ZIERIKZEESCHE NIEUWSBODE. Dinsdag 8 Maart 1910. Eerste Blad. Het Koningschap. (Z ieriJizeesche Cour an t). NIEUWSTIJDINOEN. Uit Stad en Provincie. ABONNEMENT. De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen DINSDAO, DONDERDAQ en ZATERDAQ verschijnt, Is voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In Nederland f 1,60 per 3 maanden. Voor het buitenland, verzending eens per week, I 10 per jaar bij vooruitbetaling. 66ste JAARGANG. No. 8897. Ultgever-Hoofdredaoteuri A. FRANKEL. Redacteurs J. WAALE. ADVERTENTIE N. Van 1—3 regels 30 ets., meerdere rebels 10 ets. Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend. De Inzending moet geschieden des Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure. Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeurs A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee. Het Kantoor Is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Gevonden op den openbaren weg: Een koralen halssnoer met gouden medaillon. wit bontje. Inlichtingen te bekomen aan het Bureau van Politie te Zierikzee, van des morgens 10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4 en 8 tot 9 uur. De Commissaris van Politie, R. P. BRONS. r in het algemeen wortelde oorspronkelijk de monarchie in het persoonlijk physlek overwicht van het Individu Wie de sterkste, wie de dapperste was, werd oudtijds als koning uitgeroepen. Hij was de veldheer, die het volk in den oorlog aanvoerde en ter overwinning leidde, hij was de regeerder in dagen van vrede. Onvoorwaardelijk werd hij door allen, die hem hadden uitver koren, gehoorzaamd. Zijn wil was wet. Zijn macht, onbeperkt van aard, werkte zelfs na, wanneer zijn stoffelijk omhulsel gebal semd en bijgezet was. Want had hij bij zijn leven bepaald, dat één zijner zonen of familieleden hem in de heerschappij zou opvolgen, dan werd een dergelijke beschik king in den regel ook uiige /oerd. Zóó verkreeg in den loop der tijden het mo narchaal gezag een erfelijk karakter. Men achtte het ten slotte als van zelf sprekend, dat de oudste zoon na den dood zijns koninklijken vaders den vorstelljken troon beklom, zoodat een voorafgaande bepaling daaromtrent niet eens meer noodlg was. De vorsten kwamen er zelf3 toe het regee- ringskasteel als een privaatrechterlijke be zitting te beschouwen, waarover z^ naar goedvinden konden beschikken. Ten gevolge van de erfelijkheid der monarchie, waardoor gebroken werd met het voormalig teglnsel, dat slechts aan den bezitter van de hoogste verdienste het heerschersrecht werd toegekend, kreeg men uit den aard der zaak goede vorsten en slechte vorsten, koningen, volkomen waar dig den hermelijnen mantel te dragen, en potentaten, die door hunne slechte hoe danigheden een ramp voor het volk waren, - waarover zij den scepter voerden. Wie met de geschiedenis der volken slechts eenlgszins bekend Is, weet dat, zoodat het niet noodlg Is voorbeelden, hetzij voor de ééne, hetzij voor de andere categorie als bewijs aan te voeren. Gedurende vele eeuwen hebben de volkeren min of meer onder dezen toestand gebukt gegaan, totdat een groote om wenteling, voorbereid door een totalen geestelijken ommekeer in de hoofden der menschen, daaraan een einde maakte. De k macht des vorsten zou voortaan niet langer een onbegrensde zijn, hij zou haar moeten deelen met de vertegenwoordigers der natie. De wet zou in het vervolg het product zijn van vorst en volk. In tegen stelling met het absolute koningschap, verkreeg men In de meeste Europeesche staten na korter of langer lijd de consti- tutioneele monarchie, aldus zoo genaamd, omdat in een constitutie of grondwet de rechten van den vorst nauwkeurig werden afgebakend. Hoe zfln wij Nederlanders aan het koningschap gekomen, dat In afwijking van de andere monarchale staten geen historischen ondergrond heeft, en ook geen steunpunt kan hebben in de ons opge- drongene