ZIERIKZEESGHE
NIEUWSBODE.
Donderdag 27 Augustus 1908.
(25 i e r i It z e e s c h e
Cour an t).
Herhalings-Onderwijs.
KENNISGEVING.
Opening jacht op klein wild.
Begrooting der Inkomsten en
Uitgaven der Gemeente
voor 1909.
Algemeen Overzicht.
NIEUWSTIJDINGEN.
Verschijnt DINSDAQ, DONDERDAG en
ZATERDAG.
De prijs per 3 maanden is 1,30, franco per post
1,60.
Voor het buitenland, verzending eens per week,
10,— per jaar bij vooruitbetaling.
65ste JAARGANG. No. 8660.
Uitgever-Hoofdredacteur A. FRANKEL,
Oude Haven D 493.
Redacteur: J. WAALE.
AdvertentiEnvan 1—3 regels 30 Cts.,
meerdere regels 10 Cts., kunnen uiterlijk tot des
Maandags-, Woensdags- en Vrijdags-middags
2 ure bezorgd worden.
Groote letter wordt naar plaatsruimte berekend.
Alle betalingen moeten geschieden bij den Directeur: A. I. DE LOOZE, Hoek Schuilhaven, Zierikzee.
Het Kantoor is geopend eiken werkdag van 's morgens 9 tot 's avonds 9 ure.
De Mandaten, ten behoeve van
de deelgerechtlgden in het jaar-
lijksch legaat der stichting van wijlen
Vrouwe CLARA JANSDOCHTER VAN
SPARWOUDE, kunnen ter Gemeente-
Secretarie worden afgehaald.
Aan ouders en voogden wordt medegedeeld,
dat de lessen op de Herhallngs-school zullen
worden hervat op Donderdag 1 October e.k.;
en dat de kinderen, die van dit onderwijs willen
gebruik maken, zich moeten vervoegen aan School
A in den Wevershoek, 's avonds, op Zaterdag 29
Augustus e.k.; de jongens te 7 uur en de
meisjes te 8 uur.
De Voorzitter der Plaatselijke Schoolcommissie,
H. LOEWER.
De COMMISSARIS DER KONINGIN In
ZEELAND,
gezien het besluit van de Gedeputeerde Staten
van 21 Augustus 1908, no. 112;
gelet op art. 11 der wet van^ft Juni 1857
(Staatsblad no. 87);
maakt bekend:
1°. dat de opening der jacht op klein wild is
bepaald als volgt:
a. in de Dames-, Anna-Marla- en Völcker-
polders op Zaterdag 29 Augustus 1908,
met zonsopgang, met uitzondering van die
op hazen en fazantenwaarvan de opening
wordt bepaald op Zaterdag 26 September
d.a.v., met zonsopgang;
b. in Zeeuwsch-Vlaanderen op Zaterdag 29
Augustus 1908, met zonsopgang, met uit
zondering van de jacht op fazanten, welke
op Donderdag 1 October d. a. v. met zons
opgang, wordt geopend;
c. in het overige deel der Provincie, op Zaterdag
29 Augustus 1908, met zonsopgang, met
uitzondering van de jacht op hazen en
fazanten, welke op Donderdag 1 October
19C3, met zonsopgang, wordt geopend;
2". dat voor de geheele Provincie de korte jacht
zal geoorloofd zijn dagelijks en de lange jacht
op Maandag, Woensdag en Zaterdag, van
iedere week, alsmede op de vier dagen, voor
afgaande aan de sluiting der jacht, alles met
uitzondering van de Zondagen.
Middelburg, 21 Augustus 1908.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
DIJCKMEESTER.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Zierikzee maken bekend, dat de begrooting der
inkomsten en uitgaven dezer gemeente voor het
dienstjaar 1939, zooals die op heden aan den
Gemeenteraad is aangeboden, van nu af, gedu
rende veertien dagen op de Secretarie der ge
meente ter lezing ligt, en tegen betaling der
kosten verkrijgbaar wordt gesteld, ingevolge de wet.
