ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Woensdag 28 December 1910.
Tweede Blad.
(525 ier i Is. zeesche
Courant).
NIEUWSTUDINQEN.
Im onzt teoKh! fissÉrp,
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAO en VRIJDAQ verschijnt, Is
voor Zierlkzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, 1 10
per jaar bij vooruitbetaling.
67ste JAAR6AN6. No. 9022.
Ultgever-Hoofdredaoteur i A. FRANKEL.
Redacteurs J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 sts.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ups.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeuri A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
JAPAN.
Te Tokio Is de zitting van het Parle
ment geopend. De Keizer, die ongesteld
was, verscheen niet In de vergadering.
De Minister-President, Katsoera, las de
troonrede voor. Daarin wordt met klem
de noodzakelijkheid betoogd van de
Instandhouding van den vrede in het
Verre Oosten.
Nadat de adressen van antwoord op de
troonrede waren aangenomen, ging het
Parlement met vacantle tot 20 januari.
AMERIKA.
President Diaz heeft den chef van den
generalen stal Cuellar tot leiding der
operaties tegen de Insurgenten naar Chi
huahua gezonden. Nog 1000 man troepen
zjjn In deze plaats aangekomen, een
tweede duizend-tal is onderweg.
Qeneraal Navarro moet volgens te New-
York ontvangen berichten geheel door de
opstandelingen zyn Ingesloten, zoodat de
soldaten gebrek aan de meest noodlge
levensmiddelen hebben en hun paarden
moeten slachten.
Het ziet er nog niet mooi uit voor
president Diaz.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
(Eersten Kerstdag) hebben liedjeszangers
de rustige rust verstoord van president
Taft. De Kerstzangers drongen door In den
tuin van het Witte Huls en begonnen uit
volle borst hun lof- en Kerstzangen te
kweelen. En Taft was niet zoo goed of
h!| moest zijn bed uit. In nachtgewaad
verscheen de President der Vereenlgde
Staten op het balkon van het Witte Huls
en dankte de zangers met een: .Dank u
wel. Qod zegene u".
En toen verdwenen Taft naar bed en
de zangers naar huls.
Nog een tweede Kerstavond-episode
valt te vermelden. Te San-Franclsco begaf
de zangeres Tetrazlnnl zich naar de
Italiaansche wijk een arme buurt
klom er op het voetstuk van de Lotta-
fontein en gaf er een gratis openlucht
concert, dat door tienduizenden werd
aangehoord en toegejuicht.
PORTUGAL.
Lissabon, 27 Dec. Op Madeira zijn
thans 1089 cholera-gevallen voorgekomen,
waarvan er 315 doodelljken afloop hadden.
De kruiser „Almlrante Reis" heeft, wegens
opstootjes van konlngsgezlnden, troepen
op het eiland ontscheept.
SPANJE.
Uit Valencia wordt aan de Epoca
gemeld, dat de kapitein van het Engelsche
stoomschip ,Jac", vergezeld door een
matroos van het Fransche schip „Jean
Concel", aan den Franschen consul de
volgende verklaring heeft afgelegd: De
.Jean Concel" Is Woensdag om vier uur
's middags van Alicante vertrokken naar
Oran. Het schip ls aangevaren door een
onbekende stoomboot en onmiddellijk ge
zonken. De geheele bemanning verdween,
behalve één matroos, die door de ,Jac"
gered ls.
ITALIË.
Prins Max van Saksen Is te Rome
aangekomen, waar hij zijn Intrek heeft
genomen bij de Domlnlkaners.
OOSTENRIJK.
In de gang van een huls te Weenen Is
In een waschmand een In stukken ge
sneden lijk eener vrouw gevonden. Het
lijk Is herkend als dat van een veertien
jarige naaister. Als verdacht van den
moord Is gearresteerd Marie Bartunek, de
vrouw van een kleermaker. Deze woonde
In hetzelfde huls waar het lijk gevonden
werd. In haar woonvertrek werd een
stuk courantenpapier gevonden, dat juist
paste bij een strook, waarmede de mand,
die het lijk bevatte, bedekt was. In de
kachel van het woonvertrek van Marle
Bartunek zijn overblijfselen van verbrande
menschenbeenderen gevonden.
