Eerste Blad.
Eenheid van actie.
DAALDERS
CACAO;
NIEUWSTIJDINGEN.
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT. 65»te JAARGANG. - No. 8769.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen ft _l II AA 1 ft ft ft
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is II IInIIIiII IS IVI PI I H I I H
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in I II V U U U II ITIUI I w W w»
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10 Uit||0V8P»HoofdP0d0Ct01IP! A. FRANKEL.
per jaar bij vooruitbetaling. Redacteur: J. WAALE.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Oipoctoup: A. J. DE LOOZE, Hoek Sdiuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Gevonden op den openbaren weg:
Een sleutel.
kinder-armband.
zilveren vingerring.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
OpsninpnMptDMjaileii.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Zierikzee brengen ter kennis van be
langhebbenden, dat in de aanstaande week van
wege de gemeente eene
Algemoono Opneming
zal worden gehouden van de WEGEN en VOET
PADEN met de KUNSTWERKEN.
Zierikzee, den 10 Mei 1909.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. C. MOOLENBURGH, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
XXX.
Dubbel te betreuren valt het daarom,
dat de beide staatkundige partijen, die te
zamen het overgroote deel der linkerzijde
vormen en die overigens zich omtrent de
meeste vragen van actueele politiek ge
makkelijk kunnen verstaanjuist ten
aanzien van deze hoogst belangrijke
aangelegenheid voorshands niet hetzelfde
standpunt innemen. De Liberale Unie
heeft in haar verkiezingsprogram verklaard
te wenschen een sociale hervorming om
tegemoet te komen in de nooden van die
medeburgers, wien het niet gelukt is, als
zij oud geworden zijn, te voorzien in eigen
levensonderhoud en dit doel bij voorkeur
langs den weg van Staatspensionneering
te willen bereiken. De vrijzinnig-demo
cratische partij sprak zich, zoo ik mij niet
bedrieg, nog niet uit; doch enkele harer
voormannen, met name mr. Treub, bestreed
het denkbeeld der Staatspensionneering
zonder premie en blijft alléén in het
verzekeringstelsel met premiën en een
Staatsbijdrage heil zien. De polemiek
naar aanleiding van dit verschil in meening
gevoerd, moge zakelijk haar zeer nuttige
zijde hebben, onmiddellijk vóór het begin
van den verkiezingsstrijd kan zij toch niet
anders dan verwarring stichten in het
linksche kamp. Het zou dus wel wat
waard zijn, indien alsnog beide fractiën
het konden eens worden, althans over den
voorshands te volgen weg.
Dit schijnt mij inderdaad niet onmogelijk;
zelfs vraag ik mij af, of het verschil van
inzicht inderdaad wel zóó groot is, als
men aanvankelijk geneigd zou zijn te meenen.
In zijn breed gedacht en van hooge
opvatting getuigend artikel in de Vragen
des Tijds van Maart, roert dr. Bos mede
het punt in quaestie aan. Begrijp ik den
schrijver goed, dan acht hij in beginsel
de meest juiste regelingdat ingevoerd
wordt een invaliditeitsverzekering voor
loontrekkenden, welke tevens omvat de
invaliditeit ten gevolge van ouderdom, en
bekostigd wordt door premiën van werk
gevers en werklieden met een ruime
Staatsbijdrage als erkenning van het groote
algemeen belang, dat bij deze voorziening
is betrokken. Na dit te hebben uiteengezet
gaat hij intusschen aldus voort:
„Werd nu daaraan toegevoegd een
„Staatsondersteuning van oude behoeftigen,
„dan zouden ook niet loontrekkenden
„daarvan profiteeren, maar zullen verder
„de invaliditeitspensioenen gaandeweg deze
„ondersteuning voor een goed deel over-
„bodlg maken. Daardoor zou een dergelijke
„armenzorg, want niets anders is b.v. het
„Deensche of Engelsche stelsel, den over-
„gang hebben gevormd tot een tijdperk,
„waarin de belanghebbenden uit eigen
„kracht zich in de sociale verzekeringen
„hebben gewapend tegen de gevallen,
„waarin het inkomen zonder aanwijsbare
„schuld daalt beneden een minimum-peil,
„dat door den stand onzer beschaving
MEN MOGE U NAMAAK
OPDRINCEN,
HOUDT VAST AAN
BLOOKER'S
CE WEET DAT DIE
UITSTEKEND IS.
„wordt geëischt. Op deze wijze zou zeker
„zijn verkregen, dat in een afzienbaar
„tijdvak de oude behoeftigen beter worden
„geholpen dan thans, zoodra men het
„eerst eens is over het totale bedrag der
„Staatsbijdrage en de wijze, waarop dit
„gevonden moet worden".
