ZIEIUKZEESCHE
NIEUWSBODE
Vrijdag 7 October 1910.
Eerste Blad.
LANDWEER.
Algemeen Overzicht.
(Z ierikzeesoho
Courant).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAQ, WOENSDAO en VRIJDAO verschat, Is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per Jaar by vooruitbetaling.
67ste JAARGANG. No. 8988
Uitgever-Hoofdredaoteuri A. FRANKEL.
Redacteur i I. WAALE.
AD VERTENTIFN.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 iips.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
:wee bladen.
Inspectie van Verlofgangers.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de
Gemeente Zierikzee roepen bQ deze op al de In
deze gemeente zich bevindende verlofgangers van
de Landweer, met uitzondering van hen, die in dit
jaar overeenkomstig art. 11 der Landweerwet onder
de wapenen zijn geweest, en van hen, die krachtens
art. 15 der Landweerwet van den werkelijken dienst
ontheven zijn, om op Dinsdag 1 November, des
vóórmiddags te 81/, ure de lichting 1904, te 91/j
ure de lichting 1910 en te 11 ure de lichtingen
1905, 1906, 1907, 1908 en 1909, uitgezonderd
de Roomsch-Katholieke verlofgangers die op
Woensdag 2 November te 9 ure vóórmiddags
onderzocht moeten .worden in het Stadhuis te
Zierikzee tegenwoordig te zijn, ten einde over
eenkomstig art. 29 der Landweerwet 1901 door
den Landweer Districts-Commandant te worden
onderzocht en herinneren hen aan de volgende
bepalingen der Landweerwet:
1°. de verlofganger van de landweer meldt zich
binnen dertig dagen na den dag van zijn
overgang naar de landweer of na dien waarop
hem de verlofpas is uitgereikt, bij den burge
meester zijner woonplaats aan, ten einde deze
den verlofpas, hem bij de landweer of
laatstelijk bQ de militie uitgereikt, voor
gezien of opnieuw voor gezien teekene.
De verlofganger van de landweer, die
bulten het Rijk woont of verblijf houdt, of
die zich bi] zijn vertrek met verlof bulten
het Rijk begeeft, kan, ter vervulling van de
verplichting in het vorig lid omschreven,
binnen den daarin vermelden termijn zijn
verlofpas bQ aangeteekenden brief ter af-
teekenlng toezenden aan den burgemeester
zijner laatste woonplaats binnen het Rijk. De
verlofpas wordt hem door dien burgemeester
bQ aangeteekenden brief teruggezonden
(Art. 24);
2\ de verlofganger van de landweer, die zich
in eene andere gemeente gaat vestigen, geeft
daarvan kennis aan den burgemeester zQner
woonplaats. Binnen dertig dagen na den dag,
waarop hQ komt in de gemeente, waarin hQ
zich vestigt, meldt hQ zich aan bQ den
burgemeester dier gemeente, ten einde deze
zQn verlofpas voor gezien teekene (Art. 25);
3°. de verlofganger mag zich, zonder toestemming
van den Minister van Oorlog, niet langer dan
gedurende een jaar bulten 's lands begeven
(Art. 27);
4®. de verlofganger, die de artt. 24, 25 of 27
niet naleeft, wordt in werkelQken dienst
geroepen en daarin gedurende ten hoogste
één maand gehouden.
De duur van dezen dienst wordt bepaald
door den Minister van Oorlog (Art. 28);
5°. de verlofganger van de landweer verschQnt
bQ het onderzoek In uniform gekleed, en
voorzien van de kleeding- en uitrusting
stukken, hem bQ z|n vertrek met verlof
medegegeven, van zijn zakboekje en van
zQn verlofpas (Art. 31);
6°. het Crimineel Wetboek en het Reglement van
krQgstucht voor het krQgsvolk te lande zQn
op het personeel van de landweer, dat zich
onder de wapenen bevindt, van toepassing,
en, met opzicht tot de verschillende gevallen
van desertie, op het geheelelandweerpersoneel.
