Zaterdag I Januari 1910.
Eerste Blad.
V
TERUGBLIK.
(ZS i e r i Is. zeesolie
Oouran tf).
«HEUWSTllDIWeEW.
Uit Stad en Provincie.
HERIKZEESGHE
NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
D" abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
,AQ, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, Is
Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
..land f 1,60 per 3 maanden,
oor het buitenland, verzending eens per week, f 10
jaar bij vooruitbetaling.
66ste JAARGANG. No. 8869.
Illtgaver-Hoofdredacleur A. FRANKEL.
Redacteur i J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Oroote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-j
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. I. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
t nummer bestaat uit
a bladen.
i
vereenkomstig de In de journalistiek
schende gewoonte geven wij bij het
'e van eiken jaarkring een overzicht,
het dan ook slechts beknopt, van de
dgebeurtenlssen op het wereldrond in
afgeloopen jaar. Uit den aard van den
rkten omvang van ons blad kunnen
jnze taak niet zoo breed opvatten als
pR --eten wij ons
laltn tot het
as voorkomt
nzen lezers
-..ang In te
h.iiitJi.
IJ zullen met onze zuidelijke buren,
ïelgen, beginnen. Deze hebben korte-
s hun koning, Leopold II, door den
1 verloren. Na een operatie, die
ge verlichting in zijn smartvol lijden
ht, stierf hij, terwijl aan zijn stervens-
ide de vrouw uit het volk stond, met
hij jarenlang „in wilder Ehe" geleefd
en aan wie hij het grootste deel van
reusachtig vermogen naliet, en wel
deel, hetwelk hij zelf zich verworven
Zijn dochters, uit het wettig huwe-
voortgesprotenbekomen twaalf of
lien millioen, die hij van ztjn vader,
i eersten koning van het Belgische
Ik, geërfd had. Door zijn overlijden
am, daar hij geen wettig mannelijk oir
1, de troon aan zijn neef Albert, die na
kort interregnum van het Ministerie
•evjTol» -an het bewind aanvaardde.
>i Leopold II heeft zich
grijke gebeurtenissen ge-
.e-rst is door zijn toedoen
air- Ie mogendheid geworden,
schonk namelijk de Congo, dat een
aatbezittlng van hem was, aan den
glschen staat. En ten tweede mocht hij
nog beleven, dat de plaatsvervanging,
r de opheffing waarvan hij steeds me;
mte geijverd had, bij het leger werd
schaft, zoodat thans een ieder, die In
gië dienstplichtig ls, als soldaat moet
nen.
n Frankrijk werd het ministerie De
■menceau ten val gebracht en vervangen
or dat van Briand. De Clémenceau, een
rlg parlementair redenaar, had vroeger,
n hij zelf nog geen minister, maar enkel
nerlld was, In deze hoedanigheid tal
i ministers doen tulmeten, zoodat hij
bijnaam van „Ie tombeur" had ver-
;gen. Hij zelf moest echter ook het lot
dergaan, dat hij zoo vaak anderen bereid
1. Tengevolge toch van zijn heltig en
Delcassé, die als
Enquête In
r schospren
nines aan de
verzuimd
ad de noodtge voorzorgsmaatregelen te
temen, waarop de scheepscommandanten
zoo dikweif hadden aangedrongen, door
:lk verzuim de marine door onder-
lieidene rampen was getroffen geworden,^
:mde de meerderheid der Kamer tegen"
en motie van vertrouwen in de regeering.
Een opzienbarend strafgeding, dat de
pmerkzaamheid van de geheele beschaafde
areld trok, is te Parijs gevoerd geworden,
n schilder, Stelnhell genaamd, was ver
oord gevonden, en niemand minder dan
■|n eigene vrouw, die het trouwens met
-t Ieder hield, die haar goed betralde,
rd, niettegenstaande zij na den moord
e'tonden en met een prop In den mond
p haar bed gevonden was geworden, van
len moord verdacht geworden. Zij werd
-vangen genomen, en haar zaak, een
se célèbre, werd naar een jury ver
zen. Deze sprak haar op alle punten,
tegen haar aangevoerd waren ge-
trden, vrij.
