ZIERIKZEESGHE& NIEUWSBODE.
Zaterdag 19 September 1908.
Tweede Blad.
(525 ierik.zeesche o o ul r xx t).
NIEUWSTIJDINGEN.
Winterkoolzaad.
Verschijnt DINSDAG. DONDERDAG en
ZATERDAO.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
f 10,— per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. - No. 8670,
Uitgever-HoofdpedacteurA. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
AdvertentiEnvan 1—3 regels 30 Cts.
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tol des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeups A. 1. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Gevonden op den openbaren weg:
Een koralen armband met gouden sluiting.
(Gevonden in de Schouwburgtent).
Een zilveren broche (drie Goesche
knoopjes).
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
AMERIKA.
New-York, 17 Sept. Zekere P. F.
Joubert, bloedverwant van wijlen generaal
P. J. Joubert, roept in de bladen per adver
tentie jonge mannen op voor een gevaar
lijke onderneming in een tropisch land.
Vermoed wordt dat hij een vreemdelingen
legioen wil oprichten naar Venezuela om
daar de Nederlanders te helpen bij een
mogelijken oorlog.
Hij handelt geheel op eigen verantwoor
ding. De Nederlandsche regeering heeft er
niets mee te maken.
John Redmond, de leider der Iersche
nationalisten in het Engelsche Lagerhuis,
die heden hier aankwam, verklaarde in een
interview, dat hij er zeker van was, dat
Ierland in korten tijd zelfbestuur zou
Nog lijdt men onder de gevolgen van
den vreeselijken brand, die op 23 Augustus
j.l. in de Turksche hoofdstad woedde, en
al weer valt 'n dergelijke catastrofe te
melden.
Dinsdag j.l. werden in de Jedikule-wijk
160 huizen door de vlammen vernield.
Men meent hier weer met het werk van
een georganiseerde brandstichtersbende te
doen te hebben.
De Jedikule-wijk ligt in het uiterste
zuiden van het oude Stamboel, en wordt
hoofdzakelijk door Armeniërs bewoond.
Haar naam dankt ze aan het slot der zeven
torens (Jedikule), in 1455 door Mohammed
II op de puinhoopen van het oude Grieksche
Kyklobion neergezet.
Van het kasteel, dat langen tijd dienst
deed als staatsgevangenis, zijn nog slechts
vier torens en eenige puinhoopen over.
RUSLAND.
Het Engelsche stoomschip „Saxon Bri
ton" is te Wyborg in Finland van St.
Petersburg aangekomen met 9 man der
equipage, lijdende aan cholera. Het gevaar
voor het overbrengen van de epidemie is
dus niet denkbeeldig en daarom hebben
de meeste landen al maatregelen getroffen
om uit Russische havens komende schepen
op te houden en buiten gemeenschap met
den wal te stellen.
De artsen motiveeren de sterke uitbrei
ding der gevreesde ziekte in Petersburg
met de groote onmatigheid in het eten en
het alcoholgebruik op de laatste Russische
feestdagen. De maatregelen, die de over
heid treft, schijnen ook maar zeer gebrekkig
te zijn. Zoo werd iemand in een tram door
de cholera aangetast. De tram werd toen
eenvoudig naar de remise gereden, zonder
meer. Een portier werd aangetast. Daar er
geen draagbaar te krijgen was, bleef hij
tot 's avonds toe op de trap liggen.
Ook de stad Krementschoeg is bedreigd
verklaard. Verder de gouvernementen Wo-
ronesch, Kiew, Orel, Poltowa en Cherson,
de stad Nikolajew, het Terekgebied, de
Wolga van Twer tot Rybinsk en de Ladoga-
kanalen.
Bij de in Petersburg verrichte huis
zoekingen zijn niet minder dan drie bom
men en een groote menigte dynamiet
gevonden. Ongeveer 100 personen werden
gearresteerd, onder wie een politiebeambte.
Verschillende revolutionnaire bureaux
werden opgeheven en ook het centraal-
bureau van het verbond van spoorweg
arbeiders.
Nabij het gedenkteeken van Peter den
Groote is uit de Newa een kist opgevischt
met zes bommen. Één er van ontplofte
bij het uitpakken.
DUITSCHLAND.
Het ongeluk, aan den ballon van
Parseval overkomen, heeft het schip op
een zeer ongelukkig oogenblik getroffen.
