ZIEIUKZEESGHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 10 September 1908.
Tweede Blad.
Cour an t).
NIEUWSTIJDINGEN.
(Z ierikzeesotie
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
f 1,60.
65ste JAARGANG. No. 8666.
Uitgever-Hoofdredacteurs A. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
AdvertentiSnvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdag-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeurs A. i. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Gevonden op den openbaren weg
Twee portemonnaie's met geld.
Een paar dames-handschoenen.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
CHINA.
Bij de eerste Chineesche volkstelling,
waarvan nu de uitkomsten bekend zijn,
is gebleken dat het inwonertal van. China
428.214.000 bedraagt; dat is ongeveer een
derde van alle inwoners der aarde. Er
waren 69.852 vreemdelingen.
MAROKKO.
Kolonel Alix is Maandagmorgen tegen
5 uur met 5000 man van Boe Denib naar
het kamp van de harka te Djorf getrokken.
Op 4 kilometer afstand van Boe Denib
ontmoette hij den vijand in volle sterkte,
die in twee rijen het front der colonne
aanviel en herhaaldelijk trachtte, door een
omtrekkende beweging, haar van Boe
Denib af te snijden. Na een gevecht van
vier uren was de harka geheel verslagen.
Kolonel Alix maakte zich meester van het
kamp te Djorf, waaruit de vijand vluchtte,
met achterlating van al zijn levensmiddelen.
Alix trok daarop met zijn colonne naar
Tazzoeguert, waar de Fransche ruiterij,
die den vijand vervolgde, zich bij hen
voegde.
De vijand heeft zeer aanmerkelijke ver
liezen geleden. Aan Fransche zijde werd
één luitenant der tirailleurs licht ge
kwetst en 21 manschappen werden gewond,
waarvan drie ernstig.
De goede uitslag van het gevecht is te
danken aan het krachtig en juist schieten
der artillerie, die de aanvallers ver van
de infanterie af hield.
Kolonel Alix seint dat het gedrag en de
ijver van de troepen boven allen lof ver
heven zijn.
AMERIKA.
In de laatste jaren zijn uit Cuba meer
malen berichten gekomen over beweerde
gevallen van kinder- of menschenmoord,
weike zouden in verband staan met
tooverpraktijken, die nog toepassing vinden
onder de achterlijke negers in de binnen
landen van het eiland. Ook op het eiland
Haïti vinden dergelijke dingen nog toe
passing, naar het schijnt. Maar zulke
berichten zullen gemeenlijk wel zeer
overdreven zijn. Toch heeft een geval op
Cuba, uit den laatsten tijd bewezen, dat
althans op Cuba kindermoord in
verband met tooverij-hocuspocus inderdaad
nog voorkomt.
De New-York Herald verneemt uit
Havana, dat de ambtenaar van 't O. M. te
Matanzas Zaterdag 1.1. is gereedgekomen
met zijn onderzoek betreffende een mpord,
gepleegd op een driejarig blank meisje,
Luesa Valdes. Dat kind was in Juni 1.1.
gestolen door zekeren Irene Rodriguez.
Daartoe waren hem een vrouw, Valladerès,
en een veertienjarige jongenVictor
Navarro, behulpzaam geweest. Geruimen
tijd hadden deze drie lieden allen
negers gezocht naar een blank kind,
welks lever zij wilden toebereiden, om het
aan een zieke vrouw, Leocadia, toe te
dienen. Rodriguez vermoordde het kind
en na allerlei griezelige tooverkunsten
werd de behoorlijk toebereide lever van
't kleine slachtoffer door de zieke vrouw
genuttigd.
Bij de instructie dezer zaak bleek, dat
Rodriguez een toovenaar was van de
Brujos-sekte. Deze toovenaars oefenen
grooten invloed op de onwetende en zeer
bijgeloovige bevolking der binnenlanden
van Cuba en Haïti. De bewijzen tegen
Rodriguez en zijn medeplichtigen zijn zóó
overtuigend, dat de ambtenaar hun terdood
veroordeling zal eischen.
In 1906 zijn op Cuba voor een dergelijk
misdrijf twee negers terdoodgebracht.
RUSLAND.
In den nacht van 4 op 5 September zijn
te Lodz ongeveer 200 personen, meest van
de gegoede standen, in hechtenis genomen.
Er is in Rusland al heel wat te doen
geweest, om de a.s. viering van Tolstoï's
80en verjaardag.
