Vrijdag 12 Augustus 1910.
Eerste Blad.
Om! Imogsle slaalml.
(Z ierikzeesch©
Couran t).
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
xv.
Uit Stad en Provincie.
Z1ERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
MAANDAG, WOENSDAQ en VRIJDAG verschijnt, Is
voor Zlerikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, 1 10
per jaar bij vooruitbetaling.
66ste JAARGANG. No. 8964.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL.
Redacteur i i. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 8 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur! A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Ten aanzien van de macht der Prov.
Staten bepaalt de Grondwet, dat zij door
de wet zal geregeld worden. Die wet Is
van 6 Juli 1850. Zij schrijft voor de hoe
grootheid van het ledental der Staten In
elke provincie. Zuid-Holland telt er 82,
wat het maximum is; Drente 35, wat het
minimum is. Zeeland vaardigt 42 leden af.
Evenals de Staten-Generaal het geheele
Nederlandsche volk vertegenwoordigen
zoodat elk Kamerlid gehouden Is 's Lands
belang te dienen, en dit te stellen boven
het belang van het district, dat hem af
vaardigde, evenzoo vertegenwoordigen de
Provinciale Staten de geheele provincie,
waaruit volgt, dat elk Statenlid het belang
van het district, hetwelk hem koos, niet
mag plaatsen boven het provinciaal belang.
Dit neemt natuurlijk niet weg, dat zij, als
kennend het best de behoeften van het
district, waaruit zij zijn voortgesproten,
daarvoor mogen opkomen, ja zelfs ver
plicht zyn daarvoor te strijden, want gelijk
het menschelljk organisme schade lijdt en
niet al zijn functies naar behooren kan
vervullen, wanneer één lichaamsdeel niet
In orde is, evenzoo heeft de provincie
het grootste belang er bij, dat elk district
van haar In goeden, welvarenden toestand
verkeert.
Welke taak hebben de Provinciale Staten
te vervullen? De Grondwet draagt hun
In de allereerste plaats op de regeling en
het bestuur van de hulshouding der
provincie, en huldigt daarmede het beginsel
van provinciale zelfregeerlng.
Het is niet wenschelljk, dat de staat
alles regelt, en daarom worden aangelegen
heden van zuiver provincialen aard door
de Provinciale Staten geregeld. Zij maken
de verordeningen en In dit opzicht
zijn zij de wetgevers voor de provincie
die zij voor het provinciaal belang noodfg
achten. Alleen verelschen die verordeningen
de koninklijke goedkeuring. Zijn de
koninklijk goedgekeurde verordeningen
echter met de wetten of het algemeen
belang In strijd, dan kunnen zij door een
wet worden geschorst of vernietigd.
Naast de wetgevende hebben de Prov.
Staten een uitvoerende taak te vervullen.
Zij zijn namelijk belast met de uitvoering
van de wetsbepalingen en algemeene maat
regelen van inwendig bestuur, betreffende
het bizonder bestuur van den waterstaat,
de vereenlglng en splitsing van gemeenten,
het openbaar en bizonder schoolonderwijs,
het armbestuur en de nijverheid. Bovendien
zijn zij belast met de uitvoering van alle
wetten, waarvan hun door de Koningin
de uitvoering wordt opgedragen. Zorgen
de Provinciale Staten niet behoorlijk voor
de uitvoering van al die wetten, dan kan
de Commissaris der Koningin door de
Koningin worden gemachtigd om In de
uitvoering te voorzien.
Behalve de wetgevende en uitvoerende
taak, die de Provinciale Staten te vervullen
hebben, zijn zij door den Grondwetgever
aangewezen de leden der Eerste Kamer
te kiezen.
