ZIERIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 19 December 1908.
f 1.50
RECLAMES.
Aanbesteding
BLOOKERS
CACAO,
Eerste Blad.
H.H. Correspondenten,
Nieuwjaarswenschen.
Openbare Aanbesteding
Openbare Verpachting
Uit Stad en Provincie.
(25 ier i li. z e e s c b. e
Cour an t).
ABONNEMENT.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland f 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, t 10
per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. - No. 8709.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL.
Directeurs A. J. OE LOOZE. Redacteurs i. WAALE.
ADVERTENTIE N.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Zij, die zich met 1 Januari a s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers
gratis.
.Alle brievengaarders en boekhande
laars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE
die ons opgave verstrekken der
predikbeurten, worden dringend ver
zocht die voor de a.s. Kerstdagen
ons te doen toekomen vóór of
uiterlijk Woensdagnamiddag 2 ure.
De Redactie.
Wij herinneren onzen lezers, dat de
gebruikelijke Nieuwjaarswenschen voor den
prijs van 35 cents a contant in ons
blad worden opgenomen.
Het no. van 1 Januari 1909 wordt des
Vrijdagsmorgens hier ter stede bezorgd;
tevens wordt zorg gedragen, dat dit op
dien morgen door geheel Schouwen,
Dutveland, Tholen, St.-Filipsland, Noord
en Zuid-Beveland wordt ontvangen.
De inzending der advertentiën voor dat
no. bestemd kan geschieden tot Donderdag
31 December uiterlijk des namiddags 3 uur.
1—5 regels 75 ets. Elke regel meer 15 ets.
Met het oog op het a.s. Nieuw
jaar worden de lezers attent gemaakt
op de goedkoope aanbieding van gedrukte
NAAMKAARTJES door R. W. OCHT-
MAN, W Appelmarkt.
op Woensdag den 23 December 1908, 's voor
in Iddags 10'/i uur, ten Raadhulze, in 9perceelen, van
„Het uitvoeren van onderhoudswerken,
„herstellingen en vernieuwingen
„aan de gebouwen, kunst- en
„andere werken der gemeente
„gedurende het jaar 1909, en
„voor het 7e, 8e en 9e perceel
„gedurende de jaren 1909, 1910,
„1911".
Bestekken verkrijgbaar ad 25 cent.
op Woensdag den 23 December 1908, des
voormiddags te 11 uur, ten Raadhuize, van:
a. „Het wekelijks ruimen van de
„riool- en zinkputten en straat-
„goten, en
b. „het opbreken van riolen en
„waterleidingen bij verstop-
„pingen, het schoonmaken van
„de brandputtenenz.ge
durende het tijdvak van 1
„Januari 1909 tot den 1 Januari
„1912".
De voorwaarden der aanbesteding liggen ter
lezing ter Secretarie van de Gemeente.
op Woensdag den 23 December 1908, 's voor-
middags 11 ure, ten Raadhulze, van:
„Het onverpachte gedeelte van het
„Zuidzelketerrein, langs de Tram-
daan voor grasmaaiing en
„beweiding met schapenge
durende den tijd van 7 jaren
„ingaande den 1 Januari 1909
„en eindigende den 1 Januari
„1916".
De voorwaarden liggen ter lezing ter Gemeente-
Secretarie.
Is de prijs van een BUS
inhoudende twee pond
DAALDERS
een zuiver poeder van cacao.
HOOIT LOS verkrijgbaar.
Zierikzee, 18 Dec. Wij vestigen de
aandacht van onze lezers en lezeressen
op de buitengewone uitvoering van de be
kende rederijkers-vereeniging „Concordia"
op a.s. Dinsdag, des avonds ten 8 ure, in
de Concertzaal alhier. Opgevoerd zal door
haar worden „Marijke van Scheveningen"
(een mooi, boeiend zangspel in vier akten),
waarbfi een gemengd koor onder leiding
van den heer j. H. Lelzer zijn medewerking
zal verleenen. Dit zangspel heeft in ons
land allerwege grooten opgang gemaakt,
zoodat wij een teder, die een genoegelijken
avond wenschl, aanraden de opvoering
van het stuk bij te wonen. Men zie
achterstaande advertentie.
Men schrijft in één der Groningsche
bladen: Het tooneelstuk: „Sylvia's Geheim",
door mevrouw Arnold Boers te Brulnlsse,
te Finsterwolde door de tooneelvereeniging
opgevoerd, heeft enorm succes gehad,
't Was de eerste opvoering van dit sluk,
't welk een mooie toekomst belooft te
hebben.
