ZIERIKZEGSGHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 24 April 1909.
Eerste Blad.
II lerujjnaar voord.
(525 ierilizeesclie
Cour an t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat lederen
DINSDAO, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, Is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, 1 10
per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. No. 8762.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANXEL.
Redacteur: J. WAALE.
AD VERTENTIËN.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschiöden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tol 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
In ons vorig artikel hebben wij voor
het algemeen kiesrecht, dat de vrijzinnigen
in hun vaandel hebben geschreven, een
lans gebroken, daarbij doen uitkomen het
grievend onrecht, dat tegenover hen ge
pleegd wordt, die in staatkundig opzicht
als onvrijen en onmondigen beschouwd
worden, en in het licht gesteld, dat het
voor Nederland thans hoog tijd is aan dat
onrecht langs grondwettigen weg een einde
te maken.
In dit artikel wenschen wij een maat
schappelijk vraagstuk te bespreken, dat,
indien het door den staat in den geest van
den Bond voor Staatspensionneerlng wordt
opgelost, in de woningen van duizenden
en tienduizenden onzer bejaarde mede
burgers een grooten en onmisbaren zegen
zal verspreiden.
Het is een heugelijk verschijnsel, dat
het beginsel der staatspensionneerlng zonder
premiebetaling voor de ouden van dagen
in den laatsten tijd zulke reusachtige
vorderingen in ons land gemaakt heeft,
dat de Liberale Unie verklaard heeft in de
richting der staatspensionneering te zullen
sturen, en dat trots Treub's geschrijf in
Land en Volk tal van vrljzinnlg-demokraten
tot den Bond van Staatspensionneerlng
zijn toegetreden.
Hier in Zierikzee althans, en trouwens
in geheel Schouwen, behooren de meeste
vrljzinnig-demokraten tot den Bond voor
Staatspensionneering.
Men vindt en de leiders der anti-
revolutlonnaire bladen mogen daarvan
goede nota nemen de aanhangers van
staatspensionneering der ouden van dagen
onder alle partijen, wat geen bevreemding
kan baren, daar de Bond zich met de
politiek niet bemoeit, buiten en boven de
partijen staat, en zich daarom dan ook
niet in den partijstrijd mengt.
Zoo stemde, om een welsprekend voor
beeld uit onze omgeving aan te halen,
één der voormannen van de antirevolution-
naire partij in deze streek, mr. D. Engel-
berts, in den Zierikzeeschen gemeenteraad
voor de inwilliging van het verzoek, dat
door den Bond voor Staatspensionneering
tot de gemeente gericht was, en dat neer
kwam op een adhaesiebetuiging aan een
adres, dat door genoemden Bond aan
de Koningin gezonden is. In dat adres
werd namelijk de noodzakelijkheid der
staatspensionneering van de ouden van
dagen op krachtige wijze bepleit.
De antirevolutionnairen maken er echter
thans een partijzaak van, wat niet te ver
wonderen is, want „de van Gode gegeven
leider" heeft gesproken, en alhoewel hij
zelf als oud-Minister jaarlijks uit 's lands
kas f 4000 pensioen trekt, verklaarde hij
dat staatspensionneering voor de ouden
van dagen onzedelijk is.
En wat dr. Kuyper verklaart, wordt
door zijn volgelingen grif aangenomen en
als een Evangelie beschouwd.
Wel schreef hij in zijn proeve van
pensioenregeling het volgende:
„Wie van Ood kracht ontvangt om te
„arbeiden, en op wat wijze dan ook in
„gezonde dagen degelijk gearbeid heeft,
„is geen ongelukkige of schuldige, die van
„een aalmoes moet gaan leven. Hij moet
„leven van zijn loon alle de dagen zijns
„levens. En schoot dat loon tekort, om-
„dat de concurrentie of gebrek aan
„organisatie geen hooger loon gedoogde,
„dan is daar billijke, redelijke grond om
„hetgeen hij te weinig ontving hem op
„een andere wijze te vergoeden. Dan is
„dat geen aalmoes, maar nabetaling van
„loon".
„Vergoedt alzoo de overheid aan den
„arbeidenden stand dat tekort in het
„pensioen, dan geeft ze aan den arbeider
„geen aalmoes, maar betaalt uit de kas
„der burgerij, wat de arbeider te weinig
„ontving".
Wie zóó schrijft, moet toch wel, zou
men denken, een vurig voorstander van
staatspensionneering zijn.
Niet zoo dr. Kuyper.
In zijn verkiezingsgewaad trekt hij in
woord en schrift, In Patrimonium en in
de Standaard tegen staatspensionneering
van de ouden van dagen zonder premie
betaling fel te velde.
