Zaterdag 5 Maart 1910.
f/.S-ó
Eerste Blad.
(Z ierikzeesche
Cour an t).
Algemeen Overzicht.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
DINSDAO, DONDERDAQ en ZATERDAQ verschijnt, is
voor Zlerikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen In
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
per jaar bij vooruitbetaling.
66ste JAARGANG. No. 8896.
Uligever-Hoofdredaoteur i A. FRANKEL.
Redaotouri J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 cis.
Qroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ura,
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
In Pruisen is naar aanleiding van het
reactionnaire kiesrecht-ontwerp, dat door
de ultra-conservatieve regeering bij den
Landdag is Ingediend, en dal in den
bestaanden onhoudbaren toestand van het
klassen-kiesrecht een nletsbeteekenende
verandering brengt, door het gansche land
een zóó krachtige beweging voor het
rechlstreeksche, geheime, gelijke kiesrecht
ontstaan, dat zij, die het roer van staat
in handen hebben, wel tot de erkentenis
moeten komen, dat de wassende volks-
stroom op den duur door hen niet te
keeren Is. Te Berlijn, de residentie van
Pruisen's koning, die eens het .Sic volo,
Sic jubeo" (zoo wil ik, zoo beveel ik het)
uitsprak, een gezegde, dat herinnert aan het
.l'Etat, c'est moi" (de staat, dat ben ik)
van Lodewljk XIV, werd verstreken
Zondag in het Circus Busch een monster
meeting tegen het vlgeerend kiesrecht
gehouden. Achtduizend menschen vulden
de reusachtige ruimte van het circus,
terwijl duizenden bulten moesten blijven,
omdat In het gebouw geen plaats meer
Ie bekomen was. Deze meeling, die door
een groot aantal dames werd bijgewoond,
was niet uitgegaan van de socialisten,
maar van mannen, die behooren tot de
gematigdsten, de bezadigdsten der natie,
mannen van naam en aanzien, die het
niet langer met hun geweten In overeen
stemming achtten, te berusten in het
heerschend onrecht, maar het als hun
plicht beschouwden op te komen voor de
vertrapte rechten des volks. Alle partijen
van de linkerzijde waren vertegenwoordigd.
Als voorzitter fungeerde de beroemde
professor Von Lisht, die de meeting met
een geestdriftvolle, donderend toegejuichte
toespraak opende. Na hem voerden onder
scheidene sprekers het woord. Zij stelden
de ongerechtigheid van het kiesrecht,
waaronder het Pruisische volk gebukt
gaat, In het helderste daglicht, schetsten
den toestand in andere beschaafde landen,
en elschten op grond van recht en billijk
heid geheim, rechtstreeksch, gelijk, alge
meen kiesrecht. Een motie In dien geest
werd onder stormachtig applaus door de
vergadering aangenomen. Na afloop der
vergadering trok een onafzienbare menschen-
massa zonder voorafgaande afspraak in
optocht naar het Unter den Linden ge
legen keizerlijk paleis, en riep, toen de
lakeien de openstaande vensters sloten,
.leve de kiesrechthervorming". Ook in
Frankfort a/M. werd een Indrukwekkende
kiesrechtmeeting gehouden, en wel In de
opene lucht. Ook hier ging zij niet uit
van de socialisten, maar van de vrijzinnigen
van alle nuanceeringen. .Allen, die nog
vrij kunnen denken en gevoelen", namen,
H zooals de Frankfurter Zeitung zegt, aan
deze openluchtmeeting deeldie naar
schatting door 50,000 menschen uit alle
klassen der bevolking bezocht was. Van
af acht tribunes werd tot de menigte het
woord gevoerd.
.De Frankforter betooging heeft", zegt
de Frankfurter Zeitung, .een groot succes
gehad, en wanneer de daarop verkondigde
meeningen algemeener worden en zich
verbreiden, dan kan dat een omkeering in
de geheele politieke ontwikkeling be-
teekenen. Wie gezien heeft, hoe In Frankfort
allen samenstroomden, uit alle klassen der
bevolking, eensgezind in hunne eischen;
wie gehoord heeft, hoe zij den wensch
naar vrijheid en gelijke rechten toejuichten,
die weet, dat deze stroom niet meer kan
worden tegengehouden. Zij zal eenvoudig
over allen en alles, die haar pogen in Ie
dammen, heenslaan, en de branding zal
te krachtiger wordennaarmate meer
kunstmatige beletselen haar In den weg
worden geplaatst
.In Frankfort en in Berlijn heeft het
Dultsche volk getoond, eenstemmig te
zijn in den strijd tegen de reactionnaire
jonkerheerschappij, die den staat voor haar
eigen belang wenscht uit te bulten. Hoe
zeer de reactlonnalren ook mogen pogen
een vervalscht beeld van de volksstemming
uit te geven voor het ware, het zal niet
baten. Het volk zal hen aan de kaak
stellen, en hun werk in het heldere dag
licht vernietigen".
