ZIERIKZEESCHEiÜ NIEUWSBODE.
Maandag 3 April 1911.
BLO OKER'S
(SS i e i* i lx zeesche
Cour an t).
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
BRANDWEER.
DRANK WET.
Algemeen Overzicht.
DAALDERS
CACAO.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAQ en VRIJDAO verschijnt, Is
voor Zlerlkzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per Jaar bi] vooruitbetaling.
67ste JAARGANG. No. 9063.
Ultflever>Hoofdredao1teiir i A. FRANKEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk S ur*.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeurs A. I. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerlkzee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Benoeming Keurmeesters.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
ZlERIKZEE,
Gelet op de bepalingen der Verordening tot
voorkoming en blusschlng van brand in deze
gemeente;
Gelezen het voorstel van de Directie der
brandweer;
Hebben goedgevonden:
1°. Tot keurmeesters over het opgeslagen hooi
of de veldgewassen in deze gemeente te be
noemen: de heeren
C. J. VAN DEN BOUT,
L HAQE,
JOHS. VAN WESTEN
en L. KOOPMAN Cz
aan welke keurmeesters b^deze de zorg wordt
opgedragen om, naar aanleiding van art. 17 der
Verordening, tegen het broeien van opgeslagen
hooi behoorlik te waken en zich omtrent de
vereischte rondgangen tot Inspectie b| de inge
zetenen te verstaan met de Directie der brandweer.
2". De ingezetenen te herinneren aan de voor
schriften van gemeld art. 17, en de overtreding
daarop gesteld, luidende:
„De eigenaars en bewaarders van hooi en
andere veldgewassen, onaangezlen waar deze
opgeslagen zQn. z|n verplicht:
a„te gedoogen, dat de brandmeesters der
„wijk, als hun dat noodig voorkomt, één of meer
„|zers in de stapels te steken;
b. „te zorgen, dat de Ijzers zonder toestemming
„dier brandmeesters er niet uit verwijderd
„worden en te allen tijde voor hen toegankeI|k
•z|n;
c. „Indien er, b| broeiing, volgens uitspraak
„der brandmeesters, gevaar voor brand beslaat,
„onmiddellijk, overeenkomstig hunne bevelen, de
„stapels te verwerken, of op andere doelmatige
„wijze In het gevaar te voorzien".
De overtreding van dit artikel wordt gestraft:
van litt. a en b met eene geldboete van ten
hoogste vljf-en-twlntig gulden;
en van litt. c met hechtenis van ten hoogste
zes dagen of geldboete van ten hoogste v|f-en-
twintig gulden.
Zierikzee, den 30 Maart 1911.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee,
Gelet op artikel 21 der Drankwet;
Brengen ter kennis aan de vergunninghouders
dat zij, die zich met hunnen aanslag in het
vergunningsrecht bezwaard gevoelen, zich binnen
veertien dagen, nadat de aanslag te hunner kennis
Is gebracht, tot den Gemeenteraad kunnen
wenden, doch niettemin op straffe van vervallen
der vergunning, verplicht z|n den aanslag vóór
I Mei In zijn geheel ten kantore van den Gemeente-
Ontvanger te voldoen, zullende zoo noodig later
teruggave van het te veel betaalde plaats vinden.
Zierikzee, den 1 April 1911.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
|AN SNELLEN, Secretaris.
BIJ de Tweede Kamer Is Ingekomen een
wetsontwerp tot vaststelling van een nieuwe
tarlelwet. De opbrengst der Invoerrechten
zstl hoofdzakelijk dienen tot bestrijding
van de uitgaven voor de verschillende
verzekeringswetten. Verwacht wordt door
de Regeering uit het gewijzigde tarief van
Invoerrechten een meerdere opbrengst van
ongeveer tien mlllloen gulden. In het
Regeerlngsontwerp worden o. a. meelrechten
voorgesteld. Wanneer onze volksvertegen
woordiging het Invoerrecht op meel aan
neemt, dan zal natuurlijk het brood, een
hoofdbestanddeel van de volksvoeding,
duurder worden.
