Zaterdag 25 September 1909.
BLO OKER S
Eerste Blad.
Di ItriiyjiHMifiij.
(Z ierikzeesche Cour an t).
B ER ICHT.
Straatmest.
Opneming van de Voetpaden.
DAALDERS
CACAO.
Uit Stad en Provincie.
ZIERIKZEESUHE NIEUWSBODE.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAO verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
per jaar bij vooruitbetaling.
66ste JAARGANG. No. 8827.
Oitgever-Hoofdredacteuri A. FRANKEL.
Redacteurs i. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeurs A. 1. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Zij, die zich met i October a.s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
GRATIS.
Alle Brievengaarders en Boekhan
delaars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE.
Zij, die de goed gesorteerde en
met beer vermengde straatmest van
de gemeente Zierikzee van af
1 Januari 1910 voor één of meerdere
jaren wenschen te koopen, worden
verzocht hunne aanbiedingen bij den
Burgemeester in te zenden vóór den
1 October 1909.
De Voorwaarden liggen ter Gemeente-Secretarie
ter inzage.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Zierikzee brengen ter kennis van
belanghebbenden, dat in de aanstaande week
van wege de gemeente eene
Algemeene Opneming
zal worden gehouden van de Voetpaden.
Zierikzee, den 22 September 1909.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. C. MOOLENBURGH, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Bovenstaand spreekwoord is een econo
mische wet, waarvan de naleving in de
eerste plaats voor de individuen in den
staat geldt, willen zij met hun inkomen
rondkomen en zich niet in finantieele
moeilijkheden storten.
Maar die wet geldt ook, en in niet
mindere, ja in nog sterkere mate voor den
staat zeiven.
En waarom?
Omdat op den staat, die hoofdzakelijk
de kosten zijner huishouding moet vinden
uit de belastingen, die hij heft, de dure
plicht rust zijn uitgaven tot het strikt nood
zakelijke te beperken:
1°. teneinde te voorkomen, dat de be
lastingen de draagkracht van hen over
schrijden, die ze moeten opbrengen;
2°. teneinde te zorgen, dat de geïnde
belastingpenningcn in het belang van het
algemeen welzijn doelmatig worden aan
gewend.
Vervult de staat dien plicht?
Leest men het verslag der Rekenkamer,
een instituut, dat In het leven is geroepen
met het doel de staatsuitgaven te contro
leeren, dan komt men er toe die vraag
beslist ontkennend te beantwoorden.
Men oordeeie.
De Rekenkamer zegt o. a. in haar jongst
verslag, dat zij versterkt is In haar in het
vorig verslag geuite meening, dat het
Departement van Landbouw niet altijd
naar zuinigheid streeft.
Waarop doelt dit in fluweelzachten vorm
uitgesproken verwijt?
Op het volgende:
Men had namelijk het vorig jaar enorm
hooge sommen besteed voor den aankoop
van meubelen ten behoeve van het werk-
bureau op het Ministerie van Landbouw,
zoodat het bureau een meer dan vorstelijk
aanzien had. De Rekenkamer had den
Minister Talma op deze overdadige weelde
opmerkzaam gemaakt, waarop Zijn Excel
lentie ten antwoord gaf, dat, al waren
zelfs de meubelen van de rijkswerkinrichting
CEEN CACAO SMAAKT
ZOO KRACHTIG ALS
te Veenhuizen betrokken, men nog veel
duurder ware uit geweest. Nu schijnt men
ook dit jaar met den aankoop van hoogst
kostbare meubelen ten behoeve van de
meubileering der werkbureaux van ge
noemd departement te zijn voortgegaan,
zoodat Minister Talma zich blijkbaar aan
de gegronde aanmerking van de Reken
kamer niet gestoord heeft. Wat komt het
er trouwens ook op aanHet gaat uit een
royale beurs, 's Rijks schatkist heeft geld
genoeg, en als die leeg is, zijn er de
belastingschuldigen om die weer te vullen.
En kunnen de oude belastingen het gat
niet stoppen, dan worden, gelijk thans
het geval is, maar weer nieuwe voorgesteld,
dan worden, wanneer de Kamers daarin
bewilligen, wat met het oog op haar huidige
samenstelling zeer waarschijnlijk is, tien
opcenten op de vermogensbelasting, tien
opcenten op de bedrijfsbelasting geheven,
dan wordt de accijns op het gedistilleerd
een pracht van een melkkoetje ver
hoogd, en dan wordt tot vreugde van ons
vrijhandellievend volk het tarief van invoer
rechten met 30 pCt., zegge met dertig
procent, voorloopig verhoogd. Wat zullen
de belastingbetalende burgers met een en
ander verbazend in hun schik zijn! Zij
betalen graag aan den fiscus, hoe meer
hoe liever.
