P R E D I K I
in onderstaande gemeenten van
Zondag 8 No
Qeref. Kerk te Zierikzee:
's Voorm. tien ure en 's avonds half zes ure:
ds. Laman.
Lokaal voor Evangelisaties Nobelstraat.
Zondag 8 November, 's Voormiddags tien ure:
Kinderkerk; 's avonds half zeven ure: ds. Blankert
van Kerkwerve. (Dankstond na den oogst).
Herv. Kerk te Kerkwerve:
's Voorm. half tien ureds. Blankert. (Voor
bereiding H. Avondmaal),
Herv. Kerk.te Serooskerke:
's Voorm. half tien ure: ds. Pols. (Voor
bereiding H. Avondmaal).
Herv. Kerk te Burgh:
's Nam. twee ure: ds. Van der Linde. (Doops-
bediening).
Herv. Kerk te Renesse:
's Nam. twee ure: ds. Van Veen. (Doops-
bedienlng).
Herv. Kerk te Noordwelle:
's Voorm. half tien ure: ds. Van Veen. (Oogst-
preek).
Herv. Kerk te Haamstede:
's Voorm. half tien ure: ds. Van der Linde van
Burgh.
Geref. Kerk te Haamstede:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
ds. Koolstra.
Oud-Geref. Kerk te Haamstede:
's Voorm. half tien ure's nam. twee ure en
's avonds zes ure: Leeskerk.
Herv. Kerk te Eikerzee:
's Voorm. half tien ure: ds. Reus. (Voor
bereiding H. Avondmaal. Onmiddellijk na de
godsdienstoefening stemming voor 3 gemachtigden
in het kiescollege. Aftredend zijn de heeren
J. Batenburg, C. Boogerd en C. Hanse)'s avonds
zeven ure: Idem. (Bediening H. Avondmaal).
Geref. Kerk te Eikerzee:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
Leeskerk.
Herv. Kerk te Brouwershaven:
's Voorm. tien ure: ds. Van den Broek. (Bediening
H. Avondmaal).
Geref. Kerk te Brouwershaven:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
Leeskerk.
Herv. Kerk te Noordgouwe:
'sNam. twee ure: ds. De Leur ven Zonnemaire.
CONCERTN1EUWS.
„Buitengewoon" mag inderdaad het
concert genoemd worden, dat 1.1. Donder
dag 5 Nov. gegeven werd door het
strijkkwartet der Keulsche opera: de heeren
F. Dietrich (le viool), G. Keiler (2e viool),
F. Klimmerboom (viola) en G. Thalau
(violoncel); want niet alleen is ieder
medewerkende een kunstenaar op zich
zelf, doch ook het samenspel is bewonderens
waardig. Op het ééne oogenblik wil men
naar elke partij afzonderlijk luisteren en
het spel bewonderen, op het andere aan
het geheel zijn aandacht wijden, en toch
verliest men niets, zoo doorzichtig is ieder
onderdeel, zoo volmaakt het samenspel.
En naast de volkomen techniek is de
voordracht zoowel van ieder als van het
geheel nauwgezet bestudeerd. Het concert
werd door hen geopend met het Strijk
kwartet op. 41", van R. Schumann. Na de
pauze speelden zij vervolgensVarlatlonen
iiber „der Tod und das Müdchen", van
F. Schubert, en ten slotte: Strijkkwartet
op 54, van A. Dvörak. Vooral de beide
laatste zijn ongemeen prachtige werken
en genoten een schitterende vertolking.
No. 3 van het programma: Faust-
phantasie, van H. Wieniawski, werd als
viool-solo voorgedragen door den heer
F. Dietrich op een wijze, die hem stempelt
als een groot kunstenaar. Met ademlooze
stilte werd zijn spel aangehoord, dat nu in
de hoogste mate kunstig, dan fijn en teer
den eminenten virtuoos deed kennen. Wij
denken nog aan de dubbelgrepen, de
staccati's, de flageolettonenen kunnen
zijn groote kunstvaardigheid niet genoeg
bewonderen. De heer F. KHmmerboom
stond hem als accompagnateur waardig
ter zijde.