De Heilige Synode heeft nu officiéél aan
de geloovigen verboden aan die viering
deel te nemen.
Door geheel Rusland en vooral te
Petersburg heeft dit besluit groote onte
vredenheid gewekt.
Het bekende Petersburgsche blad Novoje
Vremja zegt, dat de hulde, aan Tolstoï
gebracht, niet zijn theologischen arbeid,
maar zijn persoon en de macht zijner
artistieke scheppingen betreft.
Alle Russen, zegt het blad, zelfs de
meest orthodoxe, kunnen met hart en ziel
aan dit feest der Russische literatuur
deelnemen.
Het Octrobristische blad Goles Braody
meent, dat men een nationalen zelfmoord
zou plegen, indien men afzag van deze
Tolstoï-viering.
De Retsj zegt, dat het besluit van de
Heilige Synode een droeven weerklank zal
vinden bij hen, die iets voelen voor de
waardigheid en de grootheid van het
Russische volk.
De Slovo verklaart, dat de Heilige
Synode het nationaal gevoelen kwetst en
dat zijn besluit tal van geloovigen tot
afval zal brengen.
De Roess ziet in het gebeurde een a.s.
scheiding in den boezem der Russische
Kerk.
De Sonenuvnoic Slovo verklaart, dat de
Heilige Synode heeft gebroken met de
Russische beschaving en het land van zich
vervreemd heeft.
Één blad, de Roeskoie Simamia, het
orgaan van de uiterste rechterzijde, ver
dedigt de Heilige Synode en qualificeert
Tolstoï als een anarchist, die de verachting
van alle ware Russen verdient.
Als een bizonderheid wordt mede
gedeeld, dat ditmaal eens een gevangen
bewaarder in Polen tot twaalf jaar
gevangenisstraf is veroordeeld, omdat hij
een gevangene, zonder eenige reden, eerst
mishandeld en toen doodgeschoten had.
Hij had den gevangene eerst trachten
over te halen om te vluchten, teneinde
aldus een reden te hebben om hem te
dooden. Toen de gevangene de bedoeling
merkte, en er niet op inging, had de be
waker hem toch maar doodgeschoten.
Dat de dader thans, bij uitzondering,
veroordeeld werd, sluit natuurlijk niet uit,
dat hij nog begenadigd worden kan, zoo
als dit in dergelijke gevallen gebruikelijk is.
In de Russische stad Jaifa heeft een
circusbrand gewoed, die licht een ontzettende
ramp had kunnen worden, maar gelukkig
nog betrekkelijk goed afliep.
De voorstelling in het circus Balanotti,
waar ook verscheidene worstelaars optraden,
was tot de laatste plaats uitverkocht;
plotseling, nadat het eerste nummer van
het programma was afgeloopen, weerklonk
't geroep: „BrandEen ontzettende paniek
brak uit, en in wilde verwarring ijlde het
publiek naar den uitgang.
Ten gevolge van het vreeselijke gedrang,
dat nu ontstond, vielen tallooze vrouwen
neer en werden onder den voet geloopen.
Hysterische kreten stegen uit den menschen-
hoop op, en de kinderen slaakten een
hartverscheurend gejammer, totdat de
worstelaars krachtig optraden en in een
paar minuten, met behulp van eenige
militairen en matrozen, orde maakten.
De op stikken staande kinderen werden
uit hun verschrikkelijken toestand gered.
Nauwelijks was de menschenmassa naar
buiten geperst of het houten circus stond
in lichtelaaie, en weinige minuten later
was het een prooi der vlammen geworden
en tot 'n roojcenden puinhoop vergaan,
daar er geen water was om te blusschen.
Bijna alle bezittingen van de eigenares
Balanotti, de costumes, requisieten en
verscheidene dieren, zijn verbrand. Als
door 'n wonder zijn geen menschenlevens
te betreuren, hoewel een aantal personen
zeer zware verwondingen, kwetsuren, arm-
verrekkingen en ribbenbreuken opliep.
Eenige ellendelingen maakten van de
algemeene verwarring gedurende den brand
gebruik, om de kas en den eet- en drink-
voorraad te rooven. Men gelooft zelfs, dat
de brand met dit doel moedwillig is gesticht.
DENEMARKEN.
