Zaterdag 15 April 1911.
Derde Blad.
(Z ierikzeesche C o u r a n t).
MEUWSTIJDIN6EN.
Algemeens Vergadering van de
Coöperatieve Eoereejeeebaek le Slaveeisee.
n
ZIEIUKZEESCHElH NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
67ste JAARGANG. - No. 9068.
ADVERTENTIE N.
De abonnementsprys van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAQ en VRIJDAO verschynt, Is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
Ultgever-Hoofdredaoteup A. FRANKEL.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-
per jaar by vooruitbetaling.
Redacteurs J. WAALE.
Woensdags- en Vrydags-mlddags uiterlijk 8 ups.
Alle betalingen moeten gesthieden bij den Directeurs A. i. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
PORTUGAL.
Bl| de steeds Kroelende monarchlstlsch-
clerlkale beweging In hel noorden van
Portugal, die der regeering grooten zorg
baart, Is zich vorige week Vrijdag een zeer
ernstige multery der Llssabonsche arsenaal-
arbeiders komen voegen, waardoor de
overheid zich thans geplaatst ziet tegen
over een uiterst kritieken toestand.
De Minister van Marine had dezer
dagen eenlge artikelen van het arbeids
reglement veranderd en geen acht geslagen
op de daarop volgende protesten der
arbeiders. Vrijdagmiddag nu werd plotse
ling het teeken tot sluiten in de werk
plaatsen van het arsenaal gegeven en een
groep gewapende burgers en eerste
machinisten drongen de gebouwen binnen.
De machinisten dwongen 'n groote
menigte arbeiders met opgeheven revolver
zich met hen naar het kabinet van den
Minister van Marine te begeven. Onder
de vensters van de dienstwoning van den
Minister werd halt gehouden, tegen wlen
nu lulde schimpscheuten werden gericht.
Toen de Minister aan het venster verscheen,
werden tallooze revolvers op hem gericht,
waarop zijn secretaris hem snel naar
achteren trok.
Onmiddellijk werden een aldeellng der
republlkelnsche garde, benevens de lan
dingstroepen van den kruiser „Almlrante
Reis", gealarmeerd. Alle Ingangen van het
ministerie werden door marinetroepen
bezet, terwJJI matrozen met de bajonet op
het geweer In de gangen werden gepos
teerd.
Toen de troepen aanrukten, verspreidden
de betoogers zich. Een deel hunner
maakte zich meester van een sleepboot
van het arsenaal en begaf zich daarmede
naar den kruiser „San Rafzë', waar zij om
bescherming verzochten, die hun echter
door den commandant van het schip ge
weigerd werd, waarop zij verdwenen,
niemand weet waarheen.
DUIT8CHLARD.
In den nacht van 22 op 23 December
1909 werd een buitengewoon brutale
diefstal met braak gepleegd In de kazerne
van het 10de regiment grenadiers te
Schweldnltz. De dieven hadden het voor
zien op geheime voorschriften en derge-
Itjke stukken, die betrekking hadden op
de Dultsche mobilisatie. Uit twee kasten
werden een aantal dergelijke stukken door
hen meegenomen, en later hebben zij,
het Is sedert gebleken den bult aan
een vreemde mogendheid verkocht.
Eerst na een langdurig onderzoek Is het
In den afgeloopen zomer gelukt de daders
op het spoor te komen en volgens een
telegram uit Breslau heeft nu de arrestatie
van de bende plaats gehad.
■EDERLAGD.
Amsterdam, 10 April. De eerste étage
van perceel Marnlxstraat 3, bewoond door
de familie B., heeft in den afgeloopen nacht
bezoek gehad van een paar Inbrekers, die
meesters In hun werk mogen worden
genoemd.
De heer en mevrouw B. waren 's avonds
omstreeks zeven uren uitgegaan en keerden
om elf uren terug. In dien tyd waren de
Inbrekers bezig geweest om binnen te
dringen, doch daar de achterkamer- en de
voorkamerdeur solide gesloten waren ging
dat aanvankelijk niet zoo voorspoedig.
