ZIEIUKZEESMIE
NIEUWSBODE.
Donderdag 10 Juni 1909.
Mr. R. J. H. Patijn.
K i ezers
Tweede Blad.
(Z ierilizeesclie
Cour an t).
Bericlit.
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
DINSDAQ, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAAR6AN6. - No. 8781.
U!tgever»HoofdredacteurA. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Zij, die zich met I Juli as. op ons
blad abonneeren, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers gratis.
Alle Brievengaarders en Boekhande
laars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE.
Onveiligheid Vaarwaters.
De BURGEMEESTER van Zierikzee brengt
de navolgende berichten betreffende Schietoefe
ningen ter kennis van Zeevarenden, die daarbij
belang kunnen hebben, t. w.
Schietoefeningen van het fort Pampus.
Zuiderzee. 3de District.
Volgens mededeeling van den Minister van
Oorlog zal op 8 Juni a.s. eene schietoefening
gehouden worden van het fort Pampus. Er zal
gevuurd worden met kanonnen van licht kaliber
(6 c.M.), waarbij onveilig wordt gemaakt een
sector, begrensd door de ware richtingen NW.
door Noord tot ZOtZ. (191°), tot op 4500 M. van
het fort.
Op de dagen waarop gevuurd wordt zal van
het fort Pampus eene roode vlag waaien, die 3 uur
vóór het begin der oefening halfstok en één uur
vóór de oefening geheel voorgeheschen wordt.
Bovendien zullen tegelijkertijd en op dezelfde
wijze roode vlaggen waaien van de batterijen
Diemerdam en Durgerdam, de Westbatterij nabij
Muiden en den kerktoren te Muiderberg.
Schietoefeningen van het fort Jjmuiden.
3de District.
Volgens mededeeling als voren zal op 16 en
zoo noodig ook op 17 Juni a.s., eene schiet
oefening worden gehouden van het fort IJmuiden.
Er zal gevuurd worden met kanonnen van licht
kaliber (6 c.M.), waarbij onveilig wordt gemaakt
een sector tot op 4500 M. van het fort en be
grensd aan de N.-zijde door eene lijn van af het
fort in de ware richting NNW. en aan de Z.-zijde
door het Noorderhoofd en eene lQn in de ware
richting WZW. van het uiteinde daarvan. De
N.lijke grens van dezen sector zal op het fort
aangegeven worden door een stel palen met
rooden driehoek als topteeken.
Op de dagen waarop gevuurd wordt zal van
het fort eene roode vlag waaien, die 3 uur vóór
het begin der oefening halfstok en één uur vóór
de oefening geheel voorgeheschen wordt. Boven
dien zal op den avond vóór en op de dagen, dat
gevuurd wordt, een waarschuwingsbord worden
geplaatst op het terrein van den Rijksvischafslag.
Zierikzee, den 8 Juni 1909.
De Burgemeester voornoemd,
D. VAN DER VLIET, Weth., I.°-B.
Brengt a.s. Vrijdag allen uw stem uit op het
zittend kamerlid, Mi1. R. J. H. PATIJN,
die, een sieraad der Volksvertegenwoordi
ging, in 't afgeloopen vierjarig tijdperk, voor
land en natie in het algemeen, en voor dit
kiesdistrict In het bizonder, veel gedaan
heeft, die met het oog op zijn talenten en
deugden in zeven districten voor een
candidatuur aangezocht, zevenmaal bedankt
heeft, en die het op prijs stelt Zierikzee
in de Kamer te blijven vertegenwoordigen.
Brengt dus allen aanstaanden Vrijdag
uw stem uit op
ENGELAND.
De Pall Malt Gazette maakt een contract
openbaar, dat onlangs op verlangen van
een jonge vrouw voor de rechtbank door
haren man werd onderteekend, een contract,
dat volgens de zeer resolute jonge dame
den hulselijken vrede zal verzekeren.