De bekende dr. J. G. Mezger, die
thans te Parijs woonl, is zeer ernstig
ongesteld, zoodat het ergste wordt gevreesd.
Bij Prov. blad no. 127 wordt mede-
deeling gedaan van de overeenkomst,
door Ged. Staten van Zeeland gesloten
mei het bestuur van de „Vereeniging tot
Christelijke verzorging van Krankzinnigen
in Zeeland".
Uit de overgangsbepaling blijkt, dat de
lijders, die thans verpleegd worden in de
gestichten vande„Vereenigingtol Christelijke
verzorging van krankzinnigen in Nederland,
geleidelijk zullen worden overgebrachi
naar het gesticht van eerstgenoemde ver
eeniging.
Die overbrenging zal vermoedelijk een
aanvang kunnen nemen in hei begin van
de maand Maart 1909, met welken datum
ook reeds eenige nieuwe lijders in het
gesticht van die Vereeniging zullen kunnen
worden opgenomen.
Dinsdag 15 December, 's morgens
met hoogwater, geraakten op de middel
plaat van den „Dortsman" het sleepschip
„Mark en Dintel no. 8", geladen met ruw
zout voor Bergen-op-Zoom, met de sleep
boot „Afina", aan den grond en bleven
zitten. Het schip brak op vier plaatsen
en werd gedeeltelijk achter en voor ge
licht door het Ijzeren aakschip „Bastiania"
van Kolijnsplaat. 's Avonds kwam het
schip vlot, en werd door de sleepboot
„Res Nova" te Wemeldinge binnengesleept,
waar het den volgenden dag werd gelost.
Assurantie dekt de schade.
De „Afina" kreeg eenige schade aan de
schroef-as, vermoedelijk door het hard
voor- en achteruil werken om van de
plaat te komen, doch kwam op eigen
kracht te Wemeldinge binnen.
Bruinisse. In deze gemeente gaat een
lijst rond ter onderteekening van een adres
aan Zijne Excellentie den Minister van
Binnenlandsche Zaken, met verzoek bij
H. M. de Koningin al datgene te willen
doen, om onzen burgemeester, Joh. Elen-
baas, met ingang van 23 Januari a.s. te
doen herbenoemen. Reeds tal van hand-
teekeningen zijn geplaatst, wel een bewijs,
dat de heer Elenbaas bij verreweg de
meeste inwoners zeer hoog staat aan
geschreven en algemeen geacht en be
mind is.
Het is te wenschen in het welbegrepen
belang der gemeente, dat deze herbenoeming
plaats heeft. Hulpvaardiger, rechtvaardiger
en onpartijdiger burgemeester krijgen we
nimmer.
Woensdag werd hier een vergadering
van den gemeenteraad gehouden, die door
alle leden werd bijgewoond (een vacature).
Door den voorzitter werd medegedeeld,
dat burgemeester en wethouders 26 Febr.
j.l. f 800 voorschot hebben opgenomen
ter voorziening in de yehoefte aan tijdelijk
kasgeld, ais gevolg van de trage betaling
der belastingschuldigen en hei nadeelig
slol der rekening over 1907, welk bedrag
met de verschuldigde rente, ad f 36,69,
1 Dec. j.l. is afgelost.
De heer Van Vessem zegt, dat de Raad
de opneming had moeten goedkeuren en
verlangt antwoord hoe het komt, dat zulks
builen den Raad om is geschied.
De heer Hage antwoordt, dat wellicht
de Raad gehoord had moeten worden,
maar dat het soms moeilijk is, in spoed-
eischende gevallen den Raad bijeen te
roepen.
De heer Van Vessem zegt, dat dat geen
voldoend antwoord Is en er weer eigen
machtig gehandeld is. Spreker wenscht
dit niet, hij wil hier niet zitten als ja-zegger,
maar zijn bevoegdheid moet geëerbiedigd
worden. Wanneer burgemeesler en wet
houders builen hunne bevoegdheid gaan,
zal spreker zich vervoegen bij de aange
wezen autoriteiten.
De voorzitter steil voor, alsnog het des
betreffend raadsbesluit vast te stellen, voor
het opnemen van geld en tot wijziging
der begrooting. Dit voorstel wordt met 5
legen 1 slem, die van den heer Van
Vessem, aangenomen.
Alsnu wordt overgegaan lot het onder
zoek van den geloofsbrief van het op 27
Nov. j.l. gekozen raadslid, den heer C.
Hoogerheide. De beraadslaging wordt
gedurende dit onderzoek geschorst. De
geloofsbrief wordt in orde bevonden en
tot toelating besloten. Alsnu gaat de ver
gadering over tot een beslotene, waarin
het suppletoir kohier van den hootdelijken
omslag wordt vastgesteld.