Italië heeft feestgevierd. Het Is vflfllg
Jaar geleden, dat de instelling van het
koninkrijk Italië geproclameerd werd. Deze
gewichtige nationale gebeurtenis mocht
natuurlijk ntet onopgemerkt voorbijgaan.
In de hoofdstad des rijks, het klassieke
Rome, toog op den dag van het feest een
onafzienbare, compacte massa naar het
aloude kapltool, waarbinnen de Koning
de feestrede zoude uitspreken. Men had
er een van rood fluweel met goud door
stikten troon opgericht, In de nabijheid
waarvan de marmeren borstbeelden van
Victor Emanuel, Mazzinl, Cavour en
Qarrlbaldl, de grondleggers en stichters
van Italië 's eenheid, geplaatst waren.
Klokgelui kondigde het oogenbllk aan,
waarop Zijne Majesteit uit zijn palels, het
Quirinaal, door de kwistig met vlaggen en
CEEN CACAO SMAAKT
Z00 KRACHTIC ALS
blcemen versierde stralen naar het kapitool
reed. In zijn feestrede, herinnerde de Koning,
die op het kapltool door de hooge autori
teiten op plechtige wqze was ontvangen,
aan de vroegere tijden, waarin Italië nog
leefde In verdeeldheid en knechtschap.
Aan het slot van zijn rede, die door toe
juichingen herhaaldeiqk onderbroken werd,
zelde hij, dat Italië onder alle omstandig
heden zijn onafhankelijkheid zal weten Ie
bewaren.
Het ontbrak bij deze gelegenheid niet
aan belangstelling van het buitenland. De
Oostenrljksche Keizer, Franz Joseph, ver
klaarde Ih een telegram de vaste overtuiging
te koesteren, dat de vriendschap van de
belde staten een waarborg te meer zal
zfjn voor de handhaving van den algemeenen
vrede. Keizer Wilhelm bleef natuurlijk ook
niet achterwege. Hij seinde een barteüjken
getukwensch, en liet aan den voet van het
standbeeld van Victor Emanuel een krans
leggen. Op het zwart-wlt-roode lint er van
prijkte het opschrift „Al cinquanteslmo
annlversario de la proclamazlone del regno
d'Italla. Willem II". Ook onze Koningin
zond een telegram van getukwensch.
In de Fransche wljnbouwstreek, voor
namelijk In Bar-Sur-Aube, was het verre
van rustig. De regeering zond tot herstel
van de orde troepen. Nauwelijks waren
deze aangekomen, of de alarmklok werd
geluld, en uit den geheelen omtrek staakten
de wijnbouwers onmiddellijk allen arbsld
en snelden naar de stad. Daar formeerde
zich een groote optocht, waaraan 4000
ontevredene wijnbouwers deelnamen. In
den optocht voerden zij mede een gebraden
varken, voorstellend den Minister-President
Monls. De stoet trok, zingend en tierend,
naar het gebouw der onder-prefectuur,
wierp er at de ruiten In, toen men de
deuren er van weigerde te openen, en
beesch, ter vervangingvan derepublikelmche
vlag, die men neerhaalde, de roode vlag.
Van den Inmiddels aangekomen prefect
elschte men onmiddellijke wegzending van
de troepen. Eerst toen aan dien elsch
voldaan was, keerde de rust weder.
De President der Franscbe Republiek,
Fallllères, zal, gehoor gevend aan een door
onze Koningin tot hem gerichte ultnoodt-
glng, In de maand Juli Amsterdam bezoeken.
Naar aanleiding van de Naundorfzaak,
die In den senaat behandeld Is, heelt dit
staatslichaam, In weerwil van het gunstig
rapport zijner commissie, een motte aan
genomen van den volgenden Inhoud: ,De
„senaat, niet tot zijn taak rekenend de
„argumenten vddr en tegen de petitie na
„te gaan, overwegend verder, dat er een
„regelmatige en wettelijke weg bestaat,
„dien allen kunnen volgen, om hun natl-
„onalltelt erkend te zien, gaat over tot de
„orde van den dag".