Het contract, door de vrouw kant en
klaar medegebracht, luidt: 1. Ik beloof
plechtig voor den vrederechter en de door
mij tot edhtgenoote gekozen vrouw, deze
eiken Zaterdag mijn verdiend loon te
zullen overhandigen. 2 Eiken avond 9 uur
te huis te zijn, behalve wanneer mijn
vrouw met mij uitgaat. 3. Nooit zonder
haar naar bals of partijen te zullen gaan
en zonder haar toestemming nooit met
een ander te zullen dansen. 4. Altijd
vriendelijk tegen haar moeder en broertje
te zullen zijn. 5. Niet lid te zullen worden
van eenlge loge, die vrouwen buitensluit
en alleen lid van een vereeniging te zullen
worden als zij het zelf ook wenscht.
6 Niet meer dan drie sigaren te zullen
rooken op werkdagen en vijf op Zondagen;
en nooit sigaretten te zullen rooken.
Nooit onnette uitdrukkingen te ge
bruiken. 8. Elk voorjaar zonder morren de
kleeden te kloppen. 9. Elke week mijn
eigen waschgoed te zullen inpakken. 10.
Nooit bedwelmende dranken te gebruiken,
behalve bij het begin van den voorjaars
schoonmaak en dan niet meer dan drie
glazen bier in het bijzijn van mijn vrouw.
II. Geen hond te zullen houden, of mee
te brengen onder voorwendsel, dat hij van
een vriend is, die op reis Is. 12. Ik ben
bereid de helft te dragen van de moeiten
en zorgen voor de kinderen, welke we
zullen krijgen, als zij 's nachts schreien
en 's avonds en 's morgens voor de
kachels te zorgen, zoodat m'n vrouw het
vuur alleen heeft te onderhouden.
De jonge man had slechts tegen één
punt, dat betreffende de honden, bezwaar;
maar de vrouw wilde niet toegeven. De
eenige concessie die zij deed, was, dat
het aantal glaasjes bij de voorjaarsschoon
maak te drinken, van drie op vier werd
verhoogd.
De man onderteekende en de bruiloft
werd gevierd.
FRANKRIJK.
Te Parijs is een merkwaardig persoon
overleden, n.l. Chaucard, eigenaar van de
Grands Magaslns du Louvre, die zijn
loopbaan begonnen is als boodschapjongen
en die na zestig jaren van hard werken
door zijn ondernemingen een kolossaal
fortuin heeft bijeengezameld. Maar hij
vergat nooit zijn nederige afkomst en
wanneer iemand het verdiende was hij
steeds bereid tot hulp.
Hij was ook een bekend kunstbescher
mer en wereldvermaard is het geworden
hoe hij indertijd het beroemde schilderij
„Angelus" van Millit op een veiling voor
Frankrijk wist te behouden tegenover de
Amerikaansche liefhebbers.
Volgens een bepaling in zijn testament
moet er 200.000 francs besteed worden
aan zijn begrafenis. Zijn doodkist werd
reeds twee jaar geleden gemaakt onder
zijn toezicht. Het is een kostbaar stuk
werk, waarvoor hij eenige duizenden francs
betaald heeft. En nog veel meer heeft
hij besteed aan zijn grafmonument.
BELGIË.
Zondagmiddag maakte te Brussel een
tijdelijk aldaar vertoevende Hollandsche
advokaat H. een automobieltochlje met
een jonge dame. In het bosch van Soignes
reed de auto zeer snel en bij het tekort
nemen van een bocht sloeg de auto om,
en de inzittenden vlogen er uit. De
advokaat was ernstig gewond aan voorhoofd
en armen, de jonge dame kreeg tal van
kneuzingen en wonden en klaagt over
inwendige pijnen, de chauffeur werd licht
gekwetst. De advokaat heeft een klacht
tegen den chauffeur ingediend, wegens het
door onvoorzichtigheid veroorzaken van
een verwonding.
NEDERLAND.
Amsterdam, 7 Juni. De vorige week
kwam aan het politie-bureau aan den
Amsteldljk een ongeveer 16-jarig meisje,
gekleed In jongenskleeren en met kort
geknipte haren. Zij verzocht de politie
haar behulpzaam te zijn in het terugvinden
van haar eigen kleeren, doch wist niet de
minste aanwijzing te doen hoe zij ze ver
loren had en waar ze zouden te vinden
zijn. Wel beweerde zij de kleeren, welke
zij aan had, van een onbekenden man te
hebben gekregen.