Nadat de proeftocht met zooveel succes
was volbracht, zou het schip op 's Keizers
bizonder verlangen naar het exercitie
terrein van Döberitz varen, om daarboven
te zamen met den militairen ballon voor
den Keizer zijn kunsten te vertoonen.
's Morgens om tien uur werd de reis
aanvaard. Eerst ging het goed, want op
aarde was het windstil. Maar boven in de
lucht woei krachtige wind van 13.8 M.
per seconde. De menschen beneden zagen
welk een moeite de Parseval had om
tegen den wind op te komen. Toch bracht
het schip het nog tot boven de kolonie
Grunewald; maar daar zag men hoe opeens
het zware lichaam van het luchtschip in
tweeën knakte, zoodat het een volledig
rechten hoek vormde. Tegelijk daalde het
snel naar beneden en kwam terecht, met
zijn eene uiteinde op het dak van een
huis, met zijn ander in de boomen van
een tuin daarnaast. De menschen in het
schuitje werden gelukkig niet gewond,
maar de ballon was vernietigd, hoewel de
motor niet beschadigd werd.
De oorzaak van de ramp was de sterke
wind; men zegt dat deskundigen hadden
afgeraden om op reis te gaan met dien
bries daarboven in de lucht, maar de
Keizer wilde het luchtschip zien. Door een
krachtigen windstoot is één der „stabiliteit-
schermen" (een zeil op een raam gespannen)
gebroken; één der houten latten waarop
het gespannen was drong in het lichaam
van den ballon en deze knapte terstond
in tweeën en verloor veel gas. Men viel
met een flinke vaart, maar gelukkig was
de schok bij het op den grond komen niet
zoo hard dat menschen of motoren ge
schaad werden. Parseval zegt dat het
ongeval de ervaring weer vermeerderd
heeft en dat men daarvan gebruik zal
maken bij den bouw van een nieuwen
ballon.
Men is terstond begonnen met het
opruimen van het wrak. Officieren en
manschappen der luchtschepenafdeeling
waren spoedig ter plaatse en logen aan
het werk. In een paar uur lukte het,
't omhulsel naar beneden en op een
grooten wagen te krijgen, terwijl men de
motoren en de metaaldeelen voorloopig
nog maar liet liggen.
Men zal waarschijnlijk het schip herstellen
en de proeven voortzetten. Dan kan de
staat het toch nog koopen.
BELGIË.
Zondagnacht is te Brugge een brutale
bandietenstreek gepleegd. De weduwe Van
Elslander, 78 jaar oud, die met hare 70-jarige
meid woont, werd gewekt door een ongewoon
gerucht in huis.
De meid, die ook dit gerucht hoorde,
kwam naar de kamer van hare meesteres,
die reeds door vier zwart gemaakte mannen
aan een stoel was gebonden. De bandieten
bonden ook de meid en wilden toen vrouw
Van Elslander dwingen, tc zeggen waar
haar geld was.
Zij zeide dat haar geld bij den notaris
is geplaatst en toen hebben drie van de
mannen haar, met den stoel waarop zij
gebonden was, in al de kamers van het
huis rondgedragen, om toch maar te ver
nemen waar zij geld konden vinden.
In de kamer der meid gekomen, wees
dè vrouw een kast aan, die de dieven
openden en er 1500 fr. en andere voor
werpen uit haalden. Uit een andere kast
namen zij nog 100 fr.
Een politieronde, die licht zag en geschrei
hoorde, is in huls gekomen maar de dieven
waren reeds verdwenen, doch drie hunner
werden later aangehouden, op het oogenblik
dat zij in den trein wilden stappen.
Te Antwerpen zijn, op aanwijzing van
de Brugsche politie, twee schildersknechts
aangehouden, die daar dezer dagen uit
Brugge waren gekomen en bij wie men
beleenbriefjes vond van juweelen, af
komstig van de brutale bandietenstreek in
het huis van de weduwe Van Elslander te
Brugge. Ook was 540 franc aan geld ge
vonden.
De daders van deze bandietenstreek
zouden tot een welingerichtebendebehooren,
die deze laatste maanden in talrijke huizen
van Brugge en omgeving diefstallen pleegde.
Ook zou men op het spoor zijn van helers.
Dinsdagavond heeft men uit de gracht
van het fort van Austruweel een zeemans-
zak opgehaald, het lijk bevattende eener
vrouw, ongeveer 50 jaar oud en dat in
vergevorderden staat van ontbinding ver
keerde. Het hoofd was omwonden met een
stuk van een hemd, het overige van het
lijk was naakt.
