ZIERIKZEBSGHElfe NIEUWSBODE.
Dinsdag 13 October 1908.
Eerste Blad.
Graai LJof Nikolajewitsji foisioy.
NIEUWSTIJDINGEN.
(55 ior i li. zeesohe
Cour an t).
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
f,60.
Voor hef buitenland, verzending eens per week,
f 10,— per jaar hij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. No. 8680.
Uitgevar-Hoofdredacteur I A. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
Advertentiênvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Diraotaiiri A. J. OE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tol 's avonds 9 ure.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Welk beschaafd man, welke beschaafde
vrouw kent niet Tolstoy, en heeft niet
eens iets van hern gelezen, den oor-
spronkelijken, veelzijdig ontwikkelden man,
die in de vorige' maand, toen hij zijn
tachtigste levensjaar herdacht, zoowel
binnen als buiten de grenzen van zijn
vaderland, als een groot wijsgeer en geniale
denker, als de grondlegger en vormer van
een nieuw, edel menschengeslacht In zijn
vaderland, gehuldigd werd.
In het thans nachtelijk donkere Rusland
is hij de schitterende, helder lichtende
ster der stille hoop op een beteren tijd
voor het ongelukkige volk, dat onder het
moordend despotisme zuchtend gebukt
gaat.
Van hoogen adel, vermogend, leeft hij
nu op zijn landgoed Jasnaja Poljana als
een eenvoudige boer.
Hij kent het leven.
Minerva en Mars heeft hij gediend.
In de paleizen der rijken en machtigen
heeft hij verkeerd, in de krotten der armen
en zwakken heeft hij vertoefd.
Hij heeft schatten aan kennis en ervaring
verzameld.
Hij heeft opgemerkt, gevoeld en na
gedacht, en zijn indrukken en overtuiging
weergegeven in geschriftendie door
millioenen verslonden werden, en in vijf-
en-veertig talen zijn overgebracht.
Men kan zich van den verbazenden
opgang, dien hij maakte, een denkbeeld
vormen, wanneer men weet, dat in Rusland
alleen in één jaar tijds door een Russisch
genootschap drie millioen brochures van -
en over Tolstoy verspreid zijn geworden.
Wij kunnen uit de veelheid van zijn
geschriften niet alles, wat belangrijk en
leerzaam is, aanhalen, maar kunnen toch
ook de verzoeking niet weerstaan, om uit
een tweetal geschriften, die ons bizonder
sympathiek zijn, onzen lezers en lezeressen
iets ten beste te geven. Voor hen, die
deze gelezen mochten hebben, kan het
geen kwaad hun geheugen eens op te
frisschen, en voor hen, die met den inhoud
er van onbekend zijn, is het beslist nuttig
hun daarvan iets mede te deelen.
Toen de oorlog van Rusland met Japan
uitbrak, schreef Tolstoy onder den titel
van „Kent u zeiven", een hoogst belang
rijk, kernachtig geschrift over den oorlog.
De aanhef in dit geschrift teekent terstond
den verlichten geest, die den schrijver
bezielt.
„Wederom oorlog", zoo vangt hij aan;
„Wederom lijden, noodig voor niemand,
ten eenenmale ongewenscht; wederom
bedrog; wederom de algemeene verstomping
en verdierlijking van menschen".
„Menschen, die van elkaar gescheiden
zijn door duizenden mijlen, honderd
duizend van zulke menschen (aan den
éénen kant Buddhisten, wier wet 't dooden
verbiedt, niet alleen van menschen, maar
ook van dieren; aan den anderen kant
Christenen, die de wet van broederschap
en algemeene menschenliefde belijden)
zoeken elkander als wilde beesten te land
en te water, om elkaar te dooden, te
martelen en te verminken op de aller-
wreedaardigste wijze".