't Bleek dat men met een geestelijke
stoornis te doen had, waarvoor het meisje
reeds vroeger in een gesticht te Deventer
verpleegd was. Thans was zij als kamer
meisje In een hotel te Amsterdam werkzaam
Zij is door de zorg der politie naar het
Wilhelmina-Gasthuis vervoerd.
Later werden haar kleederen gevonden
in een boschje In het Vondelpark.
's-Gravenhage, 3 Juni. Hedenmiddag
om 5 uur was de Koninklijke Familie met
groot gevolg in het Malieveld aanwezig,
tot in ontvangst name van de hulde der
ingezetenen, ter gelegenheid van de geboorte
van H. K. H. Prinses Juliana.
De belangstelling in deze zanghulde was
zóó groot, dat op de tribunes geen plaatsen
meer beschikbaar waren, zoodat het feest
comité besloten heeft, ter voldoening aan
de vele aanvragen, om nog een gedeelte
van de Maliebaan te reserveeren voor hen,
die de plechtigheid wenschen bij te wonen,
waarvoor kaarten verkrijgbaar waren aan
de beide ingangen van het Malieveld
(Bosbrug en Boorlaan).
In het midden van het feestterrein is
een groote planken vloer gelegd, ter groote
van ruim achthonderd vierkante meter,
waarop de zangeressen en zangers, benevens
de muziekkorpsen, zich zullen opstellen
tegenover de koninklijke loge.
De feestzang „Oranje en Nederland",
gedicht door P. Landsman en getoonzet
door M. H. van 't Kruys, die onder 's com
ponisten leiding Hare Majesteit de Koningin
werd toegezongen, is alleen voor deze
gelegenheid vervaardigd. Het gedicht zal
aan hen, die op de tribune plaats nemen,
worden uitgereikt, maar de muziek blijft
manuscripthet werk zal dan ook na deze
aubade niet meer worden uitgevoerd.
De indeeling is als volgt: een korte
inleiding voor orkest, waarin de melodie
voorkomt van het „Al is ons Prinsje nog
zoo klein", volgens de oorspronkelijke
lezing van 1747, waarna het koor jubelend
invalt op de woorden: „De oranjewimpel
wappert", enz. Na dat koor een tweede
jubelzang: „Stljge dan 't jubellied", door
welken zang het „Wilhelmus" gevlochten
is. Hierna volgt op de oorspronkelijke
melodie van 1747, het „Prinsenlied", op
andere woorden„Dat nieuwe, frissche,
jonge leven".
Alsnu komt een zeer gedragen koor in
maat„Wat ongekende drukte;nu 't Paleis
verblijdt", gevolgd door een nieuw opge
wekt koor met fanfares van trompetten en
bazuinen: „Hoeheerlijk isthansallerwensch
vervuld, De beê van Koningin en land".
Daarna een breed nummer voor alle
orkesten, waarop het koor zingt: Heil, heil
de Koningin, die met Haar volk steeds
één zich weet", waarna, op een gedragen
melodie, aan H. M. de Koningin, Prins
Hendrik en H. M. de Koningin-Moeder de
zegenwenschen worden toegezongen. Het
nummer eindigt met de twee eerste cou
pletten van het „Prinselied" van 1650,
volgens de oorspronkelijke lezing, wat de
melodie beteft. Alleen de tekst is gewijzigd:
„Al Is 't Prinsesje nog zoo kléin".
De componist heeft na de aubade, aan
H. M. de Koningin een afschrift van zijn
toonzetting aangeboden, maar voor mogelijke
uitvoeringen in kleinen kring zal het werk
niet meer ter beschikking zijn.
De Aubade is uitstekend geslaagd. Door
prachtig weêr begunstigt, waren duizenden
in de Maliebaan, die smaakvol was gedra
peerd.
Even vóór 5 ure kwamen de eersten
der Vorstelijke Gasten in open rijtuigen
het Malieveld binnengereden; eenige
oogenblikken later kwam H. M. de Koningin-
Moeder en eindelijk kwam over de Bosch-
brug het Koninklijk Echtpaar.