Hij raadt zelfs zijn aanhangers dringend
aan om uit den Bond te treden.
Men zal allicht vragen, waarom is hij
zoo heftig tegen staatspensionneering ge
kant.
Ziehier het antwoord.
In het program der rechtsche coalitie
staat o. ageschreven gelijkstelling van
openbaar- en bizonder onderwijs, dat wil
met andere woorden zeggen, een zoodanigen
toestand op onderwijsgebied in het leven
roepen, dat de bizondere school regel en
de openbare school uitzondering wordt.
Komt nu op het voorbeeld van Engeland
en andere staten ten gevolge van den
wassenden volksaandrang staatspension
neering voor de ouden van dagen tot
stand, al ware het ook slechts op hoogst
bescheidene schaal, dan is er geen geld
voor den bouw en de uitbreiding van de
bizondere scholen uit de staatskas te ver
krijgen, zoodat de openbare school niet
verder kan afgebroken worden.
En daarom wordt de Bond voor Staats
pensionneering met alle middelen bestreden.
In zijn lijforgaan, de Standaard, gaf Kuyper
het parool, en de kleine antlrevolutionnaire
pers, goed gedisciplineerd als zij is, volgt
gedwee het consigne uit het hoofdkwartier.
Aan de kleine luyden wordt nu wijs
gemaakt, dat staatspensionneering er nooit
zal komen, dat de strijders er voor dit heel
goed weten, maar haar slechts als een
lokaas voorhouden om met het oog op
de aanstaande verkiezingen kiezers te
vangen.
Met dit onwaardig middel tracht men
de verdere propaganda voor staatspension
neerlng tot staan te brengen.
Hierin wordt de antirevolutionnaire pers
door niemand minder geholpen, dan door
mr. Treub, die ontstemd, dat de Bond
voor Staatspensionneering een zoodanige
macht is geworden, dat het door hem na
gestreefd stelsel in den wassenden en
bruisenden volksstroom dreigt schipbreuk te
lijden,' zijn gemoedsgesteldheid niet wist
te beheerschen, en door haar misleid het
volgende durfde ter nederschrljven.
„Wij willen niet meedoen aan lagere
„politiek, die den rugder oude armenuitklest
„als terrein voor den verkiezingsstrijd.
„Wij willen, nu over de sociale ver
zekering inzonderheid over de ouder-
„domsverzekering de meeningen van
„links en rechts allengs meer tot elkaar
„naderen, en de velden hier wit stain om
„te oogsten dien oogst niet door
„strijdende politieke legers zien ver
trappen".
„Wij willen in één woord oude, invalide
„en zieke arbeiders niet maken tot dupe
„van verkiezings-manoeuvres".
Deze door niets gemotiveerde Insinuatie
is natuurlijk een onbetaalbaar wapen voor
de antirevolutionnaire pers, die haar
nieuwen bondgenoot, mr. Treub, wel
uiterst dankbaar voor zijn haar welkome
hulp zal zijn.
Een beteren dienst toch kon mr. Treub
onzen tegenstanders moeilijk bewijzen.
Wij evenwel, voorstanders van staats
pensioen voor de ouden van dagen, blijven
den door ons ingeslagen weg met vasten
tred vervolgen, en zullen niet eer rusten,
voordat het beginsel der staatspension
neering voor de arme bejaarden in een
wet is vastgelegd.
Wij achten een dergelijke wet noodig
omdat wij van oordee' zijn, dat mannen
en vrouwen, die gezwoegd en getobd
hebben, zoolang zij jong en krachtig waren,
op hun ouden dag niet aan de publieke
of particuliere liefdadigheid mogen over
geleverd worden.
Wij achten een dergelijke wet noodig,
omdat een sociale verzekering, die ten
deele door direct belanghebbenden betaald
moet worden, drukkend is voor hen, die
weinig verdienen.
De geref. predikant ds. De Groot uit
Beidaard, erkende bij een debat te Dokkum,
dat van vele Friesche loonen, en allerminst
van arme gezinnen op de heide, die zich
in de laatste wintermaanden uitsluitend
met aardappelschillen gevoed hebben, geen
premie voor pensioen kan betaald worden.
Misschien zal mr. Treub ons tegemoet-
voeren, dat wanneer de werknemer wegens
den lagen loonstandaard de premie óf in
het geheel niet, óf met moeite betalen kan,
maar door de wet niettemin tot betalen
genoodzaakt wordt, dat dan de werkgever
gedwongen zal zijn het loon te verhoogen.
