ZIEIHKZEESCJIE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 27 Februari 1909.
Hl,
BLOOKER'S
RECLAMES.
M J. Ë9NSTINDSE, Mehmarhl.
(55 i e r i Is. z e e s o b. e
Cour an t).
GEURIGE
NIEUWSTIJDINGEN.
DAALDERS
CACAO;
Uit Stad en Provincie.
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, f 10
per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. No 8739
Ultgever-Hoofdredac<eurc A. FRANKEL.
Redacteur: J. WAALE.
ADVERTENTIËN.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 cis.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De Inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur i A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
1—5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
70 cent per pond.
Gevonden op den openbaren weg:
Een sleutel.
paar dames-handschoenen.
kinder-handschoen.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
ITALIË.
Uit Rome wordt aan de Liberlé bericht,
dat twaalf Italiaansche onderzeesche booten
te Spezzia bijeen zijn.
RUSLAND.
St.-Petersburg 25 Febr. De vermaarde
oorlogs-correspondent Amfiteutroff seint
uit Antivari, dat de oorlog onvermijdelijk
is. De Tsaar heeft bevolen dat vele klassen
van reservisten, voor een tijd van 6 weken
onder de wapenen geroepen zullen worden.
Dat is voor het eerst na den oorlog met
Japan.
ENGELAND.
Londen, 25 Febr. De Woensdag ge
arresteerde suffragettes weigerden waar
borgen te geven voor verder goed gedrag.
Zij werden door het politiehof veroor
deeld tot 1 en 2 maanden gevangenisstraf.
Men heeft thans uitgerekend, hoeveel
geld gedurende de laatste drie maanden
in Engeland uitgegeven werd voor de
ouderdomspensioenenniet minder dan
2 100.000 pond sterling. Dal maakt over
een geheel jaar 8.400.000 pond sterling,
of ruim honderd milioen gulden.
NEDERLAND.
Lemmer, 22 Febr. Wij hebben hier de
laatste dagen van af onze kust, in zee een
prachtig gezicht. Honderden schaatsen
rijders toch vermaken zich hier nog
dagelijks op het ijs, dat zich nog een
gezicht ver in zee uitstrekt. Gisteren was
het hier zelfs bizonder druk op het ijs, en
waren het niet alleen schaatsenrijders,
maar ook vele wandelaars, ja zelfs
sommigen, die zich per fiets op 't ijs be
gaven. Morgen zal een hardrijderij op zee
plaats hebben.
Rotterdam, 25 Febr. In December I I.
werd ten nadeele van den smid G. v. d.
Velden, Marnixstraat 15—17, voor ten
waarde van ongeveer f 200 aan snij-ijzers
gestolen. De dieven zitten er voor in den
pot. Hoe verrast was de bestolene, toen
hij dezer dagen al het ontvreemde uit
Lelden terugkreeg. Zouden de helers
gewetenswroeging hebben gekregen?
Dordrecht, 25 Febr. In de Kil zijn
gisteren in aanvaring geweest de sleep-
kaan „Trio" van hier en het s.s. „Thor
IX" uit Waalwijk.
Op laatstgenoemd stoomschip, eene
passagiersboot, ontstond een groote paniek.
Aan het Dink optreden van het personeel
is het te danken, dat geen ernstige
ongelukken zijn voorgevallen.
De schade aan de „Thor IX", alsook
aan de sleepkaan, is groot.
MEN M0CE U NAMAAK
0PDRINCEN,
HOUDT VAST AAN
CE WEET DAT DIE
UITSTEKEND IS.
Zierikzee, 26 Febr. Woensdagavond
sprak, gelijk onze lezers uit het verslag
bespeuren zullen, de heer L. M. de Boer
van Hulst over doel en streven van den
Bond voor Staatspensionneering te Renesse.
De rede van den begaafden spreker sloeg
dermate in, dat in dit gedeelte van Schou
wen wel twee of drie afdeelingen zullen
verrijzen. Voorloopig zullen de voorstanders
uit Noordwelle zich aansluiten bij die te
Renesse, waar terstond een afdeeling van
22 leden werd opgericht. Met de manner,-
vereenigingen te Renesse en Noordwelle
zal de afdeeling Renesse ruim 70 leden
tellen.
Te Burgh zal een afzonderlijke afdeeling
verrijzen. Voorwaar een bewijs, dat ook
op dit eiland men zich warm gaat gevoelen
voor lotsverbetering van ouden van dagen.
Een prachtig succes voor den heer De
Boer. Zijn rede verdient ook zulks, evenals
zijn streven.
Donderdagavond sprak hij te Zonnemaire.
