Vrijdag 28 October 1910.
Derde Blad.
(55 ierikzeesohe
C o u r a n t).
NIEUWSTKJDIN8EN.
ZIERIKZIÜESUHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAO, WOENSDAO en VRIJDAG verschijnt, Is
voor Zierikzee I 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per jaar bij vooruitbetaling.
67ste JAARGANG. - No. 8997.
Uftgever-Hoofdredaoteiir i A. FRANKEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ups.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
AMERIKA.
De storm, die de vorige week over Cuba
Is gestrekenheeft de verwoesting van
onlangs voltooid. Van den tabaksoogst
komt zoo goed als niets meer terecht het
te velde staand graan Is platgeslagen door
den wind, de bananen liggen tèr aarde.
Het water van de zee, opgezet door den
storm, overstroomde de kusten, een voor
name wijk van Havana staat vier voet
onder water, men vaart er In sloepen door
de straten. Het bericht van dit onheil, In
den volksmond vergroot tot een vloedgolf,
die de helft der stad zou hebben weg
geslagen, veroorzaakte een paniek; vele
Inwoners ontvluchtten de plaats en namen
hun draagbare have mede. De voorstad
Vedado was het ergst blootgesteld. Daar
werden kleine huisjes tegen den grond
geworpen. Maar ook te Havana stonden
enkele woningen op Instorten en moesten
de bewoners door brandweer en politie
worden gered. Toen de orkaan op het
hevigst woedde bespoelden de golven der
zee de wallen van het kasteel Morro, dat
aan de waterzijde der stad de haven
beheerscht.
De provincie Plnar del Rlo is het zwaarst
geteisterd. De steden Martinas, Ouanal
Agrifa, Punta Carpes en Cortez liggen
geheel, de stad Artemisia voor een groot
deel In puin en wegens het verbreken der
verbindingen Is het onmogelp te zeggen
of zich tot deze plaatsen de schade beperkt.
Naar schatting zijn duizend menschen in
den storm verongelukt; te Havana wordt
de schade op meer dan een millioen dollars
geraamd; over het geheele eiland loopt
zij natuurlijk in mlllloenen. Hoewel minder
dan de tabaksvelden, hebben ook de
suikerplantages geleden, het riet Is door
den wind geknakt en gewrongen.
John Rockefeller, de bekende Amerl-
kaansche mllllardalr, heeft, naar uit New-
York wordt gemeld, Dinsdagmiddag alweder
nieuwe weldaden uitgestort over één zijner
Instellingen, het Rockefeller-lnslituut voor
medische onderzoekingen, hetwelk hij blij
heeft gemaakt met het glflje van 3.620.000
pd. st. of ongeveer f 9.050.000. In totaal
heeft deze stichting van den onmogelljk-
rljken heer nu al 9.000.000 pd. st. of 22)
millioen gulden, cadeau gekregen.
Te New-York Is groot opzien gewekt
door de Inhechtenisneming van de voor
name kunst- en oudheden-handelaars
Duveen, die beschuldigd worden den
staat voor groote sommen te hebben
benadeeld door het ontduiken van Invoer
rechten. En het opzien wordt nog ver
groot door het bericht, dat In hun proces
verscheidene der voornaamste mllllonnalrs
van Amerika zullen worden gedagvaard;
J. D. Rockefeller, J. P. Morgan, Mrs. Collls
P. Huntingdon, George J. Oould, William
A. Clark, Henry C. Frlck enz., om ge
tuigenis af te leggen omtrent de prijzen
die zij betaalden voor de kunstschatten,
welke de gebroeders Duveen invoerden.
Het was door een ongeteekenden
brief dat de autoriteiten op de ontduikingen
opmerkzaam werden gemaakt.
FRANKRIJK.