Doch ook de zang kreeg dezen avond
zijn aandeel. Mej. Marie Helder, sopraan
uit Amsterdam, had n.l. hare welwillende
medewerking toegezegd. Zij beschikt over
een krachtige en zeer hooge sopraanstem,
die steeds zuiver intoneert. Het timbre
hadden wij wel iets weeker en zachter
gewenschf. Haar optreden getuigt van
goede studie en voldeed zoozeer, dat
ze teruggeroepen werd, waarop zij als
toegift zong: „guten Abend, gut' Nacht",
van Joh. Brahms. Van hare liederen vol
deden ons 2b en c, en 56 en c het best.
Een talrijk publiek had zich opgemaakt
om dit buitengewoon concert bij te wonen.
Aan de bepaling, dat de deuren gedurende
de uitvoering gesloten zouden blijven,
werd niet streng de hand gehouden.
Daardoor veroorzaakte het binnenkomen
van enkele laatkomers eenige opschudding.
Zierikzee, 6 Nov. 1908. L.
ONDERWIJS.
Naar verluidt zoude, in verband met
het getal leerlingen, dat in de R.-Cath.
School is opgenomen, nog een derde leer
kracht aan die school worden verbonden.
Door H. M. de Koningin is een regeling
vastgesteld van de jaarwedden der open
bare onderwijzers te Oost- en West-Sou
burg, overeenkomstig het besluit van den
gemeenteraad, behalve wat het schoolhoofd
betreft, wiens jaarwedde op f 100 boven
het minimum is gesteld.
E U R T E N
Schouwen en Duiveland.
vember 190 8.
Chr. Geref. Kerk te Zierikzee:
's Voorm. half tien ure, 's nam. twee ure en
'savonds zes ure: ds. Wisse.
Herv. Kerk te Zonnemaire:
's Voorm. half tien ure: ds. De Leur.
Geref. Kerk te Zonnemaire:
's Voorm. half tien ure en '8 nam. twee ure:
ds. Van Schalk.
Herv. Kerk te Drelschor:
's Voorm. half tien ure: ds. Van de Griend.
Herv. Kerk te Ouwerkerk:
'8 Nam. twee ure: ds. Van de Griend.
Herv. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. half tien ure: Geen dienst; 's nam.
twee ureds. Elenbaas van Slrjansland.
Geref. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. half tien ure, 'snam. twee ure en
'savonds half zes ure: Leeskerk.
Oud-Geref. Kerk te Nieuwerkerk:
's Voorm. 9 ure, 's nam. 2 ure en 's avonds
5.30 urede heer Kieviet van Aagtekerke.
Herv. Kerk te Oosterland:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
dr. Weeda.
Geref. Kerk te Oosterland:
's Voorm. half tien ure en 's nam. twee ure:
ds. Staal; 's avonds zes ure: Leeskerk.
Herv. Kerk te Slrjansland:
's Voorm. half tien ure: ds. Elenbaas. (Voor
bereiding H. Avondmaal).
Herv. Kerk te Brulnlsse:
's Voorm. half tien ure en 'snam. twee ure: ds.
Waardenburg. (Doopsbediening).
Geref. Kerk te Brulnlsse:
's Voorm. half tien ure en 's avonds vijf ure:
ds. De Jager.
Oud-Geref. Kerk te Brulnlsse:
's Voorm. negen ure, 's nam. twee ure en
'savonds vijf ure: Leeskerk.
Evangelisatie te Brulnlsse:
's Voorm. half tien ure en 'snam. twee ure:
Gewone dienst.
Evangelisatie JeruSl II:
's Voorm. tien ure en 's avonds half acht ure:
Gewone dienst.