En wanneer zij weten, hoe kwistig met
's lands gelden wordt omgesprongen, dan
zien wij hen nog uit louter vreugde een
rondedans uitvoeren om de regeering, die
haar de eer als een kip geplukt te worden
waardig keurt.
Wij zullen haar die wetenschap ver
schaffen, en daarbij putten uit de Telegraaf,
die in haar nummer van den 16 dezer het
volgend welsprekend staatje geeft:
I. Een referendaris bij het Departement van
Justitie, onlangs afgetreden, heeft jarenlang
zitting gehad als secretaris van een examen
commissie. Hij wasbelastmetadmlnlstratleve
werkzaamheden, waarvoor geen Inspannende
voorbereiding scheen te worden gevorderd.
HQ had, met andere woorden, zeer weinig
te doen. Hij ontving boven zijn salaris een
vergoeding van f 8 per dag, of over drie
jaren totaal een douceurtje van f 1800.
Deze secretaris, die dus weinig te doen
had, werd bovendien bijgestaan door een
onder-ambtenaar, die voor schrijfloon f 350
per jaar in rekening bracht. Na veel moeite
heeft de Rekenkamer thans gedaan ge
kregen, dat het presentiegeld van f 8 op
f 6 per dag is gebracht. Toch nog meege
nomen.
II. Den 2den Maart 1908 werd ingesteld een
commissie tot het opmaken van een prijs
vraag voor een plan voor een goedkoop
slachthuis. De leden dezer commissie ge
noten een presentiegeld van f 25, zegge
vijf-en-twintig gulden per dag. Een rijks
bouwmeester, lid dezer commissie, genoot
dus dit geld eveneens boven zijn salaris.
Men zou zoo zeggen, een rijksbouwmeester,
die moet adviseeren over een op te richten
rijksgebouw, doet zijn gewone werk. De
Rekenkamer protesteerde tegen dit alles,
echter zonder resultaat. Is, vraaRt de
Telegraaf, het Departement van Landbouw
duur of niet.
III. Met kracht komt de Rekenkamer op tegen
het toekennen van belooningen van f 85
en f 95 aan ambtenaren van de Rijksver
zekeringsbank voor het uitbrengen van
advies omtrent de bekwaamheden van
candidaat-klerken.
IV. Het voorbereidend notarieel-examen kostte
in 1908 aan het rijk f 195 per candidaat,
en f 490 per geslaagde. Hoofdzaak hiervan
is de examen-commissie. Bij elk schriftelijk
examen, waaraan 10 personen deelnamen,
waren 5 commissieleden aanwezig, terwijl
2 ruimschoots voldoende zou zijn geweest.
Leden, die niet eens geëxamineerd hebben,
wonen toch de zittingen bij. Als zij abso
luut onnoodig zijn, komen zij toch naar
Den Haag en st ijken zoodoende het
presentiegeld op.
V. De leden van een b *paalde commissie ge
nieten een toelage van f 100 's maands,
voor zoover zij geen bezoldigd staatsambt
bekleeden of niet reeds uit andere hoofde
een bezoldiging of toelage uit de schatkist
genieten. Van bedoelde commissie is ook
lid de directeur van de Ned.-Indische
Bestuurs-academie, die een salaris van
f 3000 per jaar heeft. Ook aan dezen werd
f 100 's maands uitbetaald. De Rekenkamer
protesteerde, omdat de persoon .een be
zoldigd staatsambt" bekleedde. Neen, zei
Minister Idenburg, een staatsambt wil
zeggen, dat het salaris op de staats-
begrooting staat, en dat van dien directeur
staat op... de Indische begrooting.
De Rekenkamer ging op haar achterste
beenen staan tegen deze verbazingwekkende
spitsvondigheid, maar verloor het natuur
lijk. Boven zijn f 3000 houdt bedoelde per
soon f 100 's maands tegen het duidelijke
voorschrift in.
VI. De regelingscommissie voor de paarden
fokkerij in Gelderland was van oordeel,
dat er in Engeland een hengst gekocht
moest worden. Dies gingen 3 leden der
commissie naar Engeland. En alleen die
reis kostte den staat f 572. Toen was de
hengst er natuurlijk nóg niet. Behalve naar
Engeland ging de Geldersche commissie
naar Berlijn (f 487), naar Oldenburg (f 500),
naar Normandië (t 350), naar Parijs (f 295).