RUSLAND.
De Nowoje W rem ja drukt een brief af
van Tolstoï aan zijn vrouw, die dertien
jaren geleden geschreven Is en die eerst
na zijn dood mocht worden geopend. Uit
dat schrijven blijkt, dat TolstoT reeds In
't jaar 1897 gedacht heeft over een vlucht
naar de eenzaamheid. Hij bekent, dat hem
reeds lang de tegenstrijdigheid tusschen
leer en leven had gekweld
.Ik kan je niet dwingen van levenswijze
te veranderen, want Ik zelf heb er je aan
gewend. Ik kan ook niet van je weggaan,
omdat Ik mijn Invloed op de kinderen
niet verliezen wil. Maar zdó leven, als Ik
deze zestien jaren geleefd heb, kan Ik In
de toekomst niet, daar Ik met je strQden
moet en vrees voor de verleidingen te
bezwijken, die de kracht der gewoonte
laten gevoelen.
.Ik heb besloten dat te doen, wat Ik
reeds lang voornemens was, namelijk heen
te gaan, omdat dit leven my tot last wordt
en ik de afzondering zoek. Niemand zal
mQ missen. Zooals Iedere godsdienstige
grijsaard 2yn laatste levensjaren aan Ood
wil wyden, zoo haak Ik by den aanvang
van mijn 70e levensjaar met den geheelen
aandrang van myn ziel naar rust en een
zaamheid en wil, hoewel geen volle
overeenstemmingdan toch ook geen
schreeuwende dlssonans tusschen myn
levenswyze en myn overtuigingen.
.Wanneer ik dezen slap In 't openbaar
deed, zou ik misschien voor je smeekbeden
bezwyken. Myn beslissing moet echter
uitgevoerd worden; vergeef my daarom,
wanneer ik je verdriet aandoe. Maar laat
my In vrede trekken, zoek my niet en
veroordeel my ook niet. Wanneer Ik van
je wegga, dan gebeurt dat niet, omdat Ik
ontevreden over je ben, maar omdat Ik
weet, dat je niet voelen kunt als Ik, dat
je geen offers brengen kunt voor betgeen
je niet erkent.
.Ik denk met liefde en dankbaarheid
aan de vyf-en-dertlg jaren van ons gemeen
schappelijk leven. Je gaf mij, wat je kon.
In de laatste vyflien jaren scheidden zich
onze wegen. De schuld valt noch op jou,
noch op my. Vaarwel".
Den I4den Juli van dit jaar schreef
Tolstoï zyn vrouw:
.Ik zou voort kunnen gaan op deze
wyze te leven, wanneer Ik het leed, dat
je drukt, verdragen kon, maar Ik kan
't niet. Ik heb myn besluit genomen en
dat Is nu onveranderiyk. Myn toestand in
huls wordt onduldbaar. Ik kan niet langer
In weelde leven en wil myn laatste levens
dagen In eenzaamheid doorbrengen. Zoek
my niet. Myn beslissing zal je niet om-
stooten. Vergeef my, zooals Ik ook jou
vergeef".
Zooals de dochter Taljana verklaard
heeft, wist de familie van het voornemen
van Tolstoï; alleen was haar het tydstlp
der uitvoering onbekend. Aan den voor
avond van zyn vertrek vermoedde niemand
nog Iets. Om vier uur In den vroegen mor
gen klopte hy hard op de deur van de
kamer van zyn dochter Alexandra en zelde:
.Ik ben 't Lew Nlkolajewltsj. Ik ga voor
altyd hier vandaan".
