ZIEIUKZEESMIEÜÉ NIEUWSBODE.
Zaterdag 29 Augustus 1908.
(Z i e r i Isl zeesche
Courant).
K o I e n m eter.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAG, DONDERDAG en
ZATERDAG.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
De prijs per 3 maanden is f 1,30, franco per post
1,60.
65»te JAARGAN6. No. 8661.
UitgevefHoofdrsdacteurA. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
Advertentiënvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts.p kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdag-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. J. DE LOOZE, Hoek Schuithaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
Dit nummer
twee bladen.
bestaat uit
Gevonden op den openbaren weg:
Een zwart gladharig jong HONDJE met
gele sokjes, witte borst en wit puntje aan
den staart, groot pl. m. 30 c.M.
Inlichtingen te bekomen aan het Bureau
van Politie te Zierikzee, van des morgens
10 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4
en 8 tot 9 uur.
De Commissaris van Politie,
R. P. BRONS.
wel de gevolgtrekking willen, maar beslist
niet durven maken, dat de huidige be
woners zooveel braver zijn dan die van
weleer.
Naar Noord-Amerika verhuisden in 1857
vijftien personen van hier, in hoofdzaak
gevormd door drie huisgezinnen, terwijl
in 1907 slechts vier ingezetenen in de
Nieuwe Wereld hun geluk gingen beproeven.
In 1857 werden 61 huwelijken voltrokken,
terwijl in 1907 58 paren het huwelijks
bootje instapten, waaruit blijkt, dat Amor's
tempel nog even druk bezocht wordt als
voorheen.
De verdeeling der ingezetenen naar de
onderscheidene godsdienstige gezindten
was als volgt:
De Burgemeester en wethouders van
Zierikzee maken bekend, dat door hen op heden
tot kolenmeter is benoemd
JAM SUURLAND Jr.
Zierikzee, den 25 Augustus 1908.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. C. MOOLENBURGH, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Nederlandsch-Hervormden
Roomsch-Katholieken
Gereformeerden
Christelijk-Gereformeerden
Evangelisch-Lutherschen
Israëlieten
Doopsgezinden
Remonstranten
Apostolischen
Oud-Katholieken
Anglic.-Episcopaalschen
Waalschen
Christelijk-Afgescheidenen
Vóór een halve eeuw en nu.
Artikel 182 der Gemeentewet schrijft
voor, dat jaarlijks, in de maand April,
burgemeester en wethouders aan den Raad
een uitvoerig en beredeneerd verslag van
den toestand der gemeente doen. Dit
verslag, dat dus, voordat de maand Mei
in het land.js. .Aan..dea Raad weel wv.
Minister bepaalden vorm ingericht. Het
eerste gemeenteverslag werd in 1852, in
het jaar, volgend op de inwerkingtreding
van onze Gemeentewet, onder het burge
meesterschap van den heer M. C. de Crane,
aan onze vroede vaderen aangeboden, die
elk een exemplaar er van in afdruk ont
vingen. Sedert wordt geregeld elk jaar de
toestand der gemeente beschreven. Daar
door vormen de gemeenteverslagen zoo
niet de eenige, dan toch een hoogst
belangrijke bijdrage tot de geschiedenis
van elke gemeente. Zij zijn de officiëele
bron, waaruit de nakomelingschap haar
kennis omtrent het verleden eener gemeente
kan putten. Ook wij hebben die historie
bron geraadpleegd, teneinde ons voornemen,
een vergelijking te maken tusschen den
huldigen toestand van ons stadje en dien
van vijftig jaren geleden, te kunnen uit
voeren. Wij zullen bij de uitvoering van
onze taak, ter wille van de regelmaat, de
verschillende hoofdstukken volgen, waar
onder in het gemeenteverslag de te be-
handelene stof is samengebracht, en derhalve
aanvangen met het eerste hoofdstuk, dat
den loop der bevolking bevat. Zij bedroeg
op 31 December
1857: >907
mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal
3428 3832 7260 3268 3644 6912
De bevolking van onze gemeente is dus
in vijftig jaren tijds geslonken, en we
wat de mannelijke betreft met 160, wat
de vrouwelijke aangaat met 188, in het
geheel dus met 348 personen.