Zierikzee, den 25 Augustus 1908.
De Burgemeester en Wethouders voornoemd,
H. C. MOOLENBURGH, Burgemeester.
JAN SNELLEN, Secretaris.
Het groote nieuws, dat wij te bespreken
hebben, is de geweldige nederlaag, die
de Sultan van Marokko, Abdoel-Azis,
geleden heeft. Na een geruimen tijd werke
loos te Kabas te hebben gelegen, scheen
het, alsof eensklaps zijn geestkracht was
teruggekeerd. Hij trok met zijn leger dat
van zijn broeder Moelai-Hafid tegemoet.
Aanvankelijk scheen het, althans volgens
de bulletins die verspreid werden, dat de
krijgskans hem gunstig was, maar het was
slechts schijn. Want toen zijn voorhoede
aangegrepen en verslagen werd, en zijn
troepen aan een nachtelijken aanval van
Hafid's cavalerie blootstonden, sloegen deze
men zegt zelfs zonder een schot te
lossen op de vlucht en liepen in
grooten getale naar den vijand over.
Abdoel-Azis moest vluchten. Met groote
moeite redde hij zijn leven. Alles verklaart
zich thans voor de opgaande zon.
Tandzjer riep Moelai Hafid tot sultan uit.
Door de straten der stad trokken mannen
en kinderen, in hun hand houdend palm
takken, roepend „Allah is groot. Allah is
met Moelai-Hafid". Ook in Tanger werd
Moelai-Hafid als sultan geproclameerd.
Het bergvolk trok in groote scharen naar
de stad, zich verbroederend met de aan
hangers van den nieuwen sultan. Overal
heerscht vreugde en geestdrift. Het schijnt,
dat de mogendheden den nieuwen staat
van zaken reeds erkennen. Frankrijk, dat
in den strijd om het bezit van den troon
officieel zich neutraal hield, maar in
werkelijkheid Abdoel-Azis op alle mogelijke
wijzen begunstigde, heeft zijn politieke
draai reeds genomen. De toongevende
Fransche bladen, die vroeger zwegen, be
ginnen nu op Abdoel-Azis te smalen, ze
wijten het ongeluk, dat hem overkomen is,
aan zijn slechte regeering. Wellicht dat
de zegepraal van Moelai-Hafid lot een
volledige pacificatie van Marokko leidt en
tot herstel van den vrede met Frankrijk en
Spanje, zoodat deze beide landen hun
troepen uit Marokko kunnen terugtrekken.
De vreedzame omwenteling in Turkije,
die tot herstel van de constitutie geleid
heeft, en een einde aan het despotisch
stelsel gemaakt heeft, is ook oorzaak ge
weest van minder toe te juichen gebeurte
nissen. Men gaf namelijk aan alle ge
vangenen de vrijheid, niet slechts aan de
staatkundige, maar ook aan die, welke
zich aan het gemeene recht vergrepen
hadden. Tal van boeven maakten van de
herkregene vrijheid een slecht en schande
lijk gebruik. Niet slechts dat zij hun oud
métier van stelen en rooven weer begonnen,
maar zij stichtten in Constantinopel ook
brand, tengevolge waarvan zesduizend
woningen in vlammen opgingen, en meer
dan 3000 families dakloos zijn. Het los
gekomen boeven-canaille wordt nu weer
opgepakt en achter slot en grendel ge
bracht. Deze heeren konden de zon der
vrijheid, die voor hen tot nadeel van stad
en land opging, niet verdragen.
De regeeringspresident van Sleeswljk,
die een disciplinair onderzoek tegen
burgemeester Schucking had ingesteld,
omdat deze in een geest over regeerings-
handelingen had geschreven, die aan het
gouvernement niet welgevallig kon zijn,
heeft voor onbepaalden lijd verlof gekregen.
Het schijnt dus; dat de storm, die over
het gebeurde met burgemeester Schucking
opstak, de regeering genoopt heeft met
de publieke opinie rekening te houden.
