Maandag 2 Januari 1911.
Eerste Blad.
Courant).
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
TER II G B L I K.
Uit Stad en Provincie.
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAQ, WOENSDAO en VR1JDAO verschijnt, Is
voor Zlerlkzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per Jaar bij vooruitbetaling.
Alle betalingen moeten geschieden bi] den Directeur: A. I. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerlkzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
67ste JAARGANG. - ha. 9024
Ultgever-Hoofdredaoteun A. FRANKEL.
Redacteuri I. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 8 urs.
Overeenkomstig onze gewoonte zullen
wy bl) den aanvang van den nieuwen
Jaarkring eenlge voorname gebeurtenissen,
bulten en binnen de grenzen van ons
Vaderland In het afgeloopen Jaar voor-
gevallen, voor onze lezers en lezeressen
de revue laten paiseeren.
Beginnen» wij met Dullschland. Daar
leeft een krachtig, hoogstaand volk met
een glorierijk verleden en een schitterende
toekomst, In de rij van Europa's volkeren
op elk gebied een allereerste plaats in
nemend. Het vormt, hoewel gesplitst In
verschillende Staten, waarvan Pruisen de
machtigste Is, sinds veertig jaren een
ontzag Inboezemende eenheid, die met
vaste hand door een keizer geregeerd
wordt. Deze keizer Is, al staat hij ook
wat zijn beginselen betreft, nog In een
tijdperk, dat voor de ontwikkelde natiën
tot het verleden behoort, een figuurj die
eerbied afdwingt. HQ Is een souvereln,
die de overtuiging koestert, dat hij de
macht, die hij bezit, van Gpde ontvangen
heeft, en daarom het recht heeft zijn wil
boven dien van het volk ie plaatsen,
waarover hy den scepter voert. Een der-
gelijke grondstelling, die de keizer In de
veelbesprokene rede te Koningsbergen
verkondigde, Is niet pieer van onzen tijd.
Niet te verwonderen is het dan ook, dat het
grootste deel van hét Dultsche volk van
een dergelyke leer niet gediend Is, en dat
alleen de reacllonnalre elementen, waartoe
natuurlijk de jonkerparty in de allereerste
plaats behoort, met zoodanige uitingen uit
's Keizers mond volkomen Instemmen.
Dit laatste bleek glashelder uit een rede
voering, die in één der zittingen van den
Rijksdag door den Rittergutsbesltzer Baron
Van Oldenburg auf Janutschan werd uit
gesproken. Dit heerschap deelde mede,
dat de officieren op den Ryksdag ernstig
verstoord waren, omdat hun handelingen
In den Rijksdag zoo gekritiseerd werden.
Vroeger had een luitenant er maling aan,
wat de Ryksdag van hem zelde. Het kon
hem, toen hy luitenant was, geen zier
schelen, wat er In den Ryksdag van de
officieren gezegd werd. Hy vroeg slechts,
of zyn eskadronchef met hem tevreden
was. Maar nu. Als een luitenant wat hard
hoest, dan moet hy bang zyn, dat het In
den Ryksdag ter tafel komt. Maar, aldus
ging de jonker brutaal voort, wy moeten
zorgen, dat hy niet meer bang behoeft te
zyn. De officierenstand heeft slechts met
den Keizer te maken, en voor de rest gaat
hem de publieke opinie niels aan. Ja. dat
Is de oude Pruisische traditie, die aan u,
mtjnheeren van links, niet aanstaat. Maar
de koning van Pruisen en Dultsche Keizer
moet elk oogenblik In staat zyn tot een
luitenant te kunnen zeggen: neem tien
man en sluit den Ryksdag. Wy, mannen
van de rechterzyde, hopen, dat de Minister
deze traditie, de oude konlnkiyke Pruisische
traditie, zal hooghouden. En met deze
woorden, die een plompe miskenning zyn
van het constltutloneele stelsel en de eer
van den Ryksdag grof aanranden, stemde
blijkens het daverend applaus de geheele
rechterzyde In. Ja zelfs de voorzitter van
den Ryksdag, prins Hohenlohe, hield zich
muisjesstil, en riep, toen de afgevaardigde
Ledeboer verontwaardigd naar het presi
dentsgestoelte snelde en hem vroeg, wat
hy van die rede dacht, deze tot den orde,
zeggende, dat hy geen kritiek op zyn
beleid kon dulden. Aldus teekent zich de
geest van hen af, die aan de zyde der
reactie staan. Die geest Is een zuivere
weerklank van de door den Keizer te
Koningsbergen gehoudene rede.
