ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 8 Mei 1909.
Derde Blad.
(Za ieriltzeesche
C o u r a n t).
Hel beelkondlg Inslilnot Ie Jnmel bij Charleroi.
NIEUWS1JJDIN6EN.
Gezondheidscommissie Ie Zierikzee.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAAR6AN6. No. 8768.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. I. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopertd eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Een tournee, die wij dezer dagen in
België maakten, bracht ons ook in het
eenvoudige, vriendelijke dorpje Jumet.
Reeds meermalen hadden wij de voor
treffelijke inrichting hooren roemen van
het daar gevestigde heelkundige instituut,
waarvan de zeer bekwame doctor Dogniaux
de diricteur-elgenaar is, en dat bestuurd
wordt door de zusters van Barmhartigheid.
Overtuigd van de welwillendheid en de
gastvrijheid van de bewoners van het
schoone België, namen wij de vrijheid
eens te trachten de bekende inrichting van
den heer Dogniaux nader te leeren kennen.
Het is hier de plaats te erkennen, dat wij
door één der zusters onmiddellijk met de
meeste hoffelijkheid werden ontvangen en
bij den Directeur werden aangediend, die
ons verzoek onmiddellijk met de meeste
welwillendheid Inwilligde.
Aan één der andere zusters werd opge
dragen ons eens in deze inrichting rond te
leiden en wij overdrijven niet, wanneer wij
beweren, dat alles wat wij hier zagen ons
den indruk heeft gegeven, dat wij hier te
doen hebben met een instelling die behoort
tot de eerste in Europa en beantwoordt
aan het meest mogelijke comfort.
Het fraaie, breede en hooge gebouw,
mede een bewijs van fraaie bouwkunst en
goeden smaak van den bekwamen eigenaar,
is omgeven door een fraai park van circa
2 H.A., geheel ommuurd en hoog gelegen
en heeft men van uit de verschillende
kamers der patiënten een liefelijk panorama
op een werkzame en aangename streek,
waarover het mooie land van België in
zoo ruime mate beschikt, terwijl eveneens
een zeer fraaie solarium (wintertuin) aan
het instituut is verbonden ten dienste der
zieken.
De meest volmaakte zindelijkheid heerscht
in ieder lokaal van deze inrichting, waarvan
een gedeelte uitsluitend voor vrouwelijke
patiënten is afgezonderd, terwijl alles wat
ons getoond werd, beantwoordt aan de
meest strenge eischen, die aan het modern
comfort gesteld kunnen worden.
Alles wat wij zagen tot in de kleinste
bizonderheden, heeft ons overtuigd, dat
door den stichter van zijn instituut vooraf
een zeer ernstige studie is gemaakt, want
alles is tot in de kleinste bizonderheden
uitnemend verzorgd en gaarne nemen wij
aan, dat volgens het advies van bevoegde
autoriteiten, de kliniek van Dr. Dogniaux,
in haar soort inderdaad een model-inrich
ting is.
Elke zieke zal erkennen, dat alles wordt
aangewend om het verblijf hier zoo aan
genaam mogelijk te maken, waartoe zeer
zeker de liefelijke behandeling der zusters
het hare toe bijdraagt en waarvoor het
ons past hier nogmaals een woord van dank
te uiten.
Het voedsel voor de zieken maakt een
onderwerp van voortdurende studie van
den heer Dogniaux uit, zoodat ook in dit
opzicht getracht wordt, iedereen te bevre
digen.
Na de zusters bedankt te hebben voor
bare welwillende inlichtingen, werden wij
nog enkele oogenblikken in het kabinet
van Doctor Dogniaux genoodigd, waarbij
hij ons mededeelde, dat zijne inrichting in
hoofdzaak hare vermaardheid heeft te
danken aan de behandeling der volgende
ziekten
Breuken, Aderbreuk, Waterbreuk.
Mismaaktheid der ledematen: Horrel
voeten, Genu-Valgum, enz.
Vrouwenziekten: Breuken, Afwijkingen,
Gezwellen, enz.
