ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Vrijdag 27 Mei 1910.
Eerste Blad.
Onze hoogste staatswet.
(SS ierikzeesohe
O o u r a n t).
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
NIEUWSTIJDINOEN.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
MAANDAG, WOENSDAG en VRIJDAG verschijnt, Is
voor Zlerikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland I 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10
per jaar bij vooruitbetaling.
66>te JAARGANG. No. 8930.
Ultgever-Hoofdredaotouri A. FRANKEL.
Redacteur i I. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2
Alle betalingen moeten geschieden bij den Direoteuri A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zlerikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
VII.
tn ons staatsrecht is de wet het product
van twee machten, nameiyk die des Konlngs
en die der Volksvertegenwoordiging. Een
zijdig mag geen van die belde machten de
wet op zijde schuiven, of van de een of
andere bepaling van haar vrijstelling ver-
leenen. Wel bepaalt onze Orondwet, dat
door den Koning dispensatie van wets
bepalingen kan worden toegestaan, maar
slechts In die gevallen, waarin de wet
zelve hem daartoe machtigt. De wet, die
deze machtiging behelst, noemt de be
palingen, waarover zich de bevoegdheid
tot dispensatie uitstrekt. Zoo bepaalt, om
een voorbeeld te noemen, artikel 86 van
ons Burgerlijk Wetboek, dat een jonge man,
die niet den vollen leeftijd van achttien
jaren bereikt heeft, en een jongedochter, die
niet ten volle zestien jaar Is, geen huwelijk
inogen aangaan. In datzelfde artikel wordt
echter aan den Koning de bevoegdheid
toegekend om wegens gewichtige redenen
van dit verbod dispensatie te verleenen,
zoodat een jonge man, al Is hij nog geen
achttien, en een jong meisje, al is zij nog
geen zestien, huwen mogen.
Wij zelden hierboven, dat de wet het
product Is van den Koning en de Kamers,
met andere woorden, van Vorst en Volk
In den regel neemt de Koning het Initiatief
voor het Indienen van wetsontwerpen, die
door de Kamers dan worden behandeld,
en, óf gewijzigd, óf ongewijzigd worden
aangenomen, of verworpen. Slaat evenwel
een door de belde Kamers aangenomen
wetsontwerp den Koning niet aan, hetzij
om de wijzigingen, die door de Tweede
Kamer er in gebracht zijn, hetzij omdat de van
de Kamers uitgegane wetsvoorstellen de
Koninklijke instemming niet kunnen weg
dragen, dan heeft hij de bevoegdheid aan
die wetsontwerpen zijn goedkeuring te
onthouden. Elk toch door de Kamers
aangenomen wetsontwerp heeft de Konink
lijke goedkeuring van noode, alvorens
op den naam van wet aanspraak te
kunnen maken. Heeft de Koning met zijn
handteekening het wetontwerp bekrachtigd,
dan Is het een wet. Maar die wet heelt
door de Koninklijke onderteekening nog
geen verbindende kracht. Dat verkrijgt zij
eerst door de afkondiging, waarvoor de
Orondwet een vast formulier aangeeft. De
afkondiging wordt geacht, wanneer althans
bij de wel, die wordt uitgevaardigd, geen
ander tijdstip Is vastgesteld, In het geheele
Koninkrijk bekend te zijn op den 20sten
dag na dien der dagteekenlng van het
Staatsblad, waarin de wet geplaatst Is.
Nu kan het gebeuren, dat de beide
takken der wetgevende macht het met
elkander niet eens kunnen worden, zoodat
tusschen beide de voor de totstandkoming
der wetten onmisbare overeenstemming
gemist wordt, of dat er tusschen het
Gouvernement en één der Kamers een
ernstig conflict Is gerezen, wat dan? De
Grondwetgever heeft dit voorzien, en met
het oog daarop heeft hij aan den Koning
het recht gegeven om de Kamers elk af
zonderlek of belde te zamen te ontbinden.