Oeboren werden:
In 1857 1" 1907
(op een bevolking van (op een bevolking van
7180 zielen) 6963 zielen)
jongens meisjes totaal jongens meisjes totaal
142 132 274 91 81 192
Oestorven zijn:
mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal
98 94 192 53 58 111
Oevestlgd hebben zich
mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal
97 103 200 153 182 335
Vertrokken naar elders zijn:
mannen vrouwen totaal mannen vrouwen totaal
95 107 202 220 227 447
Uit dit staatje blijkt, dat de trek naar
deze gemeente thans grooter is, dan een
vijftig jaar geleden, maar ook dat het ver
trek van hier naar elders meer dan ver
dubbeld is.
In het Huis van Bewaring zaten ultimo
December 1857 tien personen opgesloten,
en op dienzelfden datum van 1907 drie,
Wij zouden uit laatstgenoemd lager cijfer
1
158
7260 6872
In 1907 waren 38 personen bij geen
kerkgenootschap Ingeschreven.
Het aantal kiezers bedroeg:
In 1857. In 1907.
Voor de Tweede Kamer 244 1095
Prov. Staten 244 1082
den Gemeenteraad 404 948
Het beduidend verschil in hetkiezersjal
■Xrurft mu.ei vuil loao VaTI kYStcnt
was, terwijl het huidig geslacht sedert
7 Sept. 1896 leeft onder de kieswet van
Van Houten, die, wat men ook tegen haar
moge aanvoeren, deze onmiskenbare ver
dienste heeft, dat zij niet alleen het
couloirstelsel heeft ingevoerd, maar ook
het getal kiezers aanmerkelijk heeft uit
gebreid.
Het gemeentebestuur bestond
I, uit dertien leden, en wel:
In 1907 uit:
In 1857.
5265
1629
141
64
1
1
tn 1907.
5023
1013
361
322
97
34
11
5
4
I
evenals
In 1857 uil:
Mr. B. C. Cau,
burgemeester.
Mr. C. J. Fokker,
wethouder.
Jhr. J. L. de Jonge,
wethouder.
Ch. W. Vermeys,
burgemeester.
Mr. II. C. Moolen-
burgh, weth.
Jhr.J. F.Schuurbeque
Boeije, weth.
s G. Nauta van der Mr. D. van der Vliet.
Grijp. C. J. van den Bout.
Mr. J. W. D. van J. van Os.
Dongen. Mr. H. Polvliet.
Dr. H. Goemans. Mr. J. C. van der
P. C. Landsknegt Lek de Clercq.
Mr. W. C. de Crane. Mr. A. J. F. Fokker.
van der Vliet. W. C. de Crane.
Mr. C. van der J. de Vrieze.
Lek de Clercq. Jhr. R.R.L.deMurall.
H. O. Mulock Houwer. W. Ribbens.
Dr. F. Keller. L. Koopman Cz.
J. H. Ochtman Johz.
In 1857 was de burgemeester, mr. B. C.
Cau, tevens raadslid.
Secretaris der gemeente was in 1857
hr. mr. C. de Jonge, terwijl sedert 15
December 1890 als zoodanig fungeert de
heer J. Snellen.
Gemeente-ontvanger was in 1857 mr,
H A. van IJsselsieijn, terwijl sedert 1905
dit ambt bekleed wordt door den heer
H E. Beelaerts van Emmichoven.
Van hen, die in 1857 leden van onzen
gemeenteraad waren, is niemand meer in
leven aanwezig. Allen zijn naar betere
gewesten heengegaan. Brengen wij hun,
alvorens verder te gaan, voor hetgeen zij
ten behoeve van de stad hunner inwoning
gedaan hebben, een eerbiedige hulde.
In 1857 bestonden slechts drie vaste
raads-commissiën
I. die voor de verordeningen, tegen wier
overtreding straf is bedreigd;
II. die voor de gasfabriek en straat
verlichting;
lil. die van fabricage.
Een uit raadsleden samengestelde com
missie voor de vischmarkt schijnt in 1857
nog niet bestaan te hebben. Deze Ir
blijkbaar van lateren datum. In 't gemeente
verslag van 1864 wordt het eerst van die
commissie melding gemaakt.
Wordt vervolgd.)
ENGELAND.