Van dienzelfden geest Is het Pruisische
regeerlngsstelsel doortrokken. In Pruisen
toch heeft het volk op de samenstelling
van de volksvertegenwoordiging, Landdag
geheeten, een uiterst geringen invloed. Het
klassen-kiesrecht Is een schandeiyke be
voorrechting van de hoogste standen ten
koste van het volk, dat reeds lang aan
drong op een wyzlglng van het kiesrecht.
De Minister-President, Von Bethmann—
HoIIweg gaf aan dien volksaandrang toe,
en diende een klesrechtontwerp In. Maar
dit ontwerp, dat in den bestaanden toe
stand bykans geen verandering bracht,
deed een algemeenen kreet van verontwaar
diging opgaan, die zich uitte In bladen
en geschriften, In meetings en optochten.
Monsterbetooglngen werden allerwege In
het land gehouden voor rechtslreeksch
geheim, geiyk kiesrecht. In Berlijn werd
een groote volksvergadering belegd, die
door 8000 menschen uit alle kringen der
bevolking werd bygewoond, om op te
komen voor de vertrapte volksrechten. Na
afloop der vergadering trok een onafzien
bare volksmassa naar het Kelzeriyk palels
en hief, daar aangekomen, den kreet aan:
.leve het algemeen kiesrecht". Wel sloten
de lakeien de vensters van 't palels, maar
die volkskreet zal toch wel tot de kelzer-
lljke ooren zyn doorgedrongen.
Zoo één natie, wat geealeiyke ontwikke
ling betreft, typ Is voor algemeen kiesrecht,
dan Is het voorzeker het Pruisische volk,
dat zich reeds langer dan een halve eeuw
In het bezit van een leerplichtwet kan
verheugen.
Het kiesrecht-ontwerp werd door de
regeering Ingetrokken, toen de Landdag
weigerde een door het Heerenhuls aan
gebrachte verandering goed te keuren.
Te Posen, de hoofdstad van Pruisisch
Polen, is een kelzeriyk palels gebouwd
geworden, dal door den Keizer In tegen
woordigheid van de gansche keizerlijke
familie en de geheele hofhouding plechtig
en feestelijk werd Ingewyd De stad werd
by die gelegenheid tot derde residentie
stad van den Keizer verheven.
Elzas en Lotharingen kregen een eigen
wetgevende macht. Door den Dultschen
Bondsraad was een ontwerp-grondwet aan
genomen, waarby het twee-Kamerstelsel
voor deze twee voormalige Fransche
provinciën werd Ingevoerd. De Eerste
Kamer zal bestaan uit 36 leden, waarvan
de ééne helft door den Keizer wordt aan
gewezen, terwijl de andere helft uit de
hooge ambtenaarswereld zal worden gere-
cruteerd. De Tweede Kamer zal een zestigtal
leden hebben, die rechtstreeks en by
geheime stemming zullen gekozen worden.
Een groot verlies leed de Dultsche natie
In het bizonder, en de menschheld In het
algemeen door den dood van Robert Koch,
die het verband tusschen bacillen en
sommige ziekten heeft bepaald, en bij pest
en cholera de middelen heeft gevonden
om ze te bestryden.
Met Nlcolaas II, den Czaar van Rusland,
die met zyn gezin tot herstel der gezond
heid van zyn Oemalln een tijdlang te
Frledberg In het Oroothertogdom Hessen
toefde, werden naar aanleiding van een
bezoek, dat deze den Dultschen Keizer
bracht en wederkeerlg door dezen beant
woord werd, de betrekkingen beter dan
zy In de laatste jaren geweest waren.
