwe etalage
reclame aangebracht, voorstellende hoe zelfs
In de woestgn de Szhatah deze beroemde
kolfie en thee worden vervoerd en alzoo
ook daar gebruikt.
Zinkwerken van gewapend beton.
Door den rgkswaterataat zullen nog In dit
jaar belangrgke zinkwerken van gewapend
beton worden aangelegd aan de Hcldersche
zeewering en aan het eiland Texel. De
betrokken bestekken worden 1 Juni as.
aanbesteed te Haarlem. De weiken aan
de Heldersche zeewering zgn op f 15000,
die aan Trxel op I 53000 geraamd. De
werken zullen op dezelfde wgze worden
uitgevoerd als aan het waterschap
Schouwen.
Zooals wg reeds hebben gemeld. Is
door H. M. den heer E. de Koning
Koog, op zgn verzoek, eervol ontslag
verleend als burgemeester der gemeente
Ooes.
De Goesdie Courant zegt naar aanleiding
daarvan het volgende:
„Nu de heer De Koning Koog heengaat,
moeten we, al zouden we gaarne andtra
schrgven, toch opmerken, dat dit heengaan
In onze gemeente niet wordt betreurd
De redenen daarvan zgn genoegzaam
bekend en we kunnen er dus verder het
zwggcn toe doen. Alleen mtenen we den
wensch Ie moeten uitspreken, dat de
regeering bg de benoeming van een
nieuwen burgemeester met nog Iels anders
rekening zal houden dan anli-revolutlonnalre
beginselen. Deze beginselen alleen het
voorbeeld van den heer De Koning Koog
heeft het getoond maken Iemand voor
het burgemeealers-ambt nog niet geschikt.
En waar bovendien de gemeenteraad over
wegend vrgzinnlg Is, Is -er voor de
benoeming van een antl-revolullonnair als
zoodanig ook niet de minste reden".
Te N.'sse is een 4-jarlg dochtertje
van den landbouwer J. de Vos aldaar, In
een onbewaakt oogenbllk In een put
achter de hotstede geraaki en verdronken.
De vader vond bg het van zgn werk hult-
waarts keeren zgn arme kleine in de put
drgvende.
De gemeenteraad van Oost- en West-
Souburg, de geboorteplaats van den
bekenden schrgver van klnderboeker, wijlen
den heer P. Louwerse, heeft besloten van
de commissie die zich daartoe gr.vo'tnd
heelt, een gedenkleeken van dezen kinder
vriend te aanvaarden en een stukje gemeente
grond voor het gemeentehuls al te staan
om het daarop te plaatsen.
Het gedenkleeken zal bestaan uit een
borstbeeld In brons, rustende op een voet
stuk van kunslgranleldat vervaardigd
zal worden door den beeldhouwer Pgpe
te Apeldoorn.
De voordracht voor jkgraal van den
polder „Oude" te St.-Phl!'inland bestaat
uit de heeren W. C. van Nleuwenhulzen,
Anth. van Nleuwenhulzen en A. A.
Rgslenblldie van gezworene van den-
zellden polder uit de heeren Anth. van
Nleuwenhulzen, A A. RQstenbll -n j. Hago.
De centrale raad van beroep t
Uirecht behandelde ulnsdag het hunger
beroep van de firma Qebr. P. te Vils-.irgsn
tegen de uitspraak van den Raad van
Beroep te Middelburg, hou.'fnde bevcit-
glng der beallssing van de Ryksverzekc-
ringsbank, waarbg haar onderneming, op
grond dat daarin wordt uitgeoefend het
bed.gf van plaatsen enz. van electrlsche
DOOR
PISCES,
XVIII.
In het verslag over den toestand in
1910, uitgebracht door de Gezondheids
commissie zetelende te Zierikzee, wordt
ook melding gemaakt van de verontreini
ging van het vischwater (Kaaskenswa'er)
In Zlerlkzee, wat meermalen een onder
werp van bespreking in den gemeenteraad
heeft uitgemaakt, verder dat op verzoek
van Burgem. en Weth. door het Centraal
Laboratorium ten behoeve van het Staats
toezicht op de Volksgezondheid een
onderzoek van het water In en nabg het
Kaaskenswaler werd Ingesteld. Dit onder
zoek toonde aan de aanwezigheid van
rottende bestanddeelen. Besloten werd
dientengevolge door den raad tot een
wgze van loozlng der slooten om de
Roomich-Katholieke begraafplaats, waar
door de verontreiniging van het Kaaskens-
water zal zgn uitgesloten.