Kopenhagen, 8 Sept. Alberti, de vroegere
minister van justitie, stelde zich heden-
namiddag ter beschikking van de politie;
hij'verklaarde valschheden en oplichterijen
gepleegd te hebben, waarmede groote
sommen gemoeid zijn. Benadeeld moeten
zijn: het ministerie van financiën, de
Nationalbank en de Privatbank. Echter
zegt men, dat er voor de verduisterde
sommen volledige dekking aanwezig is.
Volgens de berichten in de bladen
bedraagt het totale bedrag van de door
Alberti verduisterde sommen 9.000.000
kronen.
Alberti heeft bekend, bedrog en
vervalsching gepleegd te hebben voor 9
millioen kronen, waarbij de staat betrokken
is. De politieke en oeconomische gevolgen
zijn onberekenbaar veel. De Zeelandsche
boerenspaarbank heeft zijn betalingen ge
staakt. De beroering is groot.
EN6ELAND.
Londen, 8 Sept. Het congres van vak
verenigingen te Nottingham behandelde
heden de motie van Cameron tegen het
door het Leger des Heils, naar men be
weert, te Londen en elders in practijk
gebrachte sweating-stelselde motie werd
ingediend naar aanleiding van voor de
commissie van enquête van het congres
afgelegde getuigenissen. Cameron voer
heftig uit tegen het Leger des Heils, en
verklaarde, dat de verrichtingen van het
Leger des Heils één der reusachtigste en
best geslaagde boerenbedriegerijen vormen
die ooit onder den dekmantel van den
godsdienst werden ten uitvoer gebracht.
Deze motie noodigde tevens de regeering
uit de werkwijze van het Leger des Heils
te onderzoeken.
Andere sprekers op het congres steunden
Cameron met even sterke onthullingen
omtrent de manier van doen van het
Leger des Heils. Ten slotte echter ried
Shackleton, de voorzitter, aan, den afloop
van de onderhandelingen der commissie
van enquête met het Leger des Heils af
te wachten en middelerwijl de motie in te
trekken, hetgeen Cameron deed.
NEDERLAND.
Maastricht, 8 Sept. Omtrent een politie-
conflict alhier schrijft men aan De Tijd
Ook Limburg's hoofdstad heeft haar
politie-schandaal. Gelukkig niet zoo erg
als de zaak met „Duitsche Greet" in Den
Haag en de quaestie der 3 inspecteurs in
Rotterdam.
In Maastricht is de politie-inspecteur
ontslagen eervol niet, omdat er iets
op het zedelijk gedrag van den man viel
aan te merken, maar dewijl hij een uit
gebreid onderzoek had ingesteld naar het
moreele leven van zijn superieur, den
commissaris van politie, en samenwerking
tusschen beide hoofdambtenaren dus on
mogelijk werd.
Eenige jaren geleden had de ex-inspecteur
ongeveer een jaar lang de betrekking van
waarnemend commissaris vervuld. Hij
meende er zeker van te zijn, ondanks zijn
weinige dienstjaren bij. de politie en zijn
nog jeugdigen leeftijd, dat hij commissaris
worden zou.
Bij velen was het voortvarend optreden
van den jongen poljtieman niet in den
smaak gevallen; weer anderen dachten er
juist anders over, namen den inspecteur
in bescherming en meenden, dat hij de
aangewezen man was om als politie
commissaris op te treden.
Ondanks den steun, dien de inspecteur
van hooggeplaatste Limburgsche autoriteiten
genoot, werd hij niet benoemd, doch een
inspecteur uit Rotterdam, de tegenwoordige
titularis, een beschermeling van den toen
maligen Minister van Justitie, mr. Van
Raalte.
Dat de inspecteur (Maastrichtsche)
iemand met een vurig temperament en
met veel voortvarendheid, geheel opgaande
in zijn vak men herinnere zich zijn
optreden destijds tegenover de in een
heitel alhier gevestigde speelclub zich
door deze benoeming niet weinig voelde
teleurgesteld, wien zal het bevreemden?
Schijnbaar was de verstandhouding
tusschen beide hoofdambtenaren goedwie
echter achter de schermen kon gluren, zou
al ras hebben opgemerkt, dat de inspecteur
een plan opzette tegen den commissaris,
over wiens optreden te Maastricht ook
niet algemeen de loftrompet wordt gestoken.