En als bewijs van den goeden naam, die
Dr. Dogniaux als specialiteit dezer ziekten
heeft, is zeer zeker het feit van gewicht,
dat in het jaar 1908 door hem niet minder
dan 1143 operatiën zijn verricht, een cijfer
wat wellicht door geen ander nog werd
bereikt en wat dan ook zeer zeker een
chirurgisch record kan worden genoemd.
Waar ook in ons land zeer zeker velen
zijn, die aan één der bovenbedoelde ziek
ten lijdende zijn en waarschijnlijk reeds
meermalen getracht hebben daarvoor ge
nezing te vinden, hebben wij gemeend
goed te doen door in dit artikel met
een enkel woord eens op de voortreffelijke
Inrichting van Dr Dogniaux te wijzen.
Zijne diepe en ernstige studie en de
hoffelijkheid, waarmee hij ons ontving,
geven hem het recht van ons te verwachten,
dat wij hem op deze wijze dankzeggen
en hem steunen in zijn streven, in het
belang der lijdende menschheid.
Jumet is zeer gemakkelijk en in korten
tijd te bereiken en ligt aan de lijn Brussel-
Charleroi. Per spoor gaat men tot Roux
en is het Instituut ongeveer In een kwartier
te bereiken door nauwkeurig den weg te
volgen, die aangegeven is op een kaartje,
wat de heer dogniaux gaarne bereid is
te zenden aan eiken belanghebbende, terwijl
hij bovendien gaarne te allen tijde verdere
gegevens zal verstrekken.
Amsterdam, Mei 1909.
ITALIË.
Als antwoord op het adres, dat hem
namens de katholieke Vrouwenvereenigln-
gen werd aangeboden, heeft de H. Vader
eene toespraak gehouden, waarin hij voor
namelijk handelde over de kwestie der
rechten van de vrouw.
Hij bedankte de leden der vereenigingen
voor de belofte, welke zij deden ieder naar
hunne krachten te werken voor de hernie-
wing der samenleving in Jezus Christus.
Hij wees vervolgens op het verhaal van
den Bijbel over de schepping der vrouw,
welke door God aan den man tot gezellin
is gegeven, en op de onderrichtingen van
den H. Paulus, die zegt, dat zij de onder-
hoorige van den man is.
Z. H. deed uitkomen, hoe verkeerd het
is de rechten en de maatschappelijke zen
ding der vrouw te willen gelijkstellen met
de rechten en de maatschappelijke zending
van den man.
Daaruit moet men echter niet afleiden,
voegde de Paus er bij, dat de vrouw de
dienares of de slavin van den man is;
zij is zijne levensgezellin, zijne wederhelft,
niet zijne dienares noch zijne slavin.
De taak, waarvoor zij geschapen zijn, is
verschillend, doch even grootsch en edel;
zij moeten samenwerken voor de samen
stelling van het gezin, voor de opvoeding
der kinderen. De man heeft voor plicht,
door zijn werk te voorzien in de noodige
middelen om het huisgezin te onderhouden
en op te voeden; aan de vrouw is de zorg
voor het huishouden en voornamelijk de
opvoeding van de kinderen toevertrouwd.
TURKIJE.
De sterren blonken Maandagmorgen nog
aan den hemel, toen een aantal vonnissen
van den krijgsraad voltrokken werden. Op
drie verschillende plaatsen van Constanti-
nopel, daar waar het openbare leven het
sterkst merkbaar is, waar ook de misdadige
aanslag van 13 April in scène werd gezet,
werden de executies voltrokken. Dicht
vóór de naar Galata voerende brug had
men drie stevige galgen opgericht, vóór
het parlementsgebouw vijf en vóór de
moskee van Sultan Bayazed eveneens vijf.