Hier werd onmiddellijk een afdeeling van
16 leden opgericht, waarvan de leider der
vergadering, de heer Hocke Hoogenboom,
voorloopig het secretariaat op zich nam.
In plaats van 1 afdeeling zal ons eiland
dus binnenkort vermoedelijk 6 7 afdeelin
gen van genoemden Bond hebben. Met
dankbaarheid en trots over den goeden
afloop dezer propaganda blljve ons streven,
zoo spoedig mogelijk nog in andere ge
meenten onze zaden te strooien met hoop
op grooten wasdom.
„De grijsheid is een sierlijke kroon", zei
de spieukenschrijver.
De grijsheid zij een sierlijke kroon, ook
in ons Vaderland.
Donderdagavond vergaderde ten huize van
den heer Van Meteren de Vereeniging tot oprich
ting en instandhouding van de Ambachtsschool
alhier. De voorzitter, de heer J. A. de Bruyne,
opende de vergadering. Na voorlezing der notulen
door den secretaris, den heer P. van der Have,
werd door den penningmeester, den heer A.
Meytlnk, rekening en verantwoording gedaan van
het door hem gehouden beheer. De rekening
werd, nadat een commissie, bestaande uit de
heeren Loewer en Swartbol, haar in orde had
bevonden, goedgekeurd in ontvang tot een bedrag
van f 7317,64" en in uitgaaf lot een som van
f 6152,96, sluitende alzoo met een batig saldo van
f 984,68 De bezittingen vertegenwoordigen een
waarde van f 27884,68", de schulden bedroegen
f 24000. Hierop werd door den secretaris een
keurig en uitvoerig jaarverslag uitgebracht,
waarin het vijf-en-twintigjarig bestaan der Ver
eeniging en de bij die gelegenheid gehoudene
tentoonstelling van werkstukken der leerlingen
van de Ambachtsschool herdacht werden. Het
ledental was eenigszins geslonken. Het was van
94 tot 88 gedaald. De hoop, door het bestuur
uitgesproken, dat andere gemeenten het voorbeeld
van Ellemeet mochten volgen en de Vereeniging
steunen, was ten opzichte van Oostertand ver
wezenlijkt, daar deze gemeente thans f25'sjaars
bijdroeg. Oostburg werd als voorbeeld gesteld.
Twaalf omliggende gemeenten schonken ten be
hoeve van de Ambachtsschool in voornoemde
gemeente jaarlijks een bijdrage. De Ambachts
school werd door vijftien leerlingen van bulten
de gemeente bezocht. In het geheel bedroeg het
aantal leerlingen 52.
De heer Boone vroeg bij de omvraag inlich-
tingen over de verslimmerlng van de scheuren
in de muren van de Ambachtsschool. De voor
zitter erkende, dat in den iaatsten tijd de scheuren
verbreed zijn. De zaak, waarvan men aan Burgem.
en Weth. had mededeellng gedaan, was in handen
gesteld van een commissie, waarvan ook de heer
Swartbol deel uitmaakte, die na onderzoek voor
stellen tot verbetering zal doen. Verontrustend
is de toestand niet, zoodat van staking der les
uren geen sprake is. Het schijnt, dat de binnen
muren niet behoorlijk gefundeerd zijn. De
commissie heeft den vroegeren gemeente-bouw
meester uitgenoodigd aan haar onderzoek deel
te nemen. De heer Anker zegt, dat hij den
vroegeren gemeente-bouwmeester gewaarschuwd
heeft voor een verzakking van het gebouw
binnen drie jaar. Op de vraag van Jhr. P.
Schuurbeque Boefje hoe het komt, dat eerst een
tijd van rust en later weer werking in den grond
was, antwoordde jhr. R. R. L. de Muralt. dat dit
verschijnsel In verband staat met den grond
waterstand, die bij elk jaargetijde verandert. De
heer Swartbol deelt deze zienswijze. Op een des
betreffende vraag zegt de voorzitter, dat als de
commissie met tiaar taak gereed voorstellen zal
doen ten aanzien van de te netnene maatregelen,
hij de leden tot een vergadering zal oproepen,
teneinde over die voorstellen te oordeelen.
Hierop werd de vergadering gesloten.
Bij het corps van ambfenaren der
directe belastingen, invoerrechten en accijn
zen in Zeeland zijn met 1 Maart a s.
verplaatst: de kommies le klasse P. de
Vries, van Veldzlgt naar Tilburg; die der
2e klasse D. van Bloois, van Sas van
Gent (tijd.) naar Hulst en de kommiezen
3e klasse H. J. Kers, van Hulst naar Sas
van Gent, J. J. Faro, van Nieuw-Namen
naar Sas van Gent (tijd.) en M. Rammeloo,
J. van Iwaarden, A. Velleman en C. J
Felrlinck, van Sas van Gent (tijd.) respec
tievelijk naar Nieuw-Namen, Putte, Putte
en Woensdrecht.
