Vrijdag 27 Januari 1911.
Eerste Blad.
(25 ierikzeesoh.©
Courant),
Voor Algemeen Kiesrecht.
Uit Stad en Provincie.
zii:Mkzi:i:si:ii!:
NIEUWSBODE.
ABONNEftENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAG, WOENSDAO en VRIJDAO verschijnt, Is
voor Zlerlkzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per Jaar bij vooruitbetaling.
67ste JAARGANG. - No. 9035
llltgever-Hoofdredaoteuri A. FRANKEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrjdags-middags uiterlijk 2
AUe betalingen moeten geschieden bij den Directeur) A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerlkzee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 lot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Door heel ons Vaderland werd In den
laatsten tijd door de drie groepen der
linkerzijde voor de verkrijging van algemeen
kiesrecht gedemonstreerd.
Betoogingen werden gehouden, een adres
beweging werd In het leven geroepen, en
een volkspetitionnement werd op touw
gezet.
Bestond er verschil In het aanwenden
van het middel bij de drie staatkundige
groepen van links om te geraken tot het
doe), hetwelk men voor oogen had, vol
komen eensgezind zijn allen, die tot die
drie groepen behooren, dat algemeen
kiesrecht een rechts-elsch en daarom een
rechtmatige volks-elsch Is.
Met Rusland geniet In Europa Nederland
het twijfelachtig voorrecht een volks
vertegenwoordiging te bezitten, die niet
door het algemeen stemrecht gekozen is.
Die toestand Is een grievende rechts
krenking, waarop sedert jaren reeds door
tal van mannen In woord en schrift de
aandacht der regeerders gevestigd Is, maar
waarvoor deze hun ooren en oogen hard
nekkig gesloten hielden, zoodat van hen
met recht kan getuigd worden, zij hadden
ooren om te hooren, maar zij hoorden
niet, zij hadden oogen om te zien, maar
zij zagen niet.
Hoelang nu nog zal In Nederland die
rechtskrenking bestendigd worden
Zullen zij, die thans aan het bewind
zijn, voor den rechtseisch tot Invoering
van 't algemeen kiesrecht, die nu wederom
In Noord en Zuid, In Oost en West van
ons land luide weerklinkt, dool blijven?
Of zullen zij de Orondwet, die voor de
verkrijging van algemeen kiesrecht een
opzettelijk sta In den weg gemaakte
bepaling bevat, wijzigen, en wel In dien
zin, dat daaruit zal verdwijnen het
bestaande artikel 80, waarbij voor de
samenstelling van de Tweede Kamer
verelscht wordt, dat de Nederlandsche
staatsburgers voldoen aan de door den
wetgever te stellen kenteekenen van ge
schiktheid en maatschappelijken welstand?
GIJ weet het, hoe ingenieus de wetgever
zich van die door den Grondwetgever hem
opgelegde taak gekweten heeft.
Gq weet het, hoe hq In het leven riep
belastlngklezeri, woningkiezers, spaarbank
kiezers, loonklezers, examenkiezers, en
pensioenkiezers.
Maar gq weet vermoedeiqk niet, dat
door deze kunstmatige schepping meer
dan een derde deel der Nederlandsche
bevolking boven de 25 jaren van het
kiesrecht werd uitgesloten.
En waarom zijn zq dan, die dat één
derde deel vormen, van het kiesrecht ver
stoken
Zij zqn toch, evenals gq, op Neder-
londschen grond geboren en opgevoed,
zl] hebben evenals gq, dien geboortegrond,
waarin het stoffeiqk overschot van hun
vaderen en voorvaderen, naast dat der
uwe broederiqk rust, harteiqk Hel, zq
spreken dezelfde taal. die gq spreekt, en
zq hebben met u als soldaat het vader
land gediend.
Waarom, vragen wq, zqn zq dan van
het kiesrecht uitgesloten?
Ja, waarom?