Te Breda slaagde Donderdag voor
de vrije- en orde-oefeningen der gymnastiek
de heer N. J. G. H. Elenbaas te Bruinisse.
Stavenisse. Voor de herhalingsschool
voor jongens alhier hebben zich 15 leer
lingen aangemeld.
De lessen aan den nieuwen land-
bouwwintercursus alhier zullen 14 Nov.
a.s. met 12 leerlingen aanvangen.
St-MaartensdJjk. Benoemd tot tijdelijk
onderwijzeres aan de openbare school
alhier, mej. C. B. Adriani te Santpoort.
Ingezonden Mededeelingen.
(Onder ver an twoordelfjkhcld van den Inzender).
Van 1-5 regels f 1,elke regel meer f 0,20.
Van belang voor Zierikzee.
Zenuwachtigheid, rugpijn, gele kleur, slapeloos
heid, prikkelbaarheid, slechte eetlust, rusteloosheid
zijn alle teekenen van niergift in het bloed.
Foster's Rugpijn -Nierenpillen geven hulp en
kracht aan de nieren, zoodat ze niet alleen die
vergiften wegvoeren, maar het bloed volkomen
en regelmatig filtreeren en zoodoende een terug
keer der kwaal voorkomen. Daarom juist geven
Foster's Rugpijn Nierenpillen een blijvende
genezing.
Mejuffrouw C. Kamp, Gr. Armhuis te Oud-
Beierland, meldt ons: Sedert ruim een jaar klaagde
ik over de nieren, steeds had ik veel pijn in den
rug en in de zijden, gepaard met hoofdpijn. Mijn
slaap schonk mij geen verkwikking en 's morgens
leek het wel, alsof ik meer vermoeid was dan
den avond te voren by het naar bed gaan. De
urine was steeds erg vuil en bevatte veel bezinksel
en aanslag. Ik was doorloopend zwaar vermoeid
en afgemat, en bij het minste wat ik deed, moest
ik erg transpireeren en loopen kon ik haast heele-
maal niet meer. In dit stadium van mijn ziekte
raadde men mij aan eens een proef te nemen met
Foster's Rugpijn Nierenpillen en ik heb er
werkelijk geen spijt van dat ik hiertoe overging,
want na een paar dagen bekwam ik reeds een
beduidende verlichting en nadat ik uw voor
treffelijke pillen drie weken lang had ingenomen,
was ik beter dan in langen tijd het geval geweest
was. De pijn was bijna geheel verdwenen, ik
sliep weer goed, mijn eetlust was beter en thans
zal ik nog eenige weken de behandeling voort
zetten, ten einde van algeheele genezing zeker te
zijn. Ik zal het inmiddels mijn plicht rekenen
om eventueele nierlijders omtrent mijn bevinding
nader in te lichten.
Ik ondergeteekende verklaar dat het boven
staande waar is en machtig u het publiek te
maken op elke wijze die u goeddunkt.
Let er op, dat gij de échte Foster's Rugpijn
Nierenpillen bekomt, elke échte doos voert den
naam voluit, benevens de handteekening van
James Foster.
Ze zijn te Zierikzee verkrigbaar b| den Heer
M. S. Polak, gedipt. Drogist, en te Tholen
ba den Heer W. Potter, lllaal Apotheek
.Coronoe", Stoofstraat. Toezending geschiedt
franco na ontvangst van postwissel k 11,75 voor
één of f 10.voor 6 dnozen.
Post en Telegrafie.
De gezamenlijke inleggers op de,
Rljkspostpaarbank hier te lande hadden
1 Oct. j.l. een tegoed van bijna 147
millloen gulden. Gemiddeld heeft dus
ieder Nederlander, groot en klein, ongeveer
f 27 op de Rijkspostspaarbank staan.
Maar menig „onbemiddeld gemiddelde"
zal roepen„wie geeft er een dubbeltje
voor mijn rijkdom?"