Noordgouwe. De liberale kiesvereni
ging „Noordgouwe en Kerkwerve" heeft
met algemeene stemmen tot candidaal voor
de Tweede Kamer gekozen mr. R. J. H.
Patljn.
Zonnemaire, 25 Febr. Ds. Den Boer
uit Hulst, geïntroduceerd door den heer
Hocke Hoogenboom, hield hedenavond in
't „Café-Van Splunter" een warm pleidooi
voor staatspensionneering. Jammer dat zoo
weinigen hadden gebruik gemaakt van de
gelegenheid om den weisprekenden redenaar
te hooren. Een afdeeling werd hierop op
gericht met de heeren Hocke Hoogenboom,
Goemans, Muste en Viergever als voor
loopig bestuur. Debat werd niet gevoerd.
Eikerzee, 23 Febr. Voor een stampvolle
zaal sprak hedenavond bij Hanse alhier
burgemeester Boogerd van Kerkwerve over
het Arbeidscontract. De belangstelling in
deze nieuwe wet, die van zoo ingrijpende
beteekenis is voor de meesten onzer, was
dus wel gespannen. Doch of er vele
vragendie naar aanleiding van deze
wettelijke bepalingen rijzen, bij werkgever
en werknemer, bevredigend werden op
gelost, werd vrijwel algemeen betwijfeld.
Trouwens ook de geachte spreker liet
telkens zijn: „ik weet het niet", hooren.
Indien er hier alzoo iets overtuigend is
gebleken, dan is het wel, dat het rechte
inzicht In deze zaak eerst zal verkregen
worden door de wet eerst in de praktijk
te zien werken. Doch men kwam ook wel
tot de conclusie dat een goede schriftelijke
overeenkomst groote moeilijkheden zal
voorkomen.
Renesse, 25 Febr. Woensdagavond hield
ds. L. M. de Boer uit Hulst, lid van het
Hoofdbestuur van den Bond voor Staats
pensionneering, voor een talrijk opgekomen
publiek, een schoone, gevoelvolle, een
voudige rede.
Sedert vele jaren, zeide hij, gaat er onder
de beschaafde volken een noodkreet opdie
om hulp vraagt voor de arme ouden van
dagen, die niet meer werken kunnen, of
althans geen voldoend loon meer kunnen
verdienen om in hun onderhoud te kunnen
voorzien. Die noodkreet is gerechtvaardigd
Wanneer toch de vlijtige werkman in onze
maatschappij het ongeluk heeft oud te
worden, dan gaat, zonder eigen schuld,
de schande der armoede op hem drukken.
Grijze haren zijn voor de meeste menschen
een gevaarlijk kenteeken van armoede en
verlatenheid, en niet, zooals de Spreuk
schrijver in onzen Bijbel zegt: „een sier
lijke kroon".
„Oud en arm, hongerig en koud, op de
laatste schreden naar het graf". Dat droeve
vooruitzicht kan den werkman zoo neer
drukken, zoo angstig maken voor dien
naderenden ouden dag. Dan immers Is
zijn kapitaal, d. w. z. zijn arbeidskracht,
die hem nu, hoe sober dan ook, een be
staan geeft, verbruikt, en hij staat bijna
geheel weerloos tegenover de concurrentie
van het jongere geslacht.
Zulk een maatschappelijke toestand is
ongezond en vordert dringend verbetering.
„Zij kunnen niet wachten, o God, geen
dag en geen nacht", sprak dr. Kuyper op
een deputatenvergadering. Maar helaas!
zij wachten en hongeren nog!
Men staat hier tegenover een leemte in
onze staatshuishouding, die noodzakelijk
dient aangevuld te worden. Het pensioens-
vraagstuk Is een zaak, welke niet slechts
de eigenlijke arbeidsklasse, de loonwerkers,
aangaat, maar ons geheel volk, vooral
echter hen, die over geen ander vermogen
beschikken dan over hunne werkkracht,
een zaak dus van alle Nederlanders, want
wij allen zijn verantwoordelijk voor elkander
wij zijn kinderen van één volk en vaderland.
Die overtuiging is de aanleiding geweest,
dat in 1900 door eenige kloeke mannen
de Bond voor Staatspensionneering is op
gericht, en daarmede de strijd is aange
bonden van het recht tegen het onrecht.