Verleden week is een groot dok aan
de Tyne, waar het geboftwd was, in zee
gegaan om naar Callao n Peru vervoerd
te worden. Twee Hollandsche stoomsleep-
booten, ieder van 1500 p.k., zouden het
over zee naar de plaats van bestemming
sleepen; 100 dagen zouden er met de
reis heengaan. De bemanning bestond uit
12 man, die in het dok verblijf hielden.
De reis over de Noordzee ging goed, doch
in het Kanaal gekomen verloor men het
stuur over het gevaarte en slechts met
moeite gelukte het om het dok naar East
Bay te sleepen. Doch het werd nog erger. De
verrichtingen van het anker waren onvol
doende, terwijl regen en een sterke Zuid
wester kwamen opzetten, waardoor de zee
zóó onstuimig werd, dat door de daardoor
ontstane verwarring het gevaarte geheel
uit het gezicht geraakte. Nu werd met
behulp van verschillende stoomschepen
een ware jacht op den hulpeloos rond-
drijvenden kolos georganiseerd, daar deze
gevaar zou kunnen opleveren voor de in
iet Kanaal varende schepen. De jacht had
ten slotte tot resultaat, dat het dok aan
beide zijden door een stoomboot begeleid
en gevolgd door een zwerm kleinere
bootjes, naar zijn oorspronkelijke plaats
teruggebracht werd. Waarschijnlijk zal het
één der Theemswerven opnieuw van
voldoend materiaal voorzien worden om
vervolgens den 8000 mijlen langen weg
naar Callao opnieuw te beginnen. De
bouwkosten van dit dok bedragen onge
veer een millioen gulden.
gciCLiuanaii- I
deling plaats hebben.
Drie jaar geleden pleegden boeven een
inbraak in een villa te Bergen en schoten
daarbij een dienslmeisjc dood. Enkele
weken geleden werden twee der inbrekers,
Belgen, gevat, die twee Franschen als
medeplichtigen aanwezen.
De eersten zullen in België, de anderen
in Frankrijk terecht staan.
Nu wil het gerecht evenwel de gebrui
kelijke reconstructie der misdaad. Een
spoorwegwagon zal hiertoe op de grens
geplaatst worden, terwijl een krijtstreep
op den vloer de grenslijn zal aanduiden.
De wagon stelt de villa voor en nu zullen
de vier lieden toonen, hoe zij de inbraak
pleegden.
Hierbij moet evenwel gewaakt worden,
dat de Belgen niet op Fransch, de Franschen
niet op Belgisch grondgebied komen, daar
anders weer de noodige formaliteiten in
acht moeten worden genomen voor hunne
uitlevering.
DUITSCHLAND.
Marienbad, 25 Aug. Koning Eduard
heeft Minister- Clemenceau, den Franschen
jremier, en den Russischen Minister van
iuitenlandsche Zaken, iswolski, morgen
tot een lunch uitgenoodigd.
BELGIË.
Op de locomotief van den locaaltrein
van Aalten naar Eecloo ontstond een
gevecht tusschen den machinist en den
stoker.
Na een verwoeden strijd van man tegen
man, greep de machinist een slaaf en
sloeg die met zooveel geweld op het hoold
van den stoker, dat deze achterover van
de locomotief viel. Daarop zette de machinist
den weg voort, zonder zich nog om zijn
slachtoffer te bekommeren.
De stoker werd door de voorbijgangers
zwaar gewond langs den weg gevonden.
NEDERLAND.
Urk, 26 Aug. Alhier is aangekomen de
boller U K 7, waarvan de schipper Jacob
v. d. Berg in één der nachten van dc
vorige week benauwde uren doorleefd
heeft.
Vlsschende bij Terschelling was hij
door een slag van de giek bulten boord
geworpen, zonder dat dit kon worden
opgemerkt door zijn metgezel, die beneden
lag te slapen. Oelukkig wist hij een aan
het roer hangend touw te grijpen, waaraan
hij door de golven werd voortgesleept,
daarbij voortdurend om hulp schreeuwend.
Toen eindelijk den drenkeling de krachten
begonnen te begeven, ontwaakte zijn
makker, die ijlings te hulp kwam en niet
inspanning van alle krachten hem binnen
boord haalde.