Hoe scherp en waar wordt de toestand
geteekend
„Men zou nog kunnen begrijpen", aldus
gaat hij voort, „hoe een arme onopgevoede,
bedrogen Japanner, en hoe een eveneens
arme, ongelukkige kerel uit de buurt van
Toula of Nijni Novgorod door het geweld
en het bedrog van eeuwen er toe gebracht,
om de grootste misdaad ter wereld den
broedermoord te erkennen als een
deugdzame daad, die vreeselijke daden
kunnen bedrijven, zonder zich zelve daarbij
voor schuldig te houden. Doch hoe kunnen
zoogenaamd verlichte menschen oorlog
prediken, dien steunen, en er aan deel
nemen Zij moeten wel weten, dat behalve
de doellooze verkwisting van milliarden
roebels, dat is van menschelijken arbeid, bij
de toebereidselen tot den oorlog, gedurende
den oorlog zeiven millioenen der moedigste
en krachtigste mannen omkomen Jn een
tijdperk huns levens, hetwelk het beste is
voor vruchtdragenden arbeid. (Gedurende
de vorige eeuw hebben de oorlogen veer
tien millioen menschenlevens vernietigd)".
Wij halen slechts die zinsneden aan, die
ons voorkomen zóó treffend waar te zijn,
dat zij op elk denkend mensch indruk
moeten maken.
De schrijver vervolgt: „ledereen weet
dat bovenal oorlogendoordat zij de laagste
dierlijke hartstochten opwekken, de men
schen verlagen en verdierlijken. Elkeen
kent de zwakheid der pleitreden ten gunste
van den oorlog, zooals deze werden aan
gevoerd door De Maistre, Moltke enz.,
want zij zijn allen gegrond op het sofisme,
dat het mogelijk is in elke menschelijke
ramp een voordeelig bestanddeel te vinden,
of anders op de volslagen willekeurige
bewering, dat oorlogen altoos bestaan
hebben, en derhalve altoos moeten bestaan,
alsof de slechte daden der menschen ge
rechtvaardigd konden worden door de
voordeelen of het nut, dat zij afwerpen,
of door de overweging, dat zij gedurende
langen tijd gepleegd zijn. Alle zoogenaamde
verlichte menschen weten dat alles. Breekt
echter een oorlog uit, dan is dat alles op
hetzelfde oogenblik vergeten.
„Over geheel Rusland, van het paleis tot
het meest afgelegen dorp, doen de herders
der kerken, die zich Christenen noemen,
een beroep op dien God, die liefde voor
de vijanden heelt bevolen, - op den God
der liefde zelf om het duivelswerk te
helpen, het bevorderen van menschenmoord".
„Verstompt door gebeden, preeken, ver
maningen, optochten, platen en nieuws
bladen, gaat het kanonnenvleesch, honderd
duizenden mannen, eenvormig gekleed en
allerlei moordtuig meedragend, hunne
ouders, vrouwen en kinderen achter
latend, met doodsangst in het hart, maar
met kunstmatige vroolijkheid, waar zij met
eigen levensgevaar de afschuwelijkste daad
zullen bedrijven, menschen te dooden, die
zij niet kennen, en die hun geen kwaad
gedaan hebben".
„Dit alles wordt niet alleen beschouwd als
openbaring van verheven gevoel, doch zij
die aflaten van dergelijke openbaringen
worden, als zij trachten de menschen uit
den droom te helpen, voor verraders en
lafaards gehouden, en verkeeren in gevaar
mishandeld en geslagen te worden door
een verdierlijkte menigte, welke ter ver
dediging van haar dwaasheid en wreed
heid geen ander wapen bezitten kan dan
dierlijke kracht".
Schrijver kan niet begrijpen, hoe een
geloovig Christen een geweer kan nemen
of bij een kanon staan, en mikken op een
troep medemenschenmet het verlangen
zoovelen hunner als mogelijk is te dooden.