Indien met het oog op de omstandigheid,
dat wij tot nu toe geen volksvertegen
woordiging bezitten, die een zuivere
afspiegeling van het geheele volk Is, een
Eerste Kamer beslist noodig wordt geacht,
voorzeker dan kon men o. i. niet beter
handelen dan aan de Provinciale Staten
de samenstelling van ons Hoogerhuls op
te dragen. Maar dan had het ook gepast
in het kader van ons Staatsstelsel, hetwelk
bij een conflict tusschen de Tweede Kamer
en de regeering een beroep op het volk
toelaat, om bij een eventuëele botsing
tusschen de Eerste en Tweede Kamer,
of tusschen Eerste Kamer en regeering
aan den drager of de draagster van het
Koninklijk gezag de bevoegdheid toe te
kennen de Provinciale Staten te ontbinden.
Op het stuk van het heffen of afschaffen
van provinciale belastingen zfln de Prov.
Staten, afgezien zfl er van, dat zij geen
accijnzen mogen voordragen, niet vrij,
daar elk besluit tot het invoeren of het
opheffen van een provinciale belasting
door de Koningin moet goedgekeurd
worden. En heeft de Koningin haar sanctie
daaraan gehecht, dan wordt zoo spoedig
mogelijk een wetsontwerp, dat de provin
ciale en huishoudelijke behoeften vermeldt,
tot dekking waarvan zy moeten dienen,
aan de bekrachtiging der wetgevende
macht onderworpen. In geen geval mogen
de provinciale belastingen den doorvoer,
den uitvoer naar - en den Invoer uit
andere provinciën belemmeren.
Door het college van Oedeputeerde
Staten worden jaarlijks twee begrootingen
opgemaakt.
De ééne begrooting behelst de kosten
van het provinciaal bestuur voor zooveel
het rijks-bestuur Is. Hierop komen o. a.
de jaarwedden van den Commissaris der
Koningin, van de leden van Gedeputeerde
Staten, van den griffier en van de
ambtenaren en bedienden bij de provinciale
grllfie, de kosten van onderhoud der
gebouwen, bestemd voor de vergaderingen
der Staten, enz. Keurt de Koningin die
kosten goed, dan worden zij op de be
grooting der rijks-uitgaven gebracht.
De andere begrooting omvat de enkel
provinciale en huishoudelijke uitgaven,
waartoe o. a. behooren de jaarwedden der
provinciale ambtenaren, die niet op de
provinciale grllfie werkzaam zijn, de kosten
voor den aanleg en het onderhoud van
provinciale wegen en werken, de kosten
van het Provinciaal blad en van alle ten
behoeve van de provincie gedrukte stukken,
de kosten van verpleging van arme krank
zinnigen, en voorts alle uitgaven In het
provinciaal belang noodig, of doorblzondere
wetten aan de provincie opgelegd.
Ook deze begrooting verelscht de
koninklijke goedkeuring.
Een leder heeft het recht om schriftelijk
verzoeken bij de bevoegde macht In te
dienen. Dit recht van petitie bezitten ook
wettig bestaande lichamen, met die be
perking evenwel, dat zij alleen kunnen
petltlonneeren over onderwerpen tot hun
bepaalden werkkring behoorend. De Prov.
Staten zijn een zoodanig wettig bestaand
lichaam, maar toch geldt voor hen
wegens de uitdrukkelijke bepaling, vervat
in artikel 138 der Orondwet, die beperking
niet. Zij kunnen Immers, volgens genoemd
artikel, de belangen van hunne provinciën
en van hare Ingezetenen by de Koningin
en bij de Staten-Generaal voorstaan,
zoodat zij, evenals de Individuen, het
recht van petitie hebben In den rulmsten
zin des woords. Meenen zij by voorbeeld,
dat de belangen der Ingezetenen van deze
provincie geschaad worden, indien veertig
millloen gulden voor de kustverdediging
wordt toegestaan, dan handelen zy volkomen
grondwettig, Indien zy In een petitie aan
de Kamer op de verwerping van dit
regeerlngsvoorstel aandringen.