De Koning, die van dat recht gebruik
maakt, doet dan rechtstreeks een beroep
op het volk, dat als scheidsrechter in het
gerezen geschil bij de stembus uitspraak
doet. Eerbiediging van die uitspraak Is wel
niet voorgeschreven, maar niettemin een
vaststaand gebruik. In de grondwettige
toekenning van dat belangrijke recht van
Kamerontbinding aan den vorst, en In de
Koninklijke gebruikmaking er van zien wij
een erkenning en huldiging van het be
ginsel dervolkssouverelnltelt. De Grondwet
gever, die dat groote beginsel In onze
hoogste staatswet heelt vastgelegd, heeft
er tevens voor gewaakt, dat de ontbinding
der Kamer niet worde een verkapt middel
om zonder volksvertegenwoordiging te
regeeren. Want hij heeft voorgeschreven,
dat het koninklijk besluit, waarbij de ont
binding wordt uitgesproken, tevens den
last Inhoudt tot het verkiezen van nieuwe
Kamers binnen 40 dagen, en tot het
samenkomen der nieuw verkozen Kamers
binden twee maanden.
De Raad van State.
Deze Instelling, wortelend In onze Orond
wet, heeft hoofdzakeiyk ten doel den vorst
voor te lichten, van raad te dienen. In
vroegere lijden had zij een geheel andere
bestemming. Toen was zij meer een college
van hooge ambtenaren, die den souvereln
In de uitoefening van zijn heerschappij
ter zijde stonden.
De samenstelling en bevoegdheid van
den huldigen Raad van State, waarvan de
Koningin van rechtswege Presidente Is,
zyn by de wet geregeld. Hl] bestaat uit
een vice-president, die een tractement van
f 8000 heeft, en veertien leden, die elk
f 5000 salaris hebben. Zoowel de vice-
president als de leden worden door de
Koningin benoemd en ontslagen. Hare
Majesteit heeft van de wettelijke bevoegd
heid om aan een Prins van Haar Huls
zitting en een raadgevende stem In den
Raad te geven, gebruik gemaakt door Haar
gemaal, Prins Hendrik der Nederlanden,
tot lid van den Raad van State te benoemen.
Behalve uit de gewone leden bestaat de
Raad van State uit buitengewone leden,
die, ten getale van ten hoogste vijftien,
door de Koningin worden gekozen uit hen,
die bewijzen hebben gegeven hetzij van
bekwaamheid In zake van wetgeving of
bestuur, hetzij van bizondere bekendheid
met de aangelegenheden van de koloniën
en bezittingen van den staat In andere
werelddeelen.
De buitengewone leden genieten geen
bezoldiging, nemen niet deel aan al de
werkzaamheden van den Raad, maar slechts
aan die, waarvoor zij door de Koningin
worden opgeroepen.
Aan den Raad van State, die In negen
afdeelingen verdeeld Is, worden door de
Koningin alle voorstellen in overweging
gegeven, die door Haar aan de Kamers,
of door de Kamers aan Haar gedaan zijn,
en alle Maatregelen van Inwendig Bestuur.
Ook wordt door de Koningin de R rad
gehoord over vernietiging van besluiten
der Provinciale Staten of Gedeputeerde
Staten of van plaatselijke verordeningen.
In 't algemeen kan de Koningin de meening
van den Raad Inwinnen over alte zakeu
van algemeen of bizonder belang.
Behalve de negen afdeelingen, waaruit
de Raad van State bestaat, Is er nog een
afdeellng, belast met het onderzoek der
geschillen van bestuur. Ten slotte Is de
Raad nog bevoegd om de Koningin voor
drachten te doen omtrent onderwerpen
van wetgeving of bestuur.