Krachtens een besluit van den minister
raad zullen de studenten, die verantwoorde-
1 yk moeten gesteld worden voor de jongste
ongeregeldheden, van de universiteiten
verbannen worden. In Petersburg is die
maatregel reeds op 17 studenten toegepast.
De ministerraad heeft verder beschikt
dat de studenten-vergaderingen onder geen
voorwaarde moeten toegelaten worden. In
eenige hoogescholen hebben de universi
teiten besloten geen vergaderingen meer
te houden.
De arbeidersgroep en de sociaal
democraten zullen de regeering spoedig in
de Doema Interpelleeren over de voorvallen
te Odessa. De afgevaardigde voor Odessa,
Nlkolskl, die tot de party der kadetten
behoort, Is naar Odessa gegaan om ter
plaatse een onderzoek in te stellen.
DENEMARKEN.
De Deensche oud-mlnlster Albert!, die
wegens oplichting en verduistering tot een
bedrag van 15 millloen kronen, veroordeeld
ls lot 8 jaren tuchthuisstraf, is naar de
strafgevangenis In Horsens overgebracht,
en van dit tragisch einde van een loop
baan, die eens zoo'n hooge vlucht nam,
vinden we de volgende beschaving
gegeven
Het is een mooie winterdag. In de haven
te Kopenhagen gooit een stoomboot de
trossen los, de stoomfluit gilt, de schroef
doet het water borrelen en koken en de
boot vertrekt richting Horsens.
In een kleine kajuit van de eerste klas
zit een heer, nette demle, schitterend wit
boord, nieuwmodische das, een zeer
gesoigneerd uiterlijk, gentleman van de
toppen van zyn glimmende schoenen, tot
de kruin van zijn hoofd. Deze heer, die een
vrooiyken, opgewekten trek op het gelaat
heeft, Is In druk gesprek gewikkeld met
twee andere heeren, die kalmer, ernstiger
zyn. Men krygt den Indruk, dat een hoog
geplaatst persoon, een minister b. v. op
een inspectiereis Is met twee van zyn
ondergeschikte ambtenaren. In werkeiykheid
wordt de tuchthuisboef no. 75, de vroegere
minister Albertl, door de Inspecteurs van
politie Frandsen en Sehou naar het tucht
huis te Horsens gebracht, om zyn straf
van acht jaren te ondergaan.
No. 75 spreekt met zyn begeleiders over
alles en nog wat, over zyne vele reizen
in het buitenland, over het strafrecht
In de verschillende landen, over de In
richting der gevangenissen, maar ook over
de politieke verhoudingen In Denemarken,
waarby hy zich menige aardigheid ver
oorlooft op kosten van zyn vroegere
collega's. Meer dan eens zegt hy, dat „als
het ongeluk hem niet had achterhaald",
hy nu nog afgevaardigde voor Köge
zou zyn.
Het eten laat no. 75 zich aan boord
uitstekend smaken, maar voor een sigaar
bedankt hyhet rooken heeft hy zich In
den laatsten tyd afgewend en wil er niet
weer aan verslaafd worden vroeger rookte
hy soms 16 sigaren per dag.
Om 10 uur 's avonds begeeft no. 75
zich In zyn kleine kajuit ter ruste en den
geheelen nacht slaapt hy rustig door.
De polltle-beambten zeggen tegen elkaar,
dat dit de eerste maal In hun loopbaan
Is, dat een tuchthuisboef tydens zyn over
brenging naar de gevangenis zoo ongestoord
en kalm slaapt.
Om 7 uur 's morgens staat no. 75 op,
hij ontbyt met uitstekenden eetlust, drinkt
een paar glazen bier en brengt een toost
uit op zyn begeleiders, wlen hy dank zegt
voor hun aangenaam gezelschap tydens
de reis.
