ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE
Vrijdag 24 Juni 1910.
Eerste Blad.
Oiizi bssjjsU slailml.
(25 ierikzeesohe
Courant).
Dit nummer bestaat uit
ee bladen.
B E BIC H T.
x.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAQ, WOENSDAQ en VRIJDAO verschijnt, Is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
oer jaar bij vooruitbetaling.
66*te JAARGAN6. - No. 8943
Ultgaver-Hoofdredactauri A. FRANKEL.
Redacteur i. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden" des Maandags-,
oensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Zij, die zich met I lull a.«. op
s blad abonneeren, ontvangen de
t dien datum verschijnende nummers
R A T IS.
Alle Brievengaarders en Boekhan-
laars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE.
Qenleten, gelijk wij reeds hebben mede-
jedeeld, de leden der Tweede Kamer een
chadeloosstelllng van I 2000 's jaars, een
>epaling, onmisbaar In een demokratlsch
'eregeerd land, opdat ook zij, die wel over
eestelljke vermogensmaar over geen
loffelijk vermogen kunnen beschikken, In
Je gelegenheid gesteld worden het Kamer
lidmaatschap te kunnen bekleeden, aan
de leden der Eerste Kamer wordt door
den Orondwetgever geen schadeloosstelling
toegekend, omdat zij als behoorend öf tot
de hoogstaangeslagenen óf tot hen, die
hooge openbare betrekkingen bekleeden öf
bekleed hebben, hetzij schatrijk zijn, hetzij
vermoed worden voldoende aardsche goe
deren te bezitten om een jaarlljksch in
komen van staatswege te kunnen missen.
Zij genieten alleen reis- en verblijfkosten
volgens de wet.
Wordt bij de Tweede Kamer de Voor
zitter door de Koningin uit een nominatie
van drie leden benoemd, zoodat het Hoofd
van den Staat In zijn keuze tot deze drie
beperkt Is, bij de Eerste Kamer, waarvan
de voorzitter eveneens door de Koningin
wordt aangewezen, heeft deze een ruimere
keuze, daar door Haar uit de vijftig leden,
waaruit de Eerste Kamer is samengesteld,
de voorzitter benoemd wordt, zoodat dit
Staatslichaam de bevoegdheid mist een
voordracht of aanbeveling te doen.
Het recht van Interpellatie
en enquête.
De twee Kamers, waarvan niemand te
gelijkertijd lid kan zi|n, zoodat, wordt
Iemand voor belde gekozen, hl] verklaren
moet, In welke Kamer hij zitting zal nemen,
hebben twee hoogst gewichtige politieke
rechten, zonder welke een parlementaire
regeerlngsvorm niet goed denkbaar is,
namelijk het recht van Interpellatie en dat
van enquête.
Wat verstaat men onder het recht van
Interpellatie?
Hieronder verstaat men het recht der
Kamers aan de Ministers Inlichtingen te
vragen. De Ministers, die, al maken zij
ook geen deel uit van één der beide
Kamers, toch het recht hebben haar
zittingen bij te wonen, en daarin een
advlseerende stem uit te brengen, zijn
verplicht op de hun In één der Kamers
gestelde vragen mondeling of schriftelijk te
antwoorden, maar kunnen, wat zeer te
bejammeren Is, zich aan die verplichting
onttrekken. Immers de Orondwet geeft
hun de bevoegdheid de gevraagde inlich
tingen te weigeren, wanneer zij namelijk
beweren, dat het verstrekken er van In
strijd is met het staatsbelang. Nu kan een
minder consciëntieus autoritair handelend
Minister onder het listig voorwendsel, dat
het staatsbelang geen mededeellng gedoogt,
elke hem gevraagde inlichting weigeren,
en zoodoende het recht van interpellatie
tot een doode letter maken. Er is ons
slechts één geval bekend, waarin een
Minister zich niet aan het geven van
Inlichting onttrekken mag. Dat geval doet
zich krachtens de Orondwet voor, wanneer
een Koning door een lichamelijke of
geestelijke ziekte buiten staat is geraakt
de regeering waar te nemen. Dan moet
de Minister, zoo dikwerf dit In één der
belde Kamers gevraagd wordt, omtrent
den toestand van den Koning verslag doen.
Overigens kan hij onder voorgeven van
het staatsbelang zich onthouden eenige
mededeeling aan de Kamer te doen.