Alles om hengsten te koopen. Een ge
specificeerde rekening diende de commissie
nooit in. De Rekenkamer protesteert
weer. De Minister van Landbouw, de heer
Talma, belooft beterschap. Wat bleek
naderhand nog? Dat de commissie een
bedrag van f 10 per persoon en per dag
had gedeclareerd als presentiegeld, waarop
zij absoluut geen recht had. De Rekenkamer
dringt nu aan op terugstorting.
VII. Een frappant staaltje In 1908 werd een
betooning van f 4000 toegekend aan een
rijksbouwmeester voor de leiding van - en
het hoofdtoezicht op den bouw van stallen
op Het Loo. Geen peulschilletje dus. De
Rekenkamer schrijft aan den Minister van
Finantiën, dat naar haar meening het toe
zicht op dien bouw behoorde tot de gewone
werkzaamheden van den rijksbouwmeester,
waarvoor de man zijn salaris ontvangt.
Wat antwoordt de Minister? Dat hij de
beschouwingen der Kamer zeer waardeerde,
maar van meening was, dat op deze aan
gelegenheid niet kon worden teruggekomen.
VIII. Vervolgens verschijnt ten tooneele het
lustige weeuwtje. Van 1893 tot 1908, dus 15
volle jaren, is aan een Haagsche weduwe,
die hertrouwde en daardoor haar recht op
pensioen verloor, toch pensioen uitgekeerd.
Vijftien jaren achtereen verklaarde een
ambtenaar der gemeente, dat de weduwe
niet was hertrouwd. De man wist natuurlijk
niet beter. Wel had een blik in het bevol
kingsregister aangetoond, dat de weduwe
wel hertrouwd was, maar daar dacht men niet
aan. Men vertrouwt blijkbaar op de braaf
heid der weduwvrouwen. En nu komt het
mooiste. Toen de Rekenkamer vroeg, of
men dan niet telkens bij de uitbetaling van
het pensioen informeerde, of de weduwen
hertrouwd waren, antwoordde het ge
meentebestuur ontkennend, omdat vele
dames boos worden bij die
vraag.
IX. Evenals in het vorig verslag moest ook nu
weer worden geconstateerd, dat dubbele
betaling voorkwam. Het meubilair voor een
nieuw kantongerechtsgebouw was twee
malen betaald. De Rekenkamer bemerkte
het echter. Ook aan een lid van een
Voogdijraad, een functie, die belangeloos
dient te worden waargenomen, was salaris
uitbetaald. De man moet het teruggeven.
X. Hoe ambtenaren onuitgegeven geld decla-
reeren blijkt uit het volgende: Een opzichter
der landsgebouwen, in het bezit van een
abonnementskaart op de staatsspoorwegen,
diende toch geregeld reis-declaraties in,
en kreeg zijn (niet uitgegeven) reiskosten
geregeld uitbetaald. Hij legde daarbij steeds
de vereischte verklaring af, dat wegens
reiskosten niet meer is in rekening gebracht,
dan hetgeen daarvoor door hem is uit
gegeven. Toen het uitkwam, ging men op
onderzoek, en toen bleek, dat nog andere
ambtenaren precies op dezelfde wijze
handelden: zij hadden een abonnement en
brachten geregeld reiskosten in rekening.
Bij dezen kon het kwaad nog worden onder
vangen, maar van den eersten bleek, dat
hq reeds vele jaren aldus handelde, en zulks
met medeweten van een rqksbouwmeester,
die het zoo erg niet vond, omdat de ver-
biqfkosten laag waren. De Rekenkamer
wilde, dat de bedoelde opzichter al het te
veel genotene in termijnen zou terugbetalen,
maar Minister Regout vond dat te hard.
De man komt er met een terugbetaling van
f 200 af.
Deze tien gevallen, die met honderden
zouden kunnen aangevuld worden, bewijzen
hoe verkwistend en roekeloos met 's lands
gelden aan onze Ministeries wordt om
gesprongen.
Zierikzee, 24 Sept. Op de Staatsbe-
grooting voor 1910 komen de volgende
posten voor, op Zeeland betrekking
hebbende:
t 10000 voor een tweede tonnenloods
in verband met de groote uitbreiding welke
het aantal lichtboeien op de Wester-Schelde
heeft ondergaan, en gelden voor de ver
betering van de geleidelichten Borsselen
en Rilland. De verbeteringen van de lichten
West-Schouwen zullen in 1910 worden
uitgevoerd.