Het schip nadert Horsens en nu ergert
no. 75 zich voor de eerste maal. Op de
landingsplaats staat een dichte menigte,
die ook wel eens een Minister naar het
tuchthuis wil zien gaan. Als no. 75 het
schip verlaat, ziet hy doodsbleek, doch hy
weet zyn kalmte te bewaren en schrydt
met trotsche houding verder. En ziet,
evenals In zyn goede dagen hypnotiseert
hy de menigte. Er heerscht een doodeiyke
stilte, en terwyi hy voorbij gaat, neemt
menigeen den hoed af I Ook de wachtende
chauffeur groet eerbiedig. No. 75 speelt
nog eenmaal voor Minister en licht met
nonchalant gebaar even den hoed op. Dan
snelt de auto weg. De tuchthuisbeambten
groeten den ex-minister van justitie, die
vroeger meer dan eens de gevangenis
heeft geïnspecteerd, stram militair Albertl
ontbloot het hoofd en stapt met de hoed
in de hand naar binnen, terwyi de zware
deuren zich dreunend achter hem sluiten.
Vele jaren lang is hy thans slechts
no. 75.
ENGELAND.
Drie Russen, de schilder Doebof, de
machinist Federof en Peters, zonder be
roep, zyn voor den polltle-rechter In de
Qlldenhal verschenen onder beschuldiging
van samenzwering tot inbraak te Hounds-
dltcb en moord op de polltle-agenten.
Crawford, de procureur der City, trad
voor de beschuldiging op en zelde te kunnen
bewyzen, dat alle drie op den avond van
den moord achter Houndsdltch gezien zyn.
Peters en Doebof hebben den doodeiyk
gewonden Oardsteln naar Orovestreet In
Whltechapel gedragen en hebben een
zekeren Levy, den eigenaar van een tabaks
winkel, die hen naliep, gedreigd met
revolvers dood te schieten. Deze Levy Is
door de beschuldiging als getuige opge
roepen en verklaarde niet den minsten
twyfel te koesteren, of Peters en Doebof
waren werkeiyk dezelfden, die hy Oard
steln had zien wegdragen. Hy had ze
belden onmiddeliyk herkend in het commis
sariaat van politie, toen ze onder ver
schillende andere getuigen stonden. Hy
had ook Oardsteln herkend, toen hy dezen
In het lykenhuls van de City had gezien.
Peters en Doebof riepen Levy toe,
terwijl zy met revolvers op hem mikten:
„Volg ons niet!"
De polltle-rechter verdaagde de zaak tot
Donderdag. Peters en Doebof zullen dan
tegeiyk met de belde aangehouden vrouwen
voorkomen.
Men wil 50,000 pd. st. byeenbrengen
voor de nagelaten betrekkingen van de
320 mynwerkers, die in de mynontplofflng
by Bolton het leven hebben gelaten. Er
zyn 1200 weduwen en weezen te verzor
gen. De koning heeft 500 pd. st. gegeven,
de koningin 100 pd. st. Sedert Donder
dagavond Is men bezig de lyken boven
te brengen.
Te Liverpool Is een bokser, met
name Jlm Holland uit Londen, na een
vuistgevecht, volgens de regelen der kunst
In een zaal vertoond, overleden. De man,
die hem geveld heeft, Dick Knock by
DOOR
PISCES.
XI.
De kreeften aan die Fransche en Engel
sche kusten biyken neiging tot trekken te
hebben, want over de geheele Noordzee
komen enkele kreeften verspreid voor en
nu kunnen deze garnalenvlsschers be
weren het tenminste best de Schelde-
monden binnengekomen zyn. Wie, zoo
gaat het verder, zal echter uitmaken of
het dwaalgeesten zyn van uit de Noordzee,
dan wel nakomelingen van de duizenden
exemplaren, eenmaal In Zeeland uit Noor
wegen geïmporteerd, waarby er vele In het
Scheldewater terecht kwamen.
In „De Tegenwoordige Staat van Zeeland"
wordt gezegd by het bespreken der stad
Zierikzee: „Naar de Oostzee werden er
dikwyis schepen uitgerust. Met eenige der
kleine Hoekerschepen, die bunnen In hebben,
werd ook jaariyks naar Noorwegen om
kreeften gevaren, by welke gelegenheid
zy wel eenige houtwaren meebrengen.