Wanneer een lid der Kamer van één
of meer Ministers Inlichtingen verlangt,
dan vraagt hij haar verlof tot het doen
van vragen. Verleent zij dat verlof, dan
bepaalt zfj daarbij tevens den dag, waarop
de vragen zullen gedaan worden, en
noodigt zij door tusschenkomst van haar
voorzitter den betrokken Minister uit om
op den bepaalden dag in de vergadering
tegenwoordig te zfjn. Is de zaak van
spoedeischenden aard, en de Minister In
de Kamer aanwezig, dan kan met goed
vinden der Kamer dadeljjk tot het doen
van vragen worden overgegaan.
Nauw met het recht van interpellatie
hangt samen het recht van erquête.
Wat verstaat men onder het recht van
enquête?
Hieronder verstaat men het recht der
Kamer een zaak, waarvan zty niet genoeg
zaam op de hoogte Is, zelfstandig en met
justltiëele middelen te onderzoeken. Elk
lid der Kamer heeft het recht een voorstel
tot het houden van een enquête In te
dienen. Hij doet dit schrlfteigk. Zoodra
het bij den voorzitter ingediend Is, wordt
het In de afdeellngen der Kamer onder
zocht. Is dat onderzoek geëindigd, dan
wordt het in de Kamer behandeld. Hecht
de Kamer aan het voorstel, dat nauw
keurig de zaak, die onderzocht moet
worden, aanwijst, haar goedkeuring, dan
bepaalt zij het getal leden, waaruit de
commissie van onderzoek zal bestaan. De
voorzitter benoemt de leden, tenzij de
Kamer anders besluit. De namen der leden
van de commissie van enquête, benevens
het besluit tot het Instellen van een onder
zoek, worden In de Staatscourant bekend
gemaakt. Van het tijdstip der bekend
making af Is een leder verplicht aan de
door de commissie uitgevaardigde op
roeping tot verhoor te voldoen. De
commissie heeft het recht de getuigen of
deskundigen, zoo zty boven de 16 jaar
z|jn, onder eede te hooren. Wie opge
roepen niet voor de commissie verschijnt,
wordt gestraft en kan zelfs door een bevel
van medebrenglng voor de commissie van
enquête geleld worden. Weigert een getuige
of deskundige te antwoorden, dan kan hg
op last van het Openbaar Ministerie der
rechtbank voor een tijdvak van zes
maanden gegijzeld worden. Ziehier in het
kort den voornaamsten Inhoud der wet
van 1850 op het recht van enquêle.
Onlangs werd In de Tweede Kamer een
enquête voorgesteld ten aanzien van de
beruchte llntjeskwestie, maar dit voorstel
werd door toedoen der rechterzijde, die
het licht, dat op zou gaan, uit partg-
overweglngen schuwdeIn den grooten
staatsdoofpot gestopt.
Zierikzee, 23 Juni. De antl-revolutlon-
nalre klesvereenlging alhier heeft candldaat
gesteld voor den gemeenteraad den heer
W. den Boer.
Uit het verslag van de spaarbank
van het Dep. Zierikzee der Maatsch. .Tot
Nut van 't Algemeen" over 1909 bigkt, dat
In 1909 werd Ingelegd f 174 518,37, en
uitbetaald f 170.949,99, zoodat meer werd
ingelegd dan uitbetaald f 3568,38.
Het aantal inleggers op 31 Dec. 1909
bedroeg 2856.
De saldo-winstover 1909 beliep 12302,925.
Het reservefonds bedraagt f 121.864,14.
In de sociëteit van den heer Verwer
alhier waren Donderdag l.l. tentoongesteld
drie prachtige perzikken, onder glas ge
kweekt, door den bekenden amateur de
heer J. M. Klompe te Dreischor.
Zg wekten aller bewondering.
Met Ingang van I Juli is de op
zichter der verlichting, le gezagvoerder
aan boord van 's rijks lichtschip .Noord-
Hinder", J. Naerebout, op verzoek, eervol
ontslag uit zgn betrekking verleend en als
zoodanig benoemd de opzichter der ver
lichting, 2e gezagvoerder aan boord van
's rijks lichtschip „Haaks", J. Hoekstein.