Mr. Treub zijnerzijds schrijft naar aan
leiding daarvan in Land en Volk het
volgende
„Er is niets tegen, het verdient zelfs
„aanbeveling, dat de Staat, na uitgemaakt
„te hebben, wat hij aan dit onderdeel der
„sociale verzekering (d. i. ouderdomszorg)
„ten koste leggen wil en kan zonder
„de andere onderdeelen in het gedrang te
„brengendit bedrag zoolang de
„ouderdoms-v erzekering nog geen
„vruchten afwerpt besteedt, ter leniging
„van den nood der arme ouden, die
„daaraan het meest behoefte hebben".
Waar de beide Vrijzinnig-Democratische
schrijvers zich op deze wijze uitlieten,
kan ik niet inzien, dat zij zich tegen het
verkiezingsprogram der Liberale Unie be
hoeven te keeren. Dit vindt veeleer steun
bij hen. Immers uit de aangehaalde
zinsneden volgt ondubbelzinnig, dat ook
naar hun meening onverwijlde invoering
van Staatspensionneering voor oude be
hoeftigen wenschelijk Is. Wel Is waar
blijft in zooverre verschil in beginsel
bestaan, dat volgens hen dat Staatspensioen
later allengs zal inkrimpen, aangezien de
invaliditeitsrente gaandeweg deze onder
steuning grootendeels overbodig zal maken,
terwijl in het program der Liberale Unie
aan het Staatspensioen een blijvende
plaats wordt ingeruimd; maar deze
quaestie valt niet te beslissen bij de
Staatspensionneering, doch bij de invalidi
teitsverzekering. Als deze laatste aan de
orde komt maar ook niet eerder
zal men voor de vraag staan, of de
invaliditeitsrente bij het 70e jaar zal op
houden om door het ouderdomspensioen
te worden vervangen, dan wel of het
beter is, die rente ook na het 70e jaar te
doen doorloopenin welk geval het
ouderdomspensioen voor den aldus reeds
geholpene achterwege kan blijven. Aan
vankelijk gevoel ik uit een practisch
oogpunt meer voor het eerste stelsel,
waardoor de premiën voor de invaliditeits
verzekering veel gemakkelijker te betalen
zullen zijn, doch dit punt kan voorshands
geheel blijven rusten; voor een eventueele
wet tot toekenning van Staatspensioen aan
ouden van dagen doet het niets hoege
naamd af.
De heer Treub wil de ultkeering aan oude
behoeftigen geheel als een onderdeel der armen
zorg beschouwd zien en daarvoor de armbesturen
en de diaconieën in den arm nemen. Dit denk
beeld lacht mij niet toe. Toegegeven kan worden,
dat de bemoeiing van den Staat met het lot der
ouden van dagen van hetzelfde beginsel uitgaat
ais de openbare armenzorg, maar daarom behoeft
men van het ouderdomspensioen nog geen
bedeeling te maken. Zooveel mogeltfk moet bij
het volk het besef levendig gehouden worden,
dat het ieders plicht is te trachten zonder de
hulp van de armenzorgorganen door het leven te
komen. Dat besef gaat verloren, wanneer men
tot bedeeiing maakt hutp, waarvoor niemand zich
behoeft te'schamen. Om die reden verdient het
b.v. geen aanbeveling bij algemeene werkloosheid
den steun, dien men wil verleenen, door instel
lingen van weldadigheid te doen uitreiken, maar
is het beter commlsslën ad hoe in het leven te
roepen. In dienzelfden gedachtengang moetm.i.
ook de ouderdomspensionneering niet tot armen
zorg gestempeld worden, maar als een afzonder
lijke Rijksdienst worden georganiseerd. Mr. Treub
zal wel tot deze concessie aan een bij de voor
standers van Staatspensionneering gangbare
opvatting te bewegen zijn. Het is welhaast
ondenkbaar, dat een poging om tot overeenstemming
te komen op deze klip zou schipbreuk lijden.
Mocht een en ander juist zijn, dan
schijnt het mij niet twijfelachtig, dat de
eenheid van actie zou kunnen worden
hersteld en dat de Vrijzinnig-Democraten,
met behoud van hun standpunt, op dit
oogenblik aan het streven der Liberale
Unie om tot Staatspensionneering te komen,
sleun zouden kunnen verleenen. Gezamen
lijk zouden beid.- partijen dan kunnen
ijveren voor een voorziening door middel
van pensionneering in de nooden van den
ouden dag, terwijl tot nader zou verschoven
blijven de vraag, of het pensioen op den
duur al of niet door invaliditeitsrente zal
zijn te vervangen.