Ziethler In het kort de samenstelling en
werkzaamheid van den Raad van State,
een college, dat naast en onafhankelijk van
het Ministerie een zeer voorname, zelf
standige positie In ons staatsorganisme
Inneemt. Zijn in den regel de Ministers
In het uitbrengen van hun gevoelens en
adviezen niet geheel en al vrij van partij
zucht, omdat zij, voortgesproten uit de
parlementaire meerderheid met haar hebben
rekening te houden, willen zij hun mlnls-
terlëele portefeuilles niet op het spel zetten,
de leden van den Raad van State zijn
volkomen vrQe mannen, die bij het uiten
van hun meening en het geven van raad
niet door partijoverwegingen geleld worden,
en daarbij een zetelvastheld bezitten, die
menig Minister hun benijden zal.
NEDERLAND.
Apeldoorn, 26 Mel. H. M. de Koningin
vertrok te 9,36 uur van het Loo. Vooraf
was het hofpersoneel in den gereedstaan-
den extra-trein gestegen. Te voet kwam
H. M. met groot gevolg, de heeren in
ambtsgewaad, van het palels naar het
perron, waar de Burgemeester H. M. op
wachtte.
Hartelijk juichten de vele toeschouwers
H. M. toe. In den trein zette zich H. M.
en ontdeed zich van Haar hoed om dan
nog even het gordijntje weg te schuiven
en nogmaals de menschen te groeten.
Onderwijl de trein zich In beweging stelde
legde H. M.'s secretaris, jhr. Van Oeen,
verschillende stukken voor H.M., om als
gewoonlijk deze met H. M. te bespreken.
Bennebroek, 25 Mei. Een gezin uit deze
omgeving dat verleden jaar Juli naar
Brazilië toog, uitgelokt door de prachtig
geschetste toekomstbeelden aangaande de
emigratie naar Brazilië, is teruggekeerd,
daartoe door een geldinzameling in staat
gesteld.
De menschen hebben daar allerlei ellende
moeten doorstaan, den hongerdood nabij,
en zijn overgelukkig, al zijn zij dan ook
van alles beroofd, weer in het lieve vader
land terug te zijn.
Een tweede hulsgezin, dat de laatste
maanden mede in die oorden aan niet
minder rampenoverstroomtng, ondraag
lijke hitte, ziekte, folate mislukking van
den oogst, lastig gedierte, Is blootgesteld,
zal de volgende maand eveneens terug
komen.
Rotterdam, 26 Met. Aan boord van
het Engelsche stoomschip „Cecil", liggende
aan boel 12 op de rivier voor deze stad,
Is muiterij ontstaan. Eenlgen van de
bemanning wilden den tweeden stuurman
met een mes te lijf.
Door den kapitein werd hulp gevraagd,
waarop de polllleboot verscheen. Twee
der belhamels werden gearresteerd en
naar het huls van bewaring overgebracht,
waar zij In gijzeling gehouden zullen
worden totdat het schip weer vertrekt.
Oud-Beierland, 25 Mei. Van den krleken-
oogst zal deze zomer weinig terecht komen,
evenals van de pruimen en krozen, die
geheel mislukt zijn. De kersen z|jn iets
beter en verwacht men daarvan een half
gewas. Appelen en peren beloven een goed
beschot.
Zierikzee, 27 Mei. Donderdagnamiddag
vergaderde, onder leiding van mr. A. J. F.
Fokker, in de koffiekamer der nieuwe
Concertzaal, de Centrale Liberale Kles-
vereenlglng, tot verkiezing van drie
candldaten voor de Provinciale Staten.
Aanwezig waren 42 afgevaardigden, die
met de 12 leden van het Centraal Bestuur
54 stemmen uitbrachten op de aftredende
leden, de heeren mr. A. J. F. Fokker,
B. Oiljam en mr. D. van der Vliet, zoodat
deze met algemeene stemmen tot candldaten
verkozen zijn.
De Voorzitter deelde mede, dat het dit
jaar 25 jaar geleden Is, dat de Centrale
Liberale Klesvereeniging werd in het
leven geroepen. Hij ging de lotgevallen
der Centrale na, schetste het wel en wee,
dat zy had met-gemaakt, en wekte ten
slotte de liberalen op tot offervaardigheid
voor de liberale zaak.