Zlerikzee, 12 Aug. Bij de gisteren plaats
gehad hebbende verkiezing voor één Hoofd
ingeland van het Waterschap Schouwen,
ter voorziening In de vacature, ontstaan
door het overlijden van mr. H. C. Moolen-
burgh en voortdurende door het bedanken
van jhr. L. M. J. Schuurbeque Boeye, waren
uitgebracht
Voor de vacature tot November:
Geldige stemmen 119. Hiervan verkregen
C. Boot Jz. 51, S. M. Hanse 46, A. J. van
Schelven 19, M. Cashoek 2 en D. Oroe-
neveld de Kater 1 stem.
Voor de alsdan ontstaande vacature:
Geldige stemmen 122. Hiervan verkregen
C. Boot Jz. 53, S. M. Hanse 46, A. J. van
Schelven 19, D. Oroeneveld de Kater 2,
M. Kashoek 1 en jhr. L. M. J. Schuurbeque
Boeye 1 stem.
Alzoo moet een herstemming plaats
hebben tusschen de heeren C. Boot Jz. en
S. M. Hanse.
Woensdagavond gaf de Mannen-
Zangvereenlglng .Luclor et Emergo" de
aangekondigde uitvoering In de muziektent
op het Havenpleln. Ten aanhoore van een
belangstellend, aandachtig luisterend pu
bliek werden vele schoone liederen op
onberlspeiyke wyze gezongen. De zang
zou ongetwyfeld nog krachtiger tot zyn
recht komenwanneer het mannenkoor
sterker bezet zou zyn, dan het thans Is.
Indien men te dezer stede een voorbeeld
nam aan gemeenten als Den Haag en
Middelburg, waar gelukkig meer gelet wordt
op de hoedanigheid van de stem dan op
den stand van den eigenaar van die stem,
dan zou Zlerikzee op één der beste zang
verenigingen van ons land kunnen bogen.
Maar hiervoor Is aller samenwerking noodig.
Wie de Muze der Kunst In waarheid lief
heeft, moet zich door een bekrompen
sfandengeest niet laten beheerschen.
Een woord van lank aan de Zangver-
eenlglng „Luclor et Emergo", die door haar
uitvoering medewerkt tot verheffing van
den volkszang.
Men deelt ons hel volgende mede:
Naar aanleiding van 't bericht In de vorige
Nieuwsbodedat aan de zeewerlngawerken volgens
het systeem .De Muralt" op de tentoonstelling
te Brussel de hoogste onderscheiding tn goud
is toegekend, vergeseld van een bizonder eere
diploma, zat 't u genoegen doen te vernemen, dat
behalve deze gouden medaille aan de firma Stokvis
toegekend In de Engelsche afdeellng, werkelijk
ook stadgenooten op diezelfde tentoonstelling zQn
bekroond in de Hollandsche afdeellng, en wel:
1°. de opziener der vlsscherljen, Ph. Theuns
alhier, de zilveren medaille wegens door hem
Ingezonden modellen van vlschtulgen en
oesterput;
2°. de machinist der vlsscherljen, W. van Westen
alhier, de bronzen medaille wegens door hem
Ingezonden modellen van vlschtulgen:
3°. de voorzitter van het bestuur der vlsscherljen,
mr. A. J. F. Fokker alhier, wegens modellen
van vlsschersvaartuigen en balkwerk met de
diplome d' honneur, zijnde een nog hooger
onderscheiding dan de gouden medaille 11
Al deze onderscheidingen zgn vergezeld van
een bizonder eere-dlploma.
Steller dezes hoopt, dat deze hooggeachte stad
genooten door u ook van harte gelukgewenscht
zullen worden met deze hoogst eervolle onder
scheiding. Er blgkt opnieuw uit, dat tengevolge
van deze in het buitenland hooggewaardeerde
voorwerpen en rapporten, door deze stadgenooten
deze eilanden In het algemeen, en deze stad ln
het bizonder, ook bulten de grenzen van ons
vaderland een vleiende bekendheid erlangen. (Zie
voor deze zinsnede de Nieuwsbode van 10 dezer).
Wy zullen op deze Inzendingen later
terugkomen. De Redactie.