Dat personeel wordt geacht onder de
wapenen te zQn:
a. zoolang het zich In werkelQken dienst bQ
eene afdeeling van de landweer of bQ één
der korpsen van het leger bevindt;
b. gedurende den tQd dien het in art. 29
bedoeld onderzoek duurt;
c. in het algemeen, wanneer het in uniform
is gekleed (Art. 21);
7°. behoudens het bepaalde bQ art. 21, kan een
arrest van twee tot zes dagen, te ondergaan
in de naastbQ gelegen provoost of het naastbQ
zQnde huls van bewaring door den Districts-
Commandant worden opgelegd aan den ver
lofganger:
a. die zonder geldige reden niet bQ het
onderzoek verschQnt;
b. die, daarbQ verschenen zQnde, zonder
geldige reden niet voorzien is van de bQ
art. 31 vermelde voorwerpen;
c. wiens kleeding- en uitrustingstukken bij
het onderzoek niet in voldoenden staat
worden bevonden;
d. die kleeding- of uitrustingstukken, aan een
ander behoorende, als de zQne vertoont
(Art. 32);
8®. onverminderd de straf, in art. 32 vermeld, is
de verlofganger verplicht, op den daartoe
door den Districts-Commandant te bepalen
tQd en plaats, en op de in art. 31 voor
geschreven w|ze, voor hem te verschQnen
om te worden onderzocht (Art. 34);
9°. de verlofganger, die zich bQ herhaling schuldig
maakt aan het feit, sub 4". van art- 32 bedoeld,
of niet overeenkomstig art. 34 voor den
Districts-Commandant verschQnt, of, aldaar
verschenen zQnde, in het geval verkeert
sub 2'. en 3°. van art. 32 vermeld, wordt
in werkelQken dienst geroepen, en daarin
gedurende ten hoogste drie maanden gehouden.
De duur van dezen dienst wordt door den
Minister van Oorlog bepaald (Art. 35);
10°. de verlofganger, die niet voldoet aan eene
oproeping voor den werkelQken dienst, wordt
als deserteur behandeld (Art. 36).
Zierikzee, den 4 October 1910.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
De algemeene aandacht In Europa Is
op de revolutie gevestigd, die In Lissabon,
de eens door een aardbeving getroffene
hoofdstad van Portugal, is uitgebroken.
En naar de laatste berichten te oordeelen,
schijnt die klaarblijkelijk goed voorbereidde
omwenteling volkomen gelukt te zijn. Reeds
Is een voorlooplg bewind gevormd, waarvan
Theophlle Braga het hoofd Is. Niet zonder
strijd Is deze door de republikeinen op
touw gezette revolutie, die door de oorlogs
vloot en een deel van het leger krachtig
ondersteund werd, geslaagd. Want in de
straten van Lissabon is nog met het andere
deel der troepen, dat den bestaanden
regeerlngsvorm verdedigde, hevig en bloedig
gevochten. En toen ook deze meeren-
deels naar de republikeinen overliepen,
was de zaak In de hoofdstad beslist.
De koning heeft met zyn familie de
wijk genomen. Toen de koningsgezinde
troepen tot die der revolutie overliepen,
achtte men het oogenblik gekomen de
republiek uit te roepen. Van dit plan schijnt
men reeds zwanger te zijn geweest bij de
opening der Cortez op 23 September,
want toen schitterde de geheele republi-
kelnsche party, die, gelijk men weet, by
de stembus, vooral in de hoofdstad, vele
zetels veroverd had, door haar afwezigheid.
Dit was voor de regeering een vaag teeken.
Deze begreep dan ook wel degeiyk, dat
er wat broeide. Zy deed eenlge beloften en
nam eenlge vryzlnnlge maatregelen, teneinde
het dreigend onweer Ie bezweren. Maar
dit barstte toch lot, toen één der leldert
van de republikelnsche party, dr. Mlquel
Bombardas, verraderiyk vermoord werd.