Zij was namelijk bevreesd, dat allicht
het politieke bloc, waarop zij steunt, schip
breuk zou lijden, en om dat te voorkomen,
haalde zij bakzeil. Ook werd door haar
aan den Frankfurter Amtsrichter bevel
gegeven af te zien van getuigenisdwang
tegen de Frankfurter Zeilung. De redactie
namelijk van dit blad had geweigerd den
naam van den schrijver te noemen, die
in een ingezonden stuk burgemeester
Schucking verdedigd had. Hierop werd
door den Amtsrichter de redactie tot
betaling van vijftig Mark boete veroordeeld,
en haar aangezegd, dat verdere maat
regelen tegen haar zullen genomen worden.
Die maatregelen zullen nu na het verbod
van de regeering wel uitblijven.
De Keizer krijgt een gouden cassette,
gevuld met diamanten, uit de Duitsche
Kolonie in Zuid-Afrika ten geschenke.
Het is niet duidelijk, of de zwartjes dit
geschenk den Duitschen Keizer aanbieden
uit erkentelijkheid voor de liefdevolle wijze,
waarop zij door de blanke broeders be
handeld worden, dan wel of het een
geschenk is van de kolonisten.
De kapitein van Köpenick wordt te
Berlijn gevierd, en is daar de held van
den dag. Hij slaat, wat bij hem ver
klaarbaar is, munt uit zijn positie, zoodat
het te voorzien is, dat hij nog eens zeer
vermogend wordt.
In Weenen zal hij eersdaags in een
theater optreden in een stuk, waarin de
Kopenicker historie aan den volke vertoond
wordt. Hij zal dan daarin de soldaten
aanvoeren, die het stadhuis van Köpenick in
bezit nemen, en den burgemeester gevangen
nemen.
CHINA.
Peking, 22 Aug. Er is weder een
conflict gerezen tusschen China en Japan.
In de Chineezenstad van Peking is namelijk
een Chinees, die vroeger Japansch officier
is geweest, in het huis van een beambte
van het ministerie van. oorlog doorjapan-
sche soldaten gevangen genomen en ten
doode toe mishandeld. Japan heeft wel
verontschuldigingen aangeboden, doch de
Chineesche regeering beschouwt die lang
niet als voldoende.
AMERIKA.
Het stadsbestuur van Chicago heeft,
teneinde de tuberculose te bestrijden,
besloten dat van 1 Januari 1909 af slechts
gepasteuriseerde melk ten verkoop in
voorraad zal gehouden mogen worden.
Zooals men weet, zal president
Roosevelt, nadat hij zijn ambt zal hebben
nedergelegd, zich naar Zuid-Afrika begeven
om daar op grof wild t jagen.
De New-Yorksche bladen deelen nu
mede, dat Roosevelt 7 Maart op reis zal
gaan en 21 Maart aan de Kaap hoopt
aan te komen. De White Star-Maatschappij
zal aan boord een schietbaan inrichten,
opdat de president zich kan blijven oefenen.
Volgens de Daily Mail heeft de president
van den keizer van Oostenrijk en den
koning van Italië uitnoodigingen ontvangen
om het volgend jaar met hen te gaan
jagen. De president heeft evenwel voor
de uitnoodiging bedankt, wijl hij gevoelde,
dat hij daardoor te veel de publieke aan
dacht zou trekken.
PORTUGAL.
Lissabon, 22 Aug. De Kamer der Pairs
heeft met 60 stemmen tegen 3 de civiele
lijst goedgekeurd.
De politieke toestand te Lissabon en
in geheel Portugal begint opnieuw een
dreigend aanzien te verkrijgen, aldus de
correspondent van het Berliner Tageblatt,
in de Portugeesche hoofdstad.
De uiterste rust, die in Portugal heerscht,
dient slechts als sluier voor den wezen
lijken ernst der omstandigheden. De Cortes
houdt zich nog steeds bezig met beraad
slagingen over de ingewikkelde financiëele
transacties van den vermoorden koning.
En juist door deze debatten krijgt de anti
pathieke gezindheid jegens de dynastie
steeds nieuw voedsel.