In Spanje heeft onder het Ministerie
laura de hand der reactie loodzwaar op
het volk gedrukt. De drukpers werd aan
banden gelegd, en het recht van vereenl-
glng en vergadering opgeheven. Daarbij
kwam nog, dat de regeering de natie In
:en bloedlgen oorlog bulten het grond-
'oled van den Staat had gewikkeld, een
orlog, waarvoor men niets voelde. Ter-
■ille van een maatschappij, die koper en
er uit de nabij Mellllo (In Marokko)
gelegen mijnen wilde halen, poogde zij
haar invloedssfeer uit te breiden. De riff
bewoners verzetten zich daartegen en
vielen de Spanjaarden gewapender hand
aan. Hierop zond de regeering een sterke
troepenmacht naar Marokko. De reservisten
waren voor dit doel onder de wapenen
geroepen, maar de vrouwen van Barcelona
wilden deze niet laten vertrekken. In ge
heel Katalonië brak wegens de oproeping
der reservisten voor een Impopulalren
oorlog een hevige opstand uit, die door
de regeering gedempt en In bloed ge
smoord werd. Honderden werden gedood,
en honderden In de gevangenissen ge
worpen. In de slotgracht van de beruchte
vesting Monljuich werd Franciscus Ferrer,
de stichter der vrije school in Spanje,
die, gelijk betrouwbare mannen verzeker
den, niets met den opstand had uit te
staan, krachtens een vonnis van den
krijgsraad te Barcelona wederrechtelijk
doodgeschoten.
De vele terechtstellingen noopten de
oud-llberalen in de Cortez tot handelen.
Hun aanvoerder, Moret, viel In de Kamer
de regeering daarover heftig aan, zeggend,
dat zij door haar handelwijze het ver
trouwen der natie verloren had. En Maura,
die begreep, dat er ook voor een minister
een tijd van komen en een tyd van gaan
is, ging heen. Moret werd hierop minister
president. In de plaats van het grof
reactlonnair geweld, kwam nu een meer
verlicht despotisme. Aan den oorlog in
het rlffgebied kwam een einde. En een
begin werd gemaakt met den terugkeer van
de reservisten, die juichend door de be
volking werden"ontvangen.
Wat Marokko betreft, de nieuwe sultan,
een monster van wreedheid, overwon den
Roghi, en liet dezen en 25 van zijn aan
hangers een afschuwelijken dood sterven.
In Dultschland kregen wij een nieuwen
rijkskanselier. Prins Von Bülow, die tien
jaren als zoodanig gefungeerd had, trad
af, daar de jonkerpartij en het centrum,
dat hem toch al niet welgezind was, de
door hem Ingediende erfenisbelasting
hadden afgestemd, en belastingen op de
verbruiksartlkelen hadden doorgedreven,
waarmede hy zlcb niet kon vereenigen.
Onder anderen werden koffie, thee, lucifers,
bier, brandewijn, suiker zwaar belast. Dat
de bevolking hierover ernstig ontstemd is,
Is te begrijpen. En dat die ontstemming
zich bij de verkiezingen reeds openbaart,
doordat tal van stemmen op socialistische
candldaten worden uitgebracht, was wel
te voorzien. Wie wind zaait, zal storm
oogsten. In generaal Von Bethmann
Hollweg, een reactionnair in merg en been,
die door den keizer tot opvolger van
Prins Von Bülow werd benoemd, hebben
de heeren conservatieven nu een man
volkomen naar hun hart. Maar of hij zich
lang zal kunnen staande houden, valt
ernstig te betwijfelen. De wassende stroom
der verklaarbare ontevredenheid zal hem
wel bereiken en van zijn hoogen post
wegsleuren.