Rotterdam, 27 Aug. Den geheelen
avond hadden gisteren vóór de Hoogduit-
sche Geref. Kerk in de Generaal van der
Heydenstraat samenscholingen plaats van
menschen, die afkeurende gesprekken voer
den over den uit zijn ambt ontzetten
predikant M. H. A. van der Valk, die in
genoemde kerk was opgetreden. Het ge
bouw was overvol en toen de bijeenkomst
was afgeloopen, waren twee politie-agenten
noodig om den heer Van der Valk veilig
naar de tram in de Hugo de Grootstraat
te brengen, daar het publiek een dreigende
houding aannam.
Dezer dagen vermiste de sigaren-
depothouder H. H. M. van Neer, aan de
Schiekade O.Z. 210, een blikken trommel,
staande onder de toonbank, inhoudende
f 201. De verdenking viel op den 20-jarigen
schippersknecht A. v. G., verblijvende op
een schip, liggende in de Schie, in wiens
kooi werden verborgen gevonden door den
inspecteur van politie, den heer W. G.
Kleyn, twee rijksdaalders, waarvan v. G.
de herkomst niet kon opgeven en waarom
ze voorloopig in beslag werden genomen.
Vergeefs werd getracht v. G. tot bekentenis
te brengen, totdat hij gisterenavond
zich vervoegde bij den depothouder, den
heer Van Neer, en bekende het geld
gestolen te hebben, f 71 stelde hij hem
dadelijk ter hand, terwijl hij meedeelde
f 25 verteerd te hebben, f 5 waren door
de politie in beslag genomen, terwijl de
resteerende honderd gulden aan specie door
hem, geknoopt in een linnen zakje, in de
Schie waren geworpen. Hedenmorgen wees
v. G. de vermoedelijke plek aan, waar het
zakje te water was geworpen en reeds bij
den eersten greep met den haak gelukte
is opgemaakt. 1*~ nnver de
Aan Ha
sclie Kamer van Koophandel, die kwam
klagen over het aanzienlijk verhoogd tarief
van de Rijksverzekeringsbank voor het
bedrijf van lossen en laden, heeft minister
Talma meegedeeld, dat er met kracht wordt
gewerkt aan herziening der Ongevallenwet;
de algeheele revisie wordt denkelijk nog
voorafgegaan door een partiëele herziening,
waarbij natuurlijk gaarne van de wenken
van deskundigen gebruik zal worden ge
maakt.
Het ligt in den aard der zaak dat de
Minister geen wijziging kon brengen in
het besluit, daar dit nu eenmaal was ge
baseerd op de gegevens, die omtrent het
bedrijf zijn overgelegd. Wel evenwel heeft
dc Minister erkend, dat de last, die op
het bedrijf was gelegd, zeer zwaar moest
worden geacht. Dit was intusschcn niet
een zaak van uitvoering der bestaande
wet, maar een fout, die aan haar zelve
kleefde.
De minister moet ontkend hebben, dat
aan het genomen besluit terugwerkende
kracht zou zijn gegeven.
Steenbergen. Op den Stoofdijk, nabij
deze plaats, is Dinsdagavond een zwervende
vrouw gevonden, badende in haar bloed.
Zij had eenige diepe sneden in het lichaam.
Naar den dader wordt gezocht.
Uit Stad en Provincie.
Zierik7.ee, 28 Aug. Programma van het
Concert, op a.s. Zondagavond te geven
door het Muziekgezelschap „Kunst en
Eer", directeur de heer S. Klimmerboom,
in den Tuin der Sociëteit „Ons Genoegen"
alhier.
1. Unter dem Sternen-
banner. Marsch P. Sottsa.
2. Ouverture z. d. operette
Frau LunaP- Lincke.
3. Les Alpes. Fantaisie
TyrolienncSleenebrngen.
4. Walzer a. d. operette
Die lustige Wittwe. F. Léhar.
5. La Kraquette. Marsche
populaireClerice.
6. Tannhiiuser. Fantaisie, P. Wagner.
7. Amour et Printemps.
ValseWaltlleufet.
8. a. Modern Style. Schot-
tischBerger.
b. Le Mailcoach. Galop Briffaux.
9. Les Saltimbanques.
FantaisieOanne.