Het geblaf van honden, die al door naar
het water liepen, vestigde de aandacht op
den zak.
Het lijk bleek dat 4e zijn van een vrouw
van Duitsche afkomst, sedert jaren in
Antwerpen woonachtig.
Haar zoon stond zeer slecht bekend, en
daar hij zich herhaaldelijk dreigend over
zijn moeder had uitgelaten en er ook
sedert haar verdwijning niet meer thuis
was geweest, is hij in hechtenis genomen.
Het lijk der vrouw, dat uit de Schelde
nabij het fort Austruweel is opgehaald, is
herkend als van Anna Schmidts, weduwe
Wuyts, geboren in 1864 te Straatsburg. Zij
was 3 maanden geleden te Antwerpen
gekomen en woonde in bij haar zoon, aan
de Nassaustraat, die hofmeestersbediende
op een stoomschip is. Sedert 1 Augustus
werd zij vermist en de jonge Wuyts had
daarvan geen aangifte gedaan, terwijl tevens
gebleken is, dat hij meubelen en goud en
zilverwerk, het eigendom van zijn moeder,
had verkocht. Hierdoor rees verdenking
tegen hem, hij werd gearresteerd en door
vragen in het nauw gebracht verklaarde
hij, dat hij een Engelschen matroos voor
50 francs had omgekocht, om zijn moeder
te vermoorden.
De te Ostende thuisbehoorende
vischsloep D 1586 is oo de Noordzee
gezonken. De opvarenden werden gered.
NEDERLAND.
Amsterdam, 15 Sept. De politie heeft
gistermorgen, naar de Tel. meldt, een
goede vangst gedaan. In de St.-Nicolaas-
straat alhier heeft men een geheele
Duitsche dievenbende, die sedert eenigen
tijd de omgeving onveilig maakte, ge
arresteerd. 't Zijn de gebroeders Heitmann,
met hunne vrouwen, schoenmakers van
beroep. Zij woonden reeds 14 dagen daar
in dezelfde woning, die eens door Ko den
Kippenboer was betrokken en gaven voor,
schoenmakers van beroep te zijn. Echter
meermalen bemerkten de buren, dat de
familie in 't bizonder des nachts op
expeditie ging, in gezelschap van eenige
vHenden. Toen de recheche het vermoeden
kreeg, dat de gebroeders Heitmann met
hunnen aanhang o. a. de inbraken in de
Suikerbakkerssteeg op hun geweten hadden,
besloot men over te gaan tot een arrestatie.
Deze had dan gistermorgen zeer kalm
plaats. De rechercheur Tegelberg bracht
de familie te 8 uur een bezoek en inviteerde
haar, naar het bureau te gaan, voorgevende,
dat men als vreemdelingen zich ten bureele
moest legitimeeren. De vrouwen waren
juist bezig met pakken. Men was namelijk
van plan, de gastvrije woning in de
St.-Nicolaasstraat vaarwel te zeggen en
elders zijn tenten op te slaan.
De politie kwam dus juist bijtijds. Kalm
gingen de heeren mee naar het bureau,
waar zij in voorloopige bewaring werden
gehouden. Te half twaalf kwam men de
dames halen. Een tweetal bezoekers van
hetzelfde allooi, ook Duitschers, werden
eveneens ingerekend.
Een huiszoeking heeft aan het licht
gebracht, dat vele der bij de inbraken
vermiste voorwerpen ten huize der familie
Heitmann bewaard werden.
Utrecht, 15 Sept. Dinsdagnamiddag
ongeveer kwart vóór zes reed op den
Amersfoortschen Straatweg ter hoogte van
het Zeisterkamp de automobiel L 538,
komende uit Amersfoort, met bestemming
naar De Bilt.
Plotseling vloog een kogel uit het bosch
door de vóórspiegelruit van het voertuig,
rakelings langs het hoofd van den chauffeur.
Daar geschoten werd in schuine richting,
verdween de kogel in het kreupelhout aan
de overzijde van den weg.
De chauffeur en de twee inzittende
heeren waren natuurlijk doodelijk verschrikt.
Aanvankelijk werd aan baldadigheid ge
dacht, maar waar de kogel geschoten
werd in de onmiddellijke nabijheid van de
legerplaats der militairen, is het naar alle
waarschijnlijkheid een kogel uit het kamp
geweest.