Evenala het vorig Jaar Is ook Dinsdag
door een op oorlogssterkte gebrachte
compagnie soldaten, tellende ongeveer
250 man, behoorende tot het 3e regiment
Infanterie, een tocht gemaakt van uit
Bergen-op-Zoom over de slikken, gelegen
In de Ooster-Schelde.
Evenals toen, werd ook nu weder aan
den zeedyk naby Bath een wyie vertoefd
om den Inwendlgen mensch te versterken
en werd circa 1 uur des namiddags de
terugtocht aanvaard. Licht te begrypen is
het, dat by Bath, alwaar juist de militairen
op den middag aankwamen, een groote
toeloop van volk was om deze ongewone,
voor een groot gedeelte met slijk bedekte
bezoekers wat nauwkeuriger op te nemen.
Naar men van betrouwbare zyde mede
deelde, Is de tocht door de Ooster-Schelde
uitnemend geslaagd en zyn aldaar geen
stoornissen voorgevallen.
Op den terugtocht, die door de Wester-
Schelde plaats had, werden de militairen
geleid door den heer Engelaar uit Rtlland-
Bath.
Dinsdagavond overleed te Nlsse, In
den ouderdom van 72 jaren, de heer
J. Nleuwenhuyse, gemeente-ontvanger en
oud-wethouder, een zeer geacht ingezetene.
St.-Filipsland, 11 Aug. Door den agent
A. de Ruyter werd In de afgeloopen week
uitbetaald aan 253 personen, werkzaam In
de witte ajuin, I 2120.
Het aantal verzonden baaltjes was 3430.
Scherpenlsse, 11 Aug. Donderdag werd
alhier wederom met goed gevolg gezonken
het 2de zinkstuk, waaraan pl. m. 100 werk
lieden werkzaam waren. De stoomboot
„Zuld-Beveland", 3 schepen en 8 hoog-
aarsen waren tegenwoordig.
St.-Annaland, 12 Aug. Nu sedert een
paar weken ook het tweede werk van dit
jaar aan den calamlteusen Suzannapolder
voltooid is en de buitendijk nu over zyn
geheele lengte een flinke verhooging en
aanmerkeiyke verzwaring heeft ondergaan,
terwyi stevige steengloollngen de kwade
gevolgen van sterken golfslag wegnemen,
krijgt men by een wandeling langs dien
dyk den Indruk, dat er menscheiyker wys
gesproken, voor een nieuwe doorbraak
geen vrees behoeft te bestaan. En dat er
op de stevigheid vast vertrouwd wordt,
toonen die menschen, welke er dit jaar
weer eenige nieuwe woningen In lieten
bouwen. Natuuriyk wordt de veiligheid
verhoogd door het bestaan van het zoo
genaamde domineesdykje.
Veere, 11 Aug. Op de algemeene be
graafplaats te Zandyk, by deze gemeente,
had gisterenmiddag een aandoeniyke plech
tigheid plaats. Het achttienjarig meisje,
dat op de kermis te Middelburg zoo nood
lottig het leven verloor, werd ter aarde
besteld. Ds. Warners van Gaplnge wees
aan de groeve op het treffend verlies en
sprak tevens woorden van troost tot de
bedroefde familie; eenige notabelen der
plaats betoonden door hun tegenwoordig
heid hun deelneming.
Middelburg, 12 Aug. Het bezoek van
Belgische badgasten aan onze gemeente
op Donderdag marktdag wordt hier
gedurende het badseizoen elk jaar grooter.
De marktdag ls de gelegenheid om de
schilderachtige kleederdracht van de
Walchersche boerinnen en boeren In
oogenschouw te nemen, maakt de bezoekers
zoo opgetogen, dat zy, teruggekeerd op de
drukbezochte Belgische badplaatsen, de
beste reclame maken.
Olsteren was het bezoek al zeer groot.
Met een extra-trein kwamen 262 reizigers
aan, terwyi de electrliche tram om half
één aankwam met drie trams, leder met
twee aanhangwagens In het geheel een
400 vreemdelingen vervoerende.