kortstondige regeering van koning Lodewljk Napoleon? Toen Napoleon I, die, na zijn broeder tot troonsafstand gedwongen te hebben, ons land bij Frankrijk had Ingelijfd, bij Leipzig geslagen was, en de legers der geallieerden onze grenzen genaderd waren, schudde het Nederlandsche volk het Fransche juk af, en In naam van Oranje werd een voorlooplg bewind In het leven geroepen. Prins Frederlk Willem, die op ultnoodlging van het bekende Haagsche driemanschap Inmiddels uit Engeland naar ons land was overgekomen, op den voet gevolgd door een Engelsch landingsleger van ten getale van 15000 man, werd te Amsterdam .onder het steken der trom petten" en het aanheffen der oude volks -C+t- liederen tot Souvereinen Vorst uitgeroepen. In een door het Voorlooplg algemeen bestuur uitgevaardigde proclamatie aan het Nederlandsche volk kwamen onder anderen de volgende zinsneden voor: .Het Is geen Willem de Zesde, welken het Nederlandsche volk heeftteruggevraagd. zonder te weten, wat het eigenlijk van hem te hopen of te verwachten had. Het is Willem de Eerste, die als Souverelne Vorst naar den wensch der Nederlanders onder het volk optreedt, hetwelk eenmaal door een anderen Willem den Eerste aan de slavernij eener schandelijke buiten- Jandsche overheerschlng ontrukt werd. ,Uw burgerlijke vrijheid zal door wetten, .door een die vrijheid waarborgende con stitutie zekerder dan ooit gegrondvest zijn". Én met de woorden .Nederland Is vrij, „en Willem de Eerste Souverelne Vorst van dit vrije Nederland" werd deze procla matie besloten. lij zijn bezoek aan Amsterdam aan vaardde Prins Willem Frederik onder den naam van Willem 1 de hem aangebodene souverelnlteit, en deed daarbij tevens, vol komen In overeenstemming met ge noemde proclamatie de toezegging eener constitutie. En als een natuurlijk gevolg van die toezegging werd door hem een Staatscommissie tot het ontwerpen van een Grondwet in het leven geroepen. Door de Groote Vergadering, representeerende de Vereenigde Nederlanden, werd in 1814 te Amsterdam het door die Commissie gereed gemaakt ontwerp eener Grondwet goedge keurd. In artikel 1 van dit ontwerp werd de souverelnlteit der Vereenigde Neder landen aan Zijn Kon. Hoogheid Willem Frederlk, Prins van Oranje-Nassau opge dragen, om door hem en zijn wettige na komelingen te worden bezeten erfelijk. Het volgend jaar werd de Grondwet gewijzigd, omdat het Weener Congres België aan Nederland had toegevoegd, en tegelijkertijd bepaald had dat Nederland voortaan een Koninkrijk zou zijn. Willem I nam alsnu den titel van Koning aan. Ziet hier, waarde lezers, In het kort de geschiedenis van ons Koningschap, dat in den loop der jaren een nationale Instelling geworden Is, niet slechts wortelend In onze Grondwet, maar ook levend In de harten der natie, omdat zij, die nu de Draagster Ier kroon Is, gesproten is uit het Door luchtige Stamhuis van Oranje, waaraan ons volk mede zijn vrijheid en onafhankelijkheid te danken heeft. NEDERLAND. Leeuwarden, 4 Maart. Hedenmorgen om acht uur reeds bracht minister Talma, vergezeld van den heer P. van Hoek, directeur-generaal van den landbouw, een vrij lang bezoek aan de veemarkt. Met veel belangstelling werd een en ander be zichtigd. De marktmeester, de heer Van Emmerik, lichtte de heeren over ver schillende zaken in. Op diens bureau namen ze inzage van de administratie. De heer Van Hoek zelde, dat hij spoedig zijn bezoek zou herhalen om eens wat nauw keuriger omtrent een en ander op de hoogte te worden gesteld. Minister Regout kwam later ook nog een kijkje nemen. Om 9 uur 10 vertrokken de heeren naar Steenwijk. Utrecht. De politie alhier heeft aan gehouden een 21-jarige boerendochter uit Maarsseveen, verdacht van oplichting van een goudsmid te dezer stede. Beverwijk, 5 Maarl. Gisteravond, te ongeveer acht uur, had in het plaats kaartenbureau van het station Hollandsche