Toen kapitein Duloc met een sergeant
Dinsdagnacht bq St.-Denis een Inspectie
tocht langs de spoorlijn maakten, werden
zij plotseling overvallen door twee spoor
wegmannen. Om den lieden vrees aan te
jagen, schoot de kapitein In de lucht,
waarop zijn aanvallers hunne revolvers op
de beide militairen afschoten en daarna
de vlucht namen. Een kogel was rakelings
langs de tuniek van den officier heen
gegaan, maar deze zoowel als de sergeant
bleef ongedeerd.
De Dépêche de Lyon geeft een om
standig verhaal van de samenzwering, op
welker ontdekking de regeering onlangs
heeft gezinspeeld.
Het komplot werd ongeveer zes maanden
geleden ontdekt door een detective van
de brigade tot opsporing van anarchisten,
die het geluk had een aantal documenten
machtig te worden, uit welke men de
plannen der samenzweerders nauwkeurig
kon nagaan.
Aan het hoofd der organisatie stond een
centraal-comllé en daarnaast werkten een
aantai dlstrlclsgroepen.
De slag zou worden geslagen In den
aanvang van een zeer listig voorbereide
algemeene slaking.
Onder de gevonden papleren kwamen
lijsten voor met de namen van soldaten,
die zich beslist bij de beweging zouden
aansluiten en eveneens een opgave van de
plaatsen, waar de bommen zouden worden
nedergelegd.
De Petit Partsten verklaart dat op ver
schillende punten van Frankrijk volledig
Ingerichte bommen-dépóts bestaan.
Die bommen worden vervaardigd door
anarchisten, die echter om mogelijke ver
denking van zich af te wenden, quasi het
een of ander eerzaam beroep uitoefenen.
Van tijd tot tijd ontdekt de politie één
der bergplaatsen, de ontdekking wordt
echter geheim gehouden, teneinde geen
onrust onder het publiek te wekken.
NEDERLAND.
Zaandam, 24 Oct. Men zal zich her
inneren, hoe de procuratie-houder der
houtkoopersfirma Pont Versteegh alhier,
onlangs tot de onaangename ontdekking
kwam, dat zijn citybag, waarin zich een
portefeuille, Inhoudende, ongeveer f 1000
aan bankbiljetten, bevond, naar hij ver
moedde, tijdens een bezoek aan een
koffiehuis in de Kalverstraat te Amsterdam,
verwisseld was voor een citybag, die er
ulterlflk precies hetzelfde uitzag, doch niets
dan waardeloos papier bevatte.
De portefeuille werd eenlge dagen later
te Haarlem teruggevonden. Thans Is de
politie er In geslaagd, ook de ontvreemde
citybag op te sporen. Zij vond deze In
kranten gewikkeld, verstopt achter 't closet
in het privaat van het café „De Nieuwe
Oroote Slok", in de Amstelstraat alhier.
De citybag was kapot gesneden, blijkbaar
om den inhoud er uit te halen.
Bij het onderzoek Is nog duidelijker
gebleken, dat men hier met een sluw
beraamden diefstal te doen heeft. De city
bag toch, welke moest dienen om die van
den bestolene te vervangen, heefl de dief
blijkbaar naar het model van zijn dubbel
ganger laten vervaardigen. De gestolen
cllybag tóch had ook een taschje op zijde
aan den buitenkant. Dit taschje had de
eigenaar er speciaal op laten vasthechten,
want citybags met deze eigenaardigheid
zijn niet In den handel. De dief moet dus
hetzelfde hebben laten doen.
IJmulden, 24 Oct. Zondagmorgen werd
alhier bericht ontvangen, dat tusschen
Zandvoort en deze gemeente een groote
luchtballon laag boven de zee zweefde
en de luchtreizigers In levensgevaar ver
keerden. Onmiddellijk vertrok de sleepboot
„Cyclop" van hier. Inmiddels waren de
In nood verkeerenden opgemerkt door de
bemanning van de stoomloodsboot, wie
het mocht gelukken de Inzittenden te
redden. Het waren de Berlljnsche lucht
reizigers A. Nicolal, H. Berliner en G.