In tientallen van jaren waren geen dood
vonnissen voltrokken in de Turksche
hoofdstad. Nu dertien opeens. Vóór het
parlement hangt de moordenaar van den
afgevaardigde Emir Arslan, voorts een
majoor van het jagerbataljon, naast hem
zijn zoon en een sergeant Hamid, die op
13 April het bataljon aanvoerde, hetwelk
een aanval deed op het parlement. Het is
een uitgemaakte zaak, dat sergeant Hamid
vóór den staatsgreep herhaaldelijk lang
durig op audiëntie is geweest bij Abdoel
Hamid en dat hij den 14en van sergeant
tot brigade-generaal bevorderd is!
De andere gehangenen zijn onder
officieren zij dragen allen een drillen hemd
en een dito broek. Slechts twee of drie
ziet men den heftigen doodstrijd aan. Hun
gezichten zijn akelig vertrokken. Anderen
zijn nauwelijks veranderdalleen hun ver
glaasde oogen en de wind, die de lijken
zachtjes heen en weer laat schommelen,
maken een naargeestigen indruk. Ieder van
hen heeft op de borst een plakkaat met
't vonnis van den krijgsraad in groote
letters.
Zigeuners hebben de vonnissen vol
trokken. Bij eiken galg stond voorts een
beul met een brandenden fakkel. Een groote
gewapende macht was aanwezig. Het
publiek verdrong zich om de plakkaten op
de borsten van de gehangenen te lezen.
Tot afschrik zouden de gevonnisten tot
den middag blijven hangen om Dinsdag j.l.
voor andere veroordeelden plaats te maken.
Vóór Stamboel nog ontwaakte voerde men
een aantal gevangenen, wien een gelijk lot
wacht, in troepjes van zes, onder sterke
militaire bedekking, langs de gehangenen.
Morgen zouden zij er hangen!
BELGIË.
Zondag bewoog zich boven de stad
Namen een ballon van 1200 kubieke
Meters inhoud, bestuurd door den lucht
vaarder Cheude, waarin zich de heeren
Emmanuel de Gaissier, Walter en Georges
Braconnier en De Leivignan bevonden.
Het luchtschip bleef eenigen tijd boven
de "stad zweven om vervolgens op de vlakte
te Anevoie te landen.
Op dat moment beging één der opva
renden, de heer Emmanuel de Gaissier,
de onvergeeflijke domheid, uit het schuitje
te springen. De ballon schoot dientenge
volge plotseling omhoog. De inzittenden
spanden alle krachten in om den ballon
in zijn vaart te stuiten, door het ankertouw
aan te halen, met het gevolg, dat men
met een harden smak op den grond terecht
kwam. De graaf De Levignan brak beide
beenen.
Twee arbeiders waren te Charleroi
bezig met het leggen van een telefoon
verbinding. De één lei de hand op
de geleiding van den paal, waarin hij
geklommen was, en werd onmiddellijk door
den electrischen stroom getroffen. Zijn met
gezel, die hem te hulp kwam, werd
eveneens getroffen, zoodra hij den ander
aanraakte. Het duurde tien minuten eer
men den stroom kon afsluiten. Toen was
reeds één der arbeiders in zoo'n toestand,
dat hij weldra stierf, terwijl men ook voor
't leven van den ander vreest.
De Nationale Bank te Brussel was
Maandagmiddag om half 12 in rep en roer.
Één der bedienden, die een portefeuille
met 3000 fr. miste, riepDievenDadelijk
werden de deuren gesloten en, zeker dat
nu niemand meer ontsnappen kon, begon
men te zoeken.
De bediende in kwestie had op de
binnenplaats van het gebouw een persoon
ontmoet, die hem gezegd had dat hij waar
schijnlijk zijn portefeuille aan het bureau
raampje had laten liggen. Hij snelde terug,
maar vond niets. En toen herinnerde hij
zich den persoon, die hem had aangesproken,
ook aan het raampje gezien te hebben.
Hij maakte dit aan de politie bekend en
duidde hem aan. De vermoedelijke dief
had, door den bediende weer naar het
kantoor te zenden, eenvoudig een middel
beproefd om ongemerkt de poort uit te
raken, niet wetende dat alle deuren auto
matisch gesloten werden bij het gegeven
alarm. Daar het niet gelukte, had hij porte
feuille en inhoud in een hoek geworpen.