In de Spaansche Kamer werd, terwijl
alle tribunes dicht bezet waren, en een
menigte detectives onder het publiek had
plaats genomen, de Ferrer-zaak door de
repubtlkelnsche partij ter tafel gebracht.
Men herinnert zich, dat Franclscus Ferrer
beschuldigd Is geworden het oproer te
Barcelona te hebben voorbereid en geleld.
Op grond daarvan werd hij gevangen ge
nomen, door den krijgsraad tot den kogel
veroordeeld en geluslleerd. Daar de repu
blikeinen meenen, dat Ferrer onrechtvaardig
Is terechtgesteld, zoo elschen zij een her
ziening van het vonnis. Soriano, één der
aanvoerders van de republikeinen, betoogde
dat Ferrer evenals Drtylus het slachtoffer
geweest Is van een gerechtelijke dwaling.
Hij beweerde, dat een aantal getuigen
verklaringen tegen Ferrer gefingeerd waren.
De papleren, die men In de woning van
Ferrer gevonden had, en die tegen hem
zijn uitgespeeld geworden, zouden door
de politie er zijn neergelegd. Ook had men
bedienden van Ferrer, onder belofte van
vrijstelling van den krijgsdienst, overgehaald
tegen Ferrer te getuigen. HIJ vroeg, op
grond van een eri ander, een revisie van
het vonnis en tevens ïen erquêle naar het
gedrag van den toenmatlgen Minister-
President Maura en van den Minister van
Justitie.
Stolypln, de Russische Minister-President,
had, gelijk wij de vorige week mededeelden,
bij den Czar zijn ontslag Ingediend, omdat
de Rijksraad het wetsontwerp tot het In
stellen van Zemstvo's in de zes westelijke
gouvernementen, met een bevolking van
18 mlllloen zielen, verworpen had. De
Czar, die In Stolypln vertrouwen heeft,
omdat hij met kogel en strop de revolu-
tionnatren uitroeit, heeft echter dat ontslag
niet aangenomen, zoodat Stolypln op zijn
post is teruggekeerd. Maar h|J keerde
terug, door den Czar gewapend met de
macht, noodig tot doorzetting van zijn wil.
Het eerste nameiqk wat htj deed, was de
zitting van Doema en Rijksraad voor drie
dagen te verdagen, ten einde in de gelegen
heid te zijn het afgestemde wetsontwerp
bij Keizerlijk besluit te kunnen Invoeren.
Tot die verdaging meende hl], krachtens
artikel 99 der fundainenteele wet, de be
voegdheid te bezitten. En nu bepaalt
artikel 87 van diezelfde wet, dat, wanneer
tijdens de verdaging buitengewone om
standigheden de Invoering van zekere
maatregelen noodig maken, die maatregelen
bij Keizerlijke ukase onmiddellijk kunnen
worden genomen. Stolypln nu maakte
daarvan gebruik, of beter misbruik. HQ
voerde terstond de wet tot Instelling van
Zemstvo's in de westelijke gouvernementen
In. Een wet evenvvV. die op die wqze
tot stand gekomen Is, moet, zal zq haar
kracht niet verliezen, binnen twee maanden
na het hervatten der parlementaire werk
zaamheden aan de Doema en Rqksraad
ter goedkeuring worden voorgelegd. Vraag
Is nu, wat de Rqksraad zal doen. De
Doema, dte haar de eerste maal, toen zq
haar werd voorgelegd, goedkeurde, zal
vermoedeiqk, wanneer zij ten tweeden
male ter tafel komt, haar ook weer goed
keuren. Maar zal de Rqksraad bij zqn
eerste houding volharden, of haar wijzigen?
Waarschqntqk zal hq bukken voor de
regeering, en niet den moed hebben on
gedaan te maken, het voldongen feit,
waarvoor hq geplaatst wordt. Maar het Is
met dat alles een mooie toestand In Rusland.