Gebauer, die Zaterdagavond halfzes te
Berlfjn waren opgestegen, met het doel
Londen te bereiken. De ballon werd op
genomen door de sleepboot „Cyclop".
De geredden bevinden zich nog op de
loodsboot.
Omtrent de reis zelf deelden de heeren
het volgende mede: Zaterdagmiddag om
5 35 was men van uit de loods der
BerlUnsche Vereenlging voor luchtscheep
vaart opgestegen met het doel een reis
naar Londen te ondernemen. De ingenieur
Hans Rudolf Berliner trad als bestuurder
van den „Hildebrand" op. Herr Nicolal
hoopte op dezen tocht zijn „Führerquallll-
catlon" te halen. Toen men de Dultsche
hoofdstad verliet, was het weer bizonder
gunstig. Men maakte 30 kilometer per uur
en bereikte omstreeks half negen Hannover,
een uur later Brunswljk. Om vijf uur
bereikte men de Hollandsche grens. Om
8 35 bevonden de luchtreizigers zich op
een hoogte van 200 meter boven de
Zuiderzee en zetten koers naar Amsterdam,
waar ze te 9.30 aankwamen. De ballon
zweefde toen op een hoogte van 1200
meter, wat tengevolge had, dat de passa
giers slechts weinig van Amsterdam zagen.
Toch werd de „Hildebrand" door tal van
Amsterdammers opgemerkt en heel wat
menschen hebben zich gisteren afgevraagd,
waar het vreemde „luchtverschijnsel"
vandaan kwam.
Het weer was Inlusschen nevelig ge
worden, steeds vager werden de omtrekken
en vrij spoedig konden de luchtreizigers
den grond niet meer zien. Onmiddellijk
begon men het ventiel te openen. Van
een plotselinge daling moest door de
groote hoogte worden afgezien. Men vond
dit te gevaarlijk, omdat de nevelbank,
waarin men zich bevond, ten eenenmale
het uitzicht belette, en als de ballon midden
In een stad of dorp was komen neervallen,
had dit ernstige ongelukken tengevolge
kunnen hebben.
Men dreef dus verder over zee en hoopte,
ondanks allen tegenspoed, Engeland nog
te kunnen bereiken. De lage temperatuur
veroorzaakte evenwel een geweldige druk
king. Alle ballast werd overboord gegooid,
maar toch kon men niet beletten, dat de
ballon het water raakte en de mand langs
de golven werd gesleurd.
De reizigers klampten zich aan de
touwen vast en bleven ruim drie kwartier
In deze hachelijke positie. Qelukklg ver
loren ze geen van drieën hun tegen
woordigheid van geest en wachtten gelalen
af wat er volgen zou. Ten slotte werden
ze door de stoomloodsboot nummer 7,
schipper Johan Hendrik Muller, die buiten
gaats op den kruispost stond, gezien en
opgepikt. De kustwacht had Intusschen
de In de haven liggende sleepboot ge
waarschuwd en de „Cyclop" van de
reedeiij Zur Miihlen ging er onder leiding
van kapitein De Graaff onmiddellijk op
uit, om den ballon te bergen. Zeer wordt
het door de luchtreizigers op prijs gesteld,
dat de firma Zur Miihlen, wegens de
vriendschappelijke verhouding, die er tus
schen Holland en Dultschland bestaat, het
bergingswerk geheel belangloos verrichtte.
Aangezien de loodsboot niet mocht
landen, liet ze, zoodra de stand van het
water zulks toeliet, een sloep uit, om de
vreemdelingen aan land te brengen. Vóór
de Dultsche luchtschippers de boot ver
lieten, brachten ze een, naar ze zelf ver
klaarden, 'n „donnerendes drelfaches Hoch"
op de bemanning uit, dat door 't IJmulden-
sche publiek, 't welk In massa langs het
strand geschaard stond, met luid gejubel
werd begroet.
