ZIËRIKZEESCHE
NIEUWSBODE.
Zaterdag 31 October 1908.
(Z ierik,zeesclie
C o vi r a, n t).
Algemeen Overzicht.
Uit Stad en Provincie.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
t 10.— per jaar bij vooruitbetaling.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
65ste JAARGANG. No. 8688.
Uitgever-Hoofdredacteur: A. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
Advertentiënvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdag-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. I. DE LOOZE, Hoek Schuilhaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
De voor eenige weken
ingeleverde zakboekjes
van verlofgangers der militie kunnen
weder ter Secretarie worden afgehaald.
De Balkan-kwestie is nog niet tot een
oplossing gekomen. Wel is het gevaar
voor een oorlog tusschen Turkije en
Bulgarije geweken, een oorlog, die, ware
hij uitgebroken, zeker grootere afmetingen
genomen en zich niet tot genoemde staten
zoude beperkt hebben, maar er is nog
geen modus vivendi getroffen tusschen de
daarbij belanghebbende staten. Wel wordt
onderhandeld, teneinde den feitelïjken
toestand tot een rechtstoestand te verheffen.
Turkije, dat steeds geldgebrek heeft, en
daarom klinkende munt goed gebruiken
kan, zal 2ich met een flinke schadeloos
stelling wel tevreden stellen. Indien de
onderhandelingen een gunstig verloop
mochten hebben, dan wordt de taak der
Europeesche conferentie, die bijeen zal
komen om de hangende vraagstukken te
regelen, daardoor zeer vergemakkelijkt.
De Czar van Bulgarije heeft de
Sobranje (Tweede Kamer) met een troon
rede geopend, waarin hij mededeelde, dat
hij op voorstel van zijn regeering de
onafhankelijkheid heeft uitgeroepen. Voorts
zeide hij, dat de regeering het beheer
over den Oosterschen spoorweg op zich
nam, maar dat zij degenen, die er recht
op hebben, schadeloos zal stellen. De
wederrechtelijke inbezitneming van dien
spoorweg had bij de Turken veel kwaad
bloed gezet. Nu schadeloosstelling is toe
gezegd, zullen beide partijen wel tot een
bevredigend compromis komen.
De Oostenrijksche troepen hebben
het Sandzjak ontruimdzoodat deze
provincie weder in het bezit der Turken
is gekomen.
De Serviërs kunnen zich met den
nieuwen staat van zaken nog slecht ver
eenigen. Volksvergaderingen en volksbe-
toogingen worden, keer op keer gehouden,
teneinde tegen de inlijving van Bosnië
door Oostenrijk te protesteeren. Zelfs de
vrouwen hebben een meeting belegd,
waarin zij tegen de inbezitneming van
Bosnië door Oostenrijk heftig opkwamen.
De Servische kroonprins, die de agitatie
openlijk en heimelijk gaande houdt, is op
reis naar Rusland, teneinde den Czaar te
bewegen, voor de Servische belangen op
te komen.
In Rusland is, afgezien van de cholera
die er gewoed heeft, en den hongersnood
die in aantocht is, de staat van zaken nog
steeds zeer treurig te noemen. En het
treurigste is, dat er geen enkel teeken is,
dat op een verandering in de naaste toe
komst duidt. Ook op de universiteiten
drukt zwaar het despotisme. De studenten
te Petersburg hadden, zooals men weet,
testaakt, omdat de Minister van Onderwijs,
chwarz geheeten, geweigerd had hunne
wenschen in Te TVtttJgen. DTë~wenschèrr
kwamen op het volgende neer. Zij ver
langden: a. vrijheid van wetenschap en
onderricht; b. vrijheid van vereeniging en
vergadering; c. toelating der vrouwen tot
de hoogeschool en opheffing der beperkte
toelating van Joden; d. ongehinderde
toelating van allen, die de middelbare
scholen doorloopen hebben; e. afschaffing
van de fotografie op de toegangskaarten,
en ten slotte opheffing van het verplicht
getuigenis omtrent de politieke denk
beelden bij de toelating tot de universiteit.