Daarom werden de krachten gewijd aan
de glazendeur van het zijkamertje aan de
straat en hiervan een klein ruitje, dicht bij
het slot Ingetikt, 't Oeluk diende de in
brekers, want de sleutel stak ln het slot
en dus konden zQ na het sleutel-omdraaien
gemoedelijk binnenstappen. In de zijkamer
was niet veel te halen en daarom bezocht
men de voorkamer, waar o. a. de zilverkast
stond. De zilverkast werd leeg gehaald en
een en ander vast voor de expeditie klaar
gezet. Daarbij werden verschillende porce-
lelnen voorwerpen gebroken door den
haast.
Toen men zoover was ging de buiten
deur Jopen en de dieven wisten zich geen
raad. Doch ze kwamen op het lumineuse
Idee een doek over het uitgestalde te
leggen en zichzelf in het zijkamertje terug
te trekken. Aldus geschiedde en meneer en
mevrouw die door de slaapkamer, aan de
achterzijde van het huls gelegen hun woning
waren betreden, aten gezellig In hun voor
kamer een boterhammetje, zonder lets van
de wanorde te bespeuren.
De Inbrekers waren wellevend genoeg
te wachten tot meneer en mevrouw zich
ter ruste hadden begeven voor ze ln de
slaapkamer kwamen om uit meneei's demle
diens sleutelring.te halen en met één van
de sleutels de brandkasten open te sluiten.
Uit de brandkast werd f 4000 meest aan
zilvergeld gehaald, benevens 2 geladen
revolvers. Aldus gesterkt haalde men de
sleutels uit mevrouw's taschje en nam
daaruit de sleutels van de linnenkast. De
linnenkast werd opengemaakt, en Al het
tafel- en linnengoed daar In aanwezig werd
Ingepakt en meegenomen. Toen werd
meneer en mevrouws garderobe geïnspec
teerd en daaruit kozen de heeren diverse
kleedlngsstukken, blljkgevend van onbe
vooroordeelde opvattingen. Want naast
mevrouws bontwerk namen ze lichte zomer-
pakken van meneer, dus zoodat meneer en
mevrouw zich vandaag ln hun reeds af
gelegde plunjes moesten steken.
De heeren hadden z'ch bijgelicht met
een kaars, genomen uit een candelabre van
den schoorsteen en hebben blijkbaar alles
op hun gemak gedaan.
Toen meneer en mevrouw zich heden
ochtend uit „Morpheus' armen" losrukten
zagen zij de omtrekken der verwoesting
overal aangericht. Men kan zich de schrik
en de ontzetting van de reeds bejaarde
menschen voorstellen. De waarde van het
meegenomen goud en zilver wordt op
f 1000 geschat, van de lijfgoederen op
f 500, en van het tafel- en linnengoed op
f 6000. Zooals reeds gezegd Is wordt aan
geldwaarde f 4000 vermist.
De heer B. Is verzekerd tegen inbraak.
Toen men dezer dagen bezig was
ln een perceel te dezer stede, waarin het
bureau van een sportblad geyestlgd is,
oude couranten op te ruimen, vond men
ln een kelder een klein pakje met f 1200
aan bankpapier, dat aanstonds den direc
teur ter hand werd gesteld. Ruim 7
maanden geleden werd uit de kas van
het sportblad ongeveer f 1335 ontvreemd
en men meent nu het grootst gedeelte
daarvan teruggevonden te hebben, dat
daar verstopt zou zijn om het later weer
weg te nemen. Onmiddellijk werd de
Indertijd ontslagen lijdelijke boekhouder
In het huls van bewaring over dit geval
gehoord. Deze ontkent Iets van de zaak
te weten.