Wordt In Pruisen een strijd door het
volk voor zijn rechten gestreden, die ook
bulten de grenzen van het Dultsche ge
bied de volle sympathie van alle vrij
zinnigen wegdraagt, de kamp in Engeland
tegen het Hoogerhuls boezemt In het
buitenland niet minder belangstelling In.
De liberalen en de leren verlangen, dat er
een wet kome, die een einde maakt aan
de macht van het Hoogerhuls, om wets
ontwerpen, die door het Lagerhuis zijn
aangenomen, te verwerpen. De koning
schijnt een dergelijke wet niet te willen,
wenscht de macht van het Hoogerhuls,
waarin hij ziet een bolwerk voor de kroon,
zooveel mogelijk Intact te laten. Vandaar
dat het liberale ministerie niet met die
kracht kan optreden, welke het bij de
regeling van dat vraagstuk zoo gaarne
zou ontwikkelen. Het hoofd van het
ministerie, Asquith, treedt daarom hoogst
omzichtig op. Hij heeft bij het Lagerhuis
een motie ingediend, waarbij voorgesteld
wordt, alle vergaderingen tot 24 Maart te
wijden aan behandeling van regeerings-
voorstellen, den 24s!en Maart tot den
29sten Maart het Parlement te verdagen,
en terstond na den 29sten Maart de
onderlinge verhouding der belde Huizen
te bepalen in een resolutie. In die resolutie
zal men voorstellen het Hoogerhuls buiten
de finantleële wetgeving te plaatsen, en
de kracht van het veto der Lords zoodanig
te beperken, dat de wil van het Lagerhuis
ten slotte de overhand heeft, namelijk In
dien zin, dat gedurende een wetgevende
periode het veto-recht van het Hoogerhuls
zou beperkt worden tot den duur van een
enkele zitting. Mochten de heeren van het
Hoogerhuis weigeren de door het Lager
huis aangenome resoluties te bekrachtigen,
dan zou de regeering bij den koning de
noodlge stappen doen. Hechtten zij echter
hun goedkeuring aan de besluiten van het
Lagerhuis, dan zou het volgend jaar een
wet tot hervorming van het Hoogerhuis
bij het Lagerhuis worden Ingediend. Door
deze verklaring Is de dreigende ministe
riele crisis afgewend.
China heeft met zfln troepen Thibet
bezet, tengevolge waarvan de Dalai-Lama,
het kerkelijk opperhoofd, zijn hoofdstad
Lhassa ontvluchtte en de wijk nam naar
Engelsch Indië. Thibet is een vasalstaat
van China, maar de Dalai-Lama streefde
het doel na zijn gebied onafhankelijk van
China te maken. Vandaar de bezetting door
Chlneesche troepen. De Dalai-Lama, die
door de Chlneesche regeering uit zijn
ambt ontzet Is, heeft zich bij Rusland over
China beklaagd, en de Russische regeering
heeft hierop te Peking zijn bezwaren tegen
de afzetting van den Dalai-Lama als
kerkelijk hoofd der Boeddlsten, waartoe
ook vele Russische onderdanen behooren,
kenbaar gemaakt.
Zierikzee, 4 Maart. Wij verwijzen naar
achterstaande advertentie, waarin wordt
aangekondigd, dat a.s. Zondag en Dinsdag
door den heer Henry Frères een bioscope-
voorstelllng In het .Huis van Nassau" alhier
zal gehouden worden. Dinsdagmiddag om
5 .'uur zal een kindervoorstelling worden
gegeven.
Het Ijzeren aakschip „Joslna Maria",
schipper Balnikker, met kolen van Ruhrort
naar België, Is bij het Inloopen der haven
te Wemeldinge tegen den Oasthavenberm
gevaren, waardoor het schip zware lekkage
bekwam en in diep water zonk. De be
manning Is gered. Schip en lading zijn
verzekerd.