Die Bond heeft ons volk voor de goede
zaak wakker en warm gemaakt. Hij telt
toch nu reeds 25000 leden, verdeeld over
pl. m. 235 afdeelingenterwijl 66 ver-
eenigingen met ruim 20 000 leden zich bij
onzen Bond hebben aangesloten, en het
doel van den Bond tot het hare hebben
gemaakt. Dat doel is: recht op staats
pensioen voor alle Nederlanders, vrouwen,
zoowel als mannen, in te gaan, zonder
voorafgegane premiebetaling, op 65-jarigen
leeftijd, en dat voor een bedrag van ten
minste f 3 's weeks, de onkosten te dragen
naar draagkracht door allen.
Kan dat groote doel, waarbij alle schijn
van bedeeling wegvalt, wegens de vele
onkosten niet in ééns bereikt worden, dan
te beginnen met die mannen en vrouwen
uit allen stand en werkkring, die dit het
meeste noodig hebben, en wel, omdat
hunne armoede oorzaak mede is van
armoede bij jongere geslachten vooral
bij de eigen kinderen, die hunne ouders
niet aan hun lot overlaten. Is dat aller
noodzakelijkste eenmaal bereikt, dan wil
de Bond doorwerken om den kring van
staatsgepensionneerden later uit te breiden,
totdat ten slotte ieder Nederlander op 65-
jarigen leeftijd van staatswege verzekerd is.
Geen broodhonger dus meer voor ouden
van dagen, van welken rang en stand ook,
dat is ons beginsel, dat reeds door tien
duizenden uit allerlei richtingen op staat
kundig en godsdienstig gebied is aange
nomen, zoodat zij ookallen vertegenwoordigd
zijn in de meeste besturen der afdeelingen
van den Bond.
De Bond van Staatspensionneering is in
het geheel geen partijzaak, maar een ware
volkszaak. Tua res agitur. Uw belang,
o volk van Nederland, wordt hier behartigd.
Van wat partij, of richting, of denkwijze,
wij staan althans In dezen als broeders
naast elkander. Ons aller leuze is: wij
willen niet langer dulden, dat de ouden
van dagen gebrek lijden of onder de be
deeling vervallen. Wij willen hun van
staatswege een pensioen waarborgen, vol
doende om in hunne noodzakelijke levens
behoeften te voorzien.
Waarom is een voorziening van staats
wege in het lot van oude menschen
noodzakelijk? Omdat er tal van menschen
zijn, die hun gansche leven hebben getobd
en gezwoegd, en die trouw en eerlijk door
de wereld zijn gegaan, arbeidende voor
de gemeenschap. Ja, voor de gemeenschap.
Immers, wat is die gemeenschap zonder
werkkrachten? Bezat zij die niet,
zoude met haar millioenen gouds spoedig
den hongerdood sterven. En tot die van
hun werkkracht beroofden behooren niet
alleen de loonarbeiders en arbeidsters,
maar ook dulzende mannen en vrouwen
uit de kleine burgerij, die een zaakje of
ambacht drijven op eigen hand.
Wat is er in andere landen in dit opzicht
reeds tot stand gebracht Als baanbreker
in dezen is reeds in 1889 Duitschland
opgetreden, maar met een verplichte ver
zekering, zoodat de wet nooit populair
geworden is. Één der bezwaren van die
wet is het plaksysteem. Is een vaslloon-
trekkende 16 jaar, dan moet zijn werkgever
bij de politie een kaart halen, die aan de
binnenzijde ruimte bevat voor 52 zegels.
De werkgever Is verplicht wekelijks één
zegel op de kaart te plakken, en mag de
helft van het bedrag op het loon korten.
Is de kaart vol, dan wordt een nieuwe
gehaald. En is eindelijk de verzekerde zijn
71ste jaar Ingetreden, of vroeger Invalide,
dan worden al zijn kaarten te voorschijn
gehaald en wordt zijn pensioen berekend
De kosten van administratie zijn zóó
hoog, dat 80 pCt. van de gestorte premies
daarmede heengaat.
Er Is nog een ander bezwaar. De
Duitsche wet, die de helft van de premie
door den werkgever laat betalen, legt
hiermede een drukkenden last op vaak
zwakke schouders. Daarbij komt nog, dat
slechts één klasse, de vastloontrekkenden,
wordt gebaat. Tienduizenden blijven on-
gehoipen, ook de vrouwen.
Verplichte verzekering elscht premie
van tal van menschen, die moeite hebben
om rond te komen, die de premie van
hun nooddruft moeten afnemen.