Groote beweging onder het volk,
daverende hoerah's en onmiddellijk werd
het „Wilhelmus" gehoord.
H. M. de Koningin, die er uitstekend
uitzag, droeg een toilet van ivoor-kleurige
Japansche zijde, met ronden hoed, gegar
neerd met bloemen. De Prins was in gene
raal s-tenue.
Nadat H. H. M. M. uitgestegen waren,
hield de burgemeester der residentie eene
toespraak, waarin hij de Burgerij vertegen
woordigde bij de aanbieding van dit
Huldeblijk.
H. M. dankte hartefijk en verklaarde
zeer getroffen te zijn door de zeer hartelijke
blijken van innige belangstelling, die Zij
in de laatste weken had mogen ondervinden.
Ook de Prins, de Koningin-Moeder en
de andere Vorstelijke personen deden van
hunne ingenomenheid met het zoo goed
geslaagde feest blijken.
Het feest werd besloten met een Vuur
werk op het Malieveld, dat prachtig slaagde
en tot laat in den nacht duizenden en
duizenden op de been hield.
Door H. M. de Koningin is aan het
gezin van den landbouwer M. R. te
Den Haag, wiens vrouw 30 April het
leven schonk aan twee jongens (beide
kinderen zijn eenige dagen later overleden)
en die werden genoemd Wilhelmus en
Hendrik, f 20 gezonden.
Er wordt aan herinnerd, dat bij
gelegenheid van de doopplechtigheid van
de Dochter van Willemijntje en Prins
Willem V, de Ouders van onzen eersten
Koning, in de Groote Kerk te 's-Qraven-
hage den lOden December 1770, de
diaconie collecteerde een som van f 4352,10.
Dinteloord, 8 Juni. Bij de gisteren
gehouden paardenmarkt werden pl.m
500 paarden aangevoerd, een getal, dat,
in vergelijking met vorige jaren, bepaald
hoog mag genoemd worden. Ofschoon er
zeer veel kooplieden ter markt waren, is
er weinig verkocht, als gevolg van de
hooge prijzen, welke, ouder gewoonte,
door de eigenaars werden gevraagd.
De mallemolen, welke jaarlijks bij deze
gelegenheid niet ontbreekt, was voor
dezen keer ook weer present, en lokte
van den vroegen morgen tot laat in den
nacht vele toeristen en kijkers, en hield
alzoo de kleintjes verre van het paarden
getrappel.
Nieuwerkerk. Maandagavond trad in
de zaal van de „Meebaal" vanwege de
liberale partij op als spreker de heer
D. Hans van Rotterdam. De opkomst was
niet talrijk; zoover wij konden nagaan, was
van de anti-revolutionnaire partij niemand
aanwezig.
Spreker begon met te herinneren aan
de feesten, die dezer dagen In ons land
allerwege zijn gevierd bij de geboorte der
Prinses met een eensgezindheid, een terzijde
stellen van wat verdeelt en scheldt. Die
eenheid ook op politiek gebied, daarvoor
is het waar de vrijzinnigen voor opkomen.
De rechterzijde tracht die eenheid te
verscheuren; de politiek van dr. Kuyper
was er op uit om de zonen van ons
vaderland te verdeelen. Hij plaatste het
geloof in den politieken strijd, en men
sleurde bij den vorigen stembusstrijd den
godsdienst tot in de herbergzalen op
kiesvergaderisgen, om dienst te doen als
verkiezingsreclame. Dat de strijd nu zooveel
minder van dit onzedelijk gedoe te zien
geeft, is o. a. toe te schrijven aan het
gematigd optreden van het liberale ministerie
De Meester; ook daaraan, dat het hoogste
lichaam in onze kerk de predikanten uit
den strijd heeft gehouden, en het lidmaat
schap voor de Tweede Kamer niet ver-
eenigbaar heeft verklaard met hetpredikambt.