In een Dinsdag 1.1. te Leeuwarden
gehouden vergadering is besloten, den
„Nederlandschen Bond ter bestrijding van
overdreven Zondagsrust op het gebied van
post- en telegraafverkeer" op te heffen.
Het kassaldo ad f 400 komt ten bate van
het ondersteuningsfonds der post en tele
grafie.
Algoitteene Vergadering
in zake de Concertzaal en Graanbeurs.
De heer Gelderman, voorzifter van het
comité tot oprichting van een Concertzaal
en Graanbeurs, opent in de bovenzaal van
de sociëteit Verwer de talrijk bezochte
algemeene vergadering, die behalve door
comité-leden, door eenige bestuursleden
van de afdeeling Zierikzee der Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en Veeteelt
in Zeeland, door onderscheidene bestuurs
leden van landbouw-vereenigingen op deze
eilanden en door burgemeesters van ver
schillende gemeenten in Schouwen en
Duiveland werd bijgewoond. Hij sprak
daarbij als volgt:
Mijne Heeren!
Het punt, dat thans ter behandeling ligt, name
lijk de keuze van het terrein, Is wel het gewich
tigste voor den verderen loop der ontworpen
plannen. In de vorige vergadering nam het
bestuur op zich de aanneembaarheid van de
ingekomen aanbiedingen te onderzoeken, en het
resultaat daarvan aan uw goedkeuring te onder
werpen. Wij zuilen straks hieraan voldoen.
Voordien wil ik verklaren de aanwezigheid hier
van verscheidene personen, niet-comité-leden.
Het bestuur heeft het wenschelijk geacht, dat op
uw beslissing niet alleen van invloed zoude zijn
het door-hem gedane voorstel, maar dat in deze
ook gehoord zoude worden de opinie van hen,
die er het meeste belang bij hebben. Het heeft
daarom uitgenoodigd op deze vergadering de
bestuurderen der Landbouwvereenigingen uit het
eiland, het bestuur der Afdeeling Zierikzee van
de Maatschappij tot bevordering van Landbouw
en Veeteelt in Zeeland, de burgemeesters der
gemeenten en gemeentebesturen.
Een hartelijk woord van welkom en van dank
voor de opkomst aan hen, die aan deze uit-
noodiging gehoor hebben gegeven, ii hier op
zijn plaats. Ik acht mij verplicht die heeren nog
even den stand van zaken mede te dcelen.
Toen de eerste plannen voor de verbeterde
Concertzaal gesmeed werden, was cr van een
Graanbeurs nog geen sprake, tot in half October
een ingezonden stuk van den heer J. W. Romcyn
hierop de aandacht vestigde. Het comité is ten
volle overtuigd van de belangrijkheid van de
totstandkoming cener Graanbeurs. In de meeste
centra van landbouwstreken toch heeft men er
een, en werd het bezit op dusdanigen prijs ge
steld, dat verschillende gemeenten, b.v. Goes en
Middelburg, óf subsidie gaven óf de beurs in eige
exploitatie namen. Onze gemeente is echter arm
aan geld. Noch voor de Concertzaal, noch voor
de Graanbeurs zullen wij dus van die zijde op
veel steun moeten rekenen. Wij zullen dus ons
zelf moeten helpen, en dit kan, wanneer wij een
drachtig samenwerken.
in de combinatie ligt de kracht. Een graan
beurs alleen, opgericht door particulier kapitaal
met eigen kosten van onderhoud en exploitatie,
kan nooit een rendabel bestaan vinden, en de
Concertzaal alleen zal wellicht een kwijnend
bestaan lijden. Samen daarentegen, wanneer dc
beurs geen extra onderhoudskosten medebrengt,
en de kosten van exploitatie onder die der Con
certzaal doorloopen, vormen zij één krachtig
levensvatbaar geheel.