Ook draagt de strenge wijze, waarop
door het huidige kabinet geregeerd wordt,
er veel toe bij, om de sympathie, welke
de jonge koning Manuel zich ook bij de
oppositie verworven heeft, weder te ver
spelen. De omstandigheden, teweeggebracht
door een wanbeheer, dat tientallen jaren
heeft geduurd, moeten haar uitwerking
noodwendig nog langer doen gevoelen.
Men houdt het niet voor onmogelijk, dat
het vroeg of laat tot een nieuwe revolu-
tionnaire beweging zal komen, en dat de
dynastie opnieuw in zeer groot gevaar
verkeert, daar zoowel bij het leger als bij
de marine het aantal ontevredenen dage
lijks groeit.
De heimelijke invoer van wapenen duurt
nog steeds ongehinderd voort. De over
heid is, óf niet geneigd, om een eind te
maken aan dezen handel, die een grooten
omvang heeft genomen, óf zij bezit er de
macht niet toe.
Er bestaat niet de minste twijfel aan,
of al deze wapens zijn voor de revolu-
tionnairen bestemd.
ITALIË.
In Italië maakt men zich ongerust over
den terugkeer van vele landverhuizers uit
de Vereenigde Staten. Er zijn in de eerste
zeven maanden van dit jaar 66.185 land
verhuizers naar Amerika vertrokken, terwijl
er 174.920 van daar terugkeerden. In het
overeenkomstig tijdperk van 1907 ver
trokken 248.196 personen en keerden er
81.558 terug. Men vraagt zich af, wat er
moet worden van die duizenden, die
armer dan vóór hun vertrek terugkeerden
naar Italië, waar de geboortegrond hun
geen bestaan kon bieden.
NOORWEGEN.
Kopenhagen, 23 Aug. De Deensche
Oroenland-expeditie is hier dezen voor
middag teruggekeerd. Toen het schip voor
anker was gegaan, begaf zich de minister
president aan boord, verwelkomde de
leden der expeditie en bracht den welkomst
groet van den koning van Denemarken
over. Nadat de commandant van het schip,
Trolle, den minister bedankt had, gingen
de leden der expeditie aan land, waar zij
door een uit vele duizenden bestaande
menigte werden opgewacht en onder
bloemen bedolven.
Hedenmiddag had in de universiteit de
begroetingsplechtigheid plaats, die door
den koning, de koningin, leden van de
koninklijke familie, ministers, hoogwaardig
heidsbekleders en de leden der expeditie
werd bijgewoond. De rector van de
universiteit, prof. Warning, hield een rede,
waarin hij een historischen terugblik wierp
op het onderzoek van Oroenland en de
leden der expeditie bedankte voor alles,
wat zij ter eere van Denemarken gedaan
hadden. De koning en de koningin onder
hielden zich geruimen tijd met de leden
der expeditie.
Bergen, 23 Aug. De stoomboot „Folge-
fondsen", uit Hardanger, behoorende aan
de Svendhordlandsche Stoomboot-Maat
schappij, is gisteren bij Skaanewik aan
den grond gevaren en binnen 3 minuten
gezonken. Naar verluidt, zijn er 85 passagiers
aan boord geweest, van wie er dertig
verdronken moeten zijn. Tot nu toe zijn
15 lijken gevonden, van wie vijf van
personen der bemanning.
ENGELAND.
Omtrent de mijnramp te Lancashire,
waarvan wij in ons vorig nummer melding
maakten, vernemen wij nog de volgende
bizonderheden, waardoor dit onheil gerang
schikt kan worden onder de ernstigste in
dit aan gevaren zoo talrijk bedrijf.