Toen werd hij gegrepen. Later hield men
nog een medeplichtige aan.
De eerste is een Rus, die sedert eenige
weken een gemeubileerde kamer op de
Anspachlaan bewoonde; de andere is een
Duitscher, die pas van Antwerpen was
aangekomen.
NEDERLAND.
Leeuwarden, 5 Mei. Gisteren en heden,
de laatste dagen waarop in dit jaar kievits
eieren mogen verhandeld worden, zijn nog
16000 stuks verkocht tegen den prijs van
14 tot 17 ets. per stuk. Ongeveer 12000
stuks zijn naar het buitenland verzonden.
Lemmer, 5 Mei. Gisteren is bij deze
gemeente uit zee opgehaald en hier aan
gebracht het lijk van de vrouw van schipper
Dinkla, wiens schip op de Zuiderzee
schipbreuk leed en waarbij alle opvarenden,
behalve de schipper, omkwamen. Op het
lijk werd in een rokzak f37.50 aan geld
gevonden.
's-Gravenhage, 6 Mei. Het officieel
bulletin, hedenmorgen op het Koninklijk
Paleis in Den Haag uitgegeven:
„Ook heden valt omtrent den gezond
heidstoestand van Hare Majesteit de
Koningin en van de Prinses niets dan
goeds te vermelden.
Prof. Dr. Kouwer.
Dr. Roessingh.
Rotterdam, 5 Mei. Vrouw M. E. v. B.
uit Nijmegen, kwam op bezoek in de Wijde
Broedersteeg en was zoo onvoorzichtig
zich in gezelschap aldaar te laten ont
vallen, „dat zij nog iets in haar kous had".
Dit was het sein voor de anderen om
braaf te tracteeren, zoodat vrouw B. onder
den invloed geraakte. Na ontnuchtering
kwam zij tot de ontdekking, dat zij haar
spaarduitje, ad f 25, vermiste, dat zij in
kaar kous had verstopt, vanwege de
veiligheid.
Dinteloord. Namens de tooneelvereeni-
ging „Aurora" waren vele ingezetenen
opgeroepen om op Woensdag, 5 dezer, te
verschijnen in het hótel van mej. wed.
P. M. Vlamings, om nadere besprekingen
te houden naar aanleiding van de geboorte
van Prinses Juliana. Onder veel belang
stelling werd de vergadering door den
president, den heer Molendijk, geopend.
Daarna kreeg de WelEd. heer J. Geluk,
die het voorzitterschap der feestcommissie
bereidwillig op zich genomen heeft, het
woord en wees er op, hoeveel reden er
thans in den lande was tot vreugde en
dankbaarheid en dat het ook op den weg
van Dinteloord's burgers lag in gepasten
vorm daaraan uiting te geven. Er werd,
met het oog op een goede organisatie,
besloten eerst in de week, voorafgaande
aan het Pinksterfeest, op een later te be
palen dag, een historischen optocht te
houden.
Volgens rooster zijn voor de ver
kiezing van leden voor den gemeenteraad
aan de beurt van aftreding de heeren:
L. Vogelaar Jz., 2e wethouder, C. Koopmans
en P. Vogelaar Sz.
Bergen-op-Zoom, 5 Mei. Heden had
alhier de plechtige opening plaats van het
Christelijk Krankzinnigengesticht.
Om één uur was men in het tijdelijk
kerkgebouw bijeen.
Onder applaus trad Minister Heemskerk
binnen met overige autoriteiten. Z.Exc.
nam plaats in het gereserveerde gedeelte.
Links van hem nam plaats de Commissaris
der Koningin in Zeeland. Rechts de heer
IJzerman, lid der Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland.
Voorts waren aanwezig het bestuur der
stichting „Vrederust", gedeputeerden uit
Zeeland en Zuid-Holland, afgevaardigden
en belangstellenden.