Eenmaal aan land, werd het drietal
allervriendelijkst door de bevolking ont
vangen. De ballon, die het eigendom van
de Berlljnsche luchtvaartvereenlglng is,
werd verpakt en zal tegelijk met de reizigers
te Berlijn aankomen.
De heeren betreurden het zeer, dat de
tocht naar Londen mislukte. De wind Is
voor dit doel zelden zoo gunstig als hij
Zaterdag scheen te z|jn. Tal van waardevolle
aanteekeningen gingen verloren. De ballon
en de kostbare instrumenten, welke de
Dultschers met zich voerden, bleven even
wel gespaard.
De bestuurder van den „Hildebrand"
maakte reeds zeven-en-twlntlg tochten door
het luchtruim; de andere heeren waren
resp. vijf- en zevenmaal opgestegen. Herr
Berliner „zweefde" o. a. reeds naar Zweden,
Noorwegen, Frankrijk en Zwitserland.
Rusland werd tweemaal door hem bezocht.
Op de laatste reis, die ongeveer drie
weken geleden plaats vond, werd aan de
grens door Russische soldaten op zijn
ballon geschoten. Bij zijn daling werd
hij gevangen genomen, en, omdat hij niet
In het bezit was van een pas, moest hij
vijf dagen In de gevangenis doorbrengen.
In Nederland waren de heeren nooit tevoren
geweest, en al hebben ze hier alles behalve
aangename oogenblikken doorleefd, toch
verzekerden ze, steeds met Innige dank
baarheid aan Holland en zijn bewoners te
zullen terugdenken.
Egmond, 24 Oct. De aanhouding van
den vroegeren burgemeester dezer ge
meente, den heer P. Pranger, heeft hier
grooten Indruk gemaakt.
De heer Pranger, die steeds hier Is
blijven wonen, wilde zich Donderdag-
namiddag omstreeks half vijf naar Egmond-
op-den-Hoef begevendoch hij werd
onderweg door een rijksveldwachter aan
gehouden, die hem naar zijn woning
terugleidde. Vervolgens werd hij naar het
gemeentehuls gebracht, alwaar hem een
eersle verhoor door den tegenwoordigen
burgemeesterden heer Eymawerd
afgenomen.
Inmiddels hadden zich honderden vóór
het gemeentehuls verzameld en toen de
heer Pranger naar de stoomtram naar
Alkmaar werd geleld, waarin een coupé
voor hem gereserveerd was, stond daar
ongeveer de geheele gemeente het ernstige
van het geval te bespreken.
Donderdagavond en den geheelen Vrfldag
werd hij te Alkmaar door den officier van
justitie verhoord.
De aanleiding tot de aanhouding vindt
men verklaard In een verslag van de
jongste verpachting der gemeentelijke
tolgelden, waarop werd Ingeschreven door
J3n Ruigewaard, voor f 2108, J. de Vrij,
voor f 2035 en P. Zwart Mz., voor 1 2055.
Toen de burgemeester zelde dat geen
onkosten op de akte vielen, verklaarde de
vorige pachter, Jb. de Vrij, volgens con
tract aan den vorigen secretaris, den heer
Pranger, te moeten betalen zegel- en
registratierechten enz. De pachter ver
klaarde daarom volgens dit contract aan
den vorigen secretarisvolgens diens
mededeellng, f 183,25 te hebben betaald,
terwijl bij het nazien dezer akte bleek,
dat deze niet was geregistreerd, zoodat de
onkosten op zijn hoogst konden bedragen
aan zegelrechten f f,50.
De burgemeester besprak deze vreemde
ontdekking met den tegenwoordiger secre
taris, die ook geen uitlegging van dit geval
kon geven, daar beiden overtuigd waren,
dat deze akte niet behoefde te worden
geregistreerd, terwijl zij het nog vreemder
vonden, dat de akte niet was geregistreerd
en toch zoo'n bedrag betaald was. Er
bestond daarvan echter geen qultantle.
De tegenwoordige tolpachter heeft daarna
het overbodig betaalde registratierecht
teruggevraagd aan den heer Pranger, die
het hem den volgenden morgen In de
vroegte terugbracht.