Noordwelle, 21 Juni. Heden vergaderde
alhier de afdeellng van den Bond voor Staats-
penslonneering, onder leiding van den heer
N. Dalebout als voorlooplg voorzitter. Deze,
en het verdere, eveneens voorlooplge be
stuur, achtten het hun plicht een vergadering
te beleggen, daar er, zoo sprak de voor
zitter, tegenwoordig hard gewerkt wordt
voor de goede zaak, waaruit blQkt, dat zg
van groot gewicht Is en dus een vast bestuur
noodlg Is. Ten spijt van de leden, in
aantal thans 26, traden de bestuursleden
en-bloc al en stelde geen van hen zich
herkiesbaar, zoodat een nieuw bestuur
werd gekozen en wel de heeren: J. Cle
ment, voorzitter; J. van Slugs, vlce-voor-
zltter; K. Viergever Jz., secretaris en
J. van der Maas Jz., penningmeester. De
aftredende voorzitter hoopte, dat de nieuwe
bestuursleden zich flink en, ja beter dan
het voorlooplg bestuur dit gedaan had,
van hun plicht zouden k*gten.
Welaan dan! Op voor de ouden van
dagen I Verdwgne .oud en arm, hongerig
en koud op de laatste schrede naar het
graf II!"
Nieuwe leden kunnen zich aanmelden
bg één der bestuursleden.
Bruinissc. Woensdagavond vergaderden
de leden van onzen gemeenteraad.
Ingekomen was een bericht van Oedep.
Staten In antwoord op het schrgven namens
den raad, volgens besluit van de vorige
vergadering, aan dat College gezonden
met betrekking tot de suatiesluls.
Besloten wordt nu een tweetal leden
aan te wgzen om met een afgevaardigde
van de Vereeniglng „Schlppersbelang" ter
audiëntie bg den betrokken minister te
gaan om nogmaals te spreken over de
verlegging dier sluis.
St-Filipsland, 21 Juni. Het brevet met
de verguld zilveren medaille van wege den
Algemeenen Nederlandschen Politiebond Is
heden aan den gemeente-veldwachter
J. Bijl door den burgemeester uitgereikt
voor 30-jarigen trouwen politiedienst.
24 Juni. De Waterloo-collecte heeft
alhier opgebracht f 7.26J.
Dinsdag 28 Juni zal alhier een ver
kiezing gehouden worden voor 2 gemeente
raadsleden. Aan de beu-t van aftreding
zgn de heeren T. A. Boudellng en J. Dorst.
Stavenisse. Het gewone jaarigksch
dorpsfeest, de kermis, Is weer aangebroken
Eenige kramen, een carrousel, eenige tafel
tjes en een paar slagmachines vullen
gedeelteigk de Voorstraat, terwgi er des
Zaterdags en des Maandags gelegenheid
Is om zich des avonds te amuseeren op
de bovenzaal van het Hotel .de Qouden
Leeuw", waar de bekende „Plerre Leen-
houts" alsdan de lachspieren ln beweging
zal trachten te brengen, Iets, waar hg zeker
toe in staat Is.
Scberpenisse. De gehouden collecte
voor den gewapenden dienst heelt alhier
opgebracht f 8,84.
Op 21 Juni 1.1. kwam als ontvanger-
grllfier voor den „Houwerpolder" In dienst
de heer M. Hage Jz., zulks In de plaats
van den EdelAchtbaren heer M. Q. van
Stapele, burgemeester van Tholen, die
hiervoor werd benoemd bg kon. besluit
van 11 November 1871, doch thans wegens
vergevorderden leeftQd eervol ontslag vroeg
en verkreeg.
St.-Annaland, 24 Juni. Met het begin
der volgende maand wordt de rgksveld-
wachter De Oroot overgeplaatst van hier
naar Oudshoorn In Zuid-Holland.
Heinkeoszand, 22 Juni. Oisteren Is
alhier door de politie aangehouden een
14-jarige knaap afkomstig van Schevenlngen,
verdacht van diefstal met braak aldaar.
Hedenmorgen zou de knaap naar zgn
geboorteplaats worden vervoerd. De knaap
wist echter hedennacht door een vensterluik
te ontsnappen, zoodat de politie het kooitje
vanmorgen ledig vond.
Middelburg, 23 Juni. Naar wg ver
nemen wordt aan een klacht, dezer dagen
door den heer H. A. van Dalsum, bg den
officier van justitie aan de rechtbank
alhier Ingediend tegen den heer P. F.
Fruytler, lid der Tweede Kamer en lid van
Gedeputeerde Staten van Zeeland, geen
gevolg gegeven.
De begrooting der provinciale In
komsten en uitgaven voor 1911 sluit met
een beschikking op het batig slot der
rekening over 1909 tot een bedrag van
f 60,000.
De uitkomsten van dezen dienst zgn
gunstig geweest, In hoofdzaak omdat meer
dan de raming Is ontvangen f 9300 en
minder dan de raming Is uigegeven
f 103,300.