In Engeland Is een hevige strijd ontbrand
tusschen het Hoogerhuls, dat de belichaming
is van Ijet gepriviligeerd conservatisme, en
het Lagerhuis, dat de volksvaan van den
vooruitgang omhoog houdt. Het Lagerhuis
namelijk had op voorstel van de regeering
ter voorziening In den finantiëelen nood
een landbelastlng en een belasting op den
eigendom van zijn gronden aangenomen.
Me! deze belastingen nu konden zich de
rijke grondbezitters, de leden van het
Hoogerhuls, niet vereenigen. Om nu de
klip eener verwerping te ontgaan vond er
lord Landsdowne dit op: Hij diende een
motie in, waarbty het Hoogerhuis verklaart,
da! het zich niet gerechtigd acht de
begrooting aan te nemen, alvorens een
verkiezing voor het Lagerhuis bewezen
heeft, dat Inderdaad het volk de be-
gnotlng en de belastlngpolitlek van het
literale bewind wil. Die motie nu, door
de heeren lords met jubel begroet, werd
in het stampvol Hoogerhuls met een ver
pletterende meerderheid aangenomen
Wanneer volbloed arlstokraten, die In den
regel van uit de hoogte op het volk
neerzien, zich verwaardigen van hun voet
stuk af te dalen tot het volk, en ztjn
meening, ja zelfs zijn beslissing vragen,
dan schuilt daar wat achter. En dan schuilt
en in casu dit achter, dat de heeren lords
hopen, dat by eventueele ontbinding van
het Lagerhuis de kiezers hun stem in
conservatieven geest zullen uitbrengen. En
nu moge, gelet op de klesmanoeuvres, hun
verwachting niet geheel op ydele gronden
berusten, er bestaat daartegenover ook
reden aan te nemen, dat het gezond ver
stand der kiezers, die, nu de regeering
na de beslissing van het Hoogerhuis het
Lagerhuis ontbonden heeft, in Januari
hebben uitspraak te doen, den slimmen
toeleg zullen doorgronden en bij de stem
bus aan het vooruitstrevend element de
zege verschaffen.
In Rusland regeert de Czaar, en de galg
is zyn Eerste Minister. De Rljksdoema
toch, of juister de Regeerlngsdocma, is
slechts een bloote schijnvertooning, die
men niet eens voor de Russische bevolking,
maar wel voor het geldschietend Europa
noodig acht. De Russische staatslieden
vreezen nameiyk, dat, wanneer zij niet
een soort parlement hebben, de geldschieters
van Europa de koorden der beurs dicht
gesloten zullen houden. Dus om een
zuiver finantiëele reden nemen zy den
schijn aan In politiek opzicht een Wester-
sche Staat te zyn, terwyt in het wezen
der zaak de Doema niets te zeggen heeft,
zocdat dan ook het voik op zijn Oostersch
wordt onderdrukt en uitgezogen door de
beambten. En bleef het nog maar daarby.
Maar de vryheid, het leven en de eigen
dommen der burgers verkeeren In Rusland
In voortdurend gevaar. Op een bloote
verdenking zelfs kan men uit den kring
der zijnen langs administratieven weg
worden weggevoerd. Hoevelen zuchten
niet in den kerker of In Siberië! Strop en
kogel zijn er permanent in werking Meer
dan 4000 menschen heeft men in de laatste
jaren ter dood gebracht, afgezien nog van
de duizenden, die in de gevangenissen,
op hun tocht naar Siberië of In de werk-
groeven stil en langzaam wegkwijnden.
En hoevelen werden niet door laag bedrog
van politiespionnen en agents-provocateurs
in den val gelokt! Burzcfcn Bakai hebben
indertyd daaromtrent in de Matin ont
zettende onthullingen gedaan. Het bleek,
dat tal van revolutionnaire komplotten In
de bureaux van de geheime politie werden
beraamd. Azef, de beruchte Azef, werd
door hen ontmaskerd. Een studente in de
medicijnen, Janina Borszeska genaamd, die
by de revolutionnairen In hoog aanzien
slond, kreeg van de geheime politie elke
maand 75 roebels, dat is f 187,50, om
haar kameraden, die in haar een onbeperkt
vertrouwen stelden, te verraden en aan
den beul over te leveren.