Den volgenden avond ging de vorige
tolgaarder naar het adres waar geld te
krijgen was en deze ontving maar even
f 270 terug, wat hem destijds ook „per
abuis" te veel werd afgenomen.
Bij verdere onderzoekingen bleek, dat
een tolgaarder van ongeveer 20 jaar terug,
volgens qultantle betaald had f 89 en
moest betalen f 41.
Men zal zich herinneren, dat indertijd,
bij de behandeling van z||n vervolging
wegens verkeerde handelingen met man
daten voor de Alkmaarsche rechtbank, na
een zéér sympathiek gesteld requisitoir van
den officier van justitie, hij tot slechts 14
dagen gevangenisstraf werd veroordeeld,
doch dat later het gerechtshof te Amster
dam de straf verhoogde tot drie maanden.
Tot uitvoering daarvan werd echter nog
niet overgegaan, omdat een beweging op
touw gezet werd om gratie voor hem te
verkrijgen, waarvan nu evenwel waarschijn
lijk niet veel meer komen zal.
Eigenaardig is, dat de gemeenteraad van
Egmond-BInnen hem nog weinige weken
geleden zóó gunstig gezind was, dat hem
vergund werd voorlooplg nog te Egmond-
aan-Zee te blijven wonen, totdat voor hem
een geschikte woning te Egmond-op-den-
Hoef zou gevonden zijn.
Met groote belangstelling wordt nu van
alle kanten de verdere loop dezer zaak
tegemoet gezien.
Utrecht, 24 Oct. Gisterenmiddag Ie
ongeveer twee uur, toen tal van wande
laars zich In de parken alhier bevonden,
vertoonde zich plotseling boven de Bilt-
straat ter hoogte van het fort een tweetal
ballons, één donkergrijs, peervormig, de
andere van lichtgekleurde stof. De eerste,
met drie personen bemand, streek statig
over de stad en verdween langzamerhand
In de richting Maarsen. De andere, In
welks schuitje zich twee personen bevonden,
dreef schijnbaar in een andere richting af,
tot plotseling de ballon een vreemden
vorm aannam, alsof hij met een huls In
botsing was gekomen. De mand hing scheef
en de ballon daalde angstwekkend snel.
Blijkbaar was een lek ontstaan, dat steeds
grootere afmetingen aannam. Achter het
fort, tusschen den Ezelsdtjk en den Blauw-
kapelschen weg, moest een noodlottige
daling het gevolg zijn.
Door overboord gooien van cllybag,
dekens enz., kon de ballon, die over de
welde danste, nog gelukkig over de spoor
baan komen, wel bijtijds, want juist
passeerde een sneltrein. Inmiddels was de
kracht bijna uitgeput, de ballon sloeg tegen
het talud van den fortdtyk, één der In
zittenden sprong er uit, de bestuurder
bleef in de mand en plofte met ballon en
mand In de fortgracht. Door de zwaarte
van de met water gevulde mand zeeg de
ballon van het graslalud en kon de
bestuurder zich op het droge begeven.
Met den schrik en een nat pak kwam
hfj vrij.
De ballon, waarop met roode letters het
woord „Wesel" was aangebracht, was
's ochtends aldaar met nog twee anderen
opgestegen. Nadat rappe, maar weinig
deskundige handen en voeten den ballon
hadden geledigd, werd hij op een boeren
wagen geladen en trok men statlonwaarts.
't Waren angstige oogenblikken voor
reizigers en toeschouwers geweest. Qelukklg
dat deze noodlottige daling op een welland
kon geschieden. Nog enkele oogenblikken
later en het gevaarte was te pletter geslagen
tegen het ooglijders-gasthuis of de om
liggende huizen.
Naar wij vernemen heeft de directie
der Hollandsche Spoor aan den koetsier
van wfllen jhr. v. d. Brandeler, wiens voet
bij het ongeval bij den spoorwegoverweg
te Colmschate deerlijk werd verwond, een
schadevergoeding van f 10,000 toegekend.