Wat van Rusland te zeggen, waarover
genoemde potentaat heerschl I Er li, zouden
wy meenen, geen land ter wereld, waar
de staatkundige toestand des volks zoo
treurig Is als juist In dit uitgestrekte ryk.
Daar ligt een uit millloenen bestaande
bevolking In slavenketenen. Wel komt in
de hoofdstad des ryks een doema byeen,
teneinde 's lands belangen te behartigen,
maar deze doema, die onder een door
het gouvernement tot stand gekomene
kiesrechtregeling en onder zwaren regee-
rlngsdruk werd samengesteld, bestaat
hoofdzakeiyk uit reactlonnalren, die geen
oogen en geen ooren hebben voor de
volksbelanger, maar slechts de gehoorzame
dienaren zyn van den vorstelljken wil. En
legen hen, die zich verstouten door woord
of geschrift het bestaande af te keuren,
die een beteren toestand voor land en
volk willen In het leven roepen, treedt
straffend op de beul met zyn strop, of
wanneer het aantal politieke delinquenten
van dat soort te groot Is, een peloton
soldaten met geladen geweren. De ge
vangenissen zyn tot barstens toe gevuld
met staatkundige gevangenen, die door
hunne bewakers vaak zoodanig mishandeld
worden, dat velen van hen tot zelfmoord
hun toevlucht nemen. Dat onder een
dergeiyk regime de corruptie groot Is, kan
men begrypen. Het is dan ook een groote
zeldzaamheid, dat een Russisch ambtenaar
een eerlijk man Is. Aan de grofste wille
keur en de ergerlijkste onderdrukking Is
de Russische bevolking blootgesteld. En
zij, die tot een andere volkstam of een
ander ras behooren, zyn er vaak nog
slimmer aan toe. De Polen en de Finnen
ondervinden dit ruimschoots. De Flnr.en
zyn zelfs thans hun zelfstandigheid kwyi.
Finland nameiyk maakt nu een deel, een
provincie uit van 't machtige Russische ryk.
Het vaardigt één lid naar den Ryksraad, en
vijf leden naar de Ryksdoema af. Poeriij-
kewltsj', één der aanvoerders van de
Zwarte bende riep, toen het wetsontwerp
tot ontrechtlng van Finland, da! door den
Minister Stolypln by tv Ryksdoema was
Ingediend, was aange men, zegevierend
uit: .Flnls Flnland'ae". De Russische beer
heeft zyn lompen poot >ezet op den nek
van het vrye Finsche volk. Maar eens
zullen allen, die nu onderdrukt worden,
vereenlgd en gewapend opstaan en wee
dan de onderdrukkers. Dan zullen zij
oogsten, wat zy gezaaid hebben.
Een begaafde, nobele, wyd en zyd be
kende figuur, graaf Leo Tolstoi, de edele
menschenvrlend, die kort voor zyn ver
scheiden zyn landeiyk verbiyf re jasnaja
Poljana helmeiyk verliet, teneinde In de
stille eenzaamheid zich voor de laatste
groote reis voor te bere'den, Is 't eeuwige
leven Ingegaan.
De onverbiddeiyke dood spaart niemand.