Omdat zq, daar hun ouders onver
mogend waren, niet zooveel hebben
kunnen leeren, als gq, die In welstand
of overvloed geboren, In staat waart u
aan de studie te wqden. Zq moesten,
zoodra zij de schoolbanken verlaten had
den, hard werken, eerst voor hun ouders
en 'later voor hun eigen gezin. En die
arbeid bracht voor hen slechts zooveel
op dat zq biq waren, wanneer zq er mee
konden rondkomen. Zq konden niet sparen,
geiqk gq, dte óf voor uw arbeid voldoende
of ruim betaald werdt, zoodat gq over-
hleldt, óf niet behoefdet te werken, omdat
„q dé rente van uw kapitaal of soms de
rente van de rente niet kondt verteren.
ZU konden met het oog op hun schamele
wekeiqksche of dageiqksche verdiensten in
de belasting niet worden aangeslagen,
.venals nd. die over meer of minder
ruime Inkomsten te beschikken hebt. Zq
leven vaak van de hand In den tand, en
zqn blij dat zq een dak boven zich hebben,
waaronder zij van de vermoeienissen
hunner dagtaak kunnen uitrusten.
En Is het nu niet hard, ja wreed van
onzen Grondwetgever om hen, die In den
regel zonder hun schuld economisch zwak
staan, die In het zweet huns aanschqns
op kommervolle wqze hun bete broods
verdienen moeten, op slaatsrechteiqk ge
bied als paria's te beschouwen, door hun
het voornaamste burgerrecht, het acllef
kiesrecht te onthouden?
Is uit een rechtsoogpunt beschouwd die
onthouding verdedigbaar? Is niet die ont
houding van het kiesrecht als een straf
op de armoede te beschouwen?
Daarom allen medegewerkt om deze
rechtskrenking, die onze atoffelfjk minder
bedeelde medeburgers te verduren hebben,
opgeheven te krqgen.
Daarom, allen gearbeid voor algemeen
kiesrecht I
Zlerikzee, 27 Jan. De Nentrale Mldden-
standsvereenlging heeft, naar wq vernemen,
de konlnkiqke goedkeuring ontvangen.
De miliciens der lichtingen 1905,
1907 en 1910 zullen In de maand Augustus
a.s. voor den iqd van 26 dagen voor
herhalingsoefeningen onder de wapenen
moeten komen.
Te Blezellnge Is Dinsdagavond
een vrouw van een zolder gevallen. De
ongelukkige bekwam vreeseiqke wonden
aan het hoofd en verkeert In gevaarvollen
toestand.
Te Krabbendqke Is Dinsdagavond
het magazqn en de bergplaats van de
rqwlelherstellers Oebr. Bergs door brand
vernield. O. a. ging een automobiel verloren.
Dreischor. Ook hier sprak de heer
Lindeier Woensdagavond over algemeen
kiesrecht en sociaal-demokratie. Ruim 60
personen waren tegenwoordig. Na afloop
werd door velen het volkspetitionnement,
In zake alle-mans-klesrecht, geteekend.
Kerkwerve. Het aantal ingeschrevenen
voor de Nationale Militie In deze gemeente
bedraagt voor dit jaar 7.
Oosterland, 26 Jan. Zooals reeds bq
advertentie Is medegedeeld, zal bij genoeg
zame deelneming den 2en Pinksterdag een
festival voor Muziek- en Zanggezelschappen
worden uitgeschreven, ter gelegenheid van
het 121-jarig bestaan van „Oosterland's
Fanfare".
Wq koesteren de verwachting, dat vele
gezelschappen aan de nltnoodiglng gehoor
zullen geven. ,0. F.", die zich kenmerkte,
om bq alle op Schouwen en Dulveland
voorkomende festiviteiten hare medewer
king te verleenen, mag erlangen dat vele
gezelschappen zich gedrongen gevoelen
die feestvreugde te helpen verhoogen, nu
,0. F." op lulsterrqke wqze zqn 12£-jarlg
jubileum wenscht Ie vieren.