De Vryzinnlg-Demokratlsche Kies-
vereenlging heeft, toen zy den vorlgen
keer mr. D. van der Vliet candldaat
stelde voor de Provinciale Staten, in die
zelfde vergadering besloten, om by de
periodieke verkiezing de drie aftredende
leden voor de Provinciale Staten, te weten,
de heeren mr. A J. F. Fokker, B. Glljam
en mr. D. van der Vliet, opnieuw te
candldeeren.
Door de centrale anti-rev. klesvereeni
ging In het kiesdistrict Zlerikzee Is tot
candldaat voor het lidmaatschap der Prov.
Staten van Zeeland gesteld de heer
A. Timmerman Cz. te Zlerikzee.
De komeet van Hallty is gisteren
avond, omstreeks half elf ure, hier zeer
goed waargenomen. Op den Havendijk
waren velen opgekomen, om het prachtig
luchtverschynsel te zien.
By Kon. besluit van 23 Mei 1910,
no. 69, Is benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Arnhem, ter standplaats
de gemeente Arnhem, C. F. Troost,
candldaat-notaris aldaar.
Bonsdlld No. 4712, te Middelburg,
schryft aan de Kampioen
Met de Pinksterdagen maakte ik een
uitstapje naar Schouwen en zag fietsende
en wandelende een groot deel van het
schoone eiland. Het verwonderde my
echter, dat Ik zoo weinig Bondsleden
tegen kwam, wat ik toeschryf aan de
weinige bekendheid met het vele schoons,
dat er op Schouwen te genieten valt.
De Schouwensche duinen zyn zeer uit
gestrekt en bizonder mooidit gedeelte
van het eiland is het best te bereiken van
uit Haamstede, welk vriendeiyk dorp ook
het uitgangspunt voor myn wandeling is
geweest en waar Ik een In één woord
uitstekend onderdak vond In het Bonds-
hotel .Bom".
De vinvlsch, die tydens de Pinkster
dagen te Veere tentoongesteld werd, Is
door de eigenaren verkocht aan prof. dr.
J. F. van Bemmelen te Groningen, voor
het zoölogisch laboratorium der ryks-
unlversitelt aldaar.
Het dier, dat door 2500 personen werd
bezichtigd, is naar het strand te Vrouwe
polder vervoerd om daar gesketlelleerd te
worden, waarmede men reeds een heel
eind gevorderd is.
Westscbouwen, 27 Mei. Gisterenavond
van halftlen af was de komeet van Halley
zeer goed te zien, ongeveer In de richting
waar de zon onder gaat. De staart ligt
byna horizontaal en wijst naar het Z.Z.-O.
Bruinisse. In de Woensdag gehouden
vergadering van den gemeenteraad werd
in de verordening op het lager onderwijs
een artikel gevoegd, hetwelk bepaalt, dat
een schoolcommissie kan benoemd worden.
Tot gemeentebode werd benoemd de
heer Lambrechtsegemeenteveldwachter.
Aan den heer Bastlaansegemeente
veldwachter, werd een gratificatie van f 25
toegekend wegens bewezen meerdere
diensten In de vacature van veldwachter.
Aangeboden werd de gemeenterekening
over 1909, sluitende met een batig saldo
van f 2008,80.
Tot commissie van onderzoek dier reke
ning werden benoemd de heeren J. v.
Vessem, M. Jumelet Wz. en M. Jumelel Iz.
Tot keurmeester werd benoemd de heer
Bastlaanse, terwyi tot omroepers benoemd
werden de heeren J. Reynhoud en J. Haak,
die thans reeds die functie vervullen.