De staking echter verliep, toen bekend
werd, dat de Minister van plan was om
aJJe studenten, die voortgingen aan de
staking deel te nemen, bij het Russische
leger in te lijven.
De politieke gerechtelijke moord is aan
de orde van den dag. Zoo sprak alleen
de krijgsraad van Saratoff in drie maanden
tijds veertig doodvonnissen uit, die meeren-
deels voltrokken werden. Neemt men in
aanmerking, dat ook de andere krijgsraden
in het rijk blijken van grooten Ijver in
deze richting geven, dan overdrijven wij
zeker niet, wanneer wij zeggen, dat er
behalve de Zondag geen dag voorbij gaat,
of er worden in Rusland om politieke
redenen menschen geëxecuteerd. De
executie is vaak voor vele politieke ge
vangenen een verlossing, want het leven,
hetwelk deze leiden, is zóó droevig, dat
wij er ons niet over verwonderen, dat
velen van hen een einde aan hun leven
trachten te maken. Opgesloten met hun
twintigen, in cellen, waarin slechts plaats
is voor acht, leven zij in een atmosfeer,
die verschrikkelijk is. Onlangs trachtten in
de gevangenis van Saratoff velen zich te
doen verbranden door de gevangenis in
brand te steken. Hunne poging mislukte
echter, daar een ander deel der gevangenen
aan het blusschen ging, en op die wijze
den vlammendood voorkwam.
De Sjah van Perzië, die door een
staatsgreep aan de constitutioneele in
stellingen in zijn land een einde maakte,
heeft de hulp van Rusland ingeroepen,
teneinde Tabris, waarin de revolutionairen
de regeeringstroepen verslagen en tot den
aftocht genoodzaakt hebben, opnieuw aan
zijn heerschappij te onderwerpen. Twee
regimenten kozakken staan aan de Russisch-
Perzische grens gereed, teneinde aan het
vriendelijk verzoek den vrijheidsstrijd in
bloed te smoren, op afdoende wijze te
voldoen.
De Duitsche Keizer heeft in zijn
koninklijke hoedanigheid den Pruisischen
Landdag met een troonrede geopend
waarin hij aankondigde, dat het kiesrecht
op organischen grondslag zou herzien
worden, en dat een wetsontwerp zoude
Ingediend worden, waarbij de bezoldiging
van de staatsambtenaren, de geestelijken
en de onderwijzers op de lagere scholen
zoude herzien worden. De kosten voor
een en ander zouden gevonden worden
uit een verhooging der vermogens- en
inkomstenbelasting.
De Daily Telegraph, een Engeisch blad,
publiceert een uitlating van den Keizer,
waaruit men de oprechtheid en waarheid
als het ware kan proeven. Zij heeft be
trekking op den geest van argwaan, die
in Engeland ten opzichte van zijn be
doelingen heerscht. Oij zijt gek, zegt de
Duitsche Keizer, dat gij mij miskent, en
dat gij mijn herhaalde aanbiedingen van
vriendschap met wantrouwende oogen be
schouwt. Uw pers stookt het Engelsche
volk op de toegestoken hand te weigeren.
Mijn taak is moeilijk, daar de gevoelens,
die onder een groot deel van mijn volk
heerschen, niet vriendschappelijk jegens
Engeland zijn. Men gelooft in Engeland
algemeen, dat Duitschland in den heelen
Zuid-Afrikaanschen oorlog een vijandige
houding heeft aangenomen. Het lijdt geen
twijfeldat de Duitschers persoonlijk
vijandig waren, maar was het ambtelijke
Duitschland het? De boerenafgevaardigden
werden in Nederland gevierd, in Frankrijk
met geestdrift begroet, maar door mij niet
ontvangen. Daardoor liep hun reis Europa
voor hun zaak te winnen op niets uit.