De plechtigheid werd geopend met het
zingen van Psalm 95, eerste vers, waarna
een gebed werd uitgesproken door ds.
Donner, den voorzitter der stichting. Z.Eerw.
hield een rede, waarin den Heer dank en
lof werd gebracht voor Zijn steun in de
totstandkoming der gebouwen. Spr. dankt
verder het bestuur voor zijn werkzaamheden
van voorbereiding, en wenscht de leden
der vereeniging geluk, en dankt voor den
financieelen steun voor het Christen-
krankenhuis, dankt den heer Knebel, wiens
werk de goedkeuring van ons en anderen
wegdraagtook den uitvoerders Panny
wordt hulde gebracht voor de eerlijkheid
en trouw aan den dag gelegd door de
opzichters en werklieden, die er aan ge
werkt hebben, vier jaren, om te komen
tot de voltooiing. Spr. schetst het doel der
stichting, n.l. verzorging van kranken van
geest, onder de schaduw van de banier
van Jezus Christus, en schetst de betere
wijze van de krankzinnigenverpleging. Hij
herinnerde aan 9 October 1884, den
stichtingsdatum der Vereeniging tot Christe
lijke verzorging van krankzinnigen te
Utrecht, en verklaarde de stichting geopend,
in den naam van den drie-eenigen God,
den Vader, Zoon en den H. Geest.
Daarna kwam de installatie van dr. Van
der Burgh. Spr. vertrouwt, dat hij al zijn
kracht van God ontvangen, zal aanwenden
tot heeling van de ongelukkigen, aan hem
toevertrouwd. Voorts sprak hij een bede
uit voor allen, die hier zullen arbeiden.
Hij dankt Zijn Excellentie voor diens
tegenwoordigheid, en voor de groote be
langstelling betoond. Hij dankt voor den
steun van de gewestelijke besturen in
Zeeland en Zuid-Holland, en spreekt den
wensch uit, dat de afgevaardigden, hier
aanwezig, getuigen zullen, dat voortdurende
steun noodig is en dat de toekomst de
verwachting niet zal beschamen. Hij dankt
het gemeentebestuur van Bergen-op-Zoom
voor de medewerking en is erkentelijk voor
de gastvrijheid ondervonden. Dankt den
inspecteur van het krankzinnigenwezen
voor diens adviezen en medewerking. Het
heeft hem de overtuiging geschonken, dat
het gesticht zijn sympathie genoot, zijn
tegenwoordigheid bewijst, dat men op zijn
steun zal mogen rekenen.
Spr. besloot met een beroep op aller steun.
Dr. Van der Burgh dankte voor het ver
trouwen, in hem gesteld, en dankt ieder,
die met hem den arbeid heeft voorbereid.
Hij beveelt zich aan in de vriendschap
van het bestuur. Hét moeilijk werk vraagt
veel steun van het bestuur.
Ook van den inspecteur van het genees
kundig staatstoezicht hoopt spr. steun te
mogen ontvangen. Hij doet ten slotte een
beroep op samenwerking van het pesoneel.
Minister Heemskerk werd met applaus
begroet.
Men heeft mij dank betuigd, zeide de
Minister, voor mijne tegenwoordigheid;
het is aan mij, dank te zeggen voor de
uitnoodiging, om te zien het nieuwste op
het gebied van krankzinnigen-verpleging,
doch er is meer. De stichting dient tot
verzorging van de arme, lijdende mensch
heid. Er is een roeping krachtens hoogere
plicht, de wonden te heelen, de oorzaak
van blijdschap te zijn.
Wanneer de staat slechts toezicht mocht
houden op de uitoefening dezer verpleging,
voegt dank aan hen, die het initiatief
namen. Spr. brengt hulde aan de mannen,
die hier dienen de wetenschap en de
barmhartigheid, en die willen putten uit
de bron: de Zoon Oods. De lente dezer
stichting, zeide de Minister, is heden
aangebroken, zij is nog niet voltooid.
