ZIERIKZEESCHE gf|]\IElWSROI)E.
Zaterdag 12 December 1908.
Eerste Blad.
Bericlit.
(SS ierils.zeesche C o u r a n t).
Algemeen Overzicht.
ABONNEMENT.
65ste JAARGANG. No. 8706.
ADVERTENTIËN.
De abonnementsprijs van dit blad, dat iederen
DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG verschijnt, is
voor Zierikzee f 1,30, voor alle andere plaatsen in
Nederland t 1,60 per 3 maanden.
Voor het buitenland, verzending eens per week, t 10
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL.
Van 1—3 regels 30 ets., meerdere regels 10 ets.
Groote letters worden naar plaatsruimte berekend.
De inzending moet geschieden des Maandags-,
per jaar bij vooruitbetaling.
Directeur: A. I. DE LOOZE. Redacteur: J. WAALE.
Woensdags- en Vrijdags-middags uiterlijk 2 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
Zij, die zich met 1 Januari a s. op
ons blad abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nummers
gratis.
Alle brievengaarders en boekhande
laars nemen abonnementen aan.
De Directeur,
A. J. DE LOOZE
De autokratie in Duitschland, krachtig
verpersoonlijkt in den Keizer, heeft zich
zelve een kaakslag toegebracht, waarvan
zij niet licht zal opkomen. De Duitsche
Keizereen ontegenzeggelijk veelzijdig
ontwikkeld vorst, die bij zijn hooge geestes
beschaving bezit een ontvlambaar gemoed
en een eerlijk hart, zoodat hij spreekt, gelijk
hij denkt, is, gelijk bekend is, op en top
autokraat. Zijn lijfspreuk is: sic volo,
sic jubeo; hiermede trad hij op, hierna
handelde hij, en het Duitsche volk, dat
hem om zijn groote hoedanigheden, niet
het minst om zijn originaliteit verafgoodde,
liet zich alles van hem welgevallen. Het
droeg het juk van het despotisme met ver
wonderlijke lijdzaamheid. Ministers en rijks
kanselier moesten den Keizer naar de
oogen zien, wilden zij niet de kans be-
loopen bij hem in ongenade te vallen. De
Keizer regeerde, en zijn Ministers waren
de uitvoerders van zijn bevelen. Niet
slectus~t5Tnnen6fands maar ook naar bulten
trad de persoonlijkheid van den Keizer
voortdurend zeer sterk op den voorgrond,
hetgeen tengevolge had, dat de buifen-
landsche politiek op een totaal fiasco voor
Duitschland uitliep. Toen de Duitsche
natie dit inzag, stelde zij, door schade en
schande geleerd, zich schrap tegenover het
persoonlijk optreden van den vorst, het
geen tengevolge had, dat de Keizer, die
den ernst van rtn toestand wijselijk inzag,
bij monde vai prins Von Bülow de toe
zegging liet doen, dat hij zich meer op
dei achtergrond zou houden. Maar met
dfe toezegging was men in de toongevende
politieke kringen van Duitschland niet
evreden. Men wenschte wettelijke waar
borgen. Voorstellen werden in den Rijksdag
Ingediend tot wijziging der grondwet,
voorstellen, waarvan de strekking was den
rijkskanselier verantwoordelijk te stellen,
en deze verantwoordelijkheid te regelen.
Van socialistische zijde werd zelfs voor
gesteld te bepalen, dat geen oorlog mocht
verklaard worden, of de Rijksdag moest
daartoe zijn toestemming geven. Al deze
voorstellen nu werden in handen van een
commissie gesteld, bestaande uit 28 leden.
De Keizer, die aan zijn loslippigheid
niet langer meer mag botvieren, zal, gelijk
gemeld wordt, thans zijn dagboek uitgeven,
dat loopt van de jaren 1880—1908. Dat
boek zal, gelijk men mededeelt, verschijnen
onder den titel: „Zwanzig Jahre Regie-
rungszeit".
De Duitsche Kroonprins heeft voor de
nagelaten betrekkingen der slachtoffers bij
de mijnramp in Westphalen 5000 Mark
geschonken. Zijn gemalin vond dit niet
voldoende, en heeft om die reden heimelijk
haar diadeem verkocht, en de opbrengst
er van, 100,000 Mark, in de kas van het
ondersteuningsfonds gestort, dat ten be
hoeve van de teruggeblevene weduwen en
weegen gevormd wordt.
De spanning tusschen Oostenrijk en
Turkije is in de laatste dagen verergerd.
Een Oostenrijksch stoomschip bracht
passagiers in Constantinopel aan wal. Toen
deze geland waren, liet de boycot-com
missie de sloepen, waarin de goederen
van deze waren geladen, zinken.