Aan de deelnemende gezelschappen
zullen flinke geldprqzen worden uitgeloot.
Sirjansland, 27 Jan. Onze meestoof
„De Eendracht" heeft na drie weken
werkens hare werkzaamheden ook weer
geëindigd.
Bruinlsse. .Voor de Woensdag 1 Febr.
te houden stemming voor een lid van den
gemeenteraad zqn twee iqsten Ingediend;
één voor den heer J. C. Boller, candldaat
gesteld door de Klesvereenlglng „Burger
plicht" en één voor den heer J. Wemmers,
candldaat van de antl-revolutlonnalre Kles
vereenlglng.
Het leden-aantal van de afdeellng
van den Bond voor Staatspenslonneerlng
bedraagt thans alhier reeds 89.
St.-FUipsland, 26 Jan. Aan de aandeel
houders der weegbrug aan de haven Is
over 't jaar 1910 een dividend van pl. m.
9 pCt. uitgekeerd.
Stavenisse. Als directeur van het fanfare
korps „Eendracht" alhier Is benoemd de
heer Olieslagers te Bergen-op-Zoom, ge-
penslonneerd stafmuzikant aldaar.
Door eenlge Ingezetenen, zoo werk
nemers als werkgevers alhier, Is opgericht
een vereenlglng tot ultkeering van loon
iqdens ziekte aan de arbeiders.
St -Anualand, 27 Jan. Nog een derde
geschenk werd den heer S. M. van der
Bel, sedert Nieuwjaar rustend onderwqzer,
aangeboden, nu namens den gemeenteraad
en eenlge burgers, nameiqk een fraaie
salontafel. Hel geschiedde In tegenwoor
digheid van het dageiqksch bestuur en
den secretaris bij monde van den burge
meester, die den heer Van der Bel daarbq
dankte, voor al wat hq In 't belang van
het onderwqs gedaan had.
Scherpenisse, 27 Jan. Door de Dorcas-
vereer.lglng zqn aan 22 gezinnen 48 stuks
goederen uitgedeeld, welke zq gedurende
den winter vervaardigd hebben. Deze
bedeeling zal in Maart door een tweede
gevolgd worden.
Ter vervulling der vacature In den
gemeenteraad, ontstaan door het vertrek
vnn dr. Sneepels, is de verkiezing daarvan
door Burgem. en Welh. vastgesteld op
13 Febr. a.s., de stemming op 21 Febr.,
zoonoodig de herslemming op 2 Maart
d. a. v.
Oud-Vossemeer. Door de leden van
het rederqkers-gezelschap „Eendracht" Is
besloten dit jaar geen tweede voorstelling
te laten geven door de werkende leden,
maar een voordrager van elders uit te
noodlgen, waarvoor door het bestuur over
een bepaalde som uit de kas kan beschikt
worden.
Door een schippersknecht alhier
werd In de Kerstweek e:n meisje uit het
kanaal te Terneuzen het leven gered; dezer
dagen kwam alhier bericht, dat de redder
over een som gelds kon beschikken, maar
de redder schqnt voor zijn daad geen geld
te willen aannemen. Het mooist van het
geval was, dat de betrokkenen alleen den
voornaam en woonplaats van den redder
konden te weten komen, maar dat toch
een schrqven ten slotte aan ztjn adres
terechtkwam.
Wisseokerke. J.l. Woensdag hield de
Schlelvereenlglng „Koningin Wllhelmina",
in de openbare school alhier, hare jaar-
iqksche algemeene vergadering.
Uit het door het bestuur uitgebracht
verslag en de gedane rekeningen bleek,
dat de uitgaven voor den Provincialen
Schletwedstrqd hadden bedragen f 483.005,
de ontvangsten f 467,265, het tekort alzoo
I 15,74. Dit tekort plus de gewone jaar-
iqksche uitgaven hadden bedragen f 109 51,
de gewone Inkomsten f 112,22s, dus het
eind-goedslot bedroeg f 2,715.