In het afgeloopen jaar stierf grootvorst
Wladimlr. Wij vermelden dit feit, omdat
in hem een man Is heengegaan, wiens
leven een vloek was en wiens dood een
zegen is voor het Russische volk, want
hij heeft het rijk op reusachtige wyze te
kort gedaan, en bovendien den moord op
zoovele dulzende weerlooze burgers op
zijn geweten. Immers, hy liet op het on
gewapende volk, dat op den 22sten Janu
ari 1906 naar het keizeriyk palels was
gelrokken, teneinde van den Czar een
constitutie al te smeeken, zijn op het
plein opgestelde kanonnen afvuren, zoodat
duizenden stervend ter aarde zyn gestort.
Naar hem is die dag de Wladlmlr-Zondag
genoemd geworden.
In Turkije had sultan Abdoel Hamid een
militaire samenzwering tot omverwerping
van de constitutie op touw weten te
zetlen. Na een bloedig straatgevecht werden
de samengezworenen door de aan de
grondwettige instellingen trouw geblevene
troepen verslagen. Abdoel Hamid werd
door de volksvertegenwoordiging van den
troon vervallen verklaard, en In zijn plaats
werd tot sultan verheven zyn broeder
Mehemed.
Ook In Perzië kreeg men de Westersche
staatsinrichting. De revolutionnairen trokken
naar de hoofdstad, Teheran, op, en maakten
zich na een hardnekkig en bloedig gevecht
met de kozakken van de stad meester.
De shah vluchtte in het gebouw der
Russische ambassade. Zijn nog minder
jarig zoontje werd tot shah uitgeroepen.
In Griekenland hebben de militairen de
macht in handen. Zy noodzaakten den
koning, wiens positie verre van benydens-
waardig is, zyn zonen uit den staatsdienst
te ontslaan. De hoofdgrief, die men tegen
den koning heeft, Is deze, dat het hem
niet gelukt Is van de mogendheden de
Inlijving van Kreta bij Griekenland te
verkrygen.
Het Congres der Vereenigde Staten van
Noord-Amerlke koos Talt tot president,
die dezelfde politieke gedragslijn van zijn
voorganger, Roosevelt, zal volgen.
De droom der Boeren, Natal, Oranje-
Vrystaat, Transvaal en de Kaapkolonie,
eens tot een Statenbond vereenigd te zien,
is thans in vervulling gekomen, zy het dan
ook onder Engelsch bestuur, dat Is op
een andere wyze, als zy zich destyds,
toen zij nog onafhankeiyk waren, hebben
voorgesteld. Men kan thans spreken van
de Vereenigde Stalen van Zuid-Afrika,
met Kaapstad als zetel van de wetgevende
machten Pretoria als residentie der
regeering. Prins van Wales Is voornemens
de eerste wetgevende vergadering in
persoon te openen.
Wat Nederland betreft, ons volk werd
op 30 April met de geboorte van een
prinses verblijd, die den naam van Juliana
verkreeg, en eens, zoo geen mannelijk oir
mocht geboren worden, vermoedeiyk den
Nederlandschen troon zal bestygen.
De verkiezingen voor de Tweede Kamer
vielen voor de vrijzinnigen hoogst on
gunstig uit. Ons kiesdistrict Zierikzee
herkoos met een overweldigende meerder
heid zyn kloeken, kranlgen afgevaardigde,
mi'. R. J. H. Patyn.