De moord op dezen man verhaastte den
val van het Portugeesche Koningschap,
dat voor het hell en welzyn van het volk
niets gedaan heeft. Het liet de natie In
onkunde opgroeien, zoodat 80 procent
der bevolking analphabeten zyn, menschen,
die niet "lezen of schryven kunnen, en
deed niets ter bevordering van de wel
vaart des lands. De natie mocht hooge
belasting betalen. De vraag Is nu, zullen
de mogendheden de Portugeesche republiek
erkennen. Behalve Frankryk en Zwitser
land zien de meeste staten niet gaarne,
dat in één der Europeesche landen de
monarchale staatsvorm den republlkelnschen
vervangen wordt. Men kan eens niet
weten, hoe de republikelnsche geest over
waait. Vooral Is het de vraag, wat zullen
Spanje en Engeland doen. Zal het na
burige Spanje zich mengen In deze
zuiver blnnenlandsche aangelegenheid, of
zal het passief biyven, en er zich in
schikken, om, als de republiek op stevlgen
grondslag gevestigd is, deze te erkennen.
En wat Engeland betreft, zal dit rijk den
schoonzoon van zyn koning op den troon
trachten te herstellen, of den nieuwen
toestand als een voldongen feit beschouwen.
De onlusten In Beriyn, waarvan eenlge
bultenlandsche persmannen de slachtoffers
zyn geworden, zyn gewapenderhand onder
drukt geworden. De Beriynsche politie
is by dergeiyke gelegenheden gewoon
niemand te ontzien. Zy slaat en houwt er
maar op los. Eenlge verslaggevers van
Engelsche en Amerlkaansche bladen hebben
dit by deze opstootjes aan den lyve
ondervonden. Zy werden In weerwil dat zij
zich wilden en konden legltimeeren, door de
politie als oproerkraaiers beschouwd en
zoodanig mishandeld, dat zy zich moesten
laten verbinden.
De gezanten van Engeland en Amerika
hebben naar aanleiding hiervan by de
Dullsche regeering op een onderzoek naar
de mishandelingen aangedrorgen, en elichen
een behooriyke satisfactie.
De koning van België Is nu met zyn
gemalin op bezoek tij den Oostenrykschen
keizer te Weenen, die het vorsteiyk echt
paar, dat hem trouwens verwant Is, harteiyk
ontvangen heelt. Aan tafel'werden de ge
bruikelijke toasten afgestoken.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 7 Oct. Onlangs hadden wy
In ons blad uit het Dagblad van Rotterdam
overgenomen een voor onze lezers en
lezeressen zeer belangwekkend artikel, dat
het opschrift had: „Een verdwenen tak
van nyverheld In Zeeland". Verzuimd
werd echter daarby de bron te vermelden,
waaruit dat artikel geput werd. De
redactie van genoemd blad was dan ook
volkomen In haar recht ons op dat ver
zuim, dat In de journalistiek beslist niet
mag voorkomen, te wyzen. Waar men
toch een dergeiyk stuk als het onderhavige
overneemt, Is het een gebiedende plicht
den naam van het blad te noemen, waar
aan het werd ontleend.
Ten behoeve van den havenbouw in
Helgoland Is de uitvoering aangevangen
van uitgebreide oeverwerken volgens het
systeem van jhr. R. R. L. de Muralt te
Zierikzee.
Deze werken ressorteeren onder de Kalser-
llche Werft te Wllhelmshaven. De uitvoering
Is opgedragen 'San de firma Schneider te
Beriyn.
Voor deze werken zyn eenlge arbeiders
uit de provincie Zeeland In dienst ge
nomen waar de eerste werken volgens
het systeem De Muralt werden uitgevoerd.
By beschikking van den minister
van blnnenlandsche zaken is o. a. benoemd
In de commissie lot het examlneeren van
hen, die het examen voor beëedigd land
meter willen afleggen, de heer M. de Vos,
landmeter van het kadaster te Leeuwarden
(geb. te Zierikzee).
De luitenant-kolonel M. J. Olrée van
het 9de reg. Infanterie te Leeuwarden (geb.
te Zierikzee) Is bestemd met 1 November
a s. toegevoegd te worden aan den Inspec
teur der Infanterie te 's-Qravenhage.