Tot secretaris werd met algemeene
stemmen herkozen de heer A. M. v. Damme,
en tot commissarissen de heeren dr. P. J.
Fret en P. Priester.
Verder werd o. m. een nieuwe regeling
gemaakt omtrent uitreiking van medailles
voor bewezen schietvaardigheid. Elk der
leden zal daarvan een afschrift worden
uitgereikt.
Vlisslngen. Het zal hier algemeen met
groote Instemming vernomen zqn dat door
de commissie van rapporteurs uit de Eerste
Kamer voor de Staatsbegroollng werd aan
gedrongen op den bouw van een brug
nabq de deuren van de groote zeesluis
alhier.
Reeds herhaaldel jk Is, zoowel door het
dageiqksch besluur als door de Kamer van
Koophandel en ook In den gemeenteraad
met klem de noodzakeiqkheld van een brug
daar ter plaatse betoogd. De communicatie
voor voetgangers van - en naar het station
en de haven naar - en van de stad, heeft
bqna uitsluitend over de sluizen plaats en
vooral bq avond en stormweer is het voor
ouden van dagen en ook wel voor jongere
bepaald gevaariqk de sluizen Ie passeeren.
Er is wel een goede rqweg naar de stad,
doch die Is veel langer dan die over de
sluizen, en met rq- en voertuigen Is men
van zelf verplicht dezen eersten weg te
nemen.
Nu echter deze voor onze gemeente be-
langrqke quaestle ook In de Eerste Kamer
onder de aandacht van den betrokken
minister Is gebracht, Is het te hopen dat
een nieuw onderzoek den minister zal over
tuigen, dat de tegenwoordige toestand In
één woord onhoudbaar Is.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Zlerlkzee, 27 Jan. Ten overslaan van
den notaris J. Franse werden heden alhier
In het openbaar verkocht de volgende
onroerende goederen In deze gemeente, als
a. een woonhuis en erf In de Hoofd
poortstraat, voor f 550;
b. een woonhuis en erf op den Viischers-
dqk, voor f 886;
c. 50 30 aren bouwland aan den Werken-
detschen weg, voor f 991 per gemet;
d. 1.71.70 heet. bouwland In den Zuld-
Nleuwlandpolder, voor f 1000 per gemet.
Brouwershaven, 27 Jan. Het hervellde
hoefje met schuur en erf alhier aan den
Zulddqk, toebehoorende aan de erven van
den heer N. van der Weele, werd ten
overstaan van den notaris H. J. van Nou-
huljs nu verkocht voor f 1450.
Staveoisse. Door de Dorpsvereenlglng
II alhier Is gegund de levering van:
150.000 K.G. superphosphaat 14 pCt.
f2,435 aan den heer J. Kostense, Krul-
nlngen; 700 K G. zwavelz. amm. 20 pCt.
4 I 15,83 aan den heer A. G. v. IJsseldqk,
alhier; 28700 K.G. kaïniet 12,4 pCt. a
f 2,10 (naam geheim); 2200 K.O. klultkalk
70 pCt. 4 f 1,25 (aan v. ljjeldljk voor
noemd); 2000 K.G patent-kali 26 pCt.
f6,84 aan idem; en 1400 K.O. kallmeel
4 I 1,75 aan den heer J. Leune, alhier,
alles per 100 K.O.
St.-Maartensdljk, 26 Jan. Ten over
staan van notaris Meulenberg werd gisteren
avond In 2e velling publiek verkocht:
Het huls, vrooger post- en telegraaf
kantoor, schuurtje, ert en tuin aan de
Kaalstraat, groot 4 a. 47 ca voor de
som van f 3675.