De liberalen willen vrijheid op gods
dienstig gebied voor allen; zij eerbiedigen
ieders geloof; zij stellen zich daarom niet
vijandig tegenover den godsdienst, zooals
van rechts altijd beweerd wordt. Spreker
tart leder om te bewijzen, dat van af
1848 door eenig ministerie één wet is
gemaakt, één maatregel genomen, die
vijandig was tegenover den godsdienst.
Wat de liberalen wel bestrijden, dat is
het misbruiken van den godsdienst als
politieke reclame; zij willen niet het gezag
van de kerk boven dat van den staat,
maar dat de godsdienst zich daarnaast
vrijelijk ontwlkkele. Bij dr. Kuyper, bij de
mannen van rechts, zien wij juist het
tegenovergestelde. Er zijn op grond der
Christelijke overtuiging, die voorzat in het
ministerie Kuyper, goede wetten tot stand
gekomen; op grond van denzelfden bijbel
bestrijden mannen als Kuyper en dr. Fabius
elkander, en komen ze tot geheel tegen
gestelde meeningen, o. a. waar het betreft
de verplichte ouderdomsverzekering; ook
waar het geldt de invoering der doodstraf,
den nachtarbeid voor bakkers, bestreden
de hoofdmannen elkaar op gronden aan
den bijbel ontleend.
Ook met het oog op ons welbegrepen
staatsbelang is een liberale meerderheid
in de Kamer gewenscht. En nu toont
spreker aan, dat de liberalen reeds vele
sociale wetten, d. z. de wetten in het
belang van de arbeiders, van het volk,
tot stand hebben gebracht, vooral onder
het ministerie Goeman Borgesius, en die,
welke nog op hun program staan, o. a.
ouderdomsverzekering zonder verplichte
premiebetaling, zuilen tot stand brengen,
ais ze met een voldoende meerderheid In
de Kamer komen.
Onder het ministerie Kuyper is voor de
kleine luyden niets gedaan; wel Is en
wordt ook nu weer veel beloofd, maar óf
ter wille van de bondgenooten, óf omdat
het niet in hun kraam te pas komt,
worden sociale wetten niet ingediend of
zóó verwaterd, dat ze ongenietbaar zijn.
Spreker stond uitvoerig stil bij deouderdoms-
verzekering, en wees er op, dat bij de
invoering van een tariefwet, die tot be
strijding der kosten noodig wordt geacht
door rechts, de meeste artikelen, die de
kleine man eiken dag noodig heeft,
noodzakelijk duurder moeten worden
terwijl van liberale zijde wordt aanbevolen
de noodige gelden uit de vermogens
belasting te halen.
Met een warme aanbeveling van mr.
Patijn, bij wien de tegencandidaat niet in
de schaduw kan staan, met wien hij niet
kan vergeleken worden, wat zijn capaciteiten
betreft; die een sieraad Is in ons
parlement, een vraagbaak op financieel
gebied, geacht door vriend en tegen
stander om zijn rechtvaardigheid, den man,
die in de vier jaren, dat hij zitting heeft,
niets heeft gedaan om het stellen van
een tegencandidaat te wettigen, veel om
aller achting en dankbaarheid te verdienen,
met een aanbeveling voor dien man
eindigde de spreker. Debat was er niet.
De heer Gelderman uit Zierikzee, die
spreker ook had ingeleid, sloot met een
woord van dank en van opwekking de
vergadering.
Ingezonden Stukken.
Zierikzee, 8 Juni 1909.
Mijnheer de RedacteurI
In De Klaroen, politiek sociaal tijdschrift, onder
redactie van Mr. Dr. A. R. v. d. Laar (Chrlst.-
Hlst.) van 27 Mei 1909, komt een artikel voor van
de hand van Dr. A. M. Brouwer, orthodox predi
kant te Meppei (vroeger te Haamstede), over
„Verdraagzaamheid". Op blz. 40 lezen wij: Er
moet geen stoffelijk voordeel, geen ambt of be
trekking verbonden zijn aan het behooren tot een
bepaalde Kerk, en op blz. 41Daar is zeker geen
grooter afbreuk aan het Christelijk geloof toe te
brengen, dan wanneer men Christenen met recht
kan verwijten, dat zQ in hun optreden, in hun
polemiek, in de voorstelling der feiten onoprecht
zijn. Dit laatste mag misschien een tijdelijk
succes verzekeren, maar zegen kan er nooit op
rusten.