Kunnen wij deze combinatie bewerkstelligen,
dan hebben wij voor dc streek iets tot stand
gebracht, dat zoo nauw het nuttige en aangename
in zich vereenlgt, dat men eigenlijk niet meer
weet, of men, spreken moet van de Concertzaal
cn Graanbeurs, of van dc Qraanbeurs en Con
certzaal. In verband hiermede heeft het bestuur
getracht een terrein te vinden, dat geschikt was
om deze combinatie te huisvesten, en dat tevens
in exploitatie het voordceligst zou zijn. Het
technisch gedeelte hl ervan werd opgedragen aan
den heer Swartbol. Het bestuur zelf beschouwde
de zaak van de finantiëele zijde.
Op verzoek van den voorzitter wordt
hierop door den secretaris, den heer
H. J. van Nouhuys, het door den heer
Swartbol uitgebrachte rapport voorgelezen.
Aan dit rapport ontleenen wij het
volgende
Op het terrein, gevormd door de tegenwoordige
Concertzaal met de naastliggende panden, kan
een zaal gebouwd worden van 18 - bij 13 M.
met tooneel, kleedkamers, bergplaatsen, gaderobe,
koffiekamer, groot pi. m. 80 M3. (derhalve ook
zeer geschikt voor zelfs vrij talrijke vergaderingen)
en verdere bij een dergelijke inrichting noodige
accessoires, zoomede een behoorlijke, ruime toe
gang en goede nooduitgangen.
Wat het terrein van den heer Verwer betreft,
dit bestaat in hoofdzaak uit een strook gronds,
lang pi. m. 33 M., breed 11 M., waaraan zij
waarts nog sluit de tegenwoordige muziektent,
terwijl door aankoop van een aan denzelfden
eigenaar behoorend huisje (buiten den genoemden
prijs van f 5000), achter die tent gelegen, aan
sluiting aan dè Fonteine kan worden verkregen.
De volle breedte van 11 M. zou voor de eigenlijke
zaal moeten gebruikt worden. Voor tooneel en
zaal zijn een gezamenlijke lengte van 28 M.
noodig, waarvan 21 M. voor de zaal. Daar de
galerijen een gezamenlijke breedte van bijna 5 M.
innemen, vormt het open middengedeelte een
lange, smalle strook van 17 - bij 6 M., wat de
zaal niet gezellig maakt.
Een bezwaar van meer gewicht is het volgende:
Om den hoofd-lngang niet in het Witte Eiestraatjc
te maken, zou men het bovengenoemde huisje
er bij moeten koopen, en dus een ingang aan dc
Fonteine verkrijgen, wat wegens de nauwe toe
gangen niet wenschelijk is. De garderobe, W. C.'s
enz. zouden dan langs den weg naar de zaal
komen, wat niet verkieselijk is. Om naar de
koffiekamer te komen, die in het gebouw van
den heer Verwer zelf zou moeten gehouden
worden, moet men door den tuin, wat in den
winter ondoenlijk is. Bovendien is er niet alleen
geen andere toegang voor de acteurs naar het
tooneel te vinden dan óf door de zaal óf onmiddel
lijk uit het Eiestraaije. Voor kleedkamers en
bergplaatsen ontbreekt alle gelegenheid.
Plaatst men de zaal aan de noordzijde, het
tooneel aan de zuidzijde, dan is men gedwongen
den hoofdtoegang in het Eierstraatje te maken.
Voor het publiek ontbreken dan alle accessoires,
want daarvoor is dan geen plaats. Ook zou men
een ingang, een garderobe en een toegang voor
de galerij bekomen, even onvoldoende als bij de
huidige Concerfzaal. Van een goeden nooduitgang
van de galerij kan in het nauwe steegje geen
sprake zijn.
Voor het beoogde doel Is het terrein van den
heer Verwer onbruikbaar.