Haarlem, 11 April. Maandagmiddag
heeft zich In de werkplaatsen van het
Technisch Bureau Oöanerman Co aan
de Frlesche Varkensmarkt alhier, een
treurig tooneel afgespeeld.
De ongeveer 23-jarige werkman K. was
bl] de firma Qönnerman Co. belaat met
een speciaal werkhet zoogenaamde
autogene lasschen. Hij liet zich daar veel
op voorstaan en had meermalen ruzie met
den werkmeester Rönfan, maar men zag
wat door de vingers om zyn stiefvader
Hofstede, die ook bij de firma werkt en
bij haar hoog aangeschreven staat. Ten
slotte kreeg hij evenwel zijn ontslag.
Herhaaldelijk had hij evenwel gevraagd
om weer In dienst te mogen treden en
daarbij beterschap beloofd, zoodat hij
eindelijk weer aangenomen was. Nauwe-
ltjks In de fabriek terug, strooide hij
evenwel rond, dat de firma hem niet
missen kon en hem daarom weer terug
gehaald had. Toen de directie dat vernam,
had zij tot Rönfan gezegd, om hem dan
maar weer weg te sturen.
K., dat vernemende, meende, dat Le
Noble iets van hem verteld had. Vandaar
dat hij, Maandagmiddag de werkplaats
Inloopende, aan Rönfan vroeg, waar Le
Noble was en, dezen ziende, vroeg„Wat
heb jij van mij gezegd?'
Onmiddellijk daarop een zesloops
revolver trekkende schoot hij Le Noble
eerst In de dtj en daarna ln de borst,
maar de laatste kogel kaatste terug op het
borstbeen en weid naderhand In de
kleeren teruggevonden. Vervolgens schoot
hfj viermaal op Rönfan en raakte dezen
driemaal ln de beenen.
Oeen van belden Is levensgevaarlijk
gekwetst.
K. In de confusie door anderen de deur
uitgesmeten, liep naar huls en bezorgde
zgn moeder een zenuwtoeval met z|Jn
verhaal over 't gebeurde. Weldra kwam
ook zijn stiefvader, hevig geschokt, in een
rijtuig thuis. Z(J raadden hem aan zich
bij de politie aan te melden vdd-dit deze
hem kwam halen en aan dien raad gaf
hij gehoor.
Le Noble Is naar het Deogestlcht over
gebracht; de verwonding Is minder ernstig
dan aanvankelijk werd gevreesd.
Utrecht, 11 April. Qlsterenmlddag
werd in de Stadswaag -Ihler gewogen een
Paaschkoe, welke een gewicht bleek te
hebben van 1508 pond.
Delft, 10 April. Van de gelegenheid,
aan het garnizoen alhier gegeven, om de
plechtige bijzetting van Prinses Pauline
bij te wonen, hebben eenlge miliciens
gebruik gemaakt om een stevig glaasje te
gaan drinken, waarvan weer het gevolg
is geweest, dat zij hier en daar opstootjes
hebben veroorzaakt.
Zoo hadden zij eerst ln de Molenstraat
hun keple's gebruikt om een kleine voet
balmatch aan het publiek te toonen,
waaraan echter spoedig een einde kwam
door een daarlangs komende patrouille
en het passeeren van eenlge olficleren.
Een van het drietal, zekere milicien De J.,
die wegens het niet nakomen zijner ver
plichtingen gedurende den tijd dat hij met
groot verlof was, voor straf onder de
wapenen moest komen, werd medegenomen
naar de kazerne, alwaar h|| op zijn krib
werd neergelegd, terwijl de anderen op
den loop gingen.
Nadat De J. een poosje geslapen had,
werd hij wakker en werd hem door eenlgen
zijner kameraden gekscherend de mede-
deellng gedaan, dat hij „de nor" in moest.