Wij hebben uit dit hoogst belangrijke
geschrift, dat ruim zestig bladzijden be
slaat, en waarvan wij de lezing een ieder
met aandrang aanbevelen, slechts iets
aangehaald, teneinde de wijze aan te
geven, waarop Graaf Leo Tolstoy zijn
standpunt ten opzichte van den oorlog ont
vouwt, een standpunt, waarvoor wij zeer
veel gevoelen, en dat ook reeds door man
nen als Voltaire, Montaigne, Pascal, Swift,
Kant, Spinoza is ontwikkeld. Maar Tolstoy
zet zijn overtuiging op zoo een eigen
aardige, welsprekende, krachtvolle wijze
uiteen, dat wij gemeend hebben ook onze
lezers en lezeressen daarvan eenigszins
op de hoogte te moeten stellen. Voordat
wij dit artikel besluiten, dat, naar wij
hopen, aan velen aanleiding moge geven
Tolstoy's geschrift over den oorlog aan
te schaffen en opmerkzaam te lezen,
wenschen wij nog een brief aan te halen,
die door een voor den oorlog opgeroepen
Russischen boer tot Tolstoy gericht is.
Hij luidt als volgt:
„Beste Lyof Nikolajevitch!"
„Slechts één dag van werkelljken dienst
is voorbij gegaan, en reeds heb ik een
eeuwigheid der wanhopigste kwellingen
doorleefd. Van 8 uur in den morgen tot
9 uur 's avonds zijn wij opeengepakt en
heen en weer gesjouwd op het kazerne
plein als een kudde vee; de schijnver
toning van het geneeskundig onderzoek
werd driemaal herhaald, en zij, die zich
als ziek hadden aangemeld, ontvingen
nauwelijks tien minuten aandacht, alvorens
zij geschikt werden verklaard. Toen wij,
die 2000 geschikte personennaar de
kazerne werden gebracht, stond langs den
weg over bijna een werst lengte een
menigte verwanten, moeders en vrouwen
met kleine kinderen .op den arm, en gij
hadt moeten zien, hoe zij hunne vaders,
mannen, zoons omarmden, en jammerend
om den hals hingen In het algemeen houd
ik mij goed, en kan mijne gevoelens be-
heerschen, doch dit kon ik niet verdragen,
en ook ik weende".
NEDERLAND.
Sittard, 9 Oct. Een drietal maanden
geleden verliet I. de B. te Mechelen zijn
vrouw en drie kinderen. Dezer dagen
bracht de moeder zijner vrouw haar
dochter een bezoek. Terwijl zij rustig in
de kamer zaten, drong plotseling de man
het vertrek binnen en uitte heftige be-
leedigingen tegen beide vrouwen. In drift
ontstoken greep de moeder een schoen
makersmes en bracht den man een steek
in 't hoofd toe. Doodelijk gewond werd
deze laatste naar het St.-Pietersgasthuis
vervoerd, alwaar hij spoedig overleed.
Maastricht, 10 Oct. Destijds meldden
we, dat den inspecteur der gemeentepolitie
alhier door den burgemeester aldaar
eervol ontslag was verleend, dewijl hij een
onderzoek had Ingesteld naar het moreele
leven van den politie-commissajis.
De justitie moet zich toen ook reeds
met de zaak hebben bemoeid. Uit een door
haar ingesteld uitgebreid onderzoek moet
gebleken zijn, dat in een bekend rendez-
vous-huis samenkomsten plaats hadden
van minderjarige meisjes en Maastrichtsche
heeren uit den netten stand: personen, die
openbare betrekkingen bekleeden.
Wat de zaak verdacht maakte was, dat
op zekeren dag de hospita van het be
doelde huis naar den vreemde was ver
trokken, evenals enkele dametjes, die
meermalen het huis bezochten.
De rechter-commissaris verhoorde reeds
verschillende getuigen, terwijl de rechtbank
thans rechtsingang met instructie verleend
heeft tegen de voortvluchtige vrouw, ver
dacht van koppelarij. In de stad wordt veel
over deze geruchtmakende historie ge
sproken.