Het terrein van den heer Van de Ven, bevat wel
wat krap, juist genoeg ruimte voor de zaal met
tooneel op dezelfde lengte en breedte als in het
voorloopig ontwerp. De toegang zou kunnen
komen door het gebouw, thans in gebruik voor
het expeditiekantoor van Van Gend <S Loos. De
koffiekamer zou zijn de achterzaal van den heer
Van de Ven, waarheen een directe toegang uit
de zaal kan gemaakt worden. Alle gelegenheid
voor kleedkamers, bergplaatsen ontbreekt hier.
Ook de nooduitgangen, vooral voor de galerij,
zouden bezwaren opleveren. Dus ook dit terrein
is ongeschikt.
Het terrein in de Paardesiraat is het cenig
bruikbare van de beschikbare terreinen. De
omstandigheid, dat ook dit terrein aan een zijstraat
gelegen is, is van gering gewicht, daar hei gebouw
slechts weinige meters van één der hoofdwegen
van de stad verwijderd is, en de straat door de
sterke verbreiding, vóór en onmiddellijk na het
gebouw alle gelegenheid aan rijtuigen tot keeren
geeft.
De Voorzitter zegt, dat uit dit rapport
blijkt, dat de heer Swartbol slechts één
terrein geschikt acht, namelijk dal, waar
nu de Concertzaal staat. Het bestuur,
zegt spreker, is op finantiëele gronden tot
hetzelfde resultaat gekomen
I. omdat wij in plaats van finantiëele
medewerking tegenstand zullen vinden bij
hen, die bij de tegenwoordige zaal be
trokken zijn, als wij een nieuw gebouw
op een andere plaats willen stichten;
II. omdat wij dan zouden krijgen den
fnuikenden invloed van de concurrentie
tusschen de beide lokalen. Dit 2al niet
alleen merkbaar zijn in de verdeeliug van
de uitvoeringen en van de bezoekers, doch
ook drukkend werken op de gewone
prijzen, welke nu voor zaalhuur gerekend
worden
III. omdat het aanbod van gratis terrein
het nadeelig verlies in zich sluit van een
eigen koffiekamer en dus ook van de pacht.
Tegenover het nadeel van de twee
laatste overwegingen staat slechts het voor
deel van ;het minder te plaatsen kapitaal,
groot f 7200, wat dus jaarlijks ten hoogste
f 400 bedraagt.
Het is duidelijk, dat de schade van de
concurrentie en het gemis van een pachter
öii bedrag verre overschrijden.
De eenige opmerking, die wij van ter zijde
vernomen hebben, is deze, dat het terrein
niet juist in het centrum gelegen is. De
afstanden in Zierikzee zijn echter van zoo'n
kleinen omvang, dat 1 of 2 minuten loopen
toch waarlijk niet van invloed mogen zijn
op een plan van dusdanig belang.
Met het oog op 't uitgebracht rapport,
stelt het bestuur voor, in principe tc be
sluiten tot aankoop der Concertzaal en
der belendende pakhuizen.
De voorzitter geeft hierop gelegenheid
tot op- of aanmerkingen.
De heer W. Ribbens vraagt, of ten aan
zien van de geschiktheid van school D
voor een zaal een deskundig onderzoek is
ingesteld.
De voorzitter zegt, dat nog twee ter
reinen besproken zijn geworden, waarvan
het ééne voor het doel (e koop werd
aangeboden, terwijl het andere door zijn
zeer gunstige ligging de aandacht op zich
deed vestigen.
Het eerste is gelegen in de St.-Domus-
straat. Het bleek echter, dat zelfs de
ruimte voor de eigenlijke zaal met tooneel
onvoldoende was, terwijl voor toegangs
portaal, koffiekamer en verdere accessoires
zelfs geen ruimte aanwezig was.
Het tweede is school D met woning,
gecombineerd met de eventueel aan te
koopen woning van den heer De Vos.