Arnemuiden. De nieuwbenoemde bur
gemeester, de heer mr. H. F. Lantsheer,
werd heden (Vrydag) als zoodanig ge
ïnstalleerd. Het dorp was geheel In feestdos.
Door schoolkinderen werd den nieuwen
burgemeester een lied toegezongen.
In een buitengewone openbare zitting
werd de heer mr. Lantsheer geïnstalleerd,
welke plechtigheid gepaard ging met de
gebrulkeiyke toespraken.
Verder worden concerten gegeven en
zal hedenavond een vuurwerk worden af
gestoken.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Zierikzee, 11 Aug. Uitslag der op heden
door het Waterschap Schouwen gehouden
aanbesteding voor het leveren van:
1°. 30 last Waalpuin. Ingeschreven
werd door:
A. Prins Ie Sliedrecht, voor f 4,74;
O. Dekker te Sliedrecht, voor f 4,20;
Maatschappy tot vervaardiging en levering
van Bouwmaterialen, voorheen Erven
H. Trip te Utrecht, voor f 4,15;
2°. 40 last zetbasalt. Ingeschreven
werd door:
G. Dekker te Sliedrecht, voor f 8,90;
Maatschappy tot vervaardiging en levering
van Bouwmaterialen, voorheen Erven
H. Trip te Utrecht, voor f 8,55.
Alles gerekend per last.
Te Stavenisse Is de bouw van een
nieuwe kerk met consistoriekamer enz
ten behoeve der Ned. Herv. Oem. aldaar,
gegund aan de heeren Oebr. Bax te
Zlerikzee, voor f 27,300.
St.-Maartensdljk, 11 Aug. Ten over
staan van notaris Meulenberg werd heden
avond ten verzoeke van den heerP. Wielaard
c.s. In eerste velling alhier publiek ingezet
In één perceel: Het hofsteedje aan den
Molenweg te St.-Maartensdyk, bestaande
uit woonhuis, schuu», tuin, boomgaard en
bouwland, samen grool 3,0980 H.A., voor
de som van f 6025.
RECHTSZAKEN.
Zlerikzee, 11 Aug. Krachtens bevel
schrift der arrondlssements-rechtbank ls
tegen J. K., oud 52 jaar, zonder beroep,
wonende te Tholen, thans gedetineerd In
het huls van bewaring alhier, rechtsingang
verleend met last tot instructie en bevel
van gevangenhouding, ter zake, dat hy
den 3en Augustus 1910 te Tholen, na
met het oogmerk den burgemeester dier
gemeente M. G. van Stapele van het leven
te berooven, hem althans zwaar te mis
handelen en dat voornemen vooraf te
hebben kenbaar gemaakt en daartoe een
scheermes, althans een zeer scherp snydend
mes mede te hebben genomen heeft
gepoogd dien burgemeester In diens woning
te dooden hem althans zwaar heeft
mishandeld door alstoen, kort tegen
over den burgemeester staande, dezen
opzetteiyk gewelddadig met dat mes In
den hals een diepe hevig bloedende sny-
wonde, gaande van de ééne zyde der kin
tot achter het tegenovergestelde oor toe te
brengen, tengevolge waarvan de burge
meester ernstig Is gekwetst geworden,
gedurende gerulmen tijd het bed heeft
moeten houden, het onbelemmerd gebruik
aller zyner llchaamsdeelen heeft moeten
derven en daarvan nog steeds Is verstoken,
zynde de uitvoering van zyn voornemen
tot het opzetteiyk dooden van genoemden
burgemeester Van Stapele alleen niet
voltooid, tengevolge van de van zyn wil
onafhankeiyke omstandigheid dat de llcha-
meiyke gesteldheid van dien burgemeester
toeliet hem daar ter plaatse In den hals
hevig en diep en toch niet levensgevaariyk
te verwonden, hem alzoo eene door
beklaagde zooals zij werd toegebracht niet
gewenschte en ln hare gevolgen niet
bedoelde wonde toe te brengen.