Hij vcrschynt op zyn tijd niet slechts In
de hutten der armen en vreugdeloozen,
maar ook In den paleizen der ryken en
machtigen. Ook Engeland's Koning, Eduard
VII, de vroegere levenslustige Prins van
Wales, moest, na negen jaren geregeerd
te hebben, de tol der natuur aan hem
betalen. Zoolang hy kroonprins was, is
hy een bon vlvant ge veest, een dandy
In de uitgaande wereld, maar toen hy
Koning werd, heeft hy zyn ievenswyze
veranderd, en zich met al den ernst
aan de vervulling van zyn hooge taak
gewijd. Onder zy.n regeering werd de
oorlog met de Boeren gevoerd. Deze
bloedige vernietigende stryd eindigde
met de onderwerping der Boeren en het
sluiten van den /red .Je Vereenlglng In
1902, waar overeengekomen werd, dat de
Boeren zich aan het Brltsche gezag zouden
onderwerpen, maar na verloop van eenlgen
tijd autonomie zouden bekomen. En die
hebben 2 ij, dank zy het liberale ministerie,
dat aan het bewind was, dan ook ver
kregen. Door haar toe te staan werd de
pacificatie tusschen Boer en Brit tot stand
gebracht. De vroegere verbittering der
Boeren op de Engelschen heeft thans voor
een welwillende gezindheid van hun zyde
plaats gemaakt. Zy zyn verzoend met het
denkbeeld, dat zy een Integreerend deel
van het groote Brltsche ryk uitmaken. Hun
Ideaal, 'een vereenlgd Zuld-Afrlka, Is In
vervulling gekomen. Dc vier staten: Trans
vaal, Oranje-Vrystaat, Kaapkolonie en Natal,
tellend gezameniyk vijf millioen Inwoners,
vormen nu een unie onder den naam de
Vereenlgde Staten van Zuld-Afrlka een Huls,
aan het hoofd waarvan staat de gouver
neur-generaal Gladstone, een zoon van den
beroemden Engelschen staatsman. Hun
parlement werd onlangs op plechtige wyze
door den hertog van Connaughi geopend.
Minister-President Is Louis Botha, de
voormalige opper-bevelhebber der Boeren
In den stryd tegen de Roolneks.
Eduard VII werd door Oeorge V opge-
vold. Deze vond by de aanvaarding der
regeering het tusschen het Hoogerhuls
en Lagerhuis hangend geschil nog niet
beslecht. Men herinnert zichdat het
Lagerhuis drie molles had aangenomen.
De eerste motie had de strekking de
wetteiyke regeling van het uitsluitend
zegglngsrecht van het Lagerhuis In zake
fi nantlën te handhaven.
De tweede motie kwam op tegen
het absolute veto van het Hoogerhuls
onder toekenning van het veto suspensif,
zoolang als het wetsontwerp nog niet In
drie vergaderingen van het Lagerhuis was
aangenomen, en er nog geen twee jaren
verloopen waren sedert de Indiening van
het wetsontwerp in het Lagerhuis.
De derde motie sprak de wenscheiyk-
held uit tot verkorting der zittingsperiode
van het Parlement van zeven jaar tot vijf
jaar.
Nu werden er na de Iroonsbestyglng
van Oeorge V onderhandelingen gevoerd
tusschen de strydende pariyen, teneinde
tot een compromis te komen, maar deze
hadden geen gunstig verloop, wat ten
gevolge had, dat het Lagerhuis ontbonden
werd. De regeerlngsmeerderheld kwam
schier onverzwakt uit den stembusitryd te
voorschyn, zoodat nu óf het Hoogerhuis aan
de elschen van het Lagerhuis zal moeten
toegeven, óf de koning een aantal liberalen
in den palrssland zal moeten verheffen,
teneinde op die wyze de macht der
meerderheid In het Hoogerhuls te breken.
Minister George heeft een uitbreiding
der staatspenslonneerlng voor de arme
ouden van dagen toegezegd, In dien zin,
dat ook zy, die onderstand van armbesturen
genoten hebben of nog genieten, niet, geiyk
tot dusverre, van het staatspensioen zu'len
zyn uitgesloten,
In Frankryk was de aanneming van het
wetsontwerp tot toelating van het onder
zoek naar het vaderschap, dat in den Code
Napoleon verboden was, zoodat In den
regel de verleider zich om het kind niet
bekreunde, en de verleidde daartegen, af
gezien van de schande, die uitsluitend
haar deel werd, daarvoor nog te zorgen
had, één der gewichtigste zaken, die op
wetgevend gebied tot stand werden ge
bracht. Dat onderzoek nu werd door den
wetgever In bepaalde gevallen toegestaan,
nameiyk bij ontvoering, verkrachting, ver
leiding, openbare samenleving en schrlfle-
lyke erkenning.