De heer A. Moerdyk, lid van de
Staten van Zeeland, hoopt 14 October a.s.
den dag te herdenken, waarop hij twintig
jaar als zoodanig zitting heeft.
By kon. besl. is benoemd tot lid
van het bestuur der waterkeerlng van het
calamlteuze waterschap Scherpenlsse, de
heer P. Voordyke Cz. te Scherpenlsse.
De uitgeschreven 4) pCt. geldleenlng
van f 7500 ten behoeve der gemeente
Terneuzen, is pari gegund aan Julius
Oppenhelm's Bank te Oroningen.
In 't begin dezer week had een zekere
B., uit een Belgische grensplaats, die met
de provinciale boot naar Walsoorden over
moest, zich wat te lang te Vlake In de
wachtkamer opgehouden. Toen hy zich
dan ook van den tijd vergewiste, bemerkte
hy tot zyn niet geringe verbazing, dat het
uur al vergevorderd was en bovendien de
omnibussen reeds vertrokken waren. On-
mlddeltyk begon hy het op een loopen te
zetten. By de Schorebrug komende, zag
hy met leede oogen dat deze voor zyn
neus werd opengedraaid. Eenlge goedge
zinde lieden brachten hem aan het verstand
dat hy evengoed langs dezen weg en
vervolgens over de sluizen de boot kon
bereiken. Onderweg zag hy twee fietsen
tegen den dyk liggen. Op hetzelfde oogen
blik vloog hem een prachtig Idee door
het brein. Hy liep naar één in de nabyheld
zljnden wegwerker, deelde dezen gejaagd
den toestand, waarin hy verkeerde mede
en verzocht hem één der rywlelen te mogen
gebruiken. Zonder echter op 's mans goed
keuring te wachten nam ht| fluks één der
wielen en reed In grooten haast naar het
einde van den weg. Daar aangekomen
zette hy de fiets neer en yide In de richting
van de sluizen, van waar hy de boot nog
zag liggen. Eensklaps werd hy op hard
handige wyze vastgegrepen door den
eigenaar van de fiets. Met geen mogeiyk-
held kon hy den man aan het verstand
brengen en hem allerminst doen gelooven
dat hy een dief was, tot dat een veld
wachter, na onderzoek der papleren, de
zaak suste. Inmiddels was de boot weg.
Kerkwerve, 7 Oct. De alhier gehouden
Neerbosch-collecte heeft over het 3e
kwartaal opgebracht f 9,98J.
Nieuwerkerk Aan de oefeningen In
den wapenhandel, die Maandagavond
hier zyn begonnen, wordt deelgenomen
door zeven-en-twlntlg jongelieden.
Poortvliet, 7 Oct. Hedenmorgen weid
de vrouw van J F. alhier In den regenbak
gevonden.
Bruinisse, 6 Oct. Dezer dagen heeft
de muzlekvereenlglng „Excelsior" alhier
een nieuw voorscheim voor haar tooneel
ontvangen, waarvan de levering en de
decoratie waren opgedragen aan den heer
Nies. Leeuwe, decoratie-schilder te Nieu
werkerk. Het geheel heefl een prachtig
aanzien. Den heer Leeuwe komt voor dit
werk een woord van lof toe. Waar vroeger
de vereenlglng zich moest behelpen met
een gewoon gordyn, daar zal dit by de
eerstvolgende uitvoering worden ver
vangen door een waar kunststuk, waarop
niet alleen de vereenlglng, doch ook de
schilder trolsch kan neerzien.
St-Pilipsland, 6 Oct. Hedenmiddag
dreef omstreeks 1 uur boven onze gemeente
op betrekkeiyk niet groote hoogte een
luchtballon. Hy ging In zuideiyke richting
en daalde sterk. Met een gewapend oog
kon men inzittenden onderschelden en
veronderstelde men dat de reizigers in de
buurt van Prinsenland neergedaald zyn.