Culemborg, 10 Oct. De heer G. L.
Rinkel, pastoor der Oud-Kath. gemeente
alhier, kreeg deze week een puistje aan
één zijner handen, dat hij openwreef. Na
eenigen tijd kreeg hij pijn, waarop hij
een geneesheer raadpleegde, die bloed
vergiftiging constateerde.
Na hevige pijnen is de heer R. thans
aan de gevolgen overleden.
Tiel, 8 Oct. Het gerecht vanhier is naar
Leeuwen vertrokken, in verband met een
in den afgeloopen nacht aldaar geplecgden
doodslag op zekeren C. Gerritsen, uit
Wamel, bij een vechtpartij.
Omtrent het gebeurde vernemen wij
nader
Het was kermis. Na het sluitingsuur
ontstond er een hevige vechtpartij, waarbij
vele personen bijeen waren.
De verslagene, een 29-jarig ongehuwd
jongmensch, werd zóó ernstig in den rug
gestoken, dat hij 's morgens, omstreeks 8
uur, ten huize zijner ouders aan de gevolgen
is overleden, na nog geestelijke hulp te
hebben ontvangen.
De politie had hem aan den weg gevonden
en toen de ouders gewaarschuwd. Naar
huis vervoerd, bleek eerst de ernstige
verwonding.
Naar wij vernemen is hij gestorven,
zonder den dader te hebben kunnen noemen
of aanwijzenhijzelf moet nogal vechtlustig
geweest zijn, vooral dien avond.
De justitie stelde een uitgebreid onderzoek
in, hetwelk den geheelen namiddag duurde
en waarbij vele personen in verhoor ge
nomen werden. De uitslag was, dat des
avonds als vermoedelijke dader gevankelijk
naar Tiel werd overgebracht zekere R.,
een gehuwd man, vader van zes kinderen.
Hij moet als oppassend man bekend staan.
Misbruik van sterken drank speelt in
deze treurige zaak vermoedelijk weer de
hoofdrol.
Zaltbommel, 10 Oct. De H. B. scho
lieren alhier hadden een stoomcarrousel
geboycot, omdat de houder tijdens de
kermis geen doorloopende abonnementen
wilde verkoopen. Bij de opening der
kermis werd de carrousel in werking
gebracht, dodv jongelui kwamen er niet.
Op eens nadert een gansche schare van
40 50 knapen en meisjes, op pet en
hoed bevestigd een wit papier, bedrukt
met de woorden „Leve de abonnementen",
in de hand een kermistrompet, en dit
gezelschap posteert zich vóór de tent en
begint luidruchtig te toeteren.
De talrijke schare heeft haar doel bereikt;
de eigenaar deelt mede, dat over een uurtje
de abonnementsbewijzen verkrijgbaar zul
len zijn en onder luide hoera's ontbindt
zich de troep.
's-Qravenhage, 10 Oct. In „Scala" is
gisterenavond de politie moeten optreden,
om een aantal studenten te verwijderen,
die tijdens de voorstelling de orde ver
stoorden.
Aan de ééne zijde van de galerij zaten
eenige oudere studenten van de Technische
Hoogeschool te Delft en aan de andere
zjjde een groot aantal z.g. „groenen", die
door luid geschreeuw en het blazen op
'n hoorntje lawaai maakten. Toen één der
„hoornblazers" verzocht werd, zich te ver
wijderen, klonken van beide zijden luide
kreten van protest en werd het lawaai zóó
erg, dat de directie van „Scala" de hulp
der politie inriep, om de levenmakers te
verwijderen. Eenige agenten en rechercheurs
met een Inspecteur brachten de studenten
een zeventigtal toen door den nood
uitgang, die naar de Gedempte Gracht
leidt, naar bulten. Dit ging echter niet
zonder verzet, waarbij een tweetal recher
cheurs, maar ook de studenten, gevoelige
klappen opliepen.