De spoorwegstaking, die uit ontevreden
heid over de loonregeling uitbrak, en
slechts tydeiyk eenlge slagnatie In het
personenverkeer en goederenvervoer teweeg
bracht, mislukte,omdat zy niet algemeen
was. Bovendien trad de regeering tegen
de staking, die zy een misdadige woeling
noemde, zeer krachtig op, zoodat op de
belofte, dat allen weer zouden aangenomen
worden, de stakers het werk hervat hebben.
In Lissabon, de hoofdstad van Portugal
brak een revolutie uit, die een einde
maakte aan het koningschap, en leidde
tot de Instelling van den republlkeinschen
staatsvorm. Aan die revolutie, waarvan
de naaste aanleiding was de verraderlijke
moord op één der leiders van de republl-
kelnsche party, werkten mede de vloot
en een gedeelte van het leger. Na een
bloedig straatgevecht liep het den koning
trouw gebleven gedeelte der troepen tot
de republikeinen over, en daarmede was
de zaak van het koningschap, dat trouwens
niets voor het volk tot stand had gebracht,
beslist. Koning Manuel met zyn familie
vluchtte naar Engeland. Het nieuwe bewind
verbande de konlnkiyke familie der Bra-
ganza's voor eeuwig uit Portugal, schafte
al de ridderorden af, en hief de Kamer
der Pairs (de Eerste Kamer) op.
Werd In Portugal het koningschap afge
schaft, In Montenegro, een staat met slechts
250,000 Inwoners, werd het ingevoerd.
Vorst Nlcolaas, een talentvolle, begaafde,
dichterlek aangelegde natuur, heeft .het
voor zyn land en volk noodig geoordeeld
zich met den hermelynen mantel en den
koningskroon te tooien. Hoewel op en
top autokraat, heeft hy zyn beginselen op
het altaar der volksvryheld ten offer ge
bracht, en aan de Montenegrynen een
constitutie geschonken, waarby een Skoep-
stjlna (volksvertegenwoordiging) werd in
gesteld, en waarby bepaald werd, dat de
74 leden er van door het algemeen stem
recht zouden gekozen worden, cn om de
vier jaren moesten aftreden.
Het kleinste onafhankeiyk staatje In
Europa, het vorstendom Monaco, met een
bevolking van 1200 zielen, waarover Prins
Albert absoluut regeerde, Is door dezen
met een Grondwet begiftigd geworden,
waarin bepaald werd, dat er een gemeente
raad zal zyn, waarvan het ééne deel door
den Vorst wordt aangewezen, terwyi het
andere deel er van door de kiezers zal
gekozen worden. Alle burgers, die een
zekeren leeftyd bereikt hebben, zyn kiezers.
Burgemeester en wethouders worden door
den Vorst benoemd.
In Denemarken werd een Minister, en
nog wel een Minister van justitie, wegens
vervalichlngen In oorkonden en wegens
verduistering van vijftien en een half
millioen kronen tot acht jaren tuchthuis
straf veroordeeld. Het schouwspel, dat een
Minister wegens een commun-dellct naar
het tuchthuis getransporteerd werd, Is ge
lukkig geen alledaagsch verschynsel.
Te Stockholm, de hoofdstad van Zweden,
werd het achttiende congres voor den
wereldvrede gehouden. Door een notaris,
Camllle Arnaud genaamd, werd een
ontwerp Ingediend van een internationale
rechtbank voor het volkenrecht. Dit congres
heeft zich uit den aard der zaak uit
sluitend met de behandeling van het
vredesrecht bezig gehouden, In tegenstelling
met de Haagsche Vredesconferentie, die in
stryd met haar naam het oorlogsrecht
regelde.