St.-Pilipslaod, 26 Mel. By 't proefstoo-
men van een nieuwe motorschuit had de
heer B. J. Qulst de aardige attentie, de
leerlingen der hoogste klas der school uit
te noodlgen tot het meemaken van een
watertochtje. Behalve zy, maakten ook
verscheidene anderen dit reisje mee. Onder
't zingen van de noodlge liedjes, geaccom
pagneerd en afgewisseld door 't keurig
vioolspel van den heer Swenne, voer men
de Eendracht op tot Tholen om van daar
weer huiswaarts te keeren. Het prachtige
weer, de rustige gang van het vaartuig,
waarvan de bouw den maker alle eer
aandoet en de opgewekte stemming, waarin
alle meevarenden verkeerden, maakten dit
tochtje tol een waar feestje, zoodat allen
dan ook ten hoogste voldaan In de haven
terugkeerden.
Een woord van hulde aan den heer
Quist voor zyn vriendeiyk aanbod, maar
ook aan de heeren Swenne en Odlnk voor
hun vaderlyke zorg ten opzichte der jeugd,
is hier dan ook wel op zyn plaats.
Stavenisse. De stoomboot .Middel
burg II",,die Dinsdagnamiddag met hoog
water op de zandplaat voer en daar vast
bleef zitten, is den volgenden nacht vlot
gekomen en heeft de reis toen voortgezet.
Scherpenisse. In de lucht wemelde het
Dinsdag alhier van insecten, zoogenaamde
gladmakers. Ze trokken met zwermen voor-
by, op sommige plaatsen was het hlndertyk
om te werken. Wellicht zyn ze door den
feilen Oostenwind verdreven.
Er zyn alhier ter gemeente-secretarie
33 aanvragen tot het verkrijgen van een
kostelooze vergunning om ie vlsschen.
Zeker wel een bewys, dat er alhier nog
al llefhebbery voor het vlsschersbedryf Is.
Oud-Vossemeer. Door den landbouwer
A. A. v. Nleuwenhuljzen in den Vanhaaften-
polder werden reeds vóór veertien dagen
jonge patryzen In het jachtveld opgemerkt,
wat ongetwijfeld een maand vroeger ls
dan gewoonlijk.
Vlissiogen, 26 Mei. Op de thuisreis
van Engeland naar hier Is plotseling in
den trein van Londen naar Queenborough
overleden de heer J. B. W. Kromwijk, In
leven Ingenieur bij de stoomvaartmaat-
schappy „Zeeland".
Zyn echlgenoote maakte de reis met
hem mede.
Met de nachtmailboot .Oranje
Nassau", waarop de vorsteiyke salons waren
gereserveerd, kwam heden (Vrydag)morgen
hier aan H. M. de Koningin-Moeder.
Met de Hollandsche malttreln van 5,33
zette H. M. de reis naar Soestdyk voort.
De gemeenteraad alhier besloot In
zyn heden (Vrydag)mlddag gehouden zitting
het besluit van 24 Maart, waarby besloten
werd een ttjdeiyke geldleening van f 15000
aan te gaan, te wyzlgen en thans een
lijdelijke geldleening van f 18200 aan te
gaan.
De gemeenteraad heeft Vrydagmlddag
besloten tot den aanleg van een rloleerlng
van cement-beton, In een gedeelte van de
Verkuyl Quakkelaar- en Scheldestraten,
alsmede tn een gedeelte van den Slngelweg,
en werd daarvoor aan Burgem. en Weth.
een crediet toegestaan van f 12750.
Aanbestedingen, Verkoopingco, enz.
Kamperland, 25 Mei. Heden werd ten
overstaan van notaris Noordyke Ie Coiyns-
plaat by publieke velling getracht te
verkoopen, het café van den heer M.
Bakker alhier. Hoogste Inschryvlng bedroeg
f 3500, wat slechts met een bod van f 5
werd vermeerderd. De zaak Is onverkocht
gebleven.