Toen de oorlog op zijn hoogtepunt was,
noodigden de Fransche en Russische
regeeringen de Duitsche regeering uit om
tusschenbeide te komen. Het oogenblik
was gekomen om de Boerenrepublieken te
redden en Engeland tevens te vernederen
Ik antwoordde, dat ik niet wenschte deel
te nemen aan een Europeesch optreden
em Engeland's val te verhaasten. In de
archieven op het kasteel te Windsor berust
het telegramwaarin ik de Engelsche
Souvereine in kennis stelde met het ant
woord, dat ik aan de mogendheden gaf,
die op Engeland's ondergang bedacht
waren. Het Engelsche volk dient te weten,
wat mijn houding in het uur van zijn
rampspoed is geweest. Maar dit is niet
alles. In December 1899, toen ramp op
ramp volgde, kreeg ik van Koningin Victoria,
mijn grootmoeder, een brief, geschreven
in een stemming van rouw en vrees. Ik
antwoordde dadelijk in een deelnemenden
brief. Maar ik liet het er niet bij. Ik gaf
aan één van mijn officieren last zoo nauw
keurig mogelijk de werkelijke sterkte van
de twee legers, die in Zuid-Afrika waren,
te volgen, en de wederzijdsche stellingen
van die legers te bepalen. Met de mij
verstrekte gegevens maakte ik een plan
van den veldtocht op, en onderwierp het
aan den generalen staf. Ik seinde dit plan
naar Engeland over. En ook dit plan zal
men bij de staatsstukken op Windsor
vinden. En nu is het een merkwaardig
toeval, dat het door mij ontworpen plan
in hoofdstukken zeer nauwkeurig op dat
van Lord Roberts leek. Uit deze publicatie
blijkt zonneklaar, dat de Duitsche Keizer,
gelijk men reeds vermoedde, in zijn hou
ding tegenover de Boeren, hoofdzakelijk
door familie-overwegingen feeleid werd.
Ware Victoria zijn grootmama niet geweest,
dan zou die houding waarschijnlijk een
geheel andere zijn geweest.
De stemrechtvrouwen in Engeland
laten veel van zich spreken. Het is aan
eenigen harer gelukt op de vrouwengalerij
van het Parlement te komen. De heer en
waren juist bezig aan het beraadslagen
over de vergunningswet, toen één der
vrouwen riep: „wij vragen het stemrecht
voor de vrouw". Men wilde haar ver
wijderen, maar dit ging niet gemakkelijk,
want zij had zich met kettingen aan de
voorzijde van de galerij verbonden. Terwijl
men doende was die kettingen los te
maken, rees van de mannentribune een
man op, die luide riep: „ik vraag ook het
stemrecht voor de vrouw". Tegelijkertijd
bestrooide hij de leden van het Huis met
propaganda-papieren. In een ommezien
had men hem beetgepakt en de buitendeur
laten zien. De voorzitter (Speaker) heeft
besloten in den eersten tijd geen publiek
op de tribunes en galerijen toe te laten.
Mej. Dove is door den gemeenteraad
benoemd tot burgemeesteresse van High
Wycombe, een stad met 17,500 zielen. Zij
schfjnt zich jegens de armen zeer ver
dienstelijk gemaakt te hebben.
Het Parlementslid, Will Thome, heeft
op het Trafalgarplein de werkloozen aan
gespoord het eerst de bakkerijen te be
stormen. Wegens die ophitsende uitdruk
king voor den politierechter gedaagd,
verklaarde hij tot zijn verontschuldiging,
dat die uitdrukking hem in het vuur van
het spreken ontsnapt was. De ellende was
groot en de regeering werkeloos. Dit
ergerde hem. Vandaar zijn ontboezeming.
Hij moest borgstellen, dat hij voortaan
beter op zijn woorden zoude Ietteo. Ging
hij zich weer te buiten, dan zou hij voor
zes maanden de doos in gaan.