Óp straat gingen de studenten kalm
uiteen, zoodat geen arrestaties plaats
hadden.
Eenigen tijd later werd op het Plein een
student gearresteerd, die, in een rijtuig
gezeten, met een oud pistool, dat later
ongeladen bleek, op de voorbijgangers
mikte en daardoor menigeen den schrik
op het lijf joeg.
Delft, 9 Oct. In de olieslagerij van de
firma L. V'iegenthart alhier was gisteren
morgen de 70-jarlge werkman S. bezig de
machine te smeren. Hij gaf te vroeg toe
stemming tot het aanzetten der machine,
zoodat hij gegrepen en letterlijk vermor-
seld werd.
Het lijk was ontoonbaar. De overledene
had bij dezen patroon meer dan vijftig
dienstjaren.
Schiedam, 10 Oct. Een lichterschuit uit
Rotterdam, geladen met eenige kelderkisten,
nieuwe fusten en 1 leeg gebruikt spirltus-
vat, voer door de Nieuwe Haven, terwijl
in de schuit nabij het oude vat een 6 h
8-tal jongens van 15 tot 18 jaar hun brood
zaten te eten.
Één dier jongens, 18 jaar oud, had een
cigaret aangestoken en wierp den gebruik
ten, nog vlammenden lucifer, weg; deze
kwam juist terecht in het sponggat van
het spiritusvat, waardoor de zich daarin
bevindende gassen der melasse spiritus
ontbrandden en de beide bodems met
ontzettend geweld werden weggeslingerd.
De ééne bodem sloeg door een nieuw fust
heen, doch de andere, die naar de jongens
gekeerd lag, trof een 15-jarigen knaap
tegen het hoofd, dat vreeselijk verwond
werd.
Spoedig was geneeskundige hulp aan
wezig en werd de knaap verbonden,
waarna hij per brancard naar het zieken
huis werd vervoerd. Toen hij daar aankwam,
bleek hij reeds overleden.
Een andere knaap, 17 jaar oud, die zich
op de schuit bevond, kreeg tloor de uit
slaande gasvlam brandwonden aan den
rechterarm en oogen, terwijl zijn haren
verschroeiden. Deze jongen werd in een
nabijgelegen branderij voorloopig verbonden
en daarna is hem door een dokter hulp
verleend.
Rotterdam, 10 Oct. Bij het oversteken
van den Goudschenrijweg, ter hoogte van
de Schinkelstraat, Is de 7-jarige Thcodoor
Bout, uitwijkende voor een motorwagen
van de tram, gisterenmiddag om halfvljf
aangereden door den uit tegenovergestelde
richting komenden motorwagen no. 84. De
jongen viel en verdween onder den baan-
schuiver, die hem een eind voortduwde.
Een groot stuk huid werd hem van den
schedel gescheurd. Hij is in het Ziekenhuis
opgenomen, waar hij vannacht om 3 uur
overleed.
Door de recherche zijn hedenmiddag
naar het Huis van Bewaring overgebracht
J. G. W., P. N., L. K. en J. M. R., ver
dacht de 4 inbraken gepleegd te hebben
Zondag j.l. in het kantoor van de Poorters-
haven enz., onder de gemeente Naaldwijk.
De beide eerstgenoemden hebben vol
ledig bekend.
Valscfi geld. De loopknecht C. J. M.,
in dienst van de firma E. aan de Hoofd-
steeg, heeft bij de politie een valschen
rijksdaalder gedeponeerd.
G. J. v. G. heeft bij de politie een
valschen halven gulden gedeponeerd.
De kassier J. N. W., op kantoor bij de
Pure Oil Company aan de Wijnhaven,
heeft bij de politie een valschen gulden
gedeponeerd.