De grootste beschikbare breedte blijft daar
echter beneden de 10 Meter, die geheel
door de zaal moet worden ingenomen,
zoodat alle communicatie tusschen voor-
en achtergelegen lokalen onmogelijk wordt,
daar niets naast, doch alles achter elkaSr
zou moeten liggen. Hieraan kleven dus
dezelfde gebreken, als aan het terrein van
den heer Verwer.
Over hef terrein-Paulussen, dat in veiling
komt, werd ook nog van gedachten ge
wisseld. Bij eventueelen aankoop er van
gelden echter dezelfde bovengenoemde
finantiëele bezwaren.
De heer W. Ribbens deelt mede, dat
de graanhandelaren in een door hen ge
houden vergadering in beginsel besloten
hebben, om, indien geen ander geschikt
terrein door het comité zoude gevonden
worden, van de Concertzaal als graanbeurs
op den marktdag gebruik te maken van
half elf tot één uur, of van elf tot 4én uur,
zooals het beurs-comité zal bepalen.
(Toejuiching).
De voorzitter betuigt den heer Ribbens
namens het comité dank voor de belang
rijke door hem gedane toezegging, die een
groote slap nader tot het doel is.
De heer L. Koopman Cz. is van oordeel,
dat de landbouwers er niet zullen komen,
wanneer de Graanbeurs in de huidige
Concertzaal gevestigd wordt, fIfj zou liever
een Graanbeurs in het centrum van de
stad willen hebben.
De voorzitter gelooft niet, dat het eindje
loopen zulk een ernstig bezwaar kan op
leveren als de heer Koopman schetst.
De heer W. Ribbens merkt op, dat ook
de graanhandelaren liever de Graanbeurs
in het centrum dér stad zagen, maar daar
gebleken is, dat dit om afdoende redenen
niet mogelijk is, zoo hebben zij zich
•daarbij neergelegd.
De heer J. Ribbens vraagt omtrent het;
licht want een Graanbeurs moet goed
licht hebben eenige inlichtingen.
De Voorzitter antwoordt, dat de zaal
van drie zijden en van boven licht zal
ontvangen.
De heer Hocke Hoogenboom heeft met
genoegen vernomen, dat de graanhandelaren
besloten hebben om van half elf tot één
uur In de nieuwe voor Graanbeurs in te
richten Concertzaal te komen. Maar hij
vraagt, zullen de landbouwers er ook
komen. Persoonlijk vindt hij, dat de af
stand van één of twee minuten niets
beteekent. Hij vreest echter, dat er
menschen zullen zijn, die, ondanks dien
luttelen afstand, in het eerst beginnen zullen
niet te komen. Hij zou het gewenscht
vinden, dat men de gevoelens van de land
bouwers in bun landbouwvereenigingen
inwon.
De heer Boogerd, burgemeester van
Kerkwerke, gaat met het voorstel van den
heer Hocke Hoogenboom mede.
Na een nog langdurige discussie werd
besloten, de landbouwvereenigingen te ver
zoeken, het gevoelen harer leden in te
winnen nopens de vraag, of zij van de
Concertzaal eventueel zouden gebruik
maken, zoo die voor Graanbeurs behoorlijk
werd ingericht. Hierop werd de algemeene
vergadering door den voorzitter gesloten,
die de comité-leden verzocht te blijven.
De beraadslagingen in den boezem van
het comité hebben, met het oog op de
omstandigheid, dat men het gevoelen der
landbouwers wenschte in te winnen, ge
leid tot de aanneming van het voorstel
de vergadering veertien dagen te verdagen.
TWEEDE KAMER.
In de Donderdag gehouden zitting werd
aangevangen met de behandeling der
Indische begrooting.
De heer De Stuers critiseerde scherp de
houding van den Gouverneur-Generaal ten
opzichte van Atjeh.
Spreker verweet hem blindheid ea na
latigheid en laakte tevens de nota van den
legercommandant Van Tonningen, welke
een barden, wreeden geest ademt, door
allerlei ergerlijke dingen goed te praten.