Een landbouwersknecht te Honlenlsse
werd door een dorschmachine gegrepen
en driemaal in het rond geslingerd. Hij
werd ernstig gewond en brak o. a. een
been.
In de Dinsdag te 's-Gravenhage ge
houden algemeene vergadering van de
Westlandsche Hypolheekbank werden de
winst- en verliesrekening over 1909 en de
balans per 31 December 1909 goedgekeurd.
Het uit Ie keeren dividend over 1909 werd
vastgesteld op 20 pCt. of f 50 per aan
deel (dividendbewijs no. 8), f 34,44 per
oprlchtersbewljs (dividendbewijs no. 15).
Zonnemaire, 2 Maart. De schietoefe
ningen der Vereenlglng .Prins Hendrik"
alhier zullen a.s. Zaterdag worden hervat,
terwijl het voornemen bestaat op den
geboorte-datum van Prinses Juliana een
ondcrllngen schietwedstrijd te houden.
Kerkwerve. Donderdagnamiddag, bij
het huiswaarts keeren van den marktdag te
Zierikzee, geraakte op een minuut of tien
afstand van de kom dezer gemeente, bij
het uitwijken, een paard met rijtuig In de
vaart. Één der Inzittenden kon nog juist
vóór den val uit het voertuig springen.
Behalve eenige materieele schade, liep alles
overigens nog al wel af.
Bruinisse. In de Donderdag gehouden
vergadering van den gemeenteraad werd
door den voorzitter mededeellng gedaan,
dat de hoofd-lngenleur hem had mede
gedeeld, dat de boringen moeten geschieden
tot op de dellvuale lagen dus lot op
ongeveer 15 M. diepte. Er zullen drie
boringen noodlg zijn, die elk f 30 I 40
zullen kosten. Belast daarmede werd de
heer Anker te Zierikzee.
Ingekomen was het rapport der Inge
landenvergadering met betrekking tot de
suatle-sluls. Daarin wordt bepaald de
diepte te houden volgens bestek op 1,38
beneden A. P. Over 't geheel worden de
wenken van den hoofd-lngenleur daarin
verder gevolgd. De plaatsing blijft echter
bepaald daar, waar de gemeenteraad zulks
vastgesteld had.
Van den heer Commissaris der Koningin
was bericht ontvangen, dat de heer J. F.
Bastiaanse was benoemd tot gemeente
veldwachter.
Besloten wordt den nieuwen veldwachter
Ie benoemen tot gemeente-bode, terwijl de
thans reeds fungeerende gemeente-veld
wachter werd benoemd tot marktmeester
en aanplakker.
Uit een zestal sollicitanten werd tot
klokkenist benoemd de heer Mar. v.
Popering Az.
Ingekomen was eene mededeellng van
Gedep. Staten, dat het polder-reglement
was goedgekeurd en op 3 Maart was In
werking getreden.
Op een adres van den heer J. Beekman,
tonnelegger, om een liertje te mogen
plaatsen op de haven voor 't lossen van
tonnen, werd tot wederopzegging gunstig
beschikt.
Medegedeeld werd het bestek der
gemeente-werken, dat uit 13 perceelen
bestaat.
Medegedeeld werd nog, dat den heer
Van Popering door de rechtbank te
Zierikzee de elsch was toegekend In zijn
proces tegenover deze gemeente.
Daarna ging de raad over In besloten
zitting.
Scherpenisse, 3 Maart. De op Zondag
gehouden collecte voor het ziekenfonds
heeft opgebracht f 10,25.
Bij besluit van 25 Februari is be
noemd tot tweeden opzichter van het
kroondomein, rentambt Tholen, de heer
jan Keur.
Dat er op het gebied van den aard-
appelhandel hier nog al eenige drukte
heerscht, blij':', hieruit, dat er nu 5 schepen
aardappelen '°ggen te laden. De prijzen
varieeren v 1 2,40 tot f 2,50.
St.-Annaland, 4 Maart. Men heeft van
morgen den arbeider I. Q. verdronken
gevonden In een welput nabij zijn woning.
Vermoedelijk moet hier niet gedacht worden
aan een ongeluk.
Oud-Vossemeer. Regen, regen en nog
eens regenWat zouden de Vossemeersche
polders dras staan, wanneer nog alleen de
Hiksche zeesluis al dal overtollige water
moest sueeren. Dat er de twee eerste
maanden van het jaar gemalen is, blijkt
wel uit de ons verstrekte opgave, waaruit
blijkt, dat In Januari werd gemalen 283J u.
en In Februari 286J u., of samen 570 uren.