Spoor, alhier, een ontploffing plaats, die ver In den omtrek een lulden kr-al ver spreidde. De pannen vlogen van het dak en de schoorsteen werd vcr.nleld, tengevolge van dc ontwikkeling der gassen van de anthracietkolen In de kachel, die schijnbaar geen uitweg konden vinden. Waarschijnlijk zou deze ontploffing grooter omvang gehad hebben, Indien de beambte Hendrikse niet door kordaat optreden, de verdere ge volgen had afgewend. Rotterdam, 4 Maart. Gisterenavond stak juffrouw A. D., wonende In de Vlet- straat no. 7, met een kind op den arm, op de Schiekade W.Z. alhier achter een passeerenden motorwagen van de elec- Irische tram, de tramrails over. Zij werd aangereden door den uit tegenovergestelde richting komenden motorwagen 61 van lijn 6 en viel. Het kind kwam bulten de rails terecht, maar de juffrouw zelf verdween met de beenen onder den baanschuiver. De motorwagen slopte onmiddellijk en werd door het publiek opgelicht, waarna men haar er onder uittrok. Behoudens eenlge lichte kwetsuren, kwam zij met den schrik vrij. 5 Maart. Het aantal passagiers, dat heden met het stoomschip „Rijndam" naar New- York verlrok, bedraagt 1573, waaronder 20 eerste klasse. In een logement zijn gisteravond 11 uur door de rivierpolitie en de recherche aangehouden de winkelier S. H., uit Beet gum, met vrouw, twee kinderen en kost ganger, die op het punt stonden per s.s. „Rijndam" naar Amerika te vluchten. De justitie uit Leeuwarden had telegrafisch de aanhouding verzocht wegens bedrieglijk bankroet. Verschillende schuldeischers waren het gezin reeds nagereisd en hadden eveneens bij de Amerikaansche boot post gevat om van hun vorderingen nog Iets te redden. Het gezin Is gesteld ter beschikking van de justitie. In de heden gehouden zitting van den gemeenteraad te Rotterdam werd het nieuw benoemde raadslid dr. D. B. Hoolj- aards geïnstalleerd. Tot wethouder werd benoemd C. van Dorp, liberaal, met 22 stemmen. De heer De Jong, anti-rev., kreeg 19 stemmen. De heer Van Cltters heeft tegen 1 Juli a s. reeds zijn ontslag als wethouder ge nomen. In onderwijzerskringen heeft het de aandacht getrokken, dat dezer dagen twee voordrachten voor de benoeming tot hoofd eener school zijn teruggenomen, omdat gebleken was, dat de eerst voorgedragen personen belden sociaal-democraat, en voor de absolute neutraliteit waren. Tevens Is in de laatste weken aan verschillende sollicitanten voor onderwijs-betrekklngen gevraagd, hoe zij dachten over de kwestie der absolute neutraliteit. Deze feiten be wijzen, dat Burgem. en Weth. dezer gemeente handelen In den geest van de onlangs uitgevaardigde, veelbesproken circulaire. Dordrecht, 5 Maart. De binnenvader van het weeshuls der Herv. Diaconie te Gorinchem, die onder verdenking van onzedelijke handelingen met weesmeisjes ontslagen en uit vrees voor erger gevlucht was, Is te Utrecht gearresteerd en naar hier overgebracht, ter beschikking der justitie. Thans is hij In het huls van bewaring opgesloten. Dintetoord, 5 Maart. Dat onze gemeente haar verdienstelijke burgers weet te eeren, heeft ze in de afgeloopen week weder getoond. Mocht de heer J. Herselman 1 Jan. '10 het feit herdenken, dat hij 18 jaren als secretaris-beambte en 32 jaren als secretaris was werkzaam geweest en was men, op verzoek, voornemens daarvan geen notitie te nemen, toch hadden de Ingezetenen daarover geen vrede. Woensdag j.l. te 10 uur hield de Raad een bijeenkomst op de raadzaal, waarbij vele belangstellenden tegenwoordig waren. BI] monde van den voorzitter, den heer C. van Mensch, werd den heer Herselman hartelijk toegesproken en hem namens den Raad en verdere ingezetenen een passend cadeau aangeboden. Ontroerd dankte de jubilaris voor zooveel blijk van belang stelling en waardeering, waarna de ver gaderden, op ultnoodiging, nog een gezellig oogenblik in het gezin van onzen beminden ambtenaar doorbrachten. Zierikzee, 