Oostenrijk, dat een inval in Bosnië en
de Herzegowina van de zijde van Servië
schijnt te duchten, zendt voortdurend
troepen naar de ingelijfde provinciën. Het
bereidt zich op een eventueelen strijd voor.
De constitutioneele partij in Perzië, die
in opstand is tegen den Shah, die het
parlement ontbond, en die, toen de af
gevaardigden moedig op hun post bleven,
het gebouw door zijn troepen liet plat
schieten, tengevolge waarvan de helft der
volksvertegenwoordigers omkwam, schijnt
op de hoofdstad Teheran aan te rukken,
teneinde de Shah te verjagen, en de con
stitutioneele instellingen te herstellen.
Uit het donkere Rusland komt de tijding,
dat wegens poliiieke misdrijven wederom
zeventten menschen zijn terechtgesteld.
Zeven-en-dertig, wier doodvonnis is uit
gesproken, wachten op de excecutie. Van
één der terechtgestelden brak het touw,
zoodat hij gillend van pijn en angst ter
aarde stortte. De zachtmoedige beul legde
hem het eeuwig zwijgen op, door hem de
voet op de keel te zetten.
In Moskou is weer een groot politie-
schandaal aan het licht gekomenten
gevolge waarvan de politie-chef, generaal
Reinbott, en veertig ambtenaren werden
gevangen genomen. De senator Gorin heeft
namelijk aan het licht gebracht, dat de
Moskouwsche politiemannen een roover-
bende in optima forma vormen, dat zij op
groote schaal bij de ingezetenen inbreken,
en stelen, en vervolgens aan de bestolenen
tegen een zeker bedrag het geroofde
eigendom teruggeven. Van den hoogsten af
tot den laatsten beambte toe werd in
Moskou door de politie gestolen. De
revolutiedagen waren voor haar het gouden
tijdperk. Toen onteigende zij in naam der
wet alles, wat van haar gading was. Op
die wijze werd o. a. uit de brandkasten
van een kredietbank lj millioen door de
politie niet gestolen, maar zoogenaamd
onteigend, waarvan de staat evenwel geen
kopeke kreeg, maar dat onder de chefs
en lagere beambten der politie verdeeld
werd. De chefs kregen natuurlijk het
leeuwendeel. Was er een politie-beambte
die niet mede wilde doen, hij werd neer
geschoten. De senator Gorin deelt dit alles
en nog meer in een lijvig rapport mede,
dat niet minder dan 200 bladzijden beslaat.
Toen Minister Stolypin, die anders ook
wel weten zaJ, dat de Russische politie
om haar omkoopbaarheid en snoodheid
op een laag peil staat, het rapport doorlas,
moet hij toch ontsteld zijn geworden, en
last gegeven hebben den generaal Reinbott,
die het hoofd der politie is, terstond ge
vangen te nemen.
De Fransche Kamer, onder den indruk
der publieke opinie, heeft met 330 tegen
200 stemmen besloten de doodstraf te
handhaven.
Uit Stad en Provincie.
Zierikzee, 11 Dec. Iemand, die onbekend
wenscht te blijven, ingenomen met het
werken der Gymnastiek-Vereeniging „Rust
Roest", heeft als blijk van sympathie een
som gelds voor het houden van een onder-
lingen wedstrijd beschikbaar gesteld.
Gelijk men in de dagbladen indertijd
zal gelezen hebben, is, teneinde tot een
goede verpleging der Israëlietische ziels
ziekten in Nederland te geraken, in het
leven geroepen „De Vereeniging Centraal
Israëlietisch Krankzinnigengesticht in Neder
land", die zich ten doel stelt het oprichten
en in stand houden van een op ritueelen
grondslag ingericht krankzinnigengesticht
zoowel voor vermogende als voor arm
lastige Israëlieten.
Reeds verheugt zich de Vereeniging in
den steun van velen, waardoor zij in staat
werd gesteld in .de nabijheid van Apel
doorn een uitgestrekt terrein van meer dan
33 H.A. aan te koopen, en daarop de ge
bouwen te doen verrijzen.
Toch is er nog voor inrichting en
exploitatie geld, zeer veel geld noodlg,
en daarom wordt op alle menschlievende
Nederlanders, inzonderheid op alle Israë
lieten, een beroep gedaan.
Met het oog hierop werd ook in Zeeland
een gewestelijke commissie gevormd, ten
einde voor bovenstaand doel gelden bijeen
te verzamelen.