Wanneer de Doema of Rqksraad een
wetsontwerp verwerpt, dan stuurt de
regeering tot doorzetting van haar wil,
beide staatslichamen voor drie dagen maar
naar huls, en voert In dien tusschentqd
dan de wet bij Kelzerljike ukase In. Toch
wel een Hef land, dat Rusland.
Zierikzee, 3 April,
Hel alhier onlangs gevormde comité
voor algemeen kiesrecht, bestaande uit
vertegenwoordigers van de liberalen, de
Vrqztnnlg-Demokraten.deJongeVrqzInnlgen
en de afdeeling Zlerlkzee van het Neder-
landsch Werkliedenverbond, had den heer
W. de Jong van 's-Oravenhage ultgenoodlgd
het beginsel van het algemeen kiesrecht
te bepleiten. Qenoemde heer, die deze
ultnoodlging had aangenomen, trad Zater
dagavond in het „Huls van Nassau" op.
Ingeleid door den waarnemenden voorzitter,
den heer jhr. R. de Muralt, schetste spreker
In zqn Inleiding den heftlgen strijd, dien de
liberalen van 48 hebben moeten voeren tot
verkrqging van de voornaamste Qrondrech-
ten, bestaande in de allereerste plaats In het
recht van vereenlglng en vergadering, en
de vrqheld van drukpers. Vervolgens werd
door hem geschetst de wqze, waarop toen
in de Qrondwet het kiesrecht werd
geregeld. Men moest in de directe belas
tingen een zeker bedrag betalen, dat naar
gelang van de plaatteiqke gesteldheid,
varlëerde van f 20 tot f 160. Maar het volk
betaalde, geiqk spreker aantoonde, het
leeuwen-aandeel in de Indirecte belastingen,
waarvan er reeds verscheidene door toe
doen van de liberalen In den loop der
jaren zqn afgeichaft. In 1874 en In 1883
werden pogingen aangewend tot verlaging
van den census. Maar de meerderheid van
de 2de Kamer, waarbq steeds de rechter-
zqde zich als één man aansloot, deed die
verlaging telkens mislukken. Tak van
Poortvliet deed als minister het voorste! om
aan hen, die lezen en schrqven konden,
het kiesrecht toe te kennen. Door het
beruchte amendement van de Meyller viel
dat voorstel, dat de grens van het algemeen
kiesrecht vrqwel naderde. Tak van Poort
vliet trad al, en Van Houten werd minister.
Dezen gelukte het een nieuwe regeling
van het kiesrecht tot stand te brengen, die,
naar hq zelf getuigde, menschetqk volmaakt
was. Kiezer zou men zqn, wanneer men
beantwoordde aan de gestelde kenteekenen
van geschiktheid en maatschappeiqken
welstand. Dr. Kuyper noemde artikel 80
der Orondwet, waarin dat criterium gesteld
werd, een wetgevend schandaal. In kleine
gemeenten, zooals Zlerlkzee, Enkhulzen,
bestaat vrqwel het algemeen kiesrecht, maar
In de groote gemeenten Is dat niet het
geval. In Amsterdam Is 63 procent der
bevolking kiesgerechtigd, in Utrecht 70
procent, in Rotterdam 58 procent. Nu
heerscht over 't algemeen in groote ge
meenten meer welvaart dan in kleine. Dus
naarmate de welvaart stqgt, daalt feitelijk
het percentage van hen, die kiesgerechtigd
zqn. Dr. Kuyper heeft dus groot getqk,
wanneer hq artikel 80 onzer Orondwet een
wetgevend schandaal noemt. Van Houten
noemde artikel 80 een attributieve kies
rechtregeling. Nu brengt elk attributief
kiesrecht mede een groot aantal ongerecht
vaardigde uitsluitingen. Spreker haalt tot
staving hiervan tal van pakkende voor
beelden aan.
Ook geeft de wet—Van Houten aanleiding
tot kunstmatige kiezersteelt. Zoo laten
zich In de Zuldeiqke Nederlanden vele
Belgen naturallseeren, teneinde In het bezit
van het kiesrecht te komen. Zoo worden
ook door spaarbankboekjes tal van kiezers
kunstmatig In het leven geroepen. Rotterdam
kan daarvan meespreken. De kiezers worden
op die wqze stemmachlnes, stemvee. Door
de kieswet—Van Houten werden 300,000
mannen van het kiesrecht uitgesloten. Die
uitgestotenen zqn staatsburgers, evenals wq.