Wil men tot daden komen, dan is deze
weg welhaast de eenig practisch mogelijke.
Ook dr. Bos is er van overtuigd, dat bij
afwerking der plannen van de Regeering
de oude behoeftigen in het aller
gunstigste geval nog 6 a 7 jaren
geduld zullen moeten oefenen, voordat zij
in het genot van eenige rente zullen
treden. En hoeveel kan er gebeuren,
waardoor deze termijn nog zeer aanmerke
lijk wordt verlengd Na de lange
lijdensgeschiedenis, die deze zaak heeft
doorloopen, kan daarmede toch niemand
vrede hebben. Niet vlugger zou het gaan,
indien de Regeeringsplannen werden ter
zijde gesteld en in de plaats daarvan
onverwijld een ziekteverzekering, gecom
bineerd met een invaliditeitsverzekering
werd ter hand genomen. De ziektewet
kan niet losgemaakt worden van een
wijziging der Ongevallenwet en van een
geheel nieuw te ontwerpen gedecentrali
seerde organisatie van het Rijksverzeke
ringswezen. Reeds om die reden zou
deze oplossing veel voeten in de aarde
hebben, zelfs al wist men precies hoe men
zich elk dier regelingen voorstelde. Dit
is echter allerminst het geval. Niet alleen
heerscht nog volstrekt geen communis
opinio omtrent'de richting, waarin de
wijziging der Ongevallenwet zal moeten
geschieden, maar men Is nog niet zoover,
dat een keuze tusschen enkele scherp
omlijnde denkbeelden kar worden gedaan;
de ziekteverzekering is een uiterst lastig
stuk werk, omdat daarbij zal zijn rekening
te houden met het vele, dat op dit gebied
door het particulier initiatief is tot stand
gebracht, en om de bovengenoemde reden
vrees ik, dat de invaliditeitsverzekering
een puzzle iswaar de wetgever
voorshands niet uit komt.
Daartegenover staat de ouderdomspen
sionneering als een uit een oogpunt van
wetgevingstechniek en organisatie b e-
t r e k k e I ij k veel eenvoudiger materie.
Zoo men dezen maatregel ernstig wil, kan
hij in enkele jaren worden tot stand ge
bracht.
Ware het daarom inderdaad niet het
beste, op dit oogenblik alle krachten
daarop samen te trekken, ongepraejudiceerd
latend de vraag, of het Staatspensioen
slechts voor een overgangstijdperk zal
dienst doen dan wel een blijvend karakter
zal dragen?
Zouden Unie-Liberalen en Vrijzinnig-
Democraten niet op dien voet kunnen
samengaan, en ligt in dr. Bos' denkbeeld
niet de brug, die de beide partijen tot
elkander kan voeren? Ik zie niet in,
waarom men hierop niet bevestigend zou
antwoorden.
Den Haag, 26 April 1909.
Mr. R. J. H. PATIJN.
Wordt vervolgd).
Met toestemming van den schrijver uit
HeI Vaderland overgenomen.
■EDERLAMD.
Harderwijk, 7 Mei. Eindelijk heeft dan
al wat militair is, en daartoe behoorde het
Koloniaal Werfbureau met geheel zijn aan
kleve, Harderwijk verlaten. Het Koloniaal
Werfdepot, op 1 Mei 1907 veranderd en
ingekrompen tot Werfbureau, behoort thans
tof de gescniedenis van Harderwijk. Sedert
het jaar 1843 was het hier gevestigd en
vóór dien tijd hier bekend onder den
naam van Algemeen Depót der Landmacht
No. 33.
Harderwijk lijdt hiermede een niet ge
ring geldelijk verlies, dat, zooals men
hoopt, eenigermate vergoed zal worden
door het hier te plaatsen Nederlandsch
garnizoen. Om het nadeel aan te toonen,
dat Harderwijk lijdt door het heengaan van
het Werfbureau, moge hier volgen een
globale berekening van hetgeen in den
loop van één jaar, van b.v. 1 Mei 1907
tot 1 Mei 1908, te Harderwijk door het
Werfbureau is in omloop gebracht:
Er waren aanwezig 7 gehuwde officieren,
die aan tractement ontvingen f 18,000;
aan soldij werd uitbetaald f 100 per dag,
makende per jaar f 36,500, waarvan men
mag rekenen dat ongeveer J hier werd
verteerd of f 27,000; aan handgeld werd
in dat tijdvak uitbetaald ongeveer f 175,000,
waarvan minstens j hier werd verteerd of
f 45,000; aan brood werd uitgegeven
f 2400; aan huishuur voor militairen be
neden den rang van officier f 1400; aan
aanmaak voor kleeding werd uitbetaald
f 6000aan aanmaak voor schoenen werd
uitbetaald f 3500; aan onderhoud van
militaire gebouwen f 3500.