Nu zal men vragen wat dit water uit
staande heeft met onze Zeeuwsche
Vlsschergen Wel het herinnert aan den
tgd dat Zlerlkzee nog druk aan de
vlsacherg deel nam, niet alleen op de
Slroomen maar ook In zee. Wg vinden
vermeld, dat de vlascherg, die hier eerigds
gebloeid heeft, bestond In haringvaart en
kabeljauwvangst. De eerste Is met de
harlngdrogerg, die ook In Zlerlkzee be
stond, al spoedig te niet gegasn, doch de
kabeljauwvangst werd half de 18: eeuw
nog druk beoefend, hoewel reeds sterk
verminderd. Omtrent hel jaar 1640 en
zelfs nog In het jaar 1711, beliep het
getal der vlschaehepcn ongeveer tachtig
zeilen. In het jaar 1740 waren ze tot
vgttlg verminderd, en tien jaren later
waren er maar dertig meer, die enkel lot
de vlschvangit gebezigd werden. Welke
vermindering, eensdeels door het kwaigk
slagen van ver het grootale gedeelte, In
plaats van winst te geven, werkeigke
sommen verliezende, anderdeels door den
aanwas van de koopvaart, waarbg het
meeste scheepvolk zich In dienst begeeft,
wordt veroorzaakt. De vlschhoekers, z'gnde
schepen met bunnen, varen des winters,
omtrent van het begin van October tot
Paschen, ln de Noordzee „te Versche",
gelQk men zegt, wanneer zg de kabeljauw,
ook heil- en tarbot, levend In de haven
brengen. De kabeljauw wordt aanstonds
met een schepnet uit de bunnen geschept
en In groole langwerpige ronde korven
met platte bodems, tusschen de twee en
drie voeten diep, bulten de schepen In
't water hangende, geworpen en bg ge
deelten aan de „ventjagers" verkocht, die
met deze vlsch met hunne schuiten naar
Brabant en Vlaanderen vervoerden. De
heil- en tarbot werden bulten het schip,
met een touw om den staart, wel vast
gemaakt In het water gehangen en bij het
sluk verkocht. Deze veracht reizen der
hoekers duurden gewoonigk acht ol
veertien dagen, ook wel eens drie weken,
al naar de vangst min of meer voorspoedig
was. Behalve de haring en aai, dat In
zee gevonden wordt, werden telkens op
deze reizen door leder schip een groot
getal prikken medegenomen, die aan
mootjes gesneden en aai de hoeken ge
slagen, voor aas gebruikt werden. Deze
prikken geiyken op aal; In de tonnen ol
prikbakken gedaan, moest het water met
een pols in zachte beweging gehouden
worden; zij werden uit Holland en Enge
land herwaarts gevoerd en ln de ronde
Weel, bulten de stad In groote kanissen
bewaard.
Des zomers werd de kabeljauw in zee
gesneden, gezouten en In tonnen verpakt;
de reizen duurden dan wel van acht tot
twaalf weken. Behalve deze Noordzeevaart
werd ook uit Zlerlkzee, niet alleen met
eenlge vlschhoekers, maar ook met een
goed getal kleine koopvaardijschepen, des
zomers ter kabeljauw vangst gevaren naar
de kusten van IJsland, van waar zg vaak
met volle lading van gezouten tonnevlsch,
meest In de rtlaanden Augustus en Sep
tember, terugkeerden. Volgens zeker ge
tuigschrift van verschelden vlsschers, zoo
wordt medegedeeld In „De tegenwoordige
Staal", alle van zeven-en-zestlg tot tachtig
jaren, op den 4 October des jaars 1741,
ter gelegenheid, dat door den Koning van
Denemarken, met het nemen en opbrengen
eenlger Zierlkzeesche schepen, een merke-
ltjkc belemmering aan deze vaart werd
toegebrachtvoor de Magistraat van
Zlerlkzee, met goede redenen van weten
schap verleden en met cede gesterkt, was
de IJslandsche vlascherg, door die van
Zlerlkzee, toen ten minste tachtig jaren
gerust en ongehinderd uitgeoefend. Tot
de verkoopinge.1 van versche en gezouten
vlsch, was een beëedlgd afslager aange
steld. Van leder pond Vlaems van hetgeen
aan den afslag van versche vlsch be
schreven werd, moest door den verkooper.