Waar twee kopstukken bij de politie
elkaar niet vertrouwen, loopt het op den
duur mis. De inspecteur beging bovendien
de onvoorzichtigheid om geen ander
woord te gebruiken om zich over zijn
commissaris in het publiek, en zelfs aan
agenten, op niet-waardeerenden toon uit
te laten.
Daarbij kwam nog, dat de inspecteur
door de benoeming van een inspecteur
2e klasse bij het Maastrichtsche politie
korps als het ware tot werkeloosheid werd
gedoemd, daarbij scheen beschouwd te
worden als een quantité négligeable.
DM wrong hem en vermeerderde nog
zijn vermeende grieven. De toestand bij
de politie werd zeer kritiek. Een uitbarsting
moest volgen, en voor eenige maanden
sprong de bom. Het plan, door den
inspecteur tegen den commissaris op touw
gezet, lekte uit.
Iemand, een kennis van den commissaris,
reeds vóór jaren her, had den inspecteur
zien komen uit een verdacht (rendez-vous)-
huis. En na een half uur waren èn de
commissaris, èn diens vriend, èn de onder
inspecteur bij de bewoonster van het huis,
om te onderzoeken, wat er de inspecteur
had verricht.
De vrouw deed toen een omstandig
verhaal van het bezoek des inspecteurs,
die haar verklaringen ten nadeele van
den commissaris had trachten te ontlokken
en zij teekende haar verklaringen.
De burgemeester werd met het geval
in kennis gesteld, terwijl de commissaris
scbriftelijk het ontslag van den inspecteur
verzocht. Doch burgemeester Bauduin liep
niet over ijs van één nacht. Einde Juli
werd de burgemeester in den raad geïnter
pelleerd over de quaestie. De heer Bauduin
liet zich evenwel niet over de zaak uit,
doch gaf de verzekering, dat hij een
ernstig, uitgebreid, onderzoek zou instellen,
en naar bevinding van zaken zou handelen.
Verschillende houders van verdachte
huizen werden gehoord; zelfs meldden
zich personen ongevraagd aan, die meenden
eenige verklaringen te kunnen afleggen
ten nadeele van den inspecteur. Deze
werd aan een verhoor onderworpen, werd
zelfs, in tegenwoordigheid des burgemeesters
geconfronteerd met de bewuste vrouw,
terwijl meerdere agenten eveneens werden
ontboden, om mededeelingen te doen.
(Deze agenten werden n.l. door den
inspecteur gebezigd bij zijn onderzoek).
Voor een 14-faI dagen viel burgemeesters
beslissingeervol ontslag van den inspecteur
op staanden voet. In de jongste raads
vergadering motiveerde de burgemeester
het eervol ontslag; de overtredingen van
den heer Rulkens (inspecteur) waren hoofd
zakelijk van disciplinairen aard; daarom
heeft hij een familievader niet willen weg
jagen als een eerloozen schelm. Nog gaf
de heer Bauduin de verzekering, dat hij
de zaak grondig had onderzocht, en dat
hij zijn beslissing met een gerust geweten
had genomen.
Het Loo, 8 Sept. Zaterdagavond was
dr. Roessingh ten Paleize. Hij vertrok weer
Zondagmorgen. De ochtend-godsdienst-
oefeningen, geleid door de Koningin, zijn
de vorige week gestaakt ingevolge de
rustkuur, die H. M. doet.
H. M. de Koningin-Moeder wordt
Donderdag weer uit Soestdijk op Het Loo
verwacht.
Amsterdam. De beroemde kapitein van
Köpenick, Wilhelm Voigt, zal, naar men
zegt, te dezer stede, komen optreden. De
ondernemer van een miniatuur-theater in
de Warmoesstraat zou hem bij contract
hebben geëngageerd.
Velsen, 8 Sept. Op de begraafplaats
„Westerveld" onder deze gemeente is
gisteren ter aarde besteld het stoffelijk
overschot van mr. C. Pijnacker Hordijk,
oud-gouverneur-generaal van Ned.-lndië.