Poortvliet. Op Zaterdag 21 Mei werd
door het bestuur van het waterschap
Poortvliet aanbesteed het delven van
1764 M. waterleiding In twee perceelen.
Voor het le perceel, 1158 M., werd Inge
schreven door J. Quist te Poortvliet, voor
f 474,78 en door J. de Graaf te Scherpe
nisse, voor f 162,12. Deze werd het gegund.
Voor het 2e perceel, 606 M„ door J.
Elenbaas te St.-Annaland, voor f 597, en
J. de Graaf te Scherpenisse, voor f 181,80.
Deze werd het gegund.
St.-Annaland, 26 Mei. Ten overstaan
van notaris Timmerman en ten verzoeke
van de familie Ar.th, van Luyk Sr. had in
het koffiehuis van den heer Tichelaar ver
leden Woensdagmiddag de verkoop plaats
van de volgende landeryen:
1 H.A. 92 A. 64 c.A. bouwland, kooper
N. van Dyke, voor f 1300.
1 H.A. 74 A. 4 c.A. bouwland, kooper
Karei Hage, voor f 1195.
2 H A. 63 A. 40 c.A. welland, kooper
J. N. Geluk, voor f 660.
3 H.A. 45 A. 82 c.A. welland, kooper
Chr. van der Slikke, voor f 680.
Alles per gemet, terwyi de onkosten
8 pCt. bedroegen.
Landbouw en Veeteelt.
St.-Filipsland, 26 Mei. Was 't Inënten
van varkens tegen de vlekziekte hier voor
een paar jaar nog een hooge uitzondering,
nu Is 't nagenoeg regel geworden. Deze
week werden door den veearts uit Steen
bergen niet minder dan 114 varkens ge
vaccineerd.
Westelijk Schouwen. De teelt van
Oost-Indische kers schynt beter, althans
meer loonend te zyn en minder bewerking
te elschen dan het verbouwen van Phobelia,
waarmede men verleden jaar op onze
lichte gronden een proef heeft genomen.
Het gewas was wel bevredigend, maar
het zaad, waarom het te doen was, is heel
fijn en moeleiyk zuiver In te zamelen.
Vandaar dat de meeste telers de voorkeur
geven aan de teelt van Oost-Indische kers.
De oppervlakte van met kers bezaaid land
Is althans weer veel grooter dan verleden
jaar. Het gewas staat overal vry goed en
de weersgesteldheid voor de ontwikkeling
Is zeer gunstig.
RECHTSZAKEN.
Smaadschrift. Voor de rechtbank te
Middelburg stond heden (Vrydag) terecht
H. A. v. D 41 jaar, notaris en redacteur
van het v^ekblad De Volkswil te Hulst,
beklaagd van In dit blad opzetteiyk de
eer en goeden naam te hebben aangerand
van W. J. Schets, pastoor te St.-Jansteen,
door dezen In een open brief ten laste te
leggen, dat hy in den biechtstoel aan de
biechtelingen zelde, dat zy niet aan de
missie mochten deelnemen, als zy het
abonnement op De Volkswil niet opzegden,
dat hy In denzelfden geest de missiepaters
opstookte, dat hy verlangde naar den dood
van één der vrienden van beklaagde, de
hoop koesterde, dat deze hem In zyn
testamenten bedenken, dat zijn geweten
hem alles veroorloofde en men hem daarom
noemde „den blikken van Steen", daar
men meent, dat zyn geweten van blik
was, dat hij zyn haatdragend karakter
ging vertoonen op de preekstoel en dadeiyk
daarop de consecratie doendat hy einde-
iyk was een onwaardig leider en een
onwaardig priester, zulks met het kenneiyk
doel om daaraan ruchtbaarheid te geven.
Verder werd den beklaagde nog ten
laste gelegd, dat hy In zyn blad heeft
toegelaten, dat een zich noemend „trouwe
lezer" In een stuk de eer en den goeden
naam aanrandde van Clemence Dleleman,
door haar ten laste te leggen dat zy te
Ossenlsse van den eenen boer naar den
anderen zou loopen als een briesende
leeuw, met de bedreiging den werkman