Op wetgevend gebied Is In Nederland
in het afgeloopen jaar weinig belangryki
tot stand gekomen, In weerwil dat het
Ministerie van rechts zoowel in de Tweede
als In de Eerste Kamer een ffinke meer
derheid achter zich had, een voorrecht,
dat het Kabinet van links, hetwelk aan
dit Ministerie voorafging, miste. Wel Is
door deze regeering een wetsontwerp
Ingediend tot Instelling van een Fonds ten
bedrage van zes-en-veertig millioen gulden,
ter verbetering van de kustverdediging,
maar, afgezien nog dat dit enorme bedrag
veel nuttiger besteed zou kunnen worden,
zou het een nationale ramp zyn, wanneer
dit wetsontwerp tot wet verheven in het
Staatsblad kwam. Ons land zou daardoor
niet alleen Engeland ernstig ontstemmen,
maar ook by andere Staten een ontevreden
heid verwekken, die niet gering te schatten
is. Niet slechts In Engeland, maar ook In
België, Frankryk en Rusland gaan In toon
gevende bladen waarschuwende stemmen
op. Wat wy hier weten, weet me1-
buitenland ook, n.l. dat het v
by de Staten-Generaal Is ir
Duilsche legerbestuur
Keizer te belleven. T
brief geschreven hef
waarschyniyk gegeve'
daarvan handelde dl
Het ls thans ma.
Ingezien wordt, ho
Engeland gerichte v<
der kustverdediging
worden opgenomen,
ons voor tnternatlor
vrijwaren, den moed
Ingediend welsontwer]
Wat de lintjeskwestl
zijde durfde het voor.
van een erquêtte nletaa.
dat te veel aan het licht zot,
zy dat voorstel. Slechts
stemde uit overwegingen, d.
ondergrond hadden, met
mede. Toen werd de eere-i_.
leven geroepen, maar deze dru..
particulier karakter, miste het recht
Inzage van regeeringsbeschelden, en kot.
ook geen getuigen dagvaarden. Toch was
ook zyn beslissing verre van gunstig voor
denantl-rerolutionnatren leider, die er geen
been had ingezien de partijkas te vullen
met geld, waaraan een iuchtje was.
In Rotterdam had een tusschentydsche
verkiezing voor de Tweede Kamer tot
resultaat, dat de liberalen een zetel wonnen.
De kiezers komen tot het inzicht dat de
coalitie-mannen wel by de stembus veel
aan het volk beloven, maar als zy op het
kussen zitten, niets voor het volk doen.
Onze afgevaardigde voor dit district,
mr. R J. H. Patyn, stond In de Tweede
Kamer, vooral toen het gold onverbloemd
de waarheid te zeggen, dapper op zyn post.
Hy liet onder anderen duidelijk uitkomen,
dat de mannen der rechterzyde slechts
hierom dr. Kuyper ontzien, omdat zy hem
voor de bestendiging der coalitie dringend
van noode hebben. Zy weten, dat met
dr. Kuyper de coalitie uiteenspat.
Bestaat er tusschen ons medeburgers
vaak scherpe meenlngsverschlllen, over
onze geërbledlgde Koningin zyn onze
gevoelens gelukkig niet verdeeld. Haar
wel en wee gaat, tot welke party men ook
behoort, allen na aan het hart. Dit bleek
duldeiyk In onze gemeente by dc feesteiyke
viering van den dertigsten verjaardag van
Hare Majesteit, toen allen zich beyverden
dien dag tot een vreugdedag te maken.
Onzen burgemeester, mr. H. C. Moolen-
t :rgh «erloren wy door den dood. Zyn
heengaan werd algemeen diep betreurd.
Het behaagde onze geëerbiedigde Koningin
aan den eenparlgen wensch der bevolking
te voldoen, en onzen stadgenoot, mr.
D. van der Vliet, tot diens opvolger te
benoemen. Moge onder zQn bestuur onze
gemeente uit haar kwynenden toestand
herleven. Laat ons gezameniyk, leder naar
zyn krachten, daartoe medewerken.
Den lezer heil!
Zierikzee, 31 Dec. Hedennamlddag werd
het stoffetyk omhulsel van den WelEer-
waarden heer Pieter Frari;ois van den
Berg, In leven predikant by de Nederl.
Hervormde Oemeente alhier, grafwaarts
geleld.
Op den doodenakker stond een dichte
menigte geschaard, teneinde aan den be
minden leeraar de laatste hulde te bewyzen.