Dikwyis worden er, van het voorjaar tot
diep in den zomer, veertig, ja vyftig ladingen
kreeften aangebracht, welke beloopen van
zes- of acht- tot twaalfduizend stuks Iedere
lading, maar ook wordt medegedeeld, dat
aan de Zeeuwsche hoofden niet alleen
krabben, maar ook kreeften worden ge
vangen".
Veertig ladingen met een minimum van
zesduizend stuks geeft 240000 en vyflig
ladingen met 12000 stuks geeft 600000
stuks; deze cyfers zyn niet overdreven,
want in „Natuurkundige verlustlngen" van
den Zierlkzeeschen dr. Job Baster, den
Invoerder van goudvlsschen hier te lande,
wordt medegedeeld, dat de toen aange
voerde hoeveelheid bedroeg pl. m. 620000
stuks per jaar.
Hoe dat nu echter ook zy, nu gebleken
ls dat een reeks van jaren kreeften hier
voorkomen, zoo vervolgt de rapporteur,
en steeds met rust gelaten zyn, terwyi nog
maar zulk een betrekkeiyk gering aantal
gevangen wordt, kan een toename van hun
aantal op natuurlyke wyze door eigen
voortplanting maar moeliyk verwacht
worden. Qaat men echter de levenswyze
en geschiedenis van dit schaaldier na, dan
verwondert men zich daarover niet.
De ervaring leert toch, dat ze zich alleen
op rots- of steenachtlgen bodem in eenige
hoeveelheid kunnen handhaven.
Dit Is voornameiyk het gevolg van het
voor hen zoo gewichtige proces der ver-
huidlng, dat zy herhaaldelijk moeteh onder
gaan om In grootte te kunnen toenemen.
Gedurende die periode zyn deze dieren
de meest onbeschermde en hulpelooze
schepsels, die men zich kan voorstellen.
Dit gedeelte van het rapport Is voor den
tegenwoordlgen toestand het meest be-
langryke, omdat dit natuuriyk nog gel
dende Is
Nadat de oude schaal Is afgeworpen,
begint zich wel dadeiyk weer een nieuwe
te vormen, maar vóór dat deze zoodanig
verhard Is dat zij het dier weer beveiligt
en dit zich met eigen scharen verdedigen
kan, verloopen 4 J6 weken, gedurende
welken tyd het weeke, vleezlge lichaam
geheel en al onbeschermd Is. Alleen In
rotsachtlgen bodem met holen en gaten
schijnen zy zich vooral als zij grooter
worden voldoende te kunnen ver
schuilen, om niet als slachtoffer van hun
stamgenooten of andere dieren te vallen.
Van de verhulding wordt gezegd, dat deze
niet bepaald is tot een zeker jaargetyde;
zy komt ook by het ouder worden der
dieren, hoewel minder dikwyis in het jaar
voor, zoodat altyd de verhuidende kreeften
bloot staan aan de aanvallen van hun
stryd- en vraatzuchtige natuurgenooten.
Hoeveel invloed daarop zelfs nog de
aard van den rotsgrond heeft, bewyst de
rapporteur met mededeellngen van dr. Ful-
larton over de Schotsche kreeft. Tusschen
de Oost- en Westkust van Schotland be
staat een groot verschil In het voorkomen
van de kreeft. De Oostkust Is van veel
jongere formatie dan de Westkust; de
verweering gaat daar sneller en geiyk-
matlger, en als gevolg daarvan ontstaan er
veel minder holen en galen dan aan de
Westkust. Nu Is het opmerkeiyk, dat juist
aan deze kust zooveel meer kreeften voor
komen dan aan de Oostkust, zooals aan
getoond wordt uit de vangstcljfers, b.v.
van de jaren 1893—1895 blijkt, dat deze
voor de Oostkuit respectieveiyk bedroegen
138,114 en 103 duizend stuks en voor de
Westkust 456,505 en 412 duizend stuks.