Bij heropening der openbare vergadering
vraagt de voorzitter, daar er niets meer
aan de orde Is, wie van de heeren het
woord verlangt.
De heer Jumelet zegt, dat z. i. de raads
zaal voor de op Vrijdag a.s. te houden
verhuring der zaten In de haven te klein Is.
De voorzitter antwoordt, dat de ver
huring In de conferentie-kamer zal plaats
hebben.
De heer Van Vessem vraagt, wie de
rioolbuizen voor de Verlengde Molenstraat
betaalt, waarop de voorzitter antwoordt:
de gemeente.
De heeer Van Vessem zegt, dat de
Raad over den aankoop van de buizen
nog niet is gehoord en deze dus reeds
gekocht zijn, zonder dat er geld voor is
aangewezen. Spreker noemt dit weer in
formaliteiten, die niet voor mogen komen.
De heer Hage herinnert, dat cr destijds
is besloten voor rioleering buizen te geven,
dus burgemeester en wethouders niets
onredelijks doen en alles in de beste
orde is.
De heer Van Vessem verklaart bij zijn
meening te blijven, dat eerst de Raad
moet worden gehoord, voordat tot be
doelden aankoop mocht worden overge
gaan.
Om in de kosten van aanschaffing der
rioleering te voorzien wordt besloten,
burgemeester en wethouders machtiging te
verleenen om van den post „Onderhoud
Havenwerken" f 170 op den post „Onder
houd Riolen" over te brengen,
De hier bestaande afdeeling van het
„Groene Kruis" zal binnen niet langen
tijd in het bezit komen van verschillende
zaken, voor de verpleging van zieken
noodzakelijk. Zoo zullen onder meer door
het bestuur een ziekenstoel, een gemakke
lijk ledikant, een klnder-ledikant, wind-
kussens, enz. aangeschaft worden.
Het ledental neemt voortdurend toe,
doordat steeds meerderen het nut van het
„Groene Kruis" gaan inzien.
Poortvliet. Door het gemeentebestuur
werd ter voorziening in de vacature van
wijlen den heer Joh. Bevelander Cz., tot
lid van het Weezen-Armbestuur benoemd
de heer M. A. Geuze Ez„ en tot Voor
zitter de heer J. A. van Nieuwenhuljzen.
De verkoop van twee straatmest
putten, gehouden door het gemeentebestuur
alhier, brachten op de somma van 1 12,25.
Oud-Vossemeer. Naar aanleiding van
de mededeeling, dat de melkverkoopers
zich solidair verklaarden in zake verhooging
van den prijs, moet thans bericht worden,
dat deze maatregel Maandag l.i. toegepast,
reeds den volgenden dag bleek schipbreuk
te lijden, daar de meesten weer, nadat
van de ztjde der afnemers erg gemopperd
werd, en klanten zich naar andere melk
verkoopers begaven, die op oude conditie
leverden, eveneens weer tegen 7 cent per L.
melk bezorgden. Ten slotte schijnen alten
weer zoo te verkoopen.
In de laatst gehouden gemeenteraads
zitting alhier is bestoten, onder eenige
bepaalde voorwaarden, tot den verkoop
van den noordelijken kerkvleugel aan de
Ned. Herv. Gem.; verder werd besloten
tot het aangaan van een geldleening
ad. f 4200, ten behoeve der uitgevoerde
werken aan haven en kaden. Herbenoemd
werden tot voorzitter van het Weezen-
Armbestuur de heer W. H. van Gorsel en
tot lid de heer C. A. Gunst.
Door het Dagelijksch Bestuur dezer
gemeente Is tegen I Jan. a.s. eervol ontslag
verleend als onder-brandmeester aan den
heer Jb. van Hiele, die daarom verzocht had.
Middelburg, 16 Dec. In een gisteren
avond gehouden vergadering van leden
van de zangvereeniging „Tot Oefening en
Uitspanning" alhier, is op voorstel van
het bestuur besloten, het 75-jarig bestaan
van de vereeniging in Mei a.s. met een
tweedaagsch muziekfeest te herdenken.
De milicien-sergeant J. Imanse, van
het 2e bataljon 3e reg. inf. te Middelburg,
is tegen 4 Januari 1909 benoemd tot
agent van politie te Rotterdam.