Hierin nu heelemaa! geen zin hebbende,
stond hij op en snelde In zijn witte kiel
de kazerne uit. De wacht, dit bemerkende,
ging hem achterna. In de Van der Masten-
straat werd hl] echter weer gegrepen door
een korporaal en manschap, die van de
andere richting kwamen en wlen gewenkt
werd den weggeloopene tegen te houden.
Weer In de kazerne teruggekomen, werd
hij maar dadelijk In arrest gesteld.
Maar het ergste geschiedde eerst Zater
dagmiddag:
Toen kwart over twaalf door den
commandant der wacht, In tegenwoordig
heid van den luitenant van den dag, jhr. S.,
de deur der provoost geopend werd, om
den gestrafte het eten te doen brengen,
zagen zj| hem hangen aan den band van
zijn onderbroek. Onmiddellijk werd natuur
lijk de band doorgesneden. De pogingen
tot opwekking der levensgeesten werden
dadelijk toegepast en de doctoren terstond
gewaarschuwd, die belden zeer spoedig
In de kazerne aanwezig waren.
Juist vóór dezen arriveerden, was het
echter gelukt, den man weer bij te brengen,
waarmede hij echter niet erg tevreden was,
want tl) maakte zoodra hem dit weer
mogeiyk was, heel wat lawaai en stribbelde
erg tegen. Na een half uur gelukte het
echter den woesteling naar het hospitaal
te vervoeren, waar hij zich op het oogen-
blik nog bevindt.
Naar sommlger meening zou hij de
ophangerl] gedaan hebben even vóór het
oogenbllk, waarop hij wist, dat de deur
zou geopend worden!
RECHTSZAKEN.
De Haagsche rechtbank veroordeelde
Maandag tot drie jaar en zes maanden
gevangenisstraf mr. W. C. I. A. van E.,
wegens het voortgezet misdrijf van ver
duistering, gepleegd als curator.
Voor de rechtbank te Middelburg
werd behandeld de zaak tegen de 18-jarlge
dienstbode L. M. Kbeklaagd van diefstal
van geld uit de winkellade van haar
patroon, den winkelier Melnsma te Middel
burg. De winkelier verklaarde, dat hij
argwaan had, en toen geld merkte, terwijl
hH al langer een sleutel der lade miste.
Beklaagde erkende volledig; zij heeft
het geld gestolen en er kleeren voor
gekocht.
De inspecteur van politie, A. P. H.
van den Dolder, erkende het hem getoonde
geld als door hem gemerkt.
De officier van justitie elschte 2 maanden
gevangenisstraf met aftrek van het voor
arrest. De verdedigster, mr. Anne Bolle,
riep de clementie der rechtbank voor
beklaagde ln.
De raad voor de scheepvaart heeft
Maandag uitspraak gedaan In de zaak
van het motorschip „Angelina", gezag
voerder Jan Spanjer, toebehoorende aan
J. van Rompu le Terneuzen; op 6 Maart
te IJmulden binnengebracht, nadal op 22
Februari bl) slecht weer de verblndlngs-
buls van de petroleumhouders met den
motor was gebroken. Dit gevoegd bij het
slechte weer was, naar het oordcel van
den raad, de oorzaak, dat het schip
althans voor dezen gezagvoerder onhoud
baar werd.
Naar ln het vonnis werd opgemerkt,
verdient het aanbeveling, dat de petroleum
houders zeevast worden gemaakt, zoodat
het niet mogelijk Is, dat de verbindings
buis breekt en dientengevolge alle brand
stof wegloopt.
Voor de rechtbank te Middelburg
werd Dinsdag een jaar gevangenisstraf
geëischt tegen C. Z, 31-jarlg landbouwer
uit 's-Oravenpolder, beklaagd van meineed
voor het gerechtshof te 's-Öravenhage.
De voorzitter van den Raad van Toezicht,
de heer J. M. van Doornlnck, opent de
vergadering en wenscht de leden geluk
met het succes tn het afgeloopen jaar met
de bank verkregen. De notulen worden
voorgelezen en onveranderd goedgekeurd,
onder dankbetuiging aan den heer C.