Voorgesteld wordt te voldoen aan het
verzoek om het Rijkssubsidie voor het
zuivelconsulentschap in deze provincie met
f 1000 te verhoogen, teneinde daardoor
aan den zuivelconsulent een adsistent ter
zijde te stellen.
Van de reeds door het rijk gesubsidi
eerde ambachtsscholen komt o. a. die te
Zierikzee voor verhooging van het subsidie
in aanmerking.
Wij hebben In dank ontvangen een
voor ons Nederlanders en voor ons Zeeuwen
in het bizonder zeer belangrijke historische
brochure van de hand des heeren J. H.
Deibei, handelende over den Inval der
Engelschen in Zeeland in 1809. Hetboekske,
groot 47 bladzijden, is in een aangenamen
vorm geschreven, met een mooie letter
gedrukt, en met eenige illustraties verrijkt.
Ook Schouwen-Duiveland werd, gelijk in
het werkje beschreven wordt, een eeuw
geleden door de Engelschen bezet. Wie
prijs stelt op de kennis der geschiedenis
van zijn land in het algemeen, en speciaal
van het eiland, waarop hij woont, schafte
zich dit lezenswaardige geschrift aan, dat
door de heeren Van Benthem <S Jutting
te Middelburg is uitgegeven.
Bij ministerieel besluit d.d. 18 Sep
tember Is Joh. Schot Hz., schipper derde
klasse bij de vlsscherij-politie op de
Schelde en Zeeuwsche Stroomen, met ingang
van 1 October, bevorderd tot schipper der
tweede klasse.
Oosterland. Oisterenmiddag 4 uur gaf
een goochelaar een voorstelling voor de
schoolkinderen achter de nieuwe school.
Ongeveer een uur hield hij hen op een
zeer aangename manier bezig, vertoonde
eenige toeren met geknoopte touwen en
liet als slotvoorstelling zien, wat hij zooal
in zijn hoed kon tooveren: mandjes,
guirlandes, duiven enz.
Wij behoeven haast niet te zeggen, dat
van de zijde der kinderen hem uitbundige
toejuichingen ten deel vielen.
Bruinisse. In de vorige week werden
van hier verzonden 4440 tonnen mosselen
naar België en Frankrijk, en 940 balen
mosselen naar Holland, Engeland en
Duitschland. Door de waarschuwing van
den Belgischen minister tegen het gebruik
van mosselen, ondervindt de handel veel
schade. Zoowel de vorige week als deze
week waren de prijzen daardoor gedrukt.
Verscheidene booten moesten met onver
kochte lading terugkeeren.
Bij de openstelling der zaadbanken bleek,
dat de hoeveelheid zaad zeer gering was,
zoodat de schipperij ook hierin teleur
stelling ondervond.
Voor een onvermogend ingezeten
dezer gemeente, die door rheumatiek zich
niet bewegen kan, worden pogingen aan
gewend om een wagentje aan te schaffen,
waarmede men hem van tijd tot Itjd in de
buitenlucht kan brengen. Door H. M. werd
f 20 voor dat doel gezonden, terwijl onder
de burgerij een lijst voor dit doel circuleert
om verder de noodlge geldmiddelen te
verkrijgen.
De heer Joh. Visser, geboren alhier,
thans rijksambtenaar te Ossendrecht, wordt
met Ingang van 1 Oct. verplaatst naar
Geertruidenberg.
Stavenisse, 23 Sept. Hedenavond gaf
het fanfare-gezelschap „Eendracht" alhier
in den smaakvol verlichten koepel van
den buitentuin van het hótet Van Dalen
eenige stukjes ten beste, naar aanleiding
van het feit, dat één der flinke werk
krachten tijdelijk, om de mllitieplichten te
gaan vervullen, het gezelschap moet ver
laten. Een prachtige zomersche avond
begunstigde deze uitvoering. Natuurlijk
bracht een en ander veel volk op de been.
Andermaal toonde het gezelschap, hoe
ver men het met een goeden wil, onder
goede leiding, In korten tijd kan brengen
en tevens, hoe onmisbaar een dergelijk
gezelschap in een gemeente is.