In 1907 bedroeg dit 307.1 u.; In 1908
346J u. en In 1909 203 u."
Terneuzen, 2 Maart. Alhier werd, om
te voorzien In den nood der weduwe C. M.
Jansen—Wisse, die dezer dagen met zeven
jeugdige kinderen In hulpbehoevende om
standigheden achterbleef, een commissie
gevormd voor het verzamelen van gelden,
die f 780,174 bijeenbracht. Voorts hield
de tooneelvereeniging .Vooruitgang is ons
streven" met veel succes een voorstelling
voor hetzelfde doel, welke een batig saldo
opleverde van f 118.
Aanbestedingen, Verkoopingen, enz.
Zierikzee, 3 Maart. Ten overstaan van
den notaris J Franse werden heden alhier
voor den heer L. den Boer Cz. koeien
verkocht voor f 191, f 221, f 230 en f 221
Bruinisse. Door de Landbouwvereeni-
ging .Landbouwbelang" werd Woensdag
aanbesteed de levering van de benoodlgde
ammoniac-superphosphaat en Peru-guano.
Ingeschreven werd door:
Amm.- Peru-
superph. guano
L. Schilperoort, Bruinisse, f 6,62 f 7,87
L. Oroosman, IJzend^ke 7,94
Chem. Mestfabriek, Vlake, .6,61
L. Eversdijk, Biezellngen, 6,58
Maatsch. tot verkoop van
Hulpmestst., Dordrecht, .6,52 8,10
P. J. v. Aardenne, idem, 6,52 9,75
Js. v. d. Berge, Bruinisse, 6.52 8,39
J. W. Romeyn, Ouwerkerk, 10,20
Aannemers werdenvoor amm.-superph.
L. Schilperoort; voor Peru-guano J. v. d.
Berge.
Landbouw en Veeteelt.
Kortgene. Tot secretaris van de afdeellng
Noord-Beveland der „Z. L. M." is benoemd
de heer J. G. v. d. Linde te Kolijnsplaat.
RECHTSZAKEN.
Zierikzee, 4 Maart. De rechter-commls-
saris voor strafzaken met den officier van
justitie en den substituut-grilfier vertrokken
hedenmorgen naar de gemeente Haamstede,
teneinde een onderzoek In te stellen naar
een aldaar gepleegde verkrachting van
een minderjarig meisje.
KERKNIEUWS.
Noordgouwe. De kerkvoogdij der Ned.
Herv. Gemeente alhier heeft voor het
opvoedingsgesticht, dat de Synode der Ned.
Herv. Kerk wenscht te stichteneen
bljurage van f 15 verleend.
Men weet, dat de Ineensmelling der
Oeref. kerken A en B te Vlissingen niet
was naar Ieders genoegen. Verscheidene
gemeentenaren schelden zich af en vatten
het plan op een eigen kerk te stichten
en daarvoor een predikant te beroepen.
Reeds hebben de pogingen, in die richting
gedaan, tot dit succes geleld dat de be
noodlgde som tot 't stichten van eigen
gebouw bijeen is en de grond gekocht
kan worden. De kerk zal verrijzen in de
Scheldestraat. Op het tweetal komen voor
ds. De Boer uit Apeldoorn en ds. Geels
uit 's-Gravendeel.
De godsdienstoefeningen worden tijdelijk
gehouden In ,'t Lokaal" in de Glasisstraat.
O N D E R W IJ S.
Kortgene. Dezer dagen hield de ver
eenlglng „De Ambachtsteekenschool voor
Noord-Beveland" hare jaarlijks che alge
meene vergadering, ten huize van den
heer J. O. Lutjendijk alhier.
Uit de rekening over 1909 bleek, dat
ontvangen was aan conlributiën f 61, aan
schoolgelden f 85, aan gemeentc-subsldlën
f 32.50, van het hoofd- en afdelings
bestuur der „Maatschappij tot Nut van
't Algemeen" f 21,50, van de provincie
f 50 en van het Rijk f 100, totaal f 350,
en dat de uitgaven bedroegen f 395,83,
alzoo een tekort van f 45,83, zijnde restant
van verschuldigde belooning aan de
onderwijzers over vorige dienstjaren.