In dit geval mogen er werkelijk wel
maatregelen worden genomen ter beveiliging
van het verkeer!
Leiden, 17 Sept. Spijt het speurend
oog der politie zet de Leidsche inkiwerper
zijn laffe praktijken straffeloos voort.
Meer dan een dozijn dames hebben
zich aan het politiebureau aangemeld,
wier lichtkleurige japonnen met een roode
kleurstof werden bespoten en altijd geschiedt
het op of in den omtrek der Haarlemmer
straat tusschen zeven en halfnegen.
Dinsdagavond is hij ook weer bezig
geweest.
Een dame van middelbaren leeftijd toonde
hare grijze japon, die geheel bedorven was.
De kleurstof is zoo doordringend geweest,
dat ook de onderkleeren waren aangetast.
Rotterdam, 17 Sept. De koning van
Zweden heeft onzen stadgenoot, den
directeur-generaal van den arbeid, H. A.
van IJsselsteyn, benoemd tot commandeur
2de klasse in de Wasa-orde.
Deze hooge onderscheiding is bedoeld
als een blijk van erkentelijkheid der
Zweedsche regeering jegens den heer
Van IJsselsteyn, die als lid eener inter
nationale commissie, een belangrijk aandeel
heeft genomen in het samenstellen van
een ontwerp voor havenwerken teStockholm,
dat sinds ter uitvoering is geaccepteerd.
Vanmorgen werd ontdekt, dat in den
afgeloopen nacht wederom was ingebroken
in de Synagoge aan de Botersloot 67. De
inbraak geschiedde nagenoeg onder geheel
dezelfde omstandigheden als eenige maanden
geleden. De inbrekers verschaften zich ook
thans toegang door een leeg pakhuis aan
de Wilde Zeesteeg, kwamen van daar op
het dak en vervolgens op een plat der
kerk. Op dit plat komt uit een deur,
welke gemeenschap heeft met een privaat
op de vrouwengaanderij der Synagoge.
Door verbreking van deze deur kwamen
zij in de kerk en vervolgens in de secretarie
van het Israëlietisch Armbestuur. Ter voor
koming van vernieling waren de lessenaars
thans niet afgesloten, zoodat de dieven,
zonder schade aan te richten, alle lessenaars
konden doorzoeken. Uit een lessenaar van
één der bedienden ontvreemdden zij een
bedrag van f 37.10.
Oosterhout, 16 Sept. Te Dorst, onder
deze gemeente, deed de fruithandelaar
C. K. een zeer zonderlinge aangifte. Sedert
2 dagen is zijn 13-jarige dochter Cornelia
spoorloos verdwenen, zonder eenig teeken
achter te laten. Hedenmorgen nu kwam
C. K. bovendien tot de ontdekking dat
met zijne dochter f 1200 verdwenen zijn.
De politie doet ijverig nasporing. In de
streek bij Oosterhout worden nog al wat
landloopers en vagebonden gezien.
Kiesrecht-betooging.
De kiesrechtbetooging te 's-Gravenhage,
vanwege de Sociaal-democratische Arbei
derspartij, is Zondag uitnemend geslaagd
en in goede orde afgeloopen.
Op het uitgestrekte weiland aan het
einde der Hoefkade waren tegen den tijd
der opening van de vergadering omstreeks
tienduizend personen bijeen, omgeven door
een haag van meer dan vierhonderd banieren.
De aanwezigen waren uit onderscheidene
deelen des lands, bijvoorbeeld: uit Rotterdam
1200, Amsterdam 1500, Enschedé 900,
Eindhoven 350, Utrecht 600 enz. Militairen
mochten niet aan den optocht deelnemen.
De voorz., de heer Vliegen, herinnerde
in zijn openingstoespraak, dat in het af
geloopen jaar de vakbeweging nauwer tot
de kiesrechtbeweging is toegetreden. Het
Vakverbond heeft op zijn congres besloten
onder leiding van de S.-D. A.-P. zijne
krachten te wijden aan de beweging van
algemeen kiesrecht. Spreker is van gevoelen,
dat bij de anti-revolutionnairen neiging
bestaat om de zaak te verschuiven; de
vrijzinnig-democraten zullen over veertien
dagen ook eene „meeling" houden, niet
op een land, maar in eene zaal. De kracht
zeide spreker moet echter uitgaan
van het proletariaat, dat wil opkomen voor
aller recht, ook voor dat der soldaten,
wien belet werd mede te manifesteeren.