ten behoeve van de stad, betaald worden
zeven stuivers en door den kooper één
stuiver. In den afslag van tonnevlsch
werd voor lederen ton door den verkooper
belaald anderhalve stuiver en door den
kooper drie stuivers, welke belastingen
jaariyks, benevens de overige sfadsmldde-
len, In het laatst van September, voor een
jaar verpacht of verhuurd werdendie van
den verschen vlsch onder de benaming
Klemenhoeke en de andere onder den
naam van den Zouten tonnevlsch. De
naam Klemenhoeke schgnt gegeven naar
zeker bevang of streek In Schouwen, bg
ol omtrent de plaats waar het dorp
Borrendamme gelegen beeft, welk bevang
Klemenhoeke werd genoemd. De pachters
dezer middelen werden doorgaans Komp-
tolrmeeslers genoemd. Wanneer nu verder
In aanmerking genomen wordt, dat de
vlsschersschepen, uitgezonderd alleen onder
buitengewone omstandigheden, In Zlerlkzee
Inkwamen en lelkens van daar uitgereed,
en dus het vertier ln den boezem der stad
en der ingezetenen brachten, is het ge-
makkeigk te begrgpen, dat van het goed
of slecht gaan dezer vlsschergde
winkeliers err ambachtslieden, die er voor
een groot deel hun bestaan van haddenj
een goeden steun hadden of misten.
Het verminderen van de vlsch-vaart
ging gelukkig In die dagen gepaard met
den aanwas van de koopvaart. Uitvoerig
wordt daaromtrent melding gemaaki: voor
ons doel maken wg melding van eenlge
kleine hotkerschependie bunnen In
hadden en waarmede naar Noorwegen om
kreeften gevaren werd. Dlkwgis werden
er van het voorjaar tot diep ln den zomer,
veertig, ja vyfllg ladingen kreeften aange
bracht, welke ladingen leder zes tot twaa f
duizend stuks bedroeg. De oesterhandvl
werd te Zlerlkzee ook sterk gedreven. De
oesters werden met scheepsladingen uit
Engeland gehaald, vervolgent In de oester
hulzen. In de pullen, daar het zoutwater
bg elk getg in- of uitliep, zoo dikwijis
dlf noodlg geacht werd, gelegd en bewaard,
waar zg niet alleen In leven bleven, maar
zuiverder, grooter en vetter werden. Ook
had men op de schorren en slikken van
Schouwen en Dulveland eenlge oeiler-
banken, zijnde plaatsen, die door de
oeslerkoopers, met verlof van 's Lands
Staten, met kleine oesters bezaaid werden,
die daar groeiden en verkoopbaar werden.
De oesters, geiyk ook de kreeften, werden
door geheel Nederland en verschelden
andere landen verzonden.
In verband met een en ander wordt als
een gevolg van de vlsscherg en verdere
scheepvaart melding gemaakt van een
taanhuls, waar de nelten en zeilen met
run gekookt werden, om voor het stikken
In het zeewater beveiligd te zQn; er wordt
ook vermeld een leverhuls, waarvan de
lever der kabeljauw In tonnen gepakt en
alhier aangebracht, traan werd gekookt,
mitsgaders van ïgnbanen.
Een volgende maal ook nog een en
ander over de btanenvlsschery en over
het Kaaskenswaters, waarover wg bg den
aanvang van dit artikel sptaken, maar
waarvan verder nog maar even tetbopi
melding werd gemaakt.
Wordt vervolgd).