Gelijk de ingezetenen dezer gemeente
uit ons vorig nummer bespeurd hebben,
zal, dank zij het initiatief van het comité,
dat de schitterende feesten ter gelegenheid
van het Vorstelijk bezoek in het vorig
jaar georganiseerd, en met zooveel succes
geleid heeft, feesten, die een ieder nog
versch in het geheugen liggen, de ver-
aardag van Hare Majesteit, onze geëer
biedigde Koningin, aanstaanden Maandag
ook te dezer stede luisterrijk gevierd
worden. Wij behoeven onze stadgenooten
niet op le wekken de vlag uit hun
woning te steken, wij achten het heelemaal
overbodig hen aan te sporen lot deelneming
aan den lichtstoet, die, voorafgegaan door
„Kunst en Eer", Maandagavond door de
straten van ons stadje zal trekken, wij
kunnen een en ander veilig nalaten,
omdat wij overtuigd zijn, dat de harten
der Zierikzeeënaars voor ons Koningshuis
in 't algemeen, en voor onze Koningin in
het bizonder, zóó warm kloppen, dat zij uit
eigen aandrift den verjaardag der Koningin
als een nationaien feestdag waardig zullen
vieren. Wij wenschen slechts den weg
aan te geven, dien de lichtstoet Maandag
avond zal volgen. En deze is: Oude
Haven N.Z., Oude Haven Z.Z., Korte
Groenendal, Lange Groenendal, Nieuwe
Haven, Nieuwe Boogerdstraat, St.-Domus-
slraat, Fonteine, Breestraat, Poortstraat,
Ravestraat, Wevershoek, Poststraat, Dam,
Melkmarkt, Verrenieuwstraat, Watermolen,
Nobelstraat, Schuithaven, Mol.
Elke dame en heer, die aan den
lichtstoet wenscht deel te nemen, voorzie
zich tijdig van een lampion met stok. Zij
die in verlichte wagens den lichtstoet
wenschen te volgen, zullen dit niet alleen
mogen doen, maar daardoor ook niet
weinig tot het welslagen van den tocht
bijdragen.
-cen-W,Ad)-j5i;de tent door „Kunst
statuten, den verjaaMitw9/zlen jrenevin
vieren door een schietwedstrijdwelke
Zondag op het terrein bij den heer
Kashoek, en Maandag op het plein der
oude Ambachtsschool zal gehouden worden.
De prijzen zullen Maandagavond in de
versierde Concertzaal met een toespraak
aan de gelukkige winners worden uitgereikt.
Bij kon. besluit is goedgekeurd, dat
dc heer E. II. P. van Nahuys, burgemeester
der gemeente Dreischor, is benoemd lot
secretaris dier gemeente.
Sl.-Ct. no. 201 beval de statuten van
de schietvcreeniging „Maarten Tromp" te
Ouwerkerk.
In een vergadering van ingelanden
van het heemraadschap van den Roosen-
daalschen en Steenbergschen Vliet, is
besloten tot het aangaan van een 4 pCts.
geldleenlng van f 17000, af te lossen in
20 jaar.
- De algemeene vergadering van de
Vereeniging van gemeente-veldwachters In
Zeeland zal dit jaar gehouden worden op
Donderdag 10 September te Hulst.
De Gids voor inleggers bij de Rijks
postspaarbank en voor hendie het
wenschen te worden, bewerkt door den
heer P. J. F. du Bois, onder-directeur
van genoemde bank, is een zeer nuttig
werkje, dat met veel zorg bewerkt, in een
groote behoefte voorziet, daar duizenden,
die van de Spaarbank gebruik maken,
niet met al de formaliteiten vertrouwd zijn.
Het Vaderland oppert de vraag, of het
van de volksvrienden geen goede daad
zou zijn, als zij dit boekje in duizenden
exemplaren verspreiden.
Kerkwerve. In de laatste dagen zwerft
alhier een onbekende hond rond, die zoo
nu en dan als een stuk wild wordt op-
aagd. Zou het geen tijd worden, dat
aan dat zwerven op de eene of andere
manier een eind wordt gemaakt, voor er
somtijds onvoorziene ongewenschte dingen
gebeuren. Voor bezitters van tuinen is
overigens het herhaalde bezoek van vreemde
honden ook zeer ongewenscht.
Bruinisse. Aan de Geref. Gemeente
alhier is vergunning verleend tot het
bouwen eener pastorie.
Een afgescheiden deel dier gemeente
heelt vergunning verkregen tot stichting
van een kerk tegenover het postkantoor.
Door de maatschappij „de Automaat"
is vergunning gevraagd voor de stichting
van een bcnzlne-bewaarplaats (kluis).