In verband hiermede behoefde niet alleen
van de In ontvangst geraamde leening van
ten hoogste f 202,000 slechts f 170,000
opgenomen te worden, maar Is thans reeds
met vrg groote zekerheid aan te nemen,
dat de dienst een batig saldo van ongeveer
f 80,000 zal opleveren.
- Op de begrooting der provinciale
inkomsten en uitgaven voor 1911 Is voor
rente van aangegane geldleeningen uitge
trokken f 27,650 en voor aflossing van
geldleeningen f 67,000.
Toen gisteren middag een inspecteur
van politie alhier zekeren De H., die zich
In beschonken toestand op de Vischmarkt
bevond, aanmaande kalm te zgn, begon
deze zich tegen den politieman te ver
zetten en ontstond er een worsteling, waarbij
de kleeren van den inspecteur gehavend
werden. Een onderofficier kwam den in
specteur te hulp en later kwamen een paar
agenten opdagen, waarna de verzetpleger
naar het politiebureau werd overgebracht,
gevolgd door talrgke nieuwsgierigen.
De uit het krankzinnigengesticht
„Vrederust" bg Bergen-op-Zoom ontsnapte,
uit Middelburg afkomstige patiënt, is weer
opgespoord en naar het gesticht terug
gebracht.
Vlissingen, 22 Juni. Doordat het stoom
schip „Solo" van de Stoomv. Mg. Rotter-
damsche Lloyd te Rotterdam op zgn
thuisreis van Ind de schroefas heeft
gebroken en nu door een Nederlandsche
sleepboot naar Rotterdam wordt overge
bracht, wordt met bekwamen spoed gewerkt
aan het op de fabriek .De Schelde" liggende
stoomschip „Bandoeng" van diezelfde
maatschappg om nog deze week naar
Rotterdam te kunnen vertrekken en daar
verder In gereedheid te worden gebracht.
Met de werkzaamheden aan machines en
ketels Is men thans zoover gevorderd, dat
morgen met gemeerd stoomen wordt aan
gevangen. Donderdag zal het waarschgnigk
in de binnenhaven de kompassen verlfieeren
om Vrgdag om de reede der fabriek proef
tocht te houden. Vermoedeigk vertrekt het
schip a. s. Zaterdag naar Rotterdam, op
welke reis de olficleele proeftocht zal
gehouden worden.
Met de electrlsche tram Vlissingen—
Middelburg werden Zondag den eersten
Zondag der opening ongeveer 7000
personen vervoerd.
In de plaats van den heer P. C.
Tlelrooy, die met 1 Juli a.s. den dienst
der Maatschappg verlaat, is tot baas der
afdeellng Huistlmmerloods aan de Kon.
Maatschappg „De Schelde", benoemd de
heer A. C. Lodder, thans onderbaas.
Dinsdagavond werden hier weer twee
Dultschers aan wal gezet, die zich te
Antwerpen In de kolenbonkers van het
Engelsche stoomschip „Vedra" hadden ver
scholen, om zoodoende gratis In Engeland
te komen.
Zg zgn over de grenzen gezet.
23 Juni. Hedenmiddag werd ten
raadhuize alhier de jaarigksche algemeene
vergadering gehouden van aandeelhouders
van de Stoomvaart-Maatschappg „Zeeland".
(Kon. Ned. Postvaart).
Uit het verslag bleek, dat de ontvangsten
bedroegen f 2,409,223,375, en de uitgaven
f 1,354,457,93s, zoodat er een voordeellg
saldo Is van f 1,054.765.44. De beschikbare
winst bedraagt f 928,592,45.
Aanbestedingen, Verkooplngen, enz.
2. 46.60 aren welland voor f 1027 per
gemet;
3. 54 40 aren bouwland voor f 1010
per gemet.
Burgh. Bg de op 23 Juni door de
landbouwvereenlglng „C. et C gehouden
aanbesteding van pi. m. 260,000 K.G.
Lulksche klultkalk, werd de levering op
gedragen aan de firma Van Dgk Co te
Dordrecht, f 0,67 per 100 K.O.
Landbouw en Veeteelt.
Scharendljke, 21 Juni. Ten overstaan
van den notaris J. Franse werd heden
alhier in het openbaar verkocht de herberg
van den heer C. van Blools met gevolgen
voor f 4203.