Vlissingen. Op de werf der Kon. Maat
schappij „De Schelde" is een verband
meester aangesteld. De directie heelt nu,
in overleg met den fabrieksdokter, bekend
gemaakt dat ieder die op de werkplaatsen
door een ongeluk wordt getroffen, zich,
indien hij daartoe zonder hulp van anderen
in staat is, naar de verbandkamer moet
begeven, alwaar gedurende den geheelen
werktijd de verbandmeester aanwezig is.
Indien de getroffene niet zonder hulp kan
opslaan of loopen, dan moef hij blijven
op de plaats waar hij getroffen is en mag
hij nief door anderen worden vervoerd,
maar moet de verbandmeester worden ge
roepen. Indien iemand door een ongeval
wordt getroffen, waarbij direct levensgevaar
bestaat, dan moeten in de eerste plaats die
genen hulp verleenen, die een verband-
cursus hebben gevolgd.
In den nacht van Dinsdag op Woens
dag zou de Belgische zeeloods F. van
Damme, die een stoomschip naar zee had
geloodst, door den afhaalkotler worden
afgehaald. Toen de loods van boord wilde
gaan, viel hij in den pikdonkeren nacht in
zee, daar de ladder langszij het schip niet
was vastgemaakt. Hoewel door een sloep
van den afhaalkotter dadelijk alle pogingen
tot redding in het werk werden gesteld,
duurde het meer dan 10 minuten eer men
den drenkeling gevonden had. Gelukkig
kon loods Van Damme behouden aan wal
gebracht worden en wordt hij thans in
zijn woning alhier verpleegd.
Biervliet, 17 Dec. Een geval van
pokken komt buiten de kom dezer ge
meente voor.
In de eerste vergadering van de afd.
van den Bond voor Staatspensioneering,
die door ruim 60 leden werd bijgewoond,
zijn tot bestuursleden gekozen de heeren
P. W. Maarleveld, P. Verhage en S.
Vleugels.
Hoofdplaat, 17 Dec. In 't begin dezer
maand overleed alhier de heer Jelles Koo
reman Johsz., in den ouderdom van bijna
79 jaar.
Deze gepensioneerde watetbouwkundige
van den calamiteusén Hoofdplaetpolder
was achtereenvolgens ook benoemd in alle
Biervlietsche zeepolders, als Thomaes-,
Paulina-, Elisabeth-, Koninginne- en An-
gelinapotders. Opmerkelijk is het, dat zijn
vter zoons elders gelijke betrekkingen ver
kregen.
KUNSTNIEUWS.
Het op 29 dezer voorgenomen concert
van den heer J. van Kempen zal wegens
onvoldoende teekening op de gecirculeerd
hebbende lijst niet doorgaan.
ALGEMEENE VERGADERING
VAN HET
Waterschap „SCHOUWEN".
Donderdag 17 December 1908,
's namiddags 1,30 uur.
De voorzitter, mr. A. J. F. Fokker, opent de
vergadering. Besloten wordt, de notulen aan te
houden tot een volgende vergadering.
Aan de orde komt het plan tot uitvoering van
zinkwerken aan Koudekerke.
Met uitgebreide profielteekeningen van den
vooroever van Koudekerke, tusscben de dijkpalen
25—34, toont de ingenieur van Schouwen, jhr.
De Muralt, aan, dat de achteruitgang van den
vooroever over 't algemeen langzaam maar zeker
was.
In het laatst verloopen jaar echter is gebleken,
dal de achteruitgang onrustbarend is toegenomen.
Op plaatsen, waar in 1868 een diepte van 10 M.
werd gepeild, wordt thans tweemaal zooveel
gelood, n.l. 23 M., en dat op 100 a 150 M. afstand
uit den teen van den dijk. Op 80 k 90 M. afstand
van uit den teen van den dijk zijn diepten van
5 op 10 M. overgegaan sinds 1868 en op ver
schillende plaatsen bedraagt de verdieping in 1908
2 k 2,5 M., hetgeen een onrustbarende verdieping
is, althans aan den vooroever van Koudekerke.
De Provinciale Waterstaat heeft reeds jaren lang
gewaarschuwd; eindelijk wordt het tijd tot ver
dediging over te gaan.
De voorzitter stelt voor, het voorstel van het
Dagelijksch Bestuur in drie gedeelten te be
handelen
1°. zal een verdedigingswerk aan Koudekerke
worden uitgevoerd;
2°. zal het een rijs- of betonzinkwerk zijn;
3°. zal het werk publiek of onderhands aan
besteed worden.
Het voorstel sub 1 wordt met algemeene
stemmen aangenomen.
Bij opening van de discussiën over het sub 2,
merkt de heer Hocke op, dat er geruchten in dc
pers de ronde doen, betreffende zeewater en beton.