Bestaande uit de heeren C. Boasson en
S. van Os, beiden te Middelburg; A. H.
Polak te Vlissingen; A. Neter te Goes, en
A. Frankel te Zierikzee, noodigt zij de
ingezetenen dezer provincie uit, hun gaven
voor genoemd philantropisch werk te offeren.
Laatstgenoemd lid zal van de bij hem
reeds ingekomen en nog in te komen giften
verantwoording in dit blad doen.
In de laatstgehouden ledenvergadering
van den Bond van Waterbouwkundige
Ambtenaren in Zeeland is besloten in het
voorjaar 1909 weder een examen ter
verkrijging van een diploma voor polder
opzichter af te nemen en4s de desbetreffende
vergadering door het Bestuur van dien
Bond de examen-commissie als volgt
samengesteldt. w. uit de heeren N. Boot,
Zierikzee; v. Gelderen, Middelburg; M.
Ferdinandusse, Biezelinge; H. Koole, Elle-
woudsdijk; A. J. Louwers, Cats; J. Nieuw-
dorp, Goesche Sas; B. J. van Oost,
St.-MaartensdijkA. van Rooijen, Anna-
Jacoba-polder; J.van de Velde, Scherpenisse.
Ter bestrijding der te maken kosten zal
door lederen candidaat bij aanmelding,
welke vóór 1 Februari 1909 moet geschieden,
f 10 en bij slagen bovendien f 5 aan den
Bond moeten worden uitgekeerd.
De aanmelding geschiedt voorts onder
overlegging van een geboorte-extract bij
den heer A. van Rooijen te Anna-Jacoba-
polder (St.-Philipsland).
Programma's f 0.25 en nadere inlich
tingen worden door genoemden heer A. van
Rooijen verschaft, terwijl mede bij den
heer H. Koole te Ellewoudsdijk verlangde
gegevens kunnen worden ingewonnen.
Van de uitnoodiging, de opening der
Stoom- en Chemische Wasscherij „Middel
burg", aan de Loskade aldaar, bij te
wonen, konden wij tot ons leedwezen geen
gebruik maken, zoodat wij dan ook niet
in staat zijn een beschrijving van haar
inrichting in ons blad te geven. Wel kunnen
wij belanghebbenden mededeelen, dat zij
op grootscbe schaal geheel en al naar de
nieuwste eischen des 'tijds is ingericht,
dat voor het wasschen duinwater gebezigd
wordt, waarvan de hardheid kunstmatig
wordt weggenomen, en dat de zeep, die
bij het wasschen gebruikt wordt, op de
fabriek zelve wordt vervaardigd.
Alle machines in deze inrichting zijn
door de heeren Gebroeders Polak te
Vlissingen geleverd.
Op 1 Januari 1909 is aangesteld als
Hchtwachter aan boord van 's rijks licht
schip „Schouwenbank", de gepasporteerde
matroos le klasse Boone.
Bij kon. besJ. is toestemming verleend
aan den heer J. Mijs Dz., burgemeester
van Oude-Tonge, om tot 1 October te
Den Bommel te wonen.
Noordgouwe. Woensdagavond trad
alhier in het Nutsdepartement als spreek
ster op mevr. Van Loon—Van den Berge
van Rotterdam.
Zij vertolkte op meesterlijke wijze een
viertal novelletjes van den Walcherschen
novellist Beunke, t. w.: Abram, Mooiweers-
dagen, Gevonden en verloren en Hoe Piet
aan zijn tweede vrouw kwam. (Dit laatste
werd voorgedragen in Walchersche kleeder
dracht).
't Was een goede gedachte van spreek
ster de juweeltjes van Beunke meer bekend
te maken, want inderdaad zij verdienen
het ten volle. Het natuurlijke, het gemoe
delijke en dan weer het humoristische, ja
bij wijlen ook het satirieke, dat deze
schetsjes ademen, kwam door de schoone
wijze, waarop mevr. Van Loon ze uit hef
hoofd weergaf, uitmuntend tot hun recht.
„De perzik smaakt naar meer", zei de
voorzitter bij het sluiten der bijeenkomst.
Een daverend applaus van de in goeden
getale opgekomenen bewees de instemming
met de woorden des voorzitters.
Vereenigingen of Nutsafdeelingen, die èn
kennis willen maken met een begaafd
spreekster èn met de zoo uit het leven
gegrepen schetsjes van Beunke in
Walchersch dialect verzuimen niet
mevr. Van Loon voor een spreekbeurt uit
te noodigen. Haar adres is: Bergweg 140,
Rotterdam.