Spreker keurde af dat de Minister zich
in het algemeen met de strekking van het
verslag en de nota vereenigt, oordeelde
dat het Indische leger wordt gebruikt voor
vuil werk, waarvoor 't niet dient, en be
toogde dat Wekker aan het land een dienst
heeft bewezen, waar veel van de door hem
genoemde schanddaden zijn erkend moeten
worden.
De heer De Savornin Lohman critiseerde
Wekkerbrochure als in hooge mate ten;
dentieus, oordeelde dat orde en gezag
desnoods door geweld moeten worden ver
kregen en zag in Van Heutz, met zijn deug
den én gebreken, nog steeds den man dien
wij in Indië noodig hebben.
De heer Van Deventer betoogde dat het
volle vertrouwen van Van Heutz in Van
Daalen, niettegenstaande hij wist dat deze
niet alle eigenschappen voor de vervulling
zijner taak bezat, spaak moest loopen.
In de opdracht aan den heer Liefrinck
zag spreker de hoop op een mildere toe
komst.
Volgens den spreker heeft onze schriel
heid in het Atjeh-beleid een pacificatie
tegengehouden.
Spreker noemde de wijze van belasting
heffing in de Padangsche Bovenlanden naar
den vorm goed, maar de wijze van uit
voering overhaast en ontactvol.
Hij bepleitte voorts minder belasting,
minder heerendiensten en beter onderwijs.
TELEGRAMMEN.
Stavenisse, 6 November.
Heden (Vrijdag)middag werd alhier op de
algemeene begraafplaats, onder zeer vele
blijken van deelneming, het stoffelijk over
schot van wijlen den heer L. J. Dorst, in
leven burgemeester enz., ter aarde besteld.
Bloemstukken dekten de kist. Vele woor
den van waardeering, dank en vriendschap
werden den overledene gewijd. Voorzeker
is'er met zijn heengaan een goed mensch
minder op de aarde. Zijn nagedachtenis
zal zeker bij velen langen tijd in geheugen
blijven! Dit zij een troost voor de over
bid venden I
VGravenbage, 6 November.
Eerste Kamer. Na aanneming van de
Algeciras-acte „de wijziging van artikel
23 der gemeentewet en van het outwerp
tot verzekering van den goeden staat cler
rijksrivieren, is de Eerste Kamer uiteen
gegaan tot den laatsten November. Alsdan
zullen worden behandeld de justitiëele
achterstands-toestanden.
Tweede Kamer. Aan de orde is de
Indische begrooting. In een bijna vier uren
lange rede kritiseerde de heer Van Kol
vooral Van Heutz en diens stelsel van
pacificeeren door terrorisme ten koste van
overwonnenen, van welk stelsel Van Daalen
slechts de consequente uitvoerder was.
Spreker laakte fel den heer Lohman's hou
ding, die, waar het betreft de erkenning
der souvereiniteit door geweld, alle mid
delen geheiligd acht, en die door in naam
van het Christendom de waarheid te ver
bloemen en schandalen te vergoelijken, als
het ware medeplichtig wordt aan ons wreed
optreden. Ook diende zijns Inziens de
van geest van verwildering ademende nota
van den legercommandant Van Tonningen
door de regeering gebrandmerkt te worden.
De heer Boogaards bepleitte tegenover
de Mekkatochten, waarin een sociaal en
politiek gevaar schuilt, en kwam op tegen
den aanval op het beleid van Van Heutz.
Ingezonden Stukken.
Mijnheer de Redacteur!
't Is tegenwoordig raak met de reclame voor
de concertzaal en graanbeurs In de Nieuwsbode.
Men kan bijkans geen nummer er van in handen
nemen of er staat iets over in. De redactirdenkt
zeker aan het „Frappez, frappez toujours". Nu,
erkend moet worden, dat, wat er van de dringende
behoefte aan een nieuwe concertzaal gezegd