De velling geschiedde ten verzoeke van
het gemeente-bestuur alhier.
Olsteren werden alhier door de ver
eenlglng „Landbouwbelang" de levering
van verschillende kunstmeststoffen aan
besteed. Minste inschrqvers, aan wien de
levering werd gegund, waren:
Superphosphaat, fi-ma Krqger, Krabben
dqke, voor f 2,43; amm. superph., Dord-
sche Maalsch., Dordrecht, voor f 7,19;
zwavelz. amm W. Boller, Poortvliet, voor
f 16,05; chili, Idem, voor f 11,16; patent-
kali, idem, voor f6,18; kïï.ilet, A. van
IJsseldqk, Stavenisse, voor f 2,135peru-
guano, P. J. v. Ardenne, Dordrecht, voor
f 11,59; slakkenmeel, A. van IJsseldqk,
Stavenisse, voor f 2,40.
Kortgene, 26 Jan. Bij de heden alhier
gehouden aanbesteding van hulpmestsloffen
door de vereeniglng „Landbouwbelang" In
Noord-Beveland, hadden de volgende In-
schrqvingen plaats:
558900 K G. superphosphaat door P.
Schippers te Kortgene voor f 2.42945600
K.G. chlllsalpeter door J. Kostense te
Krulnlrrgen voor 1 11,18; 4000 K.O. peru-
guano door Intern. Guanofabrlek te
Zwqndrecht voor f 9,15; 3800K.G.Thomas-
phosphaatmeel door P. Schippers te
Kortgene voor f 2,24; 9700 K.G. kaïilet
door de Intern. Quanofabrlek te Zwqndrecht
voor f 2,15; 4100 K.G. patent-kali idem
f 6,20; 58100 K.O. ammonlak-supcrphos-
phaat door P. Schippers te Kortgene voor
f 7,24.
Bovenstaanden zqn allen de laagste
Inschrqvers, aan wie de levering is opge
dragen.
Landbouw en Veeteelt.
St.-Maartensdljk, 25 Jan. Heder. (Woens
dag) trad de heer C. Zwagerman, zulvel-
consulent, alhier op voor de conti 3!e-
vereenlging „V. Z. O S" tot het houden
eener lezing over „Ratloneele Veefokkerq
en samenwerking op dit gebied in Zeeland".
De heer Zwagerman lichtte uitvoerig
toe, hoeveel verschil er in productie
vermogen bestaat bq het vee. Hoeveel
liters melk de ééne koe meer geeft per
jaar dan de andere en hoe afwqkend het
vetgehalte van de melk bq verschillende
koeien kan zqn. Hoe zelfs een koe, die
In melkgeven achterstaat, bq een andere
toch wegens het grootere vetgehalte van
de melk nog winstgevender kan zqn dan
die andere. Op dit punt, en op nog vele
andere punten wees de spreker, teneinde
zqn hoorders aan te toonen het groote
voordeel van zqn vee goed te kennen.
Een contróle-vereenlglng is daarom onmis
baar. Deze bestaat hier echter reeds, en
Is thans de grootste uit Zeeland; zq laat
de melk controleeren van 160 koelen. Het
elgeniqke doel van des heeren Zwagermans
rede was dan ook meer bepaaldeiqk op
te wekken tot het stichten van vereenlgingen,
betreffende de veefokkerq In zqn geheel.
Hq achtte daartoe r.oodig de oprichting
van contróle-vereenlglngen, slieren-vere nl-
glngen en fok-vereenlglngen met stamboek;
deze laatste zouden zich dan dienen te
vereenigen tot een bond over de geheele
provincie Zeeland. Een stlerenvcreenlging
achlte hq ook onmisbaar; veel meer Is een
vereenlj 'ng In staal een in alle opzichten
goede s,:»r te koopen, dan een particulier
persoon. Hq schetste daarbq, waarop dien'
gelet te worden, bq het aanschaffen en gaf
wenken voor de voeding enz. Het uit een
50-tal personen bestaande publiek luisterde
aandachtig en het resultaat was, dat hier
een stleren-vereenlglng zal opgericht
worden, waarvoor reeds een honderdtal
koelen Ier beschikking werden gesteld.