Uit het verslag van den directeur bleek,
dat de school In de maanden Januari en
Februari door 8 - Cn lusschen 15 October
en 31 December 1909 door 9 leerlingen,
waaronder één kosteloos, werd bezocht,
aan wie In totaal 343 uren les werd
gegeven. De Ijver en vorderingen der
leerlingen gaven reden tot tevredenheid.
De aftredende bestuursleden, de heeren
Abr. Maate Kortgene en Adr. de Regt
te Wissenkerke, werden herkozen.
Besloten werd, om den aanvang van
April het werk der leerlingen ter bezichtiging
te stellen ln de school te Kortgene, en
voor de best vervaardigde proefteekeningen
prijzen uit te reiken. Voorts zal opnieuw
de provinciale subsidie, die 31 December
eindigt, worden aangevraagd.
Met een beroep op den voortdurenden
steun der belanghebbenden sloot de voor
zitter de vergadering.
Post en Telegrafie.
De klerk der posterijen cn lelegraphle
2e kl. J. E. Orevellng is van Amsterdam
verplaatst naar Zierikzee en de klerk le
kl. G. H. van der Ploeg van Vlissingen
naar Barneveld.
SPORT.
De handboogschutter^ „De Geest des
Tljds" te Rukfen zal op Zondag 6 Maart
een groot concours voor handboogschutte
rijen houden.
Voor dit concours zullen verschillende
medailles worden uitgeloofd.
De West-Brabanlsche harddraverij- en
concours-hlpplque-vereenlglng te Bergen-
op-Zoom, heelt aan den gemeenteraad
aldaar een subsidie van f 3C3 of garantie
tot dat bedrag verzocht, voor het op
Pinksteren aldaar te houden concours-
hlpplque.
Hoog water.
Men schrijft uit Maastricht van 1 dezer:
Sedert hedenmorgen Is de Maas 2 centi
meter gevallendat wil zeggende bedding
der Maas. Maar in het overstroomde ge
deelte van den rechteroever is het water
overal nog gerezen.
Maastricht zelf, dat aan den linkeroever
ligt, is in zooverre verschoond, dat alleen
de bewoners In de buurt van het Kanaal,
Jeker en Maas, de kelders vol water hebben.
Indien de Maas echter nog een klein eindje
wast, zullen Maas, jeker en Kanaal één
geheel vormen.
Aan de blcekerlj, bij Sladspark, Is de
Maas op enkele punten reeds over de kade
en kunnen de bewoners elk oogenblik ver
wachten, dat het water hunne huizen zal
binnenstroomen.
Toch Is dit niets, vergeleken bij de ver
woestingen, die het water aan den rechter
oever heeft aangericht. Wij waren te Sint
Pieter op den dijk, en zoover het oog reikt
is het één groote watervlakte, waar hier
en daar als een eilandje een huls uitsteekt
en de toppen der boomen treurig hun kale
takken boven het vuilbruine water ver
heffen. Of de huisjes nog bewoond waren,
was niet te zien door den afstand; wel
werd ons van menschen uit naburige dor
pen verzekerd, dat waar men geen schuiten
had, de bewoners niet te bereiken waren,
en er weldra, zoo al niet nu, broodgebrek
zal zijn. De groote aardewerkfabrieken
aun den rechteroever der Maas gelegen,
hebben gedeeltelijk het werk moeien staken,
omdat de jachten der ovens vol water
staan en er dus niet gestookt kan worden.
Op den Scharnderweg leek het een stroom,
ongeveer ter lengte van 300 meter. De
bewoners van dien weg, van wie velen
hun bezigheden In de stad hebben, moeten
per pont of wagen overgezet worden.
Aan den Heerderweg, waar een vasle
brug bij hoogen waterstand dienst doet,
werkt de overlaat tot. een hoogte van 70
c.M. Ook op den Meersenerweg moeten
de hulpbruggen gebruikt wordenwant
ook daar stroomt het water op twee plaatsen
over den weg.
De dorpen Llmmel, Borgharen en Itteren,
welke eveneens aan den rechteroever der
Maas liggen, zijn zwaar geteisterd. Al het
le velde slaand wintergewas is vernield.
Sedert 1880 hebben wij hier zoo'n hoogen
waterstand niet meer gehad.
Honderden en honderden menschen zijn
op de been om naar het water te gaan
zien. Zooals de Limb. Koerier meldt, heeft
zich hier reeds een comité gevormd tot
bijeenverzamelen van gelden. De „Mas-
treechter Staar" en |de „Kon. Harmonie"
zullen een concert geven ten behoeve van
de noodlijdenden.