Zierikzee, 30 Oct. Maandag, den 9den
November, zal door de Gemengde Zang-
vereeniglng „St.-Caecilia" met medewerking
van den heer Walter van Son, concert-
zanger te 's-Hertogenbosch, O. Koop, voor
piano en viool, Ant. Vermeulen, cellist,
beiden uit Amsterdam, en van onze stad-
genooten, de heeren P. Jongmans voor viool
en L. Schouten voor piano, in de Concert
zaal alhier een uitvoering gegeven worden.
Zoowel met het oog op het kunstgenot,
dat ons die uitvoering ruimschoots zal
verschaffen, als met het oog op de omstan
digheid, dat het eventueel batig saldo ten
voordeele der algemeene armen zal strekken,
lijdt het geen twijfel, of zeer velen zullen
die uitvoering willen bijwonen.
Teneinde niet teleurgesteld te worden,
raden wij een ieder aan zich tijdig van
een kaart en tekstboekje te voorzien. Een
en ander is bij den boekhandelaar, den heer
A. C. de Mooij, verkrijgbaar, Men zie
achterstaande hierop betrekking hebbende
advertentie.
De Ivens-prijs, een stereo-film camera,
welke door de firma Ivens aangeboden is
als extra-prijs voor hem of haar der deel
nemers aan den photografie-wedstrijd van
Vreemdelingen-Verkeer, die de beste Jand-
schaps-opname inzond, en in 1908 de
benoodigde ingrediënten van de firma
betrokken had door bemiddeling van haren
vertegenwoordiger alhier, den heer Anker,
is door het Bestuur van Vreemdelingen-
Verkeer, aan hetwelk de beslissing was
opgedragen, toegekend aan den heer
M. K. de Ronde uit Sir-Jansland. Van de
ingezonden landschaps-opnamen voor den
wedstrijd trof zijne wei met koeien het
meest.
Het Vrije Tooneel, onder directie van
de heeren Speenhoff en Nap de la Mar,
zal aanstaanden Maandagavond in de
Concertzaal opvoeren „HetConfectiekindje",
klucht in één bedrijf van George Verenet,
en „Zijn EdelAchtbare of Het Vrije
Tooneel in 1000 vreezen", satyrike klucht
in één bedrijf van A. Schmltz. Wij kennen
den inhoud van beide stukjes niet, maar
afgaande op de gunstige recensies in vele
bladen, houden wij ons overtuigd, dat
men zich Maandagavond kostelijk zal
amuseeren. Wij verwijzen onze lezers en
lezeressen naar achterstaande advertentie,
waaruit men tevens zal zien, dat de heer
Speenhoff als dichter-zanger, en de heer
Nap de la Mar als humorist zullen optreden,
terwijl mevrouw Speenhoff eenige liederen
zal ten beste geven.
Ter verduidelijking van den in ons
jongste nummer medegedeeIden uitslag,
rakende den photografie-wedstrijd, berichten
wij, dat de eerste prijs voor de best
ingeleverde photo, is toegekend geworden
aan den heer P. Ochtman alhier.
Bij kon. besluit zijn benoemd: tot
ontvanger der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen te Enschedé, A. J.
Zonnevylle, ontvanger derzelfde middelen
te Bergen-op-Zoomtot ontvanger der
directe belastingen en accijnzen te Leerdam,
J. C. Altorffer, ontvanger der directe be
lastingen, invoerrechten en accijnzen te
Gendringen; tot idem te Overschie, A. G.
dc Braai, ontvanger derzelfde middelen te
Vreeswijk; tot idem te Oosterwolde,
W. A. Klaassenontvanger derzelfde
middelen te Hardenberg.
H. M. de Koningin-Moeder is voor
nemens Dinsdag3 November e.k. het
paleis Soestdijk te verlatenteneinde
enkele dagen op Het Loo door te brengen
en daarna naar de residentie te gaan.
Kerkwerve. Naar men ons mededeelt,
wordt de rijksveldwachter van Oosterland
met Mei a.s. verplaatst naar deze gemeente,
waardoor hier een nieuwe standplaats der
rijksveldwacht ontstaat, daar deze tot nog toe
hier niet gevestigd is geweest.