Zq worden getqkgesteld met landloopers,
bedelaars, Idioten en minderwaardigen,
alhoewel zeer velen van hen, dank zq de
vakorganisaties, tot flinke burgers gevormd
zqn. Het drankmisbruik Is, dank zq den
strijd, die door de leiders van de groote
vakvereenlglngen tegen den drankduivel
gevoerd wordt, bq de werklieden aantner-
ketqk gedaald. Hoelang nog zal men aan
die 300,000 staatsburgers het kiesrecht
onthouden? Hierop werden door spreker
de argumenten ontzenuwd, die tegen alge
meen kiesrecht worden aangevoerd.
In Amerika, Duitschland en in schier
alle landen van Europa heeft men algemeen
kiesrecht. De Standaard zegt, algemeen
kiesrecht Is de revolutie. Australië heelt
algemeen kiesrecht voor mannen en voor
vrouwen, en Is er één land te vinden,
waar de. ouderdomsverzorging zóó goed
geregeld is als juist In Australië. Dr. Kuyper
heeft In zqn boek „Rondom de Wereldzee"
Amerika, waar het algemeen kiesrecht
bestaat, geprezen als het land, dat bq
uitnemendheid Christelijk geregeerd wordt.
In Beieren gaan Katholieken en Soclaal-
Demokraten samen arm in arm voor
algemeen kiesrecht slrqden. Verkouteren
wil niet een heerschappq van het prole
tariaat. Op het platteland Is ten naastenbq
algemeen kiesrecht. Heeft men daar zulke
nadeellge gevolgen van het algemeen
kiesrecht gezien. Savornin Lobman beweert,
dat In het bezit van het kiesrecht geen
belang wordt gesteld. In Zierikzee, dat
Patqn koot, en bqkans algemeen kiesrecht
heeft, werd uitstekend gestemd. En zoo
ging het In alle districten, waar het
algemeen kiesrecht ten naastenbq bestaat.
Maar juist In de groote centra, waar het
algemeen kiesrecht niet bestaat, zooats ln
Rotterdam, kwam een groot deel van hen,
die het kiesrecht bezitten, niet ter stembus
op. En wie zqn de menschen, die thuis
bleven. Dit zqn niet de arbeiders, maar
juist de hooge kringen. Zq kenmerken
zich door de grootst mogetqke onver
schilligheid.
Dr. Kuyper heeft gezegd, dat de kringen
van het kiesrecht moeten gedekt worden
door de kringen van de belanghebbenden.
En de meest belanghebbenden bq het
kiesrecht zqn die staatsburgers, voor wier
economische verheffing meer moet gedaan
worden dan tot nu toe 't geval Is. Als een
stuk sociale wetgeving In de Kamer aan
de orde komt, dan doet men ten opzichte
van de van het kiesrecht uitgestotene
werklieden precies zooals de Fransche
gezanten, die bq de bespreking der
vredes-onderhandellngen tot onze voor
vaderen zelden, wq beslissen bq U, over
U, zonder U.
Wanneer de Kamer de stuwadoorswet
gaat behandelen, waarbq de bootwerkers,
die het kiesrecht missen, het meest ge
ïnteresseerd zqn, dan wordt over hun lot
beslist.
Spreker doet uitkomen, dat wq niet
willen allemaniklesrecht. De liberale unie
sluit uit hen, die doorloopend bedeeld
zqn, die tot zekere gevangenisstraf zqn ver
oordeeld, die bq herhaling zich aan dron
kenschap hebben schuldig gemaakt, en hen,
die den leeftqd van 25 jaar nog niet bereikt
hebben en alle minderwaardigen.