Verplichte verzekering door verband te
leggen eerst tusschen premie en loon, en
later tusschen premie en pensioen, maakt,
dat duizenden een le kort pensioen ont
vangen, doordat zij hun leven lang een
tekort aan loon hebben gehad.
De verplichte verzekering laat de
zwakken betalen voor de sterken, 't Zijn
immers de zwakken, die nooit den
pensioensleeftijd van 70 jaar bereiken, en
die dan geregeld premie betalen voor het
pensioen var, de sterken.
België heeft in 1900 een staats-lljfrente-
bank ingesteld. 'I Is goedkooper dan staats
pensionneering, maar niet beter. Voor
eiken gulden, dien men op zijn lijfrente
boekje laat inschrijven, geeft de staat een
toeslag van 60 cent en tot een maximum
van f 4,50 per jaar. De staatstoelagen
houden op, zoo op het boekje een uit-
keering van f 180 is bereikt. Deze ver
zekering werkt de spaarzaamheid in de
hand, maar is toch niet doeltreffend, daar
zij de armsten, die juist een pensioen het
noodigst hebben, uitsluit. Bovendien zijn
de uitkeeringen op 65-jarigen leeftijd zóó
schraal, dat van voorziening in de be
hoeften der ouden geen sprake kan zijn.
In Australië en Nieuw-Zeeland wordt
aan de ouden van dagen een aanvullings
pensioen verstrekt bij het Inkomen, dat
men zelf nog heeft. Van premiebetaling
wil men daar niet weten, als een vrij volk
onwaardig. Het volle pensioen is f 6
's weeks, wat, de waarde van het geld In
aanmerking genomen, overeenkomt met
f 3 5 f 4 hier te lande, en gaat in op
65-jarigen leeftijd.
Het bezwaar van deze overigens prachtige
pensioenwet is het onmisbare onderzoek
naar den finantleelen toestand der aan
vragers. Velen komen in de verleiding
hunne inkomsten op 65 jaar lager aan te
geven dan die werkelijk zijn, om den
vollen toeslag van f 6 's weeks te verkregen.
In Denemarken heeft men in 1891 een
eenvoudige pensioenwet In het leven ge
roepen. Zij helpt arme oude menschen.
De 60-jarige heeft recht op pensioen. Hij
wendt zich hiertoe tot een plaatselijke
commissie van onderzoek. Blijkt het
pensioen noodig, en voldoet de aanvrager
aan eenige vereischten, n.l. niet schuldig
te zijn aart onteerende handelingen, sinds
het 55ste jaar niet bedeeld te zijn ge
worden, of te hebben gebedeld, en geen
verkwistend leven te hebben geleid, dan
wordt hem het pensioen toegekend. Dat
pensioen verschilt in bedrag naar mate
de aanvrager gezinshoofd of alleenloopend
persoon is, en of hij in één der groote
steden of op het platteland woont. De
bedragen loopen van f 60 tot f 125. In
geval van ziekte worden aan de ge-
pensionneerden bovendien kosteloos genees
kundige hulp en medicijnen verschaft.
Men kan In zijn eigen huisje blijven wonen.
Hulpbehoevenden kunnen echter onderdak
en verpleging vinden in één der groote uit
nemend ingerichte tehuizen (hiems), waar
van echter betrekkelijk weinigen gebruik
maken. De gemeenten betalen de pensi
oenen uit, en krijgen de helft van den
staat terug, leder, die niet meer bezit dan
een kapitaaltje van f 600 heeft recht op
pensioen.
De allerbeste staatspensioenwet is de
Engelsche van minister Asqulth. Zij Is I
Januari van dit jaar in werking getreden,
en kent recht op pensioen toe aan alle
personen boven de 70 jaren, wier in
komen minder bedraagt dan f 312 's jaars,
en alle echtelieden, wier inkomen 's jaars
minder bedraagt dan f 468 Het pensioen
bedraagt f 3 per week en per hoofd, dus
f 156 per jaar, wat den staat jaarlijks een
100 millioen zal kosten. Uitgesloten zijn
vreemdelingen, misdadigers, krankzinnigen
en bedeelden.
Voor gehuwde paren is het pensioen
f 117 per hoofd, dus f 234 te zamen. De
administratie is eenvoudig. Bijdragen van
belanghebbenden worden niet gevorderd.
Oeen premiebetaling dus.
De pensloens-aanvrager voorziet zich
aan het postkantoor van een formulier, dat
gezonden wordt aan een plaatselijke
pensioenscommissie. Aan den pensloens-
gerechtigde wordt een couponboekje uit
gereikt, dat hij per coupon elke week ten
postkantore doet verzilveren.
Hetgeen In andere landen voor de ouden
van dagen is tot stand gebracht, Is ook