Ten aanzien van de slad onzer Inwoning
kunnen wy op het volgende heugelijke
wijzen dat de scheepvaart dit jaar op een
buitengewone drukte kan bogen, dat een
nieuwe concertzaal is verrezen, die een
sieraad van ons stadje, tevens als graan-
beurs aan den handel gewichtige diensten
bewyst, en dat op het loffelijk initiatief
van de Gezondheidscommissie een Comité
is in het leven geroepen tot verkryging
van een waterleiding. Moge dat Comité
in zyn moeilijke taak spoedig slagen.
En ten slotte wenschen wij nog te ver
melden, dat op Schouwen-Duiveland de
beweging voor de staatspensionneering
ten behoeve van de ouden van dagen in
het afgeloopen jaar met reuzenschreden is
vooruitgegaan, en dat in nauw verband
hiermede op dit eiland in het leven Is
geroepen een Federatie, tot welke de meeste
piaatseiyke afdeelingen van Schouwen-
Duiveland zijn toegetreden.
Wij besluiten dezen korten terugblik
met den innigen wensch, dat Ood ons
Vaderland en Vorstenhuis moge behoeden,
en ons allen in den nieuwen jaarkring
Zijn onmisbaren zegen moge schenken.
De Redactie.
NEDERLAND.
Amsterdam, 30 Dcc. Met den ge
wonen trein, die 11,31 uit Amersfoort
alhier aankomt, werd hedenochtend het
stoffelijk overschot van mr. S. A. Vening
Meinesz, oud-burgemeester van Amsterdam
en Rotterdam, en lid der Eerste Kamer,
naar de hoofdstad vervoerd, om daar, op
Zorgvliet, ter aarde besteld te worden.
Op het kerkhof waren aanwezig o. a.
burgemeester Van Leeuwen, de wethouders
Josephus Jltta en Van den Bergh, de oud
burgemeester van Rotterdam 's Jacob,
tabyke gemeenteraadsleden en andere
autoriteiten.
Onder doodsche stilte werd de kist in
het graf op de begraafplaats Zorgvliet aan
den Amstel neergelaten. Er waren vele
kransen opgelegd, o. a. één van het ge
meentebestuur van Rotterdam.
Burgemeester VSn Leeuwen voerde het
woord. Spreker bracht dank en hulde aan
den ontslapene, dank ook voor hetgeen
hij gedaan had in het belang der stad,
hulde voor zyn kunde, zijn beleid, zijn
onpartijdigheid en groote rechtschapenheid.
Vóór zyn burgemeesterschap in Amster
dam had Vening Meinesz reeds een be
roemden naam, hetgeen de tegenwoordige
burgemeester van Rotterdam in den ge
meenteraad aldaar zoo juist getuigde.
Behalve actieve magistraat was de over
ledene een man van groote eigenschappen.
Onder uiterlijke koelheid schuilde een
gevoelig hart In hem, die 10 jaren de
eerste burger van Amsterdam was.
Namens de gemeente legt spreker op het
graf een krans met witte leliën, op rood
en zwart lint prijkt het wapen van Amster
dam, dat hem lief was. Deze hulde is
een oprechte „Rust in Vrede".
De oudste zoon van den ontslapene
dankte voor de eer, zyn vader bewezen.
's-Gravenhage, 30 Dec. In den kring,
die geregeld met minister Heemskerk In
aanraking komt, loopt het gerucht, dat
de Minister voornemens Is binnenkort
zijn ambt neer te leggen.
Naar wy uit goede bron vernemen,
is de eere-raad In de bekende „lintjes-
historie" samengesteld uit de oud-Ministers
S. van Houten, J. C. de Marez Oyens,
P. W. A. Cort v. d. Linden en C. Lely.
Dinteloord, 30 Dec. In de j.l. Dinsdag
gehouden raadsvergadering kwam in de
eerste plaats aan de orde de Installatie
van het nieuw gekozen lid, den heer A.
Bom Jz. Na de gebrulkeiyke eedsaflegging
nam hij plaats.