Er waren toch, op het oogenblik van
de ramp, 76 menschen in de mijn, 3 daarvan
zijn levend teruggekeerd, 21 lijken zijn
gevonden en 52 worden nog vermist, maar
alle hoop op hun redding is reeds moeten
worden prijsgegeven, zoodat het te vreezen
is, dat dit onheil 73 menschenlevens heeft
gevorderd. Dinsdagavond om halfzes
hoorden de menschen, die bovengronds
werkzaam waren in den omtrek van put
no. 1 der Maypole-kolenmijnen nabij Wigan,
een hevige ontploffing. Kort daarop stegen
dikke rookwolken uit de schachtdie
boven de mijn bleven hangen en het dag
licht verduisterden. Toen de rook was
afgedreven en men van den eersten schrik
bekomen waszag men dat de kabel
gebroken en de machine voor het aflaten
en ophalen der kooien beschadigd was,
terwijl de ventilatie-inrichting niet meer
werkte, zoodat er zelfs geen mogelijkheid
was om terstond hulp te bieden. De
menschen in de mijn waren bedolven en
men kon hen niet bereiken langs den
gewonen weg. Zoodra het bericht van
de ramp bekend was, snelden van alle
zijden een duizendtal onverschrokken
mannen naar de plaats des onheils en
met den grootsten spoed werden de
reddingsploegen samengesteld. Men moest
zich een weg tot de mijn, waarin de ont
ploffing had plaats gehad, banen door de
schacht van de Wigan-Junction-mijn, tot
dezelfde maatschappij behoorendmaar
die omstreeks een kilometer verder ligt.
Door deze schacht kan men put no. 2
van de Maypole-mijn bereiken, die met
put no. 1 gemeenschap houdt. Óm 10 uur
keerde de eerste ploeg terug en bracht 3
geredden mee, die nog ongedeerd waren.
Groote vreugde heerschje er onder de
menigte, die zich vóór het terrein verdrong
en door de politie met veel moeite op
een afstand gehouden werd. Men hoopte
reeds dat het ongeluk niet zoo ernstig zou
zijn, als het zich in den beginne deed
aanzien, maar die hoop vervloog bij het
rapport dat de reddingsmanschappen van
hun bevinding uitbrachten.
Zij hadden ongeveer 800 meter onder
den grond kunnen doorloopenmaar
verder konden zij niet komen, omdat de
lucht door gasdampen was vergiftigd. Zij
zagen daar verscheidene doode paarden
liggen, hetgeen als een slecht teeken moet
worden beschouwd, want waar een paard
stikt is het niet mogelijk dat een mensch
in leven blijft. De mannen, die het onheil
hadden overleefd, waren aan het werk
geweest in de verbindingsgalerij met put
no. 2 en in de nabijheid van den ventilator
dezer schacht. De 2e ploeg die afdaalde,
bracht 3 lijken mee. Een lijk waren de
kleederen geheel van het lijf gerukt, het
andere was onherkenbaar verminkt en het
derde daarentegen volkomen gaaf. Men
had het gevonden in zittende houding, het
hoofd op de handen steunend. Den ge-
heelen nacht werkten de reddingsploegen
in de mijn voort en om 4 uur Woensdag
morgen hadden zij nog 18 lijken gevonden,
maar deze werden voorloopig in de mijn
gelaten. De reddingsploegen berichtten dat
de mijn in brand staat en dat het vuur
nog steeds voortwoedt, terwijl de galerijen
zijn ingestort en put no. 1 niet te bereiken
is. De-menschen, die zich in de mijn be
vonden op het oogenblik der ontploffing,
zijn dus, op de 3 geredden na, als hope
loos verloren te beschouwen.
In veertien dagen hebben zich in
noordoostelijk Londen vijf sterfgevallen
voorgedaan, waarvan de officieele ver
klaring luidt: „Zelfmoord door gebrek
aan werk".
Zaterdag j.l. zijn te Londen de twee
voorvechtsters voor vrouwenstemrecht vrij
gekomen, die twee maanden gevangenis
straf hadden ondergaan, omdat zij nadat
de haren met steenen hadden gegooid
gezegd hadden: „de volgende maal zullen
het bommen zijn". Zij werden bij den
uitgang der gevangenis opgewacht door
500 personen ongeveer, die daar in den
stroomenden regen stonden te wachten.