Bruinisse. Ten overstaan van notaris
W. F. del Campo genaamd Camp te
Renesse, zgn op 11 Juni j.l. alhier voor
de familie Okkerse in het openbaar ver
kocht, de volgende onroerende goederen
In deze gemeente:
1°. een woonhuis met schuur en erf
aan de Dee voor f 2851;
2". een woonhuis en erf aan de Steln-
straat voor f 1110;
3°. een tuin nabg de Dee, 5 aren
85 cent., voor I 500;
4°. een tuin aan de Dee, 4 aren 56 cent.,
voor f 450;
5°. een tuin in de Padjes, 5 aren 80
cent., voor f 450;
6°. een tuin nabg den Stoofdgk, 5 aren
40 cent., voor f 400.
Oosterlaod, 22 Juni. Ten overstaan van
den notaris J. Franse werden heden alhier
voor den heer Joh. de Vin In het open
baar verkocht:
1. het hofsteedje aan den Ouden Helll-
genweg, met erf en tuin, groot 10 82
aren, voor f 2000 den hoop
Dreischor. ln de alhier bestaande ver
eeniglng ter verzekering van slachtvee tegen
tuberculose waren het vorige jaar aange
geven 661 stuks. Aan geleden schade
werd uitbetaald f 121,50. Er waren 53
deelnemers.
Scherpenisse. Volgens den uitslag der
landbouwtelling bleek, dat er alhier aan
wezig waren 115 paarden boven en 84
beneden de 3 jaar, 8 sprlngstleren, 146
melk- en kalfkoeien, 18 mestkalveren en
36 ander stuks mestvee. 203 stuks jong
vee boven en 175 beneden 1 jaar, 313
schapen en 285 lammeren, 46 gelten en
bokken, 248 varkens boven en 2 beneden
6 weken, 1355 kuikens en 26196 oudere
kippen.
In de afgeloopen week werden alhier
op de veemarkt aangevoerd 21 stuks. Handel
vlug en men besteedde hooge prgzen.
St.-Annaland, 24 Juni. Tengevolge van
de sterke daling in prijs van de aard
appelen, alsof het uien waren, zgn sommige
menschen hier ook bedrogen uitgekomen
en zgn er eenige duizenden guldens minder
ontvangen, dan men gehoopt had. Waar
nu die schade geleden wordt door men
schen, die wel een stootje verdragen kunnen,
mag dit jammer heetenmaar treurig wordt
het, als 't niet zoo Is en het menschen
betreft, die geld hebben moeten leenen om
te leven en nu niet In staat zgn van de
opbrengst het geleende terug te geven.
De nieuwe aardappelen werden ver
leden Woensdag voor het eerst te koop
aangeboden voor den prgs van 45 ct. per
vgfkop.
KERKNIEUWS.
Beroepen bij de Oeref. Oem. te Rotter
dam, ds. A. Kuyper Jr. te Vlissingen.
Beroepen bg de Herv. Oem. te Tholen
ds. J. van Vliet te Poortvliet.
Ds. C. R. v. Lelyveld, pred. bg de
Ned. Herv. Oem. te Diepenveen (bg
Deventer), heeft de benoeming tot directeur
van het op te richten Opvoedingsgesticht
te Maarsbergen aangenomen.
Nieuwerkerk. In de voormiddag-gods
dienstoefening bij de Ned. Hervormden
werd op Zondag l.l. In het zakje voor de
Kerk gecollecteerd een bankbiljet van
honderd gulden.
O N D E R W IJ S.
Op de aanbeveling voor leeraar In de
geschiedenis zin het Oymnasium en de
H. B. S. te Kampen komt voor de heer
S. K. A. Rombach, leeraar R. H. B. S. te
Zierikzee.
Door de afdeellng „Dulveland" van
het Ned. Ond.-Oenootschap is tot afge
vaardigde naar de vgf-en-zestlgste algem.
vergadering, welke te Arnhem gehouden
wordt, benoemd de heer Oudshoorn; tot
plaatsvervanger werd aangewezen de heer
Van den Berg.
Post en Telegrafie.
Benoemd tot directeur van het post- en
telegraafkantoor te Bergen (bg Alkmaar)
H. O. Fijn, thans in geigke betrekking te
Lekkerkerk.
RECHTSZAKEN.
Zierikzee, 24 Juni. Door de arrondlsse-
ments-rechtbank werden heden veroordeeld,
wegens:
1°. Mishandeling
S. 1. J. Mz., 24 jaar, schippersknecht,
wonende te Bruinisse, tot eene gevangenis
straf van drie maanden en tot betaling aan
de civiele partij van f 21,75 voor vernielde
kleedlngstukken, verlet en kosten van ge
neeskundige behandeling. (Door den officier
van justitie was gevorderd 5 maanden
gevangenisstraf).
2°. Eenvoudige beleediging:
A. van B., 38 jaar, werkvrouw, wonende