Door onder 't ryden van den loco
motief te springengeraakte de stoker
v. D. zóódanig met zyn voet bekneld, dat
geneeskundige hulp ten spoedigste moest
Ingeroepen worden.
Wegens hoogen ouderdom en perio
dieke dienstweigering zal ons oude toren
uurwerk door een nieuw vervangen worden.
Scherpenlsse, 7 Oct. Een vergoeding
van 50 cents per dag is toegekend aan
Johannls Joppe alhier, tydens het verbiyf
onder de wapenen van zyn kleinzoon A. A.
Poulusse. Op het verzoek van J Bynagte,
echtgenoote van den groot-verlofganger
J. M. W. de Jager, Is door den minister
afwyzend beschikt.
St.-Maartensdtjk, 6 Oct. De kermis Is
hier ook weer In aantocht. Wy kunnen er
niet van getuigen, dat zy In bloei toeneemt.
Tentjes, die zich vroeger moeste verge
noegen met een hoekje achteraf, nemen
nu een eerste-rangsplaats in; zelfs zyn
alle eersle-rangsplaatsen nog niet gevuld.
In de plaats van de stoomcarrousel hebben
wy thans een gtybaan. Voorts zal wel het
voornaamste punt van attractie zyn de
schouwburgtent van den heer F. 't Hart.
In één opzicht valt er niet over achteruit
gang te klagen, en wel, wat de drukte by
de slagers betreft. Wy vernamen dat weder
meer dan 7000 pond vleesch geslacht Is.
Nu 't Is het minste niet, wat In eere ge
houden wordt. Jammer, dat het zoo duur is.
St.-Anoaland, 7 Oct. De nieuwe tooneel-
vereenlglng is deze week tot stand gekomen
met 14 leden en draagt den naam „Ons
Genoegen". Het bestuur bestaat uit 3 leden,
de heeren W. A. Dormaar als voorzitter,
C. Lindhout als secretaris en A Berkhey
als penningmeester. By loting werd bepaald
In welke volgorde de opvoeringen In de
verschillende herbergen zullen plaats
hebben.
Oud-Vossemeer. Zaterdag Thoolsche-
en Zaterdag St.-Maartensdyksche kermis
zyn een tweetal dagen die eigenaardig
genoeg ook door de Vossemeersche arbei
dersbevolking worden gevierd, hetzy dan
ook al niet rechtstreeks door er een bezoek
te brengen, maar dan toch door die dagen
gedeelteiyk als rustdagen, ondanks den
drukken tyd van het jaar, aan te merken;
gemeeniyk zyn op die dagen tal van
varkensboeren ter plaatse en wordt een
drukke handel In jonge krulstaarten ge
dreven. Het zyn als het ware de aange
wezen dagen geworden om dan weder een
keu te stallen voor het volgende jaar.
Qeersdljk. J I. Donderdagmiddag werden
van den arbeider H. Bosselaar alhier ont
vreemd een paar nieuwe lederen broeks-
pijpen, die nog denzelfden avond door
den brigade-commandant der ryks-veld-
wacht, den heer Malepaard, aan huls by
den vermoedeiyken dader, P. v. d. W.,
alhier, werden opgespoord.
Colijnsplaat. Het vaandel, geschonken
aan de Chr. Muzlekvereenlglng door den
heer M. Noordyke en mej. E. P. Breas,
belden alhier, dat binnen enkele dagen,
by gelegenheid eener te brengen serenade,
zal worden aangeboden, ziet er prachtig
uit. Het doet den maker en de schenkers
alle eer aan.
Het opschrift luidt:
Christeiyke Muzlekvereenlglng
te Coiynsplaat,
„Soil Deo Gloria",
opgericht 15 Juni 1909.
Gisteren had by het vervoer van
suikerbleten op de haven alhier een ernstig
ongeluk kunnen voorkomen. De land
bouwersknecht, P. d. F. alhier, had door
het breken van het koppeljok, bevestigd
aan het gareel der paarden, waardoor zy
geen stuur meer hadden, het ongeluk van
zyn wagen te vallen. Ware het niet dat
de heer M. A. Schlkker alhier, die by het
ongeluk tegenwoordig was, dien knecht,
die tusschen den wagen en de paarden lag,
er van onder haalde, het ergste ware te
vreezen geweest.