Geachte Redactie! Deze wQze woorden moeten
in dc NieuwsbodeHet laatste citaat moeten
Christelijke candidaten voor de Tweede Kamer
maar eens in hun oor knoopen. Ook de Stern-
gids- en de Bruinisser Courant-redactie hebben wel
eens opfrisschlng noodig. Dat het hun wel bekome.
In hetzelfde tijdschrift komt een artikel voor
van de redactie over „Verzekeringsdwang". De
schrijver behandelt daarin den strijd tusschen Prof.
Fabius en Prof. Diepenhorst. De eerste is tegen
verzekeringsdwang en de laatste er vóór, beiden
op grond van de anti-revolutionaire beginselen I
Mr. v. d. Laar bovengenoemd noemt de premie,
die een loonarbeider met 8)9 gulden loon per
week en een groot gezin, moet afstaan, zij het
slechts een luttel bedrag, bloedgeldMaar de
verzekeringsdwang, zegt hij verder (blz. 34), zal
hem dat bloedgeld wel uit weten te persen. Hfl
moet gedwongen worden. HU was immers roeke
loos, ja roekeloos, waarin? Voor vrijwillige ver
zekering was hij toch werkelijk onmachtig.
Roekeloos, omdat hl] getrouwd is roekeloos,
omdat hij een groot gezin heeft? Zoo komt men
ongemerkt in de richting van het neo-malthusla-
nisme. Neen, vervolgt hij, tegen zulk een dwang
verzekering, die ook uit lage loonen het laatste
geld nog uit te persen weet, komt heel ons ge
moed op.
Dat nooit I
Zoo ziet men, dat men èn van antl-revoiutlon-
naire èn van christelljk-hlstorische zijde hierover
het volstrekt nog niet eens is en het ook nooit
eens zal worden.
Daarom raden wij de kiezers aan, stemt 11
Juni a.s. op Mr. PATIJN, deze is vóór staats-
pensionneering zonder premiebetaling.
De V. P. C. te Zierikzee.
Noordwelle, 7 Juni 1909.
Mijnheer de Redacteur I
Beleefd verzoek ik voor onderstaande
een plaatsje in uw blad.
In het bericht uit Ellemeet, voorkomende
in uw blad van 3 Juni j.l., komen eenige
onjuistheden voor. Daar staat n.l. dat de
landbouwer M. de Mey den 2den Pinkster
dag een rijtoertje naar Schuddebeurs had
gemaakt. Dit Is onjuist, daar hij slechts
over Eikerzee en Scharendljke heeft ge-
eden.
Voorts is het paard niet geschrokken,
maar begon plotseling hevig met den kop
te schudden, maakte eenige groote sprongen
en viel dadelijk dood in den vijver, wel
licht door een toeval of iets anders ge
troffen.
U, mijnheer de Redacteur, dankzeggend
voor de verleende plaatsruimte,
UEds. Dw. Dienaar,
J-
Brouwershaven, 7 Juni 1909.
Mijnheer de Redacteur/
Door een onjuiste voorstelling van socialistische
zijde wij nemen gaarne aan, dat de zaak niet
opzettelijk onjuist Is voorgesteld is het praatje
ln de wereld gekomen, dat de heer Vegtel te
Brouwershaven getracht zou hebben, den heer
Wlbaut over te halen om met hem tegen den
heer Patijn samen te werken.
Op de vergadering, uitgeschreven door de anti-
revolutlonnalre Klesvereentging te Zonnemaire,
waren wij er getuige van, dat u den heer Vegtel
naar een en ander vroeg, en dat de heer Vegtel
beweerde, dat aan de zaak een volstrekte onjuiste
voorstelling was gegeven.
Volgens zijn antwoord aan u, zou de heer
Vegtel den heer Wlbaut hebben medegedeeld,
dat hij van plan was, des Donderdags te Zierikzee
tegenover den heer Patijn te gaan debatteeren,