Broodman voor zijn gehouden redactie.
De kassier deed daarna rekening en
verantwoording.
De ontvangsten over 1910 waren:
Ontvangen spaargelden. f 26389,53
Terugbetaalde voorschotten 1860,
Ontvangsten In loopende reke
ning met de Centr. Bank
te Utrecht 11410,60
Van leden4400,—
Afschrijving12 75
Ontvangen rente van voor
schotten 108.07
Ontvangen provisie 31,88
In loopende rekeningen 7829
Buitengewone ontvangsten 24,58
Totaal ontvangsten 44315 70
De uitgaven over 1910 waren:
Terugbetaalde spaargelden 9888,—
Qegeven voorschotten 12935,—
Uitgaven in loopende rekening
met de Centr. Bank te
Utrecht15140,36
Aan leden4437,93
Aangekochte waarden 50,—
Roerende goederen 212,75
Uitgegeven rente voor spaar
gelden142,03
Uitgegeven provisie en kosten
loopende rekening 22,75
Salaris van den kassier 37,50
Buitengewone uitgaven 205,26
Interest kas 31 December 1910 1244.12
Totaal uitgaven f 44315.70
De balans over 1910 Is:
Vorderingen
Interest kas 1910
t
1244,12
Uitstaande voorschotten
11075,
Te goed In loopende rekening
voor leden
37,93
Idem Centrale Bank.
3729,76
Aandeel Centrale Bank
50,-
Meubilair
200,-
rt
164,72
Totaal
16501,53
Schulden:
Saldo spaargelden 16501,53
Daar de Rijkssubsidie pas ontvangen Is
In 1911, kon deze niet verantwoord worden
In de rekening 1910, anders was hét boek
jaar gesloten met een winst van f 10,28.
Uitgegeven zijn 45 spaarboekjes.
Qegeven zijn 25 voorschotten.
Aantal leden op 31 Dec. 1.1. 45.
De rekening wordt goedgekeurd. De
voorzitter dankt den kassier, den heer
M. P. Tazelaar, voor zijn uitgebracht ver
slag en zijn accuratesse.
Herkozen wordt als bestuurslid de heer
Jac. van Putte en als lid van den raad
van toezicht de heer L. O. Tuljnman.
Als afgevaardigde naar Utrecht wordt
aangewezen de directeur, de heer H. J.
Dorst en als zijn plaatsvervanger de heer
J. M. v. Doornlnck.
Het salaris van den kassier wordt vast
gesteld op f 75.
Bij de omvraag verkreeg de directeur,
de heer H. J. Dorst, het woord. Spreker
begon met de leden in 't algemeen te be
danken voor den steun en de medewerking,
bl) de oprichting der Bank op 1 April
1910 betoond. Was hij wel overtuigd, dat
een gelegenheid als deze, om geld In te
brengen en te leenen, ook voor Stavenisse
een groote behoefte was, hij had zich niet
kunnen voorstellen, dat in 9 maanden tljds
de inlagen tot een zóó'n groot bedrag
zouden gestegen zijn. Tot den verderen
bloei der leenbank z|jn aangewezen voor
namelijk de leden zelf, die btj hun familie,
vrienden en kennissen de Bank kunnen
recommandeeren, waarvoor hij de mede
werking der leden ten zeerste Inroept.
Verder bedankte hij de leden der conti 81e-
commlssle voor de genomen moeite, die
voorzeker niet gering is te schatten en bij
grootere uitbreiding der Bank bepaald veel
van hun bereidwilligheid en hulpvaardig
heid zal vergen.
De voorzitter bedankte, onder applaus
der vergadering, den directeur voor deze
woorden en sluit daarna de vergadering.
all xxl oei.