Het aantal werk- en dakloozen, dat
zich* bij de politie om nachtverblijf aan
meldt, is in den laatsten tijd buitengewoon
groot. lederen nacht wordt een 80-tal
onderdak verschaft in de toevlucht aan
den Boschhoek en nog verscheidenen
moeten wegens plaatsgebrek worden afge
wezen. Al meermalen is het voorgekomen,
dat die afgewezenen ergens een winkelruit
insloegen, teneinde te worden gearresteerd
en dan althans een nachtverblijf te hebben.
Zoo sloegen vannacht om 1 uur 3 mannen
de deurruit in van Van Veen's Theehandel,
hoek Pauwensteeg en Van Hoogendorps-
pleln, juist toen een politie-agent uit het
bureau kwam. Zij lieten-zich dadelijk door
hem arresteeren en verklaarden, dat zij
werk- en dakloos waren en het oogmerk
hadden om te stelen, teneinde in de ge
vangenis te komen. Op het bureau zijn zij
voorloopig in bewaring gesteld.
In de Avenue Concordia heeft de politie
een man aangehouden, die de afgevallen
bladeren opat. Ook hij verklaarde werk
loos te zijn en honger te hebben. Op het
politie-bureau aan de Meermanstraat werd
hem meer passend voedsel verstrekt.
Dinteloord, 10 Oct. Toen hedenmiddag
een wagen, beladen met bruine boonen,
naar de landbouwschuur van den land
bouwer P. v. N. reed, had het zes-jarig
zoontje van den arbeider P. B. de onvoor
zichtigheid bezijden uit den wagen eenige
peulen te plukken, met het ongelukkig
gevolg, dat hij tusschen de spaken der
wielen geraakte. Erg aan het hoofd
gekwetst, moest het ventje thuis worden
gebracht en tevens was men genoodzaakt
geneeskundige hulp in te roepen.
Bergen-op-Zoom, 9 Oct. Gisteren
middag had de plechtigheid plaats der
eerste steenlegging voor het in aanbouw
zijnde krankzinnigengesticht „Vrederust"
op het terrein „Klein Loo", in de nabijheid
dezer gemeente.
Het bestuur der „Vereeniging tot Chris
telijke verpleging van Krankzinnigen in
Zeeland en Westelijk Brabant", zoomede
zeer talrijke personen uit Zeeland en
elders, waren tegenwoordig. O. a. merkten
wij op dr. J. H. Schuurmans Stekhoven,
als vertegenwoordiger van het staatstoezicht
op de krankzinnigengestichten in Nederland
en het dagelljksch bestuur der gemeente
Bergen-op-Zoom.
De plechtigheid werd geopend met het
zingen van Ps. 121, waarna ds. Donner,
voorzitter der vereeniging, in goedgekozen
woorden het ontstaan en de wording van
de vereeniging uiteen zette. Daarna sprak
ds. Ligt, uit Middelburg, vice-voorzitter
der vereeniging, die alle personen herdacht,
welke aan het tot stand komen hadden
medegewerkt.
In denzelfden geest sprak ds. Liüooy
uit Middelburg, terwijl ds. Van der Kooy
alhier, de stichting een broederlijk welkom
toeriep.
De burgemeester Hulshof deed uitkomen,
met welk een vreugde de totstandkoming
in zijne gemeente was begroet, wees op
de prettige samenwerking van het bestuur
der vereeniging en het dagelijksch bestuur,
en hoopte, dat die verhouding steeds zoo
moge blijven.
Op de gebruikelijke wijze werden de
eerste steenen gelegd in een paviljoen voor
rustige krankzinnigen door ds. Donner,
ds. Ligt, burgemeester Hulshof en dr.
Schuurmans bovengenoemd, onder het
zingen van Ps. 105.
De plechtigheid werd besloten met een
gebed door ds. Drost.
Hierna werd een wandeling gemaakt
over het uitgestekte terrein, waarop de
gebouwen reeds gedeeltelijk tot de tweede
balklaag zijn gevorderd, n.l, de woning
voor den directeur-geneesheer, drie pavil-