Gesteld dat hij dit doet, dan wordt de
volle premie door den werkgever betaald,
die het spreekt haast van zelf, haar op het
publiek zal verhalen. En als dan nu in
werkelijkheid het publiek de premie voor
de ouderdomsverzekerisg betaalt, wat belet
dan staatspensionneering in te voeren, die
nog dit voordeel heeft, dat wij van een
kostbaar leger van ambtenaren, en van
al den bureaukratischen omslag verschoond
blijven.
In beginsel voor staatspensionneering
zonder premiebetaling voor de arme ouden
van dagen, zullen wij, daar wij geen
finantleele specialiteit zijn, ons aan geen
cijfers wagen, maar ter beantwoording
van de vraag of het beginsel uit een
geldelijk oogpunt uitvoerbaar is, verwijzen
naar andere landen, inzonderheid naar
het zoo aarts-conservatieve Engeland
waar staatspensionneering niet eensklaps
ter wereld is gekomen, geiijk Pallas-
Athene gewapend uit het brein van Zeus
te voorschijn kwam, maar de vrucht is
geweest van rijp nadenken en een nauw
gezet onderzoek. Laten de Nederlandsche
staatslieden, waaronder er reeds eenige
zijn, die, zooals mr. Goeman Borgeslus
en De Meester, een invoering van staats
pensionneering op bescheidene schaal
mogelijk achten, zich het onderzoek, dat
Engeland heeft ingesteld te nutte maken,
en wij twijfelen niet, of de weg voor staats
pensionneering is gebaand.
Inmiddels rusteloos voortgearbeid aan de
propaganda.
Een ieder, tot welke partij, en tot wat
geslacht hij ook behoore, trede tot den
Bond toe, opdat deze worde een nationale
kracht, die zich bij den wetgever weet
gehoor te verschaffen.
RECHTSZAKEN.
De rechtbank te Middelburg deed heden
(Vrijdag) uitspraak in de zaak van W. v. L
37 jaar, arbeider te Borsele, beklaagd van
overtreding der Zondagswet, wegens het
verrichten van veldarbeid op Hemelvaarts
dag 1908. De kantonrechter te Goes had
beklaagde deswege vrijgesproken. In hooger
beroep werd dit vonnis door de rechtbank
vernietigd en beklaagde veroordeeld tot
f 0,50 boete, subs. 1 dag hechtenis.
Een 34-jarig persoon, wonende te
Bergen-op-Zoomthans gedetineerd te
Middelburg, werd heden (Vrijdag) door
de rechtbank te Middelburg, wegens het
plegen van ontuchtige handelingen met
iemand beneden den leeflijd van 16 jaar,
veroordeeld tot 3 maanden gevangenisstraf.
UITSLAG der op 22 April in 's Landskamer te Zierikzee gehouden
aanbestedingen vanwege het Waterschap Schouwen.
Bestek No. 3 5 4.
P. Vink te Noordgouwe9938.—
J. de Bree Fz. te Terneuzen - 9750.—
H. de Kluiver te Sliedrecht - 9348.—
J. v. d. Valk te Zierikzee Lz- 9297.—
J. W. Roeloffs te Papendrecht - 9290.—
M. v. d. Hoek te Terneuzen - 9266.—
jan Roskam Cz. te Dordrecht - 8960.—
Bestek No. 35 5.
Ie perceel. L. A. Vink te Brouwershaven
A. Verjaal te Noordwelle
2e perceel. A. Verjaal te Noordwelle
L. A. Vink te Brouwershaven
C. D. Ornée te Scharendijke
3e perceel. Wed. A. Anker Zonen te Zierikzee
Bestek No. 35 6.
Ie perceel. M. van Strien te Zierikzee
2e perceel. P. M. Panny te Zierikzee
J. v. d. Valk Lz. te Zierikzee
Johs. van Almkerk te Zierikzee
Bestek No. 35 7.
Ie perceel. S. Berrevoels Pz. te Kerkwerve
j. den Boer te Zierikzee
2e perceel. Vervallen.
3e perceel. S. Berrevoels Pz. te Kerkwerve
4e perceel. L. A. Vink te Brouwershaven
P. v. d. Weele te Brouwershaven
C. D. Ornée te Scharendijke
Bestek No. 35 8.
Ie perceel. P. Aleman te Zierikzee
A. Verseput te Zierikzee
J. Morijn te Zierikzee
J. Almkerk te Zierikzee
2e perceel. Chr. Slager Mz. te Haamstede
A. Verjaal te Noordwelle
C. D. Ornée te Scharendijke
3e perceel. Chr. Slager Mz. te Haamstede
L. A. Vink te Brouwershaven
C. D. Ornée te Scharendijke
Bestek No. 35 9.