Onder den naam van kallmeel of kall-
sillcaat Is een paar jaar geleden een nieuwe
meststof door de „Rhelnlschen Kallslllcat-
Werke" fn den handel gebracht. Deze
nieuwe meststof werd geïntroduceerd door
de goede resultaten, die prof. dr. Weln op
z|jn proefvelden met het gebruik er van
verkreeg. In totaal heeft de meststof onge
veer 10 procent kalt, waarvan bijna niets
oplosbaar in water en ongeveer 3 procent
In een sterk zuur. Het is te begrijpen, dat
het verschijnen van deze nieuweling op de
meststofmarkt veel opzien gebaard heeft,
aangezien tot nu toe de kallmarkt zoo
uitsluitend beheerscht werd door het
bekende kallsyndikaat, dat Stassfurt tot
zetel had. Niet weinigen zullen zeker
gehoopt hebben, dat deze nieuwe meststof
aan de verwachtingen zou voldoen, omdat
daardoor een eind aan de alleenheerschappij
van bovengenoemd lichaam zou komen.
Theoretisch moest de nieuwe meststof het
reeds dade'yk tegen de Stassfurter zouten
afleggen. Laatstgenoemde bevatten toch een
vrij groote hoeveelheid kali, geheel In
water oplosbaar, terwijl van de nieuwe
meststof slechts een klein gedeelte der
kali In een sterk zuur oplosbaar bleek en
by na niets In water. Het was dus te voor
spellen, dat de Stassfurter zouten veel
sneller en beter zouden werken dan het
kallmeel.
De vele proeven die dan ook met kall
meel genomen zijn, niet alleen In Duitsch-
land doch ook In ons land, zyn bijna alle
In het nadeel dier meststof uitgevallen.
Uit de provinciale verslagen der proefvelden
over 1910 Is dat gebleken. Zoover dan
ook op 't oogenbllk de kennis omtrent deze
meststof gaat, mag men den landbouwers
het gebruik niet aanbevelen. Toch schynt
het aanbevelenswaardig om de genomen
proeven voort te zetten en om kennis te
nemen van de resultaten der In andere
landen genomen proeven. In de Deutsche
Landwlrtsdia/ttlche Presse publiceert prof.
Weln thans de resultaten van zijne In 1910
genomen proeven, die over 't geheel gunstig
voor het kallmeel zijn.
Deze proeven zijn onder zyn leiding
door de kallwerken by verschillende land
bouwers genomen. Op aardappels verkreeg
hy op leemhoudend zand en op zandgrond,
door toevoeging van respectleveiyk onge
veer 600, 900 en 1200 K.Q. kallmeel per
hectare aan een reeds volledige bemesting,
aanzleniyk hoogere opbrengsten; op den
zandgrond door toevoeging van 900 K.Q.
kalimeel ongeveer een hoogere opbrengst
van 6500 K.O. aardappelen. Op veengrond
zyn ook op aardappels en op haver veel
hoogere opbrengsten door het kallmeel
verkregen. Op welland bleek de werking
van kalimeel uitstekend en In 't oogvallend
te zyn. De proefnemer, inspecteur Brun-
neder, tchrQft, dat twee naast elkaar ge
legen weilanden van gelyke kwaliteit
bemest zyn. Het ééne met kaïniet en het
andere met kalfmeel. De betere werking
van het kallmeel viel meer In 't oog en
vooral was de groote Invloed van deze
meststof op de klavers zeer sterk, wat
toegeschreven zal moeten worden aan den
door prof. Hiltner ontdekten invloed, dien
deze meststof op de bacteriën, die met te
vlinderbloemigen en rymbloseleven, hebben]
Ook ln ons land Is op een paar plaatsen
die invloed merkbaar geweest. Op de
kallmeel-weide was het gras veel vroegrr
In ontwikkeling, wat met het oog op de
tweede snede van veel beteekenis Is; ook
de kla' ergroel was veel weliger, dan op
de kaïnlet-welde. De gunstige Invloed op