In een lang betoog toont de ingenieur aan, dat
het artikel in de Nieuwe Rotterdammer Courant,
waarbij gewaarschuwd wordt tegen het gebruik
van beton in zeewater, twee waarheden bevat,
waartusschen geworpen is een 3e onwaarheid als
tusschenvoegscl, waarin wordt gewaarschuwd
voor beton ln zeewater.
De eerste waarheid is, dat een stalen stutbalk,
gedeeltelijk gevat in beton, die van onderen in
de beton door een zouten vloed zou zijn afgeroest.
Natuurlijk gebeurt dat, zegt de ingenieur en toont
dat aan met een stuk beton en een staaf, ter ver
gadering gebracht. Een stuk ijzer, gedeeltelijk
gevat in beton, is echter geen gewapend beton.
Wat betreft de 2e waarheid, n.l. het waarschuwen
dat beton, en dus ook gewapend beton, niet tegen
veenruren kan en dus ln veenachtige bodems men
met aanleg van bctonfundeering voorzichtig moet
zijn, is ook juist en spreekt hij niet tegen.
Merkwaardig, dat in het antwoord dat de
Rotterdammer geeft op een Ingezonden stukje, als
critiek op het vreesaanjagend stukje over beton
in zeewater in 't geheel nTet meer over beton in
zeewater gerept wordt en doet alsof zij alleen
tegen beton in veenbodems waarschuwde.
Verder toont de ingenieur aan, dat de Rijks
waterstaat aan Texel, Hoek-van-Holland en tot
tweemalen toe reeds de betonglooiing aan de
Oude Hoeve heeft aangelegd of is aanbesteed.
Aan IJmuiden zijn betonwerken gemaakt door het
Rijk die tonnen gouds kosten. Spreker weet, dat
er zijn die de deugdelijkheid van beton tegenover
zeewater betwijfelen, maar hij heeft een aan
tal autoriteiten, die op ervaring kunnen bogen,
reeds vroeger geraadpleegd en de meerderheid
is aan sprekers zijde. Protessor J. A. v. d. Kloes
te Delft, een man vergrijsd in het vak van mortel
bereiding, een besliste autorileit in deze, schrijft,
dat Portlandcement-beton, mits met tras in ge
paste hoeveelheid vermengd, volkomen bestand
is tegen zeewater.
Spreker legt dezen brief aan de vergadering
ter lezing over.
Maar men behoeft zoover niet te gaan, zegt
spreker. In 1884 zijn aan Borrendamme en de
Zuidhoek door den aannemer Musch betonplaten
gelegd aan den kop der zeewering, die platen
zijn dik 10 C.M., 60 c.M. lang en 50 c.M. breed.
De architect Van der Linden, aan wlen spreker
verzocht den steen, evenals hardsteen door te
zagen, zag er geen kans toe, zoo hard is 't ma
teriaal. Daarom is er een brok afgeslagen en de
beton, reeds 24 jaar aan de zeewering gelegen,
ziet er kerngezond uit.
De ingenieur toont de plaat en het stuk beton,
die ter vergadering aanwezig zijn.
Het onderzoek van het laboratorium Koning «Sc
Biënfait te Amsterdam heeft aangetoond, dat deze
beton van veel slechter menging is dan de beton,
die spreker thans voor de zeewering voorschrijft.
Bovendien verkeert de in 1884 aangelegde beton-
steen in ongunstiger conditie, doordat zij niet
altijd met water wordt bespat of bespoeld, met
dat gevolg, dat door de verdamping de bovenlaag
van de steen geheel is verzout en veel sterker
zoutgehalte vertoont dan het zeewater.
De heeren Boeije en Boogerd vragen nog enkele
inlichtingen omtrent het ijzer en het afroesten
van de verbindingen van de platen, waarop de
voorzitter mededeelt, dat het roesten van ijzer,
dal aanhoudend onder zeewater ligt, niet zoo erg
is, bewijs het ophalen van onderdeden van schepen
en kanonnen, die eeuwen in 't zeewater hebben
gelegen en vrij gaaf voor den dag komen.
De ingenieur verklaart echter, dat hij er op
rekent dat de ijzeren oogen van de platen wel
afroesten, doch dan vormt het geheel een oever-
bestorling van betonplaten, die elk ruim 150 K.G.
wegen, zwaarder dan de zwaarste stortsteen die
wij storten; bovendien is tegen dien tijd alles
begroeid.
En stel eens, dat, na 50 of 100 jaar, de oever
weer achteruitgaat, en dus het betonwerk niet
meer voldoet. Welrtu, legt dan weer nieuw werk