6 Maart. Vrijdagavond hield professor Eerdmans in de Concertzaal voor de afdeeling van den Nederlandschen Protestantenbond zijn tweede voordracht, en wel over „dr. Kuyper en de anti- revolutionnalren. Spreker begon met er op te wijzen, dat de antl-revolutionnaire partij de anti-these op den voorgrond had gesteld, en kunstmatig gekweekt door de gedrags lijn, die Groen van Prinsteren sinds 1862 koos, te volgen. Deze staatsman poogde toen hij ten tweeden male in de Kamer kwam, de liberalen tot een consequente neutraliteit te drijven, die geenszins aan de liberale politiek eigen was, om dan daarna op de kortzichtigheid der liberalen te wijzen en het voor te stellen, alsof deze het godsdienstige uit de staatkunde zouden willen schakelen. Wat Groen begon, zette Kuyper voort, die nu de erkende leider is, wiens meening gezag heeft. Bestudeert men Kuyper's denkbeelden, dan zien wij. dat zij zich niet met de anti-these-leuze laten vcreenigen. De bovennatuurlijke wereldbeschouwing is de grondslag van deze leuze, doch Kuyper wil geen super naturalist zijn. Spreker geeft alsnu een schets van de hoofddenkbeelden van dr. Kuyper, die deze als journalist in de Heraut en de Standaard ontwikkeld heeft, en toetst die aan de kritiek. In gespannen aandacht luisterde het vrij talrijke auditorium naar de boelende voor dracht van den geleerden spreker. Met belangstelling ziet men uit naar de derde voordracht, die aanstaanden Vrijdagavond in de Concertzaal zal gehouden worden. Bij kon. besluit is pensioen verleend ad f 276 aan C. P. van Rijsselwed J. Hekkert, onderw. te Tholen; aan A. Wendel, wed. R Broere, dir. der Rijks kweekschool voor onderwijzers te Middel burg, ad f 828. Bij den dienst der directe belastingen is ingetrokken de benoeming van: A. van Poelje, tot tijd. komm. te water, 2e kl. b. d. amb. rech. 2e afd. De tijdelijke opzichter bij 's Rijks waterstaat, thans te Neuzen, wordt met 1 April a.s. benoemd bij de werken tot het maken van het Wllhelminakanaal in Noord-Brabant, ter standplaats Oosterhout Zonnemaire, 5 Maarl. De gemengde zangvereeniglng „Nieuw Leven" gaf gist ren avond in de Bewaarschool een uitvoering, die uitstekend geslaagd Is. Een talrijk publiek was opgekomen en genoot, wat het herhaald applaus bewees, van den zang, die zuiver en schoon klonk. De uitgevoerde nummers gaven blijk van de ernstige studie der leden, maar ook van de energieke leiding van den directeur, den heer De Lange, van Brouwers haven. De zangnummets werden afgewisseld door tooneelspel en voordrachten, die flink van stapel liepen en luiden bijval oogstten. De heer P. Verseput deed dan ook een goed werk door aan 't einde der uitvoering een woord van dank te richten tot de leden der zangvereeniglng en den directeur, den zoo volljverigen opvolger van den heer Lelzer, en den wensch uit te spreken, dat het gezelschap ons in volgende jaren op dergelijke uitvoeringen zullen vergasten. De voorzitter, de heer G. Brandt, sprak alsnog een woord van erkentelijkheid, aan den heer Verseput, deed uilkomen dat hij zich volkomen vereenigde met dat, wat spreker over den directeur ;had gezegd, en dankte het publiek voor zifn zoo trouwe opkomst. Hoewel er niet veel plaats was, heeft menigeen nog enkele uurtjes zich over geven aan den dans, waarvoor de heer Jongmans de muziek gaf. De volksvoorstelling op hedenavond werd naar schatting bezocht door 175 personen. Ellemeet. Vrijdagavond gaf het rede rijkers-gezelschap „De Watergeus" van Renesse bij den heer T. C. de Roo eene uitvoering. De stukken die werden opge voerd waren getiteld „Aan Flarden" en „TooneelstudiSn". De belde stukken werden verdienstelijk gespeeld, en het getuigde van ernstigen wil en studie die de leden zich hadden getroost iets goeds ten gehoore te geven. Bij het begin der voorstelling bleek alras dat de leden hun ouden roem handhaafden, wat door goede