Landbouw en Veeteelt.
Men schryft aan de N. R. Ct.:
In den laatsten tijd worden de vette
varkens In België voor buitengewoon hooge
pryzen verkocht. De vorige week steeg te
Anderlecht. de voornaamste varkensmarkt
van België, de prys tot 60 cent per kilogr.
levend. Door het mislukken van den voe-
deroogst en de hooge prijzen, die het
vorige jaar voor de granen betaald moesten
worden, heeft men zich In België minder
gaan toeleggen op de varkensfokkery. In
de eerste helft van 1908 werden 1 290.476
kilogr. varkensvleesch uit België naar
Engeland en Frankryk vervoerd, ln 1909
daalde dit tot de helft of 535 696 kilogr.
en dit jaar bedroeg de uitvoer slechts
291.243 kilogr.
Bovendien werden, hetgeen vroeger nooit
gebeurde, in de eerste helft van dit jaar
384 000 kilogr. geslachte varkens uit ons
land naar België gevoerd. Thans schynt
men zich In België meer op de varkens
fokkery te willen gaan toeleggen. In onze
grensstreken worden ln den laatsten tyd
tal van biggen van 6 tot 8 weken oud
tegen hooge pryzen opgekocht.
Men betaalt van 16 tot 18 gulden per
stuk, terwyi het vorige jaar de prys maar
ruim de helft was. Deze biggen worden
's avonds en 's nachts frauduleus In België
gevoerd.
KERKNIEUWS.
Aangenomen het beroep naar de Herv.
Oem. te 's-Heerenhoek, de heer A. B. de
Jong, hulpprediker te Tilburg.
De heer J. Snoek, pastoor te Kleln-
Dongen, heeft tegen 1 September eervol
ontslag als zoodanig aangevraagd.
Haamstede. A s. Zondag 14 Augustus,
des voormiddags, hoont In dr Herv. Kerk
alhier voor te gaan dr. Brouwer, rector
der Zendingsschool te Rotterdam.
Naar aanleiding van een van de Synode,
by alle kerkeraden Ingekomen schryven,
aangaandede bekende Borromeiis-Encycllek,
(welk schryven van den kansel aan de ge
meente zal worden bekend gemaakt), zal
dan een buitengewone collecte worden
gehouden voor een protestantsche werk
zaamheid In Roomsche omgeving, en wel
voor den bouw eener Herv. Kerk te Weert
(Limburg).
Stavenisse. A.s. Zondag zal In het be
staande kerkgebouw der Ned. Herv. Oem.
voor de laatste maal godsdienstoefening
worden gehouden. Des voormiddags hoopt
daartoe haar vorige predikant, ds. Stelnz,
op te treden, terwyi des namiddags ds.
Kamsteeg er voor het laatst doopsbedlenlng
hoopt te houden. Reeds Maandag a.s.
wordt met het afbreken der kerk begonnen.
Alleen de toren, die gemeente-eigendom
Is, benevens het koor, waarin de beroemde
graftombe van jonkheer Hieronymus van
Tuyl van Serooskerke, een kunstwerk van
den beeldhouwer Rombout Verhulst (1625-
1696) zich bevindt, biyven staan. De kerk
werd In 1672 herbouwd, en beslaat slechts
een klein deel van hare oorspronkeiyke
oppervlakte.
O N D B R W IJ S.
Woensdag j I. slaagde voor de akte
handteekenen de heer D. A. Poldermans,
hoofd der school te 's-Gravenpolder, ge
boren te Ellemeet.
Op de voordracht voor onderwyzer
aan de eerste openbare lagere school te
Oud-Beierland komt o. a. voor de heer
H. N. Everaers te Anna-Jacobapolder.
Met Ingang van 21 Augustus a.s. Is
tot onderwyzer te Capelle aan den IJtel
benoemd de heer T. v. d. Have Lzn. te
Sirjansland.
Geslaagd voor het admlssle-examen
Technische Hoogeschool, de heer J. A.
de Oraaff van Oud-Vossemeer.