Het getal deelnemende organisaties was
945 en dat der delegaties ruim 700.
Vervolgens werden op zes verschillende
plaatsen van het terrein toespraken gehouden,
en wel door de heeren Wibaut, Schaper,
Spiekman, Polak, Mendels, Van Kol, Van
Zutphen, Sannes, Oudegeest, Duys, Troelstra
en mej. Roosje Verstel.
Toen mr. Troelstra, die voor het eerst na
zijne ongesteldheid weder voor zijne partij
optrad, op de spreekplaats verscheen,
werd hij luide toegejuicht.
Alle redevoeringen liepen natuurlijk over
het onderwerp van den dag. Geschetst
werd de toestand in andere landen. AI de
sprekers betoogden, dat algemeen kiesrecht
onverbiddellijk noodig is ter verkrijging
van eene afdoende sociale hervorming en
tot leniging van de nooden der arbeidende
klasse.
De redevoeringen werden afgewisseld
door zang en muziek.
Ten slotte werd de volgende motie met
algemeene stemmen aangenomen:
„De groote nationale betooging, samen
gesteld uit afgevaardigden der S.-D. A.-P.,
32 vakbonden en een groot aantal vertegen
woordigers van afzonderlijke vereenigingen,
te zamen 950 oaganisaties, gehouden op
13 September 1908 te 's-Gravenhage;
„protesteert tegen het verder verstoken
houden van 500,000 arbeiders en van alle
vrouwen van het kiesrecht, waardoor de
arbeidersklasse verhinderd wordt op wette
lijke wijze haren strijd voor hare ontvoog
ding op volle kracht te voeren;
„eischt met te meer klem van regeering
en volksvertegenwoordiging onverwijlde
aan-de-orde-stelling van de grondwets
herziening tot invoering van het algemeen
kiesrecht, nu de crisis door de toenemende
wanorde in de productie veroorzaakt, op
nieuw bewijst, dat de bezittende klasse niet
in slaat is aan de eischen, die redelijker
wijze aan de maatschappij mogen worden
gesteld, te voldoen;
„verklaart dat de georganiseerde arbei
dersklasse in Nederland onverpoosd en
met inspanning van alle hare krachten den
strijd voor het algemeen kiesrecht zal
voeren en niet zal rusten dan nadat de
tegenstand der reactionnaire elementen is
overwonnen en de zaak van het algemeen
kiesrecht ook in Nederland heeft gezege
vierd".
Daarna werd de optocht samengesteld,
hetgeen door den grooten toevloed van
deelnemende organisaties geruiinen tijd
veieischte. Toch was binnen één uur de
eindelooze stoet met in het geheel dertien
muziekkorpsen en schier ontelbare banieren
gereed. Het voorbijtrekken duurde ongeveer
vijftig minuten.
Alles ging in goede orde. De politie
had zorg gedragen, dat bij het oversteken
van tramrails geen gevaar was te duchten.
Toen de stoet een kwartier onder weg
was, begon het te stortregenen. Eerst toen
de spits het Malieveld had bereikt werd
het weer droog.
Tegen halfzeven, na een voortdurend
défilé, waren alle manifestanten binnen
het Malieveld, waar door allen de „Inter
nationale" werd aangeheven, waarna de
heer Vliegen de aanwezigen nogmaals
toesprak en de stoet voor ontbonden
verklaarde, met een woord van dank aan
de autoriteiten en de justitie.
Ten slotte maande hij allen aan stipt
op te volgen het voorschrift, om niet met
ontplooide banieren of vlaggen door de
stad te trekken. Hieraan werd door allen
voldaan.
Een nieuwe Socialistenbond is tot stand
gekomen. Van der Zwaag, Havers en een
drietal onbekenden zijn in het bestuur
gekozen. Uit verschillende plaatsen waren
sympathie-betuigingen ingekomen.
Evenals tarwe, gerst en boonen is kool
zaad eigenlijk een gewas voor kleigronden,
maar het kan toch op niet al te droge,
kalkhoudende zandgronden en pas ont
gonnen veengronden ook met goede
resultaten geteeld worden. Koolzaad moet
zoo vroeg mogelijk gezaaid worden, op
zijn laatst in September, want het is voor
dit gewas hoogst noodzakelijk, dat het
nog vóór den winter een zekere ontwik-