Bij het einde der vergadering nam de
voorzitter, de heer Van de Garde, die
eerstdaags deze gemeente gaat verlaten,
afscheid van den Nutskring, waarin hij
bijna 30 jaar had vertoefd. De secretaris,
de heer A. Prinse, richtte nog eenige
woorden tot den scheidenden voorzitter,
waarin hij o. a. hem dank bracht voor
hetgeen hij voor het Nut was geweest en
wenschte hem in zijn nieuwe woonplaats
nog vele gelukkige en gezonde dagen toe.
Westelijk Schouwen. In onze bloem
bollenstreek zijn de laatste werkzaamheden
op de bollenvelden verricht. Allerwegen
zijn de bollen beschut door een stroo-,
riet- of helmbedekking, tegen verstuiving,
waaraan lichte gronden zoo onderhevig
zijn, of wel tegen gure winden en felle
vorst. Als men de vele uitgestrektheden,
die thans bedekt zijn, nagaat, dan blijkt
het, dat telken jare een grooter opper
vlakte voor deze cultuur wordt ingenomen
en gelukkig, want de teelt van 't schoone
gewas verschaft aan velen arbeid en dus
verdiensten.
Sirjansland, 11 Dec. Gisteren avond
gaf de muziekvereeniging „Nu met Hope",
van Bruinisse een welgeslaagde uitvoering,
onder leiding van den heer Jongmans van
Zierikzee, in de zaal van den heer De Rijke
alhier. Zoowel muziek als voordrachten
vielen zeer in den smaak van 't publiek;
jammer dat dit niet in grooter getale was
opgekomen.
Stavenisse, 9 Dec. In de heden
alhier gehouden raadsvergadering was
ingekomen een schrijven van de familie
wijlen den heer L. J. Dorst, in leven
burgemeester en lid van den raad, meldende
het plotseling overlijden op 2 November
1.1. Door het Dagel. Bestuur was dit schrijven
reeds met een adres van rouwbeklag
beantwoord.
Op het verzoek van eenige ingezetenen,
inzake intercommunale telefoongeleiding,
werd geen afdoend besluit genomen, maar
een en ander zal nader in onderzoek
worden genomen.
Afwijzend werd beschikt op een verzoek
van de voorloopige commissie tot over
brugging van de Eendracht, om eenige
tegemoetkoming in de voorloopige kosten.
Bij de behandeling van een verzoek van
den heer L. v. d. Velde te Bruinisse, om
ontheffing van de vastgestelde boete, voor
de te late oplevering van een aangenomen
straatweg, staakten de stemmen (3 tegen 3),
zoodat het moet beschouwd worden als
niet te zijn aangenomen.
Voorts werd nog besloten tot oproeping
van een vasten gemeente-werkntan, in
verband met het reeds vroeger genomen
besluit om met 1 Januari a. s. de gemeente
reiniging in eigen exploitatie te nemen.
Scherpenisse, 10 Dec. In het begin
dezer week kwamen de dijksverbeteringen
aan de waterkeering van het calamiteuze
waterschap Scherpenisse geheel tot stand.
Zooals bekend is, had op 30 Mei en op
23 September van dit jaar telkens een
belangrijke grondverplaatsing (inzinking)
plaats. De eerste gedurende de uitvoering
der dijksverhooging, en de 2e, nadat het
profiel reeds 5 I 6 weken daar ter plaatse
was verhoogd en verzwaard en het ge-
heele werk met de 'eerste inzinking was
opgenomen en goedgekeurd. Het werk
liep over 900 M1. waterkeering, waar
aan thans ongeveer 40COO M3. grond is
verwerkt, wat aan uitvoering ruim f 22000
heeft gekost. Al deze grond is per spoor
aangevoerd uit onteigende gronden in de
nabijheid, waarvoor ongeveer 13 gemeten
moesten worden afgegraven. Gelukkig dat
deze afgraving zoodanig is uitgevoerd,
dat die perceelen na eenige jaren nog
uitmuntend weiland kunnen zijn en geen
waterpoelen, zooals vroeger werden ge
maakt.
Dat de arbeiders aan deze werken een
flink loon door den aannemer, W. L. Klos
alhier, werden uitbetaald, is algemeen
bekend en dat dan ook bleek, doordat
die aannemer, gedurende het druk bieten
seizoen, van zijn personeel, uit 33 man
en 7 h 8 paarden bestaande, niemand het
werk voor beter elders zag verlaten.
Buitengewoon werkte het droge weder
tot goede uilvoering mede en zoo is thans
ieder tevreden over den afloop. De twee
kistdammen blijven dezen winter staan,
hoewel nergens eenige werking is te
bespeuren, dank zij de hooge en breede
binnenberm, die den dijk steunt op de
plaats van waterleiding en laag gelegen
karrevelden.