Als nog steeds het gevolg van het'
zachte weer, staat bij den heer W. Lemson
alhier een pereboom in vollen bloei; ook
in den aangrenzenden tuin van het hoofd
der school vertoonen zich bloemen aan een
vruchtboom. Van de felle vorst in de
vorige week schijnen ze niet veel geleden
te hebben, daar het zich laat aanzien dat
enkele vruchten zich reeds hebben gezet.
Hoewel dit bloeien in dezen laten tijd heel
aardig is, is het toch niet voordeelig, om
dat dit de knoppen van het volgend jaar
zijn, en er dus kans is, dat deze boomen
dan niet veel zullen opleveren.
Bruinisse, 29 Oct. Hedenmiddag onge
veer 12 uur kwam hier bericht, dat er
brand was op de hofstede bewoond door
den landbouwer Stouten. Door den grooten
afstand, de hofstede ligt ongeveer een uur
buiten de kom der gemeente, verliep er
natuurlijk veel tijd voor de brandspuit op
de boerderij was aangekomen. Gelukkig
bepaalde de schade zich tot het verbranden
van (wee strooklampen.
St.-Philipsland. De heer J. van Steen
bergen, kapelmeester van 't Fanfare-corps
Concordiaalhier, is benoemd tot direc
teur der Symphonie-vereeniging te Zeven
bergen.
Stavenisse. Als een bizonderheid kan
wel gemeld worden, dat van een echtpaar
alhier reeds 7 zoons hebben deelgenomen
aan de nationale militie en dat deze zeven
allen een niet-dienstpiichtig nummer
getrokken hebben.
Scherpenisse, 29 Oct. Eenige kleine
jongens waren Woensdag op de kade
alhier aan 't rijden met een ledigen wagen.
Het besturen werd hen echter te machtig,
zoodat de wagen op het schip van J. de
Bruin liep. Alles liep met den schrik af.
Als een bizonderheid kan gemeld
worden, dat 2 niet-éénjarige eenden nu
reeds eieren leggen.
Gisteren trok een zoon van J. Hage
alhier no. 10. Dat is op zichzelf niets
bizonders, doch dit is nu de vierde uit
hetzelfde gezin, die dat nummer heeft
getrokken, en allen waren er mede uitgeloot,
terwijl de vader ook datzelfde nummer ten
deel viel.
St.-Maartensdljk. Bij Min. beschikking
is benoemd tot onbezoldigd rijks-veld
wachter de heer P. v. d. Slikké, nacht
waker alhier.
Poortvliet. Door ruim 40 Ingezetenen
werd andermaal een verzoek aan het ge
meentebestuur ingediend, om aansluiting
bij de intercommunale telefoon. In de
gemeenteraadsvergadering van 20 October
j.I. werd dit verzoek aangehouden, met
het doel, burgemeester en wethouders
gelegenheid te geven te onderzoeken, of
hiervoo* voor de gemeente nog bizondere
uitgaven of onkosten aan verbonden zijn.
Tholen. Het is nu 40 jaar geleden, dat
men er over dacht, de middeleeuwsche
toestand, wat het veer betreft, te doen
ophouden.
Het was de ingenieur van den water
staat van Noord-Brabant, de heer de Bruijn
Kops, die in 1868 de brug voor de over
brugging van de Eendracht in teekening
heeft gebracht en de kosten had berekend.
De brug zou bestaan uit één pijler en
twee spanningen van 60 en 40 M., de
breedte tusschen de leuningen zou 4.50 M.
bedragen, terwijl de kosten op f 198,000
werden geraamd. De hoogte van den
onderkant zou dan zijn 6 M. -f- A. P.
Acht jaren later, in 1876, kwam de over
brugging weer ter sprake. De heer R. van
de Voort had het volgende planDe brug
zou één spanning hebben van 82 M., de
boog aan de einden 4,5 M., in het midden
meer dan 10 M., met landhoofden. De
geheele breedte 6,75 M., binnen de boog
5,50 M.dekhoogte 5.30 M. en onderkant
4,60 M. -f A. P. De kosten geraamd op
f 140,000, dus f 58,000 minder.