Moge deze stichting groeien. Wanneer zij
in deze lente is geopend, dan is een
nieuwe lente aangebroken voor het vader
land en een nieuwe zegen aan het vaderland
geschonken.
De Minister besluit met den wensch,
dat zeer velen in rust hier vrede mogen
vinden.
Onder applaus betreedt de Commissaris
der Koningin in Zeeland het podium.
Volgaarne had Z.Exc. de uitnoodiging
aanvaard. Men moet vreemdeling zijn op
het gebied van krankzinnigen-verpleging,
om zich niet te verheugen over de opening
van deze gebouwen. Spr. dankt allen, die
medewerking verleenden tot deze stichting
en in de tweede plaats de leden van het
bestuur en de Zeeuwsche vereenigingen.
Nog vele bezwaren en moeilijkheden
zullen te overwinnen zijn, daarom besluit
spreker met de beste wenschen voor de
toekomst.
Het woord werd voorts nog gevoerd
door den heer IJzerman, lid van Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland en den
inspecteur van het geneeskundig staats
toezicht.
KERKNIEUWS.
Door het Provinciaal Kerkbestuur van
Zeeland zijn toegelaten tot de Evangelie
bediening in de Ned. Herv. kerk de heeren
candidaten: K. Engelsma te Workum,
L. de Bliek te Capelle aan den IJsel, K. J.
van den Berg te Rotterdam, G. A. Bruins
te Ellecom en N. D. Kroese te Workum.
In de Mei-vergadering dezer Commissie werd
o. a. meegedeeld, dat niettegenstaande Woningwet
en Bouwverordening zich daartegen naar het
oordeel der Commissie verzetten, door hat Ge
meentebestuur van St.-Philipsland ontheffing was
verleend van een aantal voorschriften der bouw
verordening bij een 2-tal af te breken en op nieuw
op te bouwen woningen; besloten werd te dezer
zake eene strafvervolging uit te lokken, teneinde
omtrent deze questie eene rechterlijke uitspraak,
zoo mogelijk in hoogste instantie te verkrijgen.
Verder werd voorlezing gedaan van een aan
Gedep. Staten verzonden schreven, waarin de
aandacht wordt gevestigd op een aantal infor
maliteiten bij de toepassing van Woningwet en
Bouwverordening door bovengenoemd Gemeente
bestuur begaan.
Dan werd besloten het Gemeentebestuur van
Zonnemaire voor te stellen aan het Armhuis dier
gemeente een aantal verbeteringen aan te brengen,
daar dit in zijn tegenwoordigen toestand onge
schikt ter bewoning moet worden geacht; een
gelijksoortig advies werd ten opzichte eener
woning in die gemeente uitgebracht.
Ten slotte kon worden geadviseerd tot ophef
fing der onbewoonbaarverklaring van het slot
Moermond te Renesse, aangezien de aan te
brengen verbeteringen grootendeels tot stand
waren gekomen.
Ingekomen was eene raming der kosten van
aanleg en exploitatie eener waterleiding voor
Zierikzee; de Commissie zal thans trachten een
comité van ingezetenen uit de belanghebbende
gemeenten te vormen, om deze aangelegenheid
verder voor te bereiden en zoo mogelijk tot een
goed einde te brengen.
Meegedeeld werd, dat de pogingen der Com
missie om in de plaatselijke bladen eene waar
schuwing tegen een aantal kwakzalversmiddelen
te plaatsen voorloopig op gemis aan medewerking
dier bladen waren afgestuit; deze zaak blijft
echter een punt van nadere overweging uitmaken.
Ten slotte kon worden meegedeeld, dat sedert de
vorige vergadering (1 April) waren voorgekomen:
5 gevallen van dlptherle te Zierikzee en 4 te
Kerkwerve, 1 geval van roodvonk te DuivendQke,
1 geval van febris typhoïdea te St.-Philipsland,
benevens 2 gevallen van mazelen te Zierikzee;
sterfgevallen aan eenige besmettelijke ziekte
werden niet geconstateerd.