Oaarne hadden wq een nog uitvoeriger
verslag dezer keurige lezing gegeven,
doch de courant, die over zooveel onder
werpen schrqven moet, durfden wq niet
meer ruimte alvragen.
Schouwen, 26 jan. Alweer een zachle
winter; een flinke vrieskou, met verlangen
tegemoet gezien door velen, wachtte men
ook ditmaal te vergeefs. Was er na Jen
vorlgen wlr.tertqd op de landen t<cn
vruchtbare krulmaarde, ook thans zal,
vreest de boer, dit weer niet 't geval zqn.
Ook de kleine dieren, die door hun
vreterq zooveel schade doen, vriezen nu
niet dood. Inlutachen wordt op de velden
gedurende den ganschen winter veel goed
werk verricht, tal van gemeten land
aangemaakt en In deze dagen zelfs nog
geploegd. Dit werk kwam menig arbeider
goed van pas, nu er zoo weinig vlas te
bewerken viel. Bq de hooge prqzen, nu
voor dit artikel besteedt, neemt men zich
voor om groote hoeveelheden iqnzaad uit
te zaaien, daar algemeen wordt verwacht,
dat de hooge prqzen zich nog gerulmen
tqd zullen handhaven.
RECHTSZAKEN.
Zierlkzee, 25 Jan. Door den heer Kan
tonrechter zqn heden de volgende personen
veroordeeld, wegens:
1°, Overtreding der boterwet:
A. S., te Oosterland en J A. Wte
Noordgouwe, leder tot f 10 boete, subs.
1 dag hechtenis;
2°. Overtreding der wapenwet:
J. den B., zonder bekende woon- of
verbiqfplaats hier te lande, tot f 3 boete,
subs. 5 dagen hechtenis, met verbeurd
verklaring van het tweeloops achterlaad-
geweer;
3". Overtreding der jachtwet:
J. Hte Zlerikzee, ,tot f 3 boete, subs.
6 dagen hechtenis en verbeurdverklaring
damnet; D. van B. te Dreischor, tot f 10
boete, subs. 6 dagen hechtenis en ver
beurdverklaring damnet; J. C. van der W,
te Haamstede, tot 4 dagen hechtenis en
verbeurdverklaring van 3 konqnen; L. A.
de W„ te Zonnemaire, tot twee boeten van
f 5, subs 4 dagen hechtenis voor elke
boete, met verbeurdverklaring geweer en
haas of te betalen f 10 en f 1,50, bq niet
voldoening te vervangen door 20 en 3
dagen hechtenis; L. B, te Burgh, tot f 6
boete, subs. 4 dagen hechtenl s en A. J. F.
te Burgh, tot f 5 boete, subs. 4 dagen
hechtenis;
4°. Visscherij-overtredlng:
J. van S., te Zlerlkzee, tot 2 hechtenls-
straffen elk van 3 dagen en verbeurd
verklaring van een fuikM. K., te Kerkwerve,
tot 2 boeten van f 3, subs. 4 dagen hech
tenis voor elke boete en verbeurdverklaring
van een fuik;
5". Het laten loopen van vee op bezaai
den grond:
C. R. Jzn., te Zlerlkzee, tot f 5 boete,
subs. 5 dagen hechtenis;
6°. Zonder daartoe gerechtigd te zijn,
loopen over eens anders grónd, waarvan
de toegang op blijkbare wijze door den
redithebbende is verboden:
L. B., te Burgh, tot f 10 boete, subs. 3
dagen hechtenis en J. J. Kte Haamstede,
tot f 6 boete, subs. 3 dagen hechtenis;