Dit te zamen bedraagt ruim één ton
gouds, dat Harderwijk thans mist, waarbij
nog gevoegd moeten worden een groot
bedrag aan levensmiddelen enz., dat het
militaire hospitaal verbruikt en de soldijen,
die daar worden uitbetaald. De gemeente
kas zal er evenzeer onder lijden door
plaatselijke belasting, gasverbruik enz.
Leiden, 8 Mei. Toen een bruidspaar
zich naar het Raadhuis zou begeven,
weigerde de moeder der bruid op het
laatste oogenblik hare toestemming. Alle
mogelijke moeite werd gedaan haar te
overreden, doch het hielp niet, zoodat de
rijtuigen, die reeds voorgekomen waren,
onverrichterzake weer konden terugkeeren.
Dinteloord, 8 Mei, Er is nu bepaald,
dat de geboorte der Prinses alhier op
Vrijdag 28 dezer feestelijk gevierd zal
worden. Het programma, dat bij gelegen
heid van het zilveren feest van wijlen
Z. M. Willem Ill's Koningschap in 1874
ten uitvoer is gehracht, zal andermaal als
leiddraad dienen.
Daartoe zfln twee regelingscomité's be
noemd, waarvan het ééne de leiding bij de
versiering der gemeente op zich genomen
heeft en bestaat uit de dames: A. van Aarsen,
W. Bierens, E. Bom, Cath. Clarijs, M. de
Frel, T. Knook, N. Linders, J. Pitjouw,
J. de Rijk, N. Vogelaar Ld., M. Vlamings,
M. Verstraate en Ant. de Visser; terwijl
het andere de hoofdleiding voor de verdere
voorbereidende maatregelen in handen heeft
en bestaat uit de heeren: C. Molendijk,
J. Bom Mz., C. van Turenhout, A. Vroon Hz.
en A. Herselman.
Overeenkomstig het plan zal één onzer
ingezetenen als Koning fungeeren, waartoe
is uitgenoodigd de heer J. Hartman.
Intusschen is men druk bezig met het
inzamelen van gelden, welke toch zeker
voor het beoogde doel onmisbaar zijn.
Zierikzee, 10 Mei. De burgemeester
dezer gemeente heeft namens de burgerij
Hare Majesteit onze geëerbiedigde Koningin
en zijn Koninklijke Hoogheid, Prins Hendrik
der Nederlanden, geluk gewenscht met de
geboorte van een Prinses.
De Jantjes van het oorlogsschip
„Heemskerk", dat in de nabijheid van
onze gemeente lag, hebben Zaterdag en
Zondag alhier gepassagierd, wat natuurlijk
een ongewone drukte in ons anders stil
stadje gaf. De officieren van genoemd
oorlogsschip waren Zaterdagavond de
gasten der sociëteit „De Vereeniging", die
deze beleefdheid revengeerden door de
leden van genoemde sociëteit met hunne
dames tot een bezoek aan het oorlogs
schip op den daaropvolgenden Zondag te
nooden, waarvan de meesten gaarne ge
bruik maakten.
Op 16 dezer zal kapt. A. Verdoorn
den dag herdenken, waarop hij vóór 25
jaar werd aangesteld als kapitein op de
„Zeeuwsche Spoorboot", dienst Zierikzee—
Middelburg v. v.
Wij achten het onnoodig in herinnering
te brengen, hoe kapt. Verdoorn in die
kwarteeuw steeds getoond heeft een gezag
voerder te zijn, die zijn plicht kent en
aan zeemanschap tevens voorzichtigheid
paart, zoodat menigmaal, vooral in het
najaar en in den winter, men met belang
stelling de „Spoorboot" onze haven zag
naderen.
Moge het den wakkeren zeeman gegeven
worden, nog vele jaren zijn taak te ver
vullen. Wij zijn er van overtuigd, dat
hij op zijn gedenkdag vele blijken van
belangstelling zal ondervinden.
Den 1 Mei was het 30 jaar geleden
dat opziener Van der Slikke benoemd is
bij de Visscherij-Politle op de Schelde en
Zeeuwsche Stroomen.