leiding en onderlinge samenwerking kan verkregen worden. Na afloop der voorstelling werden nog menige komische voordrachten ten beste gegeven, die niet weinig de lachlust bij velen deed opwekken. Een eeresaluut mogen wij het rederijkers gezelschap „De Watergeus" niet onthouden voor den genotvollen avond ons verschaft. Oosterland. Vrijdagavond gaf de muziekvereeniglng „Oosterland's Fanfare", onder de bekwame leiding van den heer N. A. Hottinga van Zierikzee, haar laatste winter-concert. Uit schier alle plaatsen van Schouwen en Dulveland was het publiek saamgekomen om dit concert bij te wonen. Het programma bestond uit blaas-, zang- en strljknummers, Solo's, Voordrachten en 2 Operettes. De blaasnummers werden correct uitge voerd, vooral noemen wij daarvan In de eerste plaats „Alma", lyrollenne voor baiyton solo; vervolgens „Dona Flora", fantaisle dramatlque; „Blondinette", polka voor piston solo, en „Fantaisle op Oud- Hollandsche wijzen uit de 17e eeuw". Door een oud-lid werd ten beste gegeven „Serbiches", lied voor flult-solo met plano-begeleiding; dit nummer werd zóó mooi en zuiver weergegeven, dat dit onder één der best geslaagde nummers kan ge rekend worden. Vielen de blaasnummers in den smaak bij het publiek, niet minder was dat het geval met de strijk- en zang nummers, dit bewees het aanhoudend applaus ten volle. De voordrachten, die ten gehoore werden gebracht, waren: „Wat wij dames willen" en „Terug van 't Bal-Marqué", die dik wijls stof gaven om de lachspieren in beweging te brengen. Vóór de pauze werd ten tooneele gevoerd „Valsch Alarm", een m lltalr schouwspel in één bedrijf, dat goed tot zijn recht kwam, terwijl aan het slot van 't concert werd opgevoegd „Oost West, thuis best", operette in 7 tafereelen, die voor een deel In Zeeuwsche dialect werd gezongen, hierin kwamen zulke ver makelijke tooneeltjes, dat „Oosterland's Fanfare" hiermede veel succes behaalde. Na het breindigen van het programma nam de WelEdelAchtb. heer J.' C. v. d Have, burgemeester, het woord en bracht ln de eerste plaats hulde aan den ijver van den dlrecieur, den heer Hottinga, voor de samenstelling van het programma, terwijl de heer Hottinga zijn vreugde uitsprak den geachten burgemeester weer op het concert te mogen begroeten, en wenschte hem namens alle aanwezigen geluk met zijn herstel, hij dankte hem voor de hartelijke woorden hem toege sproken, en gaf te kennen, dat het niet mogelijk zou zijn om met zoo'n programma voor den dag te komen, wanne :r hij niet den steun had van zooveel medewerking zooals dit hier het geval Is. De vereenlging werd een bedrag ter hand gesteld, geschonken door den heer P. J. der Weduwen van IJsemonde, om de leden in. den loop dezer week een aangenamen avond te bezorgen voor de vele op fferlngen, die zij zich get,oost hebben, om het publiek zoo'n genotvollen avond verschaffen. Zaterdagavond werd een volksvoorstel ling gegeven, die eveneens goed slaagde, doch die niet door zoo'n talrijk publiek bezocht werd, als de vorige avond. „Oosterland's Fanfare" kan wederom met voldoening op zijn winter-concerten terugzien. Woensdagavond hoopt de heer A. Frankel, In de zaal van den heer L. Fonteijne, een spreekbeurt te vervullen voor de afdeeling Oosterland, van den Bond voor Staatspenslonneering. ledereen Is in deze vergadering welkom. St.-Annaland, 7 Maart. Wat het ver drinken van den man in een welput betreft, waarvan In 't vorig nummer melding werd gemaakt, dient nog opgemerkt, dat er evenmin aan een misdaad als aan een ongeluk moet gedacht worden. Colljnsplaat, Alhier deed in deze week een geval van roodvonk voor. Door het bestuur van den polder Oud-Noord-Bevcland Is voor de uitvoering van oeverwerken aan genoemden polder als assistent-opzichter aangewezen de heer J. Krijger te Wissekerke; voor het leggen

Krantenbank Zeeland

Zierikzeesche Nieuwsbode | 1910 | | pagina 1