Tilburg, 24 Oct. Alhier zijn eenlge
mannen, vrouwen en kinderen uit ver
schillende gezinnen kort na het gebruik
van gerookte worst, In denzelfden winkel
gekocht, ernstig ongesteld geworden. Z|j
werden overvallen met krampen en bra
kingen, dat volgens den medicus aan het
gebruiken der worst kan worden toe
geschreven.
Men zegt, dat de worst van elders hier
aangebracht Is. Naar de deugdelijkheid
dezer eetwaar, waarvan een gedeelte In
beslag Is genomen door de politie, zal een
deskundig onderzoek plaats hebben.
De toestand der patiënten Is bevredigend.
Hoe Koning Manuel van Portugal
vluchtte.
De correspondent van de Corriere delta
Sera, de heer Luigl Barclnl, die thans te
Lissabon vertoeft, deelt nog eenlge bizonder-
heden mede omtrent de vlucht des Konlngs,
welke hij van ooggetuigen vernomen heeft.
Maandagavond om half twaalf keerde
de Koning In zijn palels terug van een
feestmaal In Belem. Een leder wist toen,
dat de revolutie voor de deur stond.
Tijdens het diner was een ruiter over
haast de eetzaal binnengekomen, en had
den commandant van de municipale garde
een paar woorden in het oor gefluisterd,
waarop deze zich In allerijl verwijderde.
Een half uur later werd de Minister van
Marine weggeroepen. Niemand aan lafel
sprak meer een woord, de Koning was
stiller dan ooit. Men had hem op z]n
vragen geantwoord, dat het slechts een
onbeteekenend oproer betrof, dat spoedig
onderdrukt zou zQn. In zijn palels terug
gekeerd, liet hij onmiddellijk telefonisch
den Minister van Blnnenlandsche Zaken
ontbieden; steeds kwamen onrustbarende
berichten binnen.
De Vorst zond zijn bedienden heen,
en trok zich In zijn bidvertrek terug.
Precies om 2 uur In den nacht donderden
12 kanonschoten; de Koning belde en
vroeg wat er gaande was: niemand wist
het. Hij kleedde zich en wachtte mede-
deellngen van zQn Ministers. Intusschen
was het 16e regiment Infanterie In vollen
opstand gekomen. De Minister van Oorlog
telefoneerde den eenen generaal na den
anderen op, met het bevel de leiding der
verdediging op zich te nemen; alle
generaals waren ziek. (II!) Het lot der
monarchie was feltelQk al beslist. Eenlge
adjudanten schaarden zich om den Koning;
terwijl bulten het geweervuur knetterde,
trachtte men door de telefoon één der
Ministers te bereiken: geen hunner gaf
antwoord. (II) De omgeving van den
Koning trachtte hem nog voortdurend
gerust te stellen met de verzekering, dat
er niets ernstigs plaats greep. Intusschen
brak de morgen aan, het palels was
verlaten, de bedienden verdwenen, de
Ministers onzichtbaar. Alleen de palels-
wacht was met 400 man versterkt. Manuel
dwaalde van de eene kamer naar de
andere; zijn blik was star, zijn gelaat
bleek. Eindelijk kwam een bericht van
den Minister-President; hij gaf den Koning
per telefoon den raad, zich zoo spoedig
mogelijk naar Clntra te begeven, om daar
de onderdrukking van den opstand af te
wachten.
De adjudanten drongen aan om te
blijven; In angst en onzekerheid verstreken
de uren. De Vorst weigerde alle spijs en
drank, vroeg slechts naar zijn Ministers.
Daar vlogen de eerste projectielen over
het palels; uit het venster zag men den
kruiser „Adamastor" manoeuvreeren. Bij
het vierde schot stortte een muur In, de
Koning begaf zich naar de achterzijde van
het palels, eindelijk werd besloten tot de
vlucht.