Ten tweede ging men over tot de be
noeming van een lid van het Burgerlijk
Armbestuur. Naast het altredend lid, den
heer C. van der Riet, was door het college
van Burgem. en Weth. op de voordracht
geplaatst de heer H. Vlamlngs. Na ge
houden stemming werd eerstgenoemde met
10 st. tegen 1 stem op laatstgenoemde
herbenoemd.
In de derde plaats had de verpachting
der haven in de kom van het dorp, de
laadplaats aan den Steenbergschen Vliet en
de straatmest plaats. Het eerste werd ge
gund aan den hoogsten bieder, den heer
A. Daane, voor de som van f 640; het
tweede aan den heer J. Meesters, voor f 25
en het derde aan den heer H. Vlamings,
voor f 35.
Voorts ontspon zich, naar aanleiding van
een interpellatie van den heer Sneep over
den toestand der gemeentewegen, een
levendige discussie onder bovengenoemde
en de heeren H. Vlamings en A. Bom, over
den aanleg van een stoomtram.
Op voorstel van den voorzitter werd
echter deze discussie gesloten, omreden
er nog geen voldoende gegevens waren
ingekomen tot het nemen van een besluit.
Hiermede konden de heeren raadsleden
zich vereenigenwaarna de vergadering
werd gesloten.
Zierikzee, 31 December.
Benoemd tot opzichter 3e kt. bij de
visscherljen op de Schelde en Zeeuwsche
Stroomen J. Cornelissen, schipper te kl.
by die visscheryen, en tot opziener 2e kl.,
M. J. P. Mljnsbergen, thans 3e kl.
Ter gelegenheid van het veertig
jarig bestaan der bekende firma J. Lips Bzn.
te Dordrecht op morgen, I Januari, heeft
genoemde firma een pracht-album doen
verschijnen, prykend met fraai uitgevoerde
afbeeldingen van haar fabrieken, werk
plaatsen, van haar stichter, van haar
vroeger en huidig dienstpersoneel enz. In de
daaraan toegevoegde beschryving wordt
een terugblik geworpen op het ontstaan
en den groei der fabriek, die aanvankelijk
op bescheiden voet Ingericht, thans een
inrichting is geworden, die niet alleen in
ons land, maar ook wijd en zyd In het
buitenland om haar sollede afwerking van
brandkasten een schoonen naam veroverd
heeft.
Zonnemaire, 30 Dec. Het muziekgezel
schap „N. en U." gaf gisteren avond In
de Bewaarschool een welgeslaagd concert.
De zaal was eivol en de opgekomenen
genoten van spel en voordracht.
Hoewel er enkele vlekjes waren aan te
wijzen, getuigde toch de uitvoering van
ernstige studie en goeden smaak.
De „Kleppermarsch" van Morks oogstte
lulden bijval en by een volgend concert
zullen voorzeker één of meer nummers van
dat genre by het publiek in goede aarde
vallen. Een pianonummer met begeleiding
van één of meer instrumenten, geeft steeds
bij harmonie- oljfanfare-uitvoeringen een
aardige afwisseling.
Zonder iemand der medespelers tekort
te willen doen, mag de „Klaver vlet" en
de „Winkelier uit Monnikendam" wel eens
een pluimpje gegeven worden. Waren de
eersten een lieve verschynlng, gracieus In
beweging en leuk in voordracht, de laatste
was kosteiyk gegrimeerd en bleef tot het
einde goed in zijn rol.
Een zeer geanimeerd bal besloot den
avond.
Dreischor. J.l. Woensdagavond gaf de
zangvereeniging „Thalla" alhier hare jaar-
lyksche wlnter-uitvoering. Als gewoonlijk
was een talrijk publiek aanwezig. Wel
voldaan zullen zeker allen geweest zyn
over de uitvoering der zangstukken. Ook
de voordrachten vielen bizonder in den
smaak.
Aan het einde der uitvoering sprak de
president der .vereeniglng een woord van