Eenige jaren geleden is er ook nog
eens sprake geweest, niet alleen een brug
te leggen, doch de tram door het geheele
eiland Tholen te laten loopenteekeningen,
hoe zij loopen zou, halten, stukken gronds,
welke onteigend moesten worden, kortom,
alles was in orde, doch door de financieele
bezwaren kwam er niets tot stand.
Den 29sten September 1462 gaf Philips
van Bourgondië het veer in eeuwigen erf
pacht aan de gemeente Tholen voor de
som van 25 Vlaamsche ponden. Één der
erfgenamen liet later de pachtsom vervallen.
Van 1615—1684 is het veer niet ver
pacht wegens het doorsteken der dijken;
van 1684—1714 is de pachtsom niet bekend;
van 1714—'28 is het verpacht geweest
voor f 1050; van 1728—'42 voor f 950;
van 1742—1807 voor f 1000; van 1807—
'14 voor f 980; van 1814—'36 voor
f 1450; van 1836—'64 voor f 1590; van
1864—'78 voor f 2050; van 187.8—'92
voor f 4025; van 1892—'99 voor f 4050;
van 1899—1906 voor f 6000 en van
1906—1913 voor f 6910.
Het is nu de Kamer van Koophandel te
Bergen-op-Zoom, welke het initiatief op
zich genomen heeft de overbrugging tot
stand te brengen. Er heeft eene oproeping
plaats gehad van eenige autoriteiten, be
langhebbenden en belangstellenden, om
die gewichtige zaak op het gemeentehuis
te Bergen-op-Zoom te bespreken. Vertegen
woordigd waren Prov. Staten van Noord-
Brabant, Gedep. Staten van Zeeland,
Kamer van Koophandel te Bergen-op-Zoom,
Burgemeesters en Wethouders yin Tolen,
van Halsteren, van St.-Maartensdyk, Poort
vliet en Scherpenisse, van Bergen-op-Zoom,
de voorzitter van den Toeristenbond enz.
De burgemeester van Bergen-op-Zoom
bracht een woord van hulde aan de Kamer
van Koophandel, dat deze het initiatief van
zulk eene gewichtige taak had genomen.
In de vergadering werd eene commissie
benoemd, welke zou trachten een fonds
te vormen tot bestrijding der kosten. De
commissie bestaat uit de heerenA. Mollink,
voorzitter, tevens voorzitter van de Kamer
van Koophandel te Bergen-op-Zoom, N.
Polderman, B. Hulshof, J. Gommers, res
pectievelijk burgem. van St.-Maartensdijk,
Bergen-op-Zoom en Halsteren, Asselbergs,
lid der Prov. Staten van Noord-Brabant,
3 leden van den gemeenteraad van Tolen,
de heeren B. A. Overman, jhr. J. van
Vredenburch en J. M. Wagemaker, verder
de heer D. van de Velde, ontvanger-griffier
der polders en als secretaris de heer J. F.
Bevin. Naar men zegt zal deze commissie
nog uitgebreid worden.
Uit de opgegevene cijfers blijkt, dat Tolen
van het veer jaarlijks f 6910 trekt, benevens
nog ongeveer f 1000 aan haven- en leggeld
wat de suikerbieten betreft. Mocht er dus
een brug en dientengevolge een tram komen,
zou beslist dat haven- en leggeld ook
vervallen. Het welslagen van de commissie
zal dus voornamelijk daarvan afhangen of
het haar gelukken zal ongeveer een
aequivalent te vinden voor de inkomsten,
welke de gemeente zal moeten missen.
Oud-Vossemeer. Tegen 1 Januari 1909
is aan den heer J. Beaufort eervol ontslag
verleend als onder-brandmeester en in zijn
plaats benoemd de heer J. L. Lindhout J.Lz.
Waarde. Als een bizonderheid mag
zeker vermeld worden, dat bij de Dinsdag
j.I. gehouden loting voor de nationale
militie de jongste zoon uit het gezin van