In de stemmige rouwzaal der begraafplaats
hadden zich vele vrienden vereenigd
onder wie werden opgemerkt mr. Th
Heemskerk en mr. Idenburg, ministers van
binnenlandsche zaken en van koloniën,
jhr. mr. van Bijma, lid der commissie van
toezicht op het bizonder hooger onderwijs;
mr. Zillesen, griffier der Eerste Kamer,
overste Nepveuoud-adjudant van den
overledene in Indië; Mullermeister, oud
lid van den Raad van Indië; P. B. J. Ferf,
lid der Tweede Kamer; mr. P. Tjeenk
Willink, lid van de Nat. Vereeniging van
Handelsonderwijs; prof. Hartman, curator
der Leidsche Universiteit; prof. Woltjer,
hoogleeraar der Vrije Universiteit; Baron
Sweerts de Landas, burgemeester van
's-Gravenhage en oud-secretaris van Ned.-
lndië; jhr. Boreel van Hogelande, burge
meester van Haarlem, benevens meer
anderen.
Van dezen bracht mr. Th. Heemskerk,
namens de Regeering, een eerbiedige hulde
aan den overledene, wiens schitterende
loopbaan hij herdacht.
Prof. Hartman herdacht den overledene
als curator der Leidsche hoogeschool.
De derde spreker was prof. Woltjer, die
den overledene herdacht als rijks-gedele
geerde bij de Vrije Universiteit en als lid
der Staatscommissie tot reorganisatie van
het onderwijs.
Mr. Van Waterschoot van der Gracht
sprak namens de Staatscommissie tot
reorganisatie van de registratie en andere
vakken en Baron Sweerts sprak als oud
secretaris van Ned.-lndië.
Mr. W. Pijnacker Hordijk, gemeente
secretaris van Haarlem en zoon van den
overledene, dankte voor de groote eer aan
de nagedachtenis van zijn vader bewezen.
's-Gravenhage, 8 Sept. Justitie en politie
hebben in den afgeloopen nacht een vooruit
lang beraamde en tot op het laatste oogen-
blik geheim gehouden en gebleven inval
gedaan in verschillende gelegenheden te
Scheveningen in den Harstenhoekweg en
omgeving, waarvan de ondernemers verdacht
werden, gelegenheid tot hazardspel te
geven in voor het publiek toegankelijke
lokalen.
Er werden drie afdeelingen justitie en
politie gevormd, die in drie rijtuigen op
hetzelfde uur uit Den Haag vertrokken en
te Scheveningen leder een ander speelhuis
binnenvielen.
De eerste afdeeling werd gevormd door
den officier van justitie, mr. Modderman,
vergezeld van eenige rechterlijke ambtenaren,
den inspecteur der recherche, den heer
Besseling, en rechercheurs.
De tweede sectie door substituut-officier
mr. Van Geuns, rechterlijke ambtenaren en
den hoofdinspecteur der recherche, den
heer Aaltsz, en rechercheurs.
De derde afdeeling door substituut-officier
mr. Van Lookeren Campagne, rechterlijke
ambtenaren, de inspecteurs der recherche
Vogelzang en Misset, en rechercheurs.
De sectie van den héér Modderman deed
den inval in de „Dell-club"; die van mr.
Van Geuns in de „Sportingclub" (vroeger
gevestigd in het Korte Voorhout alhier, en
welke toenmaals, gelijk men zich wellicht
herinnert, reeds een onverwacht nachtelijk
bezoek der justitie ontving), terwijl de
afdeeling van mr. Van Lookeren Campagne
de „Zuid-Hollandsche Heerensocieteit" voor
haar rekening nam.
In geen der drie verdachte speelhuizen
werd op het oogenblik van den inval
gespeeld. De justitie trof dus al een heel
ongelukkig moment. Maar in beslag werden
genomen verschillende tot het uitoefenen
van hazardspel dienende voorwerpen; voorts
boeken, brieven en bescheideneen en ander
met het doel een zeer omvangrijk gerechtelijk
onderzoek te kunnen instellen.
De invallen geschiedden een half uur na
middernacht.
Dordrecht, 9 Sept. Hedenmiddag is een
zekere K. uit de gevangenis alhier ont
vlucht. Politie en rijksveldwacht maakten
onmiddellijk jacht op den vrijheidlievenden
tronkvogel. Toen men hem meende te
hebben, sprong hij over een hek en ont
kwam. De jacht wordt voortgezet. Het
feit, dat K. als Dordtenaar de kaart der
stad volkomen kent, maakt zijn gevangen
neming niet gemakkelijker. Het gerucht
ging natuurlijk onmiddellijk als een loopend
vuurtje door de stad, dat de jacht Rosier
gold.
Middel harnis. Tot afgevaardigden naar
het te houden Congres voor Openbare