Oud-Vossemeer. Het Dagelljksch Be
stuur dezer gemeente heeft aangesteld als
tellers voor de weldra plaats mceten
hebbende algemeene volkstelling, de
heeren F. W. O. Wlskerke, J. Snijders en
M. Rijnberg.
Den tweeden dag dat door de heeren
jagers onder deze gemeente werd gejaagd,
was de uitkomst nog minder dan de eerste
maal, daar, naar ons werd medegedeeld,
slechts 28 patrijzen werden geschoten met
vier geweren, terwijl het weder toch
gunstig was.
De heer A. J. de Graaff J.Mz. alhier,
welke te Amsterdam werd gediplomeerd
voor electro-technlek en voor suiker
techniek, is thans aangesteld als chemicus
aan de sulkerbletenfabriek te Standdaar-
buiten voor de aanstaande campagne.
Middelburg. Hoewel nog geen candl-
daten zijn gesteld, kan wel verwacht
worden dat voor de vacante zetel in den
gemeenteraad in het llle district strijd zal
worden gevoerd. Dat district is n.l. het
eenige dat niet als vast te beschouwen is.
De districten I en II zijn overwegend vrij
zinnig, doch lil is het district waar de
rechtsche partijen eenigen kans hebben,
terwijl bovendien de sociaal-democraten
daar ook een beduidend aantal stemmen
uitbrengen. Thans hebben voor genoemd
district in den raad zitting 3 anti-revolu-
tlonnairen, 1 liberaal en 1 sociaal-democraat.
Er wordt thans met kracht voortgang
gemaakt met de werken voor de electrische
exploitatie van de stoomtram Vlissingen—
Middelburg. Met den bouw van de elec
trische centrale is men begonnen en even
eens is een aanvang gemaakt met het
plaatsen der palen langs den weg.
Bij het examen voor het politie-
diploma, te Utrecht gehouden, is een
gewoon diploma toegekend aan C. P. van
Qeelen te Middelburg.
Terneuzeo, 22 Sept. Dinsdag zag
iemand te Sluiskil in het kanaal een
jongetje drijven. Hij kon het er eerst uit
halen, toen nog een ander persoon hem
ter hulp kwam. Toen men het jongetje
op den kant haalde, bleek dat er nog een
knaapje aan zijn been hing. De redders
mochten dus het genoegen smaken twee
kinderen te redden, beiden uit hetzelfde
gezin.
Bij de alhier gehouden provincialen
schietwedstrijduitgeschreven door de
scherpschuttersvereeniging „Voor Vader
land en Koning" alhier, werden de prijzen
in de korpswedstrijden als volgt behaald:
Baan 200 M.1ste prijs, verguld zilveren
medaille, geschonken door den Commissaris
der Koningin, „Voor Vaderland en Koning"
alhier2de prijs, zilveren medaille, ge
schonken door den heer F. C. O. M.
Hombach, lid der Prov. Staten, „Willem
Teil" te Baarland; 3de prijs, zilveren
medaille, geschonken door den „Zeeuwschen
Schietbond", „Domburg" te Domburg";
4e prijs, groote bronzen medaille, ge
schonken door „Voor Vaderland en Koning",
„Groede" te Groede; 5de prijs, middel
bronzen medaille, geschonken door dezelfde,
„Breskens" te Breskens; 6de prijs, kleine
bronzen medaille, geschonken door dezelfde,
„Voor Vaderland en Koningin" te Vlissingen.
Baan 150 M.1ste prijs, zilveren
medaille, geschonken door den heer
mr. P. C. J. Hennequin, oud-lld der
Tweede Kamer, „Willem Teil" te Baarland;
2de prijs, zilveren medaille, geschonken
door „Voor Vaderland en Koning", „Voor
Vaderland en Koningin" te Vlissingen;
3de prijs, groote bronzen medaille, ge
schonken door den heer M. Eyke, eere-
voorzltler van „Voor Vaderland en Koning",
„Domburg" te Domburg; 4de prijs, kleine
bronzen medaille, geschonken door den
„Zeeuwschen Schlelbond", „Voor Vaderland
en Koning" alhier.
Geschoten werd met geweer model M 95.
Sluis, 22 Sept. Gisteren hing de vrouw
van J. B. alhier, een raamgordijn op, ver
loor haar evenwicht, greep een boord,
waarop twee looplampjes en eenige kistjes
sigaren stonden, vast, de plank kantelde
en alles viel op de brandende kachel.
Een ontploffing volgde en de door schrik
bevangen vrouw stond weldra in laaie.
Heel haar gezicht en een deel van haar
armen Is erg verbrand; de vrouw moet
't bed houden en lijdt veel pijn.
Gelukkig heeft de schoonzoon door natte
balen den brand kunnen blusschen.