Even na acht uur verschenen de gevan
genen; zij zagen er best uit en werden
door hare zusters met handdrukken en.
kussen overladen. Toen stapten allen
(voor zoover er plaats was) in een zestal
rijtuigen en met een troepje muzikanten
voorop ging het naar Queens Hall.
In Engeland zijn j.l. Zaterdag op
verschillende plaatsen niet minder dan vijf
menschen door automobielen overreden,
van wie drie werden gedood en twee
zwaar gewond.
Te Londen is ter gelegenheid van
het wereldcongres voor teekenonderwljs
een tentoonstelling voor teekenonderwijs
gehouden, waar de Nederlandsche inzending
zeer de aandacht trok. Het schoolbestuur
te Leeds, verzocht het Nederlandsche
comité, deze inzending ook aldaar te
mogen tentoonstellen. Slechts enkelen
anderen inzendingen viel dezelfde onder
scheiding ten deel.
Bovendien komen talrijke aanvragen,
naar aanleiding dezer inzending in, om
programma's en leerplannen van de Ned.
scholen, voornamelijk uit Frankrijk, Enge
land, Rusland en Finland.
FRANKRIJK.
Het volgende schandaaltje houdt op het
oogenblik Parijs bezig Baron Carlo Alotti,
gezantschapsraad aan de Itallaansche
ambassade te Parijs, had van een Italiaan
voor 135.000 frs. schilderijen gekocht. Hij
betaalde daarvan 23.000 en liet voor de
rest den Italiaan naar het geld fluiten. De
diplomatieke onschendbaarheid van den
baron maakte het den Italiaan heel lastig,
om den diplomaat tot verdere betaling te
dwingen en daarover verbolgen, wachtte
hij hem op een goeden dag op en ranselde
hem midden op straat geducht af.
President Fallières ontving Zaterdag
den nieuwen ltaliaanschen gezant, graaf
Gailina, in gehoor, om zijn geloofsbrieven
in ontvangst te nemen. De gezant ver
klaarde bij die gelegenheid, dat de koning
en de Italiaansche regeering de grootste
waarde er aan hechtten, dat Italië met
Frankrijk bevriend is en dat de hartelijke
betrekkingen tusschen beide landen ge
handhaafd blijven. President Fallières
antwoordde, dat de gezant rekenen kon op
zijn medewerking en die der regeering.
De gezondheidsraad heeft, met het
oog op de herhaaldelijk voorgekomen ver
giftigingsverschijnselen na het gebruik van
oesters, bepaald, dat voortaan de oesters
slechts in den handel gebracht zullen
mogen worden, ontdaan van het aan de
schaal klevend vuil, terwijl zij bewaard
moeten blijven in rein, kunstmatig gezouten
drinkwater. De kooplui mogen de oesters
niet meer wasschen, wanneer de schelpen
eenmaal open zijn.
Te Marseille is een opzienbarende
moord gepleegd. Een tiental dagen geleden
was daar een Armenische vrouw aan
gekomen, met een spaarduitje van 1000
francs. Die gaf ze te bewaren aan een
Italiaansch vriend, Tasso geheeten, die
het geld echter verspeelde. Toen de Arme
nische hem een beetje begon lastig te
vallen om het geld, heeft hij haar ver
moord, haar lijk aan stukken gesneden en,
in een koffer gepakt, in de keuken van
zijn huis verborgen. Een buurman bemerkte
dat er een onaangename geur uit de kamer
kwam; de politie werd gewaarschuwd en
zoo kwam het geval uit.
DUITSCHLAND.
Aan de Rijksbank te Berlijn heeft dezer
dagen een grappig voorval plaats gehad,
dat een bewijs levert voor de groote
inschikkelijkheid, waarmede de Bank te
werk gaat bij het inlossen van Duitsche
banknoten of het vervangen van verloren
geraakte biljetten.
Een paar dagen geleden verscheen een
herder voor het groote loket en over
handigde den beambte een wanstaltig
pakje, dat Week aanvoelde, en zorgvuldig
in een krant was gepakt. Bij nadere