Middelburg. De vryzinnlg-democratlsche
klesvereeniglng heeft In haar Dinsdagavond
gehouden vergadering tot bestuurslid
gekozen den heer mr. J. J. Heyse, In
plaats van den heer L. A. E. van der Ley,
die aan de beurt van aftreding en niet
herkiesbaar was.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Scherpenlsse, 7 Oct. Donderdagavond
werd ten overstaan van notaris Meulenberg
te St.-Maartensdyk en ten verzceke van
de erven Raaymaker alhier, publiek by
inzet geveild, 4 perceelen bouwland, ge
legen in den Scherpenlrcpolder:
le perc. voor f 680 aan C. Bevelander;
2e - 630 Vroegop;
3e - 640 Arilh. Rijstenbil Mz.
4s - 640 A. S. Suurland.
Alles per gemet.
Daarna werd door genoemden notaris
en ten verzoeke van mevr. de wed. C. D.
Boller te Halsteren, geveild by Inzet:
Een mannenzltplaats In de Ned. Ilerv.
Kerk voor f 85, door W. van der Oraaff,
en 3 vrouwenzitplaatsen vo< r f 70, f 55 en
f 25, resp. door Jan Rystenbil Jz L. Vos
en L. Deurloo, allen woonachtig alhier.
Colijnsplaat. Deze week had een onder-
handsche verkooplng plaats van 20 stuks
kalveren, waarvan er twee opbrachten I 40
en de rest f 50.
Landbouw en Veeteelt.
Schouwen. De opbrengst der bleten
per Schouwsch gemet (41 A. 68 c.A.)
varieert tusschen 16 en 18 duizend K O.
Het suikergehalte van 15 tot I8J pCt.,
terwyi als zeer gunstige uitzondering nog
bleten geleverd zyn mr 9 pCt. Zoowel
over gewicht als over et suike'gehalte
der peeën kan de verboc 'er tevreden zyn.
Stavenisse. Als een lewy», dat vele
suikerbieten dit jaar een h og suikergehalte
hebben, dlene, dat er h er bieten onder
zocht zyn van minstens 18 pCt. suiker
gehalte.
St.-Annaland, 7 Oct. Met de levering
der bleten is voor den landbouwer een
d'ukke tyd aangebroken, 's Morgens heel
in de vroegte hoort men de wagens met
bleten beladen reeds aankomen en dlkwyis
reeds laat In den avond krygen èn voer
man èn paarden rust. Maar gelukkig voor
mensch en dier dat de wegen, waarlangs
het vervoer plaats heeft, in zulk een ult-
nemenden toestand verkeeren, uitgenomen
aanvankeiyk nog de Dorpsweg, welke voor
eenlge weken met kelbeslag Is belegd, dat
nog vastgereden moet worden, maar dan
voor geen anderen weg In stevigheid zal
onderdoen.
RECHTSZAKEN.
Door de rechtbank te Middelburg
werd 28 September de 24-jarlge land
bouwer J. F. M. uit Hontenlsse, thans
gedetineerd te Middelburg, wegens zware
mishandeling, In casu het toebrengen van
enkele levensgevaariyke verwondingen aan
iemand met wlen hij uit was geweest en
waarvan het hem bekend was, dat deze
een som gelds by zich had, veroordeeld
tot zes jaar gevangenisstraf.
De veroordeelde heeft thans tegen dit
vonnis hooger beroep aangeteekend.
De rechtbank te Middelburg heeft
heden (Vrydag) een 22-jarig arbeider, die
na een woordenwisseling een ander met een
revolver dreigde, na welk dreigement een
schot weerklonk, veroordeeld tot 4 maanden
gevangenisstraf.
De kantonrechter te Breda kende
f 4000 toe aan H. F. van Reysen, reiziger
voor „Kwatta" aldaar, die f 44000 geëlscht