Wat bet vrouwenkiesrecht betreft, daar
voor pleit reeds de omstandigheid, dat de
hoogste draagster van het gezag een
vrouw ls. En welk een voortreffeiqke
Regentes hadden wq niet In Koningin
Emmal En was het niet wyten Koningin
Victoria, die Engeland tot grooten bloei
bracht? En wat praesteert niet de vrouw
alsonderwqzeres, tetephonlste, telegraphlste
en verpleegster? Spreker zegt, dat 42pCt.
der vrouwen zelfstandig In eigen onder
houd voorzien. Er beslaat derhalve geen
reden haar het stembiljet te onthouden.
Hq citeert eenlge artikelen uit het Burger-
tqk Wetboek, om aan te toonen den
onrechtvaardtgen toestand, waa in de vrouw
door den manneiqken wetgevr- geplaatst t*
Bezat de vrouw het stembiljet, dan zou
die ongerechtigheid niet bestaan Australië,
waar het vrouwenkiesrecht bestaat, bewqst
door zqn uitstekende wet op de ouder
domsverzorging, welken hellzamen Invloed
de vrouwen op de wetgeving oelenen.
En nu willen Itbera'en en vrqzlnnlg-
demokraten de belemmeringen wegnemen,
die in de Orondwet aan de evenlueele
invoering van het vrouwer kiesrecht In den
weg staan. Men zou er mee beginnen
kunnen om het kiesrecht aan die vrouwen
toe te kennen, die den leeftqd van 25
jaren bereikt hebben, en zelfstandig in
haar onderhoud voorzien. Roodhuyzen wil,
dat op den duur het vrouwenkiesrecht
getqk aan dat van den man gemaakt
wordt. Hq Is een voorstander van gelelde-
Itjke Invoering van algemeen vrouwen
kiesrecht.
De oud-llberalen willen ook wel alge
meen kiesrecht, mits aan de 1ste Kamer
het recht van amendement wordt toegekend.
Nu Is de 1ste Kamer het puikje van het
groot-kapitallsme. De mannen van den
geldbuidel weten maar al te goed, dat
voor de sociale hervormingen een aanval
op hun beurzen zal gedaan worden.
De verknoeiing van de On"*ea>.e-wet
Is aan de Eerste Kamer te wijten. Staat
en zqn hervormingsplannen zijl dooi de
Eerste Kamer gevallen. En nu zouden wq
de kracht van het algemeen kiesrecht gaan
verzwakken, wanneer aan de Eerste Kamer
het recht van amendement gegeven werd.
Spreker herinnert aan den strqd, uie in
Engeland tegen het Hoogerhuls wegens
het vetorecht gevoerd wordt.
In 1894 trok dr. Kuyper ter verdediging
van het ontwerp kieswet van Tak op. Nu
zegt hq, alhoewel genoemd ontwerp op
de grens van het algemeen kiesrecht
stond, dat algemeen kiesrecht de volks-
souvereinltelt Is, en dat daardoor de
souvereinltelt van de Koningin wordt uit
geschakeld. Baron Van wqnbergen Is
echter van een ander gevoelen. Deze zegt
In Themis, dat algemeen kiesrecht als
zoodanig ntet behoeft te zqn een erkenning
van de volkssouvereinltelt. Schaepman
zelde Indertijd, „als het algemeen kiesrecht
„komt, zal Ik gereed zqn het te ontvangen".
Spreker besprak vervolgens het gezins
hoofden-kiesrecht, het zg.n. organisch
kiesrecht van dr. Kuyper, waaraan, om de
katholieken er voor te winnen, werd vast
gekoppeld het capacltelter.stelsel.
Door algemeen kiesrecht te onthouden
kan men ook niet, getqk sommigen meenen,
het wassen der socialistische beweging
beletten. De geschiedenis bewqst het. In
de verdrukking groeit elke partq. De soci
alistische partq ts juist door de uitzonde
ringswetten van den qzeren kanselier zoo
sterk geworden.
Met een krachtige opwekking voor alge
meen kiesrecht sloot spreker zqn geh?lt-
volle met veel oratorisch talent ultge-
sprokene rede.
Mej. Leupen vroeg Inlichtingen, en de