De Commissaris der Koningin in
Zeeland, in aanmerking nemende, dat de
stemming en herstemming voor leden van
de Tweede Kamer zullen plaats hebben
op 11 en 23 Juni en er gten voldoende
zekerheid bestaat dat alle bussen uit de
districten Oostburg, Hontenisse en Zierikzee
op tijd kunnen worden overgebracht, heeft
bepaald, dat de zittingen der hoofdbureau's
zuilen gehouden worden in Oostburg op
12 en 24 Juni, 's middags 12 uur, en In
Zierikzee en Hontenisse op 14 en 24 juni,
des voormiddags 9 uur.
Voor een feestviering te Zaamslag,
een gemeente van slechts ruim 3000 zielen,
is niet minder dan f 1100 ingekomen.
Het kath. Hulsterblad geeft onder het
opschrift „Geen goede bondgenooten" ook
de cijfers, die de anti-revolutionnairen in
het Staten-district bij de laatste verkiezingen
hebben behaald, en vergelijkt daarmede
het stemmencijfer dat Dinsdag de heer mr.
Stleger (kath.) heeft behaald.
Het kath. orgaan voegt er aan toe, dat
deze cijfers genoeg zeggen.
Brouwershaven. De heer J. Pannekoek
Jr. alhier, vroeger opzichter aan het tech
nisch Bureau Zeeland te Zierikzee, Is be
noemd tot adjunct-opzichter bij den Rijks
Waterstaat voor de werken aan den IJsel,
standplaats Zutphen, onder directie van
ingenieur Jhr. Van Panhuys.
Duivendijke, 7 Mei. Door de goede
zorgen van 't gemeentebestuur werden
heden de schoolkinderen mild onthaald en
aan de bedeelden ook een feestgave uit
gereikt.
Voor de feestviering in deze gemeente
is ongeveer f 190 bijeengebracht.
Ellemeet. Ter herinnering aan de heu
gelijke gebeurtenis in ons Koninklijk Huis
werd Vrijdag in deze gemeente feest gevierd.
Van alle openbare en particuliere gebouwen
wapperde de Nederlandsche driekleur,
welker banen zich door den krachtigen
wind breed ontplooiden. Om negen ure
begon het schoolfeest. Opgewekt en
vroolijk weerklonken de vaderlandsche
liederen door het zeer net versierde school
gebouw, dat zich ook, voor zoover dit
mogelijk was, gevuld had met een belang
stellend feestvierend publiek, den burge
meester C. J. J. Fokker aan het hoofcL
De tractatie bestond in het uitreiken
van melk, krentenbroodjes, beschuit met
oranjemuisjes en sinaasappelen.
Na afloop van het kinderfeest werd bij
monde van den heer burgemeester, die
eerstens in gloedvolle, welgekozen woorden
den heugelijken dag van de geboorte van
het Prinsesje in herinnering bracht en de
vreugde schetste, die daarover en overal
In den lande heerschte, aan het muziek
gezelschap een fraai groen fluweelen
vaandel met afhangende gouden tressen
uitgereikt. Spreker feliciteerde het gezel
schap hartelijk met het kostbare geschenk,
den wensch uitende, dat ieder lid bij
voortduring trouw aan het vaandel zal
blijven en dat het gezelschap onder deze
banier moge groeien en bloeien. Met een
driewerf „hoera" voor den milden gever
besloot spreker zijn kernachtige speech.
De president van de muziekvereenlging
dankte den burgemeester voor het gespro
kene en zijne hartelijke wenschen.
Om 11 ure werd de optocht samen
gesteld, die met een groot aantal paarden,
rijtuigen en de muziek er bij door de ge
meente een ommegang deed.
's Namiddags werden volksspelen ge
houden, bestaande uit een rlngrijderij op
fietsen en een op kruiwagens. Verscheidene
deelnemers konden met een triomfantelijk
gezicht en een gewonnen prijs In gelukkige
en vroolijke stemming huiswaarts keeren.
's Avonds 7j uur liet de muziek zich
opnieuw hooren en deed een tournée door
de A la giorno verlichte kom der gemeente.
Nog gerulmen tijd bleven de feestvierende
gemeentenaren in zeer vroolijke opge
wekte stemming gezellig bijeen.
Op initiatief van één der leden van den
gemeenteraad werd voormiddags aan H. M.
de Koningin en Z. H. den Prinsgemaal
een telegram van gelukwensch verzonden,
's Avonds kwart vóór zes ontving de feest
vierende gemeente van Z. H. Prins Hendrik
een telegram, behelzende Hun hartelljken
dank voor de betoonde belangstelling.