Wed. A. Anker <S Zonen te Zierikzee
J. M. Dekker te Brouwershaven
C. de Voogd te Duivendijke
H. J. Romeijn te Burgh
L. A. Vink te Brouwershaven
P. Bezuljen te Scharendijke
A. Verjaal te Noordwelle
P. Vink te Noordgouwe
Bestek No. 36 0.
P. Bezuljen te Scharendijke
C, de Voogd te Duivendijke
H. J. Romeijn te Burgh
P. M. Panny te Zierikzee
I. Douw te Zierikzee
Wed. A. Anker Zonen te Zlerlkze
P. Vink te Noordgouwe
J. M. Dekker te Brouwershaven
L. A. Vink te Brouwershaven
Bestek No. 361.
Ie perceel. J. Verboom te Serooskerke
C. de Voogd te Duivendijke
H. J. Romeijn te Burgh
2e perceel. J. M. Dekker Mz. te Brouwershaven
P. Bezuljen te Scharendijke
P. Vink te Noordgouwe
H. J. Romeijn te Burgh
C. de Voogd te Duivendijke
Alles gegund, behalve le perceel Bestek No. 357 en
1390
- 1353
755.-
689.—
656.—
- 1866,50
288.-
859
797-
790
655.—
650
580.-
400.—
389.—
320.—
609.-
569.—
528
520
660.—
467
400.—
275.—
216.
140.
1690.—
- 1599
- 1597.—
- 1593.
- 1590
- 1582.—
- 1481.
- 1243
5372.—
- 5339.—
- 5329.—
- 5200.—
- 5087
- 5070.—
- 4583.—
- 4489.—
- 4487.—
2647.-
- 1792.
- 1790
- 1995
- 1654.—
- 1608-
- 1560.—
- 1537.—
le perceel Bestek No. 358.
StaveDisse, 22 April. Hedenmiddag werd
namens de familie Van der Lek de Clercq
publiek aanbesteed het afbreken van een
oude woning en het opbouwen van een
schuurtje in den Westelijken Achterweg.
Inschrijvers voor de massa waren de heeren:
D. Dane, alhier f500; L E. Roozemond
idem f 510; Burgers, St.-Annaland f 515;
A. v. d. Hoek, St.-MaartensdljkL. B. v.
Pagée, alhier f600; W. W. Elenbaas, Brui-
nisse f 639 en J. v. d. Welle, St.-Annaland
f 650. De begrooting was f 644.
Poortvliet, 20 April. Hedenavond werd
onderhands door den heer A. C. v. Dalen
aanbesteed, het bouwen van een gasmotor
gebouw met daarbij behoorende woningen
en stallen.
Metselwerk werd gegund aan den heer
L. Heijboer. Timmerwerk (motorgebouw en
stallen), aan den heer I. W. Nortier. Tim
merwerk van de woning, aan de Gebr.
van Oost. Smeewerk aan den heer M. W.
Kesteloo. Schilderwerk aan den heer L.
K. van Zaltbommel, allen van Poortvliet,
terwijl de levering van den gasmotor is
opgedragen aan den heer W. j. Boogaart,
krachtmotorfabrikant alhier.
Colljnsplaat, 21 April. Door het bestuur
van den polder Oud-Noord-Beveland werd
heden ten e i eentehuize alhier aanbe
steed de levering van: 300 scheepston
bazaltsteen, 800 scheepston Doorn, steen,
1000 scheepston Belg. brikken, 1030 eiken
palen, 1530 gecreos. dennen palen en
1300 Brabantsche staken, waarvoor werd
ingeschreven door:
Jan Roskam, Sliedrecht, voor f 2725.
G. Dekker, idem - 2645.
Qegund aan den laagsten inschrijver.
Door het bestuur van den polder
Nieuw-Noord-Beveland werd heden ten
gemeentehuize alhier aanbesteed de leve
ring van minstens 1000 eiken perkoen-
palen, waarvoor werd ingeschreven door:
W. Mol, Bredavoor f 240.
G. Dekker, Sliedrecht - 230.
M. G. Riemens, alhier - 205.
Aan den laagsten inschrijver gegund.
O N D E R WIJ S.
Oosterland. Benoemd tot onderwijzer
met verplichte hoofdakte aan school A te
Biervliet, de heer P. Luteljn alhier.
KERKNIEUWS.
Poortvliet. De heer Hiensch van
Veenendaal hoopt Zondag 25 April a.s.
in de Geref. Kerk alhier godsdienstoefening
te houden.