Dit valt nog duldeiyker in het oog, als
men nagaat het getal korven, dat bij die
vangst gebezigd werd In diezelfde jaren
en wel 29900, 33200 en 32400 korven,
met een gemiddelde vangst van 4j>, 3g
en 3£ stuks per korf voor de Oostkust
en voor de Westkust 29500, 32500 en
30000 korven, met een gemiddeld cyfer
per korf van 15|, 15j en 13-,'g stuks.
De plaatsen nu, die op de Schelde vol
doen aan de voorwaarden van de Schotsche
kust, zyn enkel die, welke met sleenen
bestort zyn voor de onderzeesche oever-
verdedigingswerken, dus langs de zeedyken.
Uit verkregen Inlichtingen bleek dan ook,
dat voornameiyk in de nabyheld daarvan
de kreeften, die van de Schelde werden
medegebracht, gevangen waren. Uit den
aard der zaak zyn de kostbare verdedigings
werken uiterst gering In oppervlakte en
dan nog bizonder sterk verspreid, daar ze
op een groot aantal plaatsen langs de
kusten van Ooster-Schelde, Keeten, Zype,
Orevellngen en Zandkreek zyn gelegen
en dan ter geheele oppervlakte van onge
veer 400 H.A., d. I. pCt. van de uit
gestrektheid der Zeeuwsche Stroomen, die
op 90.000 H.A. wordt gesteld.
De rapporteur trok hieruit de conclusie,
dat het noodzakeiyk gevolg van deze
geringe oppervlakte en verspreide ligging
der verdedigingswerken Is, in verband met
de levenswyze der pas geboren kreeften
larven, ook wanneer de bevolking met
geslachtsrype dieren zoo groot mogeiyk
Is, dat deze zich toch niet door eigen
voortplanting zou kunnen handhaven. De
larven n.l. leiden, zegt hy, vóórdat zy den
definitieven vorm, en daarmede ook het
kruipende leven der volwassen dieren
aannemen, gedurende de eerste vier vyf
weken na hun geboorte een zwemmend
leven.
Oedurende dien tyd zullen zy door de
krachtige eb- en vloedstroomen, die twee
maal per etmaal loopen, niet alleen over
het geheele Scheldegebled verspreid, maar
ook voor een gedeelte, en zeker geen klein,
bulten de Scheldemonden gevoerd worden.
In welke mate het Scheldewater ververscht
wordt, blijkt wel daaruit, dat de kom der
Ooster-Schelde elk gety, dus tweemaal per
dag, voor gedeelte naar zee leegstroomt
en weder opnieuw gevuld wordt, wat bljjlct
uit het verslag omtrent onderzoekingen,
op de oestercultuur betrekking hebbende,
uitgebracht door de commissie voor het
Zoölogische Station der Nederlandsche
Dierkundige Vereenlglng, in de jaren
1883-1884.
Van de overbiyvenden, zoo luidde het
rapport verder, zouden In hoofdzaak alleen
zy kans hebben, die op of by genoemde
verdedigingswerken voorkomen. De schry-
ver van het rapport veronderstelt, dat dit
slechts met van de overlevenden het
geval zou zyn, want als men in aanmer
king neemt, dat men zoowel In Schotland
als In Noorwegen, Helgoland, Canada en
New-Foundland, waar de bodem als het
ware overal geschikt Is voor het gedyen
van de kreeft, klaagt over achteruitgang
van de vangst, en door verschillende
middelen (kunstmatige teelt, gesloten vang-
tyd, mlnlmum-maten enz.) daarin tracht
te voorzien, dan behoeven wy ons In de
Zeeuwsche Stroomen geen Illusie te maken,
dat ooit op natuurlyke wyze een eenlgs-
zlns belangryke bevolking aan kreeften,
op welke wyze ook verkregen, zich In
stand zal houden.
Wordt vervolgd).