Een vrouw, die een achterkamertje
van het diaconiehuis alhier bewoont,
bemerkte in den nacht tusschen Woensdag
en Donderdag een brandlucht. Zij snelde
naar buiten en ging naar de voordeur
aan de straatzijde, waar ook 2 kamertjes
bewoond worden. Toen zij binnengelaten
werd en de kamerdeur opende, ontwaarde
zij, dat de kamer vol rook was en kwam
toen tot de ontdekking dat kleeren, die
aan de kachel te drogen hingen, in brand
stonden. De alleenwonende oude vrouw
lag nog te bed en gaf haar redster nog
een uitbrander, omdat ze haar in den
slaap kwam storen.
Een landbouwerszoon van onder
TboJen was met paarden en wagen van
de kade alhier teruggekeerd om huiswaarts
te rijden. Toen ze half in de Kerkstraat
v/aren, werden de paarden zóó dartel,
dat ze aan het hollen gingen. Zij liepen
tegen het ijzeren hek van het kerkpad,
met zooveel kracht, dat deze opengerukt
werden en één der paarden tegen den
grond sloeg. Alles liep met den schrik
af, alleen heeft een paard een tand in den
strijd verloren.
St.-Manrtcnsdljfc, 10 Dec. Gisteren
avond zou alhier een lezing gehouden
worden door den heer J. Tazelaar, arts,
over besmettelijke ziekten. Toevallig echter
werd hij daarin verhinderd, doordat een
half uur vóór den aanvang der lezing zijn
hulp als geneeskundige ingeroepen werd
in liet naburige Poortvliet.
Aangezien echter de heer Tazelaar zijn
rede op schrift had gesteld, werd het op
gekomen publiek niet geheel teleurgesteld,
daar de heer J. W. Roskes zich bereid
'verklaard had de door den heer Tazelaar
over dat onderwerp opgestelde rede voor
te lezen. Op eenvoudige en bevattelijke
wijze werden de hoorders met hft ontstaan
van besmettelijke ziekten in kennis gesteld.
Nuttige raadgevingen en wenken, die voor
bijna ieder practisch uitvoerbaar zijn,
werden ten beste gegeven. In eenvoudige
taal werd den hoorders voorgehouden, wat
zij kunnen doen om hun lichaam zooveel
mogelijk te harden tegen het gemakkelijk
daarin voortwoekeren van bacteriën eener
besmettelijke ziekte. Er werd op gewezen
hoe o. a. honger en ellende, kommer en
verdriet ons lichaam meer ontvankelijk en
geschikt maken voor een verblijfplaats der
kiemen eener besmettelijke ziekte, 't Geheel
strekte tot leering voor velen, die op der
gelijk gebied weinig lectuur ter hand nemen
en de heer Tazelaar mag zeker een woord
van dank gebracht worden, dat hij zoo
geheel belangloos hier gisterenavond een
steentje bijbracht om der menschen grootste
schat te helpen bevorderen. Het bestuur
der Vereeniging „Het Groene Kruis" alhier,
van wien het denkbeeld uitging een onder
werp te behandelen in verband staande
met onze gezondheid, komt mede een
woord van dank toe. Het ga op den in
geslagen weg voort. De kennis op dit
gebied is over het algemeen nog zoo
gering. Een groot veld ligt nog braak. Na
de lezing stelde genoemd bestuur de ge
legenheid open vragen te doen naar aan
leiding van het gehoorde, waarvan door
enkelen werd gebruik gemaakt. De heer
Tazelaar zal met deze vragen in kennis
gesteld worden en op de in Januari a.s.
te houden vergadering zal hij zoo wel
willend zijn deze vragen te bespreken. De
burgemeester, voorzitter der „Groene Kruis-
Vereeniging" alhier, sloot de bijeenkomst
met een opwekkend woord ieder aan te
sporen lid dezer Vereeniging te worden.
Op 't oogenblik zijn ongeveer 300 per
sonen lid.
Oud-Vossemeer. De melkverkoopers,
in deze gemeente woonachtig, hebben
een vergadering gehouden om te bespreken
verhooging van den melkprijs en wel op
grond, dat het vee duurder, de voeder
artikelen duurder en de pacht der wei
landen hooger is, dan nimmer in deze
streken werd waargenomen. Bovendien is
de prijs, die tot heden 7 cent per L. beliep,
in de gemeenten in de omgeving eveneens
hooger en wel 8 cent per L., wat ook
van Maandag 14 Dec. a.s. af van de
melkklanten zal gevraagd worden. Wel
zijn enkelen niet te bewegen geweest om
